Katalog

S5 milyondan 500 milyona... Konut Destek Kredisi! Ayntılı öMgı çın J »94 '88 24 24 Cumhuriyet Düşlediğiniz daireye Konut Destek Kredisi'yle kavuşun! PAMUKBANK m iyi b a n k a d ı r ^ M.YIL / SAYI 24142 / ll(KDVdahil) KURUCUSU. YUNUS NAOİ (1924-1945) BAŞYAZARI NADİR NADİ (1945-1991) 7 KASIM 1991 Cumhuriyet ve Demokrasiyi Savunmak.. Gazetemizin Yönetim Kurulu geçen salı günü topknarak, Cumhuriyet'in yönetimiyle ilgili bir anlaşmazlık konusunu gorüştü ve aşağıdaki karan aldı: "Yayın Kurulu, Yönetim Kurulu tarafından danışma niteliğinde oluşturulmuş bir kuruldur. Gazetenin yayın işlerinin yürütülmesinde yetki ve sorumluluk, Yönetim Kurulu'nun delegasyonu çerçevesinde Genel Yayın Müdürü'ne ve hukuken Yazı tşleri Müdürü'ne aittir." Bu karar üzerine, Yönetim Kurulu Başkanımız Osman Nuri Torun ve Yönetim Kurulu üyelerimız Berin Nadi'yle İlhan Selçuk görevlerinden istifa ettiler. Ilhan Selçuk'la Uğur Mumcu ayrıca gazete yönetimine istifalarıru duyurdular. Bazı başka yazar ve gazetecı arkadaşlarımız da izne ayrıldılar ya da istifa ettiler. Bu gelişmelerin ne denli üzücü ve istenmeyen olaylar olduğunu belirtmek sanırız gereksizdir. Ama, bugün içın keşke olmasaydı demekten başka bir şey ne yazık ki elimizden gelmiyor. Böylesı bir noktaya nasıl varıldı? Anlaşmazlık, gazetenin Genel Yayın Müdürü ile kımi yazarları arasında ortaya çıkmıştır; temelinde şu soruların yattığı söylenebilir: Gazete nedir, ne değildır? Çağdaş bir gazete hem kendı kimliğini titizlikle korurken, hem de değişik görüşleri en geniş yelpazede haber ve yorum olarak nasıl yansıtabilir? Yaklaşık iki yıl önce, yayınlarda eşgüdümü sağlamak içın bazı yönetıcı ve yazarların katılımıyla oluşturulmuş Yayın Kurulu'nun işlevi ne olmalıdır? Cumhuriyet Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmenlığini 11 yıldan beri yürütmekte olan Hasan Cemal, bu soruların çerçevesi içinde oluşan anlaşmazlıkların yayın yönetimini zorlaştırmaya başladığı ve gazetede giderek iki başlıîığa yol açıldığı gerekçesiyle, konuyu gazete üst yönetimine götürmek zorunda kalmıştır. Son derece üzücü gelişmelere kaynaklık eden salı günku Yönetim Kurulu kararının ardında yatan gerçek özetle budur. • Cumhuriyet Gazetesi'ni kuran Yunus Nadi'dır. Kurumlaştıran da Başyazarımız Nadir Nadi... Bugün her ikisinin isimleri gazete başlığının altında yer alıyor. Nadir Nadi'yi geçen ağustos ayında yıtırdiğımiz zaman bu köşede çıkan başyazımızda şu satırlar vardı: "Tarihimizin en önemli olayı, Osmanlı Imparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiştir. Ancak bu olayı, yalnız siyasal tarih açısından değerlendirmek eksik ve ufuksuz bir yaklaşım olur. 1923 Devrimi'nin önemi uygarlık tarihindeki anlamından kaynaklanıyor. Cumhuriyet Gazetesi'nin temelleri bu olağanüstü süreçte atıldı. Yunus Nadi, Mütareke İstanbulu'ndan Ankara'ya geçerek Yeni Gün'ü çıkarmıştı; Kurtuluş'tan sonra İstanbul'a dönerek Cumhuriyet'i kurdu. 150 yıllık aydınlanma tarihimizin en önemli yılları yaşanıyordu; gazetemize adıru Atatürk koymuştu. Cumhuriyet'i kuran Yunus Nadi'dir. Kurumlaştıran Nadir Nadi... Yarım yüzyılı aşkın bir sürede Nadir Nadi'nin yönetimi, Cumhuriyet'in gözeneklerine sinmiş; Başyazarımız, gazetecilikteki üslubunu, çalışma arkadaşlarına aşılamıştır; Cumhuriyet'in gerçek sahibi okurlarıdır; gazetemiz, kamuya mal olmuştur; sahipleri, çalışanları, okurları bir bütündür, kuşaktan kuşağa aktanlan bu bayrağm tarihsel bilinci, geleceğin güvencesidir." • Bugün Türkiye'nin önünde yeni bir dönem açılıyor. 20 Ekim seçimleriyle birlikte ülkemiz demokrasiye geçiş sürecinde bir adım daha atmış bulunuyor. Bu dönemde Türkiye'nin temel talebi demokrasidir. Özgürlükçü ve çoğulcu demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla yerleştirilmesi, seçim sandığından çıkan anlamlı bir mesaj sayılmalıdır. Cumhuriyet, kurucumuz Yunus Nadi ve Başyazarımız Nadir Nadi'nin çizmiş oldukları rota doğrultusunda, özgürlükçü ve çoğulcu demokrasinin ülkemizde tüm koşullanyla yerleşebilmesi için, bugüne dek olduğu gibi çabasını sürdürecektır. Türkiye'nin, uygar dünyanın ve çağdaş demokrasiler topluluğunun saygın bir üyesi haline gelebilmesi hiç kuşkusuz gazetemizin en önde gelen amaçlarından biridir. Demokrasi fikrinin temelinde, gerçeğin ve doğrunun hiçbir düşüncenin tekelinde olmadığı, gerçeğe ve doğruya ancak değişik fikirlerin yarışmasıyla varılabileceği düşüncesi yatar. Bu rejimin dayandığı temel anlayış şöyle özetlenebilir: "Görüşlerimde yanılıyor olabilirim. Siz de yanılıyor olabilirsiniz... Ama serbestçe tartışarak, birlikte gerçeğe yaklaşabiliriz." Her türlü konuyu fikir planında uygarca tartışabilmenin erdemini herkes kavramak durumundadır. Aynı çatılar altında barış içinde bir arada yaşamanın başka bir yolu bugüne dek bulunabılmiş değildir. • Kurucumuz Yunus Nadi gazetemiz anayasasının ilk maddesini, Cumhuriyet'in yayın yaşamına adımım attığı 7 Mayıs 1924'te birinci sayfaya şöyle yazmıştır: "Cumhuriyet, memlekete mal olmuş bir fikirdir. Biz onun temsilcisi ve koruyucusuyuz. Bu temel düşünce göz önünde tutulduktan sonra, kesin olarak söyleriz ki, gazetemiz ne hükümet gazetesi, ne de bir parti gazetesidir. Cumhuriyet, sadece cumhuriyetin, bilimsel ve yaygın ifadesiyle demokrasinin savunucusudur. Cumhuriyet ve demokrasi fikir ve esaslannı yıkan ve yıkmaya çahşan her kuvvetle mücadele edecektir. Memlekette her anlamıyla gerçek bir demokrasi kurulması için gazetemiz bütün varhğıyla çalışacaktır. Memlekette halkın halk tarafından, halk için idaresi bizim idealimizdir. Ve biz yalnız bu idealin esiriyiz, başka hiçbir kuvvetin değil." Biz gazetemizin bu kurucu ılkesıne her zaman olduğu gibi bağlıyız. Cumhuriyet Yeni Meclis'in açılışında bazı HEP kökenlilerin 'farklı yemini' üzerine olay çıktı Kürtçe kriziZana'dan Kiirtçe slogan HEP kökenli SHP Anayasa baslosı HEP kökenli SHP Diyarbakır milletvekilleri Meclis'teki yemin törenine kontenjan milletvekili Hatip Dicle yemine yakalarında Kürt ulusal renkleri olan sarı - başlarken 'anayasa baskısı' altında ifadesini kırmızı - yeşil mendillerle katıldılar. Başında aynı kullanınca Meclis karıştı. Başkan Septioğlu'nun renkleri taşıyan bir bantla Meclis'e gelen HEP uyarısı üzerine bu kez 'Anayasanın 81. maddesine kökenli SHP milletvekili Leyla Zana, iki kez göre'diyen Dicle, bir kez daha protesto edildi. yemin etti ve Kürtçe slogan attı. Zana Meclis'in Cumhurbaşkanı Özal yaptığı açıklamada, "Bu çoğunluğu tarafından protesto edildi. çirkin gösterileri şiddetle kımyorum" dedi. 4.Sayfada ^MECLÎS'TEN SES VE SÖZ BAŞKEHT'TEH AHMET TAM 12. SayfadT^ DEMİREL: HÎSLERİMLE HAREKET ETMEM 5. Sayfada İnönü: Bunlar, bizden değilSHP lideri, yaptığı basın toplantısında olaylardan Tuyük üzuntü duyduğunu belirterek, "Bu şekilde davranışlara giren, bizim partimizin uyeleri iseler, artık bizim partimizin üyeleri olamazlar. Kendilerini istifa etmiş sayıyorum" dedi. HEP eski Genel Başkanı Işıklar, "Arkadaşlanmızın davranışı, bireysel bir tavırdır" derken, Leyla Zana ile Hatip Dicle istifa etmeyi reddetti. 5. S f YILMAZ:GEÇMIŞE SÜNGER 5. Sayfada DtCLE'\ L ILPKI - HEP kökenli SHP Diyarbakır Milletvekili Hatip Dicle'nin >emin ederken kullandığı ifade tepkilere > ol açtı. ERBAKAN: HAYIRA Kursü>e kadar çıkan bazı milletvekilleri, Dicle'nin sarı, kırmızı, jeşil mendiline tepki gosterdiler. (Fotograf: AA) MOTOR 5. Sayfada Polis, polisle çatıştı: 2 ölti Gasp Masası ekibiyk çatışanfıdyeci 3 kişi ÇevikKuvvet memuru çıktı İstanbul Haber Servni — Fe- nerbahçe*de fıdyeci bir gruba pusu kuran Gasp Masası ekibiy- le fıdyeciler arasında catışma çıktı. Çatışmada, bir başkomi- serle bir fidyeci yaşamını yitir- di. Fidyeci 3 kişinin Çevik Kuv- vet memuru oiduklan anlaşıldı. Kadıköy Fenerbahçe Kalamış Caddesi'nde, bir fıdye isteme olayıyla ilgili olarak pusu kuran Asayiş Şubesı Gasp Masası eki- bıyle fıdyeciler arasuıda dün sa- at 16.20 sıralannda çatışma çık- tı. Gasp Masası ekipleri, fidye- cilerin bulunduğu 34 PL 440 plakalı 700 tnilyon lirahk BMW marka otomobili durdurdular. Gasp Masası ekip amiri Başko- miser Ali Rıza GüzeTin kimliği- ni açıklaması üzerine, otomobil- den ateş açıldı. Acılan ateş so- nucu Başkomiser Ali Rıza Gü- zel ağır yaralandı. Gasp Masası ekibiyle fıdyeci- ler arasında bir süre devam eden çatışmada, fıdyecilerden biri öl- dü, biri de hafıf yaralandı. Olay sırasında, yakındaki DDY Eği- tim ve Dinlenme Tesisleri'nde görevli bekçi Hasan Arsian da kaza kurşunuyla hafıf yaralan- dı. Olayda ağır yaralanan Baş- komiser Ali Rıza Guzel, kaldı- rıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde yaşamını yitirdi. Yapılan araştırmada, fidyeci üç kişinin Çevik Kuvvet'te gö- revli polis memurlan oiduklan anlaşıldı. ölü olarak ele geçiri- len Sedat Mete 'nin daha önce eskı Çevik Kuvvet Şube Mudü- rü Necmettin Yıldınm 'ın koru- ması, yaralı ele geçırilen Kadir Kalabıkın ise şoförü olduğu bil- dirildi. Olay yerine gelen Emniyet Müdürü Mehmet Agar, polisle çatışmaya giren 3 kişinin, adı (Arkaa Sa. 12, Sü. 4'de) TUR SEVtNCt — G.Saraylı futbolcular havaaluunda taraflarla tur sevincini yaşadı. (Fotoğraf: MUSTAFA ERSOY) Futbolda tur ve gurur günüAvrupa Kupa Galipleri Kupası temsilcimiz Galatasaray, ilk maçta 1-0 yenildiği Banik Ostrava'yı Çekoslovakya'da 2-1'le geçerek çeyrek finale çıktı. Maçın başında yenik düşmesine karşın büyük bir mücadele örneği veren Sarı-Kırmızılılar, önce Yusufun mükemmel golüyle skoru eşitledi, ardından Kosecki'nin penaltı vuruşuyla öne geçti. UEFA temsilcimiz Trabzonspor da Fransa'da 4-3 yendiği Lyon'u rövanş maçında 4-1 mağlup ederek üçüncü tura çıkmayı başardı. Sporda Silopi Karakola PKKsaldırısı: 3 er şehit Haber Merkezi — Şırnak'ın Silopi ilçesine bağh sınır bölge- sindeki iki karakola ateş açan te- röristler, üç eri şehit etti. Ahlat ve Şürt'te de polis otolan taran- dı. Ahlat'ta bir polis şehit oldu. Silopi ilçesine bağh sınır böl- gesinde bulunan Şehit Mesnt ve Evren karakollarına dun gece Irak tarafından teröristlerce ateş açıldığı bildırüdi. Açılan ateş so- nucu Şehit Mesut Karakolu'nda görevli jandarma erleri Adnan Çiftçi, Hüseyin Alemdar ve Re- (Arkaa Sa. 12, Sü. 4'de) Filipinler Kasırga 4 bin kişiyi öldürdü Saatte 55 km hızla çarpan 'Thelma' kasırgasında 2 bin kişi de okyanusta kayboldu. 12. Sayfada Yorum Karadeniz Ekonomik İşbirliği Şûkaı Elekdağ 2. Sayfada AkOIİHaiuk Şahın 3.Sayfada Bugün / Kitap Evlilik nasıl kunıldu? TV / 6. Sayfada Hitchcock klasiği: Ölüm Korkusu Atillâ Dorsay Sovyetler / 9. Sayfada Moskova'da yiyecek kameyle Basın kralı / Artca Sayfada Maxwell'in ölümünde büyük sır Edip Emıl Öymen Nadir Nadi'ye Mektuplar (1) oevgili Nadir Bey, geçen ağustos ayında bir gün size bu köşeden seslenmiştim: "Canım sıkıldıkça, sızı özledikçe, kuşku- nuz olmasın. kaleme sanlıp size mektup ya- zacağım, içimi dökeceğim" diye... Doğrusu, şu günlerde çok anyorum sizi. Çünkü sız bir seviye idınız. Ve özellikle bizi bırakıp gittiğınızden beri, bazen bu duzeyı tutturmakta guçlük çekiyo- ruz. Ne yazık ki öyle. Geçen akşam çok sıkıntılıydım. Bir ara es- ki yazılarınızı karıştırdım; ıçimi rahatlatacak kimi görüş ve düşüncelerinize rastlayabilirim umuduyla. Rastladım da. Örneğın, 1965 yılının nisan ayında çıkan bir başyazınızdan şu satırların altını kalın ka- lın çizdim (Arkaa Sa. 12, Sü. l'de) HASAN CEMAL • • • • Universitede YOK'e protesto boykotuHaber Merkezi — Turkiye öğrenci Gençlik Dernekleri Fe- derasyonu'nun (TÖDEF) 10. kuruluş yıldönumu nedeniyle Yüksek Öğretim Kurulu'nu (YÖK) protesto boykotu dün yurdun çeşitli üniversitelerinde yapıldı. Birçok universitede boykot eylemleri sessizce sona ererken tstanbul Üniversite- si'nde öğrenciler, polisin "da|ı- lın" uyansına karşı gelince cop- lanarak dağıtıldılar. Istanbul'- daki üniversitelerden 20'ye ya- kın öğrenci gözaltına alındı. Geçen yıl YÖK'ün kuruluş yıldönümü olan 6 kasım gunü, kurumun tüm sonuçlanyla kal- dınlması istemiyle 12 Eylul son- rasının en geniş kapsamlı boy- kotunu gerçekleştiren universi- te gençliği, dün için de "Ünrver- site üzerinde oynanan oyunlara SOD verUmesi ve Kürt gençligi üzerindeki baskıların kaldırd- ması" istemiyle boykot karan almışlardı. Dun, öğleye doğru yurdun ce- şıtli üniversitelerinde TÖDEF'e bağh öğrenci gruplan, öteki öğ- rencilerin de boykota katılması istemiyle çağrıda bulundular. Merkezi öğrenci gençhk dernek- lerinin bulunduğu Ankara, İs- tanbul, Bursa, Eskışehir, Kay- seri, Kütahya, lzmir, Konya ve Trabzon olmak uzere, çok sayı- da ildeki universitede öğrenciler forum yaparak YÖK'ün kuru- luşunu kınadıiar. tstanbul Üniversitesi merkez binası içinde saat 13.00 sırala- nnda başlayan forumda öğren- ciler, göruşlerini şu şekilde dile getirdiler: "Üniversitelerdeki mütevelli heyetleri, vakıf universiteleri ve ozd statülu universiteler gibi uy- gulamalar kaldınlmah, bu ko- nudaki kanun hükmünde karar- nameler geri çekilmelidir. Üni- versite çalışanlannın, öğretim üyelerinin >e ogrencilerin yöne- time kaülmalan sağianmab, söz ve örguüenmenin önöndeki en- gefler kaldınlmalıdır. Kürt genç- ligi iızerindeki baskılara ve Kört balkına u\gulanan katliamlara son verilmelidir.' (Arkast Sa. 12, Su. S'de)