Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 EKİM 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Taşkömürüne
zam
• Ekonomi Servisi —
Ikşkömürünün ton fiyatına
bugünden geçerli olmak
üzere 60-70 bin lira
arasında zam yapıldı.
Zonguldak kömürünün ton
fiyatı 320 binden 390 bine,
ÇataJaga kömürünün tonu
315 binden 375 bine,
Annutçuk kömürünün tonu
yine 315 binden 375 bine,
Amasra kömürünün tonu
da 310 binden 370 bine
çıkanldı.
Havayollaruıa
ucıız akaryakıt
• ANKARA (ANKA) —
Yerli ve yabancı havayolu
şirketlerine Türk
havaalanlarından alacaklan
akaryakıtta yüzde 50
indirim uygulanacak.
Bakanlar Kurulu'nun 1
Ocak 1991 tarihınden
geçerli olmak üzere aldığı
karara göre indirim,
Geliştirme ve Destekleme
Fonu'ndan karşılanacak.
Kutlutaş'ın
helikopter atagı
• ANKARA (ANKA) —
Tttrlriye'yi savunma aıaç ve
gereçleri alanında "iyi bir
pazar" olarak gören
yabancı üreticiler, çeşitli
kuruluşlara mal satabilmek
için faaliyetlerini
yoğunlaştırıyorlar. Alman
MBB fırması da Kutlutaş
ile ortaklaşa kurduğu MBB
Kutlutaş Helikopter Ltd.
Şti. aracılığıyla çeşitli
bakanlıklara helikopter
satabilmek için girişim
baslattı.
Netaş
Kazakistaırda
• Ekonomi Servisi —
Netaş'ın kırsal sayısal
santrallarının Kazakistan'da
üretimini öngören ortak
yatınm protokolü,
Kazakistan Ulaştırma
Bakanı I. V Ulyanov ile
Netaş Genel Müdürü Tanju
Argun arasında imzalandı.
DRX-4 (Dicle) kırsal sayısal
santralının Kazakistan'daki
küçük yerleşim yerierinin
telekomünikasyon sonınunu
çözeceği bildirildi. Aynı
proje kapsamında
Kazakistan'ın başkenti
Alma Ata'da kurulması
planlanan DMS-300 sayısal
santralı ise Kazakistan'm
dünya ulkeleriyle otomatik
haberleşmesini sağlayacak.
Netbank'ın adı
Marbank oldu
• Ekonomi Servisi —
Netbank'ın adı Marmara
Bankası 'Marbank' olarak
değiştirildi. 'Marbank',
52 bin katıkmcının önerdiği
80 bine yakın isim
arasından seçildi.
İktisatçılann
paneli
• Ekonomi Servisi —
tktisat Fakültesi
Mezunlan Cemiyeti,
4 ekim cumagünü
"Ekonomiden
Politikaya Seçim Gündcmi"
başUklı bir panel
düzenliyor. Bülent
Gflltekin, Akm llkin ve
Korel Göymen gibi
konuşmacılann yanj sıra
gazetemiz yazan Osman
Ulagay'ın da katılacağı
panel, The Marmara
Oteli'nde yapılacak.
MaliyeVlen
kolaylık
• ANKARA (ANKA) —
Işverenler ve vergi
sonımlulanna ait muhtasar
beyanname ile vergi iadesi
beyannamesi birleştirilerek
tek bir beyanname haline
getirildi.
DEFİF
ödemeleri
• ANKARA (ANKA) —
Ihracatçılann en büyük
parasal desteğinde
bugünden itibaren kesinti
başlıyor. Daha önce
belirlenen takvim uyannca
destekJeme ve fiyat istikrar
fonundan yapılan ödeme
yüzde 20 oranında
azaltılacak. Ihracatçılara
destek her ay beşte bir
oranında azaltılarak 1
Şubat 1992 tarihinden
itibaren tümüyle
kaldınlacak.
TEK'ten
trilyonhık tahvil
• ANKARA (AA) —
TEK'in Kamu Ortaklığı
Fonu'na (KOF) olan
borçlarının ödenmesi için
toplam 1 trilyon lira
tutannda tahvil ihraç
edecek. Yüksek Planlama
Kunılu'nda onaylanan
karara göre TEK'in ihraç
edecegi tahviller ABD
Dolan'na endeksli olarak
düzenlenecek ve bu
tahvillere Hazine kefaleti
verilecek.
Eylül ayında istmbuTun mutfak enflasyonu yüzde 232 arttı
Zamlarııı ucu göründü
Geçen ay ele alınan 22
temel gıda
maddesinden 15'inin
fiyatı yükseldi.
Ekonomi Servisi — Seçim
sonrasında hız kazanması bek-
lenen zamlann ucu göründü.
Eylül ayında tstanbul'da yaşa-
yan 4 kişilik bir ailenin mutfak
harcaması yüzde 2.32 artarak 1
milyon 180 bin 304 liradan 1
milyon 207 bin 709 liraya çıktı.
1991 yüırun ilk 9 ayında ise mut-
fak enflasyonu yüzde 48.3 ola-
rak gerçekleşti. Temmuz ayın-
da ise mutfak harcaması yüzde
5.7 artmıştı.
Eylül ayında ele aldığımız 22
temel gıda maddesinden 15'inin
fiyan yükseldi, kuru soğan, seb-
ze ve meyve fiyatlan ise gerile-
di. Yazlık sebze ve meyve fıyat-
lanndaki bu düşüş havalann iyi
gitmesine bağlanıyor.
Geçen ay en fazla zam gören
gıda maddesi yumurta oldu.
Yumurta eylül ayında ortalama
500 liradan tüketiciye ulaşü. Ba-
zı yerlerde 550 liraya dek çıkan
yumurta fiyatlan böylece bir ay-
da yüzde 40 artmış oldu. Tem-
muz ayında da yumurta fiyatlan
yüzde 11 zamlanmıştı. Bu yılın
başından bu yana bir artıp bir
azalan yumurta fryatlanna üre-
ticiler son olarak 450 lira fiyat
biçmişlerdi. "Ancak 450 liralık
satıs fiyatı bizi kurUnr" diyen
üreticilere bir de Pakdemirli'den
gelen olumlu sinyal, fiyatların
tırmanmasına neden oldu.
Geçen ayın zam listesinde yi-
ne ayçiçekyağı ön sıralarda yer
aldı. Bu yılın başından beri
"Dotardaki arüş ithal hamyağın
flyatuu arttınyor, biz de zam
istanbul'da yaşayan 4 kişilik bir
ailenin aylık mutfak harcaması (TL.)
Peynir
Zeytin
Şeter
çay
Et
Ekmek
Süt
Yumurta
Yoöurt
Un
Mafarna
BakJiyat
Soğan
Sebze
Meyve
Uargarin
Ayçiçekyaöı
Zeytinyajı
Tereyajı
Tüpgaz 12 kg.
Toruuı
j
ttfMı
22.000
20.667
6.000
23.333
27.667
1.000
2.700
358
6.000
2.633
2.733
4.600
4.105
1.467
2.000
3.219
3.754
7.600
7.267
13.167
22.000
27.500
Rystt
23667
22.667
6.167
23.333
28.000
1.000
2.700
500
6.167
2.767
3.000
4.967
4.406
1.567
1.667
3.047
3.564
8.333
8.167
14.667
23.000
27.500
4kQ.
15kg
6kg.
0.8 kg.
15 kg.
72adet
15 It.
SOadet
15 kg.
3kg.
4kg.
4.5 kg.
8kg.
6kg
30 kg.
30 kg.
2kg.
Ikg.
1kg.
0.5 kg.
M n
88.000
31.000
36.000
18.667
415.000
72.000
40.500
32.250
90.000
7.900
5.467
18.000
18.474
11.733
12.000
96.570
112.610
15.200
7.267
13.167
11.000
27 500
I.1M.3M I.M7.7M
94.667
34.000
37.000
18.667
420.000
72.000
40.500
45 000
92 500
8.300
6.000
19.867
19.826
12.533
10.000
91.420
106.930
16.667
8.167
14.667
11.500
27.500
yapmak zorunda kalıyoruz" di-
yerek eskisinin mürekkebi kuru-
madan sürekli yeni fiyat belir-
leyen ayçiçekyağı üreticileri ge-
çen ay da fiyatlanru yüzde 12
arttırdılar. Bu son artışla birlik-
te ayçiçekyağı fiyatlan 9 ayda
enflasyonun kat kat üstünde
yüzde 108 artmış oldu.
Ağustos ayında süt ve süt
ürünlerine gelen zamlar ağustos
ayında beyazpeynir, tereyağı fi-
yatlarını da arttırdı. Geçen ay
beyazpeynir yüzde 8, tereyağı
ise yüzde 5 zamlandı. Zeytin ve
zeytinyağı fiyatlan da geçen ay
sırasıyla yüzde 10 veya yüzde 11
zam gördü.
Toprak Mahsulleri Ofısi'nin
buğday ahm fiyatlarını son ola-
rak 700 liradan 900 liraya çıkar-
ması un ve makarna fiyatlannı
körükledi. Uzun zamandır ses-
siz kalan makarnacılar, eylül
ayında fiyatlarını yüzde 10, un-
cular ise yüzde 5 arttırdılar.
Ekmekte
seçim
oyunuEkonomi Servisi — Geçen
ayın en olaylı gıda maddesi
ekmekti. En son 1 nisanda
fiyatlarııu arttıran ekmek
üreticileri, eylül ayı içinde
bir açıklama yaparak "1
ekimden itibaren ekmek
fiyatını 1300 lira" olarak
belirlediklerini bildirdiler.
Ancak bu açıklamamn
üzerinden birkaç gün
geçmişti ki yeni gelen
haberler 26 eylülden itibaren
tstanbul'da ekmeğin 1200
liradan satılacağmı
söylüyordu. Ancak durum
hiç de beklendiği gibi
olmadı. 26 eylülde olaya
Nurettin Sözen el atarak
ekmeğe zam olmayacağını
açıkladı. Böylece önce 1300
lira fiyat biçilen, sonra
"bari 1200 lira olsnn "
denilen ekmek fiyatı yine
1000 lirada kaldı. Yaklaşık
bir yıl önce fiyat belirleme
yetkisi belediyeden Ekmek
Işverenler Sendikası'na
verilmişti. Ekmek
fiyatlannın serbest
bırakılması anlamına gelen
bu uygulama yaklaşık bir yıl
sonra seçim arifesinde
yeniden belediyenin "sopayı
eline alması"yla tersine
döndü. Fınncılar "Şn anda
belediye bizim maliyet
besaplarımızı inceliyor.
Herhalde seçirae kadar da
inceler. Seçimden sonra
ekmege zam gelir" diyorlar.
Tasarrufçunıııı kara eylülü
Borsa yüzde 11 zarar ettirdi.
Dolar, Isviçre Frangı ve altında
kazanç yoktu. Yatınm
fonlannın getirisi azaldı.
Ekonomi Servisi — Yatınm araçlan ey-
lül ayında tasarruf sahiplerini yaktı. Bor-
sa ortalama yüzde 11 'e varan oranda za-
rar ettirdi. Yatınm fonlannın getirisi yüz-
de 3.20'de kaldı. Dolar ve tsviçre Frangı ye-
rinde saydı. Alün dakayda değer bir değiş-
me görmedi.
Buna karşüık eylül ayında yüzde 4.5'lik
net getirisiyle mevduat faizleri yüzde 5.20
ile mark ve yüzde 4.04 ile sterlin yatınmcı-
run durumunu kurtardı. Dış borsalarda iyi
bir ay geçiremeyen dolar ve altırun yurtiçi
ve değer artışı yüzde 1 'e bile varamadı. Do-
lar ancak yüzde 0.32 değer kazanırken
Cnmhuriyet altınındaki artış yüzde 0.28'de
kaldı. Döviz cinsleri arasında sadece mark
ve sterlin yüz güldürdü. Üç, altı ve bir yıl-
Uk mevduat faizlerinin aylık net getirisi yüz-
de 4.5 dolayında gerçekleşti. Dövizlerin ge-
tirilerindeki azalma Merkez Bankası'nın se-
çim öncesinde dövizde muhtemel bir tırma-
nışa karşı yaptığı "çifte basiu"dan kaynak-
Yatınm araçlan ne getirdi? (%)•
Uç aylık faiz (net)
Altı aylık faiz (net)
Bir yıllık faiz (net)
IMKB Endeksi
Yatınm fonları
ABD Doları
Mark
İsviçre Frangı
ingiliz Sterlini
Cumhuriyet Arünı
Eylül
ayında
4.50
4.60
4.40
-10.99
3.20
0.32
5.20
0.28
4.04
0.28
Dokın
ayda
43.70
40.20
39.80
-9.76
37.84
60.4
45.12
45.30
45.40
45.30
landı. Merkez Bankası, bir yandan Türk li-
rasım sıkıp bankalan döviz bozdurmaya
zorlarken, bir yandan piyasaya döviz sata-
rak kurlardaki artışı kontrol altında tutu-
yor.
Ay içinde faiz dışındaki araçlann getiri-
lerinin azalmasında faiz oranlanmn yüksel-
mesi etkili oldu. tMKB Biksik Endeksi'nin
yüzde 10.99 oranmda değer yitirmesine,
devletten beklenen maddi desteğin bir tür-
lü gelmemesi yol actı.
Tasarruf araçlannın 9 aylık durumuna
lakıldığında ise alün ve dövizlerin yüzde 45
ve bunun üzerinde gelir sağladığı görülü-
yor.
Faizin durumu kurtardığı yatınm fon-
lannın ortalama getirisinin düşük kaldığı
dikkati çekiyor. Dolar eylül ayında durgun
seyretmesine karşılık özellikle yıluı ilk ya-
rısındaki performansıyla 9 ayda yüzde 60.4
prim yaptı. Yılın ilk yansında durgun sey-
reden markm ikinti yarıda atağa geçmesiyle
birlikte 9 aylık getirisi yüzde 45.12'ye var-
dı.
İsviçre Frangı yüzde 45.30, sterlin yüz-
de 40.40 değer kazandı. Yılın ilk yansın-
daki performansını konıyamayan tasarruf
araçlanndan biri de altın oldu. Yurtdışı
borsalarda en büyük altın üreticilerinden
olan Sovyetler Birliği'nin satış yapacağına
ilişkin haberler altın fiyatlannı son beş yı-
lın en düşük düzeyine indirdi.
Buna karşılık altırun yurt içi piyasada
yüzde 45.30 oranındaki değer artışı, dola-
nn yüzde 6O'ı geçen primınden kaynakla-
nıyor.
Borsada 9 ayda hisse senetleri ortalama
yüzde 9.76 değer yitirdiler.
Sansui satıhyorEDtP EMİL ÖYMEN
LONDRA — Polly Peck In-
ternational'ın, Japonya'daki iş-
tiraki olan elektronik ve video
firması "S«nsui"ye dikiş maki-
nesi üreticisi "Singer"in ana fir-
ması ortak oluyor. Polly Peck-
in yüzde 72 hisse ile 1989 yılın-
da katıldığı "Sansui"nin yüzde
32 hissesi satıhyor. tki yıl için-
de "Sansui"nin yüzde 19 nisse-
sinin daha satılması öngörülü-
yor. Şimdiki şatışla halen öde-
me güçlüğü içinde olan"Sansui"
böylece 50 milyon dolar kadar
bir işletme sermayesi kazanacak.
Daha ileri bir aşamada, Polly
Peck'in tüm hisselerinin satılma-
smm da planlandığı bildiriliyor.
"Sansui"de PoUy Peck'in his-
seleri satm alacak olan "Semi-
lech" firması, dikiş makineleri
üreticisi "Singer"in ana firma-
sı. "Semi-Tech" tarafından
"\Vall Street Journal" gazetesi-
ne yapılan açıklamada, "satış
sözkşmesi, Singerin dağırjm se-
bekesinde üretici ile toptancı
arasındaki stratejik ilişkiyi iyi-
leştirmede bir adım" olarak ni-
telendi. Satış işleminin tamam-
lanmasından sonra "Sansui",
merkezi Hong Kong'da olan bir
bilgisayar firması "Gran-ie
Holdings" tarafından yönetile-
cek. Yapılan anlaşmaya göre
"Semi-lech" ve "Grande", "San-
sui"den 50 milyonu aşkın hisseyi
tanesi 50 yenden alacak. Tokyo
Borsası'nda "Sansui" hisseleri
halen 159 milyon dolar kadar
ediyor.
Polly Peck'in "star" iştirakle-
rinden "Del Monte"nin ise bir
kısım hissesinin New York Bor-
sası'nda satışa çıkartılmasına
ilişkin planlar halen belirsizliğini
koruyor. "Financial Times" ga-
zetesinin konuya ilişkin bir ha-
berinde, "Union Capital
PJutners" adh yatrnm şirketinin
"Del Monte"yi 620 milyon do-
lara satın almak istediği, ancak
Polly Peck kayyımlanmn bu ko-
nuda kararsızhklannı sürdür-
dükleri bildirildi. "Del Monte"-
nin bir kısım hissesinin satılma-
sı sonucunda sağlanacak taze
paranın, Polly Peck'ten 1 milyar
300 milyon sterlin alacaklı olan
banka ve mali kuruluşlar arasın-
da "hangi öncelik sırasına bag-
b olarak" dağıtılacağı da henüz
belli değil. Polly Peck'in 23 bin
"sıradan hissedar"ınm ise bu sa-
tışlann hiçbirinden bir yarar
sağlamayacağı, uzmanlar tara-
fından ifade edilmekte.
KlSA KISA
• 9. ULUSLARARASI
Bilgisayar Fuan Compex 91
yann Tepebaşı îstanbul
Sergi Sarayı'nda açılıyor.
Sergi 6 ekim akşamına
kadar açık kalacak.
• TUNAECS (Avrupa
Topluluğu Etüdleri Türk
Üniversitelileri Birliği)
ikinci toplanösım 7-8 ekim
tarihleri arasında Marmara
Üniversitesi'nde yapacak.
• BİRLİK Kâğıtçıhk 1991
yılı başından bugüne kadar
139 ton çek ve hisse senedi
ihalesi kazandı.
• TOKAİ Çakmaklan,
Japon lisansıyla Azbüsebat
A.Ş. tarafmdan Tuzla'da
üretilerek Japonya'ya da
ihraç ediliyor.
• DEVA Holding 34
yaşına bastı. 500 bin lira
sermayeyle kurulan Deva
Holding bu yıl sermayesini
56 milyar liraya yükseltti.
NETBANK'A GELIN
3ay% 7 0
3 aylık % 70 brüt faizin yıllık
v* # 8 « V getirisinden yararlanın.
NETBANK
[ DUL D«SÜ. 133 03 50 Curnhon»* Cod. »1 Elmodoğ HAttİTI HûMyir Ahrto,
134 34 06 CMnfeny* Cod 271 UfcUO*LU Jurgul 5oy- 511 40 02 NumaflMmy. Cad «9
tmrin, ANTAITA D M Hapağlu 17 14 II MaK»i Cod 73 KUfAUUI B*, Erde< 19488
Babonı HayrMiki Va^a Cad 26/6
T U K E T I C I G O Z U Y L E
MERAL TAMER
Ktırşunsuz benzini ucuzlatalım
"Kurşunsuz benzinin hava kirliliğini önle-
mekte önemli bir faktör olduğu tartışılmaz.
Maliyeti ise diğer benzin türlerinden daha pa-
halı. Bu yüzden de ülkemizde yeni yeni satıl-
maya başlanan bazı yerlerde, kurşunlu ben-
zine oranla yüzde 15 dolaylannda daha faz-
la para ödemek gerekiyor.
Geçen yıl uzunca bir süre çeşitli Batı ülke-
lerinde araba kullandım. Bu yüzden benzin
fiyatlannın ne durumda olduğunu yak/ndan
biliyorum. Türkiye dışında istisnasız bütün ül-
kelerde kurşunsuz benzin diğerlerinden da-
ha ucuz. Bu, çevreyi kirletmeyenlere verilen
bir ödül veya ödün değil midir?
Kurşunsuz benzin
kullanacak olan araba-
ların kataltzör ve ben-
zeri düzenlemelere sa-
hip olması gerektiğin-
den arabalann mali-
yeti artıyor. Arna ben-
zini daha ucuz alabil-
dikleri için bu fiyat far-
kını bir süre sonra
kapatıyorlar. Sonuç
olarak soluduğumuz
havayı daha az kiriet-
miş oluyoruz.
Araba konusuna de-
vam edelim. Ben ara-
ba alırken havayı kir-
letme cezası mahiye-
tinde bir ödeme yap-
mak zorunda kaldım.
Ama benim arabam
havayı daha az kirlete-
cek bir yapıdadır ve bu
yüzden daha pahaiıya
satılır. Havayı kirletme
vergisi nkpin böyle bir arabadan alınır? Bu ver-
giyi ödeyen arabalar artık havayı kirletmezler
mi? Yoksa alınan bu para şehirlerdeki havayı
süzecek filtreler için mi kullanılıyor? Yoksa ha-
vayı daha fazla kirleten otolann ithaline izin
vermeye devam mı ediliyor?"
İstanbul'dan yazan okurumuz Prof. Dr. Yıl-
dız Demiriz, Türkiye'de çevre bilincinin art-
tırılması arzusunu dile getirdiği yazısında,
"kurşunsuz benzin" konusunda resmi ma-
kamlarımızın dikkate almaları gereken uya-
rıcı önerilerde bulunuyor. Son yıllarda özel-
likle kış aytarında soluk almakta zoriandığı-
mız İstanbul için kurşunsuz benzin "hayat
kurtancı" olabilir. Yeter ki istanbullu olarak
gerek halk gerekse belediyeler ve resmi ma-
kamlar bu konuya sahip çıksınlar...
Prof. Demiriz, bu öneriyi getirdikten son-
ra insanın içgüdüsel olarak kendi çıkarlarına
düşkün olduğunun altını çiziyor ve bu zayıf
yönünden yararlanarak -kurşunsuz benzinin
ucuz satılması gibi- bireylerin çevre koruma-
ya yöneltilebileceğini savunuyor.
Prof. Demiriz'in dizel motortu araçlaria il-
gili uyarıları da var:
"Bizde mazot yakmak demek, kara du-
manlar çıkartarak havayı kidetmek anlamı ta-
şıyor. Halbuki bu durum tamamen arabala-
rın yetersiz veya bilgisiz bakımından ileri ge-
liyor. Gezdiğim bütün Avrupa karayollarında
ve şehir yollanrvda egzozundan duman çıkan
araba görmedim. Hiçbir boyda, tipte ve mo-
delde... Zaten havayı kirleten aracı trafiğe çı-
kartmazlar ki. Trafik polisini bırakın vatanda-
şın ihban bile bu men olayı için yeterlidir. Di-
zel motor belki havayı diğerlerinden daha faz-
la kirletiyordur. Ama hiçbir ülke düşünemiyo-
rum ki belediye otobüslerinin egzozlarını so-
ba borusu gibi uzatsın ve o pis kara dumanı
yere üfleyeceğine evinde veya bürosunda
oturan vatandaşın penceresinden içeri üfle-
sin. Bu tür bir uygulama yere tükürmek yeri-
ne havaya tükürmeye
benzemiyor mu? Bu
dumanlar dönüp dola-
şıp yağmur ya da rüz-
gârta yine bize gelmiyor
mu? Bu gibi acaip ön-
lemlerle kendimizden
başkasını aldatamayız.
Prof. Demiriz, İstan-
bul'da soluk aimamızı
zoriaştıran bir "katlia-
mı" da yazısında dile
getirmiş: Ağaç kıyımL..
"Ağaçlan yakında
şehirlerde yaşayan
çocuklara ancak mü-
zelerde tanıtabilece-
ğiz" diyen Demiriz, AJ-
manya'da ağaçların na-
sıl korunduğuyla ilgili
olarak da şu örneği ve-
riyor:
"Bahçenizde büyû-
cek ve pek de sağlıklı
olmayan bir ağaç bu-
lunduğunu varsayalım. Bazı büyük dalları çü-
rümeye başlamış, ortasında bir kovuk olan...
Ağaç büyük olduğu için budamanız ve üst dal-
lanna ulaşmanız da güç... Yapacağmız tek
şey belediyeye başvurmaktır. Belediye artık
bütün imkânlarını seferber ederek bu ağacı
sağlıklı hale getirmeye çalışır. Eğer ağaç kur-
tulacak gibi değilse keser ve ortadan kaldınr.
Bu iş tüketiciye neye mal olurdersiniz? iş-
te burada belediyenin yöntemi ilginç. Eğer
ağacınız sağlığına kavusursa belediye sizden
herhangi bir ücret talebinde bulunmaz veya
çok sembolik bir ödeme yaparsınız. Ama eğer
ağaç kurtarılamazsa masrafın tümünü öder-
siniz. Bu yüzden de fazla masrafa girmemek
için ağacınızın sağlığına duacı olursunuz.
Ağaçta küçük bir sorun olduğunda ise gerekli
yerlere derhal başvurursunuz. Ağacınızı be-
lediyeden gizli olarak sakın kesmeye kalkma-
yın.
Çünkü oralarda bilinç düzeyi yüksektir.
Komşunuz sizi ihbar eder ve belediye de onu
ciddiye alarak size yüklüce bir ceza keser..."
Belediye ve resmi makamlanmızın dikkat-
lerine sunuyoruz.
T Û K E T İ C İ N İ M S E S İ
İyi araştırma yapmadan...
28.1.1991 tarihinde Yalo-
va'da kuyumcu Cengiz Ka-
laycıoğhı ndan, faturası iltşik-
te bulunan ziyneti almıştım.
Aradan geçen 6 ay altın fiyat-
larını yüzde 30 yüksettmesine
rağrnen aldığım ziynetin aynı-
sını bir başka kuyumcuda gö-
rüp fiyatını sorunca şoke ol-
dum. Zira bugün bile benim o
tarihte ödedigim miktara ulaş-
mıyordu. Araştırmalanmı baş-
ka kuyumcularda da sürdür-
düm. 700 bin liradan fazla al-
datılmıştım. Özellikle işçilik
adı altında belirtilen ücret, sı-
nırın 3 kat üzerinde alınmıştı.
Cengiz Kalaycıoğlu'na gkte-
rek durumu telafi etmesini is-
tedim. Ancak bana liberal
ekonomiden söz etti ve "Ya-
pacak bir şey .yok" dedi.
Hayrtye Sakarya - istanbul
fArkadaşlanmız Yalova'daki kuyumcu Cengiz
Kalaycıoğlu ile görvştüier. Kalaycıoğlu, aynı
ziynetin başka b/r kuyumcuda bulunmasının söz
konusu olmadığını belirttikten sonra, "Ben
ziyneti satarken daima, yatınm amacıyla almak
istiyorsanız bunu almayın. Satarken işçilikten
kaybedersiniz derim. Çünkü bu tip ziynet
lükse girer. Hem ben malımı satıp faturamı
vermlşim. işçilik dlye yazdığım gramın oasına
20 bin liranın 10 bin lırasını işleyene verdlm,
diğer 10 bin liranın içinde ise benim kinm,
yüzde 25 vergi ve KDV var" dedi. Bu arada
okurumuz altın bileziği Yaiova'da bir başka
kuyumcuda inceletti. Kuyumcuyla biz de
görüştük. Gerçekten de fazla para alınmıştı.
Okurumuzun elinde faturası ve malın alınmış
tarihi bulunduğuna göre bu tespiti her zaman
yeniden yaptırmak mümkün. Ancak bizim
yapabileceğimiz bir şey yok. Sadece okurumuzun
piyasa araştırmasını neden malın satın almadan
değil de aldıktan sonra yaptığını soruyor ve bu
vesileyle sizleri bir kez daha uyarmak istfyoruz:
Lütfen önce iyi bir piyasa araştırması yapın,
ondan sonra ne alacağınıza karar verin.
Ayyıldız değiştirmiyor
24.8.1991 cumartesi günü
Ay-Yıldız fîrmasının Zincirliku-
yu şubesinden bir adet GÜN
marka ayakkabı aldım. 2 gün
giydikten sonra ayakkabının
kenannda ve ön yüzünde ku-
maş dokusunun bozulduğunu
farkettim. Köşenizdeki yazılar-
dan cesaret alarak ve Ay-
Yıldız firmasının ciddiyetine
güvenerek 28.8.1991 çarşam-
ba günü firmaya ayakkabıyı
geri götürdüm. Yetkili bir bey-
le görüştüm. Ancak bana ik-
na edici bir bilgi veremedi ve
ayakkabının dokusunun bo-
zulmadığmı sadece renginin
ağardığını söyledi. İkna olma-
dığımı söylediğim halde bana
yardımcı olmadtlar.
Hafize Baldan - istanbul
r\y-Yıldız mağaza müdürû Recep Çalıskan ile
görüştük. Kendisi, "Ben ayakkabıyı gördüm.
Hanımın sağ ayak başparmağı dik. Baş-
parmağın olduğu yer bir iki kere sürtmüş, o
da kumaşta ağarma yapmış. Hata kumaştan
kaynaklansa kumasın her tarafında ağarma
olurdu. Müşteriden kaynaklanan bir hata
olduğu için bizim yapabileceğimiz bir şey
yok" dedi. Okuyucumuza durumu bildirdiğimizde
ise kendisi "İki günde ayakkabtda ağarma olur
mu? Kumaşta hata olduğu halde suçu baş-
parmağıma yıktılar" dedi.
URET1CIYE
TEŞEKKUR
AYNURAYDIN
sevindirdi
Nisan ayında bir butikten
175 bin lira ödeyerek beli-
nin bir bölümü lastikli, bol
kesimli bir etek aldım. Etek
3. ayın sonunda giyileme-
yecek duruma geldi. Las-
tikleri bozuldu, yan dikişler
söküldü, rengi şoldu ve ön
ktsmı tüylendi. Üretici fırma
olan Aynur Aydın'ın adre-
sini oğrenip eteği oraya gö-
türdüm. Bana çok anlayış-
lı davrandılar. Ozür dileye-
rek istediğim bir giysiyi se-
çip almamı söyledıler.
Etekle aynı fiyattaki bir el-
biseyi ücretsiz akjım. Ham-
dlye Ergin - Izmir
ARÇELİK
üzmedi
Arçelik'ten fırın almıştim.
Gördüğüm aksaklıkları ve
önerileri Arçelik Bölge Mü-
düriüğü'ne bildirdim. Bölge
şefi Cumhur Deniz'den he-
men yanıt geldi. Ayrıca ser-
vislerinden eleman gön-
derdiler. Doğrusu ilgilecek-
lerini sanmıyordum. Nuray
Ercan - Kocaeli
PARlS'e
teşekkür
1990 kasımında Kadı-
köy'deki LE PARİS ayak-
kabı mağazasından bir çift
pabuç aldım. Ayakkabının
altı kösele olduğu için kışın
dışarda pek giymedim, sa-
dece işyerimde kullandım.
Buna rağmen ön ve yanla-
rından açılma yaptı. Ayak-
kabıyı mağazaya götürüp
yapıştırmalarını rica ettim.
Bir hafta sonra almaya git-
tiğimde neredeyse tanıya-
madım. Kösele, aft ve to-
puk tamamen yenisiyle de-
ğiştirilmiş ve preslenmişti.
Oznur Altınok - İstanbul