Katalog

CUMHURÎYET/14 HABERLER 18 OCAK 1991 BakanlarKurulu 'savaşyetkisi'ninkullanımınıgörüştü Akbulut: \etki Genelkurmay'da saat süren toplantısından sonra Devlet Bakanı ve Hükümet Söz- cüsü Mehmet Yazar da Başba- kanlık binasının çıkış kapısmda gazetecilere şu açıklamayı yap- tı: "TBMM'nin hükttmete verdi- ği yetkiye istinaden, zamanı ve gereği Gen«lkurmay Başkanlı- ğı'nca tayin ve tespit edilmek üzere, TBMM'den alınan kara- nn gereği için Genelkurmay Başkanlığı'na gerekli talimalın verilmesi kararlaştınlmıştır." Yazar, gazetecilerin soruları- na da şu yanıtlan verdi: — Genelkurmaya'a önerileri- niz.oiacak mı? YAZAR — Zaten kararda, gereği, şumulü, zamanı ihtiyacı tayin ve tespit edilmek üzere bu Bakanlar Kurulu toplantısından sonra Hükümet Sözcüsü Mehmet Yazar Meclis'ten alınan yetkinin kullanımı için Genelkurmay'a . talimat yazılacağını belirtti. Yazar, üslerdeki yabancı güçler için "Saldın beklemek mecburiyeti yok" dedi. Başbakan Akbulut "Genelkurmay Başkanlığı gerektiğinde încirlik'in kullanılmasma müsaade edecektir" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosn) — Bakanlar Kurulu, TBMM'den alınan yetkinin kul- lanılması için Genelkurmay Baş- kanlığı'na talimat verdi. Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Mehmet Yazar, üslerde- ki yabancı güçlerin hareketi için, "Türkiye'ye doğrudan bir saldın bekleme mecburiyetioin bulunmadığını" açıkladı. Başbakan Yıldınm Akbulut, "Genelkurmay Başkanlığı ge- rektiğinde İncirlik'in kullaml- masına müsaade edecektir" de- di. Bakanlar Kurulu, olağanüs- tü hal ilan ediJmesi konusunda karar almadı. Bakanlar Kurulu'nun saat 19.40'ta başlayan ve yaklaşık 1.5 • Iran ve Suriye Saddam'ı suçladıDış Haberler Servisi — Iran ve Suriye yetkilileri dün Irak'a karşı başlatılan askeri harekâtın sorumlusunun Saddam Hüseyin olduğunu belirttiler. Iran parla- mentosu dün olağanüstü olarak bir araya gelirken Suriye'den ya- pılan açıklamada Saddam Hü- seyin için kimsenin gözyaşı dök- memesi gerektiği bildirildi. Iran Devlet Başkanı Haşemi Rafsancani, gelişmelerden "bii- yiik üziintii" duyduğunu ve Tah- ran'ın uluslararası güçle Irak güçleri arasında savaşın çıkma- ması için üstüne düşeni yaptığı- nı bildirdi. Dün olağanüstü olarak bir araya gelen Iran parlamentosun- da ülkenin tarafsızlık politikası- nın değişmediği bildirildi. Suriye, savaşın başiamasından kişişei olarak Irak Devlet Başka- nı Saddam Hüseyin'in suçlu ol- duğunu ve bunun bedelini öde- mesi gerektiğini bildirdi. Suriye'de yönetimdeki Baas Partisi'nin yayın organı El-Baas gazetesi, "Kardeşçe çağnlara kulaklannı tıka) r an ve gözlerini kapayan bu rejim için hiç kim- se bir damla gözyaşı dökme- meli" ifadesini kulandı. yetki verümiştir. Bu çerçeve için- de ve yine Meclis'ten alınan ka- rarda belirtilen ve BM'nin 678 sayılı karanna dayandınlan çer- çeve içinde, aynı esaslara tabii olarak Genelkurmay Başkanlı- ğımıza bu çerçeve içinde gerekli görüldüğü zaman ve durumda bu kararın gereğinin yerine ge- tirmesi talimatı verilmiştir. Ge- nelkurmay Başkanlığı'na gereği- ni yerine getirin manasına... — Bu talimat. Genelkurmay Başkanlığı'na gereğini yerine ge- tirin manasına mı geliyor? YAZAR — Hem hazırlığı ya- pın, hem gerekli olduğu an, ih- tiyaç olduğu zaman, bu kararı yerine getirin manasınadır. — O zaman, herhangi bir ge- ceyansı bu yetkinin kjdlandacağı sürprizi olabilir?.. YAZAR — Bunun sürprizi olmaz. Burada önemli olan, olaylann, hadiselerin seyrini, ge- iişmesini vaktinde ve doğru ola- rak takip etmek ve değerlendir- mektir. Çünkü olay şu anda de- vam ediyor, hadise Körfez'de de- vam ediyor. Türkiye de kendi güvenliği ve milli menfaatleri açısından Meclis'ten aldığı bu yetkiyi yine aynı etkinlikle ve ka- rarlılıkla uygulamak ve takip et- mek zorundadır. — Amerikan uçaklan tncir- lik'e geldi rai? YAZAR — Evet. Bugün (dün) gelebilir. — Harekât hakkında bir de- ğerlendirme yaptınız mı? YAZAR —Körfez'deki hare- ketle ilgili bir genel değerlendir- me yaptık. — Savaşın ne zaman biteceği konusunda bir değertendirmeniz var mı? YAZAR — O konuda bütün dünyadaki genel değerlendirme aşağı yukarı çok uzun süreli ol- mayacağı şeklindedir. Fakat şu anda, bu konuda da kesin bir şey söylemek erkendir. Henüz bilgiler, bir bütünlük içinde tam olarak intikal etmiş değil. BUtUn bilgiler intikal ettikten sonra da- ha iyi bir deferlendirme yapıla- cağını zannediyorum. — Türkiye'ye yönelik bir teh- dit olacağı yolunda bir duyum aldınız mı? YAZAR — Şu anda böyle bir tehdidi, böyle bir ihtimali zayıf görmekle beraber, bu gibi sıcak olaylarda bazen zayıf gibi görü- nen ihtimalleri de çok ciddi ele almak gerekiyor. Ama şu anda böyle bir ihtimal yoktur. — Genelkurmay, verilen tali- matı doğrudstn Türkiye'ye bir saldın olmadığı takdirde uygu- layabilecek mi? YAZAR — Eğer kastettiğiniz üslerdeki yabancı güçler ise, onu kastediyorsanız o konuda zaten alınan karar açıktır. Bu hal için illa da bir saldın beklemek mec- buriyeti yoktur. O hal için... — fnciriik'te ciddi bir hareket olduğu haberleri aldık. Bu gece (dün gece) yetkinin kullanılma- sı söz konusu mu? YAZAR — Hayır, böyle bir şey söyleyemem. Burada zaman- lama konusunu, ancak olayın seyri içinde ve alınan bilgilerin ışığında değerlendirmek ve tes- pit etmek mümkündür. Şu an- da bir zaman söylemem fevka- lade yanlışnr. — Okullann tatili gündeme geldi mi? YAZAR — Hayır. — Olağanüstü hal söz konu- su mu? YAZAR — Hayır, yok. Tek- rar ediyorum. Burada Türkiye*- nin bir savaşa, bir sıcak çatışma- nın içine girmesi veya buna ben- zer düşünceler bahis konusu de- ğildir. Özal'ın görüşü Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın, hükümetin aldığı ek yetki ile attığı adımı "gecikmiş bir olay" olarak nitelediği oğre- nildi. Cumhurbaşkanı Özal, kendisine yakın bazı ANAP milletvekilleri ve bakanlarla yaptığı görüşmelerde ABD'nin artık dünyanın tartışmasız lide- ri olduğunu savunarak Türkiye 1 nin dış politikasında bu faktö- rü göz önünde bulundurmak durumunda olduğunu söylediği öğrenildi. Edinilen bilgiye göre Özal, Türkiye*nin ABD'nin yanında aktif olarak rol alması gerekti- ğini savunurken savaş sonrası Irak'ın kuzeyinde bir Kürt dev- leti kurma girişimleri olabilece- ğini, Suriye ve Iran'ın Irak'a gi- rebileceklerini anlatarak "Bizim Irak'ın kuzeyinde olabilecek bu tip girişimleri kontrol altına al- mamız gerekir. Türkiye bu ne- denle savaşa girebilir ve o nok- tada girmelidir de" değerlendir- mesini yaptı. Ifetkinin perde arkası F-15'LERE KORLM V — \UI) den istenen 48 savsş uçağı dün ögleden itibaren İncirlik'e inmeye başladı. F-15'lere uçaksavar ko- ruması yapıldı. (Folograf: Zafer Aknar) YASEMİN ÇONGAR ANKARA — TBMM'nin hü- kümete "Türk Silahlı Kuvvetle- ri'nin yabancı ülkelere gönderil- mesine ve yabancı kuvvetlerin Türkiye'de bulundurulmalan ile kullanılmalarına" ilişkin yetki vermesinin ardında, lncirlik, Erhaç ve Diyarbakır üslerinin Irak'a karşı hava harekâtında Amerikan uçaklannca kullandı- nlması kararı yatıyor. Bu kara- rın, Ankara ile Washington ara- • sında uzun bir pazarlıktan son- ra alındığı ve söz konusu üsle- rin harekâtın "ileri" aşamala- rında devreye sokulmasını ön- gördüğü öğrenildi. Cumhurbaş- kanı Turgut Özal'ın dün CNN'e verdiği demeçte "artık karar Amerikan komutanınındır" de- mesi ise bu çerçevede Washing- ton'a verilen "yanlış bir sinyal" olarak askeri ve diplomatik çev- relerde bü- yük tepki yarattı. Öte yandan, CNN'in "yanlış bilgilendirme" yapüğıru savunan üst düzeyli bir Türk askeri strateji uzmant, ''Henüz hava harekâtının çok başındayız. Bu nedenle üslerin devreye geç sokulmasını istedik. Yoksa savaşın içinde kaybolunız" dedi. ABD ile Türkiye arasındaki uzun pazarlıklardan sonra lncirlik, Diyarbakır ve Erhaç havaalanlarının savaşın ileri aşamalarında devreye sokulması öngörülüyor. Türkiye'nın güneyindeki as- keri tesislerin Irak'a karşı bir hava harekâtında "çok önemli" rolü olabileceğini vurgulayan strateji uzmanı, "O nedenle bu tesislerin devreye sokulmasını kısa sonuç alıcı ve az kayıp ve- ren bir harekâlın güvencesi ola- rak görüyoruz. Ancak bu görüş. tesislerin harekâtın ilk günlerin- de kullanılmasını içermemek- tedir" dedi. Ankara'nın Körfez politikasının biçimlenmesinde başından beri çok aktif bir rol oynayan söz konusu strateji uz- manı, Cumhurbaşkanı Özal'ın dün akşam CNN'e "Artık ka- rar Amerikan komutanınındır" demesim de "talihsiz bir deraeç" olarak nitelendirdi. "Irak'ın gücii büyük" Cumhurbaşkanı'nın bu de- mecinin, Türk askeri tesislerinin zamanından önce devreye so- kulmasına yeşil ışık yakmasın- dan duyulan kaygı, Irak'ın as- keri güç ve olanaklannın "Kör- fez harekâtının uzun süre deva- mına yol açacak kadar geniş" olduğu bilgisinden kaynaklanı- yor. Ankara'daki üst düzey bir stratejist, CNN televizyonunun "yanlış bilgilendirme" yaptığı- na dikkat çekerek "Bu çerçeve- de hava harekâtının sonuna ge- lindiği izlenimi doğdu. Henüz Saddam'ın tek bir füzesi, tek bir uçağı uçmadı. Bunlaı' tahrip edilmedi. Gizli tutuluyor. Irak'- ın amacı üç dört günlük bom- bardımanı sineye cektikten son- ra, iş Kuveyt'e yönelik kara operasyonuna gelince elindeki füzeleri gizlediği yerden çıkar- mak... Harekât çok kısa süreli olmayacak. Bu nedenle üslerin devreye gec sokulmasını istedik. Yoksa savaşın içinde kaybolu- raz" dedi. Türkiye'nin ABD ile yaptığı "üs kullandırma pazariığında da" harekâtın uzaması olasılı- vğr düşünülerek "İlk aşamada bizden bir şey bekleme>in. Ta- mamlayıcı darbeyi bu üslerden indirin" mesajının ısrarla vur- gulandığı kaydedildi. Genelkurmay'ın yine haberi yoktu Kaddafi Türkiye savaş davuhı çalıyor Dış Haberler Servisi — Litv ya lideri Muammer Kaddafi, "Bazı ülkeierin savaş davulu çal- mayı bırakmalan gerektiğini" söyledi. "Örneğin Türkiye... Türkiye savaş davulu calmayı bı- raksın" dedi. Ürdün Veliaht Prensi Hasan da Türk hükümetinin Meclis'ten "savaş yetkisi" alması karannın, "çok önemli bir potansiyel gelişme" olduğunu söyledi. Amerikan ABC televizyonunun, hükümetin "savnş yetkisi" iste- mesine ilişkin yorumunda da bu kararın ABD'nin Irak'a saldırı- ya geçmesinden sonra alınması- nın "anlamlı" olduğu savunul- du. EVREN DEĞER ANKARA — Hükümetin, Türkiye^ ye yönelik bir saldın olmaksızın Körfez savaşında lncirlik Üssü'nü ABD'lilerin kullanımına açtığı yolundaki karanndan Genelkurmay Başkanlığı'nın haberdar olmadığı saptandı. Genelkurmay Başka- nı Orgeneral Doğan Güreş, hükümetin talimatının henüz kendisine ulaşmadığı- nı belirterek, "Üsleri kullanıma açacak mısınız" şeklindeki soruya, "Hele bana bir gelsin, yorum yapayım" yanıtını ver- di. Genelkurmay Başkanlığı Genel Sek- reteri Tuğgeneral Hurşit Tolon, hüküme- tin kararını Cumhuriyet muhabirinden öğrendikten sonra "Bugünlerde siz bizi gectiniz" diye konuştu. Gureş ko- nuyla ilgili olarak Cumhuriyet muhabi- rinin sorularını şöyle yanıtladı: — Bakanlar Kurulu toplantısında üs- lerin ABDliler tarafından kullanımı ko- nusunda Genelkurmay Başkanlığı'na yetki verildiği açıklandı. Bir değeriendir- me yapar mısınız? GÜREŞ — Böyle bir yetki olamaz bu. Herhalde Bakanlar Kurulu karar vermiş- tir. Kararname çıkarmıştır. normal ola- rak böyle olur bu iş. Bakanlar Kurulu herhangi bir emir vermek isterse bu em- ri, emir şeklinde yazı ile değil, kararna- me ile çıkanr. Kararname emir verir, şu- nu yapacaksın diye. Herhalde öyledir. — Bakan Yazar, Genelkurmay Baş- kanlığı'na talimat verildiğini açıkladı. GÜREŞ — Normal usul budur. Her- halde onu söylemek istedi. Bana daha gelmedi. Bizim bildiğimiz bir şey vardır, amir astına emir verir, yazar. Bu böyle oluyor. Bakanlar Kurulu karar veriyor. Bana emir şimdiye kadar Bakanlar Ku- rulu kararı ile geldi. — Böyle bir talimat size ulaşınca üs- sü kullanıma açacak mısınız? GÜREŞ — Onun hakkında bir şey söyleyemem, onu görmedim daha. — Peki böyle bir durumda Türkiye sa- vaşta taraf olmuş olmr.z mı? GÜREŞ — Bu hususta hiçbir müta- laada bulunmayayım. Asker kişiyim ben. Anlayışla karşılayın. — Ancak böyle bir durumda savaşa- cak olan Türk Silahlı Kuvvetleri değil mi? Üsleri kullanıma açınca Irak bize fü- ze atmaz mı? GÜREŞ — Hele gelsin bana bir, o za- man bir yorum yapayım. Şimdi 2. Baş- kan'dadır, harekât merkezine gitmiştir. Ben ondan sonra yorum yaparıın. Genelkurmay Başkanlığı Genel Sek- reteri Tuğgeneral Hurşit Tolon da hükü- metin söz konusu kararını Cumhuriyet muhabirinden öğrendikten sonra, "Siz bugünlerde bizi gectiıüz" değerlendirme- sini yaptı. Tuğgeneral Toion'a yöneltilen sorular ve yanıtları şöyle: — Bakanlar Kurulu toplantısında üs- lerin kullanımı konusunda bir karar alın- dı ve açıklandı. Bunu nasl değerlendi- riyorsunuz? TOLON — Siyasi bir karar. — Siyasi bir karar diyorsunuz ama... TOLON — Ben demiyorum, zaten vermişler, siz bana söylediniz. — Biz de bu durumda savaşa taraf ol- muyor muyuz? TOLON — Onu bilemem, o yorum bana ait değil, hükümete ait. Nasıldı açıklama? — Üslerin kullanımı konusunda Ge- nelkurmay Başkanlığı'na yetki verilmiştir şeklinde... TOLON — Şeklinde açıklama yapıl- dı. Şimdi siz diyorsunuz ki bu bizi sava- şa ithal eder mi? Bu yorum tabii ki hü- kümete aittir. Benim şahsıma ait değil- dir. — Ancak sonuçta savaşacak olan Türk Silahlı Kuvvetleri... TOLON — Benim uçağım kalkma- mışsa ben savaşa ithal edilmiş olmam herhalde. — Oiyarbakır, Malatya ve Adana'ya bir füze atılsa buna tecavüz denilmeye- cek mi? TOLON — Bunu herhalde bu kararı veren sayın hükümet üyeleri açıklayacak- tır. Daha doğrusu hükümetin aldığı bu karan yorumlamak bana düşmez. Tama- men siyasi bir karar. Nitekim ben size te- şekkür ederim. Geçen gün de 48 yeni ABD uçağı demiştiniz, bütün gazeteler yazdı. Onu da Hava Kuvvetleri Komu- tanımız da ben de sizden öğrendik. Ya- ni bugünlerde siz bizi gectiniz. Milli Savunma Bakanı Hüsnü Doğan ise hükümetin aldığı karar konusunda değerlendirme yapmaktan kaçındı. HUKUMETE ^SAVAŞ YETKISP Türkiye 2. CepheANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Hükümet, TBMM'den 'savaş yetkisi' aldı. Anayasa'mn 92. maddesine dayanılarak alı- nan bu yetkiye göre hükümet, yurtdışına asker gönderebile- cek, Türkiye'den Irak'a dönük ikinci bir cephe açabilecek ve başta tncirlik olmak üzere Türkiye topraklanndaki üsler- de konuşlandmlmış ABD savaş uçaklanna Irak'ı bombalama izni verebilecek. Hükümete yet- ki tezkeresi TBMM'de 250 oy- la kabul edildi. 148 milletveki- li ret, ANAP'h Recep Ergun çe- kimser oy kullandı. Bu arada MGK'mn önerisi uyannca Ba- kanlar Kurulu'nun seferberlik ilanı kararı aldığı, ancak 'şimdilik' bunu açıklamayaca- ğı öğrenildi. Bağdat'ın önceki gece Kör- fez'deki müttefik kuvvetlerce bombalanmasından sonra dün sabah saat 10.00'da Cumhur- başkanı Turgut Özal başkanlı- ğında toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK), hükümete ge- rekli tedbirlerin almması tavsi- yesinde bulundu. MGK toplan- tısından sonra yine Özal baş- kanlığında yapılan Bakanlar Kurulu'nda tavsiye karan görü- şülerek Meclis'ten kapsamlı yet- ki isteminde bulunulması ka- rarlaştınldı. TBMM Genel Ku- rulu'nda ana muhalefet partisi SHP Genel Başkanı Erdal Inö- nü ve DYP Genel Başkanı Sü- leyman Demirel hükümetin yet- ki istemesini sert bir dille eleş- tirdi. Ancak Genel Kurul, mu- halefet partilerine mensup mil- letvekillerinin karşı çıkmasına rağmen hükümetin istemini be- nimsedi. Böylece hükümete, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni her- hangi bir saldın olmadan kul- lanabilme yetkisi verildi. Daha önce 12 Ağustos 199O'da alınan kararda hükümete Silahlı Kuv- vetleri "saldın halinde" kullan- ma yetkisi verilmişti. 5 Eylül 1990 tarihli kararda ise hükü- mete Türkiye'ye yabancı asker çağırma ve yabancı ülkelere as- ker gönderme yetkisi tanınmış, ancak bunlann kullanılması için herhangi bir izin veril- memişti. Başkent'te dün'hareketli bir gün yaşandı. Saat 04.30'da Baş- bakan Yıldınm Akbulut'un ba- sın toplantısıyla sona eren ge- cenin ilk değerlendirmelerinin ardından Milli Güvenlik Kuru- lu saat 10.00'da Çankaya Köş- kü'nde toplandı. Cumhurbaşkanı Özal, yakla- şık 1.5 saat süren MGK toplan- tısından sonra yaptığı açıkla- mada, Irak'a müdahalenin baş- langıcından nasıl haberdar ol- duğunu anlattı. özal, ABD Başkanı Bush'un harekâtı ha- ber veren telefonundan sonra Çankaya Köşkü'nde değerlen- dirmeler yapıldığını belirterek, MGK toplantısında harekâtla ilgili kararlar alındığını bildirdi. Özal'ın açıklamalarından sonra Bakanlar Kurulu Çanka- ya Köşkü'nde toplandı. Toplan- tı sürerken MGK Genel Sekre- terliği'nden yapılan açıklama- da, hükümete, "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin hazırlık duru- munu arttıracak ilave tedbirle- rin ilanı ve Türk Silahlı Kuvvet- leri'nin ve yabancı silahlı kuv- vetlerin, suratle gelişen durum- larda BM Güvenlik Konsey i'nin 678 sayılı kararını da göz önü- ne alarak kullanılması ile ilgili gerekli kararlan" alma tavsiye- sinde bulunduğu bildirildi. Bakanlar Kurulu sürerken, TBMM'nin saat 15.00'te başla- ması gereken Genel Kurul top- lantısının saat 14.00'te açılaca- ğ y u _ _ Cumhurbaşkanı özal, Ba- kanlar Kurulu toplantısından sonra gazetecilere yaptığı açık- lamada, ABD, Fransa ve tngil- tere"de yasama organlanmn sa- vaş konusunda aldığı kararlan anımsattı. Türkiye'nin savaşa girmernesi umudu taşıdığını be- lirten Özal, "bükümet tarafın- dan istenen yetkinin biriik be- raberlik içinde" kabulünü iste- diğini bildirdi^ Bakanlar Kurulu'ndan sonra ANAP grubu toplandı. Başba- kan Akbulut, grup toplantısın- da yaptığı kısa konuşmada, yet- ki isteminin gerekçesi hakkın- da bilgi verdi. Akbulut, grup toplantısın- dan sonra kulise çıkarak çay içti ve dinlendi. Akbulut, kuliste gazetecilerin Irak'a yönelik operasyonu nasıl değerlendirdi- ğini sormaları üzerine, Irak'ın bütün •stratejik hedeflerinin bombalandığını, haberleşme sisteminin bozulduğunu, hava- alanlarının tahrip edildiğini söyledi. Genel Kurul TBMM Genel Kurulu, ANAP'h Başkanvekili Yılmaz Hocaoğlu'nun başkanlığında saat 14.00'te toplandı. Hükü- metin ek yetki istemine ilişkin tezkeresi okundu. Hükümetin tezkereinin tam metni şöyle: "Irak'ın Kuveyt'i işgal ve il- hak etmesi sonucu ortaya çıkan Körfez krizi sebebiyle öncelik- le Ortadoğu'da oanşın ve istik- rarın yeniden tesisi için 678 sa- yılı Birleşmiş Milletler Güven- lik Konsey i kararını destekle- mek ve ülkemizin muhtemel tehlikelere karşı güvenliğinin idame ettirilmesini sağlamak, kriz süresince ve sonrasında ha- sıl olabilecek gelişmeler istika- metinde Türkiye'nin yüksek menfaatlerini etkili bir şekilde korumak ve kollamak, hadise- lerin seyrine göre ileride telafi- si güç bir durumla karşılaşma- maya yönelik süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardım- cı olmak üzere: lüzum, hudut, şümul ve zamanı hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekil' de Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gonderilmesi- ne ve yabancı silahlı kuvvetle- rin Türkiye'de bulunmasına, bu kuvvetlerin kullanılmalarına anayasanın 92'nci maddesi uya- nnca izin verilmesini takdir ve tensiplerine arzederim." Daha sonra Dışişleri Bakanı Abmet Kurtcebe Alptemoçin kürsüye gelerek bilgi verdi. Dışişleri Bakanı Alptemoçin, bütün barış çabalannın başan- sız kaldığını, Türkiye'nin BM'nin kararlanna baştan be- ri tümüyle uyduğunu anlattı. Alptemoçin, Irak'a karşı 28 ül- kenin fiilen katıldığı bir operas- yonun başlatıldığını ifade ede- rek "Biz Türkiye olarak savaşa katılmama, ikinci bir cephe oluşturmama kararındayız" dedi. Hükümetin yetki tezkeresi 250 oyla kabul edildi. 399 üye- nin katıldığı oylamada, 148 ret, bir çekimser oy verildi. ANAP'h Hasan Celal Gözel, muhalefetle ret oyu kullanır- ken. Recep Ergun çekimser kal- dı. Hükümetin Milli Güvenlik Kurulu'ndan aldığı tavsiye ka- ran çerçevesinde her an için se- ferberlik ilan edebileceği öğre- nildi. Ancak hükümetin sefer- berlik ilanına 'şimdilik sıcak bakmadığf bildirildi. Irak, Israîl ve Suudi Arabîstan'a saldırdıDış Haberler Servisi — Irak, dün gece TSİ 02.00'den başlaya- rak, Israil ve Suudi Arabistan'ı Scud füzeleriyle vurdu. Scud fü- zelerinin Israil'in Tel Aviv, Ku- düs ve Hayfa kentlerine, Suudi Arabistan'ın da Dahran kentine düştüğü bildirildi. Irak'ın saldı- rısının ardından Israil ordusu- nun "alarm" durumuna geçtiği bildirildi. Irak, dün gece TSİ 02.10'dan itibaren Israil'in Tel Aviv ve Ku- düs kentlerini bombalamaya başladı. Tel Aviv'e 2, Hayfa'ya 1, Kudüs'ede 1 bomba düştüğü haber verildi. Ayrıca üç bomba- nın da meskûn olmayan bölge- lere düştüğü bildirildi. Tüm ül- kede sirenlerin çaldığı ve Israil- li yetkililerin halka sığınaklara gitmeleri ve gaz maskeleri tak- maları çağrısında bulunduklan bildirildi. Üç kentte meydana gelen patlamalarda 7 kişinin ya- ralandığı haber verildi. Penta- gon yetkilileri, Irak'ın Israil'e at- tığı Scud füzelerinin kimyasal, gaz ya da konvansiyonel başlık taşıyabileceğini, ancak bunun henüz tespit edilemediğini açık- ladılar. Irak saldınsının ardından, Is- rail ordusuna "savaş alarmı" ve- rildiği bildirildi. Adının açıklan- masını istemeyen bir Pentagon yetkilisi, Irak'a karşılık vermesi konusunda Israil'le işbirliği ya- pabileceklerini belirtti. Ancak bu konuda VVashington'dan res- mi bir açıklama yapılmadı. Üst düzeydeki bir Ürdünlü > l etkili ise İsrail hava ku\ p vetlerinde, Irak'ın saldmsından sonra yoğun bir hareket gözlendiğini bildirdi. Yetkili, Reuter'e yaptığı açıkla- mada, "tsraillilerin karşı saldı- rıda bulunmasını bekliyonız. Hava kuvvetlerinde yoğun bir seferberlik gözleniyor" dedi. Irak'ın Suudi Arabistan'da Amerikan kuvvetlerinin konuş- landırıldığı, Dahran'daki hava üssüne attığı Scud füzesinin TSt 03.00'te düştüğü haber verildi. Bir Fransız televizyon muhabi- ri kentte üç patlama olduğunu kaydetti. CNN bir Suudi sivil sa- vunma yetkilisine dayanarak Dahran'a en az bir füze düştü- ğünü açıkladı. Ancak kentteki ABD'li ve Suudi askeri yetkili- Ierinin, füze saldırısı olmadığı- nı söyledikleri bildirildi. Körfez'deki Amerikan ve müttefik kuvvetlerinin Irak"a karşı önceki gece başlattıklan yoğun saldından sonra Irak ha- va sahasının büyük ölçüde müt- tefik uçaklarımn denetimine gir- diği bildiriliyor. AFP'nin habe- rine göre askeri uzmanlar, dün Irak hedefleri üzerine 18 bin ton bomba atıldığını, bunun Hiro- şima'ya atılan atom bombasın- dan 1.5 kat daha güçlü olduğu- nu belirttiler. Irak ve Kuveyt'te düzenlenen saldıniara 1700 uça- ğın katıldığı ve bin sorti düzen- ledikleri bildirildi. Bağdat rad- yosu, hava saldırılarında 23 si- vilin öldüğünü, 66'sının da ya- ralandığını haber verdi. Irak ha- ber ajansı INA da müttefiklere ait 44 uçağın düşürüldüğünü ve çok sayıda füzenin imha edildi- ğini öne sürdü. Beyaz Saray, ha- va saldınlannın kesilmeyeceğini açıklayarak Saddam'a "teslim ol" çağrısında bulundu. CNN Televizyonu, Irak Hava Kuvvet- leri'nin tünıüne yakın bölümü- nün imha edildiğini, Irak'ın nükleer ve kimyasal tesisleri ile füze üslerinin tahrip edildiğini, havaalanlarının da kullanılamaz hale getirildiğini öne sürdü. CNN'in bir görüşme yaptığı Is- rail'in eski Savunma Bakanı İzak Rabin ise ABD'nin önceki gece düzenlediği sürpriz saldırı- nın başanlı olduğunun anlaşıl- dığını, ancak karşı tarafa verdi- rilen kayıplar konusunda sağlık- lı bir fikir edinmek için birkaç gün beklemek gerektiğini söyle- di. CNN, Suudi Arabistan'la Ku- veyt arasındaki sınır bölgesinde 50 Irak tankının müttefik kuv- vetlere teslim olduğunu haber verdi. CNN'e göre Suudi Arabis- tan'da bulunan Mısır kuvvetle- rinin komutanı General Salah Muhammed Halabi, 50 tankın teslim olduğu haberini doğrula- dı. Ancak Mısır Genelkurmayı haberi yalanladı. CNN, Suudi kaynaklarına dayanarak ayrıca Irak'ın fırlattığı 10 kadar top mermisinden sadece birinin pet- rol rafinerisinde yansı dolu bir sarnıca isabet ettiğini ve yangın çıktığını kaydetti. CNN başka bir haberinde de Bağdat'a düzenlenen hava saldı- rılarında, Savunma Bakanlığı, Baas Partisi binası ve haberleş- me merkezinin isabet aldığını iddia etti. Beyaz Saray sözcüsü Marlin Fitrwater, Saddam Hüseyin'e ye- niden düşünmesi için süre tanı- mayacaklaruıı ve hava saldınla- nnın süreceğini açıklayarak "Saddam olaylann seyrini değiş- tirmek istiyorsa tek yapacağı şey silahlannı bırakarak teslim ol- mak ve BM'nin tüm kararlan- na uymaktır" dedi. ABD Dışiş- leri Bakanlığı, Irak'a karşı sür- dürülen hava saldınlarına, "ba- nş için ara" verilmeyeceğini du- yurdu. BM Genel Sekreteri Pe- rez de Cuellar da "artık diplo- masiye zaman olmadığını" söy- ledi. CheneyMn açıklaması ABD Savunma Bakanı Dick Cheney, Irak'a karşı ABD ve müttefikleri tarafından gerçek- leştirilen 1000'den fazla hava saldınsı ile savaş gemilerinden fırlatılan 100 Cruise füzesinin Irak askeri hedeflerini vurduğu- nu belirtti. Cheney, Körfez sava- şının "önemli bir döneminin" sona erebileceğini söyledi. Cheney, dün düzenlediği ba- sın topiantısmda hava saldınla- nnın yüzde 80'inin hedefine ulaştığını ve saldırılar sırasında müttefiklerin kaybının asgari düzeyde olduğu yolunda haber aldıklarını söyledi. Dick Cheney, Irak'ı Kuveyt'ten çıkarma ope- rasyonunun henüz başladığını ve bunun sonuçlanmasının "za- man alabileceğini" belirtti. Savunma Bakanlığı tarafın- dan yapılan açıklamada da ABD'ye ait F-18 savaş uçağmın kaybolduğunu, pilotun öldüğü, aynı zamanda lngiliz Tornado savaş uçağının da kaybolduğu bildirildi. Açıklamada Çöl Fır- tınası operasyonunun ilk 14 sa- ati içinde başka düşen uçak ol- madığı kaydedildi. Irak'ın kayıplan ABD askeri yetkililerine göre Irak'ın savaş makinesini çökert- mek amacıyla ülkenin komuta merkezleri, hava üsleri, kimya- sal silah fabrikalan, füze alan- ları ve nükleer araştırma mer- kezlerinde ağır kayıplar verdiril- di. Kesin bilgiler alınamamasına karşın yetkililere göre başkent Bağdat dışında hava akınlanna hedef olan muhtemel merkezler- den bazıları şunlar: — Bağdat'ın 60 kilometre ku- zeybatısındaki Samara'da bulu- nan kimyasal silah fabrikası, — 25 kilometrekarelik bir alanda kurulmuş olan ve füze rampalannın bulunduğu bir as- keri kompleks, — Bağdat'ın 30 kilometre gü- neydoğusundiki'Sâlman Pâk'ta kompleksi. Bu komplekste, UX ve BZ olarak bilinen öldürücü sinir gaziarının geliştirildiği sa- nılıyor. — Kuzey Irak'taki dağlık böl- gede Musul yakınlarında kuru- lu bir füze araştırma tesisi. Bu merkezde bazı Avrupalı ve Gü- ney Amerikaiı uzmanların da çalıştığı, nükleer araştırmaların yam sıra kimyasal silah çalışma- ları da yapıldığj düşünülüyor. — Bağdat'ın güneybatısında bulunan Musayib'deki 2 nolu petrokimya tesisi. Bu tesis öldü- rücü hardal gazj yapımında kul- lanılan etilen oksit üretebiliyor. — Bağdat'ın 48 kilometre ba- tısındaki Al Anbar füze deneme merkezi. Irak, geçen yıl burada denenen bir füzenin yörüngeye uydu yerleştirebilecek yetenekte olduğunu açıklamıştı. — Tabun ve Sarin adlı sinir gazlannın geliştirilmesine elve- rişli olan El Fallujah'daki 1 no- lu petrokimya tesisi. — Ülkenin kuzeybatısındaki EI Kaim Tesisleri. Türkiye sını- nna yakın olan bu bölgede nük- leer bomba geliştirme çalışma- ları olduğu sanılıyor. Bu bölge- de aynı zamanda zengin uran- yum kaynaklan bulunduğu öne sürülüyor. Bağdat'ın açıklaması Bağdat Radyosu tarafından verilen ilk bilançoda, hava sal- dınlarında 23 sivilin öldüğü, 66'sının da yaralandığı bildiril- di. Radyo, Bağdat ve dört böl- gede ölen ve yaralananlar ara- sında kadın, yaşlı ve çocukların da bulunduğunu duyurdu.Irak haber ajansı INA, Irak hava sa- vunma bataryalannın ateşi so- nucu 76 uçağın düştüğünü, çok sayıda füzenin de imha edildiği- ni bildirdi. Mısır kuvvetlerine saldın İran Televizyonu da Irak'ın karşı saldırıya geçerek bazı he- defleri vurduğunu bildirdi. Dün saat TSİ 11.00, Körfez savaşını Amerikan CNN Tele- vizyonu'ndan alınan görüntüler eşliğinde bir haber program ha- linde sunan İran Televizyonu, Irak kuvvetlerinin vurduğu bil- dirilen bir dizi hedef saydı. Fransa Savunma Bakanı Pier- re Chevenement dün sabah dü- zenlediği basın toplantısında Fransız birliklerinin savaşa ka- tıldığını açıkladı. Chevenement, Fransa Hava Kuvvetleri'ne bağlı Jaguar jetlerinin dün sabah Ku- veyt'teki bir uçaksavar üssüne saldırdıklannı, saldırıya katılan 12 uçaktan 4'ünün isabet aldı- ğını, ancak üslerine döndükle- rini söyledi. İtalya, Irak'a karşı Körfez'de operasyon başlatan müttefik kuvvetlere katılmak üzere sekiz Tornado bombardıman uçağı göndereceğini açıkladı.