Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 18 ARALIK 1991 DEĞÎŞEN DÜÎVKA HUSEYIN BAŞ Birliğin Sonu mu? Mihail Gorbaçov, prestroyka ve glasnostun, blokun Av- rupa kesiminin başını alıp gitmesine yol açabileceğini he- saba katmamış olamazdı. Ama başdöndürücü bir hızla giriştiği reformların ve hâkim kıldığı yeni siyasal anlayı- şın, bastırılmış özlemleri açığa çıkararak günün birinde bizzat yeniden inşasına çalıştığı birliğin varlığını tehdit edecek boyutlara ulaşacağını hesaba kattığını söylemek oidukça güç. Rusya Federasyonu, Beyaz Rusya ve Uk- rayna tarafından otuşturulan ve Sovyetler Birliği'nin hu- kuki varlığına son darbeyi indiren "Egemen Uluslar Top- luluğu"na olanca gücüyle direnmesi, yukarıdaki yargıyı doğrulamaktadır. Diğer cumhuriyetlerin de katılma yolunda oldukları ye- ni oluşum karşısında Gorbaçov'un elinde hiç koz yok de- ğil. Yeni oluşumu yasadışı ilan etmek, halk oyuna baş- vurmak, gerekirse, silahlı kuvvetlerin başkomutanı sıfa- tıyla orduyu göreve çağırmak Sovyet liderinin sözü edi- len kozlan arasında. Ancak bu kozları oynayıp oynama- yacağı, oynarsa ne ölçüde etkili olacağını şimdiden kes- tirmek olanaksız. Sovyet liderinin düşkırıklıkları sait içerideki dostların- dan kaynaklanmıyor. Başta ABD olmak üzere Batılı ülke- lerin oldu-bittiyi sadece saptamakla yetinmeleri ve nük- leer güvence çerçevesi içinde görmeye çalışmaları Sov- yet liderlerinin sıkıntıları arasında yer alıyor. James Ba- ker'ın önceki gün başlayan Sovyetler Birliği ziyareti Ba- tı'nın olayla ilgili eğilimlerinı daha açık bir biçimde ortaya koyacak. . Buyuk komşumuz, sorunlannı tek başına çözmek zorundadır. 70 yılı aşan 'birlik' deneyiminden çıkaracağı derslerie yeni ve sağlıklı oluşumlan gerçekleştirebilecek güçtedir. 1e yanda, ister Gorbaçov'un kurma- ya çalıştığı bihik, is- ter Egemen Uluslar Topluluğu kalıcı ol- sun, ülkenin had saf- hada olan ekonomik sorunlarına acilen çare bulmak gibi te- mel bir zorunlulukla karşı karşıyadır. Bu konuda Batı'nın yar- dımı tek çıkar yol olarak görünmektedir. Oysa Le Monde Diptomatique yazarlarından Ramonefnm de önemle altı- nı çizdiği gibi Batı, Sovyetler Birliği başta olmak üzere, Doğu Avrupa ülkelerinin muazzam boyutlara varan ihti- yaçlarını karşılayacak siyasal istence sahip bulunmamak- tadır. Dahası söz konusu yardımı sağlayacak finans ola- naklarından da yoksundur. Örneğin dünyanın en güçlü ekonomiierinden birine sahip olan Federal Almanya, Do- ğu Almanya ile birleşmesinin faturasını öderken ciddi bir biçimde sarsılmıştır. Bu ülkenin 18 milyon insanın yaşa- dığı Doğu Almanya'ya iki yıl içinde yaptığı yardım 256 mil- yar dolar gibi ciddi düzeylere ulaşmıştır. Doğu'da 400 mil- yon insan aynı düzeyde bir yardımın ihtiyacı ve beklentisi içinde bulunmaktadır. Oysa bu konuda Batı'nın olanak- ları giderek daha da sınırlı olma yolundadır. Ekonomik du- raklama, gerileme kapıyı aralamtştır. Orta sınıfların için- de bulundukları ekonomik çöküntü, çok sayıda ülkede aşı- rı mılliyetçilık akımlarının, ırkçılık ve yabancı düşmanlığı- nın yeniden ivme kazanmasına yol açmıştır. Böylesi bir durumda Batı'dan dişe dokunur yardım beklemek, hele salföna bel bağlamak fazla iyimserlikten başka bir şey değildir. ' Büyük komşumuz, sorunlannı tek başına çözmek zo- fundadır. 70 yılı aşan 'birlik' deneyiminden çıkaracağı derslerie yeni ve sağlıklı oluşumlan gerçekleştirebilecek güçtedir. Bu yüzden gıtti gider kehanetlerine katılmıyoruz. Katılanlar, hesaplannı heveslerine göre yapanlar, tıpkı Kör- fez krizi sırasında olduğu gibi batan geminin mallarına üşüşmeyi düşleyenler, yanıldıklarını kısa sürede anlaya- caklardır. Sorunun boyutları ne ölçüde büyük olursa olsun, ku- zey komşumuzla olan barış, dostluk ve işbiriiğini kapsa- yan geleneksel dış potitikamızın sınırları içinde kalmak sa- nıyorum ülkemiz için dün olduğu gibi bugün de en akılcı tercihtir. ANKARA/AHNA Davos'ta Türk Yunan zirvesiSTELYO BERBERAKİS ATİNA — Turk-Yunan iliş- kileri yeniden 'yeni bir döneme' girmeye hazırlanıyor. Bu çerçe- vede, Başbakan Suleyman De- mirel'in Yunanistan Başbakam Konstantin Mitsotakis ile her yıl ocak ayı sonunda İsviçre'nin Davos kasabasında toplanan L'luslararası Ekonomi Foru- mu'nda gorüşme olasılığı var. Mitsotakis ile DemireFin Da- IRAK Kürtlere jestDış Haberfcr Servisi - Irak lideri Saddam Hüseyin, Kuzey Irak'ta özerklik müca- delesi veren Kürtlere bir jest- te bulunarak yerel yönetim- deki Kürtlerin iktidardaki BAAS Partisi'ne sadakat ye- mini etmeleri zorunluluğunu kaldırdı. Irak Kürdistan De- mokratik Partisi (KDP) lide- ri Mesud Barzani karan olumlu karşılarken Celal Ta- labani'nin önderliğindeki Kürdistan Yurtsever Birliği (KYB) değişıkliği yetersız buldu. Irak basınında önceki gün yer alan haberlerde, Irak Devrim Komuta Konseyi- nin, Yasama Konseyi'nin konuyla ilgili kararım değiş- tirerek, yerel Kürt yöneticile- rin BAAS Partisi'ne sadakat yemini etmeleri zorunluluğu- nu kaldırdıfpnı duyurdu. Iraklı bir yetkili, değişikliğin, Saddam ile görüşmeler yürü- tetı Kürt liderlerle Irak yöne- timi arasındaki göriiş aynlık- larının bir ölçüde azaltılabil- mesi için yapıldığını belirtti. vos'ta 'karşılaşması' ve görüş- mesi durumunda bunun 1987- de dönemin başbakanları Tur- gut Özal ile Andreas Papand- reu'nun Davos görüşmesine benzemesi beklenmiyor. Yunan hükümet çevrelerine göre eğer boyle bir görüşme olursa Türk ve Yunan başbakanlan birbir- lerini ilk kez başbakan sıfatıy- la görecekler ve doğal olarak iki ülke ilişkilerini ilgilendiren ko- nuları görüşecekler. Ama De- mirel ile Mitsotakis'in büyük bir olasılıkla Davos'ta yapacak- ları görüşmelerde iki ülke ara- sındaki anlaşmazlık noktaları- nın giderilmesini ongörecek herhangi anlaşma metnini ha- zırlamaları şimdilik olanakh görulmuyor. Bu arada Demirel'in ABD'- ye yapacağı ziyarette ABD Baş- kanı George Bush'un Kıbrıs ile ilgili görüş ve düşüncelerini al- masından sonra Kıbrıs sorunu- nun çözümü ile ilgili uğraşıla- rın daha özlü sonuçlar getire- ceği öne sürülüyor. Bu çerçeve- de ABD'nin istediği, Yunan ve Kıbrıs Rum taraflarının kabul ettiği Kıbrıs sorunu ile ilgili bir konferansın önümüzdeki yılın ilk aylarında gerçekleşmesi de olasılıkların içinde yer alıyor. Türk-Yunan ilişküerinin uzun bir şüreden bu yana askıya alın- mış olmasında, Turkiye'deki genel seçimlerin de buyük rolü oldu. Suleyman Demirel-Erdal İnönii hükümetinin kurulma- sından sonra Atina-Ankara iliş- küerinin yeniden canlanması bekleniyor. Karamanlis'e davet Başbakan Konstantin Mitso- takis, bu arada ABD Başkanı G«orge Bush'un, Cumhurbaş- kanı Konstanlin Karamanlis'i resmi bir ziyaret için 1992'de VVashington'a davet ettiğini açıkladı. Başbakan Bush'un siyonizmi aklama kamrına destek isteğini kabul etmedi DemirePden ilk4 hayır'Başkan Bush bir mektup göndererek BM Genel Kurulu'nda "Siyonizm ırkçıhktır" kararmın kaldırılmasına Türkiye'nin destek olmasını istedi ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Başbakan Suleyman Demirel, ABD Başkanı Bush' un bir mektup göndererek "Si- yonizm ırkçılıktır" karannın kaldınlmasına Türkiye'nin des- tek olmasını istediğini, ancak Türkiye'nin bu konuda "cekimser " kaldığını açıkladı. Demirel, "Onurlu bir bagımsu- hk yiriitüp dünya devletleriylc nyumİD bir gidişi tercih etmetiyiz" dedi. Demirel, Sov- yetler'den aynlan tüm cumhu- riyetlerin tanınacağmı ve bu cumhuriyetlerin merkezlerinde konsolosluklar açüacağım da kaydetti. Başbakan Demirel, DYP gru- bunda ABD Başkanı Bush'un Başbakanlık görevine gelmesi nedeniyle kendisini telefonla kutladığını, iki gün önce de ABD Elçiligi kanalıyla bir mek- tup göndererek BM'de "Siyo- nizm ırkçılıktır" karannın kaldırdması için Türkiye'den destek istediğini anlattı. Demi- rel, 1975'de Türkiye'nin, "Siyo- nizm ırkçılıktır" kararına olumlu oy verdiğini hatırlatarak şunlan söyledi: "Ama şimdi, Araplarta tsra- il'in masaya otunıp konuştuk- lan yerde, bUhtssa tsrafl'i bu masamn etrafında tutabilmek için ABD'nin başiattıgı şey, 'Artık bu kararın anlamı kal- mamıştır, bu karan kaldırahm' şekttade bir güişimdir. Bize yapbklan mttracaatta da bu ka- rann kaldırılmasına destek iste- diler. Bizûn verdiğimiz cevap ise 'Bizim özel bir durumumuz var'. Hem kendi iç politikanuz hem de komşularımız bakımın- dan dununu gözden geçirmeiiy- dik. Nitekim geçirdik de... Bizim böyle bir karann kaldınl- masma destek vennemiz haH bi- zi rahatsız eder. Yani içimizi de dışımızı da rahatsız eder. Ülke- nin menfaatlerÜK değildir, bizi yepyeni sıkıntüara götürür. Bil- hassa degişeo dunya şartlan içe- risinde ileri Ulkeierte birUkım 'Kahrolsun ırkçılık' BM'nin Siyonizm ile ırkçılığı bir tutan kararını geri alması, Dogu Kudüs'te yaşayan Araplarca protesto edildi. tsrail'i, işgal altında tultugu bölgelerde Yahudi yerleşim merkezleri kurarak ırkçılık ve yayılmacılık gütmekle suçla>-an ve Dogu Kudüs'ün Silivon yöresindc bir gösteri dttzenleyen Araplar, BM'nin son kararını kınayan ve tsrail'i ırkçı tutumundan vazgeçmeye cağıran sloganlar aUılar. (FoCoğraf: AP) yeni baglantılar armrken bizi sı- kıntıy* götürür." Demirel, cekimser kalmaya karar verildiğini anlatarak söz- lerini şöyle sürdürdü: "Nitekim bu karar, dün ak- şam oylanmıştır. 111 devlet bu karann kaldınlmasını destekle- miştir. Yani Siyonizmin ırkçılık olduğu karan kaldınlmıstır. 13 deviet cekimser kalmış, bir o ka- dan da karfisuda obnnştnr. Biz cekimser kakbk, menfaatlerimiz bunu gerektiriyordu. Başka tiir- Itt nareket edemezdik. Biz, siyo- nizm ırkçılık mı degil mi tartışmawna daha evvel girmi- şiz, 'ırkçılıktır' demişiz. Ondan sonra dnnya şartlan içerisinde dönyattlkeJennmiştfarald ü> luü- dınlacak bu karann karşısında durmamn, kalkıp buna iriraz et- menin yaran yoktur." Demirel, Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinin sürdüğüne dikkati çekerek Türkiye'nin Türkçe konuşan bu cumhuriyet- lerle işbirliği yapmasının kaçı- nılmaz ve gerekli olduğunu söyledi. Demirel, Sovyetler'den aynlan bu cumhuriyetlerin Türkiye'ye "büyük birader" gözüyle baktıklannı ve Türki- ye'nin önünde "yeni ufuklar" açtıklannı belirterek konuşma- sım şöyle sürdürdü: "Bu devletler senelerce Sov- yetler Birliği tarafından soyul- mıış. Özbekistan senede 60 ton alün üretiyor. Ük defa bu sene Sovyetler'e altın vermemişler. Bu ülkelerin gözleri de yeni açd- nuyor. Dünyaya degil, Tnrki- ye'ye açüıyor. Hem de yeni yeni yürümeyi ögreniyoıiar. Büyak ihtiyaçlar içerisinde kıvranıyor- lar. 1992 yüına girerken Türkiye'- nin önünde çok yeni ufnklar açüıyor." Demirel, "Bu ulkelere 'Bü- yük ağabey bizi sükut-u hayale uğrattı' dedirtmemeliyiz" diye- rek bu devletlerle Türkiye iliş- kilerinin geliştirilmesinin dünyada Türkiye'nin pazarhk gücünü de artttracağıuı söyledi. 1975'te Siyonizmi ırkçılık sayan Ankara, bu kez cekimser kaldı Türkiye, tutumunu değiştirdiBM Genel Kurulu'nda Siyonizmi ırkçılık sayan kararın iptaline karşı cekimser oy kullanan Türkiye'nin tutumu, "Ne Isa, ne Musa ne de Muhammed" çizgisi olarak nitelendiriliyor. ŞEBNEMATİYAS NE\V YORK - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Siyonizmin ırkçılık olmadığına 111 oyla karar verilmesi, ülkclerin Körfez savaşı sonrası Orta- doğu polıtikalarını yeniden gözden geçirmelerine neden oldu. Türkiye, uzun süren tartışmalardan sonra yo- ğun Amerikan lobisıne ve 1975'te Siyonizmin ırkçılık olduğu yönünde 'utum almasına rağmen önceki günkü oylamada 13 ülke ile azınlıkta kalarak cekimser oy kullandı. BM kulisinde Türkiye'nin bu tutumu, "Ne tsa ne Musa nede Muhammed" çizgisi olarak nitelendiriliyor. İsrail'in Kudüs'ü işgalinden sonra Arap, bağlantısız ve Sovyet blokunun baskısıvla BM Genel Kıirulu, I975"te Siyonizmin ırkçılık olduğu >olundaki kararı onayladı. Bir 19. yy. siyasi gö- rüşü olarak nitelendırılen Siyonizm. "YlusevHerin kendi vatanlanna sahip olma hakkı" şeklinde ifade ediliyor. Bugün Israil'de bu ilke "her Musevi olan kişinİD İsrail >atandaşı olabilme hakkı" ile uygulanıyor. Avusturyalı gazeteci Theodor Hertzel'in başını çektiği ve İsviçre'de yapılan bir dizi tartışmaya dayanan Siyonizm. 1917'- de Lord Balfour deklarasyonu ile bir- likte İngiliz hükümetinin Filistinde bir Musevi devleti fıkrini desteklemesi ilegüçlendi. 1947'de BM Genel Kuru- lu, Filistin'de bir Arap bir de Musevi devleti kurulması ilkesini benimsedi. I948'de İsrail bağımsızhk ilan etti. 1975te BM'de Siyonizmin ırkçılık olduğu karan alındığından bu yana İsrail bu karan değiştirmeye çabaladı. Kararın değişmesi için en elverişli or- tam geçen yıl, Sovyetler Birliği ile ABD arasındaki yumuşamadan sonra oluştu. Ancak Körfez savaşının devre- >e girmesi nedeni>le karar tartışılama- dı. Bu yıl ABD, Ortadoğu banş sürecindeki tutumuyla birlikte aktıf rolünü BM'de Siyonizmin ırkçılık ol- madığı kampanyası ile sürdürdü. Yımanistan'da Arnavut temizliiH — ^^^^ • ATtNA (AA) — Yunanistan polisi bölgedeki kaçak Arnavutlan yakalayarak ülkelerine göndermek içüı geniş çaph bir "temizlik operasyonu" başlattı. Yetkililer, Arnavut göçmenlerin sürekli suç işlediklerini belirterek ülkede yasadışı olarak bulunan tüm Arnavutlan sırurdışı etmek için bu operasyonun başlatıldığuıı büdirdiler. "Süpürge operasyonu" adıyla Yunanistan capında başlatılan operasyonda sadece hafta sonunda Atina ve civannda 900 kişinin tutuklandığı açıklanırken, Arnavut göçmenlerin sınırdışı edilmesine dün sabahtan itibaren başlandı. Dört PKKTı yargılanacak • BEYRUT (AA) — Lübnan'daki kamplarüa eğitim görmek amacıyla bu ülkeye kaçak giriş yapan PKK üyesi 4 kişi "silahlı örgüt üyesi olma" gerekçesiyle Beyrut'ta yargılanacaklar. Lübnan adli kaynaklarının verdiği bilgiye göre bu kişiler ifadelerinde Doğu'daki Bekaa Vadisi'nde eğitim gördüklerini söylediler. Suriye'nin kontrolü altındaki bu vadide PKK örgütünün kamplan bulunuyor. Kaynaklar sanıklann suçlu bulunmalan halinde lS'er yıl hapis ile cezalandınlacaklannı kaydettiler. Suriye'nin de desteklediği Elias Hrawi, Lübnan'daki birçok Lübnanlı ve Filistinli grubun geçen yıl silahsızlanmasını ve dağıtılmasını sağladı. Banş genıisine bomba skandalı • WELLINGTON (AA) — Yeni Zelanda, altı yıl önce çevreci Greenpeace (Yeşilbanş) adlı örgüte ait Rainbow Warrior adlı geminin bombalanmasına kanştıgı öne sürülen bir Fransızın teslim edilmesini talep etmeyeceğmi açıkladı. Adalet Bakanı Doug Graham parlamentoda bir basın toplantısı düzenleyerek Yeni Zelanda Başsavcılığı'run geçen ay İsviçre'de tutuklanan Gerald Andries adındaki Fransızın teslim edilmesinin talep edilmesi önerisini "hukuki gerekçelerin yani sıra bazı başka nedenlerden dolayı" hükümet olarak benimsemediklerini açıkladı. Her biri RİgldaİrefMeğerinde.. her biri mükemmel taksitlerle.. Yurt sathına yayılmış konusunda uzman üstün Frigidaire servis güvencesi Çünkü her biri, dünyaca onaylanmış "Frigidaire kalitesi"ne sahip. Çünkü her biri, doruktaki "Frigidaire teknolojisi"nin ürünü. Çünkü her biri gerçek bir "Frigidaire". Üstelik, her biri mükemmel taksitlerle... Frigidaire'nin dünyaca bilinen kalitesini seçin, konforu eksiksiz yaşayın. tORKlYE GENEL SATICISI HEK BİRİ FRİCIDAIRE DCGERINDE HER BİRİ MÜKEMMEL TAKSİTLERLE KATILMA FOIUİU I HEMEH TESLİM OCAK/SUBAT TKSLİMİ SECPESIhM I0TAKSJ TOPLAr.ı 5£C PESINAT M R : 861 S* I * 72«05JDIWılZl*T«l:(9-51)41«2IXlPBXFtı:t«8Pr«*t51iaFı*ı» WUÜWA : fararCad UoclalşhBi. A 8k*lt1No: 21/96^7 Ku*»-ANKABAT«I: (».4)117«3eM7F«.117S36« İSTAMBUL : En«Kr«diBWılmC1 Bttlt 60: U 4 I * w l W * N B J l T * (9.0 1«W0(W>1FB: «08802 I PAZARLAMA A S 01 OV 8 BULAŞIK UK 02 OV126 BULAŞIKUK 03 DV 126fGBULA$>K U« 241 000- 241 000- 2 651 000- KONTENJANIMIZ DOLMUŞTUR KONTENJANIMIZ DOLMUŞTUR 04 DV MSIt BULAŞIK UK K •UU9!»tl ^IIAIUI»iaAtlKtllI:iHI 05 DV129 B C L A Ş I K W < ~ 06 DV 12&f G aiJLAŞIK M« 07 DV 128/E BULAŞIK UK 08 WM 8590 ÇAMAŞIH MK 09 WD5891 ÇAMAŞIRMK 10 TD 901 Ç KUHUTMA 11 1520 R BOZDOLABI 12 515 FP BUZDOLA81 13 523 FP BUZDOLAB1 14 584 MıKPOOALGA 15 SMEG 6231 FIRIN 16 SMEG 6841 FIRiN ^ 1 ^pji ^ A^Pıa*T(*iB 565 000- 685 000- 545 000- easooo 6215000 | 7535 000- KONTENJANIMIZ DOLMUŞTUR | 480 000 • | 480 000 - | S 280 000 - •Kiâ| ÇOP OSLTME MAK j 19 2001 RADVATOR | 20 DIABLO BADYATÖFI | 21 | OBION55FSTV 3'S000- 225 000- 340 000- 454 000- ONTENJA 81 000 - •08 000- 260 000- 315 000- 225 000- 340 000- 454 000- NIMIZ DO 81 000 - 106 000 260 000- 3 465 000- 2 475 00- 3740 000- 4994 000- .MUŞTÜR 891 300 - 1 '88 000- 2860 000 KONTENJANIMIZ DOLMUŞTUR KONTENJANIMIZ DOLMUŞTUR 200 000- 400 000- 499 000 - 515 000 • 485 000 - 200 000 • 4O0 0O0- 499 000- 515 000- 48S0O0 - KONTENJANIMIZ DOl KONTENJANIMIZ DO 410 000 - 499 000- 410000- 499 000 KONTENJANIMIZ DO KONTENJANIMIZ DOl 525 000 • 710 000- 525 000 710000 • KONTENJANIMIZ DOl KONTENJANIMIZ DOl KONTENJANIMIZ OOl KONTENJANIMIZ DO 70 000 - 70 000 - 2800 000- 5600 000- 6 986 000- 7210 000- 6 790 000- MUSTUR .MUSTUR- 5 740 000 - | 6986000- | MUSTUR. MUSTUR 7 3SO0O0- | 9940 000- MüSTUR .MUSTUR .MUSTUR MUSTUR. 960 000- ajnen »ansmoc*» VHİTAr M.UIBO* Tat y«nc w EIAATC I « K M • BM<ETTB I«t - T«t H LQTct»015-fl««İIK.VAll 0*L£A aEK^Oât A( T« ı*nuı< LCVEMI VC-M -IMB I «ı JZ- » . l l » « • tlKS UKrt T« < B • UJIA»0«» »IA|. M 11!» • KJÇMi • l«A»>«M '« .116 UlMi ) « » » 1 t •« Mi-muTmn^-amKf stflcnıoNEiflıııo«PAuA««»w mu n ım w ı ırwııııTııın»ı iı ımı ı ı — ı m t C ( â t S t . W «••• EK&J LlD }Tl I« »'7O • EflAU* TTC Trt M>W Ntl Oti -7-?£~. i. ^ - ^ f -,„IT-^T , ^ ,m tf „, ı m ı ı ı ııııı a » «•». »t —UFAOmHttH I» IIUIJ <fTJ«l IÇ»| >. (A0U»«UIAS T« H > » « I -CM1ÛI «4 M IRK . «On> • İM. | t M «•)•• aUKl Cf L£VENT IC T« SKtt • ŞAMJ LİD u ııııın. ı7 ıııı ııl.Tı