Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27EKİM1991 HABERLER CUMHURİYET/S
•* *•
Ozal ve Ozden
nikâh şahidi
• ANKARA (AA) —
Cumhurbaşkanı Turgut
özal, Amasya Vaüsi Sıtkı
Arslan'ın oğlunun
düğününe katılarak nikâh
şahitligi yapü. Sheraton
Oteli'nde dün akşam
düzenlenen törene eşi
Semra özal ile biriiktc
gelen Cumhurbaşkanı özal,
müteahhit Yaşar öncan'ın
luzı Meltem'in nikâh
tanıklığmı yaparken, damat
Mert Arslan'ın tanıklığını
da Anayasa Mahkemesi
Başkanı Yekta Güngör
özden yapo.
Seçim
sonuçlan
tarüşıldı
• tSTANBUL (AA) —
Müllciyeliler Birliği İstanbu!
Şubesi'nce düzenlenen
panelde, seçim sonuçlan
tartışılarak, "Şimdi ne
olacak" sorusuna cevap
arandı. Birliğin
Kunıçesme'deki saJonunda
düzenlenen panelde
konuşan Cumhuriyet
Gazetesi tç Politika Servisi
Şefı Celal Başlangıç, seçim
boyunca sürekli değişik
liderlerle mitinglere gittiğini
ve bir tek DYP'nin miting
alanlanndaki kalabalık ile
seçimde aldığı sonuçlar
arasında denklik olduğunu
söyledi. Anadolu
Üniversitesi öğretim Üyesi
Prof. Dr. Zafer Üskül,
"özlediğimiz koalisyonla
olası koalisyonu
kanştırmamanuz gerekiyor"
diyerek başladığı
konuşmasında, Türkiye'de
seçmenin, bir DYP-ANAP
koalisyonu istediğini ortaya
koyduğunu sövledi.
RFnin
TBMMHeki yeri
• ANKARA (UBA) —
TBMM'de grubu bulunan
parti sayısının üçten dörde
çıkmasıyla meydana gelen
yer sonınu çözümJendi.
TBMM Genel Sekreterliği,
Refah Partisi için iki ayn
yer buldu. Genel
sekreterlik, bu yerleri geçici
başkanlık divanına
önerecek. TBMM Genel
Sekreteri Ertan Cireli,
Refah Partisi için
kendiierinin iki ayn yer
göstereceklerini bildirdi.
Cireli, TBMM Içişleri ve
Anayasa komisyonlanna ait
saionlan bir araya getirerek
yeni bir yer
oluşturabileceklerini ya da
milletvekili danışma
salonunu geçici olarak
Refah Partisi'ne tahsis
edebileceklerini bildirdi.
Ancak partinin hangi
salonu kullanacağma
başkanhk divanı karar
verecek.
Ahmet Kabil
için rtiraz
• ANKARA (ANKA) —
DYP, ANAP'm Başbakan
Mesut Yılmaz'dan sonra
Rize'den ikinci sıradan
milletvekili seçilen Ahmet
Kabil için Yuksek Seçim
Kurulu'na itirazda
bulunacak. DYP seçim
işlerinden sorumlu Genel
Başkan Yarduncısı Hasan
Ekinci, ANKA'ya yaptığı
açıkJamada, DYP Rize II
Başkam olan Ahmet
KabiJ'in kendilerine aday
adayı olmak için başvuruda
bulunduğunu, halen de
DYP üyesi olduğunu
söyledi. Ekinci, Ahmet
Kabil'in DYP'den istifa
etmeden ANAP'tan
milletvekili seçilemeyeceğini
savunarak müJetvekilliğinin
iptali için Yuksek Seçim
Kurulu'na başvuruda
bulunacaklanm bildirdi.
ANAPTı
seçimzedeler
• ANKARA (ANKA) —
ANAP'm milletvekili
secilemeyen ünlfl
politikacüan pes etmedi.
Seçimzede milletvekilleri iki
yıla kadar seçim olacağı
olasılığı ile çaüşmalannı
sürdüreceklerini belirttüer.
Listelerin üst sıralannda yer
alan, ancak milletvekili
olamayan ANAP'h
seçimzedeler, politikaya
devam kararı aldılar.
TBMM Adalet Komisyonu
Başkanı Alpaslan
Pehlivanlı, şimdilik
dinlenme kararı aldığmı
belirterek ANAP dışmda
başka yerde politika
yapmayacağın] ve seçimlere
hazırlanacağını belirtti.
ANAP eski genel başkanı
yardımcüanndan Cumhur
Ersümer de politikadan
kopmayacağıru ve
eksikliklerini gidermeye
çalışacağmı söyledi. Eski
Adalet Bakanı Şakir Şeker
ise "Benim için bakan
almakla partinin sade bir
tlyesi olmak arasında bir
fark yok. Şimdi Sıvas il
t>aşkanı gibi çalışıp partiyi
1983'teki yerine
;etireceğim" dedi.
Mazbatasını dün Ankara'ya getiren Ispartalılardan alan Demirel Yılmaz'la görüşecek
Koalîsyon turları yarınDemirel Diğer parti liderleri ile ilk tur görüşmelere
yarın başlıyor. İlkin ANAP Genel Başkaru Mesut
Yılmaz'la görüşecek olan DYP Iideri daha sonra İnönü,
Ecevit ve Erbakan'la yapacağı görüşmelerde
"Çankaya" sorununu gündeme getirecek.
DYP liderinin milletvekili mazbatası dün Isparta il
örgütü yöneticileri ve sekiz otobüs dolusu partili
tarafından Ankara'ya getirildi. Mazbatasını Genel
Merkez'de düzenlenen bir törenle alan DYP Genel
Başkanı "Geçmişle uğraşacak zamanımız yok" dedi.
ANKARA
(Cumhuriyet Bfi-
rosu) — DYP Ge-
nel Başkanı Süley-
mao Demirel'in,
hükümet kurma çalışmalan ön-
cesinde, öteki parti liderleri ile
görüşmelere yann başlaması
bekleniyor. Sırasıyla Yılmaz,
İnönü, Erbakan ve Ecevit ile
görüşecek olan Demirel, lider-
lerin öncelikle Çankaya sonınu
konusundaki görüşlerini alacak.
Demirel, milletvekiliiği mazba-
tasını da dün Ankara'ya getiren
Ispartalılardan aldı.
Hükümet kurma çalışmalan-
nı geciktirmek istemeyen Demi-
rel, seçim sonuçlarımn kesinlik
kazanması uzerine liderlerle gö-
rüşmek için bir program hazır-
ladı. Yakin cevresinden edinilen
bilgiye göre Demirel, ANAP
Genel Başkanı Mesut Yılmaz,
SHP Genel Başkanı Erdal tnö-
nü, RP Genel Başkanı Necmet-
tin Erbakan ve DSP Genel Baş-
kanı Bölent Ecevit'ten yann için
randevu talebinde bulunacak.
Demirel, ilk görüşmesini Me-
sut Yılmaz ile yapacak. DYP Ii-
deri, Yılmaz, inönü, Erbakan
ve Ecevit'e Türkiye'nin günde-
mindeki başlıca sorunun
"Çankaya" olduğunu belirte-
rek "Bu konuda ne dnşünnyor-
sonnz?" diye soracak. Demirel,
liderlerin seçim sonucu ortaya
çıkan tablo ve yeni hükümetin
oluşumu konusundaki görüşle-
rini de alırken son günlerde tır-
manan Güneydoğu'daki terör
olaylannı da konuşacak.
Liderlerle yapılan ilk tur gö-
rüşmelerin sonunda Demirel,
Çankaya sonınu konusunda na-
sıl bir yol izleneceğini belirleye-
cek. Demirel, öteki partilerin
genel başkanlanyla yaptığı gö-
rüşmeleri DYP GİK ve TBMM
grubunda da değerlendirecek.
Buralarda ortaya çıkacak görüş-
ler doğrultusunda Demirel, li-
derlerle ikinci tur görüşmelere
başlayacak. Bu görüşmeler doğ-
rudan yeni hükümetin kurulu-
şuna yönelik olacak.
CÜNEYT ARCAYÜREK
YAZIYOR
DYP Genel Başkanı Demirel, dün partililere bir yemek verdi. DYP Iideri yemege eşi Nazmiye Demirel ile el ele geldi. (Fotograf: AA)
Demirel'in koalisyonun olu-
şumuna ilişkin temaslannın
TBMM toplandıktan sonra ger-
çekleşmesi bekleniyor.
Bu arada Demirel, Isparta'-
dan milletvekili seçildiğine iliş-
kin mazbatayı dün aldı. Mazba-
ta, DYP Isparta il örgütü yöne-
ticileri ve 8 otobüs dolusu ka-
dınh erkekli partüiler tarafından
Ankara'ya getirildi. DYP Ispar-
ta İl Başkanı İsmafl Atüla, DYP
Genel Merkezi'nde düzenlenen
törende Demirel'e verdiği maz-
batayı "tarihi bir demokrasi
belgesi" olarak niteledi.
Mazbatayı alırken duygulan-
dığı gözlenen Demirel, hemşe-
rilerine, "Gecen 11 sene zarfın-
da sizi çok iizdügümü biliyo-
ram. Ama biz hakbydık. Bugttn
üzüntünüzün sevince dönüşme-
sini berkesin sa>gıyla karşdama-
sı gerekir" diye seslendi. 11 yıl
içinde kendisinin ve Ispartalıla-
nn çok laf yediğini, bunların
ham ve çiğ şeyler olduğunu bil-
diren Demirel, şöyle konuştu:
"11 sene sonra nalkın emane-
ti yine bize vermesi gunır veri-
cidir. Kimseye kırgıniığım yok.
Geçmişle uğraşacak lamanımız
yok. Gecmiş tecnibe için bir ke-
narda duracak. Gecmiş içimiz-
de acısıyla tatlısıyla hatıradır
Biz gelecegi şekillendirmeye ca-
lışıyoruz. Şimdi önümözde ay-
dınlık ufuklar var. Yepyeni bir
Türkiye kuraeagız"
10 Ispartalıdan 7'sinin deste-
ğini alan milletveküliği mazba-
tasının milletin "Yeni Türkiye
1
yi siz kurun" direktifi olduğu-
nu anlattı. Demirel, yeni Tür-
kiye'nin gerçek demokrat Tür-
kiye olacağını, kalkınmanın ye-
niden başlatılacağmı da vurgu-
Iadı ve milletin seçim sandığın-
da güçlü bir iktidar ve istikrar
aradığını söyledi. Demirel,
"Millet ber iklsini de
bnlacaktır" diyerek sözJerini
şöyle sürdürdü: .
"Bnndan miüetimizin yaran-
na sonuçlar çıkaracagız. Karga-
şa devri son buiacak. Yeni
Türkiye'de köşeyi dönenler bir
avnç obnayacaktır. Yeni Tür-
kiye bunalunsız ve rahat bir
Türkiye olacaktır. Yeni Türki-
ye'de hak arama yollan sonuna
kadar açık olacaktır. Nifak ve
husumet üzerine politika yapıl-
mayacaktu*."
Mesut Yılmaz vepartiyönetimi aleyhte çalışan örgütîerıfesh etmeye hazırlanıyor
ANAP 'nadasâ'bırakıldıCANAN GEDİK
ANKARA — Mesut Yıl-
maz ile ANAP yönetiminin
koalisyona ginneme karar-
lılığmı ortaya koymalann-
dan sonra ANAP yönetici-
leri, partinin derlenip toparlanması için
formül arayışlanna girdiler. Kesin seçim
sonuçlarımn ilanmdan sonra toplanacak
olan MKYK'da gündemin temel madde-
si, seçim sonuçlanmn değerlendirümesi
ile parti teşküatlannın yenklen düzenlen-
mesî olacak.
ANAP yöneticileri, bu dönemin par-
tiyi "nadasa bırakma ve restorasyon"
dönemi olduğunu ifade ederek MKYK'-
da görûşülmek üzere planlar hazırladı-
lar. Seçim sonuçlannın kesinleşmesinden
sonra yapılacak ilk MKYK toplantısın-
da başkanlık divanı üyelerinin bazılan-
nın görevlerinden istifa edebilecekleri
öğrenildi. MKYK'nın bazı üyeleri de
başkanlık divanını seçim kampanyası sü-
resince yetersiz kalmakla suçladılar.
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'm
başkanlık divanında büyük bir değişik-
lik yanlısı olmadığı belirtüirken baa üye-
ler Mustafa Taşar'ın, tepkilere rağmen
genel sekreter olarak kalabileceğini kay-
dettiler.
ANAP önümüzdeki dönemi "partiyi
nadasa bırakma" dönemi ilan ederken
meclis gnıbunun da-hükümeti sıkı bir
denetime almasmı hedefledi. Bir yandan
ilçe ve il teşkilatlan yenilenirken, bir
yandan da TBMM'de uzlaşmacı, ancak
etkili bir muhalefet yapılacak ve Demi-
rel'in lcuracağı hükümetin kampanya sü-
resince ortaya atılan vaatleri ne ölçüde
gerçekleştirip gerçekleştinnediği izlene-
cek.
öncelikle tum illere partili müfettis-
ler gönderilerek seçim sonuçlan değer-
lendirmeye aünacak. Gerektiğinde yapı-
lacak kamuoyu yoklamaları ile de yerel
düzeyde ANAP'ın oy kaybuıın neden-
leri araştınlacak. Bu müfettiş raporla-
nyla birlikte ilçe ve il teşkilatlan yeni-
den gözden geçirilecek. Seçim kampan-
yası süresince partinin aleyhine çalışan
teşkilatlar bdirlenerek feshedilecek ve
yeniden kurulacak.
Secimde başanh sonuç almasına kar-
sılık Istanbul teşkilatlannda da yeniden
düzenlemeye gidileceği belirtildi. Mesut
Yılmaz ile bazı ANAP yöneticilerinin
Semra özal'm il başkanlığından çekil-
mesini istedikleri, ancak Semra özal'm
il başkanlığından aynlmaya niyetli ol-
madığını ortaya koyduğu öğrenildi. Is-
tanbul'un bazı ilçelerinde de ANAP
aleyhine çaüşan yöneticiler olduğu ifa-
de edildi.
Seçimden önce feshedilen Izmir örgü-
tü ile Antalya il teşkilatlannda yeniden
düzenlemeye gidilecek. tl Başkanı Meh-
met Demirel aday olduğu için başkanh-
ğs boşalan Ankara'mn il ve aleyhe ça-
lıştığı öne sürülen bazı ilçelerinde de fes-
hedihnesi bekleniyor. Ankara AJtındağ
ilçe yönetiminin el altmdan DYP'ye des-
tek verdiği ANAP yönetimine bildirüdi.
Aday listelerine tepki gösteren Ada-
na il teşkilatında yeniden düzenieme
beklenirken ANAP'm aleyhine çahştık-
ları bildirilen Kayseri, Sıvas, Kars il ör-
gütlerinin feshedihneleri istendi. Erzu-
rum, Diyarbakır, Tokat, Çorum, Gazi-
antep, Tekirdağ ve Kastamonu il örgüt-
lerinde de yeniden düzenlemelere gidi-
leceği öğrenildi.
KONUK YAZAR
RP
Doç. Dr. MAKSUT
MUMCUOĞLU
(AÜHF öğretim üyesi)
20 Ekim milletvekili genel se-
çimi sonuçlan kimi çevrelerde
şaşkınlık, kimi çevrelerde tedir-
ginlik yarattı. Özellikle Refah
Partisi (RP) çatısı altında top-
Ianan 'ittifak' oylan gerek içte
gerek dışta farklı tepkilere ve
değerlendirmelere neden oldu.
Biz, bu kısa incelemede itti-
fak oylannın 18 yılhk bir döne-
mi kapsayan gelişimini okuyu-
cuya sunmaya çahşacağız. Tab-
lomuzda görüldüğü gibi,
1973'ten bu yana dört milletve-
kili genel seçimi ile 1989 yerel
yönetimler (il genel meclisi üye-
leri seçimi) seçimi verileri esas
alınmıştır. 1973'ten başlamanın
nedeni, ittifakın büyük partisi
olan RP'nın ilk kez o yıl yapı-
lan genel seçimde Milü Selamet
Partisi (MSP) adıyla seçimlere
katılmasıdır. 12 Eylül darbesi-
ni izleyen 1983 seçimlerine itti-
fak partilerinden hiçbirinin ka-
tılmasına izin verilmediğinden
(aynca o tarihte Islahatçı De-
mokrasi Partisi de henüz kurul-
madıfından), tablomuzda bu
seçim zorunlu olarak atlanmış-
tır.
Niteliği bakımından farklı
bir seçim olmasına karşın 1989
il genel meclisi seçimlerinin ve-
rilerini kullanmamızın nedeni,
1987 seçimlerini izleyen, olağan
demokratik sürece giriş döne-
minde ittifak partileri oylann-
daki değişim/gelişün eğilimini
yansıtmaya yöneliktir.
özellikle yaşlan 20'ler dolay-
1973-1991
yÂan
1973'
19772
19873
19Ö9- (II
Genel Meclisi)
19915
döneminde ittifak partilerinin oy oranları
Seçlme
katalma
oram(%)
66.8
72.4
93.3
81.5
84.7
MSP/RP
%
11.8
8.6
7.2
9.8
16.8
MHP/MÇP
%
3.4
6.4
2.9
4.1
IDP
%
0.8
1.0
fttffak
toplanı
15.2
15.0
10.9
14.9
16.8
(I) Milletvekili ve Cumhuriyet Senatosu Üyeleri Seçimi Sonuçlan, Başbakanlık Devlet tslaııstık Enstıtüsü Yaymı No. 698
(2ı Milletvekili Genel ve Cumhuriyet Senatosu Üyeleri Üçtebır Yenileme Seçimi Sonuçlan 5 Haziran 1977, Başbakanlık
Devlet fstatıstık Enstitûsü Yaymı No 817, Ankara 1977.
(3) Milletvekili Genel Seçimi Sonuçlan (İl Sonuçlan). 29.11.1987, Başbakanlık Devlet tstatistık Enstitüsü Yaymı No 1263,
Ankara, 1988
(4) Mahallı tdareler Seçimi Sonuçlan, Bafbakanlık Devlet tstatistık Enstitüsü Yaymı No: 1393, Ankara 1989 '
(5) Bölge, Bölge Seçtm Sonuçlan, Hurriyet, 23 Ekım 1991.
Iannda bulunan genç okuyucu-
lan aydınlatmak açısından, 'it-
tifak'ı oluşturan partilere ilişkin
kısa bir açıkJamada bulunmayı
yararlı göriiyoruz. RP, 19Tem-
muz 1983'te kurulmakla birlik-
te, Iideri, yönetici kadrolan, ce-
kirdek örgütü ve dayandığı seç-
men tabanı bakımından 12 Ey-
Jül darbesinden sonra,
16.10.1981 tarih ve 2533 sayılı
yasa ile kapatılan MSP'nin bir
devamıdır. Aynı şeyleri Milliyet-
çi Çalısma Partisi (MÇP) açısın-
dan tekrarlayıp O'nun da Mil-
liyetçi Hareket Partisi'nin
(MHP) devamı olduğunu söyle-
yebüiriz. Islahatçı Demokrasi
Partisi (IDP) ise, yukanda de-
ğinilen iki partiyle pek çok or-
tak nitelikler taşıyan bir parti
olarak 21 Mart 1984'te kurul-
muştur.
Böylesine kısa ve amacı sınırlı
bir incelemenin kapsamını aş-
makla birlikte, önemii bir nok-
tayı okuyucunun dikkatine sun-
makta yarar görüyoruz: 'İttifa-
kın iki ortağı, RP üe MÇP ara-
sında kolay kolay bağdaştırıla-
mayacak, ciddi ideolojik fark-
üiıklar vardır. Örneğin, MÇP
Türk milliyetçiliğini esas alan
bir ideolojik temele dayanırken,
RP, milleti, 'Islam ümmetçiliği'
bağlamında tanımlamaktadır.
Bir başka deyişle, RP açısından
din tum sistemin temel kavramı
iken, MÇP bakımından önem-
ü, ancak bir destek öğesidir.
Kuşkusuz, buna bağlı olarak
ekonomik, toplumsal, siyasal ve
hukuksal kurumlarla yapılara
bakış açıları da farklılıklar la-
şunaktadır. Bunlan ittifaka zor-
layan asıl neden, yürürlükteki
antidemokratik ve benzerine az
rastlanır seçim yasasıdır.
Bu zorunlu acıklamalardan
sonra asıl konumuza dönebili-
riz. Acaba, ittifakın aldığı oy-
lar müthiş bir patlamayı mı yok-
sa önemii bir ilerlemeyi mi gös-
teriyor? Tablomuzdan yararla-
narak şu sonuçlara vanlabilece-
ğini sanıyoruz:
a) Öncelikle, son seçimde alı-
nan oylarda 'aslan payı' RP'ye
ait olmakla birlikte, sonuç tek
başma O'na ait değildir.
b) İttifak partileri bir araya
gelmek koşuluyla her zaman
%10'luk bir barajı aşabilecek
oy potansiyeline sahip görünü-
yorlar. Bir başka deyişle bu par-
tiler belli bir toplumsal tabana
sahip olduklanndan, yapay hu-
kuksal engeller ve yasaklarla
varlıklarımn önüne geçilemez.
c) RP tek başına bile % 10'luk
ülke barajmı geçme potansiye-
line sahip bir parti olarak kar-
şımıza çıkıyor. Yalnız göreli is-
tikrar dönemlerinde oy oranı
düşrne eğilimi gösterirken, top-
lumsal bunalım dönemlerinde
(askeri müdahale sonrası ve
uzun süreli enflasyon gibi) yük-
değîlselme gözlemlenmektedir.
d) Genel katılma oraru düşük
olsa -ya da bir önceki secime gö-
re düşse- bile ittifak partileri
seçmenlerini mobilize edip san-
dığa götürebilmektedirler. Bu
durum, aynı zamanda ittifak
seçmenleri apsından yiiksek bir
sadakatı ifade etmektedir.
e) İttifak partilerinin oylan
yalnızca 1987 seçiminde genel
ortalamasının bir hayli altma in-
miştir. Bu durumu, hem "12
Eylül şoku"nun henüz atlatıla-
maması, hem söz konusu seçi-
min 'baskm' biçiminde yapıl-
ması, hem göreli istikrann sür-
düğü bir döneme rastlaması ol-
gulanna bağlayabiliriz.
SONUÇ: ittifak partileri, yu-
kanda değinilen 1987 seçimi bir
yana bu-akıhrsa <^bl5 dolayla-
nnda bir oy potansiyelini denet-
leme gücüne sahip görünmekte-
dirler. Bu açıdan, son seçimde
elde edilen %16.8 oranında oy,
elbette şimdiye dek ulaşılan en
yuksek oranı simgelediğinden
önemii bir başarıdır. Ancak bir
oy patlaması biçiminde nıtelen-
dirilmesi, istatistikierin göster-
diği gibi fazla abartılı bir id-
diadır.
İttifak partileri, bunun öte-
sinde bize göre çok anlamlı
dersler çıkanlabilecek bir başka
önemii gerçeği gözler önüne ser-
mişlerdir; bu da siyasetin özün-
de akılcı yaklaşım gerektiren bir
faaliyet olduğudur. Siyasal
olaylan, olgulan, sonuçlan çar-
pıtılarak, başkalaştırarak yo-
rumlamayı siyaset yapmak sa-
nan soldaki zevata, itıifak olgu-
sunu bir değil birkaç kez düşün-
melerini öneririz.
Politikanın SHP Ucundan
Hükümet Ucuna Bakış...
ANKARA — "Telefon olayından" üç beş saat önce. Yer,
başbakanlık.
Tarihimizin en kısa ömürlü hükümetinin sözcüsü imren
Aykut, yeni gözlükleriyle yüzüne ciddi bir hava vermeye ça-
lışarak basına konuşuyor.
Kbnu, Güneydoğu'daki kanlı gelişmeler. Uygarlık yarışın-
da fark atmaya meraklı Mesut Bey, herhalde gidici başba-
kan oJduğunu anımsamış ki, Güneydoğu konusunda gele-
cek baş bakana son bilgileri vermeyı uygun görüyor.
Demirel'e bilgjyi kim verecek? Aklından, bilgisinden çok
yaşıyla övünen gidici başbakan mı, bir bakan mı, kım? İm-
ren Hanım soruyu yanıtlarken yeni Tanrı bildiği Iideri övme-
nin doğrudan olmayan yolunu arıyor.
1983'te ve sonra siyasal nimetlerini gördüğü, sayesinde
sivrildıği TÖ ile seçimden sonra hiçbir ilişkileri kalmadığını
kıvançla açıklarken, vefasızlığa şahane bir örnek vererek
"üstümüzden büyük yük kalktı" diyebilen Mesut Bey'i yü-
celtmek, kırk yıldır siyaset oynayan kişiyi küçültmek ama-
cıyla bilgiyi "Mesut Bey'in vereceğini sanmadığını" söylü-
yor.
Son uygar Türk Mesut Bey herhalde düşünüyor taşınıyor.
Saat 19.00 dolaylarında Demirel'e telefon açıyor. Genelkur-
may açıklamasındaki bilgılerı yjneliyor. Harekâta geçmek için
Orgeneral Doğan Güreş hükümetten ızin ıstemış, o da ver-
miş. İki sorti çekmış - ^ — — — — ^ — — ^ — — —
uçaklar, karada da sa- KÜCÜk VS Cİ3
vaşılıyormuş. DYP lı- , '•, ••*.•<! ,.
üen yanmnda "Eibet- olağanustu kurultay
te yapt.ğ,n.z doğru" derken; Demirel'in
dıyor. lyı ama Iraka . .
giriliyor, çıkılıyor. So- Kapiyi ÇSİITia Saatt
y
akla
?'y°
r
-
Mesut
'
la
y Deniz'in "kot
Mesut Bey, uygarlık
gösterisini üç bes da-
kikaya sığdınyor. Oysa eŞİerİDİ
DemireCdeki rakamla- a l a r f i k
ra göre son olayla böl-
d / a r a K
gitmelerine hizmet
veren kalemler"daş. 247-si ise güven- Demirel'e, Baykal
lık guçlennden. „ , . ,, / ,.
170ier. sayı- gelmeden" koalisyon
konusunu SHP'ye
açmamasını salık
Güneydoğu'daçapı v e r j v o r l a r
giderek büyüyen s ı . venyoridr.
cak savaş sürerken SHP, dalgalanan denizin nasıl yatışa-
cağını araştınyor Demirel'in Çankaya ve hükümet gibi iki
başlı sorununa karşılık, İnönü dünden bugüne değışmeyen
konusu Baykal olayını çözmenin yollannı araştınyor. Gece
geç vakitlere değın yakın arkadaşlarıyla gorüşüyor. Gece top-
lantılarından 9 kasımda öngörülen olağanüstü kurultayı daha
sonraki tarihlere atacak, ama bu arada hükümet konusunu
ele almaya zaman tanıyacak küçük kurultay kararı çıkıyor.
Beri yandan. olağanüstü kurultayın derde deva olmaya-
cağını gösteren ciddi işaretler afınıyor. Kulisinde "Ya biz on-
lardan ya onlar bizden kurtulacağız" sözü yaygınlaştı mı, o
parti artık "iflah etmez."
Baykal kazanırsa "elli milletvekilinin kopacağına" ilişkin
söylentiter oyle yabana atılacak cinsten değil. Ya da hükü-
mete ortak olacak Baykal'ı "rahat bırakmamaya adeta ant
içtilerse"... İster Baykal'la ister başkasıyla SHP'nin gelece-
ğini parlak görebilene aşkolsun!
Daha önemlisi İnönü ekıbı, ANAP-DYP koalisyonu ister-
ken Baykal'ın farkında olmayarak ya da bilerek "bazı
çevrelerın" yanı sermayenin aletı olduğuna ve olacağına ina-
nıyor. Baykal'ın alelacele kurultay önerisinden de kuşku du-
yuyorlar. Savladığı gibi hükümet olayını geciktirmemek için
bir an önce yeni yönetim mi istiyor yoksa ant içmediklerini
öne sürerek yeni seçilen milletvekıılerini kurultaydaki oyla-
rından yoksun bırakmayı mı hedefliyor?
Son olasılığa ağırlık veren İnönünistlere göre, Baykal'ın
SHP'nin yeni grubundaki yandaş sayısı "taş çatlasa" 18 mil-
letvekili.
Küçük ya da olağanüstü kurultay derken; Demirel'in ka-
pıyı çalma saati yaklaşıyor. Mesut'la Deniz'in "kot pantolon-
iarı çekip eşlerini yanlarına alarak pikniğe gitmelerine hiz-
met veren kalemler" Demirel'e, Baykal "gelmeden" koalis-
yon konusunu SHP'ye açmamasını salık veriyorlar.
Buna karşılık DYP ıideri bize "Kim işbaşındaysa gider
onunla konuşurum" diyor; "Ötesi beni ilgilendirmez!" Ne
var ki, küçük büyük kurultaylar SHP yanıtını bir ay sonrala-
ra atarsa?.. "Bu da oimaz" diye ekliyor.
Taze olayfar haftaya.
ASİLTÜRK: DIŞARIDAN DESTEK YÖK
RP 'Biz olmazsak
olmaz' görüşünde
DYP-ŞHP koalisyonu oluşması halinde RP,
yönetimi DYP'nin dayandığı sağ tabana
yönelerek oluşacak hükümete karşı güven
bunalımı yaratmaya çalışacak.
TURAN YILMAZ
ANKARA — RP, DYP üe
ortaklık için bu kez "Ükeleri-
mizio yerine getzriieceğini taah-
hüt etmek yeterli" mesajı ver-
di. RP Genel Sekreteri Ofuz-
han Asiltürk, "haksızlıklan or-
tadan kaldınp ulkeyi adil bale
getirmeyi Uabbüt edecek bir
iktidara ortak olacaklannı"
açıkladı.
Olası DYP-SHP ya da DYP-
ANAP koalisyonlanna karşı
çıkan RP yönetimi, bu oluşum-
lan "imkânsız" buluyor. RP
olmadan DYP Lideri Süley-
man Demirel'in, ülkeyi aldığı
noktadan çok daha kötü bir
noktaya götüreceğini savunan
RP'liler, SHP ile koalisyonu,
DYP yönetiminin dayandıkla-
n sağ seçmen tabanına kesin-
likle anlatamayacağma da ina-
myorlar.
Koalisyon çalışmalannı RP
adına surdürecek olan Genel
Sekreter Oğuzhan Asiltürk,
Cumhuriyet'in konuya ilişkin
sorulanm yanıtlarken, "DYP
tabanı bugüne kadar hep sol-
culuga karşı olmuştur. Bu ne-
denle DYP yönetimi sol bir
parti ile koalisyonu kesinlikle
tabanına anlatamaz. Taban da
zaten bunu benimsemez" dedi.
Asiltürk, böyle bir koalisyona
ginnesi halinde SHP'nin de
kendisini inkâr etmiş sayılaca-
ğını söyledi. RP'nin rahatsıziı-
ğının özellikle bu noktadan
kaynaklandığını belirten Asil-
türk, Genel Başkan Necmettin
Erbakan'ın öneki gün açıkladı-
ğı "geniş tabanlı sağ
koalisyon" formülüne ilişkin
partisinin görüşüne açıklık ge-
tirdi. Koalisyon için herhangi
bir "ön şartlarT'nın bulunma-
dığını yineleyen Asiltürk, "Biz,
ölkedeki haksızlıklan tek tek
tespit edip açıkladık. Buniann
adil hak getirilecegini taahhüt
edecek, buntenn gerçekteştiril-
mesi için çalışacak bir iktidara
ortak oluruz" dedi. Aksi tak-
dirde dışardan destek olmayı
kesinlikle düşünmediklerini ak-
taran Asiltürk, "tktidar bu ta-
abhüt ettiklerinden ne kadan-
m yapar, o ayn mesele. Zaten
ber şeyin bir anda olmasını da
kimse beUeyemez. Ama önem-
ii olan buniann yapılacağının,
gerçekleştirüeceğinin taahhnt
edilmesidir" diye konuştu.
Asiltürk, ülkenin önünde
bulunan öncelikli sorunun hü-
kümetin kurulması olduğunu
da kaydederek, "Anayasa de-
gişikligi konusu, hükümetin
kunılup Medis'in teşekköli-
nün ardından Medis'te yapıla-
cak bir çaJışmadır" dedi. Asil-
türk, kendilerinin de anayasa-
nın "adil" hale getirilmesi gi-
rişimlerine destek vereceklerini
bildirdi.
Ahnan bilgilere göre özellik-
le DYP-SHP koalisyonunun
oluşması halinde RP yönetimi,
DYP'nin de dayandığı sağ ta-
bana yönelerek, oluşacak hü-
kümete karşı "güven bunalı-
mı" yaratmaya çalışacak.