Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 26 EKİM 1991 Yıınııs Emre9 Sevgi Insanı Degfl Düşünce İnsaıiıdır Yunus Emre'yı yalnızca bır sevgı ınsanı, bır sevgı şaın olarak tanımlamak, olağanüstü eşsız, sıradışı duşuncelennı şıır olgusu bıçımınde açıklayan bu buyük Turk düşünürünun yazdıklannı hıç okıımamış ya da hıç anlamamış olmak ya da Yunus Emre'nın duşuncelennı sıyasal bır çıkar ve amaç doğrultusunda saptırmaktır. METİNERKSAN Yunus Emre'yı yalnızca bır sevgı ınsanı, bır sevgı şaın olarak tanımlamak, olağanustu, eş- sız, sıradışı duşuncelennı şıır olgusu bıçımınde açıklayan bu buyuk Turk duşunurünün yaz- dıklannı hıç okumamış ya da hıç anlamamış olmak ya da Yunus Emre'nın duşuncelennı sı- yasal çıkar doğrultusunda saptırmaktır Yunus Emre' (1237-1321) bır akıl. bır bılgı, bır düşunce bır bılgelık, bır karşı koyma, bır başkaldınınsanldır Yunus Emre bır duşün- me, bılme, öğretme şaındır Yunus Emre, buyük bır duşünur ve buyük bır yaratıcıdır Bu yıl düzenlenen pek çok anma, değerlendır- me toplantılannda gorulduğu gıbı Yunus Emre'ye arabesk bir deyiş (uslûp) ile se*gı ınsa- nı, sevgi şain demek Y unus Emre'yi kuçultmek- tir. Yunus Emre'nın dıvanı, Italyan, Ingılız. Al- man dıllennın düşünce ve şıır başyapıtlan olan Dante'nın (1265-1321) Dirina Comme- dia'sı (Tannsal Komedya), Milton'un (1608- 1674) Paradise Lost'u (Kaybolan Cennet), Goethe'nın (1749-1832) Faust'u gıbı Turk dılı- nın bır bılgelık ve şıır anıtıdır Yunus Emre'yi yalnızca bır se>gi insanı, bir sevgi şaıri olarak tanımlamak, olağanüstü eş- siz, sıradışı duşuncelennı şiir olgusu biçıminde açıklayan bu büyiik Türk duşünürünün yazdık- larını hıç okumamış > a da hıç anlamamış olmak ya da \ unus Emre'nın duşüncelenni sıyasal bir çıkar ve amaç doğrultusunda saptırmaktır. On uçuncu yuzyıl dunyasında yaşamış bır Turk bılgesı olan Yunus Emre'yı bilgelıkler, başkaldırmalar, karşı koymalar, tartışmalar, soru sormalar. kuşku duymalar, neden arama- lar, öfkeler, ka>galar, tedirginlikler, cesaretler, yenilmezlıkler, ürkünc ımgelemler (dehşeten- gız taha>yuller) ıle dolu duşunce yapısını çağrıştıran ya da ozumscyen bır sözcük ıle ta- nımlamayı bır yana ıtıp. Yunus Emre yı sığ, basit, >ûzeysel, şarkı sözü, basmakalıp, orta malı bır deyım olan se>gi sözcuğu ıle ozdeşleş- tınnek, bıhmsellıkten ve kulturden yoksun donemsel sıyasal yetkelenn Türk ınsanını eleş- tırel duşünme ışlevınden anndınp uysallaştır- mak ıçın kulîandığı yontemın ılgınç bır gostergesıdır Turkleşmek aşamasında bulunan Ana- dolu'da mekân tutmuş, yurt edınmış, ozdeş yüzyıllann ve çevrelenn Turk duşunurlen olan Mevlana Celaleddin (1207-1273) unlü ya- pıtı Mesnevi ve tum yapıtlannı Farsça, Bek- taş-ı Veli (1209-1271) Makalat adlı. sayfa boyutlan 13-18 cm , sayfa sayısı 63 olan unu büyuk yapıtını Arapca, Simavnalı Bedreddin (13*54-1420) Varidat adlı, sayfa bo>utlan 13-18 cm , sayfa sayısı 40 olan unu bu>uk ya- pıünı Arapça yazmıştır İçınde bır tek sevgi sözcuğu bıle bulunmayan 5754 dızesını Türkçe yazan Y unus Emre'ye yalın bır deyış ve coşku- lu bır ovünç ıle ancak Türkçe'nin insanı, Türkçe'nin şairi denır Gerçek Yunus Emre Dünyada ve Türkıye'de sıyasal yetke (oto- rıte) özellıkle donemsel sıyasal yetke, kfiltur olgusuna her yaklaşımında evrensel ve uluşal kultur olgusuna buyük zararlar vermıştır Ül- kemızde 14 Mayıs 1950'den sonra donemsel sıyasal yetkelenn Türk kultürüne verdıklen zarannbedelı 12Mart 1971'denbuyanakanlı olarak odenmekledır 12 Eylul 1980'den sonra sıyasal yetkenın ve donemsel sıyasal vetkelenn kultur olgusunu akıl durdurucu bır bilmezlik (cehalet) ve aymazlık (gaflet) ıle algıiayama- masının olumsuz sonuçlan, trajik-komık gorüntu ve anlam bovutlannı aşmıştır Yunus Emre'nın bır sevgı ınsanı, bır sevgı şaın, bir şarkı sözü yazarı olmadığım, Yunus Emre nın buyuk bır duşunce ınsanı büyuk bır yaratıcı olduğunu, Yunus Emre'nın yazdığı bınlerce dızeden bırkaçını seçerek bılmeye ça- lışmak daha yennde olur Bilim okumaktan gerek / Kendi özün bil- mektir / Kendi özün bilmezsen / Bir hayvandan betersin/.\ E Dı\an\G29 1998-2000 Bilım bilım bilmektır / Bilim kendin bilmek- rir / Sen kendinı bilmezsen / Y'a nice okumaktır / Y E Dıvan A G 59/2605-2607 Sokrat (470-399) ıle unlü sofist Euthydemos (5 yy) arasında şoyle bır konuşma vardır S- Sen hıç Delfı'ye gıttın mP E- Ikı kez gıttım S- Tapınağın kapısı ustünde bulunan Kendini Bil yazıtını gordun mü9 E- Evet gordum / S- Bu yazıtın buyruğunu yaptın mı' / E- Ben ken- dımı çok ıyı bılıyorum S- Insanın kendinı bılmesı ıçın adını bılmesı yeterlı mıdır0 Sokrat ve Euthydemos arasındakı konuş- ma, insanın kendini bilmesi konusunda Sok- rat'ın bılgelıklerdolu düşuncelennı anlatması ıle surer Yunus Emre yüzyıllar sonra Sokrat'- m Kendini Bil konusundakı duşunce mantığı- nı. sekız dızesının dar sınırlan içınde ve bır özdeyış yapısında. ustün bır duşünme ve ya- ratma yeteneğı ıle tanımlar Bu Dünya bir zindan imiş / Saldüar bizi zin- dana / Zindanda gülmek mı olur / Yürüyelim yana yana / Y E Dıvan A G M 1 22 425 Shakespeare (1564-1616) Hamlet oyunun- da şöyle yazar Hamlet- Dostlanm ne yaptınız da kader bu zindana v olladı sızı Guildenstern- Zindan mı efendımız Hamlet- Danımarka bır zindandır / Rosencrantz- O halde dunya da bır zindandır / Hamlet- Dunya en buyuk zindan- dır. Mahzenlen, dehlızlen, delıklen olan bu zindanın en berbat koşesı de Danımarka Ro- sencrantz- Bız sızın gıbı duşunmuyoruz efen- dımız Hamlet- Dünya bır zindandır benım ıçın Perde 1 Sahne 2 Bu kez Shakespeare yüzyıllar sonra Ham- let'e soylettığı duşüncelen ıle Yunus Emre'nın duşünme ve yaratma mantığı ıle ozdeşleşır Yunus Emre bınlerce dızesı içınde en çok buyuk mutasavvuf Hallâc-ı Vlansûr'un adını anar ve yazar Hallâc-ı Mansûr (858-922) Ene'l Hak (Ben Tannyım)dedığı ıçın Bağdat'- ta sıyasal ve dınsel yetkenın bağnaz yargısı sonucu once do\uldu sonra ellen ve ayaklan kesıldı sonra da asıldı Hallâc-ı Mansûr'un duşuncesı 'başkaldırı tüm yaratıcı >e bilimsel olguların özyapısıdır' bıçımınde ozetlenebılır Yunus Emre'nın buyuk bır tutku ve tansı- ma (hayranlık) içınde duşuncelen ıle ozdeşleş- tığı Hallâc-ı Mansûr un adının Ene'l Hak (Ben Tanrıyun) deyımının bulunduğu dızelennden bırkaçı şunlardır Ezelde benim fikrüm / Ene'l Hak idi zikrüm / Henüz daha doğmadan / Ol Mansûr'u Bağdâ- di/Y E DıvanAG 14 1174-1175 Mansûr idüm ol zamanda / Onun için geldim bunda / Kulumu göke savurup / Ben Ene'l Hak oldum ahı / Y E Dıvan A G 34,1578-1579 Bizim mechs mestlerının / Demleri Ene'l Hak olur / Bin Hallc-ı Mansûr gibi / Onun ke- min divânesi / Y E Dıvan A G 66 2018-2019 Bin yıl toprak olur isem / Bırakmam ben Ene'l Hak'kı/Y E Dıvan A G M 15 2864 Hallâc-ı Mansûr ile / Dâra asılan benim / YE DıvanAG M 17 291? Cercis oldum basıldım / Mansûr oldum asıl- dım/Y E Dıvan A G M 49 3462 Ene'l Hak şerbetini / Dost elinden içesin / Y E Dıvan A G N 25 3930 Yunus Emre Hallâc-ı Mansûr gıbı Ene'l Hak (Ben Tannyım) demektedır Yunus Emre Hallâc-ı Mansûr gıbı sıyasal ve dınsel yetkeye karşıdır Yunus Emre, Hallac-ı Manşûr'un duşuncelennı ve yazgısını ovunç ıle paylaşır- ken. sıyasal ve dınsel yetkeye sevgi ıle değıl sıyasal ve dınsel yetkenın tehlikeli dûşünceler olarak saptadığı duşuncelen ıle başkaldınr Yunus Emre'nın yaşadığı tanhlerde Ana- dolu'da yenı yurtlanna yerleşmekte olan yenı Musluman olmuş Türkler Kıvıcı Haçlı Hıris- tiyan Batı ve Barbar Moğol Pagan Doğu'nun saldınlan arasında varolma savaşı vermekte- dır Bu donemde sıyasal ve dınsel yetke. dış savaşlar ve ıç ayaklanmalarla uğraştığından oturu guçsuzdür Yunus Emre nın içınde bu- lunduğu toplum, sıyasal, ekonomık, toplum- sal, kulturei bır değışım ve yenı bır yapılanma- nın bunahmını yaşamaktadır Bu uç durum, Yunus Emre'nın varlık nedenıdır Yunus Emre nın talıhıdır Y unus Emre'nın yazgısını belırlemıştır Yunus Emre'nın yaşadığı dö- nemde sıyasal ve dınsel yetke, guçlu olsaydı, Yunus Emre sıy asal \ e dınsel vetke karşıtı teh- lıkelı duşuncelennden öturu yargılanır, oldu- rulür ve duşundaşı Hallâc-ı Mansûr ıle ozdeş (aynı) sonu paylaşırdı Sanırım bu yargı, Yu- nus Emre ıle ozdeş tanhlerde ve çevrelerde yaşamış olan Mevlana Celaleddin ve Bektaş-ı Velı ıçın de geçerlıdır Bu yazının sınırlan içınde Yunus Emre'nın bınlerce dızesınden en ıyımser, en yumuşak olanlar gundeme getınlmıştır Yunus Emre, ara sıra şoyle de devıvenr Oruç. namaz, zekât, hac, cürm-ü cinayetdü- rür / Fakır bundan azaddur has-ı heves içınde / YE DıvanAG E 8 590-591 Binde biri bu halkın Rahman yolına girmez / Gel bir kişi göster kim Şeytan yolına girmez / Y E Dıvan A G Z 12/5604-5605 EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Milyarlar Harcayapak Şaşkınlık yaratan sayılar 1 Ûylelerı var kı onseçımde daha sonra da 'tercıh oyu savaşımında milyarlar harcamış 1 Açık açık da soyluyorlari Zaten gozumüzle görmedık mı Konvoy halınde otomobıller otobusler kıralayıp gunlerce kent içınde turlar atmak duvar afışlerı bastırmak TV lere kışısel ılanlar vermek, bınlerce el pusulaları bastrıp dağıtmak Butün burv lar nasıl olur 9 Mılyarlık harcama ıle' Bılmem ne var şu mılletvekıllığınde' Hıçbır şeyı olmayan hıçbıralandatutunamayan belırlıbırnıtelıktaşımayannıcebol paralı yurttaş bır ay içınde once adaylık sonra da tercıh' oyu ıçın milyarlar harcadı Bır dost hesaplamış dortyıl mılletvekılı aylığı alacak kışının elıne olsa olsa bır mıtyar geçebılryormuş' Ayda 20 mılyondan dört yılı bır hesaplayın da gorun Üstelık ıkı yıl içınde yenı bır seçım söz konusudur Ozaman gıttı mılyarlar' Hıçbır şey olamayan kışıye mılletvekılı olsan da olmasan da boştur çaban boştur uğraşın' Hep yazdım Ne yazık kı kımse katılmadı bu yazdıklanma Dedırn kı mılletvekıllığı bır onursal gorev olsun Meclıs e kımse mılyarlık harcamalar yaparak gıremesın kımse ayda yırmı- otuz mılyon alamasın' Yalnızca toplantı başına bır odeme yapılsın Bır de gereklı gıderler odensın Zaten mılletvekılı olanlar kendi mesleklerını surdurmuyorlar mı' Kımse mılletve- kıllığı ıle yetınmıyor Gerçek ortada Meclıs oturumlarında sa- lon yarı yarıya boş' Bır mılyar harcayan kışı mılletvekılı olarak bu bır mılyarı kur- tarmak ıstemeyecek mı' Mılletvekıllığı aylığıyla yetınecek mı' Bambaşka hesaplar ardında koşup zararınıçıkarmayaçalış- mayacak mı 9 Bırtakım şırketlerın bılmem kımlerın temsılcısı olarak Bakanlıklarda dolaşmayacak rm' Mılletvekıllığı bır ozverı, bır yurtseverlık bır halk hızmetı ol- madan hıçbır sorun çozulemez kanısındayım Mılletın vekılı ne- den mılletın ustunde saysın kendinı 1 Mılletın ustunde gıderek dedışında' Dedığımgıbı oturumbaşırvda bır ödemeve gerek- lı gıderler ıçın belırlı bır harcama Nedır o ayrı ayrı odalar sek- reterler, telefonlar, duşük kırayla ayrılan villalar' Sıradan bır yurttaş mılletvekılı oldu dıye butun bu nımet'lere neden hak kazanmış olsun' Yakentalanlanndaverılensozlerneolacakdersınız' Çanka- yayaçıkmam Ikı anahtar verırım Bıryıldaseçımegıderım sozlerı ne oldu' Dun dundu bugun başka bır gun mu yıne' Ge- çen Meclıs ınseçılemeyenveyenıdenseçılenmılletvekıllerıne beş gun ıçın -bılmem o beş günde Meclıs ın kapısını açmışlar mı'-18 er mılyon odenmış Şımdı bazı kışıleryenıden seçılmış- lerse hem bu beş gunluk parayı alacaklarmış, hem deyenı do- nemın bedelını Mıllıyette bu kışılere dublecı dıyen Necatı Doğru ya katılıyorum Kampanya başlattık Dublecılıkten vazgeçenlerı ışe kendı- lerınden baslayanlar olarak halka açıklayacağız Hak edılme- mış maaşları alarak halkın parasını hortumlayanların kımler olduğu ortaya çıkacak' Halkın gozlerı onunde bu hortumlama ayıptır çırkındır utanç verıcıdır Yenı Meclıs daha açılmadan bu 'dublecılık olayı ortadan kalkmalıdır Yenı TBMM ulusumuza yararlı olsun demek ısterdım Ama bu çorba topluluğun ışlen busbutun karıştırmaktan başka bır başansı' olmayacağı ortada Fazla uzatmadan Anayasa da gereklı değışıklıkler yapılmalı, 12 Eylul kalıntısı yasalar orta- dan kaldırılmalı en geç ıkı yıl içınde yenı bır seçım yasası ıle genel seçıme gıdılmelı Acı Gerçekler Halkımıza guven, sağduyusuna, solduyusuna guven mı 0 Valla bız Koy Enstıtulerf nden gelenler, popuhzmı bırakalı yıllar oldu. O ışı, koylu kasketlı Sayın Bulent Ecevıt almış goturuyor nıcedır! DURSUNAKÇAM Halkımıza guven. sağduyusuna, sol- duyusuna guven mı 7 Valla bız Koy Enstı- tülen'nden gelenler, popuhzmı bırakalı yıllar oldu O ışı koylü kasketlı Sayın Bü- lent Ecevıt almış goturuyor nıcedır' Ama her nedense büyük ustalar, buyuk sanat elejtırmenlen (') onu suçlamıyorlar Bız Koy Enstıtulu popülıstlen, Menderes de- moşızmı de sevmemıştı, 12 Mart, 12 Eylul höthotızmlen de 1 Hep kotu sıcıller aldık Bızlen eleştıren buyuk ustalar vnp Onlar her donemden pırupak çıktılar, ıkı ay akla- n üstünde' Cumhunyet okurlan bıhrler. tlhan Selçuk, yıkılan ANAP lıberalızmı- ne, "hboşızm" dıyordu Yenne cuk otu- ran bır kavram Doğal kı dünyada benzen olmayan yenı oluşumlar, yenı uretım ıliş- kılen kendi sozcuklennı de bırhkte getınr Ben burada bır serüvenı ozetleyerek lıbo- şızmın ayn bır yanına ışık tutmaya çalışa- cağım On bır yıl yaban elde zorunlu bır' ıka- met"ten sonra Mustafa Ekmekçı'nın Içış- len Bakanı ve Hamburg Başkonsolosluğu arasında kurduğu kopru ıle "TC pasa- portu alabıldım "Ver elını Turkıyem" de- dım Hakkımda açılmış davalardan bin "zamanaşımf , obüru de "kanıt yetersızh- ğınden" ortadan kaldınlmış, "'gıyaben tu- tuklama"lanm gen alınmıştı Karar su- retlen yanımdaydı Yenı pasaportum da vardı Otesı cansağlığı' Ne var kı Esenboğa Havaalanı'na mer ınmezenselendım ve soluğu emnıyetın un- lü "DAL grubu"nda aldım Orada kaç gun kalacağım bellı değıldı Görevlılerden bin "'Sen nasıl olur da Mıllı Güvenlık Konseyı'ne hakaret edebılırsın 1 " dıyerek celallenıy ordu Bır başkası da sıvıl yargıç- lara ofkelemyordu. "sanığm ıfadesını al- madan hangı vasaya gore onu temıze çı- kanyor"lardı' Söz İconusu "hakaret' m ta- nhı 1982' Güvenlık Konseyı yıllar önce- sınden sızlere omür' Konsey uyelennın her bin bır yanda arazı' Ama onlann ceremesı hâlâ boynumuz- da' 'Yurtdışında Turkıye aleyhıne faalıyet- ten' cunta ıçışlen bakanının ' talımatıy- la" açılmıştı bu davalar Fakat onlar benı hep Turkıye de anyorlardı 1 Oysa F Al- manya'da yaşadığımı Mısır'da sağıı sul- tan bıle duymuştu Aynca şımdılerde bat- makta olan sağcı bır gazete de oralardan hakkımda sureklı ıftıralar yayımlıyordu Öyleyse saklandığım yen soylemelen ıçın on yıl boyunca yakmlanmın neden ana- lanndan emdıklennı fitıl fıtıl burunlan- ndan getırmışlerdı ve yoksul amcamın ımam - hatıplı oğlunu Posof smınna su- rukleyerek gözlen baglı ışkence etmışler- dı° Bız donehm yıne ol hıkayeye Gözaltı- nın dk gecesınde. "sanık yakalanmışür 1 ' coşkusu ıle başta Istanbul, Kars Arda- han, Eskışehır olmak uzere Turkıye'nın dört bır yanına. 12 Eylul görevhsı esİcı sıkı- yonetım komutanlıklanna 'acele" teleks- ler çekıldı Telefon. faks, telgraf, telefon trafıgı aşağı yukan bır ay surdu Alınan yanıtlar, Emnıyet Genel Mudürluğu Asa- yış Şubesı'nce Ankara Savcılığı'na bıldı- nldı Turkıye'nın hıçbır yennde aranmı- yordum Hakkımda herhangı bır soruş- turma da yoktu Burada ış bıtü sanıvordum Meğer ça- panoğlu daha sonra çıkacakmış 1 Kısa bır sure ıçın yurtdışına gıtmem zorunluydu Oradakı yerleşık duzenımı. ışımı, ılışkıle- nmı "tasfıye" ettıkten sonra temellı döne- cektım Gelgelelım,' Gıdemezsın'' denıl- dı "Pasaport Tahdıtler Daıresı 'nde do- kuz tahdıt. dokuz yasak 1 Hepsı de orta- dan kaldınlmış adı geçen davalardan Ovsa Emnıyet Mudürlüğu'nde Ankara Savcıhğı'nda bu '"tahdıt"lenn geçersızlıgı- nı kanıtlayan belgeler hazırdı "Hayır' dedı "Tahdıtler Daıresı Başkanı", "ılgılı yerlere ben de soracağım'' Yanı lıboşızm- de, avnı genel mudurlüğe bağlı bır daıre- dekı geçerlı belgeler öburunde geçersız savılıvordu1 Bu kez başvurum ustune Ankara Savcı- lığı dosyayı yenıden ınceledı kaldınldığı ıfade edılen bır dav adan ıkı tutuklamanın bır kez daha açıklığa kavuşturulması ıçın Ardahan Sa\ cılığı na tel çektı Yanıt gel- dıkten sonra da Emnıyet Genel Mudür- luğu'ne tum sonuçlan ıçeren avnntılı bır vazı yazdı hıçbır yerde aranmıyordum Hakkımda herhangı bır soruşturma ko- vuşturmada yoktu \ncak bu da yetmedı Istanbul'dan ayn bır yazının daha yazıl- ması zorunluydu 1 Istanbul Barosu avu- katlanndan Kemal Keleşoğlu bu ış ıçın gunlerce koşturdu Istanbul Savalığı'- ndan aldığı bır "talımatı', Ista-nbul Pasa- port Daıresı'ne bu daırenın yanıtını da Ankara Pasaport Tahdıtler Daıresı'ne ulaştırdı Boylece avukat Şenal Saruhan, sınav- lannı askıya alan oğlum Cahıt'ın bır ay koştuıması sonucu "tahdıtlenn" beşı ya da altısı kaldınldı Bu arada ben ıkıncı uçağı da kaçırrruştım Sıra "Terörle Mucadele Daıresf'ne gel- mıştı Orada da tahdıtler vardı, yıne orta- dan kaldınlmış aynı davalardan 1 "Bız de yazacagız, soruşturacağız'" dıyorlardı "te- rorle mucadele' cıler Işlem uzayıp gı- dıyordu Uçuncu uçağı da kaçırmışüm Terorle Mucadele nıhayet ışını bıtırdı, dosyayı 1 No'lu Tahdıtler Daıresı'ne ha- vale eyledı, bu daıre de "lüzumuna bına- en ' 2 No'lu Tahdıtler Daıresı'ne 2 No'lu Tahdıtler Daıresı nın Başkan Yardımcısı, "Bız de aynca Kars Emnıyet Müdur- luğu'nden soracağız'" demesın mı 9 Boyle- ce aynı emnıyet mudürluğu aynı konuyu, bır başka emnıyet mudurlüğunden dör- duncu kez soruyordu 1 Bu arada savcılar da boş bırakılmıyorlardı Ardahan Baş- savcısı, "Yeter Allah aşkına'" demıştı so- nuncu kez kapısını çalan avukat Emın Azen ye Işlemlenn daha ne denlı sureceğı, nere- de noktalanacağı bellı değıldı Ayn bır 'tahdıt' de 80 cuntasının ıçışlen bakanın- ca konmuştu Bakanın tahdıdını ancak bakanın Vendısı kaldırabılırdı' Yıne de dorduncu yanıtın çabuklaşünlması ıçın Ardahan Kars beledıye başkanlan devre- vegırdıler Kars Emnıyet Muduru onlara "Çok aynntılı bılgıler ıstenıyor on gunden önce yetışmez 1 ' dıyekarşılık vermıştı Bızler bu ışkencenın gırdabındayken "erken seçım karan" ahndı Ardından ıçışlen bakanı ıstıfa ettı Onun yenne ata- nan ' seçım bakanı', cunta bakanırun 1981 tanhlı ' tahdıt'ını kaldırabılecek mıydı0 Y oksa seçım sonrası yenı hükume- tın kurulmasını mı bekleyecektık0 Hayır beklemeden çozuldu Daha sonrakı gun- lerdeeskı Içışlen Bakanı Mustafa Kalem- lı'nın araya gırmesıyle sorun çozumlendı Sayın Kalemh ye teşekkurler Lıboşızmde de nonoşızmlerde de ustten bır yardım gelmezse vav hahne altta kalanlann' PENCERE HULUSİ ORÇUN DENİZ doğumunu dostlarımıza mu|delıyoruz 23 101991 Ebru ve Ahmet Denız ın BAŞSAĞLIĞI Sayın Dr ZİYA HASANOĞLU'nun sevgıh eşı, Canan, Cem ve Can'm annelerı, Selma'nın kayınvaldesı, NERİMAN HASANOĞLlPnıın vefatını üzüntüyle öğrenmış bulunuyoruz Merhume>e rahmet, kederlı aılesıne başsağlığı dılenz BtLGE-SERPİI^FERHAT BÎLBAŞAR Uluslararası sigaraların birbirinden farkı var mı? AkveKara Memet askere alınır Guneşte kavrulmuş Sıskası çıkmış Ayağında çank Ustü başı partal Yamalı Döküluyor Saç sakal bırbırıne karışmış Goruntusu korkunç Kapkara Berberde sı- fır numara tıraş Hamamda kese Ne bıt kalır ne pıre Iç ça- maşırı Çorap, postal Hâkı er gıysılerını de çektı mı, ortaya çıkar çekıngen, kabak kafalı, bır mazlum llk ders Subayın elınde beyaz bır kâğıt Memetlere göstenyor, kı- mıne soruyor — Bu renk ne' — Beyaz1 Subay — Hayır, beyaz değıl, kara1 Şımdı ben soracağım, hep bır ağızdan yanıt vereceksınız Bu renk ne' Hep bır ağızdan — Kara' — Hah' Işte askerlık budur Komutan aka kara dedı mı, ak karadır' Bunu böyle belleyın' Anlattığım öyku yarım yuzyıl öncesıne ılışkındır Bu dersı askere veren subay çok başarıhydı O dönemlerde asker- subay ılışkısı, ancak 19'uncu yuzyılın Rus romanlarına renk veren feodal ezgılerle bulanıktı, sevecenlık acımasızlıkla har- manlanırdı Bır başka yöntemle orduda dısıplını kurmak bel- kı de olanaksızdı Ne var kı askerlıkte geçerlı ak-kara örneğı, bınlerce yıl ın- sanlığın mantığına lök gıbı oturmuş, kışının aklını yalvaçın komutasına bağlamıştır Inakçılık budur Inakçılık (dogmacılık) değışmez, tartışılamaz, ıncelenemez duşunceyı kalıp gıbı benımsemek, değıl mı' Hırıstıyan, Isa1 dan once 4004 yılında ekım ayının 26'ıncı günu sabahı sa- at 9'da dunyanın yaratıldığına ınanıyorsa, gel de tartış' Bü- tun Ortaçağ'da geçerlı duşunce budur Inakçılık, eytışımın ın- san aklında oluşturduğu değışım ve dönuşum mantığına ta- ban tabana ters duşer, ınancın kaynağında tohumlar, bes- ler Ama bız, Kutsal Krtap'ta öyle yazıyor dıye akla ters duşen bır yargıya bağlanabılır mıytz' Hayır Aka kara dıyemeyız, ka- raya ek demek de ınsanın kendi kendısını aldatmasıdır Pe- kı, ış burada bıter mı' Dünyada her şeyı ak ıle kara dıye ıkı- ye ayırmak da çağdaş ınsana yakışmaz, evrenı, dunyayı, çev- reyı, toplumu kavramaktan kışıyı yoksun bırakır Hem kara ıle ak arasında yalnız bır tek kurşunı (ya da grı) yoktur, sayı- sız geçışlerı oluşturan tonları kavramak ancak, çok duyarlı bır yaklaşımla olanak kazanabılır Sanatsal yetkınlığın zen- gınleşmesı, bilimsel kesınhğın ustura ağzından da keskın- leşmesı, ak ıle kara arasındakı evrensel yelpazeyı kucakla- mak ıçın gereklıdır Ancak bu kadar aynntılı, tonlamalı ve değışken bır yelpa- ze, ınsanı hep ıkırcıklı bırakmayacak mıdır' Sıyah nerede bıter' Beyaz nerede başlar' • Istersenız onemını kavramak ıçın soruyu bır başka bıçım- de ortaya koyabılırız Yalancılık nerede başlar' Namus nerede bıter' Alçaklık nerede başlar' Doğruluk nerede bıter' Korkaklık nerede başlar' Satılmışlık nerede bıter' Ahlaksızhk nerede başlar' Ve nerede bıter' Hıçbırını ak ya da kara gıbı kesınlıkle yanıtlayamazsınız; ışın ıçıne grının tonları gırer, yelpazenın nerede koyulaştığı- nı, nerede açılmaya başladığını ayrımsamak o kadar guctur kı ınsan ruhunun gızemı belkı buradan kaynaklanıyor Yaşam, bayağı bır kovboy fılmı kadar kötü-ıyi uzerıne ku- rulsaydı, ak ıle kara arasında seçım yapmak kotaydı Belkı ınsanın sanata gereksınmesı, beyaz ıte sıyah arasındakı tû- kenmez alanın yaşamın ta kendısı olmasından kaynaklanı- yor TEŞEKKÜR Kızımız YAĞMUR ÇOLAK'ın rahatsızlığı esnasında amelıyat öncesı tetkıklerde bıze yol gösteren Prof. Dr. ALİ ERTUĞRUL'a, kalp amehyatını başanyla gerçekleştıren (14 10 1991) Prof. Dr. TAYYAR SARIOĞLU'na, servıs doktorlan TARIK KIZILTAN ve ALİ RIZA SARI'ya, ayrıca Florance Nıghtmgale Hastanesı Çocuk Servısı hemşıre ve hastabak.cılanna, tum ıdarı personele teşekkur ederız AYSUN-SUAT ÇOLAK TEŞEKKÜR Oğlumuz YAVUZ 14VUZ'ıın anı ölumu nedenıyle cenaze törenine katılan, telgraf, telefon ve mektupla acımızı paylaşan dost ve akrabalanmıza ve arkadaşlarma sonsuz teşekkurlenmızı sunanz. SEVİLAY- KÂZIM \AVUZ Hayatın anlamı nedır' Bılgı ıç.n Evrensel yaşam AM 9rl2 Posttactı 5643, 8700 Würzburg Denstchland Huvıyetımı kaybettım Hükümsüzdur SUAT ŞEKER Huvıyetımı kaybetüın Geçersızdır DİANA YENER 1986 VILI ICHA =L B6- 09 1 BAKANLAR KLRULU KARARI UYARINCA SİGARA SAÛLIÛA ZAHARLID R 4500-Ti