Katalog

CUMHURÎYET/12 DÖVİZ KURLARI D6wzm Cms 1 ABO Dolan 1 MıtanMaria 1 Avustnlya Dolan 1 AvustuyaŞBn 1 BelçtaFrangı 1 Darimttta Kronu 1 RnttarUası 1 Fransa Frangı 1 HotaKtaHonnı 1 ispanyol Pratası 1 Isveç Kromj 1 Isvıçrc Franfli 100 Itafcan üret 1 JaponYem 1 Kauda Doian 1 Noıveç Kronu 1 Stertn 1 SArabEtan Föyalı Döro Aiış 5068 84 3230 62 3323 29 459 24 156 95 630 88 1193 37 945 85 286813 50 71 884 97 3655 85 427 91 39 51 4430 03 82186 9258 24 135176 Oövız Satış 5079 00 3237 09 3931 15 460 16 157 27 832 55 1195 76 947 75 2873 88 50 81 886 74 3663 18 428 77 39 59 4438 91 823 51 9276 79 1354 47 Efektıf Alış 5063 77 3227 39 3864 44 458 78 155 38 822 57 118144 944 90 2865 26 49 70 87612 3652 19 423 63 38 92 4363 58 813 64 9248 98 1331 48 Efektıf Satış 5094 24 3246 80 3942 94 46154 157 74 835 05 1199 35 950 59 2882 50 50 96 389 40 3674 17 430 06 39 71 4452 23 825 98 9304 62 1358 53 18 ARAUK 1991 ÇAnUZKM S 1 5690 Aiman Marta $ 1 2920 Avust Oolan $ 1 1 0 3 7 5 Avus Ştlım S 32 2950 8e! Frarujı $ 61006 Dan Kronu S 4 2475 Fın Martttası $ 5 3S90Fran Franjı $ 1 7673 Hol Flonnı $ 99 96 Isp Pezetası S 5 7277 Isveç Kronu $ 1 3866 Isv Frangı S 1184 55 itai Lırttı S 128 30 Japon Yenı S 1 1442 KanadaDol S 6 1675 Norveç Kr £ 1 8265 ABD Dolan S 3 7498 SUIK* Rtyalı EKONOMI 18 ARALIK 1991 BORSADA KURTLARLA DANSABDURRAHMAN YILDIRIM 10 SPK Başkanı Tekbaştan Kamuyu aydınlatma ilkeleri yeniden ele alınarak şirketlerin, yatınmcıların sürekli bilgilendirilmeleri sağlanacak. Aracı kuruluşların tamamı şeffaf bir güven müessesesi olacak. Borsanın teknik altyapısından ve işleyişinden kaynaklanan sorunlar giderilecek, eksik yapılar tamamlanarak sağlıklı işleyen bir piyasa yaratılacak. SERBEST PİYASADA DÛN DÖVtZ-ALTlN ABO Dolan Alman Martı Isviçre Frang Hoilanda Flonnı Inoaz Sterhr» Frânso Frangı 100 I Lıretı Alış 5115 3250 3660 2870 9330 948 429 Satış 5130 3265 3680 2890 9420 960 435 S Arabıstan Rıyalı Avusturya Ştürn Cumhunyet Reşat 24 ayar kûlçe 22 ayar bıleak 900 ayar gûmüş Alış 1358 460 392 000 415 000 59 000 53150 693 Satış 1370 470 397 000 430 000 59 200 58 500 720 BORSA bHMMlfcı iştonı IMMttMJ Kacmi: 1M.0M.9M.M0 Miktan: 27.868.542.5 : 386835 2927 85 M>feDJ IIİJMHM ftn: 3889 16 2948 85 MmÇfeı (A) M—jfcu |Q MH T*s«(BÛ) Mtunt Akpmrto « a AMaHottng AMdBlu Cvn *?•* «abaı flSöm iğmn MTMn Bob Çfcmtlu fefea CiMMjrt pmento Ccsnv AJfcnyvus Ç«H«U) dma Ç l B » * * Dtmrta* OtndCam DMmod DmHottng srDmnOfM E RMI Yflbnnı Ff BfltMT' bç EHplpJlfflU) EpEndüstt EatGOm EnnkSKJOta EMaHoMag Efoyıs SncriA EreOI D C Esöar* FjMjtommyum em* MM-TMI Soctoon ı$d GntKt F » Hakta; tfcjif KMm htnra • MnOf Pİ9ttm b w D C bocırn KirttmM K» KMMkMot*y> KMGltf) KıpK ElmjİL KocHoUhg foçYttrrm Korqa çamanto Kmtaa KmımTaf «*mCttıyı Pors*n MatanaTUan M M 4 I Ünnflto I M MaımnsM OM M n M M, İ M M I Mgns tes» NUtHltt NetHoktng NMTunan MQds ÇfcnentD OoııTMeH OJmfta Ote» PKS»(BU) K G P R N O tattn PmStt Pım Enteçre El PrarSu PMr li Pfenış MrolOfis nriyten fabık Satniı YaymcAk SanniHoMng Sartuysan Sfc* Stksa Sfrıme Ftament Suı BeUrarAtBU) TanS^na T *£ÜL Tısın TGmnHB T H B (CJWSBDU t k l (HttSHE) T Iş Bnk 10 Tfct K I I S M TKB . Tofa» Turk Oto TomkKİ&t Trrint Cını T S e m m TS«Cara TSK.B TD Mkûm TuncılBksa Tüpn» TW T fthvı Tûtûnbjl* Ûn»e Çimenlo(BÛ) VM Vltnn Ort Vesw Vıtai F K n (BU) Yasaş YıpıKndı Yûnsa YATIRIM lflMnn-1 Iş ViUuih2 1$ YjljıiPh3 İs mrinff Mrt»1 lrtrrtİW-2 kkyto-3 MriıM İHMBM-S kdfeM 1af-2 htet\kt-3 M O I M 4 ItelAMaFaı GanİMmı-i" 6 n t i ifjtrm ? 6nfeİ YKkMi-3 GnmtYMnıM Gsnlı ^ttnnvS Esta*foni Esbm Fon 2 Esbamt Fon 3 YKBlMnnF YKB SeMör F YKBHBStF YKBKvnıf YKBJolF YKB Kvma F YKBOörtf YKBKftpMF YKB Akf( F «tatRn-1 V*1R»3 VHafHls» Onceto se ans kapui 620000 tiMI 16750 2100 4100 4700 11M* 10000 1350 17000 3500 175O0 2100 2250 4200 2950 5500 7500 2800 7100 5200 2400 925 16500 4550 17On 1/UU 875 9600 5100 24000 16250 4000 1500 675 1600 5000 16000 5300 2300 3700 44SA 1850 57M 4300 300 1850 1250 23500 3000 725 13500 2900 5300 3000 4900 5100 15250 Z7000 43500 4500 2150 1750 10000 JOUU 875 16250 3000 2400 4700 İ t M 550 110» 525 875 1200 4100 86000 1150 1300 12250 875 3700 850 1100 750 1150 2SM 2900 6500 1450 1600 1050 1900 11000 3400 2350 7800 6300 3950 1900 9300 2700 2350 9800 220000 350 800 1800 11M 1400 6700 7500 1950 21000 2500 1650 9100 6900 6700 525 5800 3550 1Mt 1500 2100 2550 2200 2200 1250 Sugunku en duşuK 590000 M M 0 16250 1900 4000 4550 1MM 9400 1250 16500 3350 16500 2000 2250 3950 2800 5500 2650 6700 4900 2300 900 4300 850 3300 5100 23000 15500 raavn 1400 650 1500 4700 16000 »900 2300 3700 1650 H M 4100 875 1600 1200 21000 675 13000 2800 4800 2750 4700 4700 14750 25500 42000 4350 2050 1650 9500 825 15500 2900 2400 4450 its» 525 10500 475 825 1100 105C 1150 11250 850 3600 803 1050 700 1100 24M 5900 1350 1500 1O0C 1700 10250 3100 2300 7800 3750 1750 6700 2250 9300 300 750 1750 1ZM 1350 6100 7000 1900 20X0 2350 1600 8700 6200 500 M M 3400 1231 1450 2000 2400 2100 2100 1100 Buguntuj «ı yuteek 600000 tMM 16250 2100 4100 4700 112M 100O0 1350 17000 3450 17250 2100 2250 4200 3000 5500 2800 7100 5100 2300 925 4550 900 9600 5100 24000 16250 _ „ 1500 650 1500 4900 16000 5200 2300 3700 1850 SMI 4100 900 1800 1250 22500 725 13500 2900 5300 2950 4700 5000 15250 270Û0 43500 4450 2150 1750 9600 875 16250 3050 2500 4700 1M* 550 11000 525 850 1150 1100 1200 12000 875 3900 850 1100 775 1100 zm 6400 1350 1550 1050 1850 11000 3400 2350 7800 39» 1800 9200 2350 9*35 325 775 1900 1IM 1400 6700 7500 1950 20500 2500 1650 8200 6700 525 MM 3600 1391 1450 2100 2450 2250 2200 1200 FONLARI k Ife mm 52505 26651 22.365 »221 7İ880 S3D85 32579 29*43 «163 E&811 SaB33 2S634 2U97 17957 80532 30817 S.427 12ff3 10691 81154 27160 «787 SS859 56393 84 260 55.0*1 49.265 54.265 21347 1&43> »£22 56.474 145703 28.271 17203 02216 0.14 52JG6 150 26O5 0.13 22394 013 11252 0.16 7S978 113 61139 OJB 32.602 00? 29JM OL10 1O3T7 152 65JO4 0.14 51909 014 2S670 014 25334 0.14 1&0J3 037 80633 0.13 30856 113 1144S 0.11 12J96 a n 11703 111 »1281 1 » 27204 116 1&815 115 61932 110 5650< 020 84330 W 55.119 I M 41334 1H 5439» 119 2 1 » 117 11467 116 1&M7 175 56546 113 422» 0.12 26305 113 17251 1286 Bugunfcu kapamş 590000 KM 16250 1950 4000 4550 n t M 9400 1250 16500 3350 16750 2O50 2250 4050 2900 5500 2700 6700 4900 2300 900 4350 850 9300 5100 23000 15000 1450 550 1500 4800 16000 4900 2300 3700 43OT 1700 5Mf 4100 900 1650 1200 21500 700 13250 2800 4800 2960 4700 4700 14750 26000 43000 •4450 2050 1650 9600 82S 15500 2900 2500 4550 1(M 550 10500 500 •25 1150 1050 1150 11250 850 3700 825 1050 725 1100 zm 5900 1350 1550 1000 1700 10250 3100 2300 7800 3750 1750 8700 2300 9403 325 750 1750 12M 1350 6100 7500 1950 20500 2400 1650 9100 6300 525 M M 3550 1JM 1450 2100 2450 2150 2100 1100 İşlem rrnfctart 25153 tzm27430 36889 25500 304447 1MM 94760 5000 562490 231750 46000 735500 2000 684970 53423 13679 360595 54300 1893890 13000 23000 557317 5 3 9 " 53864 3000 179185 875610 2MMS2 69500 20900 1000 20500 2100 3880098 1000 2000 64000 tta»1100 35350 55537 42900 28680 341350 85246 180012 155200 7820 3000 43320 299812 106754 88645 559310 302401 546950 9500 124072 796630 65200 32600 34050 Sttttt 599700 124615 334210 31000 131450 100 19000 134500 168190 11700 639811 774350 62000 155500 14000 •SM 514400 5625 37750 23500 678900 343800 9000 6335 1000 800 21600 8400 45664 400 551273 14200 1806440 401240 297120 4WM 19000 40414 10050 56880 12230 73976 139135 309157 1502650 41500 1JM 35925 B M M 1600 531040 10500 146740 619350 857? 17 ta».M|tf* V*if Duma Vfekıf fbMi Dtjb». M M Fon Dotaıkhpı &5tam Pmte TûtoıFcn-1 TutmFoı-2 UıfcaFoo-1 MfcuFon-2 F«»sFav2 FiraB fo-3 F I U K F O M RmsftoS amFan-1 ZnulFm-2 7jniBıs*ftKi HA Fon-1 rt*ft»2 Pamtfn PamftHsa EnMt Fon-2 krao Fon 1 brfo fonZ Tttaktaı SûnıFaı OmzFon EgeFoi DornFon %ns Ffli OrMFoı Tjttaı*=t<ı NetFm EU Fon 17ARMJK 1991 4418 34 443! Eno» sbz 590000 HM 16250 1900 4000 4600 11Mİ 9600 1250 16750 3400 16750 2050 2250 4050 2900 5500 2700 6900 4900 2300 925 4450 850 9300 5100 23000 15750 1450 650 1500 4700 16000 5000 2300 3700 1650 SIM 4100 900 1650 1200 22000 700 13250 2800 4800 2750 4700 4900 15000 26000 43000 4450 2050 1700 9600 850 15750 3000 2500 4600 ttM 550 10500 475 850 1150 1100 1200 11750 875 3650 825 1050 725 1100 24M 6300 1350 1550 1000 1750 1050 3100 2300 7800 3800 1800 9000 2300 9409 325 750 1800 1400 6300 7000 19(0 20500 2400 1650 9100 6300 500 M M 3450 13M 1450 2050 2450 2150 2100 1200 no A4ır1*! ort% 591666 MtM 16250 1932 4018 4608 11111 9587 1290 16660 3384 16761 2045 2250 4030 2908 5500 2716 6851 4961 2300 912 4419 673 9371 51X 23172 15805 CZ2T7 1448 650 1500 4753 16000 4967 2300 3700 1726 I M 4100 895 1664 1223 22020 702 13206 2811 4919 2814 4700 4841 14972 2600 42848 4427 2075 1689 9550 845 15795 2966 2465 4595 1711 541 10622 486 848 1135 1092 1195 11633 863 3674 823 1050 722 1100 MM 6182 1350 1527 1004 1745 10512 3133 2316 7B00 3104 1781 8909 2301 9372 324 756 1803 İ t M 1376 6305 7170 1918 20400 2433 1638 6986 6377 502 M M 1M8 1450 2053 2445 2152 2110 1150 AMUK1991 Mı k|ta 22783 22X0 S109 1&&57 48350 4S014 69.484 6SSK 8598 11825 5S658 56.739 15124 15446 204266 204406 24183 24222 31254 31.300 26452 26.497 11402 -9406 17514 17540 218?9 2SS1Î 22131 22170 23311 21335 21491 21515 29476 21562 22452 22473 30J65 30952 20599 21620 25999 21027 2O37J 21423 2 1 » 21120 17297 17373 20630 21657 22423 22445 24565 24693 19693 11720 20.752 20.7*1 199S4 19930 20923 211361 17299 17321 17161 17084 1733? 17361 «945 16S77 178 129 0'3 0*5 114 1U 014 107 116 01 5 ır ara 0.15 CJO IM 110 111 129 0.09 121 130 115 122 115 144 113 110 11 114 114 013 018 013 113 114 119 SPK'nın hedefi, kunımsallaşmaSermaye Piyasası Kurulu'nun önü- müzdeki dönem temel stratejisi, piya- sanın kurumsallaşması olacak. Etkin ve sağlıklı işleyen şeffaf bir piyasa or- tamının sağlanmasını hedefleyen SPK, yeni düzenlemelerin eşiğinde. SPK Başkanı Mehmet Şükrü Tek- baş, yapılmakta olan değişiklikler ve gündemdeki konular hakkında sorula- nmi23 cevaplandırdı. — Yeni hükümet sermaye pisasası- na faiz döşönııe, dörizi frenleme fonk- slyoBD yükleınek istiyor. Piyasa bu fonksiyoaB yerine getirebflecek durum- da nu acaba? Bnnu sa|iamak Için ne- lerin yapüması gerekli? — Burada getirilen problemi birkaç açıdan ele almak gerektiğine ina- nıyorum. öncelikle sermaye piyasalan vasıta- sıyla şirketler kesimine daha uygun ko- şullarda fınansman imkânlan getirmek mümkündür. Şirketler için kanımızca önemli bir konu dış piyasalarda reka- bet gücünün arttınlması için yeni ya- tınmlara yönelinmesi ve özellikle ytlk- sek teknoloji gerektiren yatınmlann fi- nansmanıdîr. Menkul kıymetler piya- salannın gelişimi, halka açümalann artması ve menkul kjymetleştirme gi- bi yeni fon saglama araçlannın ortaya çıkması buna olanak saglayacakür. Şir- ketler kesimine daha uygun koşullar- da fonlama imkânlan getirmek iki açı- dan yararh olacaktır. Birindsi, bununla yatınmlara yönelme ve sanayiin tekno- lojik yenilenmesi kolaylaşacaktır. tkin- cisi ise finansman maliyetlerindeki azalmanın, orta vadede, enflasyon üze- rindeki olumlu etkisidir. Elbette bugün gerek mali piyasalar- daki sıkışıklığın gerekse de enflasyonist eğilimin temelınde kamu kesimi borç- Tekbaş, sermaye piyasasmiB olgunluk aşamasına giden yeni bir siirece girdiği- ni söylöyor. lanma gereği ve bunun fınansman bi- çimi bulunmaktadır. Kamu kesimi açıklan bir taraftan ele abnırken diğer taraftan ikinci el piyasasımn da önemli olduğunu dttşünüyorum. Kamu menkul kıymetleri için yatı- nmcı tabanının genişletilmesi burada çok önemli bir adım olacaktır. Sonınun bir diğer yönü ise sermaye piyasalarımn talep yönünün genişliği, derinligi ve istikran Ue doğrudan Ugi- lidir. önumüzdeki dönemde kurumsal yatınmaların ön plana çıkartılmasına olan inancım buradan kaynaklanıyor. Talep yönünün güçlendirilmesi ve ge- nişletilmesi ile sermaye piyasalan iste- nen hedefkre ulaşümasında önemli bir yer tutabilir. Piyasalanmız bugün tek- nik açıdan önemli bir asamaya gelmiş- tir. Ancak katkmın istenen düzeyde ol- ması için yukanda anlatmaya çabştı- ğım tedbirlere ihtiyaç bulunmaktadır. — Sermaye piyasasında yeni düzen- lcmeler gündemde. Yıgınla da sonın var. SPK olarak, sizin, borsanın, aracı kurumlann, şirketlerin ve yatınmcüa- nn sorunlan ncreden kaynaklanıyor? —5ermaye piyasalarımn önumüzde- ki dönem stratejisi ile ilgili politikalar oluşturulurken piyasalanmızın bugün artık olgunluk aşamasına giden yeni bir süreee girmiş olduğunu unutmamak gerekir. Içinde bulundugumuz dönemde pi- yasalanmız, tüm taraflan ile, karar al- ma sürecine destek olabüecek ve katı- labilecek olgunluğa erişmiş bulunmak- tadır. Bu nedenle önumüzdeki dönemi belirleyecek temel eğilim, sermaye pi- yasalanmn kurumsallaşması olacaktır. Bu çerçevede etkin ve saglıklı işleyen, şeffaf bir piyasa ortanunın sağlanabil- mesi için SPK, piyasada kurumsallaş- maya özellikle önem vermektedir. Bu tespitler doğrultusunda piyasada mevcut durumu değerlendirirken önce- likle bugüne kadar yaşanan gelişmele- rin sürdünllebilmesi için yasal teknik ve kurumsal altyapuım gözden geçiril- mesi bir gereklilik olarak ortaya çık- maktadır. Burada temel öncülüğümüz, piyasalann güvenli olduğuna ilişkin ka- naatin geniş yatınmcı kitleleri nezdin- de yeniden teyit edilmesidir. Bu çerçevede eksik olan piyasalann her alanında standart ilkelerin geçerli- ligi, kurumsallaşma ve şeffaflaşmadır. Bu durum, şirketler kesıminin kamu- yu aydınlatmasından aracı kuruluşla- nn günlük faaliyetlerine; borsada alı- nan kararlardan aracı-yatınmcı ilişki- lerine kadar her alan için gecerlidir. Turkiye'de sermaye piyasalannın teme- li sağlamdır. Ancak sıra binanın güven- li ve konforlu bir biçımde inşasındadır. Biz, 199Cİ1 yıllan, bu çerçevede, inşa ve kendini kanıtlama yıllan olarak al- gıhyoruz.Bu dönemde sermaye piyasa- larımn geurdiği olanaklann her yönüy- le karutlanması imkân dahilindedir. Bu konuda, piyasaya önemli görevler düş- tüğü de aşikârdır, 1) Kamuyu aydınlatma ilkeleri yeni- den ele alınarak şirketlerin, yatınmcı- lannı sürekli bilgilendirmeleri sağlana- •caktır. 2) Aracı kuruluşlann tamamı şeffaf birer guven müessesesi olacaklardır. 3) Borsanın teknik altyapısından ve işleyişinden kaynaklanan sorunlar gi- derüecek, eksik yapıiar tamamlanarak sağlıklı işleyen bir piyasa yaratılacak- tır. 4) Aracıhk faahyetleri aynntüı biçim- de duzenlenerek araa kuruluş-yatınma iliskilerinde taraflann hak ve yüküm- lülüklerine açıklık getirilecektir. Burada vurgulamak istediğim önem- li bir husus da sermaye piyasası alanın- daki eğitim ihtiyaamn karşılanması ve bir sermaye piyasası kültürünün oluş- masında bu alanda faaliyet gösteren ta- raflann kaiılımına venüğımiz önemdir. — SPK'nın b« konularda yürttttü- {n çabşmalan açar nusmız? Yeni ka- nnn taslajiı hanrlıklan basladı nu? — SPK öncelikle sermaye piyasala- rında son dönemde yaşanan hızü ge- lişme sürecinin devamını sağlamayı ve bir bütün olarak sermaye piyasalannın genel stratejisini belirlemeyi hedefleyen "Modernizasyon Projesi" çahşmasını başlatmıştır. Çalısma piyasada faaliyet gösteren kuruluşlann geniş katıhmıy- la oluşturulan Yürütme Komitesi ve il- gili alt komiteler bünyesinde sürdürül- mektedir. Modernizasyon Projesi'nin odak noktası, tüm menkul kıymetler piyasa- lan için teknik altyapının yeniden ele aunması ve geliştirilmesidir. Teknik alt- yapı, etkin bir takas ve saklama siste- mi, tüm menkul kıymetler için Türki- ye"nin her tarafmdan kolayhkla ve gü- venle erişilebilecek işlem sistemleri ve etkin bir gözetım ağını içerecek biçim- de ele alınmaktadır. •Sürecek- BîR KONU, BİR GÖRÜŞ Borsa, ancak güvenle gelişir Aydınlık Gelecek MÜSLİM DEMİRBİLEK Borsa Aracı Kurumlan Yonetıciler Derneğı Başkanı Prof. Dr. İSMET SABİT BARUTÇUGİL Sermaye piyasalan, geniş halk kesimlerinin küçük tasamıflan- nı büyük işletmeler içinde bir araya getirme ve hızlı ekonomik kalkınmaiçingerekli sermayebi- rikimini sağlama gibi ekonomik fonksiyonunun yanı sıra bir ta- kım sosyal faydalar da sağlar. Sermaye piyasalannın geliş- mesiyle; uretim araçlannın mül- kiyetinin halka yayılması, top- lumdadahadengeli bir gelir da- ğılımının gerçekleşmesi ve eko- nomik kararlara dahageniş kit- lelerin katılımı yoluyla ekono- minin demokratiklesmesi bekle- nebilir. Bu arada, sermaye piyasalan sanayide yapısaJ değişikliği ko- laylaştırması ve başanh yöneti- len şirketlerin hızü büyümesine imkân sağlaması bakımından da ekonomiye katkı sağlar. Zayıfla- yan şirketlerin hısse senetlerinin ucuz olması da bunlann hisse sa- tarak mali kaynak bulmasım ko- laylaştırabilir. Bütün bu nedenlerle, Türki- ye*de sermaye piyasası ve borsa- nın sağlıklıbir şekilde gelişmesi ve geniş kesimlere yaygınlaşma- sı gerçekten arzulanan bir du- rumdur. Sermaye piyasalannın doğru vegelişmiş bir biçimde çalışma- dığı dunımlarda bazı sorunlann ortaya çıkması kaçınılmazdır. Böyle durumlarda; • Sermaye piyasası büyük ku- ruluşlann yararına işler. Küçük şirketlerin rekabetetme ve geliş- me şansları azalır. • Sermaye piyasasımn nimet- lerinden büyük ölçüde yüksek gelir gnıplan yararlanır. Küçük tasarruf sahipleri genelde kay be- der ve ezilir. • Bilançolarm iyi denetlenme- diği durumlarda, bazı şirketlerin büyük ortakları, küçük hisse- darlar aleyhine oyun oynayarak kendilerine yarar sağlayabilirler. • Bazı şirketlerden bilgi sızdı- rılarak spekülatif amaçlarlaha- reket edilebilir vebüyük çıkarlar sağlanabilir. • Borsada hisse senetleri bulu- nan büyük şirketlerin aynı za- manda banka ya da araa kurum olarak sermaye piyasasında faa- liyet göstermeleri durumunda da bilginin öncelikleeldeedilme- sinden kaynaklanan haksız bir kazanç söz konusu olabilir. • Devletin ekonomide önem- li paya sahıp olduğu ülkelerdede kamu politikalan bazı çevrclere borsada çıkar sağlayacak şekil- de kullanılabilir. Turkiye'de borsanın sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve yukanda sözüedilen sorunlara yol açma- dan kendisinden beklenen eko- nomik vesosyal faydalan yarata- bilmesi için öncelikle bazı ilke ve uygulamalann açıklığa kavuştu- rulması ve geliştirihnesi gerek- mektedir. 1. Kamuyu aydınlatma ilkesi- nin tam olarak uygnlanmasa: 2. Kurumsal yaünmcüann artması 3. Rating (degerlendirme- derecelendirme) şirketlerinin kurulması 4. Yatınm danışmanlığı ve ya- tınm yöneticiliginin geUştirilrae- si 5. Borsanın ülke capındayay- gmlaştırdması 6. Borsada elektronik donanı- mın geliştirilmesi, işlemlerde otomasyona geçilmesi 7. Yersorunununçözümeka- vuştunılması Şuphesiz arzu edilen, Türk sermaye piyasdsını canlandıra- cak, yerli ve yabancı yatınmala- ra güven verecek önlemlerin en kısasürede ahnması ve sorunlan en alt düzeye indirilmiş bir bor- sa sistemi ile Turkiye'nın ekono- mik ve sosyal gelişmesinin hız- landırılmasıdır. SOZLUK Kalp Krizi «Geliyorum» der Kalbinizi Kontrol Ettiriniz. Tel: 17512 44/45148 58 66 Fax: 166 4712 tştirak kaz«B<elarıt Kurumlar vergısine tabi bir şir- ketin bir başka şirketin serma- yesine kauknaktan dolayı elde ettiği kazançür. ttfa: Tahvil çıkartan şirke- tin vade sonunda veya belirli dönemlerde tahvil anapara vs faizlerini ödemesı. Borcun or- tadan kaldırılması işlemi. Kayıtlı seraıaye siste- aü: Gerçek anlamda sermaye ohnayan, ama yönetim kurulu- nun esas sermayenin artınlma- sına ilişkin hukümlerine bağlı kalmaksızın hisse senedi çıkar- ma yetkisini kullanabileceği üst sermaye sınındır. K«t dışı pazar: Borsada kayıtlı olmayan şirketlerin men- kul değerlerinin borsa yönetim kurulu karanyla işlem gördüğü pazara denir. •(•p*a: Hisse senetlerinin üzerinde yer alan ve kâr payla- lanm almaya yarayan kıymetli evraktır. Bu kuponlann kesile- rek kâr payımn alınmasmdan dolayı "kupon kesti" deyimi kullanılır. Kavar: Hisse senedinin büyüklüğunü gösterir. Bir lota kadar olan hisse senetleri kü- çük kupür, bir Iottan yukansı büyük kupür kabul edilir. Kartaj: Borsa üyelerinin yaptıkları işlemlere karşılık borsaya ödedikleri komisyon. Üyelerin müşterileri adına yap- mış olduklan ahm satım işlem- leri üzerinden aldıklan ücreti de ifade eder. L»t: Borsada işlemleri ko- laylaştırmak için bisseler asga- ri işlem birimleriyle ahmp sa- tıhrlar. Bir lot asgari işlem bi- rimini gösterir. Bir lotun altın- da kalan hisseler tahtaların kü- sürat bölümünde işlem görür- ler. Manipiilasyon: Yapay iş- lemlerle pazan yönlendirme. Menkal kıyvıet: Ekono- mik kıymetı ıfade eden, taşına- bilir ve paraya çevTİlebilir or- taklık veya alacaklılık ifade ç a a hakkı: Sermaye artınmına katılma hakkı. Proflt Takea: Kâr reali- zasyonuna gitmek. Aluıan his- se senetlerinin prim yapması üzerine satışa geçilmesi ve kâ- ğıt üstündeki kânn paraya çev- rilmesidir. Aracılık müessesesinin güçlendirilmesi ve faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi, piyasanın geleceğinin temlnatıdır. eden kıymetli evraktır. Naaaa yazıfa hlsse se- B«M1: Üzerinde sahıbinin adı- mn yazılı olduğu hisse senedi- dir. Markei Maker: Piyasa düzenleyicisi. Belli bir sermaye ile kurulan ve borsada fiyatlar yükseldiğinde satan, duştüğun- de alan, böylece fiyat istikran- mn sağlanmasına yardımcı olan sermaye piyasası kuruluşudur. MM-Mavakkat Nak> ••z: Yeni hisse senetleri bası- lıncaya kadar ortağa verilen makbuza denır. Gerçek hisseler basılıp da dağıtıldığında mak- buzlar ortadan kaldınlır. IS*MÜaal deg«r: Üzerin- de yazılı değeridir. Hisse senet- lerinin büyük çoğunluğunun nominal degeri bin liradır. Ama 500 lira olan veya bin li- ranın üzerinde bulunan hisse senetleri de vardır. Or«Uno: Yazılı borsa emri. Müşterinin almmasını veya sa- tılmasını istediği hisse senetle- rini belirten yazıh belge. Opsiy*a: Satım alma ve satma hakkıdır. Ratlag: Şirket ve tahvil de- ğerlendirmesi, derecelendirme- si. syae tşletme faaliyetleri- nin verimliliği ve işletmenin ya- pısı hakkmda bilgi veren oran- lar. Salaa^lıraaa: Şirketlerin sermaye artınmlanna sıkça git- mesi ve bunda ölçüyü kaçınna- sıdır. SııekttlasyaM: Fiyatlann ileride değişeceği ve bu flyatlar üzerinden yapılacak alım satım işlemlerinden bir kâr sağlana- cağı beklentisiyle bugünden alım satım yapümasıdır. Fırsat- ları değerlendinnek amacıyla faaliyet gösteren kişüere spekü- latör denir. Tahvtl: ödünç para sağla- mak amaayla devlet, kamu ku- ruluşlan veya anonim şirketler tarafından çıkartılan, nominal değeTİeri eşit ve ibareleri aym olan borç senedidir. Valön Faizin başlangıç ta- rihidir. Vlrataa: Bir banka hesa- bındaki fonun başka bir hesa- ba aktanlmasıdır. Yatırua ortaklıkları: Küçük tasarruf sahiplerinin pa- rasını bir araya getirerek bir anonim şirket aracılığıyia bu paranın çeşitli kuruluşlann his- se senetlerine yaünlmasıdır. Türkiye'deki Uk örneği Vakıf Yatınm OrtakhğYdır. YeaMea Degerleaıe F«aa: Şirket sermayesinin enflasyon karşısuıda erimesini önlemek amacıyla mal varlığı- nı her yıl açıklanan yeniden de- ğerleme oramnda artırmasıyla oluşturulan fondur. Sermaye artınmlan sırasında sermaye katılır ve bunun karşdığında or- taklara bedelsız hisse senedi da- ğıtıur. Biz aracı kurumlar faizlerin düşürülmesi, döviz fıyatla- rının kontrolü ve borsanın canlandırılması şeklınde orta- •ya çıkan yeni hükümetin yaklaşımlarını şıddetle destek- liyoruz. Bu yaklaşım, "manevi destek var", "destek yok" tarzı açıklamaların çok ötesinde bir dizi uygulamaya iliş- kin vaadi ıçeriyor. ...» Unutmayalım ki borsalar piyasa ekonomisinin baromet- relerıdır. Boş vaatler ya da spekülatif hareketlerle uzun süreli yükselişler göstermezler. Borsa uygulanacak eko- nomik polıtikalann işaretlerinı gördüğü için hızla büyü- müştür. Borsaya taze para gelmiştir. Borsada talep can- lanmıştır. Bizim seçimler öncesi tespit ettiğimiz temel so- run kronik talep yetersizliği idi. Bu kırılmıştır. Temel sorunumuz talep yetersizliği idı. Öncelikle ya- pılması gereken bu talebi canlı tutacak politikalan yürüt- mek. İşin çok önem- li yanı sermaye piya- sasımn altyapısının kurulmadan yeni bir arz dalgası ile talebi yeniden boğmamak. Sermaye piyasası altyapısının kurulma- sı şart. • Yeni ve modern bir sermaye piyasası kanunu tüm kurumlan içerecek şe- kilde yürürlüğe girmelidir. • Kurumsal yatırımcılara çok önem vermeliyiz. Tasar- ruf sahibinin korunması için spekülatif hareketlere den- ge getirmek amacıyla Turkiye'de AT normlarına uygun yatınm fonları ve yatınm ortaklıklan kurulmalıdır. Bugün yatınm fonlarının tüm biçımlerine kuruluş imkânı tanın- sa, kapalı uçlu foniar dediğimiz katılma belgelerinin geri satın alma taahhütlerinin olmadığı foniar kurulsa, banka- lar bile mevcut fonlarında hisse senetlerine ağırlık vere- bilecektir. • Sermaye Piyasası Modernizasyon Projesi'ne önem vermeliyiz. llk kez piyasanın katılımıyla Turkiye'de bir pro- je yürütülmektedir. Sermaye Piyasası Modernizasyon Projesi'ni Yürütme Komitesi ve alt komitelerinde ağırlıklı olarak aracı kurumlar, bankalar, iş âlemi ve üniversite temsilcileri vardır ve projenin başarısına katkı sağlamak- tadırlar. • Aracılık müessesesinin güçlendirilmesi ve faaliyet- lerinin çeşitlendirilmesi, piyasanın geleceğinin teminath dır. Kanunla duzenlenen bir aracı kurumlar ve fon yöne- ticileri biıiiği, piyasada güveni tesis eden piyasada disip- lini sağlayan fonksiyonları ile sermaye pıyasamızı güç- lendirecektir. • Sermaye piyasamız öz yönetime dayanmalıdır. Et- kin ve yalnızca temel kuralları düzenleyen ve gözetim fonksiyonuna sahip bir Sermaye Piyasası Kurulu yanın- da kendi piyasalarını düzenleyen özerk ve özel borsalar oluşturulmalı ve bu piyasalann koordinasyonuna ve en- tegrasyonuna önem verilmelidir. Altın yumurtlayan tavuk birinci girişimden yaralı olarak kurtulmuştur. Eğer biz çok akılcı politikalarla yaklaşabi- lirsek, borsamız kısa sürede günlük bir trılyonluk işlem hacmine ulaşabilecektir. Borsanın sağlıklı ve dengeli bü- yümesi gerekir. Borsa endeksi büyüyen işlem hacmine cevap vererek toparianmaya başlamıştır. Ancak unutma- yalım ki endeks sadece toparlanmıştır. Bu hızlı gelişme- den rahatsız olmamak gerekir. Çünkü yûkselişte herhangi bir yapaylık yoktur. Bundan sonra beklenen, işlem hacminde büyüme ve bu büyümeye paralel bir yükseliştir. Ancak sağlıksız iniş ve çıkışlardan kurtulmak için piyasa yapım mekanizma- sına önem vermemiz gerekiyor. Piyasada fiyat oluşturan hızlı iniş ve çıkışları dengeleyen mekanizmalara ihtiyaç var. Kurumsal yatırımcılara vergi teşviklerinin gelmesi ile bir- likte, bu müesseselere piyasa yapım fonksiyonları veri- lebilir. Hem talep güçlenir hem spekalütif hareketler den- gelenir. Borsamızı aydınlık bir gelecek bekliyor. Borsamızın ge- leceğı demokrasimizin geleceğidir.