Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 7 EYLÜL 1990 DÖVİZ KURLARI 7 ETlfll 19M Oövıan Cınsı 1 ABOOolan 1 B Alman Markı 1 AvusMya Dobn 1 Avustayı Ş M 1 MpkaFrangı 1 Danimarka Kronu 1 RnMarttas 1 FranszFrang 1 Hofandi Honnı 1 isveç Kronu 1 bvıçfe Frangı 100 İtatyan üretı 1 JaponYeni INnveç Kronu 1 Sterfn 1 S.Arabıstan ftyaS Doviz Akş 2689 61 1727 99 2215 97 245 79 84 12 452 15 732 86 515 40 1532.46 468.94 2070.52 231.52 19.07 446.23 5126.40 717.36 Dövız Satış 2695 00 1731.45 2220.41 246.28 84.29 453.06 734.33 516.43 1535.53 2074.67 231.98 19.11 447.12 5136.67 718 80 Efektlf AIış 2686 92 1726 26 2178 30 245 54 82.69 447.63 720.40 514.88 1530.93 464 25 2068.45 227.58 18.88 441.77 5121.27 705.16 Efektri Satış 2703 09 1736 64 2227 07 247.02 84.54 454.42 736.53 517.98 154014 471.29 2060.89 232.68 19.17 448.46 5152.08 72096 çtnutm $ 1 5564 Alman Mariu S5 2185 FrFrangı 11 7550 Hot.Flocmı S 1 2990 Isv Frangı $ 1161 73 Ital Uretı $ 141 02 Japon Yenı $ 3 7493 S Arat) Rıyalı £ 19050$ JU.TM SÛMÛŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar altm 22 ayar bfez* 900 ayar jûmûş vakıfbank Attmı Ziraat Altını M.Banfcas 1 Ons S AIış 226 000 270.000 33.800 30.500 468 187 500 189.500 387 75 Satış 229 000 280 000 33.900 33.400 495 189 500 191.000 389.25 TL IrMrbanta Ort. Faıa (%) 55 95 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABOOolan Bac Alman Marig bviçr» Franoı HoBanda Rorini Ingfc Stertinı Fransız Frangı 100 Itatyan Lıretı SA.Rıyalı Döva int. ($) • 2708 1735 2085 1535 5220 517 232 tgemyofc Sattş 2713 1740 2092 1540 5260 520 235 Işlemyofc 2695 00 BORSADA İŞLEMLER 6ETÜİL 19M »ktank Atomnto «sa AtatoHoMng Arta? AnaMıCam Aygu Aymr Bagbş BoiuÇ«nw«o Bnsa ÇJbkOmMo Ç*HM Çtau DenclCiffl DnaHoMing ESuıYjUnm tcaabı*»* Egıtte* t EgtSttn EmekSSgort» EnkaHoMng Erctyas Bncriık EreflSD.Ç Fmnstnnk Geno$(BÜ) Gootf-Vor GofDor Iş* GütKBFıb GuneyBrac*k bnrDÇ bacan ftnuam K» MpaSttHt KoçHoMno Koç YaUnm Kordsa KoaımaTar ttyiaş MatanıTMm Uantn Unerto ItoBl U» MutOM Mn. Sanoai MR» Nsa$ Nelbank NetHaUng O T S Olmuksa Otosan PEGProHo PrıaıSûl Pm» Enfcgrı Et PrarSu SHntıVlync* SanMHoktng Sta r Sfaş SAksa (BÜ) Tam Sflota Tekstlıaı* Tefctas Tezsan T.GaraMB. j (B) T.fe Ba*. (A) T.lş Bank (Cl Topr* KiO" T.Semens 9t T.SMİKAnk. T.D. MMm T.Tutoj TûKdto Yas* Yapı K Bank. Yina âncekse- jns lopart 5800 12250 «n» 34500 29000 2150 175000 6800 21000 4200 33500 10500 14250 98W 6800 8200 6900 5300 255O0 »100 4750 9100 9700 13750 35500 63000 28000 9300 5800 3000 3900 26500 10750 6800 5700 9600 8300 1600 9750 7100 2150 34000 1650 25000 5900 14250 15000 44500 20000 5400 10750 2900 11000 47000 2400 3750 10500 800 2280 3000 3650 1350 3600 24500 8900 2550 5000 725 1800 5900 600» 5700 6000 4250 40000 36500 11750 11500 4700 6800 16750 8600 5000 27500 500000 9500 7600 44000 18250 4100 10000 4500 6000 13250 2400 8000 4300 Bugûimi &û 5400 12000 4500 33000 28000 20000 4150 35000 13750 9300 6500 6600 6100 25000 9100 8700 9100 13250 33500 59000 27000 9000 2150 25500 10OD0 6700 5600 9200 1550 9300 6700 31500 1550 24000 5200 13750 14250 42500 19500 5200 10250 2750 10500 2300 3600 10000 775 2100 2800 3600 1250 3650 23000 8500 2500 4750 700 1850 5600 5700 4100 38000 35000 11250 11000 4600 16000 4750 26500 9100 7500 42500 17250 3900 9750 6000 2300 7700 4100 Bugünku e n y u t e * 5500 12250 4600 34000 29000 20000 4200 35000 14000 9500 6700 6700 6400 25500 9100 8700 9600 132S0 33500 60000 27000 9400 2150 25500 10250 6900 5800 9200 1550 9500 6700 32000 1650 24000 5300 13750 14500 44000 19500 5200 10750 2800 10500 2350 3600 10500 775 2100 2800 3750 1350 3650 23000 8600 2550 4750 725 1850 6100 5900 4450 4O00C 35500 11500 11000 46O0 16250 4800 26500 9100 7600 42500 17500 4000 9750 6000 2300 7800 4150 Bugûnkıj kapanş 5400 12250 4600 33000 28000 20000 4200 35000 14000 9500 6200 25000 9100 8700 9300 13250 33500 60000 27000 9400 2150 25500 10250 6800 5600 9200 1550 9300 6700 31500 1650 24000 5200 13750 14250 42500 19500 5200 10250 2750 10500 2300 3600 10250 775 2100 2800 3750 1350 3650 23000 8500 2550 4750 700 1850 5700 5900 4400 38000 35500 11250 11000 4600 16000 4750 26500 9100 7600 42500 17250 3900 9750 6000 2300 7700 4100 mktan 33400 45200 88300 2300 40400 200 27340 88700 200 92400 10630 41700 38710 29300 116930 1400 54200 22930 11300 74050 123450 17160 44580 1000 450 400 400 425720 11200 4800 2000 37400 9000 1100 14400 39300 5750 74580 9600 12820 41550 11516 14948 93200 205750 23700 11150 1000 32500 145700 25000 2400 16300 4400 9000 2600 85300 620000 1824 31200 9000 7400 200 27700 21900 2800 31300 6000 200 600 20400 81550 6700 64 41S60 10500 3200 42400 605700 1000 244900 7500 Ençoksfe yapılanfiy. 5400 12000 4500 33000 28000 20000 4150 35000 14000 9500 .8500 6100 25000 »100 8700 9100 13250 6OD00 27O00 9000 2150 25500 10250 6900 5700 9200 1550 9500 6700 31500 1600 24000 5300 13750 14250 42500 19500 5200 10250 2750 10500 2300 3800 10250 775 2100 2800 9400 1250 3650 23000 3500 2500 4750 700 1850 6100 5800 4100 39000 35500 11500 11000 4600 16000 4750 26500 9100 7500 42500 17250 3900 9750 6000 2300 7700 4100 Ajırltt ortüy 5423 12005 45» 33130 28088 20000 4150 35000 13936 9478 6581 6601 6202 25152 9100 8700 9194 13250 33500 59918 27000 9142 2150 25500 10234 6842 5S79 9200 1550 9448 6700 31620 1588 24000 5288 13750 14346 42647 19500 5200 10311 2752 10600 2306 3600 10248 775 2100 2800 3643 1277 3650 23000 8515 2500 4750 710 1850 6013 5784 4249 38892 35339 11383 11000 4600 4750 26500 9100 7512 42500 17280 3905 9750 6000 2300 7707 4101 : 47117») I7t7. YATIRIM FONLARI 6ETIÛI1N0 Ç** Çao, tt*a Iş Yatmm-I lşVUmm-2 Iş Yıtınm-3 (şYabnrM Iş Y3bnnv6 interfon-1 inftfton-2 interton-3 inutan-4 ldfsatUI-1 İ iaO787 14.0189 1701S0 04.0a90 1910087 14.1257 270239 07.0489 16LO9B7 1BSBB9 tosatttM ıkfisaî Aûton fon Garanti Yatmm-1 Garartt Yafinm-2 Garanti ^ b r m - 3 Garantı tonnm-4 Estank Fon-1 Esbank Fon-2 EsbankFon-3 YKB Ifet. Fonu YKBSekBf fbn YKBHBSeFon YKB Kamu Fon YKB L M F o n YKBKarmaFon VKBOövcFon YKBKapi&l F. YKBAMif F. VStof Fon-1 Vakrf Fon-2 Vataf Fon-3 Vakrfrfcse Vakrt Dûnya Fon Vakrf Fon-6 Dıshank Mavî Fon Dtşbanfc Beyaz Dtşbat* Pembe Tûtûn Fon Mitsuı Fon-1 Mrtsui Fon-2 Rnans Fön-1 Fmans Fon-2 Fmans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fon Ziraat Fon-4 Hafc Fon-1 Hafc Fon-2 Pamuk Fon Parajk Hisse Eratak Fon-1 Emtak Fon-2 Impet Fon-1 Impet Hisse TöbankFon Sümer Fon Demz Fon Ejje Fon Kalkmma Fon-1 Demr Fon laris Fon Ortak Fon Türkbank Fon 2&02A9 I11239 22.1087 100359 12.0230 3O0490 31.1089 11JV30 02.1157 0703B8 07Xta88 0703B8 070388 0703B8 02.0159 191X30 190&90 09.0558 24.0459 1&1059 22.0390 26L0390 14.0650 28.0658 100459 28.0630 04İ758 15.07B8 201059 200359 20X759 18.1259 200330 091059 14.0230 14D230 200630 01.1159 08.0130 02.0130 28.0630 22.0130 1&0730 02.0230 04.0530 28.0330 12.0230 «0430 04.0530 08.0630 07O630 110630 27.0830 03Ü930 10500 2O000 10000 10000 10000 10661 9360 9359 11.200 9.764 9506 9596 9590 1ÜL000 9376 9.731 10437 9336 10319 10000 10000 10477 9.785 9713 9.795 9693 9528 9294 10.000 9542 10.000 41279 10444 9394 9574 10.000 10057 20558 10011 11.021 4O000 10000 9346 9356 10428 9358 10100 10000 10000 10000 11397 10357 10724 10469 1O000 10000 1O0B6 9362 10000 10405 10508 10000 10000 10006 10000 1O0O0 1O0O0 56360 38.107 1İ091 12395 11.149 43.735 37.600 19591 17396 35373 29569 13392 14:063 12504 43.771 21.020 11.764 44502 14507 10591 41502 32367 57599 32355 28.153 32529 15483 10516 &706 32.768 84587 15.463 11.025 11.465 10881 29639 39.117 10537 31724 117484 14J71 19£13 16.793 14.178 11.474 17236 12559 12383 11326 16515 1X307 17.142 11733 13660 10667 12 998 10045 11583 13396 13456 11535 11577 11502 11.121 10094 9996 57.059 38.125 15.108 11009 11160 41785 37545 19.714 1&018 3UB4 2ft676 14.003 14.076 12502 43526 21.005 13703 11596 44556 M519 10579 41543 33003 57Ü90 32390 28.185 32544 15504 10525 8.709 32506 84580 1İ481 10970 11.412 10556 29.671 39.162 10848 31.762 117507 14386 19535 16513 14.193 11397 17.135 12565 13000 11345 16600 11278 17.111 11565 11675 10680 11012 9329 11593 13411 11472 11549 11586 11314 11.135 10.103 10000 005 011 011 010 011 012 012 012 014 002 008 009 -0.02 013 -007 -031 -058 012 008 -011 010 Q11 -058 011 Q11 005 014 008 003 012 011 012 -050 -046 -023 011 012 010 012 010 010 011 012 011 -067 -059 005 013 017 -009 -022 -018 -058 011 0.12 0.11 -115 008 011 012 012 0.06 011 013 009 0.04 KORFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRİZİ... KÖRFEZ KRİZİ...KO Kırıkkale veBatman'dan mal alamayanlarİzmit ve Aliağa'ya hücum etti Doğudan baüya tanker göçüOrta Anadolu Rafinerisi'nin üretimini asgariye indirmesi, Batman'ın da motorin satışını durdurması büyük sıkıntıya yol açtı. Ekonomi Servisi — Körfez krizi nedeniyle yaşanan motorin sıkın- tısı, petrol rafinerileri önünde tan- ker kuyruklan yaratıyor. Bir yan- dan Tüpraş'a ait Batman Rafîne- risi'nde motorinin "askeri nedenltrie" bayilere satışmın dur- durulması, öte yandan yine Tüp- raş'a ait Orta Anadolu (Kırıkka- le) Rafinerisi'nin, Irak'a uygula- nan ambargo ve boru hattının ka- patılması dolayısıyla üretimini "asgari düzeytf' indirmesi, tanker- lerin Iskenderun dolum tesisle- riyle İzmit ve Aliağa rafinerileri- ne yığılmasına yol açtı. Orta Ana- dolu ve Güneydoğu Anadolu'yu besleyen Batman ve Kınkkale ra- fînerilerinin gereksinimi karşılaya- maması, bu bölgelerde sıkıntıya neden olurken bu bolgelerdeki ba- yiler de batıya yöneliyor. Cumhuriyet Ege Bürosu muha- birlerinden Ümit Otan'ın verdiği bilgiye göre, Aliağa Rafınerisi, Or- ta Anadolu'dan gelen tankerlerin BAYtLER SnUNTTDA — Körfez krizinin en çok etkilediği kesimlerden biri de akaryakıt bayileri oldn. Bir yandan Irak'a uygulanan petrol ambargosa, bir yandan "olası savaş bazırhgı" motorin sıkınbsına yol açınca, tankerler tskendenın, Aliağa ve Izmit'te koyrnga girdüer. hucumuna uğradı. Aliağa RaTıne- risi'nin norrnal üretimini sürdür- mesine karşın yükselen talebi kar- şılayamadığı bildirildi. Aliağa Rafinerisi'nde kuyruk- ta bekleyen tankerlerin sayısı 400-450'nın altına düşmüyor. En büyük sıkıntının motorinde ya- şandığını belirten ilgililer, Türki- ye'nin büyük bir kesiminden tan- kerler geldiğini söylediler. Petrol- tş Sendikası Aliağa Şube Başka- nı Mustafa Öztaşkın da, sıkışık- lığı Kırıkkale Rafinerisi'ndeki üre- tim azalmasına bağlayarak şunlan söyledi: "Kırıkkale Rafınerisi'nde üreti- min durma noktasında olduğu bilgilerini aldık. Bu durumda Ak- deniz bölgesi, İç Anadolu'nun bü- yök kesimi, Marmara'nın bir bö- liimü Aliağa'ya gelmeye başladı. Tanker ku>rugu her gün 400'iin alüna duşmuyor. Rafineri tarn ka- pasite çalışıyor. ama talep çok faz- la olunca karşılanamıyor. Bilhas- sa motorin sıkınbsı çekiliyor." Petrol-tş Sendikası Ankara Şu- be Baskanı Bayrarn Yıldınm ise Kınkkale Rafinerisi'nin çok dü- şük kapasite ile çalışmak zorun- da olduğunu belirterek şöyle ko- nuştu: "Bonı hattından direkt petrol alımrken, şimdi tankerierle geli- yor. Petrol once gemilerle liman- lara geliyor, sonra tankere yükle- niyor ve Kınkkale'>e ulaşıyor. Bu, çok büyük zaman kaybına neden oluyor. Nonnal kapasite günlük 800 tankerse, ba rakam 400ün al- tına düşüyor. Kınkkale'de yığıl- mayı bilen tankerciler rahat alım yapacaklan yeri seçiyorlar. Alia- ğa'daki sıkışıklık bn yıizdendir. Bir de petrol bağlantısının tam olarak gerçekleşmediğiBİ sanıyo- rum. Gerçek oian şu ki, Kınkka- le'de üretim çok az düzeyde ger- çekleştirilebiliyor." tzmit rnuhabirimiz Ahmet Kurt', tpraş Rafınerisi önünde Panik nedeniyle talebin artması fiyatları }öikseltiyor Petrol fiyatı 30 doları aşüEkonomi Servisi — Irak Devlet Baska- nı Saddam Hüseyin'in "dhat" çağnsına ilk uyan, ham petrol fiyatlan oldu. New York Ticaret Borsası'da önceki gün varil başına 29.77 dolardan işlem gören Bau Teksas tü- rü ham petrolün ekim ayı teslim fiyatı, dünkü işlemlerde 30.37 dolara yükseldi. Salı akşamı 30 dolar sırunm aşarak 30.20 dolardan işlem gören kuzey denizi petro- lünün varil fıyaü da 30.70 dolara ulasarak 31 dolar barajını zorlamaya başladı. Körfez krizinin ikinci haftasında 30 do- lar sınınnı aşan ham petrol fiyatlannın, ön- ceki pazar günü yapılan OPEC toplanü- sını takiben 25 dolara kadar indikten son- ra bu hafta yeniden 30 dolan aşması böl- gedeki tansiyonun "had safhaya" ulaşma- sına bağlanıyor. Piyasa analistleri, Kuveyt 1 te bir Amerikalının Irak askerlerince vu- rulduğu yolundaki haberlerin borsalardaki tedirginliği tırmandırdığım dile getiriyor, öte yandan, Basra Körfezi'den gelen her haberle çalkalanan spot piyasalarda, son bir hafta içinde talebin giderek yoğunlaş- tığı ve fiyatın artan taleple birlikte yûksel- diği yolundaki görüşler de giderek ağırlık kazanıyor. özellikle Avrupa'da, halk ara- sında savaş kaygılarırun artmasıyla apart- manlardaki fuel-oil depolanrun ağzına ka- dar doldurdurulduğu, kuçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlanmn da tüm imkânlannı kullanarak yakıt stokladıgı kaydediliyor. Merkezi Paris'te bulunan Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) uzmanlan, norrnal şartlara altında ekim ayı ortalarında art- ması gereken talebin, şimdiden artmaya başladığını beürtiyorlar. Yoğunlasan taleple birlikte, IEA yakJaşık bir ay kadar önce bil- dirdiği eylül ayı toplam talep tahminini günde 500 bin varil arttırarak 52.6 milyon varile yükseltti. Bu ay içinde yapılacak ih- tiyaç dışı alımlarla stoklann şişeceğini he- saplayan IEA, 1991 yılının ilk iki çeyreği için yaptığı talep tahminini de ortalama olarak günde 1 milyon varil azalttı. Körfez kriziyle birlikte tarihinin en ka- ra dönemlennden birini yasamaya başla- yan Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'da düşüş sürüyor. Dünkü işlemler sonunda 266 puan daha kaybederek 23.811 puana gerileyen Nikkei Endeksi son iki yılın en düsük düzeyine indi. Tokyo'daki borsa göz- lemcileri reeskont faizlerinin arttınlması- nın yanı sıra gerginliğin tırmanmasını da düşüşlere neden olarak gösteriyorlar. Tok- yo Borsası'nda, Nikk«i Endeksi'nin 21 bin puana kadar gerileyebileceği görüşü gide- rek yaygınlık kazanıyor. Kuveyt'te bir Amerikalının vurulduğu yolundaki haberler üzerine ABD Doları'- nın değer kaybı da hız kazandı. Tokyo dö- viz borsasının dün sabahki işlemlerinde do- lar 0.65 yen gerileyerek 141.65 yenden iş- lem gördü. Bu rakam, doların yen karşı- sında bu yılki en düşük düzeyi olarak kay- dediliyor. Aynı borsada dolar 1.5630 mark- tan, 1.5606 marka geriledi. Ingiliz Sterlini 1.8990 dolardan 1.9045 dolara yükseldi. Sokak borsasına karşı önlemtMKB Başkanı Töriiner, aracı üyelere bürolannda lot altı satış izni vererek takas sistemini düzenleyerek ve aracı üyelere borsada geniş mekânlar sağlayarak sokak borsasını ortadan kaldırmayı amaçladıklanru söyledi. niş mekânlar vereceğiz ve halkın aracı kunıluşlarla alımsatım yap- masını sağlayacağız. Sokağa ihti- yaç kalmayacak. Biz bunun için ABDURRAHMAN YILDIRIM lstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Yaman Töriiner, d a h a 8 e l u 5 b i r binaya ıhtıyaç du- tartışmalı hale gelen Maçka Kış- lası binasını mutlak surette ala- caklannı ve borsayı uluslararası Maçka Kışlası'nı almak için ba- kanlarla, Başbakan'la ve 49 saat bir finans merkezi haline getire- bekledikten sonra Cumhurbaşka- ceklerini bildirdi. Törüner, Maç- m'yla görüştüğünü anlatan Ya- ka Kışlası'na geçilmesiyle birlik- m a n Törüner şöyle devam etti: te "sokak borsasının" ortadan kalkacağını, borsa işlemlerinin sü- rat kazanacağını söyledi. "Bir binada otunıyorsanız o bi- nanın ya sahibi ya da irtifak hak- kına sahip olursunuz. Her ikisi- Sermaye Piyasaa Kurulu ise so- ne de sahip değilseniz göz y umu- kak borsasının ortadan kaldınl- luyor demektir. İTÜ'ye şimdiye ması amacıyla Borsa Yönetim kadar göz yumulmus. Şimdi ÎTÜ, Kurulu'nun tekiif ettiğj ve 24 ey- sahibi olmadıgı bir binada nıhsat lülden itibaren geçerli olmasını aimadan inşaat yapıyor. Biz irti- öngördüğü bir lotun 200 hisseden 500 hisseye çıkartılmasım reddet- ti. SPK, yine borsa tarafından önerilen lot altı satışlannda bor- sa fıyatının yüzde 5 altında veya üstünde olrnası biçimindeki tek- lifı değiştirerek suun yüzde 4'e in- dirdi. SPK, farkL gün için bu fi yat farkını yüzde 10 olarak sap- tadı. fak bakkını aldık diye. kendi ken- dilerini şikâyet edip binayı mıi- bürietmişler. İTÜ bir kamu kuru- luşu, borsa da öyle. Turkiye'nin her yerinde bir kamu kuruluşu di- ğer bir kamu kuruluşuna bina devrediyor. En son örneği Halk Bankası'nın, Merkez Bankasına devrettiği bina. Üniversite idare- SÖZEN BORSADA — lsUnbul Menkul Kıymetler Borsası'm ziyaret eden Büyükşehir Belediye Başka- nı Nnrettin Sözen Erdemir bissesi ahrken brokerler kendisinden "su" istedüer. (Fotoğraf: Muharrem Aydın) cUerinin kanunlara daha saygılı ve dikkatU davranması lazımdır. Biz hukuld bazda mntlak surette hak- lıyız. Borsanın bina sorununa çözüm bulmak amacıyla dün lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'm zi- yaret eden Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, "Biz üniversite ile borsa arasında taraf değiliz. Ama bir bilim adamı ola- rak üniversitenin nzasının alınma- sıdan yanayım" dedi. Bu arada hafta başından itiba- ren hisse senedi fıyatlanndaki ge- rileme dün hızlandı. Borsa En- deksi 4719.79 puandan yüzde 4.0 kayıpla 4528.97 puana geriledi. sokak borsasını ortadan kaldır- mak için aldıklan önlemleri anlat- tı ve Maçka Kışlası hakkında açıklamalarda bulundu. Sokak borsasını önlemek için üç ayn ön- lem aldıklannı belirten Törüner bunlan şöyle sıraladı: — Aracı üyeler tarafından se- ans bidminden sonra bürolannda lot altı satışlar gerçekleştirilecek. Hisseler anında alınacak, para anında teslim ediiecek. — Takas sistemini yeniden dü- zenliyoruz. Vakıflar Bankası ta- rafından kurulacak bu sistemde gunlük teslim esasını getiriyoruz. Banka bu iş için yeni binada 12 milyar liralık yatırım yapacak. — Yeni binada aracı üyelere ge- Türk-îşKamu KesimiEşgüdüm Komisyonu toplantısı ertelendi Aralıkta kamuda grevANKARA (Cumhariyet Büro- su) — Türk-lş Kamu Kesimi Top- lusözleşmelen Eşgüdüm Komisyo- nu Toplantısı 21 eylül cuma günü- ne ertelendi. Kamu sektöründe 1990 yılının ikinci altı ayında top- lusözleşmeleri yenilenecek olan sendikalann, arabk ayının ilk haf- tasında grev yapma aşamasına gelmeleri kararlaştırıldı. Türk-lş Başkanlar Kurulu'nun eylül ayı sonunda toplanması bekleniyor. Türk-İş Kamu Sözleşmeleri Eş- güdüm Komisyonu önceki gün. Türk-tş Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Mehmet Bamyacı'nın başkanlığında toplandı. Toplantı- da, Hava-tş Sendikası başta ol- mak üzere, kimi sendikalann top- lupazarhk prosedürü açısmdan di- ğer sendikalann ardında kaldık- lan gözlendi. Bunun üzerine, pro- sedür açısından geride kalmış sen- dikalann, 21 eylüle değin, toplu- pazarhk gorüşraelerini hızlandıra- rak, diğer sendikalara yetişmeleri kararlaştırıldı. Toplantıda, aynca 1990 yıünın ikinci yansında kamu kesiminde sözleşme yenileyecek olan sendikalann tümünün, ara- lık ayının ilk haftasında grev ya- pabilecek aşamaya gelmesi de ka- rar altına alındı. Genel Maden-tş Sendikası Ge- nel Başkanı Şemsi Denizer, 21 ey- lülde yapılacak Eşgüdüm Komis- yonu toplantısında, kamu kesi- minde Türk-tş'e bağlı sendikala- nn kamu işverenleri karşısında sa- vunacakları ilkeleri belirleyebile- ceklerini söyledi. Selüloz-lş Sen- dikası Genel Başkanı Fikri Kara- kadıiar ise ilkelerin 21 eylülde be- lirlenmesinin erken olabileceğini ifade ederek Eşgüdüm Komisyo- nu toplantılannın sürekli hale ge- tirileceğini söyledi. Eşgüdüm Komisyonu toplantı- sında, Türk-tş ust yönetiminin, başkanlar kurulunu da toplama- sı gerektiği gündeme getirildi. Türk-lş yetkilileri, başkanlar ku- rulunun olağan toplantısının ey- lül ayı sonunda yapılabileceğini dile getirdiler. Polly Peck'e karşı güvensizlikEDtP EMtL ÖYMEN LONDRA — Polly Peck Inter- national'ın performansına ilişkin tartışmalar, geçen pazartesi ya- yımlanan "Ara Yıl Raporu"nda sergilenen yüksek kârlılık oranla- nna rağmen dinmedi. "City"de Polly Peck'i izleyen gözlemciler, faaliyetinin en az yansı Türkiye ve Kuzey Kıbns'dan kaynakla- nan, ancak Londra Borsası'nda kote olan fırmamn, "City"nin alışılmış bazı davranış ve tutum- larının dışına düşmeyi sürdürdü- ğünü söylemekle yetindiler. Polly Peck'in "Ara Yıl Rapo- ru'nda 1990 yılının ilk altı ayı için 110.5 milyon sterlin kâr açıklan- mıştı. Bu miktar "City"nin bek- lediği 90-100 milyon sterlinin üze- rinde olduğu halde, Ingiliz bası- runda "Polly Peck nasıl oluyor da bu kadar yüksek kârlılık göstere- biliyor?" sorusuna ilişkin kuşku- ları dağıtmaya yetmedi. Bilanço üzerinde görüş belirten ekonomi muhabirleri, özellikle 3 konu üzerinde duruyoriar. (1) PolJy Peck'in kazancının yaklaşık yarısını, enflasyonun kontrol edilemediği Türkiye'deki kazancı oluşturuyor. Polly Peck, Türkiye'de hasattan önce nakit para ile meyve ürününü ucuza ka- patıyor. Meyve satışı sırasında ise Türk parası olarak eline daha yüksek miktarda para geçiyor. Bunun sonucunda kâr haddi, Türk parası ile yüksek oluyor. Ancak, enflasyonun yarattığı yüksek kânn, Türk parası devam- îı değer kaybettiği için, Polly Peck'in kazancının sterline çevril- mesiyle ortadan kalkması gerekir. Oysa Polly Peck, yüksek kâr ra- kamlannı değiştinneden hesapla- nnda tutmakta, kambiyo kur far- kından çıkan zararı ise bilanço- sunda İhtiyat Fonu'nda düşmek- tedir. Buradaki düşüş, firmanın gayrimenkullerinin değer artışı ile karşılanıyor. Böylece bilancoda aktif değerlerdeki kur farkı kay- bına getirdiği negatif etki görül- müyor. (2) Firmanın ilk 6 ay için kapi- tal harcamaları 108 milyon Ster- lin olarak görulüyor. Bunun sa- dece yarısının Türkiye ve Kıbrıs'- taki turizm ve eğlence sektörü projelerine gittiği anlaşıldığına gö- re, acaba geri kalanı ne oldu. (3) Polly Peck'in aldığı net kre- di miktan "Independent" 880, "Financial Times" ise 864 milyon sterlin olarak vermekte. Ancak gazetelerde, Polly Peck'in, bu miktardaki net krediye ödediği fa- izin sadece 18 milyon sterlin oldu- ğu belirtiliyor. Basın, bu kadar yüksek bir krediye karşılık bu ka- dar az faizin nasıl ödendiğini so- ruyor. "Independent" gazetesinin açıklaması şöyle: Polly Peck, elin- deki bütün nakit parayı Türk ban- kalannda döviz olarak tutuyor ve yüksek faiz oranlanndan yararla- nıyor. Polly Peck, yüzde 15 ile borç almaktayken, bankalardaki parasına ise yüzde 36 faiz alıyor. Aynca tngiltere'de de vergi yü- kümlülüğü sadece yüzde 15 ile sı- nırlı. Polly Peck'in önceki yıllar- dan birikmiş bir zaran da yok. Diğer ülkelerdeki rırmalannı Hol- landa'daki bir firmasının bünye- sinde toplayarak vergi raevzuatı- nın sağladığı avantajlardan yarar- lanıyor. Bir muhasebe uzmanı, hesabı bu şekiide yapmaktaki tek sakıncanın "yanılmalara ve yan- Itş anlamalara yol acabileceğine" dikkat çekmekle yetiniyor. Gelişmeler hakkındaki görüşle- rini açıklayan bazı ekonomi mu- habirleri, Polly Peck'e ilişkin fır- tınanın şimdilik durulduğu, ancak bozuk havanın süreceği kanaatin- deler. uzun kuyruklann oluştuğunu bil- dirdi. Tanker şoförleri, Kınkkale Rafînerisi'nden mal venlmediğini, bu nedenle tstanbul'a geldikleri- ni belirterek, "Bir haftadır bekk- yen arkadaşlanmız var" dediler. Bu arada bir şoför, kendisine 682. sıranın verildiğini kaydederek, "Ne zaman mal alacagımız bdlİ degil" diye konuştu. Batman Rafinerisi Cumhuriyet Batman muhabiri- nin bildirdiğine göre BM'nin am- bargo karannın ardmdan Irai'tan motorin ithalinin kesilmesiyle bir- likte Doğu ve Güneydoğu'da mo- torin sıkıntısımn ciddi boyutlara ulaştığı bildirildi. Tüpraş Batman Rafinerisi'nden motorin dışında diğer ürünlerin bayilere verildiği- ni belirten yetkililer, "Olası bir sa- vas veya benzeri dunımlarda ge- reksinim doğacağından motorin satışını durdnrduk" dediler. Motorin dışında bölgede hiçbir sıkıntının yaşanmadığını belirten Batman Valisi Tuncer Perinlcr, "Şu anda motorin dışında her tür- lü üriinün Batman Rafinerisi'n- den satışı yapılmaktadır. Motorin satışının yapılması için de Tüpraş Genel Mudürlugü'yle temaslan- mız süriıyor" dedi. Tüpraş Batman Rafinerisi'nde üretilen benzin, gazyağı, fuel-oil ürünlerinde bir sıkıntırun olmadı- ğını açıklayan Tüpraş Bölge Mü- dürlüğü yetkilileri ise "Stoklan- mızda motorin hariç. yeterli dü- zeyde akaryakıt nrünü bulnnmak- tadır. Stoklarda 4 bin ton benzin, 15 bin ton fuel- oil, 17 bin ton as- falt, 150 bin ton LPG gazı ve 2 bin ton motorin vardır. Ancak moto- rinin sabşını olası bir savaş ve ben- zeri dunımlarda kullanmak üze- re durdurduk. Bölge bayileri mo- torin gereksinimlerini Iskende- run'daki dolnm tesislerinden karsüıyorlar" diye konuştular. öte yandan Batman'daki akar- yakıt bayileri, motorin almak için gittikleri lskendemn'da günlerce kuyrukta beklediklerini ve kendi- lerine 10 günde bir sıra geldiğini belirterek şunlan söylediler: "lskendenın dolum tesislerinde öncelik tç Anadolu bayilerine ta- nınıyor. Doğu ve Güneydogu Anadoiu'daki bayilere yer verlmi- yor. Şu anda Doğa ve Giaeydo- ğu'daki bayilerde motoria bolaa- mamaktadır" diye konuştular. PETKlM Genel Müdürü Famk Yağız da PETKlM'de önceden programlanmış bir bakım yapıldı- ğını, üretimin durmasının kesin- likle söz konusu olmadığrm belir- terek şunlan söyledi: "Biz tüm nafta gereksinimimi- zi Tüpraş'tan karşılıyoruz. Yılda yaklaşık 1^ milyon ton nafta tü- ketiyornz. Çok önceki yıllar, dar- boğaz günlerinde dısandan bazı küçük partiler halinde ithalat ya- pılmış. Şu anda böyle bir şey söz konusu değil. Üstelik bir iç sıkın- tıda gereksinimi karşılayacak dı$ bağlantılanmız var." Hırizmden umut kesüdiİZMİR (Cambnriyet Ege Büro- su) — Hükümete, asker gönder- me yetkisinin verilmesinden son- ra bu sezon için turizmden uraut- lar kesildi. Sektör temsilcileri, 1991 yılıru da şimdiden olumsuz yönde etkileyen krizin çözülmesi- ni bekliyorlar. Meclis'in Körfez kriziTiedeniy- le yabancı ülke topraJdanna asker gönderme vetkisini hükümete ver- mesi, turizm sektöründe şok ya- rattı. Turizmciler bugüne değin' Turkiye'nin gergin atmosfer için- de bulunmadığını savunarak iptal- leri önlemeye çalıştıklannı, ancak- bu karardan sonra Avrupalıya du- rumu anlatmanın güç oiacağmı söylüyorlar. TÜRSAB Başkanı' BahatrJa Yöcel, hükümete verüen yetkinin çok büyük iptallere yol açacağını belirterek "Sektörde ilk' sıkıntı 5 ağnstosta konanun Tür- kiye Büyük Millet Medisi'ne gel- mesiyle ortaya çıkmısü. Şiaıdi ise • hükümete verilen yetki, büyük rjl- çüde iptallere yol açacak. Diğer sektörler belki 2-3 yıl içinde ken- dini toplar, ama turizm öyle de- ğil. Moral unsnrlar çok önemli" dedi. TÜRSAB Akdeniz Bölgesi Yü- riitme Kurulu üyesi Abdnllah 1e- kin, hükümete verilen yetkiyi "çok vahim" olarak değerlendirirken "Bu karann çok büyük olumsnz- Inklara yol açacağını kimse mkir edemez. Şok bir karar. Aynca Cumhurbaşkam'nm bölgede taari- tanın degisecegioi söylemesi bizi krizin tam içine itti. Bu gelisme- lerden sonra turistin gelmesini beklemek hayal olur. Yoğnn iptal- lerden korkuyoruz" diye konuştu. TÜRSAB Marmaris Bölgesi Yürütme Kurulu Başkanı Ahmet Varol da sektörün değerlendirme- sinin bir dizi yanlışlığı ortaya koy- duğunu vurgularken şunlan söy- ledi: "Tek asker gönderiJrnesi, tek si- lahın patlamasıyla olayın boyut- lan çok değisecek. Yetkinin Avm- pa'da yorumlanması şöyle: "Tür- kiye savaşın içinde.!' Yoğnn iptal- lerden korkuyornz. Almanya'da bir turizm dergisinde yayımlanan anket, Alman yurttaşlannm yüz- de 87'sinin Utile çıkmaktan vaz- geçdklerini ya da Utfl yerlerinl de- ğişürdiklerini ortaya koydn."