Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/10 EKONOMİ 5 KASIM 1991
DÖVtZ KURLARI 5USM1M1
Mvoın
Ck»
1 ABODotan
1 Altnan Maıta
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şıfcnı
1 B d * Fçg
1 Danınartai Kronu
1 RnMaıttası
1 Fransz Frangı
1 HototdaRonnı
1 bpanyol Pezetası
1 isvaç Kronu
1 isvıçre Fıangı
100 Ittyan Lnt
1 JaponYan
1 K m f e M a n
1 Naveç Kronu
IStertn
1 S Anbstan Kyaiı
06vn
AJış
4874 23
2984 83
383212
423 85
144 74
78917
1226 22
87211
2646 31
47 39
817 05
3387 23
397 73
37 78
4352 77
761 00
867126
1299 70
Saöş
4884 00
2990 81
383980
424 70
145 03
770 71
1228 68
873 86
265161
47 48
818 69
3394 02
398 53
37 86
436149
762 53
8688 64
1302 30
EfeMrf
AJış
4869 36
298185
3774 64
423 43
143 30
76148
1213 96
87124
2643 66
46 44
3383 84
393 75
37 21
4287 48
753 39
8662 59
1280 20
Efektrf
Sabş
4898 65
2999 78
385132
425 97
145 47
773 02
1232 37
876 48
2659 56
47 62
821 15
3404 20
399 73
37 97
4374 57
764 82
8714 71
1306 21
Ç t f M Z K M
S 1 6330 Alman MarKı
S 1 2719 Avust Dolan
$ 11 4998 Avus Şılinı
$33 6750 Bd Frcngı
$ 6 3370Oan Kronu
S 3 9749 Rn Martkaa
$55889 Fran Fnngı
$ 1 8418 Hol Ronnt
$102 86İsp Pezetası
$ 5 9656 Isvec Kronu
$ 1 4390 Isv Frangı
$ 1225 50 Ital Lıret
$ 129 02 Japon Yenı
$ 1 1198 Kanada Dol
$ 6 4049 Norveç Kr
C 1 7790 ABO Dolan
$ 3 7502 SuiK» Rıyaii
SERBEST PİYASAOA DÖN DfiVb-ALTIN
A80 Dolan
Alman Uaıta
Isvıçre Frangı
Hollanda Ftonnı
Ingıiız Sterttm
Fransız Frangı
100 ! Lıreo
Ahş
4950
3O0S
3400
2650
8700
875
397
Satş
4960
3015
3410
2655
8780
885
403
SArabtstan Rıyaiı
Avusturya Şılinı
Cumhunyet
Reşat
24 ayar külçe
22 ayar bılezk
900 ayar gümûş
Alış
1300
423
378 000
400 000
56400
51050
697
Saüç
1315
428
382 000
420 000
56 900
55 900
725
BORSA l^en Miktarn 12.3M.54S
4 KASİM 1991
pm
*•*•*
ttır
2668 01
2659 72
2140 61
2130 45
$ * • *
2978 04
2970 78
utuı
Bokı Çimento
Bnsj
ÇmMok CSmenlo
Ç«Sra AlHnyuıus
Çe» Haaı
Pmsa
|Ç EkM*
I Dtmrtink
DenEkCam
Oermod
DMHokkıe
tta O *
Mfâş
OuranOSet
EBa» Yılmm
m
Hplp»
EgtBncJ*
Eg> Efldmn
EgtGubre
Emrt S!gorta<BU)
EnkaHoUng
Etdyas Onctk
EntfDÇ
Estw*
f»m» Alüminyum
Bood-YMr
ş
Gubrefai
Guney BnaUk
rtrtüş
iteaiF Kntara
I Moıor Ptston
b n r D Ç
bocan
Kaionsan
Kav
KttotefcMoMya
KemGnU
KepcEleklr*
KoçHortng
KoçYabnra
K C Sy C
Konba
KonımaTar
Köytas
LuksKaOfe
«MMlatom
MınAn ÇımentD
Hvıt
MaıransM 0M
M Sanlnl(BU)
Mtiaş
Netbar*
NetHoMng
Net Tunzm
Nlğdc ÇvncntD
Ûkan Teletıt
Oknulea
CHosın
Pwan (BU)
PfGPraSo
hrur SuT
Pınar Enugre Et
PınarSu
hnar/Un
Rmjs
Pcirol Onsı
PolykıKBU)
tabak
S»t>* Yaymal*
Santrıl Hddng
Svtaıys»
SmfBUI
Sftımz Haıranl
SunHeMron*
TımSıgofta
T D b *
Tcsan
TGanttB
Tİ$BML(BI
T
TS
Tİş
r
BamıC)
K
TKB
TofJS Tuı» 0 »
TrafcyaCam
T&emens
I S K B (BU)
TJ) Mtaım
TuncaTeteS
TSpras
TWY
T Tuborç
Ttfcntur*
ûâye ÇünntotBU)
UşakSeran*
\Ma< Yatınm On
V«sW
V*fF KnlBU)
Yasjş
YapKrRt
Yunsa
Ûnceto se
jns ooin
290000
53000
11500
2O0C
3750
3150
11000
«X»
1000
11000
2450
5500
25500
1350
19»
2100
2300
2T50
4600
1900
4700
3700
2850
825
17500
2S00
1900
BOC
6600
6400
17500
10000
4150
53000
1200
550
650
3450
10500
3150
2750
3400
3000
1400
5500
2750
700
17250
1150
1350
13500
23S0
550
5600
2100
3050
2200
4500
3900
1O7S0
17500
27500
3250
1150
1150
7800
4000
950
8000
2100
1600
3350
2350
375
27500
450
800
1050
6300
77000
1200
1150
6000
900
2150
825
1050
600
900
1750
1600
3500
1450
950
1100
1300
7100
2950
3350
8100
5400
3300
1300
3250
6800
3200
1350
7200
135000
275
575
1350
1100
1200
4300
7500
1500
10800
1800
1450
6800
6900
2950
500
2200
4350
4300
BOC
1650
1700
2300
1350
1600
1150
Bugunuı
en duşuk
290000
51OOO
10250
1850
3700
3100
10500
4800
950
11000
2500
25000
1300
2100
2250
Z7D0
1900
4450
3600
2850
750
2350
1500
750
6600
17000
9750
1100
550
625
3100
10000
3150
2750
3400
2900
1350
5000
700
16500
1100
1350
13000
525
5600
2050
2950
2150
4500
3650
11000
17250
27000
3050
1150
1100
7500
850
7900
2000
1650
3100
2350
375
26000
425
800
1000
10O0
1050
5900
875
2100
800
950
600
900
1450
3450
1300
900
1000
1250
6900
2950
3000
8 1 %
5300
3300
1250
6400
1300
7500
Z75
575
1300
1350
10500
•1750
1250
2Ş0O
»75
2450
4200
800
1550
1700
2300
1250
1550
1050
en yutsefc
306000
54000
11000
2000
3750
3200
10600
4900
975
11250
2650
25500
1350
2150
2300
2950
1950
4600
3700
2900
»25
2450
1500
775
175O0
10000
1150
575
625
3200
10600
3250
2750
3400
3000
13S0
5400
725
17250
1150
1350
132S0
550
6700
21»
3000
2150
4S50
3950
11250
17750
27500
3150
1250
1200
7500
850
82O0
2150
1750
3250
2400
400
27000
450
800
1050
1150
1100
6200
»75
2150
»25
950
625
900
1500
3550
1450
950
1100
1300
7200
2950
3000
8100
5300
3350
1ÎS0
6700
1350
7600
275
600
1350
1250
1500
10750
1800
1400
6200
3000
500
2450
4200
800
1650
1700
2500
1350
1600
1100
Bugunku
540»
11000
1«50
3750
3100
105»
4900
«a
11000
2550
25500
1350
2150
2300
2950
1900
4500
3600
2850
750
2400
1500
750
6500
17250
9750
1150
575
62S
3100
10500
3200
2750
3400
3000
1350
5200
725
170O0
1100
1350
13000
525
6600
2100
3000
2150
4500
3900
11000
17500
27500
3050
1250
1200
7500
850
8200
2000
1700
3100
26000
425
800
1000
1150
1050
6200
»75
2100
»25
950
600
900
1450
3500
1300
900
1100
1300
7200
2950
3000
6100
5300
3350
1250
6600
1350
7500
275
575
1350
1500
10750
1750
1300
5900
3000
475
2450
4200
800
1550
1700
2300
1250
1600
1100
4*415
71605
29070
11200
10650
69900
1100
26900
14000
354*40
152900
355
10000
411150
346700
25900
30956
148130
30500
6(7290
5500
2B200
170260
500
24142
25800
74S3S
412600
600
29500
20000
500
20600
1200
2580994
500
2000
11000
1000
64197
89700
59250
7900
9000
18600
421600
8132
»4004
24075
11200
3100
15754
67066
6179»
48250
61105
104680
117220
2000
50
41100
903455
84200
22000
54400
20300
139600
61960
64400
6400
62500
210
12500
8500
51350
2400
46880
370550
500
135600
3550
5050
475200
10400
44000
16600
79200
423065
5000
1600
2500
3100
9700
500
75*00
81170
14020
50
439080
1-15880
72360
6500
41500
2300
2H00
«3460
69810
280050
44000
1500
2750
2000
2900
7720
5300
370150
104950
2275
ç
yspönfiy
300000
53000
10750
1900
3700
3100
10500
4850
950
11000
2500
2S500
1300
2100
2300
2850
1900
4500
3650
2850
775
2400
1500
750
6500
17Î50
9750
1150
575
625
3100
10500
3200
2750
34O0
2950
1350
5000
725
17000
1100
1350
13250
550
6600
2100
3000
2150
4550
3800
11000
17500
27500
3050
1250
1150
7500
850
8100
2100
1700
3150
2400
400
26000
450
800
1000
1100
1050
6000
875
2150
825
950
600
900
1500
3500
1450
900
1050
1250
71M
2950
3000
8100
5300
3300
1250
6500
1350
7500
275
575
1300
1200
1400
10750
1750
1350
6000
2950
475
2450
4200
800
1550
1700
2300
1250
1550
1100
AQVi*tı
on.fty
294352
52554
10633
1943
3707
3121
10500
4856
955
11023
2536
25472
1302
2102
2288
2844
1901
4506
3646
2854
765
2368
1500
755
6504
17234
9842
1145
573
625
3112
10250
3178
2750
3400
2963
1350
5137
715
16391
1116
1350
13180
547
6637
2099
2976
2150
4525
389»
11095
17500
27271
3060
1225
1147
7500
850
8083
2076
1697
3147
2383
397
26306
441
800
1012
1082
1052
6070
875
2148
823
950
603
900
1475
3512
1390
906
1030
1251
7074
2950
3000
E1X
5300
3318
1250
6503
1347
7539
275
582
1309
1203
1407
10625
1754
1327
6000
3935
484
2450
4200
800
1590
1700
23^5
1251
1567
1075
YAT1RIM FONLARI 4KASM1991
• M^a*
lşYaran-3
fcttfcllM
Uatoı-;
IIrtırtnv}
iefcrioM
MKfcn-5
VB-3
kıfcattM
kfc* «an Fon
Gnnltttmı-1
&mni Yttmn-5
EsMFnıi
Esta*hx2
Esta*Fan3
YKBYBnmF
YKBSrtfrF
TOtiseF
YttKamF
YK8UHF
YttbnraF
YKBDtaF
VKBKlKBIF
YfflMVF
MMFon-1
VMFon-2
«MNB
9599B
45.705
25.173
211366
1&O47
71772
60853
31482
2S03
10686
617S8
50525
24A5S
24306
13.172
75.7S2
290)1
«2(5
12JK
3549
£284
2Sİ28
17S32
66629
53.170
59.218
52.887
«291
51£27
21462
17168
16İ99
53338
136.271
24JB
6123
96379
45.233
2S26B
21149
11115
72024
SİJ023
31576
21773
1O8S1
62.029
50.7S
24.160
244OB
12363
76.113
29118
11329
12123
9533
«596
25i?
17706
ms-
53390
51314
53JB4
46.481
51316
21551
17249
16-S21
53540
135.739
24.905
6.101
0.40
43)
038
039
038
035
028
(130
035
105
0.42
042
042
042
159
144
140
068
039
146
041
140
142
036
041
153
037
0.41
037
045
047
447
036
035
037
-06
VMffM
q
ftfefaı-1
TİKMFOT-2
msufm-i
«uFon-2
FinmFon-2
Rrans Ftfi-3
FrareFoM
Frans Fon-5
ZJMFon-1
Zn*Fov2
Znato-4
HakFm-1
HakFon-2
EKttFcn-1
«
TttaflkFaı
SımfFai
OmzFaı
EgeFon
KftumFaı
DmfF»
TnjFaı
OrttıFon
TartankFon
Netto
EÜFor
22055
16.006
46.226
64512
14526
53203
•4.969
»4323
2O0S6
29307
2<8ie
1SS9E
S397
27573
20.766
22J95
20275
27126
20785
28327
11709
24 238
11554
22304
15521
194»
20888
23143
«690
19491
1W1
•9.442
11276
15J80
11255
6S41
HO58
46J9
S1070
1SBC6
53.424
14329
"95X84
23140
29.434
24925
15O8
11472
27576
20831
22169
20346
27218
2OB47
28397
1E74fj
2439<
18505
22397
15593
19540
20937
21236
11756
19559
«B99
19528
16338
11033
«325
67-4
003
032
033
040
043
042
040
049
036
043
043
001
046
001
031
033
035
034
030
025
0'7
054
027
042
046
037
023
040
035
035
041
044
038
033
043
047
TAHVİL M M Hacai (Bfa. TL): 2.232.318
3 4 KASIM 1991
22011298
Z2M2 96
JM)
867*5 »'«
T95 9356
54 « 7te
2taxo
475H»
1J20000
Eylüldeyüzde 6.1 artan tüketicifıyatları ekimde yüzde 6.6 artış gösterdi
Eııflasyoıı aldı başını gîdiyor/ Ekim ayında DÎE'nin açıkladığı tüketici fiyatlan
^ f yüzde 6.6 artış gösterdi. KİT zamlarının
yl ertelenmesi nedeniyle toptan fiyatlardaki artış
T
yüzde 3.5'te kaldı. DIE, 10 ayhk enflasyonu
yüzde 55.8 olarak açıklarken yıllık entlasyon yüzde
66'yı aştı.
İTO'nun 1963 yılı baz abnarak hazırladığı endekse göre
geçen ekim ayında perakende fiyatlanndaki artış yüzde
5.0, toptan fiyatlardaki artış 4.9 olarak gerçekleşti.
Enflasyon
EaMu
DİE tûketcı
DİE toptan
İTO tüketici
IT0 toptan
IT0 öcret G En
(1985 bazlı)
panoraması
Y«ar
1991
1990
1991
1990
1991
1990
1991
1990
1991
1990
(Û/O)
EMM
66
68
3.5
46
50
54
49
83
10 8
11 5
19a|Mc
558
501
468
401
555
52 8
488
37 0
59 9
57 1
12a|t*
665
603
546
541
661
667
512
548
668
637
Ekonomi Servisi — Eylul ayında
atağa kalkan eoflahyon, geçen a> hızı-
nı bıraz daha arttırdı Önceki a> yuz-
de 6.1 olan tuketıcı fiyatlanndaki ar-
tış, ekimde 'yuzde 6.6'ya yukseldı.
D1E, 10 aylık enflasyonu yuzde 55.8
olarak açıklarken yıllık enflasyon bır
oncekı a> olduğu gıbı yuzde 66'yı aş-
tı. Toptan fiyatlardaki artış geçen ay
KİT zamlarının ertelenmesi nedeniyle
>uzde 3.5'te kaldı Bu da toptan fiyat-
larda yılın son 2 ayına sıkıştırılacak
zamların, perakende fıyatlara yansıya-
rak yıllık enflasyonu daha da tırman-
dıracağı sınyalını verdı
Geçen yıl ekim ayında toptan eşya
fiyatlan yuzde 4.6, tuketıcı fiyatlan ıse
yuzde 6.8 oranında artmıştı
Buna göre ekim ayında ayhk enflas-
yonda geçen yılın a>nı ayına göre top-
tan eşyada 1.1 puan, tüketici fıyatla-
rında da 0.2 puan duşuş kaydedıldı
DlE'den yapılan açıklamaya gore bu
yıl ocak-ekım doneminde enflasyon
oranı toptan eşya fiyatlarında da yuz-
de 46.8, oldu Geçen yıl ocak-ekım do-
neminde enflasyon, toptan eşyada yuz-
de 40.1, tuketıcı fiyatlarında ıse yuzde
50.1 olarak gerçekleşmıştı.
Ekim ayı ıtıbarıyla son 12 ayhk fı-
>at artışı ıse toptan eşya fiyatlarında
>uzde 54.6, tuketıcı fiyatlarında ıse
yuzde 66.5 oldu
Geçen yıl ekim ayı ıtıbarıyla yıllık
enflasyon toptan eşyada yuzde 54.1,
tuketıcı fiyatlarında da yuzde 60.3 ol-
muştu
Buna gore ekim ayı ıtıbarıyla son bır
yıllık donemde enflasyonda geçen yı-
lın aynı donemıne gore toptan eşyada
0.5 puan, tuketıcı fiyatlarında ıse 6.2
puanlık artış oldu
DIE \ erılenne gore ekim ayında top-
tan eşya fiyatlanndaki artışta ozel sek-
tör zamları etkili oldu.
Ekim ayında toptan eşyada ortala-
ma yuzde 3.5lık artış içınde kamu ke-
sımının payı yuzde 1.3, ozel sektorun
payı ıse yuzde 4.5 olarak gerçekleşti
Toptan eşya fı>atları endeksıne go-
re ekim avında sektorel bazda en yuk-
sek fıyat artışı yuzde 5.7 ıle tarım sek-
torunde goruldu Fıyatlar madencılık
sektorunde yuzde 5.5, ımalat sana>ı-
ınde yuzde 2.9, enerjı sektorunde ıse
yuzde 2.6 oranında artı.
Ekim ayında alt sektorler bazında en
yuksek fıyat artışlan ıse yuzde 11.2 ıle
metalık olmayan madenler, yuzde 9.1
ıle hampetrol, yuzde 7.6 ıle sebze-
meyve, yuzde 7.3 ıle tahıllar, yuzde 6.6
ıle kâğıt urunlerı \e basım sanayıı ıle
hayvansal urun fiyatlarında goruldu
Buna karşıhk ekim ayında su urünlen
fiyatı yuzde 17.7 ucuzlarken çay fiyat-
larında bır değışıklik olmadı
Bu arada, toptan eşyada ekim ayı ıtı-
barıyla son 12 ayhk donemde en yuk
sek fiyat artışı yuzde 90.0 ıle enerjı sek-
torunde gerçekleşti Yıllık enflasyon,
tarım sektorunde yuzde 59.4, maden-
cılık sektorunde yuzde 52.0, ımalat sa-
nayiınde yuzde 51.6 olarak kaydedıl-
dı
İstanbul Tıcaret Odası'nın (ITO)
1985 bazlı istanbul ucretlıler geçınme
endeksıne göre tstanbul'da perakende
fıyatlar ekim ayında yuzde 10.8 oranın-
da arttı
ITO'dan yapılan açıklamaya göre
1985 bazlı endekste ılk 10 aylık artış
yuzde 59.9 olarak gerçekleşti 1985
bazlı endekste 1990 yılının aynı ayına
göre yıllık artış yuzde 66.8 olurken
ekim aylan ıtıbanyla yıllık ortalama ar-
tış ıse yuzde 69.0 olarak gerçekleşti.
1985 bazlı endekste 1990 yılı ekim
ayında artış yuzde 11.5, ılk 10 ayhk ar-
tış ise yuzde 57.1 olarak gerçekleşmiş-
tı
İTO'nun 1963 yılı baz alınarak ha-
zırlanan endekse göre ıse geçen ekim
ayında perakende fıyatlardakı artış
yuzde 5.0, toptan fiyatlardaki artış da
yuzde 4.9 olarak gerçekleşti
Ilk 10 ayhk artışlar perakende fiyat-
larda yuzde 55.5, toptan fıyatlarda
yuzde 48.8 olarak belırlendı
1991 ekim ayı, bir önceki yılın aynı
dönemı ıle karşılaştınldığında, pera-
kende fıyatlar endeksındekı artış ora-
nı yuzde 67.3, toptan fıyatlarda da ynz-
de 51.2 oldu
Perakende fiyatlardaki ekim aylan
ıtıbanyla yılhk ortalama artış yuzde
67.3, toptan fiyatlardaki yıllık ortala-
ma artış ıse yuzde 49.9 oldu
1963 bazh endekslerde 1990 ekim
ayındakı artışlar, perakende fiyatlar-
da yuzde 5.4, toptan fıyatlarda yuzde
8.3 olmuş, 1990 yıh ılk 10 ayındakı ku-
mulatıf artışlar ıse perakende fıyatlar-
da yuzde 52.8, toptan fıyatlarda 37.0
olmuştu.
1990 yılı ekim ayında 1989'un ekim
ayına gore 12 ayhk artış perakende fi-
yatlarda yuzde 66.7, toptan fıyatlarda
da yuzde 54 8 olarak belirlenmıştı.
OZELLEŞTIRME TAKTI$MALAR1SURUYOR
Elektrik herkesi çarptı
Enerji ve Tkbii
Kaynaklar Bakanı
Muzaffer Ancı'nın
"özelleştirmeye
karşılar" diye suçladığı
TMMOB Başkanı
Alptürk, bakanı
kamuoyu önünde
tartışmaya çağırdı.
Ancı, Bakanlar
Kurulu'na verdiği
brifingde,
özelleştirmenin
aksakhklarını anlattı.
TUNCAY ÖZKAN
ANKARA — TEK'ın dağıtım
şebekelerının ozelleştırılmesıne
ılışkuı tartışmalar devam edıyor.
Enerjı ve Tabı Kaynaklar Baka-
nı Muzaffer Ancı'nın "Özelleş-
tirmeye karşılar" dıye suçladığı
TMMOB Başkanı Teoman Alp-
turk, bakanı kamuoyu onunde
tartışmaya çağırdı Alpturk,
"Bakan beyle daha once yaptı-
gımız toplantılar Mrasında ken-
disi de yaptıkları ıçin ozelleştir-
me olmadığım soyledi. İhaleye
çıkmadan yapılan işin takdirini
kendisine bırakıyoruz" dıye ko-
nuştu. Bakan Ancı da Bakanlar
Kurulu'na verdığı özelleştırme
brıfıngınde ıstedıklerı amavlara
ulaşamadıklannı bıldırdı.
Alpturk, Arıcı'nın kendılerı-
nın özelleştirmeye karşı olduğu-
na ıhşkın sa\larını tartışmak ıçın
her turlu platformda konuyu ele
almaya hazır olduklarını bildır-
dı. Alpturk, konuyla ılgıli tep-
kılerını şoyle dıle getırdı
"Sayın Ancı'yla birkaç kez
gonıştuk. Uektnk Muhendısieri
Odası olarak, elektrigin teknik
T. Alptürk
ozellikleri nedeniyle ozelleştiri-
lemeyeceği kanaatinde olduğu-
muzu soyledik. Kendisine, Re-
kabetı nasıl yaratacaksınız' di-
ye sorduk, buna yanıt vermedi.
1982 yıhnda 2705 sayılı y^sayla
elektrik uretimini, dağıtımını te-
kel haline getirdiler. 1984'te baş-
ka bir yasa çıkartarak, elektriği
parçalı olarak ozeUeştirmeye ka-
rar verdiler. Bunun şımdi sade-
ce dağıtımını ozelleştiriyorlar.
'Neden sadece dağıtım' dedik.
Yanıt alamadık. Sayın Ancı,
kendi hukumetleri doneminin
sommluluklarını taşımaktadır.
Kendisine, 'Özelleştırme ıçın bır
modehnız var mı' dedik, ona da
yanıt alamadık. Kendilerine İn-
giltere ornegini anlattım. İhale-
ye çıkartılmadan yapılan işin
takdınnı kendisine bırakıyorum.
Butun bu konuları kamuo\un-
da açık tartışmaya çağın>orum."
Öte yandan, Enerjı Bakanı
Ancı, TEK ozelleştırmesıyle ıl-
gılı olarak Bakanlar Kurulu'na
verdığı brifingde, daha önceki
M. Ancı
ozelleştırmelerın ıstenılen reka-
bet ortamını doğurmamasından
yakındı.
5 firma beklemede
Enerjı Bakanı Ancı'nın Ba-
kanlar Kurulu'na verdığı brıfin-
ge gore TEK ve bakanlığa baş-
vuran ve ozelleştırmeden yarar-
lanmak ısteyen şırketlerle bun-
ların ıncelenmesıne ıhşkın bılgı-
ler şövlc
Aksu Enerji ve Tîc. AŞ (Gok-
dere Elektrik AŞ): 30J.1987 U-
rihinde lspana ıli için başvur-
muş. Şirket diger taraftan Aksu-
Çaykoy HES'i knrmaktadır.
Gorevlı sermaye şirketi olarak
31.8.1990 tarihinde 500 ortaklı
Gokdere Elektrik AŞ'yi kur-
muştur. Şu andaki sermayesi 5
milyar 184 raihon TL olup, go-
re\ bolgesi için talep edilen ser-
maye rnikianna uygun olup ol-
madığı araştmlıyor.
AYDtM AŞ. 15.3.1988 tan-
hınde Avdın ılı ıçın başvuran
Barmek Holdıng ıle 2.8.1991 ta-
nhınde Denizlı ıçm başvuran El-
san AŞ'nın bırleşmesıyle kurul-
muş olup, Aydın, Denizlı ve
Muğla ıçın gorev talep etmışler-
dır. Elsan AŞ, yurtdışında çalı-
şan ve bır kısmı da dönen ışçı-
lerin ortak olduğu emaye bobın
telı ımal cden bır şııkettır AY-
DEM AŞ'nın sermayesi 15 mıl-
yar TL olup, gorev bolgelen ıçm
ıstenen mıktan karşılayıp karşı-
lamadığı tetkık edılıvor
BEST AŞ (Balıkesır Enerjı
Sanayı ve Tıcaret AŞ): 11 11.1989
tarihinde Balıkesır ılı ıçın baş-
vurmuş, bılahare 3096 sayıh ka-
nun gereğı Bahkesır Enerjı Sa-
nayı ve Tıcaret AŞ olarak
16.9 1991 tarihinde 100 mılyon
TL sermayeh gorevlı şirket ku-
rulmuştur Şırketın sermayesi
görev bolgesındekı hızmetlerı
yürutmeye yeterli değildır İhtı-
yaç duyulan hakıkı rnıktarın ne
olacağı tespıt aşamasında.
SENKOM AŞ: 13 s 1990 tari-
hinde Denizlı ıçın başvurmuş-
tur Şırket 28 3 1990 tarıhmde
3096 sayılı yasaya gore gorevlı
şirket olmak amacı ıle başlan-
gıçta 1 milyar sermayeh olarak
kurulmuş ve bılahare Izmır ıçın
başvuruda bulununca, vuzde
10'unu devralmavı duşunduğu
İzmır EDM Mudurluğu'nde ça-
lışan personele, yuzde 25'ını hal-
ka satmayı kabul ederek 25 mıl-
yar TL've çıkarmıştır Bu serma-
yenın yeterlı olmadığı yapılan
hesaplamalarda onaya çıkmış
olup, ıhtıyaç duyulan kesın ra-
kam henuz tespıt safhasında.
Zeytinoglu Holding (Tektar
AŞ): 28.3.1988 tarihinde Eskışe-
Ihir ve Büecık ülen için başvur-
muş olup, sermayesi 45 milyar
TL'dir. Bu sermayenın yeterli
olup olmadığı araştınlmakta.
HlLTONGREVİ5. AYINIDOLDURDU
îşçi grevde, otelhizmette
NAZMİ AKDAĞ
Mersin — Hılton Otelı'ndekı
grev 5 ayını doldururken
Tursan-Iş Sendıkası Şube
Başkanı Mehmet Şerif Kuçuk
ışverenın, grevdekı ışçılenn
yerıne yenılerını alarak
yasaları çığnedığını öne
surdu.
Tursan-Iş Sendıkası'na uye 68
işçının Mersin Hilton
Otelı'nde başlattığı grev
suruyor 5 ayını dolduran
greve karşın yenı alınanlarla
bırlıkte 80 dolayında işçının
çahştığı cteldekı hızmetler
kesmtıye uğramadı
Sendıkanın otel gırışıne astığı
"Bu iş yerinde grev vardır"
pankartı arkasına lngılızce ve
Turkçe "Otelimiz tum
hizmetlerıyle emrıımdedır"
yazısını koyan işverenin, grevi
sona erdırmek ıçın de
herhangı bır goruşme
talebınde bulunmadığı
bıldırılıyor.
Sendıka Şube Başkanı
Mehmet Şerıf Kuçuk, "yasal
grevlerini surdurebilmek için
işverenle hukuk savaşı
yaptıklanın" söyledı Grevın
surduğu bır sırada yenı ışçı
ahnmasının yasalara gore suç
oluşturduğunu, ancak Hılton
ışverenının Türk yasalarını
dınlememekte dırendığını öne
suren Kuçuk, "Otelde halen
vasadışı olarak 71 işcinin
çalıştırıldığını Mersin İş
Mahkemesi'ne tespit ettirdik.
Bu konuda açtığımız dava
surmektedir. Bazı yoneticileri
etkileyerek grevimizin
uzamasına neden olan işveren
bagımsız Turk mahkemelerini
etkileyemeyecektir" dedı
Cumhurbaşkaru Türgnt Öral
ıle Devlet Bakanı Imren
Aykut'un grevı sona erdırmek
ıçın gırişimlerde
bulunacaklannı söylediklerını
ancak ışverenın ılk gunku
uzlaşmaz tutumunu
surdurduğunu savlayan
Kuçuk, "Onumuze surdukleri
taslakta 31.12 1992 tarihine
kadar ucret artışı ve iş
guvencesi bulunmamakladır"
dıye konuştu.
Hılton Otelı önunde 5 aydır
grev gozculuğu yapan ışçıler
de eylemlerını surdurmekte
kararh olduklarını
vurgularken, "tşveren, işçi
değil, kole çalıştırmak
istiyor"dedıler
Halen Hılton'da çalışan
ışçılerle grevdekı ışçıler
arasında herhangı bır olay
meydana gelmemesı ıçın otele
giriş-çıkışlar
polis gözetimınde
yapılabılıyor Guvenhğin
sağlanabılmesı amacıyla da
otel içınde bır karakol
oluşturulduğu oğrenıldı
KöNUK YAZAR
TEK'in özelleştirilmesi
GÜNEY DİNÇ
Öeçimlerın hemen ardından aralannda Izmir'in de bulun-
duğu 8 kentın elektnk birimlerini özelleştiren Bakanlar Ku-
rulu Karan'nm 25 Ekim 1991 gunlü Resmı Gazete'de yayım-
lanması, yoğun tepkilerle karşılandı. Gerçekten seçmen des-
teğıni yitirmış bır iktıdarın, gıderayak otuz yıl surelı sözleş-
melerle geleceğe ipotek koyması hıçbir gerekçeyle açıklana-
maz Bu tutum, çoğulcu demokrasının geleneklerıy le de bağ-
daşmamaktadır.
Sekız ılin elektriğinin beş özel kuruluşa devredılrnesiyle
patlak veren tartışma, Enerjı ve Tabiı Kaynaklar Bakanı'nın,
bu şırketlerm yönetıcıleriyle yakınlığı üzennde odaklaşıyor.
ANAP'h bakan da suçlamaları yanıtlarken, "örneğın Izmir-
uı elektnk ışinı alan şirket yönetıcüennı hiç tammadığını"
söylüyor. Alışılagelen düzeyde götürülen tartışmalar sırasın-
da, ilgınçtır kı günlunuze değın kımse, yasada ve yönetmehk-
lerde yer alan "görcvlendirme" sözcüğünün anlamı ve kapsa-
k
mı üzerinde durmadı.
"Görevlendınne", ne demektir'' Serbest yanşma koşulları-
nın egemen olduğu savlanan bır toplumda, devlet, özel kuru-
luşlara "görev" verebılir mı? Gerçekte olayın çözümu, bu
sözcükte duğumlenıyor. Görev, üstün, asta buyuracağı tek
yanlı yukumlülüktür tşte yutturmaca buradan başhyor. özel
gınşımcıler, "görev olsun" dıye değil, para kazanmak ıçm ça-
lışırlar. TEK'ı parça parça özelleştırmeyi amaçlayan yasadaki
"görevlendırme" sözcüğiı, her türlü kamusal denetımı etkısız
duruma getırıyor. Iplerı elinde tutan ıktıdar, kimı görevlendi-
receğıne kendısı karar venyor. Sözleşme koşullannı diledığm-
ce belırlıyor. thalesı, yanşması olmayan bu ışlemlerden pay
alabilmek ıçm yönetıcilere yakın olmak, en azından onlara
ulaşabılmek, "görevlendınlmemn" temel koşuludur. Yoksa
yetkilıler nereden bılecekler, falanca kentte bir elektnk dağı-
tım şırketinin kurulduğunu? Eğer önceden "görevlendırılme"
1 sözu almamışlarsa,
g
^i
yatınmcılar neden şir-
ket kurmak için bir
dolu harcama ve uğ-
raş ıçıne gırsınler?
Somut durum orta-
da. TEK elektnk üre-
tecek, akım daha önce
kurulan ıletım ağlan
ile evımize, işyenmize
kadar ulaşacak, özel
kuruluş ise sayaçlan
okuyup tükettiğımiz
elektriğın bedelini
alacak. Kaba çızgile-
rıyle yapılacak ış bu
kadar yalın.
Sözleşme; elektriği, alınıp satılan, sıkça el değıştıren bir
"meta" durumuna getıriyor. Görevlendinlen şırketler, birbir-
leriyle elektrik alışvenşı yapacaklar, TEK'ten aldıklan akımı
birkaç kez el değıştırdıkten sonra yme TEK'e satabılecekler.
Böylece devletın santrallannda uretılen, kamunun kurduğu
tellerden akıp gıden, depolanma olanaksızlığı nedeniyle günü
gününe tüketilmesı gereken akım, kiğıt üzerinde el değıştire-
rek ayncahkh sofralarda titreşen sırça kadehlere dökülecek.
Elbette bu haksız kazançlann bedelini elektriği tüketenler
ödeyecek.
Bır de çahşanlann sorunlan var. 657 sayılı yasa kapsamın-
daki devlet memurlan, sözleşmeh personel, ışciler bir sabah
gözlenni açtıklan zaman, kendilerine somlmadan özel şırke-
tin buynığu alüna gırdıklerım görüyorlar. Emeklı ayhk ve ık-
ramıyeleri, kıdem tazminatlan, çaûşma ve iş güvenceleri ne
olacâk? Devlet memuru, bu niteliğini sürdürerek bir özel ış-
verenın hizmetinde çalışabılır mı?
özelleştirme yanlısı olsa bıle, yenı iktidann önce şu secimi
yapması gerekiyor TEK dağıtılıp parçalanmalı mı? Yapım-
uretımden başlayarak, dağıtım-satış aşamasma kadar dışa
bağımlı ve bölük pörçuk bır elektrik sektönlnün ülke ekono-
mısine neler kazandınp neler kaybettıreceğını tartışmaya bile
gerek yok. Kapıtalizmın uygulandığı pek çok ülkede ekono-
mınm kan damarlan olan elektnk hizmetlen kamunun öncü-
lüğûnde ve tek elde toplanmıştır. Fransa'da EDF, Ingiltere'de
CGEB, Italya'da ENEL bunun somut örnekleridir. (•)
Süleyman Demırel, önceki başbakanhğı dönemınde kendi
kurduğu elektrik tekelinı kaldınp TEK'ı parçalayacak mı?
Eğer "ozeUeştirmeye devam" diyeceklerse, ANAP'ı hiç
eleştirmesinler. Hukuksal ust yapısı kurulmuş, paylaşılacak
altyapısı hazır, bölünüp dağıtılmayı bekleyen bır kurum var
sofralannda. Gerisi künin, kimlerin "görevlendınleceğıne"
kalıyor. İşin bu yam bizi hiç ilgılendinnıyor. Çunkü değışen
bir şey olmayacak.
(•) Teoman özturk, Elektrik Muhendishği, TMMOB,
1987/3^
öomut durum ortada.
TEK elektrik üretecek,
akım daha önce kurulan
iletim ağları ile evimize,
işyerimize kadar ulaşacak,
özel kuruluş ise sayaçlan
okuyup tükettiğimiz
eiektriğin bedelini alacak.
Kaba çizgileriyle yapılacak
iş bu kadar yalın.
Mersin Hilton Oteli'ndeki grev 5. ayını doldurdu. Otel hizmetle-
ri ise devam ediyor. (Fotoğraf: NAZMİ AKDAG)
SSCB'de fıyatlar füze gibi
LONDRA (AA) —
SSCB'nin Rusya Cumhurıve-
ti Devlet Başkanı Boris Yelt-
sin'ın bır sure önce açıkladığı
ekonomık reform programı-
nm, ulkedekı temel maddele-
rin fiyatlanm bır ay ıçınde uçe
katlayacağı ılerı suruldu
Yeltsın'ın ekonomi danış-
manlarından Prof. Egor Gai-
dar, Ingıiız televızyonu BBC
üe yaptığı röportajda, söz ko-
nusu program çerçevesinde ilk
ay ıçin fıyat artışımn yüzde
200'den daha az olmayacağı-
nı bildırdı. Ücret artışlarının
sıkı bır şekilde kontrol altına
ahnacağını kaydeden Prof.
Gaıdar, bu tür bır programın
her alanda cıddı bır rahatsız-
hk yaratmadan gerçekleştınle-
meyeceğını savundu.