Katalog

3 KASIM 1991 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/9 Iran, gemiyi geri isriyor • X\HRAN (AA) — tran Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Muhammed Ali Başareti, Türkiye'nin Iran'a yük taşıyan Kıbrıs Rum bandıralı gemiyi alıkoymasının, uluslararası anlaşmalara aykın ve çirkin bir davranış olduğunu ileri sürdü. Tahran'da Farsça yayımlanan Abrar gazetesinin haberine göre, Başareti, söz konusu gemi olayının Amerika'nın ıran'a yönelik politikasının bir sonucu olduğunu öne sürdü. Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı, "Tahran'da yapılan Filistin'i Destekleme Konferansı'nın, Amerika ve İsrail'in öfkelenmesine yol açacağını ve sonuç olarak "Böyle problemlerle karşılaşacağımızı tahmin ediyorduk. Nitekim, geminin alıkoyulması olayı, tam Tahran Konferansı yapılırken, yani Madrid Konferansı'ndan birkaç gün önce meydana geldi" dedi. \eltsiıı:Anayasa deffişmeli • MOSKOVA (AA) — Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, yürürlükteki cumhuriyet anayasasının, cumhuriyetin geleceği açısından 'yaşamsaT olarak nitelediği radikal ekonomik reformlara büyük bir engel oluşturduğunu savunarak, 'anayasanın ruhunun değiştirilmesi' gerektiğini bildirdi. Yeltsin, dün çalışmalannı tamamlayan Rusya Halk Temsilcileri Beşinci Kongresi'nde yaptığı konuşmada, bugünkü anayasanın, cumhuriyetin hukuki, ekonomik ve sosyal durumunun geliştirilmesi cabalarının önünde bir 'mayın tarlası' oluşturduğunu söyledi. Kuzey Rusya'da nükleer sızmtı • MOSKOVA (AA) — Kuzey Rusya'da bir denizaltı nükleer tesiste meydana gelen kazada, radyasyon düzeyinde tehlikeli bir yükselme görüldüğü bildirildi. Interfax haber ajansı, nükleer denizaltı yapımında kullanılan dünyanın en büyük tesislerinden biri olan, Beyaz Deniz kıyısındaki Severodvinsk kentinde bulunan tesiste meydana gelen kazada, radyasyondan etkilenen bir kişinin hastaneye kaldınldığını duyurdu. Anzanın giderilmesinin ve radyasyon düzeyinin normale dönmesinin 8 saat sürdüğü kaydedilen haberde, olay sırasında radyasyon düzeyinin ne ölçüde yukseldiği belirtilmedi. Çernobil'de yangın • MOSKOVA (AA) — Ukrayna Cumhuriyeti'ndeki Çernobil nükleer santralının birinci ünitesindeki jeneratör biriminde önceki gün yerel saatle 13.29'da yangın çıktığı bildirildi. TASS ajansının haberine göre bir kablonun yanmasıyla başlayan yangın, herhangi bir nükleer sızıntıya yol açmadı. Çernobil nükleer santralının 2 numaralı reaktöründe geçen ay başgösteren yangın büyük kaygı yaratmış ve Ukrayna Parlamentosu bunun üzerine, santralın kapatılmasına ilişkin programın hızlandınlmasını kararlaştırmıştı. AtinaVia 17 Kasım terörü • ATtfVA (AA) — Atina'da dün sabaha karşı kimliği meçhul kişilerin polis otobüsüne düzenledikleri saldırıda, bir polis öldü, altısı da yaralandı. Olaydan kısa bir süre sonra Elefterotipia gazetesine telefon eden bir kişi, saidınların sorumluluğunu 17 Kasım örgütünün üstlendiğini söyledi. Hindistan'da çatışma: 32 ölü • YENt DELHt (AA) — Pencap'ta meydana gelen son çatışmalarda 32 kişinin öldüğü bildirildi. Hindistan Basın Ajansı PTt'nın polise dayanarak verdiği haberde, önceki geceden beri meydana gelen aynlıkçı Sih hareketine bağlı çatışmalarda ölenler arasında Sih militanlarca öldürülen bir köylü ailesinin yedi ferdi ile Sih bir çift ve oğullan bulunuyor. v \c duru lufizm ^ ile gîdilir.! HeralöEEribıınc <? göre Tahran, Pekin'den nükleer silah yapımında kullanılan aygıt ve teknoloji alıyor Iran,nükleer silah peşiııdeHerald Tribune'ün Amerikan istihbarat kaynaklarına dayanarak bildirdiğine göre Çin'den nükleer teknoloji ve aygıt alan İran, son zamanlarda Brezilya'dan da nükleer teknoloji ahmı için girişimlerde bulundu. Bir Amerikaİı yetkili, "Iran'm dışarıdan sağlamaya çahştığı teknoloji ve aygıtların % 9O'ı nükleer silah yapımında kullanılabilir" dedi. Dış Haberier Servisi — lran'ın nükleer si- lah geliştirmekte olduğu, Çin'in de bu ko- nuda Tahran'a yardım ettiği bildirildi. "International Herald Tribune" gazetesi- nin Amerikan istihbarat kaynaklanna daya- narak verdiği habere göre Çin, tran'a nük- leer bomba yapımında kullanılabilecek mal- zeme sattı. Beyaz Saray yetkilileri, İran Devlet Baş- kan Yardımcısı Ayetullah Mubajerani'nin geçen hafta İran resmi haber ajansı IRNA'- ya verdiği demeci, Tahran'ın niyetinin bir ka- nıtı olarak görüyorlar. Muhajerani, "Müs- lümanlann da nükleer silahlara sahip olma- sı gerektiğini, çünkü bu silahlann potansi- yel düşmana karşı askeri üstüniük sağladı- ğını" söyledi. . İstihbarat yetk'ilileri, İran'ın satm almak- ta olduğu teknolojinin "sivil amaçlı nükle- er programın sınırlarının çok ötesinde oldu- gunu" bildirdiler. Bir yetkili şöyle konuştu: "lran'ın muazzam sosyal ve ekonomik ge- reksinimleri var. Ama petrol salışından ka- zandıkları paralan nükleer aygıt ve teknolo- jik alımmda kullanıyoriar. Bu normaJ değü." BrezHya'ya yanaşü Amerikan istihbarat kaynaklanna göre İran, Çin'le nükleer işbirliği yapmasmın ya- nı sıra son zamanlarda Brezilya'da da nük- leer teknoloji alımı için girişimlerde bulun- du. Ancak bu girişimlerden henüz bir sonuç alarradı. İran ise bu iddiaları yalanlayarak hedef- lerinin nükleer gücün sivil amaçlı kullanımı oiduğunu öne sürüyor. Oysa Amerikaİı uzmanlar, lran'ın yabancı ülkelerden almaya çalıştığı nükleer teknolo- ji ve aygıtların *lt 90'ının nükleer silah yapı- mında da kullanılabileceğini belirtiyorlar. Bir Beyaz Saray kaynağma göre Çin, 1990 haziranında İran'la yaptığı anlaşmada Isfa- han'da kurulmak üzere "mikroniikleer reak- tör" satmayı kabul etti. Pekin, ayrıca İranlı nükleer mühendislere eğitim verdi ve bu ül- keye nükleer uzmanlardan oluşan heyetler gönderdi. Amerikaİı yetkililerin asıl dikkatini çeken gelisme ise İran'm Çin'den milyonlarca do- lar değerinde "calutron aygıtı" denen aygıt- lan satm alması oldu. Bu aygıtın nükleer si- lah yapımı için şart elan zenginleştirilmiş uranyum ürettiği belirtiliyor. Amerikab yet- kililer, bu aygıtın yazın Irak'ta BM heyeti- nin yaptığı denetim sırasında ortaya çıkar- dığı aygıtın benzeri olduğunu belirtiyorlar. BM uzmanlar heyeti, Irak'ın 12-18 ay için- de nukleer bomba yapabilecek duruma gel- diğini bildirmişti. Amerikah yetkililere göre İran'ın Çin'den aldığı aygnlar henüz nükleer bomba yapma- ya yetecek miktarda değil. Ancak yetkililer, İran'ın yeni alımlarla bu miktan çoğaltarak nükleer bomba yapacak duruma gelebilece- ğini belirtiyorlar. RWR: Radar uyarı alıcısı, helikopter düşman radanna girdiği zaman pilotu uyanyor TADS: Hedef yakalama ve tanımlama görüş sistemi gece veya gündûz kılometrelerce uzaktaki hedefleri büyûtüyor. Gece-göruş sistemi: Kızılotesi alıcılar pılotların gecelerı çok alçaktan güvenli uçabilmelenni sağlıyor. Hydra: Kara ve hava saldırıları için 70 mm'lik roket. Helifire: 8 km menzilli lazer güdümlü tank katili füzeler. Ibp: 1200 aöş yapabilen 30 mm'lik top. AH-64 APACHE — ABD ordusunun başlıca anti tank saldın Apachelerin el silahlan karşısında savunmasız olduğu, tasanm helikopteri olan Apache, dakikada azami 1.07 km tırmanabili- ve ürelimde kusurlar bulundugu ileri siirüliiyor. Bunlann için- yor. L'çuş hızı saatte 300 km. Azami uçuş mesafesi 480 km. de hatalı pervaneter ve bakım sorunlannın bulundugu söyleniyor. ABD'den, Atina'ya Apache helikopteriWASHINGTON (AA) — ABD yöneti- minin Yunanistan'a 20 Apache saldın he- likopteri, tanksavar füzeleri ve diğer askeri teçhizattan oluşan 505 milyon dolarlık si- lah satışı yapacağı bildirildi. Silahlar arasında 446 Helifire tanksavar füze, daha küçük çaplı 5.520 roket, heli- kopterler için gece görüş ve hedef bulma sistemleri ve müstakil motorlar buJunuyor. Yunanistan Savunma Bakanı Yardım- cısı Yannis Stathopulos, ABD ziyaretinin ardından önceki gün düzenlediği basın toplantısında, Kongre'nin izin vermesi du- rumunda ABD'nin, iki yıl içinde Yunan Hava Kuvvetleri'ne 15 adet Cobra tipi sal- dın helikopteri ile 26 adet A-7 Corsair ti- pi uçak vereceğini bildirmiş, satışta ayrı- ca 28 adet A-7 tipi uçak motoru, deniz kuvvetlerinde kullanılan Adams tipi dest- royerler için cephane ve MK-55 tipi ma- yınlar alınacağını açıklamıştı. öte yandan Hollanda'nın da, Yunanis- tan'a 3 milyar drahmi (yaklaşık 75 milyar TL) tutannda askeri yardım yaptığı bildi- rildi. Hükümet kontrolündeki Atina Ha- ber Ajansı'nın Savunma Bakanlığı'na yakın kaynaklara dayanarak verdiği habe- re göre, askeri malzeme Yunan bandıralı 'Vivi' yük gemisi ile Hollanda'dan Sela- nik'e getirildi. Yunan Silahlı Kuvvetleri'ne dağıtılacak askeri malzemenin niteliği hak- kında ise, herhangi bir açıklama yapılma- dı. TÜRKİYE BANKALAR BİRIİĞİ BANKACDLIK ÖDÜLÜ YARIŞMASI Türk Bankacılığına yaratıcı ve yapıcı katkılarda bulunmak. nitelikli eserler kazandırmak, araştırmacıları desteklemek, onurlandırmak, özendirmek ve başarılı çalışmaları ödüllendir- mek amacıyla Türkiye Bankalar Birliği'nce "Bankacüık Ödülü Yanşması" düzenlenmiştir. 1992 "Bankacıhk Ödülü Yarışması". (1) Avrupa İç Pazarı ve Türk Bankacüık Sistemi : Sorunlar ve Çözüm Önerileri (2) Türk Bankacüık Sisteminin Teknolojik Çağa Uyumu olmak üzere iki konudan oluşmaktadır. Yarışma, eser vermek isteyen T.C. uyruklu tiim ilgililere açık olup son başvuru tarihi 3.7.1992'dir. Yarışma koşullannı içeren broşür ile Türkiye Bankalar Birliği Bankacüık Ödülü Yarışma Yönetmeliği, Türkiye Bankalar Birliği Eğitim ve Tanıtım Grubu Mithatpaşa Cad. No. 12 06410 Yenişehir - Ankara adresinden temin edilebilir. Odüller: a) b) c) 1. 2. 3. Ödül Ödül Ödül net net net 50. 30. 20. 000. 000. 000. 000.- 000.- 000.- TL. TL. TL. olarak belirlenmiştir. Seçici Kurul: (1) "Avrupa İç Pazarı ve Türk Bankacüık Sistemi : Sonınlar ve Çözüm Önerileri" ko- nulu yarışma için : 1. Yavuz Canevi 2 Dr. Deniz Gökçe 3 Prof. Dr. Ahmet Gökdere 4. Osman Ulagay (2) "Türk Bankacüık Sisteminin Teknolojik Çağa Uyumu" konulu yarışma için : 1. Dr. Vural Akışık 2. İbrahim Betil 3- Doç. Dr. Nur Keyder 4 Prof. Dr. Sübidey Togan Arap basını, MadridKonfervnsı'ndan memnurv Dk raıuıd Araplantı İsrail ile Arap ülkeleri bugün Madrid'de bir araya gelerek Barış Konferansı'nın ikinci bölümünü oluşturan doğrudan ikili görüşmelerin nerede yapılacağını tartışacaklar. Dış Haberler Servisi — Arap ülkeleriyle İsrail bugün Ispan- ya'nın başkenti Madrid'de bir araya gelerek barış konferansı- nın ikinci bölümünü oluşturan doğrudan ikili görüşmelerin ne- rede yapılacağını tartışacaklar. İsrail, ikili görüşmelerin Orta- doğu ülkelerinde (İsrail dahil) yapılmasını istiyor. Araplar ise İsrail'de görüşme yapmayı ka- bul etmiyorlar. Bu arada Israil'le Suriye ara- sında önceki gün karşılıklı terö- rist suçlamasına karşın taraflar Banş Konferansı'ndan aynlma- yacaklarını ve görüşmelere de- vam edeceklerini bildirdiler. Bush'un yorumu ABD Başkanı George Bush, sonucu ne olursa olsun Ortado- ğu Banş Konferansı'nda taraf- lan bir araya getirmenin bile bü- yük bir başarı olduğunu söyle- di. . Bush, Dallas'ta düzenlenen bir siyasi toplantının çıkışında gazetelere yaptığı açıklamada "Mökemmel bir şey yaptıgımı- zı düşünüyorum. Bundan son- ra ne olacagını bilmiyonım, an- cak sadece tarafları bir araya toplamak bile bir başandır" de- di. Madrid'de toplanan ve ilk tu- ru önceki gün sona eren Orta- doğu Banş Konferansı'nın yan- kılan süriiyor. Ürdün gazeteleri, Ortadoğu Barış Konferansı'nın ilk raun- dunun galibinin Arap ülkeleri olduğunu yazdılar. Savt El Şaab gazetesi, "gö- rüşmelerin birinci bolümünün İsrail heyetine moral, siyasi ve psikolojik bir yenilgi yaşatan Araplann zaferiyle sonuçlandı- ğını" bildirdi. Gazete, bu başanlann sürdü- rülebilmesi durumunda konfe- ransın Araplar için çok büyük siyasi zaferle sonuçlanacağını kaydetti. "El Rai" gazetesi de "İsrail Başbakanı tzak Şamir, uluslara- rası ilkeleri ve dunya kamuoyu- nun isteğini açıkça çigoeyerek İsrail'i köşeye sıkıştırdı" dedi. Gazete, Şamir'in görüşmelerde Araplann toprak tavizi konu- sunda ısrar etmeye devam etme- leri durumunda görüşmeleri tehlikeye atmış olacaklannı söy- lemesini "Herhakle Şamir'in ea büyük diplomatik ve siyasi ga- fı" diye niteledi. Suriye hükümetinin resmi ya- ym organı Teşrin gazetesi de gö- rüşmelerde Israil'in hep isteyen, ama hiçbir şey vermek isteme- yen bir tutum takınarak banş konferansını sabote etmeye ça- lıştığını kaydetti. jJKJJ7Y T TTRhlAhf İsrail bombalıyorDış Haberier Servisi — İsrail yanlısı 'Giiney Liibnan Ordusu' dün bir ültimatom yayımlaya- rak Lübnan'ın güneyinde tsra- il'in denetiminde tutulan bölge- de bulunan hükümet birlikleri- nin ve sivillerin bölgeyi 12 saat içerisinde bosaltmasını istedi. Güney Lübnan Ordusu, verilen Saatten sonra bölgede 'hareket eden her şeye' ateş açılacağını duyurdu. Lübnan ordusu ise Güney Lübnan ordusunun (SLA), "İsrail'in tek tarafh ola- rak ilan eltiği güvventik kuşağı- nın 12 saat içinde boşaltılması" ültimatonu reddetti. lspanya'nın başkenti Mad- rid'de Ortadoğu sorununa çö- züm aranırken, İsrail ordusu- nun Güney Lübnan'da bulunan İran yanlısı Hizbullah örgütünün üslerine yönelik hava ve kara bombardımanı dün 5. gününe girdi. Güvenlik kaynakları, İs- rail'in 5 gündür aralıksız biçim- de sürdürdüğü bombardımanı, Ortadoğu Banş Konferansı'na karşı çıkan ve iki gün içerisinde 3 İsrail askerini öldürüp 6 askeri de yaralayan İran yanlısı örgüt- lere karşı 'btiyük çaplı bir operasyon' biçiminde yorumlu- vor. Abromomtz Türkiye'deki seçim sonuçlarını değerlendirdi: ABD pek memnun değil Türk-Amerikan İş Konseyi toplantısında Türk seçimlerini değerlendiren Morton Abromowitz, "Türk halkı askeri yönetimin görevden uzaklaştırdığı lideri yeniden iş başında görmek istediğini ortaya koydu" dedi. NEW YORK (Cumhurivet) — ABD'nin eski Ankara Buyu- kelçisi Morton Abromowitz, New York'ta önceki akşam so- na eren Türk-Amerikan İş Kon- seyi toplantısında yaptığı konuş- mada, "Türkiye'deki seçim so- nuçlan halkın askeri müdahale ile görevinden uzaklaştırılan partinin liderini yeniden iş ba- şında görmek istediğini ortaya koymuştur" dedi. Türkiye'nin demokrasi sürecinden geçtiğini belinen Abromowitz, seçim so- nuçlanmn ABD'de yeteri kadar olumlu yankı bulmadıysa da bu sonucun Türk halkının isteği ol- duğunu söyledi. 12 Eylül askeri yönetimi sıra- sında ABD'nin Ankara Büyü- kelçiliği görevini yürüten Abro- mowitz'in seçim sonuçlanna ilişkin değerlendirmesi, siyasi gözlemciler tarafından Doğru Yol Partisi (DYP) lideri Süley- man Demirel'e gönderilen olumlu bir sinyal olarak değer- lendirildi. Abromowitz, seçim sonuçla- nnın koalisyonu gündeme getir- diğini, bunun ise birçok kişiyi rahatsız ettiğini belirtti ve "An- cak unutmamak gerekir ki, 1991'de oluşturulacak bir koa- lisyon, 1970'krdeki koalisyon- lardan farklı olacak" dedi. Abromowitz konuşmasında, sanılanın aksine Türkiye'de özelleştirme, Kürt sorunu ve Kıbrıs konulannda görüş birli- ği bulunmadığını öne sürerek, yeni oluştunılacak hükümetin özellikle dış politika konulann- da önemli kararlar alması ge- rektiğini belirtti. Türkiye'nin Washington Bü- yükelçisi Niizbet Kandemir ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Özdem Sanberk'in de katıldığı toplantıda "Türkiye'nin değişen diinya koşullarında uygun dif politika değişikliklerini gerçek- İeştirip gerçekleştiremeyecefi" sonısunu gündeme getiren Ab- romovvitz, "Ortadofu ve Sov- yetler Birligi'nin durumu gözo- nune alındıgında Tiırkiye'nin bölgede bir güç merkezi duru- muna geleceğinden şuphe yok. Gündemdeki soru, Türkiye önemli bir rol oynamak istiyor mu? Bu soru henüz cevap beküyor" dedi. Şu an Amerikan dış politika- sı ve yeni dünya koşulları ile il- gili olarak ABD'li planlamaa- larla birlikte bir "araştırma" hazjrladıklarını söyleyen Abro- movvitz, "Degjsen diinya kosul- lanyla başa çıkabilecek bir po- litika oiuşturmak uzun dönem- de gerçekleşebilecek bir şey. Bn Türkiye için de gecerli. Irak'ın askeri gücii ile Türkiye açısın- dan ne büyük bir tehdit oluştur- duğu görüldü. Sovyetler Birli- gi'ndeki belirsizlikler de buna eklenmeli. Butun bunlara bakıl- dığında Türkiye'nin 2 binli yj- larda bölgede en önemli güç merkezi haline geleceği bir gerçektir" diye konuştu. BiRLEŞMtŞ MtLLETLER/KIBRIS Cuellar'dan Giray'a yanıt BM Genel Sekreteri'nin, gelecek hafta Ankara'ya göndermesi beklenen cevabi mektupta, Türk tarafınca "egemenlik hakkı' konusunda yapılan "farklı" yoruma değineceği belirtiliyor. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK — BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar Kıb- ns raporu ve son Güvenlik Kon- seyi karan konusunda Dışişleri Bakanı Safa Giray tarafından BM'ye gönderilen 'değerlendir- me' mektubuna cevap hazırlı- yor. Cuellar'ın mektubunda Turk tarafınca 'egemenlik hakkı' konusunda yapılan 'farklı' yoruma değineceği, bu- nun yanı sıra, iyi niyet misyonu- nun devamı için yeniden çağrı- da bulunacağı bildiriliyor. Cu- ellar'ın mektubu başbakana hi- taben onümüzdeki hafta içinde Ankara'ya göndermesi bekleni- yor. BM, Kıbns'la ilgili yeni adım- lar atılmasından önce Türkiye'- de yeni hükümetin kurulmasını bekliyor. Ancak bu hareketsiz bir beklenti değil. Diplomatik çemberin gevşetilmemesi için Türkiye'ye yönelik diplomatik baskılar devam ediyor. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Özdem Sanberk ve Kıbrıs- Yunanistan Dairesi Genel Mü- dür Yardımcısı Faruk Looğlu VVashington'da ABD Dışişleri Bakanlığı üst düzey görevlileri ile yann Kıbns'la ilgili görüşme- lerde bulunacaklar. BM'de Washington'a yakın diplomatik kaynaklar 'uluslara- rası zirve için 12 aralık tarihin- den' söz edildiğini öne sürüyor- lar. Bu tarihte bir toplantının gerçekleşmesinin imkânsız oldu- ğu bilinmesine rağmen Was- hington'un tutumu ulusiarara- sı zirve konusunda 'kararlılık' gösterisi olarak nitelendiriliyor. Türk Dışişleri yetkilileri ise 'yeni yildan önce' Kıbns konusunda bir 'gelişme' beklemediklerini kaydediyorlar. Türk Dışişleri yetkilileri, "Agır eleştiriler altın- da bırakılan KKTC Cumhur- başkanı Rauf Denktaş'ın daha adil bir ortamda görüşmelere başlayabilmesi için de zamana ihtiyacı olduğunu" Amerikan Dışişleri'ne iletecekler. Türkiye'nin zaman kazanma çabasında başarılı olup olmadı- ğını BM'de onümüzdeki ay ya- şanacak süreç gösterecek. Bir BM diplomatının değer- lendirmesi şöyle: "Eğer ABD Türk dipiomat- lannın açıklamalanndan tatmin olursa, BM Güvenlik Konseyi'- nin çözüm için 'sıkıştırma' giri- şimlerini bir süre erteletebilir. ABD ikna olmaz, Güvenlik Konseyi'nin müdahaleci tutu- muna son kararm çıkanlman surecindeki gibi 'seyirci kalırsa' Türkiye'nin diplomatik manev- ra zemini daha da daralmıs olur."