Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 8 EKİM 1991 Bir Fılistinü çocuk öldtirüldti • KUDÜS (AA) — Israil işgali altındaki Filistin topraklarında bulunan bir mülteci kampında askerlerin ateş açması sonucu 10 yaşındaki Filistinli bir çocuk başmdan vunılarak öldü. Filistin kaynaklarına göre olay, Gazze Şeridi'ndeki Şati mülteci kampında meydana geldi. Aynı kaynaklar aynca Israil gizli ajanlannın, Batı Şeria'da bir Filistinliye ateş açarak öldürdüklerini belirtiyorlar. öte yandan Israil polisi, El Aksa caraısinde gttvenlik güçlerinın ateş açması sonucu 18 kişinin öldüğü olaylann yıldönümU olan pazartesi günü, Batı Şeria ve Gazzeli Araplann Kudüs'e girmelerini yasakladı. Rehine krizinde yeni unıutlar • WASHINGTON (AA) — Lübnan'da, 6 yıh geçen bir süredir tutsak olan Amerikalı rehine Terry Anderson, bir video şirketi aracıhğıyla Amerikan CNN Televizyonu'na iletilen banttaki konuşmasında kendisine, "Batılı rehıneler için pek yakında çok iyi haberler olduğunun" bildirildiğini belirtti. "Eski durumundan iyi görünen" AP'nin Ortadoğu Başmubabiri Anderson'un, CNN tarafından "herhangi bir ödeme yapümadan elde edilen" kaseti, Arapca bir açıklama ve Şii Islami Cihad örgütü'nün imzasını taşıyor. AP'nin haberinde, Islami Cihad'ın bu girişiminin, Güney Lübnan'da tsraillilerin elinde esir bulunan çoğu Lübnanlı Şii 300 kadar kişinin serbest bırakılması yolunda baskı kurmak amacını taşıyabileceği belirtiliyor. BelçikaVla erken seçim • BRÜKSEL (AA) — Belçika'da erken seçimler 24 kasımda yapılacak. Bu konudaki açıklama dün Belçika Başbakanı VVilfried Martens tarafından yapıldı. Martens, 24 kasımda seçime gidilmesini kararlaştırdı klarını belirterek hükümet sorununa bu yoldan çözttm getirmeyi amaçladıklannı duyurdu. Belçika'da Walon ve Flaman bakanlar arasında basgösteren anlaşmazlık sonucu hükümet istifa etmişti. Kral Baudouin'in istifayı önceki gün kabul etmesinden sonra erken seçim gündeme gelmişti. Peru'da gerilla saldırısı: 14 ölti • AYACUCHO (AA) — "Peru'da, Maocu gerillalann, 14 milisi öldürdüğü bildirildi. Yetkililer, önceki gün Lima'nın 470 km güneydoğusundaki Ayacucho eyaletinde, Rumihuası köyünde 200 gerillanın saldırı düzenleyerek 9 milisi öldürdüklerini, 4 milisi de yaraladıklarını bildirdiler. Gerillalann ayrıca 20 evi de yaktıkları belirtildi. Maocu gerillalann, geçen cumartesi günü, Lima'nın 550 km güneydoğusundaki Huinchospata köyüne düzenledıkleri saldırıda ise 5 milisin öldurulduğü bildirildi. Peru'da Aydınlık Yol gerillalanmn 1980 yılında silahlı direnişe başlamalanndan bu yana, ülkede 23.000'den fazla kişinin öldürüldüğü belirtildi. Ortadoğu Sıı Konferansı • ANKARA (AA) — tstanbul'da 3-9 kasım tarihlerinde yapılması öngörülen Ortadoğu Su Konferansı'nın "Ortadoğu Barış Konferansı'nın toplanması için halen yürütülen çalışmalann sonucunun alınması ve ilgili bütün taraflann katılmasına imkân verecek bölgesel şartlann olusmasını beklemek amacıyla ertelendiği" bildirildi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ertelemeye ilişkin karann konferansı düzenleyen "Global Water Summit Initiative" kuruluşu ile birlikte alındığı kaydedilerek "Takriben bir yü önce tespit edilmiş olan konferans tarihinin, filkemizde bilahare kararlaştınlmış olan erken seçim tarihinin hemen ertesine tesadüf etmesi de bu konuda dikkate alınan diğer bir unsuru teşkil etmiştir" denildi. Huvatistan'ın bgşkenti Zagreh, havadan ve karadan bombakmdı Vukovar kenti düşmek ü&re Yugoslavya'da topyekûn savaş HIRVAT YEDEKLER GÖREVDE— Bir gnıp Hmrat yedek askeri, seferbcrlik ilanı uzerine Hırvaüstan'ın dogusundan başkent Zagreb'e dogrn yola çıkü. (Fotograf: REUTER) Dıs Habcrfer Senisi— Yugos- lavya'da çarpışmalar topkeyûn savaşa dönuşüyor. Hırvatistan'ın başkenti Zagreb dün ilk kez Fe- deral ordu tarafından havadan ve karadan bornbalandı. Federal Hava Kuvvetleri'ne ait iki uçak Hırvatistan Devlet Başkanı Franjo Tudjmaa'ın sarayını ve parlamentonun bulunduğu eski kent bölgesini bombalarken Zagreb'e dört tane karadan ka- raya fuze atıldı. Hırvat haber ajansı HINA'nın verdiği habere göre bombalama- nın ardından Zagreb'in üzeri yo- ğun duman bulutlan ile kaplan- dı, ardından birkaç kez patla- malar duyuldu. AFP'nin habe- rine göre parlamento binasuun camlan kınldı. tlk gelen haber- lerde başka hasar beürtilmedi. Zagreb'in doğu kesiminin bom- balanması federal ordu 5. aske- rı bölge kumandan yarduncısı General Andrija Raseta'nın "Zagreb'i ber an bombalaya- biliriz" açıklamasının ardından geldi. Bu arada doğudaki Vukovar kentinin de federal birliklerin eline düşmek üzere olduğu bil- diriliyor. Zagreb'in bombalan- masından önce olaylar şöyle gelişti: Federal Ordu 5. Askeri Bölge Kumandan Yardımcısı General Andrija Raseta, dün her an Zag- reb'e saldırı duzenleyebilecekle- rini açıkladı. Hırvatistan Devlet Başkanı Franjo Tudjman da dü- zerîlediği basın toplantısında, "ordu birükkrinin Zagreb'e gjr- mek azere olduklannı" duyur- du. General Andrija Raseta, Zag- reb'in batısındaki Samobor'a önceki gece Hırvat milisler tara- fından saldırılar düzenlendiğini, kışladaki askerlerin teslim oldu- ğunu söylerken, kentin güneyin- deki Yelika Buıa kasabasında federal askerlerin direnişinin surdüğünü belirtti. Reuter'ın ha- benne göre general açıklamasın- da, Hırvatistan Başbakanı Fran- jo Greguriç'le yaptığı görtişme- lerde ateşkesi sağlamaya çalıştı- ğını, ancak ordu kışlalanna olan Hırvat saldınlann verilen sözlere rağmen surdüğünü kaydetti. Ge- neral Raseta, "Tnm bn olanlar- lnıkonhısımalxığlıtcmklarwhelikopterlerIQirt Kuzey Irak'ta Kürtler ateş altmdaHafta sonundan bu yana ordu birlikleriyle peşmergeler arasında süren çatışmalarda en az 2 kişi öldü, 40 kişi de yaralandı. Çatışmaların meydana geldiği bölgelerden kaçan binlerce Kürt, Süleymaniye yakınlanndaki mülteci kamplarına sığınıyor. Dış Haberier Servisi — Kuzey Irak'ta Kürt- lerle Irak ordu birlikleri arasında şiddetli çatış- malar meydana geldiği, çatışmalarda en az iki peşmergenin öldüğü, 40'ının da yaralandığı bH- diriliyor. Ajanslann haberlerine göre Irak tank- lan baa Kürt kentlerini bombalarken, Kurtler evlerini terk ederek Süleymaniye kentinin doğu- sundaki mülteci kamplanna akın ediyorlar. Reuter ajansının Kürt kaynaklarına dayana- rak verdiği habere göre Iran sının boyundaki Ka- lar ve Kifri yerleşim bölgelerinde geçen hafta so- nu başlayan şiddetli çatışmalar, dün de olanca şiddetiyle sürdü. Hafta sonundaki çatışmalar sı- rasında Kifri'de en az iki Kürt öldü. Çatışmalar DlŞMSIN THE WALL STREET JOIRNAF Self determinasyon, ama.. sonrasınde kenti terk ederek Süleymaniye'nin 50 kilometre doğusundaki Said Sadık mülteci kam- pma sığınan Kurtlerin verdiği bilgilere göre ge- çen cumartesi günü kentin girişinde mevzilenen Irak tanklan, kenti borabalamaya başladı. Kürt- lerin anlatımına göre bombardıman sırasında si- lahsız olan peşmergelerden pek çoğu yaralandı. Süleymaniye hastanesi yetkilileri, Irak tanklan- nın Kifri'ye cumartesi günü gerçekleştirdikleri saldından sonra 40 Kürtün getirildiğini, bunlar- dan 35'inin peşmerge olduğunu açıkladılar. Ancak Kürt kaynaklan, ölü ve yaralı sayısı- nın bundan çok daha fazla olduğunu ileri süru- yorlar. Kürdistan Demokratik Partisi'nin Lond- ra'daki temsilciliği, bombardıman sırasında peş- mergelerin yanı sıra çok sayıda sivilin de öldü- ğüoü iddia etti. Reuter'in haberine göre Kifri'deki çatışmalar önceki gün Kalar kentine de sıçradı. Mülteci kampına sığınan Kurtlerin verdiği bilgilere göre Irak tanklan pazar günü Kalar'ı ateşe tutarken helikopterler de kenti havadan bombaladı. Ça- tışmalar sırasında Irak'ın kayıp verdiğuıe ilişkin hiçbir bilgi elde edilememesine karşın Kürt gör- gü tanıkları, Irak tanklannın bazılanm yanar- ken gördüklerini bildirdiler. dan sonra Zagreb'e sakbn gü>- dem dışı sayılamaz" dedi. General, daha önce yaptığı açıklamada, ordu kışlalanna Hırvat saldınlan sürdüğü müd- detçe, tüm Hırvat kentlerine sal- dıracaklanm açıklamıştı. Hırvatistan radyosu, ordu kış- lalanna düzenlenen saldınlan doğnılarken, askerlerin de 5 Hırvat köyüne saldbrdığını haber verdi. Radyo, dun sabah başkent Zagreb'de çeşitli patlamaJann duyulduğunu da bildirdi. Pazar sabahından bu yana Zagreb'de seklz kez alarm verildi. Radyo haberinde Pakrac ile çevresinde- ki kasabalara ordunun saldın duzenlediği de yer aldı. önceki gün şiddetlenen saldı- nlarda duzinderce insanın öldü- ğü, yaralı sayısının yüzleri aştı- ğı bildirildi. Hırvatistan Devlet Başkanı Franjo Tudjman dün kentte do- kuzuncu kez alarm verilirken duzenlediği basın toplantısında, "ordunnn Zagreb'i ve Dubrov- nik'i haritadan sflme amacımn tamamen açıga çıktıgını" söyle- di. Tudjman, "savasa zoria so- knldaklarmı, bu dununda sava- şuı kundlanna •ymaktan başlu çareieri katmadıguu" belirtti. Tudjman, ordu yetkililerinin, or- du kışlalanna düzenlenen saldı- nlann durdurulması şartı ile ateşkes imzalanmasun reddetti- ğini de ileri sürdü. Hırvatistan Devlet Başkam, ABD'ye 6. Fi- lo'yu yardıma göndermesi, AT- ye de Yugoslavya üzerindeki as- keri hava sahasını trafığe kapat- tırması çağnsmda bulunurken, ordu kışlalanna yapılan saldın- larda amaçlannın silah sağla- mak olduğunu açıkladı. Reuter'in haberine göre Hır- vatistan'ın doğusunda bulunan Vukovar kentinde çatışmalar önceki gece boyuiıca sürdü. Or- du yetkilileri kenti ele geçinnek üzere olduklannı açıkladılar. Kendi kaderini tayin hakkı öğretisinin çelişkili yönleri vardır. Gerçekten Amerikan geleneğinde kendi kaderini tayin hakkında ikilem mevcuttur. ARTHUR SCHLEStNGER Jr.* Insanlık Woodrow VVilson'a çok şey borçlu. öncehkle halkın oyuyla yönetilen ve saldırganh- ğin önlendiği ya da uluslararası topluluğun ortak eylemiyle ce- zalandırıldığı bir dünya vizyo- nunu getirdiği için. Bu, günü- muzde George Bush'un "Yeni Düoya Duzeni" olarak yeniden adlandırdıği rüyadan başka bir şey değildir. Wilson'un vizyonunun da- yandığı bir temel ilke vardı: Kendi kaderini tayin (self deter- minasyon) hakkı öğretisi. Wil- son, "Her kaBun hangi egemen- lik albnda yasayacağını seçme hakkı vardır" diyordu. Hangi ilke bundan daha doğru, daha mantıklı görülebilirdi ki? Ken- di kaderini tayin hakkı, tum de- mokrasi ve kendi kendini yönet- me fikrinin kaçımlmaz bir sonu- cuydu. Fakat kendi kaderini tayin hakkı öğretisinin çelişkili yönle- ri var. Gerçekten Amerikan ge- leneğinde kendi kaderini tayin hakkı konusunda bir ikilem mevcut. Bu ikilem, ABD'nin iki en büyük başkanında cisımle- nir. Tarihçi Betty Mlller Unter- berg'in göstermiş olduğu gıbi Amerikalüar George VVashing- too'a kendi kaderini tayin hak- kı için verilen mücadeleyi başa- nya ulaştırdığı için Abrmham Lincoln'e ise böyle bir mücade- leyı bastınnış olduğu için büyük saygı duyarlar. Kendi kaderini tayin hakkı 1776'da Amerikahlar tarafm- dan tngilızlere karşı savunuldu- ğunda soylu bir öğretiydi. Gü- ney eyaletleri 1861'de aynı öğ- retiyi merkezi yönetime karşı sa- vunduklan zaman o denli soy- lu görulmedi. Wilson'un Dışişleri Bakanı Robert Lansing 1918'de kendi kaderini tayin hakkı öğretisinin, açıkça tanımlanmadan ve ölçüt- leri konmaksızın savunulması halinde "toplum için fevkalade yıkıa olabüecegi ve siırekli kar- gaşa ve degişmeye yol açabiie- cegi" uyansını yaptı. Lansing şu sorulan sordu: Kimin egemen- ligi altanda yasayacağını seçme hakkına sahip olan 'halk' nasıl tanunlanacakd? 'Halkın' bu se- çimi yapma süreci nasıl beürle- necekti? VVilson, Lansing'in uyansmın haklılığını gördü. Ingiltere bü- yükelçisine "aşınya götttrüldti- gii takdirde bu ilkenia mevcnt yönetimleri anlatılamayacak öl- çiide bir kanşıkbga sünikkyCce- ginin" bilincinde olduğunu söy- ledi. ömeğin başlangıçta Avus- turya - Macaristan Imparator- luğu'nun parçalanmasına kar- şıydı. Yine de kendi kaderini ta- yin ilkesi, gerekli tanımlamalar yapılarak Birinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'yı yeniden biçimlendirdi ve 1941 tarihli At- lantik Anlaşması'yla Roosevelt ve Churchill tarafından benim- sendi. Bu tarihten sonra soğuk savaş dünyanın büyük bölümünü iki silahlı ideolojiye bölünce, ken- di kaderini tayin hakkının yıldı- zı söndü. Şimdi soğuk savaşın son bulması, ideolojik çatışma çaginı da sona erdirmış bulunu- yor. Fakat tahmin edilenin ak- sine, tarih sona ermedi. Bir nef- retler zinciri, yerini başka bir nefretler zincirine bırakıyor. Newsweek dergisi geçen gün bir Yugoslav siyaset bilimcisi olan Simon Petroviç'in şu sözlerini aktardı: "Azınlıklar. eski ko- mdnist toplamlann tüma için bir tnrnesol kâğıdı işlevi göre- cek. Komünizm neredeyse orta- dan kalkarken kabDe içgndnk- ri geri gelmekte." İdeolojik ça- tışma çağı yerini yeni ve çok teh- likeli bir etnik, ırki ve dini ça- tışmalar çağına bırakıyor. (30 Eylül) • ArthurSchlesınger ABD'de, City Unıversıty ofNeyt York'un Albert Einsteın kürsüsu beşen büimler pro- fesönidür. Tanh ve bıyografı dal- lannda Pulıtzer ödtilti kazanmıştır. Yanm: Sovyet tmparatorlugıı i i t leribayiimişaççocıüdanagdriııtiuV^çotııınu. nın gdderinin önönde. Afrikah ac çocoklan ölümden kortannak için *Weare the Wortd' sarkıla- nsoyiendi,kc>nserierdüzenleDdi.AmaAfrikahçocııUarlıâtftac.Üstelikdttnyadakiaçcocııklanı ber gün yenilcri ekleniyor. UMCEF yeüdlilerinin verdiği bügiye göre Gfiney Asya'daki aç çocnk- lann saytsı Afrika'dakilerin iki kaanı bnlnyor. örnegin FUipinier'dc, sokaklarda bttynycn binler- ce çocuk, dilenerek yasamlannı sürdiirnıeye çalışıyorlar. (Fotograf: REUTER) miHizı HRSAUN uYuGv GiliYOR,., 15 EM 1991 TACÎKÎSTAN KoııniıiLst başkan istifa etti MOSKOVA(AA)— SSCB'nin lacikistan Cumhuriyeti'nde 23 eylülde komünistlerin denetimin- deki cumhuriyet parlamentosu tarafından devlet başkanüğına getirilen Rahman Nabiyev, o ta- rihten beri parlamento binası önünde aranksız gösteri yapmak- ta olan halkın isteklerine boyun eğerek istifa etti. Moskova Radyosu'nun habe- rinegöre, Brejnev dönemindeTk- cikistan'ın güçlû adamı olarak bi- linen, ancak Başkan Gorbaçov- un reformlan başlatmasından sonra uzun süre siyasetin dışında kalan Rahman Nabiyev'in bu ka- ran, yeniden devlet başkanlığnıa dönmeyeceği anlamını taşunıyor. Nabiyev'in bu karan, devlet başkanhğı seçımlerinde öteki adaylarla 'eşit koşullar' altında yansabilmek için aldığuıı belirten radyo, bu ayınsonunda yapılması planlanmış olan secimlerin de 24 kasım tarihine ertelendiği bil- dirildi. Tacikistan Parlamentosu, 23 eylüldeki oturumunda, ad degiş- tirerek Sosyalist Parti adını alan eski Komünist Parti'nin mülkiye- tinden vazgeçmemesi uzerine ya- yayunladığı kararnameyle parti mallanna el koyan liberal devlet başkan vekili Kadreddin Ask- nov'un görevinden uzaklaştır- mış, yerine de Rahman Nabiyev'i getirmisti. POKTEKİZ Zafer } Sosyal ' Demokrat Parti'de LtZBON (Ajanslar) — Por- ! tekiz'de pazar günü yapılan ge- nel secimlerin oy sayım işlemi sürerken, iktidârdaki Sosyal Demokrat Parti (PSD), parla- mento salt çoğunluğunu garan- tiledi. Oylann yüzde 75 M asan oran- da sayüdığı, dün sabahtan itiba- ren alınan resmi sonuçlara gö- re PSD yüzde 51.6 ile büyük bir zafer elde ederken, ana muha- lefet gnıbu Sosyalist Parti oyla- nn yüzde 28.1'ini toplamış bu- . lunuyor. Başbakan Anibal Cavaco Sil- va, "PSD açık bir zafer kazan- dı. tktidara çoğnnlokla geliyoruz" dedi. 230 sandalyeli Portekiz Cum- huriyet Meclisi'nde PSD'nin salt çoğunluk 116'yı asarak 134 üyelik kazanması bekleniyor. Sosyalistlerin ise 69 milletve- killiği kazanabileceği tahmin ediliyor. • Parlamentonun ücüncü güç- lü partisi Portekiz Komünist Partisi, 1987'deki yüzde 12.1'lik , oy oranından 8.9'a indi. \