Katalog

— ^A 8EKİM1991 HABERLER CUMHURÎYET/% ÎL İL SEÇÎM '91 ERZURIM KARS AGRI ANAPüçkeııttedegidiciÖZGEN ACAR Erzurum, Kars ve Ağn'da ANAP'ın ge- leceği karanhk... Bugün bu üç ilde toplam 17 milletveki- linden 14'ü ANAP'h. ANAP 20 Ekim se- çiminde bu sayının yansı kadar sandalyeyi dahi koruyamayacak... Iktidara göre: "ANAP tnlnm götüre- cek.-" Muhalefete göre: "ANAP barajda bo- gulacak..." Muhalefetin bu savında yüzde 100 doğ- ruluk olmasa bile önemli bir gerçek payı var... • • • OykUyü bilirsiniz: Hani üç Romalı genç hiç bilmedikleri küçük bir kasabaya git- miş ve bir süre sonra canlan çapkınlık yapmak istemiş... Kasabada tanıdık kim- se olmadığı için, içterinden biri papaza gü- nah çıkartmak için kiliseye girmiş. Romalı delikanlı günahının ne olduğu- nu soran papaza önce "genç bir kızla gtt- nak isledigtai" söyler. Papaz, kızın adını sordugunda "Ah papaz efendi, sorma söyteyemem" der. Papaz, "Yoksa fınncı- OID kın Sofya mı" diye gence cesaret ver- mck ister. Genç "hayır" diye yanıtlayın- ca papaz"Belld de kasabın kızı Gina" der. Israrb "hayır" yanıtı karşısında "O hal- de ı»irir«hM |azt Tina" diyen papazın şaş- kın bakışlan arasında genç, "özür dilerün papaz efendi" sözleri ile günah hücrcsin- den ve kiliseden yüdınm hızıyla çıkar. Ar- kariaşlannın yanına geldiğinde "Sen fınn- anın lazma, sen kasabın kızına ben de bakkahn kızma" der. Böylece hiçbir ka- sabaünın kendilerine kolay kolay venne- yecekleri bu üç adresi Romalı gençler il- ginç bir yöntemle öğrenir. Benim de herhangi bir yabancı ülkede ya da Anadolu'nun küçük bir kentinde "siyatal aabu ve tansiyoo" kaynaklanm, genelde yerel "berberter" ile "taksi şoför- İerTdir. Bu üç ilde parti yöneticileri ve mil- letvekili adaylan ile konuşmalanmm ya- m sıra pek çok berber dükkânına Romalı gencin yöntemiyle girip kendileri ile söy- leşide bulundum. Bu Uç ilin yerel neden ve koşullanna daha sonra değinmek üze- re ANAP'ın Türkiye genelinde neden ik- tidardan düştügünü Karslı bir berber şöyle anlattı: "Dtydim ki ANAP Uctidara geldigüıde cebimde 1.000 linun olsan. O gece yatıp, sabata kalktıgunda panun 998 Ura oMn. Eıtesi gece yaüp, sabab kalkbgımda bu para 995 liraya düştii. Buaa karsıhk 0k gece tstanbol'daki bir baska vatandaşın bir dolan olsun ve bu- non degerini de o gün için 1.000 lira ola- rak kabul edeiim. O vatandaş ilk gecenin sabahında uyandıgında, 1.000 Urasının 1.002 lira otdııgıuıu görmüştü. Ertesi sa- bah ayandıgında o vatandaş, 1.005, daha sonn 1.007,1.010 ve 1.015Uramn sahibi- dir arük. Daha sonra benlmki düştii 100 Hraya, onnnld çıktı 1.900 linya. Bugün onun 5.000 iinsı var.. Benim de 4.000 li- ra borcnm... tşte halkın geaelde ANAP 1 » olan tep- kisi bnndandır. Benim cebtandeU 1.000 Bradan, önce Dd Hra makastayıp, olkeye döviz sagladı. Bn- nnnh çfldta mozu Hhal etd. Bngün Kars^ ta bfle çiklu mnzu bnlnnoyor. Türkiye^ de bngün yok yok... Arük Türkiye'den tran'a mal kaçryor, eiektronik kaçryor. Es- Idden tersi oinrdn. Ama ben burada da- ha fakir, İstanbtü'daki zengin daha zen- gln ohryornz. Bir Idto bugday 650 lira, kabvehanede bir bardak çay 300 Ura. Yani bir Idio bug- daya ancak Ud çay içebUryoroz. Seçim öo- cesinde gden ek zainla —ki bu f ark tire- Üdye degfl, tüccann cebine girdi— üç bar- dak çay içflebüiyor. Ancak ne var ki bir kilo çikita moz alabümek için Kars köy- lüsfi bngün seçim nramından sonra 12-14 Idlo buğday ödemek zoranda... ANAP gerçekten isteseydi, 1980'de oi- dugn gibi enflasyonu koşkusuz önlerdi. ANAP enflasyonn önlemek istemiyor. Çiinkii, knrduğn bn ekonomik denge çö- ker. Eger ANAP bngün Tnrldye'nia ge- nelinde secimi kaybedecekse bunnn tek nedeni, işte bu enflasyon ekonomisidir." O sırada dükkânda tıraş sırası bekle- mekte olan bir müşteriye berberin dedik- leri hakkında düşüncelerini sorduğum bir Karslı şu yanıtı verdi: "Begim enflasyon nedir büemezik. Ha- yai pahahlanmıstır. Berberin dedigi dog- ridir. Ben de şikayetçiyemdir. ANAP'ın kaybedip kaybetmiyecegine ben degil, bi- zim aga karar virir. Hayat p«ı»«iıhgiMi ber- ber abi digfl, bizim aga bflir. Aga ne dir, ben onn bflir, oni seçerim." Galiba Nasreddin Hoca hakü. Berber de, köylü de haklı Kars'ta... Karslı berberin Türkiye'nin genelinde ANAP'ın neden iktidardan düşeceğini apklayan bu değerlendirmesinden sonra ANAP'ın yerel düzeyde neden oy yitirdi- ğini de bu çerçevede değerlendirelim. Hiç kuşkusuz bu üç ilin ortak ozelliği "issizak"tir.. tşsizliğin sonucu batıya "göc"tür... Nitekim bunun sonucunda Kars bundan önce 6 milletvekili çıkanr- ken, şimdi S temsilci seçecektir. Gelecek seçimlerde Erzurum'un ve Ağn'nın da akı- beti budur. Konustugum, Erzurum, Kars ve Ağn- hlann tümünün sorunlan aynı. Ortak ina- nıs, kanı ve söylenti aynen şoyle: w Çocnklanmm bir devlet dairesBie yer- leştirmek için torpfl bulmak amacıyU An- kara'ya Mecüs'e taşınıyoruz. TabU ki ön- ce oy verdigimiz mflletvekaierimizin ka- pısuıı asındınyornz." Bu noktada sahnedeki kişiler illere gö- re değisiyor. Erzurumlu: "MiDetvekfflerlmizden biri var Id biz oaa 'molla' dtyoruz. Ankara'da görüşta- gümnz molla bize HDğlini ise yerleştire- rem.. Ancak burası Angara'dır. Bu işin mesarifî çoktir. Hele sen şuradan yenge- ne bi 100 gram altın al da gel..: der. Bu ister oilezik, ister yüzük, ister Cnmhuri- yet Alünı olson fark etmez. Yeter Id 100 gram saf altu obnn. MoBa altmı ahr, oğ- Euu ise yerlestirlr. Derler ki Ankara'da ERZURUM En güçlü parti RP RGE rRABZON 1«3 1917 I H S ynçsn ayıtn 1S89 Ç«m1 ÇavrtZ ANAP HP MDP DYP SHP DSP RP MÇP DİĞER 49.9 14.1 20.9 36.7 23.4 8.5 4.2 8.8 6.8 1.2 15.2 21.4 8.0 2.7 15.3 9.2 4.2 18.5 30.8 8.0 2.9 22.2 15.7 1.9 22.0 24.8 13.6 4.9 17.2 7.5 10.0 Oy kuHanmayan seçmenler Geçersiz oy kutlanan seç. 11.5 3.6 8.0 2.4 20.8 3.2 100.0 100.0 TOPLAM 100.0 100.0 100.0 Erzurum her iki seçim çevresinde de sağ partilerin seçim yanşına sahne olacak olan bir il eörünümünde. Yüzde 25'Iik seçim çevresi barajıyla oirinci seçim çevresinden 4, ikinci seçim çevresinden 3 mitletvekilinin seçileceği bu ilde, dinci + milliyetçi sağ koalisyon RP'ye o vermede birleşirse, Erzurum'dan en çok milletvekili RP listesinden Ankara'ya gider. Erzurum'da ikinci güçlü parti DYP, bu partiyi de ANAP izliyor. ANAP'ın 1987'den 1989'a çok hızlı bir oy kaybı sürednde olduğu düşunülürse, ANAP'ın Erzurum'dan milletvekili kazanmak için hem oy kaybı sürecini durdurması hem de oy kazanım sürecine girmesi gerekliliği yukandaki tablodan açıkça görulebilir. Erzurum'da milletvekilliklerinin RP ile DYP arasında bölüşülmesi sürpriz olmayacaktır demek bile, yukandaki tablo çevresinde olanaklı görünüyor. KARS Partiler baraj engelinde yj£ ANAP HP MDP DYP SHP DSP RP MÇP DİĞER Oy kullanmayan seçmenler Geçersiz oy kullanan seçmenler TOPLAM 1993 20.9 29.2 28.4 — _ 6.3 11.9 3.3 100.0 1997 31.4 6.7 29.1 10.3 3.5 1.6 2.4 11.2 3.8 100.0 1999 geçı 1999 15.4 13.6 20.4 14.4 5.5 1.8 4.1 21.2 3.6 100.0 __ıa J . . j J _ _ ^ Miı oyun Rn 20.5 18.1 27.1 19.1 7.3 2.4 5.5 100.0 — — \ PosofN. ] «HanakN y • v <• CıMır ^ Ardahan V «««« N^ SSCB \ «Göle # Arpaçay\ jseüm »KARSc/ • Santumıs \ AĞRI C ^ ~ > ^ * r a W < * *' -"—*~^^ r -"T Yüzde 20'lik seçim çevresi barajıyla Ankara'ya 5 milletvekili yollayacak olan Kars, çok ilginç bir seçim yanşına sahne olacak. SHP ile DSP arasmdaki seçim yanşmm yanı sıra, sağ ve sol partiler arasındaki seçim yanşı, Kars'ta seçim çevresi barajım aşüması güç bir engel haline getirebilir. Sonuç da, 4 partinin S milletvekilliğini paylaşması nasıl olasılıklar arasında ise tek bir partinin 5 milletvekilliğini birden kazanması da olasılıklar arasında görünüyor. SHP'nin barajı aşmak için oy kaybı sürecini durdurması yeterli. DSP ile DYP oy kazanım süreçlerini hızlandırmak durumundalar. Buna karşılık ANAP oy kayıp sürecini tersine döndürmek zorunda. Bu süreçlerin beklenen düzeye ulasamaması, hiçbir partinin barajı aşamasıyla sonuçlanır ve milletvekillerinin 4 parti arasında paylaşımım gündeme getirir. AGRI SHP ilç ANAP yanşta SSCB 1913 1997 1999 1999 tytan A*n ANAP HP MDP DYP SHP DSP RP MÇP DİĞER 28 2 28.5 27.9 31.6 14.9 13.2 11.7 12.1 1.0 1.8 17.5 14.5 17.7 7.3 12.1 0.8 5.3 23.3 19.3 23.5 9.7 16.1 1.0 7.1 Oy kullanmayan seçmenler Geçersiz oy kullanan seçmenler 11.9 3.5 10.9 2.8 20.6 4.2 100.0 TOPLAM 100.0 100.0 100.0 Yüzde 20'lik seçim çevresi barajıyla 4 milletvekili seçilecek olan Ağn ilinde SHP ile ANAP seçim yanşına girecek gibi görünmektedir. 1989 seçimlerinde SHP ile ANAP aynı oy düzeyine geldiğini gözlediğimiz Ağn'da, ANAP oy yitirerek SHP ise oy kazanarak bulundukları düzeye gelmişler. 1989 seçimlerinde ANAP'tan uzaklaşarak sandık başına gitmeyen seçmenlerin oranı oldukça büyük. Kayıth seçmenlerin yaklaşık yüzde 10'u düzeyindeki bu grubun davranışı 1991 seçimlerinin sonucunu etkileyecek. ANAP bu grubu yine kendisine çekebilirse Ağn'da önemli bir ağırlığa kavusur. Seçmen katılımaun artışı dolayısıyla SHP'nin Ağn'da seçim çevresi barajım aşmak için yaklaşık kayıth seçmenlerin yüzde 2'sinin daha oyuna gereksinimi var. SHP bu oyu kendine çekemez ise baraja takılabilir. Ağn'da seçim sonuçlannı yeniden sandık başına dönecek seçmenlerin belirleyeceğini söylemek yanlış olmaz. Sandık başına yeniden dönen seçmenler ANAP ve SHP dışındaki partilere yönelirse Ağn'da hiçbir parti seçim çevresi barajmı aşamayabilir. O durumda da DYP ve dinci + milliyetçi sağ koalisyon temsilcisi RP de Ağn 'dan mllletvekilliği kazanabilir. TABLOLAR VE DEĞERLENDİRMELERTülggg^g persond knromn vardır. Ama bizim moila miUetvekili bu kurumdan daha iyi çauşır. Yrter ki 100 gram alünı kendisine degfl de yengeye ver." Bir baska Erzurumlu ise "Bir miüetve- kflimizin adı da 'Jet layind'dir. Basbr pa- rayı al kadroyn" diye ekliyor. Soyleşimize katılan bir başka Erzurum- lu ise şu saptamayı yapıyor: "Molla miDetvekili 'yengene 100 gram altın' dedigi zaman biderde şafak atar. Çünkü Atatnrk cnmburiyetinin parlamen- tosundaki temsUdmiz moUa üç evlidir. Yengene 100 gram altın dedigi zaman sa- dece birine mi 100, yoksa nctne mi 300 gram albn ister, şasırtır bizi. MoUa yine insafudır. Sadece 'yengeye' 100 gram al- ttn ister.." ANAP il merkezinde "molhr^yı sordu- ğumda "tisteye koymadık" yanıtını aldım. Gelelim Kars'a... Hemşerileri kentlerin- den bir bakanın çıkmasına çok sevinmiş- ler... Çok umut bağlamışlar genç bakana.. Ancak kısa surede kendisi değil, ama ya- kınlan Erzurum'un "moUaa" gibi bir dü- zen oluşturmuş Kars'ta... Babasının de- mokratik, sevecen tutumuyla her köylü ve kentlinin koluna candan girip, hal hatır sormasına karşıhk, genç Karslı bakan se- çildikten sonra seçmenleri ile arasında go- rünmez bir duvar oluşturmuş. Değil, An- kara'ya iş için gelenlerle, görüşmeyi kabul etmek, kendisi Kars'a geldiğinde seçmen- lerin kokusundan dahi şikâyetçi olmuş. Nereden bilsin Karsh köylü her gün yıkan- mayı, nereden bilsin Aramis deodarandı- m... Çünkü bugün Kars susuzluktan ko- kuyor. Kars'taki yakınlan, ister Ankara- da bakanhkta, ister ilde işe yerleştirecegi her seçmeni için -genellikle Azeri- daha doğrusu yakınlan için molla gibi 100 gram altın değil, fîyatı 4-7 milyon lira arasında degişen "işe yerieştirrae masrafı" alıp kö- şeyi dönmeye baslamışlar. Gerek Erzurum, gerek Ağn ve Kars'ta bu kişilere takılan ad ise şöyle: "Ankara'da hanedan.^ tstanbnl'da pa- patya_. Erzunım, Kars, Ağn'da ANAP beylerbeyi..." Ağn'da da durum aym... Köyden ken- te bir çoban abası ile inen kişiler bugün milyarder olmuş. Malazgirt'te 1071'de za- fer kazanan 'Alpasian"ın torunlan saye- sinde... Çünkü onlar için de tarife aynı... Bu üç ilde ortak önemli sorun ise işsiz- lik... Günes TaDer-Necmettin Erbakan sentezindeki DDY Genel Müdürlüğü'nden ANAP ikinci sıraya gelen Ekrem Önal "Buknı tnşallab-Next Time" diyor.. Yani konuşması ile altı kaval üstü şaval ifade Ue Sayın önal "yann insalah" dedikten sonra "Erzarum'da sol yok» Işçi yok_ Ben sola sol bakryonım..." diye ekliyor. Sayın aday hakh. Işci olmayınca sana- yi olmaz... Sanayi olmayınca yatınm ol- maz. Yatınm olmadrğı için ANAP'a Er- zurum'da verilecek oy olmaz. Gerek kâğıt üzerinde, gerek temel atma olgusu çerçevesinde dahi olsun Erzurum- lu 1980 öncesinin milli cephesinin temel atma uygulamasına inanmış görünüyor, bu yatınmlann hâlâ bitirilmemesi, eski Başbakan YıMırun Akbuiut'un Erzurum için öngörülmüş bazı yatınmlan Erzin- can'a kaydırması ANAP'ın hata-sevap cet- velinde bir başka günahı oluşturuyor. Nitekim DYP merkez ilçeden Köksal Calp, "Hiçbir proje tamamlanmadı. Tüm kamn yatmmlan özeUeştirfldi. ÜsteUk devralan kisiye 8-10 milyar lira kredi acüdı" diyor. CHP ve DSP ve RP'liler kendisini doğruluyor. Üstüne üstlük bir de Karayollan Genel Müdürü Atalay Coşkun Erzurum'da aday gösterilmez mi? Eski adaylan "yolsuzluk şampiyonhıgu" ile suçlanan bolgeye "Ka- rayoilan imparatoru" paraşütle indirilip Erzurum 2. bölgenin 2. sırasına oturtul- maz mı? Bûtün bu oluşumlardan sonra Başba- kan Mesut Yılmaz'm oy toplamak için Enerji Bakanlıgı'na getirdiği Togay Ge- malmaz'ın birinci bölgede 5. sıraya itil- mesi ise parti içinde "Brütüs"lerin çoğal- masına neden olmuş. Üstüne üstlük belediye başkanı iken Er- zurum'da aleyhinde açılan yolsuzluk da- valan ile kredisi sıfırlanan Necati Güllüi nün üçüncü sıraya yükselmesi, Ankara- daki ANAP'ın Erzunım'daki olaylara hâ- lâ "oüfuz edemedi|in ni ortaya koyuyor. SHP 1. bölge 4. sıra adayı Yümaz Er, u Bu adaylan saptadıgı için ANAP Genel Merkezi'ne şükîan borçluyuz" diyor. Erzurum demek yedi ay kışa dayanan kişi demek. Ancak bu yıl Erzurumlu dua ediyor: "Kış geç gelsin, ANAP erken gitsin" diye.. Çünkü, Erzurum'da hâlâ ne Zonguldak koku ne de Güney Afrika it- hal kömürü var. Günler 20 Ekim'de doğ- ru soğudukça Erzurumlu da ANAP'tan soguyacak. Bu üç il için geçerH bir başka ortak il- ginç örnek ise Kars'taki süt fabnkası... 60 ton kapasiteli süt fabrikasmda 140 işçi ça- hşırken, ANAP fabrikayı "özefleştir"miş.. Istanbul'un ünlü 'Peynircioğlu (!) fırma- sına bu fabrikayı vermiş. özelleşen fabri- kadaki makinelerin tamiri yani çağ atla- ması için gittiği tstanbul'dan Kars'a bir da- ha geri dönmemiş. Işçilere yol verilmiş... Fabrika nedeniyle kredi kullanıp hayvan alan köylü ise sütlerini satamayınca "mal"lanna yani "nayvan"lanna haciz ko- nulmuş. Bu arada eşi "papatyı" olan "Peynirciogju" rırmasımn sahibine Erzu- rum tesislerini geliştirmek için ANAP ik- tidannca aynca verilen 5-6 milyar liralık kredi de Kars yerine mavi kıyılarda beş yü- dızlı turistik otele dönuşmüş. Türkiye'nin "peynir kalesi" Kars'taki peynir fiyatı da 3 bin liradan 15 bin liraya yükselmiş. Olaylar böyle gelişince, Arpaçay- Gönülalan köyünden Naim Öztrak'ın de- yimiyle 132 afle Istanbul'a göç etmiş ve ge- ride sadece 58 hane kalmış... Kars sokak- lanndaki işler artınca 'PKK da Kürt kö- kenli ve hatta aralarında ortaokul çağın- daki gençleri dahi "sizi püot yapacagız" sloganı ile Kuzey Irak'a sevke başlamış.. Dadaşkent: Erzurum Erzurum'da Refah, basketçilerin deyi- şiyle "adam adama tam saha pres" oynu- yor. Erzunım, gerek yerel çevre barajı ye gerek Türkiye barajının aşımında RP için önemli bir merkez. tl parti merkezinin du- varlannda "Buraya getemiyorsanjz, evini- ze, ayagınıza geliriz. Çagınn evinize geîeUm" duyurulan dikkati çekiyor. En coskulu parti merkezi RP. Eve giden 'RP' Hıristiyan misyonerleri pardon "kardeş"lerinin "James Bond" çantalannda video kasetleri, ses teypleri ve Kuran'ı Kerimler, altlannda ise Alman- ya'dan gelmiş son model Mercedes ya da 5 vitesli Japon arazi otolan var. Gidilen evde "misyon" pardon "markaj" tamam- lanınca Kuran'ı Kerim çantadan çıkartılı- yor ve "bilumum hane halkının Refak^ tan başkasma oy vermeyecegi"ne ilişkin yemin ettiriliyor. Bu gözlemimi sorduğum DYP merkez ilce sorumlulanndan Köksal Calp, RP'den "N'olacak yeşil komünistler..." diye yakı- myor. Buna karşılık ANAP'ın dolaylı sloga- nı ise 'GAP'tan esinlenen Erzurum Tica- ret Odası'nm imzasını taşıyor: 'Gnneydo- gu'ya GAP-Erzurnm'a DAP" yani Doğu Anadolu Projesi. Aynı slogan bir başka deyişle şöyle dile getiriliyor: "Dinle davul ne diyor? Dap dap dap, Bölgesei planı yap yap yap." Refah Partisi'nin TBMM. yolunun önündeki barajı ikinci bölge birinci sıra- dan avukat Liitfü Eaengün'Un aşması bek- leniyor. RP'li aday, hemşerilerine bir yan- dan "eiektronik" sanayi vaat ederken, bir yandan da ANAP'ın "Palandöken Kayak Merkezi" projesi hakkında "Biz Erzu- rum'da kış turizmine karsı degiliz... Kar- şı oidugumuz Akdeniz'e ahlaksuiık geü- ren, Uludag'da ahbüa götiiren tnrizmdir" diyor. Erzurum birinci bölgede SHP'nin 4. a- radan adayı işçi Ydmaz Ersoy ise "Üimiz- de ANAP'm ncret poDdkasudan dotayı asgari icret politikasuıdan dolayı asgari icretin altmda dahi çahşmaya raa onbia- lerce işçi var" diyor. Aynı listenin ikinci sırasındaki muhasebeci aday Hikmet Dur- muş ise seçmenine şu vaatte bulunuyon "KrsebzeaaiinıüdiiniEntocanhcen- nete çevML ANAP'h yedi Ernnun mfl- keathnize bir çM bflc caka neteçev tetekfli Iktidara geünce, Emran'a kalkınmaria önceHkli 2. bölgeden 1. bolgeye aktaraca- gu." ANAP'Ular 12 bin konutluk Yenişehir ve 20 bin konutluk Dadaşkent gibi toplu kent örneklerini çoğaJtacakJannı söyler- ken, "Biz DYP gibi ne hayaü araba ve ne hayali ev veriyonu. Ne de RP'liler gibi cennetin anahtannı... Biz tapnln koant veriyornz" diye ekliyorlar. Muhalifleri dahi DYP listesinde 2. sı- radaki aday ve şu anda miUetvekili laan- fl Köse*nin hakkını vermekten geri kalmı- yor. Ankara'ya yolu düşenden DYP'li Kö- se ANAP'h moUa milletvekili gibi 100 gram altın almıyor. Kapısını çalana en azmdan bir güleryüz gösteriyor. Güven ve- riyor. lsmail Köse bugün Erzurum'un Marko Paşası olmuş. Erzurum'da emniyet müdürü iken, ge- nelevin kapanlması konusunda bayrak açan tsmail Köse'yi tüm Dadaşlar candan destekliyor. İkinci sırada oluşundan do- layı "DYP'ye en azından ba böigede ter- dhsiz iki sandalye kazandıracak" denili- yor. Eski kültür bakanlanndan ve ANAP liste başı Rıfla Danışman ise Dadaşlara "emek yognn" tesisler vaat ediyor. Palan- döken'in kayakta tsviçre'yi dahi geçeceğini söylüyor. DDY Genel Müdürü iken ANAP ada- yı olan Ekrem Önal bir yerde haklı... Er- zurumlu sola sol bakıyor. SHP ve DSP'nin hele SP'nin hiç şansı yok... Birinci bölgedeki öteki iki sandalye ise barajı aşmalan halinde ANAP, RP ve SHP arasında paylasılacak gibi görillüyor. DYP baraj farkına göre bir üçüncü san- dalyeye de ortak olabilir. İkinci bölgede baraj 35 bin oy... Barajı aşmak için kıran kırana bir mücadele ge- rekiyor ikinci bölgede Yine DYP şansh ol- makla birlikte RP'nın şansı da adaymdan dolayı oldukça güçlü. Üçüncü koltuk ise yine dört parti arasındaki marjinal seç- menlerce beürlenecek. Kars kalesi Eskiden 6 sandalyeden dördünü ANAP, ikisini SHP ahnış. Kars ancak bu kez bir sandalyeyi hemserilerinin göçü ne- deniyle tstanbuı'a kaptırmış. At yanşla- nnda "Alülı Ganyan"ı tutturmak, Kars- ta beş milletvekilinin dflgilımıni tahmin et- mekten daha kolay olmah. Kars'ta Kürt "aşirefleri "Şıh"lardan daha çok etken ve yaygın.. Berberde sıra bekleyen müşteri örneğinde olduğu gibi aganın siyasal-ekonomik tercihi bazen so- la, bazen sağa 80-100 bin Oyu kaydırabili- yor. Bu da Kars'ta iki nıilİetvekiUigi de- mek. Azeriler ise Şii Turkler olup, oldum ola- sı sağ çizgiye daha yakın 60-70 bin seç- menden oluşuyor. Gecen seçimde tlhan Aküzüm'e turizm ve spor bakanlıklannuı yolunu açan bu kitle olmuş. Bu iki etnik grup arasında kalan "yeıll ya da "Osmanlı" denilen grubun seçmen potansiyeh' ise 70-80 bin kişi. Ancak bun- lar da aralannda Alevi-Sünni ya da sağ- sol diye farklı adaylann peşine takıhyor- lar. Sayüan 15-16 bin arasında olan Türk- menlerin herhangi bir adayı yok. Kars ovasındaki seçmenler ile yayladakiler ara- sında da oylar farklı adaylara yöneliyor.. Karslılar bu etnik durumun yarattığı si- yasal ortama Rusça "Hlaport" yani "kaos-kıvamet kopuyor" diyorlar. Ger- çekten Kars'ta, aynı aşiret ya da Türkmen soyundan iki rakip arasında ya da aynı parti içinde ve hatta aynı iki etnik grupta "tercihli oyda" kıyamet kopmuş durum- da. 50 bini aşan il barajında eski MSP'li Abdülkerün Dognı, DYP'nin lokomotif- liğini yapıyor. Aküzüm'ün lokomotifliğin- de ise ANAP Iğdır Ovası'nda hızlı, dağ- lara ise hiç tırmanamıyor. Beş sandalyeden üçü DYP'ye yönelmiş görünüyor. öteki ikisi ise SHP, DSP, ANAP ve hatta DYP arasında paylaşüma mücadelesi veriyor. Ağn ~ Türkiye'nin genelinde yolsuzluk, fiyat artışı, işsizlik, göç sorunu gibi etkenler Ağn için de geçerli. Adaylardan Mikail Atdemir DYP ve Baki Eraslan ANAP merkez ilçesindeki aşiretlerden gelirken, daha önce SHP'den aynhp DYP'de liste başına oturan Cemil Erban ise Patnos cıkışb güçlü bir aday. Eleşkirt'te RP'nin liste başı avukat adayı Ahmet Tekdal Pireabat ve Azerilerin, ANAP üçüncü sıradaki Şadun öztürk ise Şipkan aşiretinin desteğinde politika ya- pıyorlar. Babası Kürt, annesi Azeri olan Sağlık Bakanı Doç. Yaşar Erynmaz da son üç ay- daki temel atma törenleri ile kendisini ta- mtırken, ÖzeUikle Doğu Beyazıt'ta bazı Kürt ve Azeri asiretlerinden de sayüı oy desteğini sağlamış görünüyor. Aym ilçe- deki en büyük rakibi SHP'nin liste başı ise mühendis M. Emin Kotan da soyadı- nı taşıdığı Kürt aşiretinden güç ahyor. Kendisini destekleyenler "doguda insan haUan" sloganını işliyor. Ancak dezavan- tajı aym aileden Doğu Beyaat'a SHP'den seçilen belediye başkanımn iki yıldır bek- lenen umudu boşa çıkarması. DSP'nin bu ildeki şansı genel başkan Bülent Ecevit- in kente gelmesi halinde kendisine atıla- cak çürük yumurtalar olarak tanımlanı- yor. Ecevit'in Türkeş ile özdeşleştiği öne sürülüyor. Sonuç on günde olağanüstü bir gcliş- me olmazsa ANAP bu üç kentte gidici... Ufukta görülen DYP... Ama ANAP'm bo- şaltacağı 14 koltuğun tamamma oturama- yacak.