Katalog

'UMHURIYET/2 OLAYLAR VE GÖRÛŞLER 7 KASIM 1991 Karadeniz İsbirliği Mümkün olan en kısa zamanda kurulmasını temennı ettığımız yenı tnikûmetimizin de Karadeniz ekonomik işbirüğine gündeminde öncelikli bir yer vererek Türkiye'nin mimari olduğu bu projeyi gerçekleşürmek için gerekli çabalan göstereceğini umut ediyoruz. Dr. ŞÜKRtJ ELEKDAĞ Emekli Büyükelçi, Bilkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi Napoleon'un, "Coğrafyalan, devletlerin ka- derlerini çizer" sözü, özellikle Türkiye açısm- dan geçerlı. Soğuk savaşın sona ennesi ve Sov- yetler Birüği'ndeki devrimsel değişikliklerle birlikte, Türkıye'nin jeo-politikası lizerindeki ipotekler kalkmaya ve ülkemizin önünde yep- yeni işbirtiği ufuklan açılmaya başladı. Karadeniz ekonomik işbirliği sözleşmesi imzaya hazır Bundan yaklaşık iki yıl önce yine bu süıun- lardatterisürdüğum (*) ve fikiı babası olmak- tan kıvanç duyduğum Karadeniz Ekonomik İşbirliği Projesi (KEIP) önerisinin, Türkiye 1 nin inisiyatifıyle Karadeniz'e sahüdar ülkeler arasında ele ahnarak kısa bir sure içinde uy- gulanmaya hazır hale getirümiş olması da bu değerlendirmenin somut bir örneğini teşkıl et- mektedir. Türkiye açısından ilginç olan bir gelişme de Batıh ülkelerde yayuüanan bir çok dergi ve ga- zetede çıkan makale ve ıncelemelerde, Kara- deniz işbirliği projesinin, pek buyük bir ala- na yayılan bu bölgenin ekonomisini, refahını ve istikrannın etkileyecek tarihi nitelikte bir girişim olarak değerlendinlmesidir. Büyük Fransız düşünürü Victor Hugo, "Ta- rih perspektifinde en güçlü kuvvet, zamanı ge- len bir fıkirdir" demiştir. Ancak tarihi etkile- mek için bir fikrin zamanh ve içerikli olması kadar, politik desteğe de sahip olraasının öne- mı açıkür. Türk burokrasısinin bir bölümü- nün başlangıçta bir hayli soğuk baktığı bir önerimiz, hükümetimiz tarafından benimse- nince bu polıtık desteği kazanmış oldu ve fı- kir de böylece gerçekleşme yoluna girdi. Mümkun olan en kısa zamanda kurulma- sını temenni ettiğimiz yeni hükumetimizin de Karadeniz ekonomik işbirliğine gündeminde öncelikli bir yer vererek Türkiye'nin mimari olduğu bu projeyi gerçekleştirmek için gerek- li çabalan göstereceğini umut ediyoruz. KElP'e ilişkin sözleşmenin hazırlanması amaayla Türkiye, Bulgaristan, Romanya ve Sovyetler Birliği arasında sekiz aydır sürdü- rülen müzakereler, 11-12 Temmuz 1991 tarih- lerinde Moskova'da Dışişleri Bakan Yardım- cüan düzeyindeki toplantıda sonuçlandınlmış ve sözkonusu sözleşme metni üzerinde anlaş- maya vanlmıştır. Yugoslavya ile Yunanistan- ın da gözlemci olarak izledikleri Moskova top- lantısına katılan Sovyet Cumhuriyetlerinden Moldavya, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Azerbaycan, Ermenistan ve Gurcistan, bir an önce kurulmasını arzu ettikleri KElP'i, Sov- yetler Birliği'nden ayrı olarak da imzalamak istediklerini belirtmek suretiyle, Karadeniz Iş- birliği'ne katılmaya son derece arzulu olduk- laennı ortaya koymuşlardır. Moskova toplantısında, taraflar yakın bir gelecekte, KElP'in kuruluşuna ilişkin belgeyi Türkiye'de duzenlenecek bir törenle mümkün olan en üst düzeyde imzalamak ve böylece Ka- radeniz havzasında ekonomik işbirliğini sür- dürecek kurumsal yapıyı fülen ve hukuken or- taya çıkarmak üzerinde de anlaşmışlardır. An- cak Başkan Gorbaçov'un özel temsilcisi sıfa- tıyle kısa bir süre önce Türkiye'yi ziyaret eden Sayın Primakof ile yaptığım görüşmeden, Sovyetler Birliği yöneticilerinin, KEIP sözleş- mesini halen Cumhuriyetleri'n büyük çoğun- luğunun kabul edeceğini umdukleaen Siyasi Birlik Anlaşması'na ilişkin muzakerelerin so- nuçlandınlmasmdan sonra imzalamayı öngör- dükleri izlenimini edindim. Oysa Sovyetler Birliği'nin özellikle siyasi birlik belgesi üzerinde mutabakat sağlamada karşılaştığı güçlükler gözönüne ahndığında, KElP'in kuruluşunun bu alandaki muzakere- lerin sonuçlandınlmasma bağlanması, ciddi gecikmelere meydan verebilecek ve Karadeniz havzasında işbirliğinin gerçekleşmesinin uzun süre sürüncemede bırakılması ihümali doğa- caktır. Rusya Federasyonu Başkanı Boris Yeltsin- in, 5. Olağanüstü Rusya Federasyonu Halk Temsilciler Kongresi'nde, açıklamış olduğu kapsamh ekonomik reform ve liberalizasyon paketinin Sovyetler Birliği merkez kuruluşla- rı ve diğer Sovyet Cumhuriyetleri ile ne ölçü- de bir ortak anlayış ve uyum içinde hazırlan- rruş olduğu hususu açıkhğa kavuşmamıştır. Bu durum da Sovyetler Birliği'ndeki merkez ku- ruluşlarırun gelişmelere ne derece hâkim ol- duğu hususunda bir fıkir verebilir. Bu açıdan, Sayın Primakof un belirtmiş olduğu ve Sov- yetler Birliği merkez kuruluşlanmn egemen- lik endişelerinden kaynaklandığı anlaşılan en- gelin, bu kaygılan da dikkate alan pratik yak- laşım ve onlemlerle aşüması uygun olacaktır. Bu bakımdan, Karadeniz havzasında tica- ret ve ekonomik ilişkilerin gelişmesine önem- li katkılarda bulunması beklenen KElP'in bir an önce gerçekleştirilmesinin tüm bölge ulke- lerinin çıkarlanna hizmet edeceği dikkate ah- narak kurulacak yeni Türk Hükümeti'nin ku- zey komşumuz nezdınde gerekli girişinüerde bulunmak suretiyle sözkonusu gecikmeleri as- gariye indirmeye çaba göstermesı yararlı ola- caktır. (*•) Karadeniz Dtş Ticaret ve Yatınm Bankası (KDTVB) Kııruhnası Bu hususları belirttikten sonra bu yazımız- da esas konu olarak ele almak istediğimiz, KE- IP çerçevesinde bir Karadeniz Dış Ticaret ve Yatırımlar Bankası (KDTYB) kurulması giri- şimıne gelelim. KEIP fikrini ilk ortaya attığı- mız zaman Karadeniz havzasındaki ülkeler arasındaki ticaret hacminin ve yatınmlann ge- üşmesinın fınansman alanında karşılaşüan so- runlarm çözumlenmesiyle doğrudan orantûı olduğunu vurgulamış ve bu amaçla - sermaye fazlası olan üçuncü ülkelerden bölgeye kaynak transferine de yardımcı olacak - bir ticaret ve odemeler bankasmın kunılmasmın önemine işaret etmiştik. Kurulmasmı önerdiğimiz bu bankanm temel ışlevi, hem bölge içi ticaret ve yatınmlann, hem de bölge ülkelerinin diğer ülkelerle yapacağı ticaretin fınansmamnı sağ- lamak olacaktı. Bu öneri de KElP'in kurulmasına ilişkin müzakerelerde hukümetler arasında ele alın- mış ve sözleşme metnine "Taraflar bir Kara- deniz Dış Ticaret ve Yatınm Bankası (KDTYB) kurmayı dikkate alacaklardır" şeklinde daha ziyade tavsiye niteliğinlde olduğu izlenimini uyandıran bir ifade konulmuştur. Oysa, bölge ülkeleri arasında ticari ilişkile- rin gelişmesi ekonomik işbirliğinin şahdama- nnı teşkil edecek ve bu alanda kaydedilecek ilerlemeler KElP'in başarısının en önemli bir simgesi olacaktır. Bunun aksi yönde bir geliş- me ise yani ticari ilişkilerin kayda değer bir gelişme gösterememesi ve ödeme alanında muzmin sonınların devam etmesi ıse KElP'- in başansvnı daha başlangıçta gölgeliyecektir. Türkiye-Sovyetler Birliği ticaret ilişkilerindeki engeller Son yıllarda Türkiye-Sovyetler Birliği tica- ret ilişküerinin seyrine ve bu ilişkilerin hangi koşullar içinde sürdürüldttğüne bakıhrsa, fi- nansman ve ödemeleri kolaylaştıracak bölge- sel bir bankaya olan ihtiyaç çok daha iyi an- laşılacaktır. 1989 yılında 1.3 milyar dolar olan Türkiye- Sovyetler Birliği ticaret hacminin 1990 yılın- da 1.8 milyar dolara yukselmesi gerçekten memnuniyet vericidir. Ancak Türkiye'nin 1990 yüında Sovyetler Bırhğı'nden 1.270 müyar do- larlık ithalatına karşıhk, bu ulkeye ihracatı- nın 530 milyon dolarda kalması düşundurü- cüdür. Daha da önemlisi 1989'da 704 milyon do- lar olan Türkiye ihracatımn gerüeyerek 530 milyon dolara düşmüş olması da ticari ilişki- lerde gerçek bir sorunun mevcudiyetini orta- ya koymaktadır. öte yandan, gaz listesine giren mal bedel- lerinin, Sovyetler Birliği tarafından, bu yıhn başından beri Turk ihracatçılanna transfer edilememesinin yarattığı sıkıntılar bilinmek- tedir. Diğer alanlarda da Sovyetler Birliği- nlden odemeler gecikmiştir. Bu noktalan eleştiri maksadiyle değil sorun- lan ortaya koymak ve çözüm uretmek mak- sadiyle beürtiyoruz. Kuzey komşumuzun bu sorunlann üzerine eğileceğme ve bunlara çö- züm bulmaya çahşacağından eminiz. Yalnız burada bir noktanın altını iyice çizmek gerekli. Sözunü ettiğimiz sorunlar, baza önlemlerle ber süre için giderilebüir. Ancak Sovyetler Bırh- ği'nin karşılaştığı nakit sıkıntısı kronik oldu- ğundan, aym sıkıntılar ve tıkanıkhklann çok geçmeden tekrar ortaya çıkması kaçırulmaz- dır. Finansman konusunda karşılaşüan güçlük- ler dolayısıyla Türk-Sovyet ticaretınde önem- li çarpıklıklar ve sapmalar olduğunun da bu- rada kaydedilmesinde yarar vardır. Bazı Türk fırmaları, Türk-Sovyet İş Konseyi'nin Eylül 1991'de yapılan toplantısında, "Sovyetler Bir- liği'nlde üretilen birçok mali Batıh fırmalar- dan ithal etmek zorunda kaldıklannı, ülkemi- zin birçok ürünün de Batılı firmalar tarafın- dan SovTetler Birliği'ne pazarlandığım" dile getirdiler. (*) Cumhunyet gazetesmın 20 Şubat 1990 tarıhlı nüs- hasında yayunlanan "Katadeni2 tşbırlığı v« Refah Bölgesı" başlıklı makalem (**) Siyasi Bırlıtc Anlaşması'nı ımzalamada çok çekin- gen davranan cumhunynlenn. aynı çekıngenlığı Ekono- mik Birlik Anlaşması'na katümada gOsteredıklen gözlen- nıektedırler. Nıtekım, siyasi bırhge kaulmayacaJdanıu açık- lamış olan Moldavya, GOrcıstan vt Letonya Cumhunytt- len ekononuk bırlık müzakerelenne katılmışlardu Bu aşa- mada Kazakıstan başkentı Alraa Ata'da yapılan toplantı- lar sonucunda 13 cumhunyet taıaftndan Ekononuk Bıı- hk Anlaşması uzennde mutabakata vanldığı açıUanmıştır Devlet Bajkanı Gorbaçov da verdıgı bir beyanatta bu hu- susu teyıt etmıştır Böyl« olunca, KElP'ın gerçekteştml- mesımn, Ekonomik Bırlık Anlaşması'nın ımzalanmasın- dan hemen sonra bölge ulkelen tarafındaa ele aluunası ve bu konuda da Türkıy^nın öncülük görevını s&rdürme- sı uygun olacaktır Yann: Karadeniz Bankası VEFAT Kemah'ın Tanköyü'nden, Çanakkale Gazisi Mustafa Tan ile Timısıh Fetiye Tan'm oğulları, merhum Ali ve îlhan Tan'm ağabeyi, merhume Zeynep Tan'ın eşi, Emine, Mustafa ve Tahsin'in amcaları, Cevat Özer ile Mete Oskay'ın kaympederleri, Gülçin Oskay, Fatma Özer, Abdullah Tan ile Ahmet Tan'ın babaları MEHMEl TANgeçirdiği kalp krizi sonucu yaşama gözlerini yumdu. Cenazesi 8 Kasım 1991 Cuma günü öğle namazından sonra Sultanahmet Camii'nde kılınacak namazdan sonra Topkapı Mezarlığı'nda toprağa verilecektir. AİLESt Not: Çiçek yerine Türk Eğitim Vakfı'na bağjşta bulunulmasını düeriz. ÇATALCA 1'tNCİ TAPULAMA MAHKEMESt'NDEN Esas No: 1987/758 Çatalca ılçesı Hallaçlı kö>oı hudutlan dahılmde kalatı 336 No'lu parsdde davacı Fıkret Yılmaz'ın hakkınm bulunduğu ıddıası ile mah- kemenuze kadastro tespnirve ıtıraz davası açmış bulundugu, yapılan yargüama sonucunda, 14 2.1989 tarih, 1987/7S8 E , 1989/274 sayüı karar »le davamn reddıne, ta^mmaan Haane adına tapuya tescılıne karar verilmı$, karar olağan usullerle davaa Fıkret Yılmaz'a tebhğ edı- lemedığınden ılanen teblığıae karar venldığı anlaşılmıştır. 7201 sayılı Teblıgat Kanunu'nun 28 \e 29'uncu maddelen gere^n- ce gazetede ılanen teblığıne, tebhğ lanhmden îtıbaren 15 gun sonra hûkmun kesınleştırılıp dosyanm tapu sıcıl mudurluğune devredılece- | ı ılanen teblı| olunur. Basın: 40199 İLAN DEVELt ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Sayı. 1990/485 DSÎ Genel Müdurluğu tarafından davalılar Osman Kıdam ve ar- kadaşları aleyhıne açılan tescıl davasımn ara kararı gereğınce; Davalı Ah Kıdam'ın tum aramalara rağmen adresınde bulunmadı- ğıadan durusma gunu olan 2111 1991 gunu saat. 9'da mahkememız- de ha2ir bulunması dava dılekçesı yenne kaım olmak ılzere ılan olunur Basın 50057 Dosya No. 1990/80 Pmrsel No: Yeri 746 Efırli köyü 821 822 Mevkii »dı Hatun köp. PERŞEMBE KADASTRO HÂKİMLtĞl'NDEN man Çelık, öner Ünlu, Nılgün Saydam, Naıme Uçer, Unal Ünlü, Nı- yazı Karadenu, Rahime Üçer ve ötnür Unlü (hepsı de Efirii köyü nufusuna kayıthdır) yapılan tüm aramalara karşın açık adreslen bu- lunamadıgmdan duruşma gününtin kendılerıne gazete ile duyurulma- sına karar venldıgınden; Adı geçen davalılann yukarıda yaah parseUerle ılgilı olarak bıldi- receklen tüm kamtlarla birlikte 14 111991 günü saat 9 35'de Perşem- be Kadastro Mahkemesı yargılama salonunda hazır bulunmalan veya kendüerinı bir vekılle temsil ettirmelen, hazır bulunmadıklannda ve temsil edılmediklerınde dunışmanın yokluklarında yapılacağı ve ka- rar da venlecefı duyurulur. Basın: 50042 Mikun 3450 m J 1130 m 1 4440 m 1 Davacı Ömer özen Uçer ve 6 arkadası tarafından davalılar Musta fa,Akçay ve 25 arkadası aleyhıne mahkememıze açılan kadastro tes piunın ıptali davasımn yapılan açık yargılaması sırasında; Davahlar, Huriye Asan, Abdurrahun Soydan, lsmail Hakkı, Nen CUMHURBAŞKAM GAZÎM.KEMAL PAŞA'NÎN SONBAHAR GEZÎLERİ Nuri Onat (yayına hanriayan) 8 006 lıra (KDV ıçınde) Çağdaş Yayınlan Turkocağı Cad. 39-4] Cağaloğlu-îstanbul Odemeli gönderilmez.