Katalog

4 AĞUSTOS 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 Birleşme 14 ekimde • BERLtN (AJanslar) — Federal Almanya ile Demokratik Almanya hûkümetleri, Almanya'nın birleşmesinin 14 ekim tarihine alınması konusunda anlaştılar. Demokratik Almanya Başbakanı Lotfaar De Maiziere tarafından Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl'e sunulan erken seçim önerisi, Kohl tarafından memnuniyetk karşılandı. Iki ülke yönetimi tarafından da kabul edilen karara göre, daha önce 2 arakkta yapılması öngörülen Birleşik Almanya seçimleri, 14 ekim tarihine alındı. Birleşik Almanya'mn başkenti Berlin olacak. Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl tarafından dün yayınlanan resmi bildiride, Başbakan Kohl, seçim sistemiyle ilgili anlaşmayı onaylamak üzere yaz tatilini kısa kesecek olan Federal Alman parlamentosunun, De Maiziere'in önerisini, Hlgili tüm taraflarla' inceleme fırsatı bulacağını söyledi. Lübnan'da bomba: 8 ölti • SUR (AA) — Güney Lübnan'da EMEL milislerinin karargâhlan önünde park etmiş bir otomobile yerteştinlen bombanın patlaması sonucu 8 kişi oldü, 75 kişi de yaralandı. Polis sözcüsü, patlamada ölenlerden birinin, yandılardan lO'unun EMEL milisi oldugunu bildirdi. Görgü tanıklan, geceyansı, önce küçük bir bombanın patlaması üzerine çevrede bulunanların hasan görmek için park yerine koştuğunu, birkaç dakika sonra da arabaya yerleştirilen bombanın patladığını söylediler. Saldınmn sorumluluğunu henOz üstlenen olmadı. Ermenistari'da silah yagması • MOSKOVA (AA) — SSCB'de, Erroeni militanlar, Başkan Mihail Gorbaçov'un yasal olmayan gmplann 15 gün içinde silahlannı teslim ptmeleri yolundaki kararnamesine meydan okuyarak, önceki gün polis karakoUan ile askeri üslere düzenledikleri saldınlarda, çok sayıda tüfek, yivli silah ve hafıf makineli tüfek çaldılar. Interfaks ajansı, Ermeni militanlann ayrıca, bir askeri Usse saldırı düzenleyerek, 100 adet yangın bombası ele geçirdiklerini bildirdi. Maearistaıra yazar başkan • BUDAPESTE (AA) — Macaristan'da muhalefetteki Hür Demokratlar tttifakı üyesi olan Yazar Arpad Goncz, dün parlamento tarafından devlet başkanhğma seçildi. Ulusal Meclis Başkanı Gyorgy Stadad, 68 yaşındaki liberal Goncz'un, 13'e karşı 295 oyla seçildiğini belirtti. Seçime tek aday olarak katılan Goncz, mayıs ayından bu yana devlet başkanlığını vekaleten yürütüyordu. Macaristan'da geçen hafta devlet başkanının seçim biçimi konusunda yapılan referandumun sonuçlan, katıhmın çok büşük olması (yüzde 14'ten az) nedeniyle iptal edilmisti. Oğrenci lideri serbest • BÜKREŞ (AA) — Romanya'da 18 hazirandan bu yana tutuklu bulunan öğrenci lideri Marian Munteanu'nun serbest bıraküması kararlaştınldı. Romanya Başsavcıliğı bildirisinde "Munteanu'nun tutuklanmasına neden olan koşullann ortadan kalktığı, artık öğrenci liderinin serbest bırakılmasuun kamu düzenini bozacağını düşttnmek için hiçbir neden kalmadığY' belirtildi. Rompres Haber Ajansı'ndan yayımlanan bndiride, Munteanu'nun tutukluluk halinin şimdiye dek, 13, 14 ve 15 haziran olaylarıyla ortaya çıkan sosyal kanşıklık nedeniyle sürdüğü ifade edildi. Irak'a karşı ekonomik ambargo çağrısu Işgal kınanıyor Saddama ortaktavıı# ABD tarafmdanyapılan ekonomik ambargo çağrısına /tngiltere ve Fransa katılacağını açıkladı. Japonya, Irak'a %/vereceği krediyi askıya aldı. Kuveyt'in mal varhklannı y dondurdu. Çin, bölgeye savaş gemisi gönderen ABD'yi suçladı. Küba Devlet Başkanı Castro, ABD'nin Ortadoğu'ya yerleşebileceğini söyledi. /Brezilya, diğer ülkelerin aksine Irak'la olan /ilişkilerinin bozulmayacağını bildirdi. Irak, ^^silahlannın büyük bölümünü Brezilya'dan ahyor. TOPEC üyesi Venezuela, teşkilattan ayrılma tehdidinde bulundu. Meksika, Irak işgalini Kuveyt'in içişlerine kanşmak olarak nitelendirdi. Dış Haberter Servisi — Irak'ın önceki gün Kuveyt'i işgal etmesi, tüm dünya ül- kelerinden tepki toplamaya devam ediyor. Irak'a ekonomik ambargo uygulanması için ABD tarafından yapılan çağnya, tn- giltere ve Fransa olumlu karşılık verdi. Brezilya dışında hemen hemen bütün ül- keler, Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesini kına- dılar. Brezilya, işgal eylemine hoşgörüyle bakmadıklannı, ancak Irak ile olan ilişki- lerini gözden geçirmelerini gerektirecek bir durum olmadığını açıkladı. Birleşmiş Mil- letler Güvenlik Konseyi, Irak'a karşı as- keri ve ekonomik yaptınmlar uygulanması yolundaki ABD önerisini görüşmek üzere dün toplandı. Avrupa Topluluğu dışişleri bakanlan ise Irak-Kuveyt krizini görüşmek üzere, bugün ttalya'nın başkenti Roma'- da toplamyorlar. ABD Kongresi, Irak'a karşı ekonomik ambargo uygulanması çağnsında bulundu ve Irak'a karşı tüm uluslann birlikte hare- ket etmesini istedi. Senato'nun da ulusta- rarası ekonomik ambargo uygulanması ve bölgede banşın silahlı müdahaie ile çozüm- lenmesi çağnsı yaptığı haber verildi. ABD Temsilciler Meclisi'nin benimsediği karar- da, Irak'ın ABD'deki mal varlıklannın dondurulduğu, Irak ile ihracat-ithalat yap- tnanm yasaklandığı belirtiliyor. Kararna- mede, ABD Başkanı'na bu kararlara uy- mayan üçüncü ülkelere karşı Hhalatı dur- durma yetkisi de veriliyor. Ingiltere Başbakanı, tüm ülkeleri Irak'a karşı birlikte hareket etmeye çağırdı. Thatc- her, "Hiçbirimiz tek başına basanya ula- şamayız. BM'ye üye tüm ülkelerin birlikte hareket etmesine ihtiyaamız var" şeklin- de konuştu. Fransa'nın Irak ve Kuveyt'in kendi ttlke- sindeki mal varhklannı dondurtna karannı benimsediği bildirildi. Fransa Maliye Ba- kanı Pierre Beregovoy, Fransa radyosuna yaptığı açıklamada, tüm dünya Ulkelerinin birlikte hareket etmesmin önemıne işaret etti. Beregovoy, "Uluslararası dayanışma- da gösterilecek en ufak bir aksama, Sad- dam'ın zaferi anUmına gelecektir. Biriik- te hareket ettigimiz takdirde ise Irak yöne- timi, dünya sahnesinde yalnız kalmanın be- deiiaİB ne olacagını düşunmek zorunda kalacakbr" dedi. Belçika Dışişleri Bakaru Mark Eyskens de ulkedeki Kuveyt mal var- lıklannın dondurulduğunu açıkladı. tspan- ya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açık- lama da ise'Kuveyt mal varlıklannın don- durulmasının düşünülmediği belirtildi. Hollanda hükümeti de Hollanda banka- lanndaki Kuteyt hesaplannın donduruldu ğunu açıkladı. Hollanda Maliye Bakan ğı sözcüsü Jaap VVeeda, dün yaptığı açık- lamada, Irak'a karşı uluslararası yaptınm uygulanması karanna, ülkesinin de katü- dığını belirtti. Güney Afrika Dışişleri Ba- kanı Pik Botha da dün yaptığı açıklama- da Irak'ın işgalini kınadı ve Bağdatyöne- timi tarafından Kuveyt'te kurulan geçici Kuveyt hükümetini tanımayacaklannı söy- ledi. Kuveyt'in yurtdışındaki malvarhklarını dondurma kararı, Italya ve Lüksemburg yönetimleri tarafından da benimsendi. ts- viçre, banka yöneticilerini Kuveyt malvar- lıklarının Irak ve yeni Kuveyt iktidan ta- rafından el konulabileceği konusunda uyardığı bildirildi. Araplar çekimser Ürdttn Kralı Httseym'in, Irak'ın Kuveyt'i işgali ile ilgili görüşmelerde bulunmak üze- re Mısır'a kısa bir ziyarette bulunduğu bil- dirildi. Kral Hüseyin'in Mısır Devlet Baş- kanı Hüsnü Mübarek ile lskenderiye Lima- ru'nda beş saat süreyle görüştüğü haber ve- rildi. Görüşme hakkında bir açıklama ya- pümazken, iki liderin Suudi Arabistan Kra- lı Fahd, ABD Başkanı Geroge Busb ve Irak Devlet Başkanı Saddam Hnseyin ile tele- fonda görüştüğü kaydedüdi. Arap liderlerinin, Irak'ı kınayan bir tu- tum takınmakta gösterdikleri çekimseriik, işgalin barış içinde son bulacağı şeklinde umut taşımalanna bağlamyor. Batı dünya- sında ise bu çekimseriik, Arap ulkelerinin Saddam'ın gazabmdan korktuklan şeklin- de değerlendiriliyor. Arap Birliği, Kahirei deki toplantılanmn ardından olağanüstü toplantı yapma kararı aldı, ancak daha sonra toplantıyı 24 saat süreyle erteledi. keleri ile ABD'nin, Ürdün'ü Irak'a karşı desteklemediğini gören Kral Hüseyin'in Saddam Hüseyin'den uzaklaşacağını savu- nuyorlar. Politikacüar ise Banlı ülkelerin Irak tehdidini bundan sonra daha ciddiye alacağım ümit ediyorlar. İsrailli uzmanlar, Irak saldınsının Mısır'ı Arap ulkelerinin lideri konumuna yüksel- teceği yonımunu da yapıyorlar. Pek çok Arap ülkesinin Irak'a karşı Mısır'ın çevre- sinde birleşeceği ve bunun da Mısır'm ko- numunu güçlendireceği belirtiliyor. tsrail tşçi Partisi'nin önde gelen isimlerinden Ezer Wdzmaaıı, son gelişmelerin Israil- Filistin banş görüşmderinin önemini bir ABD VE iNGİLTERE — Bnsh ve Thatcher, ekonomik ambargo karannı tüm iilkele- rin desteklemesİBİ istediler. (Folograf: Reuter) Irak'ın Kuveyt'i işgalini bir tek Lübnan- m kınadığı bildirildi. Libya'dan yapılan açıklamada ise bölgeye yapılacak herhan- gi bir yabana müdahaleyi "saldırgan tutam" olarak kabul edecekleri belirtildi. Suudi Arabistan resmi ajansı, Kral Fahd- m '•dunımu saldoleştinnek ve UişkUeri nor- male döndürmek" amacıyia cabalarıru yo- ğun olarak sürdürdüğünü duyurdu. Israil'de işgal "Saddam'ın Tel ATiv'e w- rebüecegi en büyuk hediye" olarak değer- lendirildi. Körfez'deki krizin ıbmlı Arap ttl- keleri ile Israil'i bir araya getireceği ve ABD'nin tsrail'e banş sağlamaması ama- ayla yaptığı baskıları hafifleteceği ileri sü- rülüyor. tsrailii siyasal bilimciler, Arap ül- kat daha arttııdığını ileri sürdü. VVeizmann, "Bu olaydan tsrail'de normal bir düzcn kurduğumuz, Suriye, Filislin ve Ürdün ile banş anlaşması imzaladığımız takdirde, ABD ve Avrupa ülkeleri ile de bir araya ge- lerek çılgın adam Saddam Hüseyin'e karşı durabileceğimiz dersini çıkannahyız" şek- linde konuştu. Küba, Venezuela ve Meksika, Irak'ın Kuveyt'i işgalini kınarken Irak'a silah sa- tan Brezilya, işgalin iki ülke ilişkilerini et- kilemeyeceğini belirtti. Venezuela'nın, Irak etkisinde kalacak bir OPEC'te bulunama- yacağı bildirildi. Brezilya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lu- cio Pimental, işgal eylemini kınadıklanm ancak Irak'la ilişkilerini gözden geçirme- lerini gerektirecek bir durum olmadığını kaydetti. Pimental "Brezilya'nın Irak'la önemli Uişkileri vardır ve bu siirdüriüe- cekür" dedi. tki ülke arasındaki ilişkiler 1974 yılında Brezilya'mn Irak'a silah sa- tışı için kredi açmasıyla daha da gelişti. Brezilya silah, araç ve askeri hizmetler kar- şıhğında geçen yıl Irak'tan 1.46 milyar do- laruk hampetrol ithal etti. Ancak Irak'ın borçlannı ödememesi nedeniyle 1988 yılın- dan beri silah satışımn durdurulduğu ha- ber verildi. Irak'ın Mendes Juniro inşaat şirketine 400 milyon dolar, Brezilya'mn en Önemli iki silah ihracatçısı Engesa ve Avidbras şifketlerine de 104 milyon dolar borcu bulunuyor. tran - Irak savaşı sırasmda "Urntu" zırhh personel araçlan ile "cascaval" htt- cum araçlan ve uçaksavar satan Brezüya'- nın silah ticaretinin Batılı yönetimler ta- rafından dikkatle incelendigi bildirildi. Nükleer fızikçiler, Brezilya'nın nükleer si- lah yapma kapasitesine sahip oldugunu ile- ri sürerken, Federal Alman Soruşturma Bürosu'nun Brezilya ile iş yapan Alman fırmalanru izlediği kaydedildi. Alman fır- malannın sonradan Irak'a gönderilmek üzere Brezüya'ya uranyum güçlendirici ci- hazlar sattıkları belirtildi. Venezuela petrol eski bakanlanndan Humberto Calderon Berti, Irak'ın etkisi altındaki bir örgütte kalamayacaklanm açıkladı. Venezuela'run son OPEC toplan- tısında belirlenen günluk 1 milyar 945 mil- yon ton varil üretimini arttırabileceği de belirtildi. Bu Latin Amerika ülkesinin gün- lük üretim kapasitesinin 2 milyar 700 mil- yon varil olduju bildirildi. Küba lideri Fidel Castro, Irak'ın Ku- veyt'i işgalinin ABD ve müttefikleri tara- fından olaya doğrudan müdahaie etmek amacıyia kullanılabileceğine dikkat çekti. Irak'ın askerlerini Kuveyt'ten dethal geri çekmesi çağnsında bulunan Castro, Bağ- lantısızlar Grubu Dönem Başkanı Yugos- lavya Devlet Başkanı Bortslav Jovic'e bir mektup gönderdi. Küba'nın grubun barış sağlama girişimlerine her türlü katkıda bu- lunacağını bildirdi. Meksika'dan yapılan açıklamada ise iş- gal Kuveyt'in "tcişlerine kanşmak" ola- rak nitelenirken, dünya banşı ve güvenli- ği için "ciddi tehlikeler" doğurduğu belir- tildi. Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili Reuter'e yaptığı açıklamada Körfez'deki en büyük tehlikenin Irak'ın, Suudi Arabis- tan'a ilerlemeye kalkmasmdan kaynakla- nabileceğini kaydetti. En çok petrol ithal eden dünyamn ikin- ci ülkesi Japonya'da hükümet Irak'a karşı ekonomik ambargo kararim göfüşüyor. Başbakan Toshiki Kaifu'nun, tatilini kese- rek başkente geri döndüğü büdirildi. Hü- kümetin, ekonomik ambargo uygulayan ül- ke sayısımn artmasım beklediği ileri sürü- lüyor. Kuveyt'te Irak yanlısı bir hüküme- tin kurulduğunun açıklanması üzerine Ja- ponya'daki Kuveyt malvarhklannm dondu- rulacağ] açıklandı. Japonya'nm Irak'a karşı alacağı diğer önlemlerin diplomatik ilişki- lerin dondurulması ile Japon kredilerinin askıya alınması şeklinde olacağı ileri sürü- lüyor. Bu yılın başında Irak'a yeniden ya- pılanma projelerinde kullanılmak üzere 400 milyar yen kredi açılması planlanmış- tı^Resmi Çin gazetesi China Youth News'- ta çıkan bir haber yorumda ABD, Körfez- deki gerginliği arttırmakla suçlandı. ABD 1 nin Körfez'e savaş gemilerini göndermesi ve ABD'deki Kuveyt malvarlıklanna el ko- nulmasının "Araplan bölraek ve bu yolla tsrail üzerindeld baskıyı azaltmaya" yöne- lik olduğu ileri sürüldü. A VRUPA BASINIATEŞPÜSKÜRÜYOR: 'Hitler Hüseyirfi kim durduracak?' İngiltere'de yayımlanan 'European' gazetesinde yayıncı Robert Maxwell, Saddam Hüseyin için 'Hitler' benzetmesini kullanırken haftalık 'Economist' dergisi, kapağında "Saddam'ı Kim Durduracak?" başlığını kullandı. F.Almanya'da yayımlanan 'Frankfurter Allgemeine Zeitung' petrole muhtaç olan Batıh ülkelerin, HüseyuVe ders vermekten aciz oldugunu vurgulayarak "Saddam'ı düşürecek darbe içeriden gelecektir" yonımunu yaptı. "European'da başlık şöyle: Ba- tı retata ahndı! Baş sayfada görüş- lerini aktaran yayıncı Robert Max- wdlde Hitler benzetmesini kul- lamyor: "Batı, Irak'ı dardnrnıab, Baüh hükümetler Saddam Hüse- yin tehdidini anlamakta gecikti. trmn karşısında başansu olması- na ra|men saldırgan niyetleri bel- liydi. Kuveyt'i alarak hırsuun di- necegini sanmak agır bir hata olor. Karsunızda bir Arap Hitkr'i var. tzlcdiği yol aynı: Uydurma bir gergiBİik, samimi olmayan göıüş- meler, önceden planlanmış bir iş- gal. Suada kim var? Birleşik Arap Emiriikleri mi, Snudi Arabistan mı, tsrail mi?" liu- honomist Haftalık 'Economist' dergisi, kapağında Saddam Hüseyin'in fo- toğrafımn üzerinde, "Saddam'ı kim dordnracak?" dîye sormuş. Başyazısmda da "Dünya, uyan! Sogmk savaş bitti diye sevinip bay- ram jrmpmsyı bırak. Saddam, Ku- veyt'in günde 1.6 milyon varilu'k petroi üretimini ya sürdürecek ve parayı cebiae atacak ya da iireti- mi >7aHacak ve artan petrol fiys- bnın yaratacagı kân cebine indi- recek. Her iki sckilde de Irak, de- netimi altındaki petrol yataklan- nı ikiye katlanuş olacak. Basra Körfea'nde petrol kâbusu gerçek oldu. Tam da dunya gevşemeye hazıriaaırken.-" dendi. Ayrıca Saddam Hüseyin hakkında "T»m 193<n«rdan fıriamış eski kafah bir diktatör" değerlendirmesi yapıldı. dam Hüseyin'i Hitler'e benzettiği- ni hatırlatan Today' de "Hitler Hüseyin" diye başlık atmış. 'Da- ily Mirror', "Saddam'ın saldmsı üpkı Hitler'in Avrnpa'daki ilk iş- gailerinde olduğu gibi daha soa- ra gelecek olan toprak takntermin ilk aşaması" diyor. Bir başka ma- gazin gazetesi 'Star' ise "Saddam, UçüDcn Dünya Savaşı'nı çıkarta- büecek niteükte bir delidir" de- mekte. 'Independent'ta ise "K«- veyt çok kücnktür, nüfusu çok dar bir alana yıgılnuştır ve Irak'a da komşudur. Bu nedenle makul bir savaş alanı olamaz" yorumu yer aldı. Daily Telegraph, Basra Körfe- zi'nin mayınlardan temizlenmesi amaayla oluşturulan deniz gücü- nün yeniden kurulmasını öneri- yor: "Saddam Hösej-ia nihayet gerçek kimligini gösterdi: Ortado- ğn'ya kendi damgastnı Tunnak içtn hiçbir sınır tanunavan bir me- galomanyak. Bunun böyle sonuç- 10 yıl önceden beDiydi. tran'a sakhrdığı zaman Batı, Aye- taOabJann çdgmtaldanııı dindimn diye Irak'a göz yummttstu. Ama şimdi gazabını Kuveyt'e yöneiti- yor. Kuveyt, Irak'ın doslndor, bir tebdit unsurn degildir, Tabraa'Ia boş yere girişUen çekişme sırasm- da da gözüna kırpmadan Irak'ı desteklemiştir." 'Times' da sorunun çözümün- de ekonomik yaptınmlar arama- mn gereği üzerinde duran gazete- lerden. Başyazısmda "Batıb ülke- lerin ekonomik yaptınm uygula- ma şansı, bundan önceki vesOder- den daha güçlüdür. Ancak böyle bir yaptuimın başansı, Arap ul- kelerinin de işbirtigine bagbdır. Anabur, Araplann elinde. Eger kararaz kahrtarsa Saddam, saldır- ganlıgııu prim alacakür" dendi. öte yandan Jngiltere*nin önde gelen gazetelerinden 'Gnanttan' başyazısmda Kuveyt'in işgalini, 1939'da Almanya'mn Polonya'yı işgaline benzetiyor. tsra.il Savun- ma Bakam Moşe Arens'in Sad- "Batüı hükümetler ve Sovyetler Birliği, Saddam Hüseyin'in bir ti- ran oldugunu ve hedefine cesetleri çiğneyerek ilerlediğini biliy-orlar- dı. Böyle bir caniyle düşüp kalk- mak baştan beri hataydı. Ama Doğu ve Batı hûkümetleri, onu Ayetullah Humeyni'ye karşı des- teklediler. Ama bu desteğin de sı- nın vardı. ABD, Irak'm tran'a kar- şı topyekûn bir savaşı kazanarak fazlasıyla güçlenmesini istemiyor- du. ABD'nin Iran'a silah satışı - trangate olayı- bu arka plana sa- hiptir. Irakh diktatöre nihayet bir ders vermekten söz ediliyor. Ama nasıl? Sanayi ülkeleri, Irak ve Ku- veyt petrolüne muhtaç. Aynca Saddam'ın biıçok savaş yolu var: Sabotaj, suikast, hava akınları. Buna karşın birkaç yuz kilomet- re ötede seyreden Amerikan savaş gemileri de bir sey yapamaz. Sad- dam Hüseyin'i düşürecek darbe dışandan değil, içeriden gelecek. Irak halkı bu diktatöre daha uzun zaman tahammül etmeyecektir. Dünyanın her yerinde diktatörle- rin ve ortaklanmn devri kapanı- yor. Irak da bu tıareketten nasibini alacakürî' Şdietağeszeftunğ "tran ve Irak arasındaki sekiz yüük savaşta Hn-istiyan Baü âle- mi, Dicle'nin kıyısındaki basta re- jimini Tahran'daki köktenci mol- lalara karşı desteklemeyi görev bü- di. Dünyanın bütün depolanndan her türlü silah ve cephane, Mezo- potamya'ya akıtıldı: Fransız savaş uçaklan, Sovyet füzeleri, Arjan- tin tanklan, tngiliz toplan ve Al- manya'dan zehirli gazlar. Irak sal- dırganlığı, dünya politikasmda ti- pik bir ana rastgeldi. tki süper gü- cün reel sosyalizmin yıkmtüan üzerinde kurduğu ittifak, dünya- mn geri kalan bölgelerinde bir ik- tidar boşluğu yaratmıştır. Bu ik- tidar boşluğu, Dicle'den TMni- dad'a kadar siyasi maceracdan ve askeri saldırganlan tehlikeli ey- lemlere teşvik ediyor. Bu eylemler, Batılı devletlere askeri potansiye- lini ayakta tutmak için bir baha- ne veriyor. Tehlikenin bundan sonra Doğu'dan değil, yerkürenin güneyinden geldiği öne sürühlyorT fj EBNOE "Irak, Kuveyt'i yottu - ABD Ue SSCB, Irak'ın atom bombasuıdafl korkuyor" başlığı kullanan Bth- nos gazetesi, "Irak'ın birkaç saat içinde bir devleti işgal etmesine karşın dnnya iilkelerinden gelen ilk tepkilerin ılık oldntnna" dik- kati çekti. Aynı gazete, bu tepki- lerin 'üık olmasına' belki de Sad- dam Hüseyin'in diğer Arap ülke- lerine kimyasal silahlarla saldır- masmdan, hatta atom bombasm- dan kaynaklanan endişelerinden kaynaklandığı tahmininde bulun- du. wno Eleftheros Typos gazetesi, "Arap Hitler, dinyayı tebdit ediyor"raansetineyer verdi. Ga- zetenin Kuveyt'teki geüşmekrle il- gili yorumlannda, bu askeri ope- rasyondan sonra petrol fiyatlan- nın artacağına ve dünya ekonomi dengesinin bozulacağma dikkat çekih'yor. "Basra Körfnj'nde mey- dana gelen bu yeni krizn adı Sad- dam Haseyin'dir" değerlendirme- sini yapan gazete, Saddam Hüse- yin'in süpergüçler dahil btttün dünyaya meydan okuduğunu yaz- dı ve Hüseyin'i "İnsanhgın cani- lerinden biri" olarak niteledi. H KA0HMEPINH Kathimerini gazetesi ise "Orta- dotn'da yeni bir patlama tehlike- si doğdn" başlığı altındaki habe- rinde şu yorumu yaptı: "HüsejriB, bilinen yontemiyle bir kez daha dünya kamuoyonu şaşutarak ih- dmal verflnjeyen Knveyt operasyo- nnnu gerçekkştirdi Bu operasyon hırslı bir savaşçının inadı mıdır, yoksa bilinen emeflerinin ilk bö- Inmü miıdür?" DIJNYADA BUGUN AUSIRMEN Ne Zaferi? Toptar, tüfekler, makineliler, obüsler, zırhh araçlar, tanklar, pi- yadeler, çatışmalar, yaralılar, ötûler... Helikopterler, jetler, teleks- ler, telsizler, fakslar... Radyolar, televizyonlar, ajanslar... Toplan- tılar, toplantılar, toplantılar... "Olsa da olur olmasa da'Mardan tatil kesip dönmeler. açıklamalar, konuşmalar, haberieşmeter, görün- tüler, söylentiler, öfkeler... «an, barut ve gözyaşını TV'den izle- meler... Çağımız savaşının görüntüleri, sesleri, gürültüleri bunlar. Ve Irak'ın Kuveyt'e girmesiyle başlayan son savaşta tüm bu gflrûn- tüler içinde en çok içime dokunan, midemi kaldıran, aklımı is- yana taşıran, silahlarımn başında paımaklarını, bir zamanlar Winston Churchilt'in yaptığı gibi, 'V şekline getirip zaier işareti yapan Irakh askerler oldu. A benim kaz kafalı gencecik Iraklı kardeşlerim, işaretiniz hangi zaferin işareti? Zaferiniz ne zaferi? Yoğun petrol dolariarının sonucu olan 2500 dolara yaklasan kişi basına ulusal gelirine karşın, azgelişmişler sıralamasının yine de sonlannda olan, 17 milyonluk nûfusunu bile doğru dürüst is- tihdam edemeyen ve 1 milyonluk ordusunun silah attındaki as- kerlerinin bir bölümünü terhis ettiğinde çıkacak sosyal patlama- dan korkup orada burada yeni maceralar arayan bir çıkgının yö- netimi altında olmak mı zafer? Ulusal kalkınmasına harcaması gerekli kaynakları, bölgenin süper askeri gücü olmaya aytrmtş, yeryüzünün en büyük etek- tronik casusluk örgütünü kurmuş olan bir despotizm altında ya- şarnanın ve bir çılgının lideriik emelleri için ölüm makineleriyle yrtmeye gönderilmenin neresi zafer? Müslüman kardeşüginin siyasal vetoplumsalyasamda bir düs, bir aldatmacadan başka bir şey olmadığını, Mekke'de kardeşlik için toplananların, bir iki ay sonra, hatta kimi zaman kendileri için kutsal sayilan o topraklarda birbirtenni gırtlaklamalannın yeni bir kanıtı olan aptal savaşın neferliğine soyunmanın neresinde- dir zater? Arap Birliği düşünün sırlannı bir kez daha dökmek, aynı dili konuşup, aynı dini paylaşanların nasıl birbirlerine düşman ol- duklannı gâstermenin neresindedir zafer? 1 milyonluk ordusuyla 20.000 askerlık bir ülkeyi işgal etmenin nesi zafer? israil'in bağnazlannın durumunu güçlendirmek, VVashington- 1«l Awiv eksenindeki çatlaklan yapıştırmak zater mi? Eğer, saf Irakh kardeşim zafer işareti yaparken artacak petrol fıyatJannın emperyalizmin çanına ot tıkayacağını sanıyorsa, petro dolarların geçmişte dönüp dolaşıp nereye gittiklerini, enerji bu- nalımının en ağır faturasının nasıl mazlumlara çıktığını hiç an- lamamış demektir ki bunda da şaşacak bir yön olmasa gerek. Çünkü Saddam yönetiminde yurttaşın bılgısız ve ılgisız kalma- sı, "hak yok vazife var" diye sayıklaması esastır. Böyle bir duru- mun da zafer oldugunu kimse söyleyemese gerek. Eğer Kuveyt'i işgali zafer olarak görüyorsa Iraklılar, su soru- nunda bir zamanlar kendi yanlannda oluşan cepheyi geliştirmek- te Kuveyt'in başrolü oynadığını unutmamalılar, tıpkı iran-lrak sa- vaşında Kuveyt'in Irak'a 30 milyar dolara ulaşan bir kaynak ak- tardığını da unutmamaları gerektiği gibi. Dayanışmanın sonu- cunda teşekkür olarak küçük ülkeyi vutmak mı acaba zaferi Irak- ın? Saddam'ın, nasıl gelişeceği, kimlerin hangi aşamada, hangi ölçüde karışacağının bilinmediği, ama hiç kuşkunuz otmasın ki petrole bağlı zenginlerin ıçlerine hiç mi hiç sindiremedikleri bu zaferi Türkiye'ye, Batı'ya karşı, hâlâ önemli bir stratejik bir ko- numu oldugunu anımsatma olanağını vermesi ve su konusun- da Arap cephesinın parçalanması sonucunu dogurması açısın- dan yararlar sağlamıştır. Ama acaba Türkiye son gelişmelerden sonra oluşan durumu nasıl değerlendirecek? *Ankara. Ortadoğu'da soğukkanlı, sorumlu, istikrarlı ve dikkani bir başkent rolünü mü üstlenecek, yoksa maceralar diyarının he- vesli sılahşörlüğüne mi soyunacak? Ankara'nın stratejik konumunun eskisi kadar gûçlû olmasa büe hâlâ önemini yitirmemiş oldugunu anımsatabilmesi olanağına kavuşması, acaba onu nasıl davranmava riecek? Bu olanağı bazı uluslararası forumlarda, daha ağırhklı bir konum kazanma yo- lunda mı kullanacak Ankara, yoksa soğuk savaş yıllarında ol- duğu gibi kendi baskıcılığını, çağdışıhğını mazur gösterecek bir bahane olarak mı değerlendirecek? Ankara'daki kimi egemenlerin, özgürlükler ve çağdaşlık açı- sından konurnu, kimi komşuiardaki liderlerden biraz ileride ol- sa bile, yine de pek olumlu olmadığı düşünülürse, umarsız Iraklı zavallının anlamsız zafer işareti, tıpkı Bağdat'a olduğu gibi Aı> kara'ya da bir şey kazandırmayacak. Ûstelik Ankara, bu savaş ya da daha doğru deyişle işgal yû- zünden biraz daha ağırlaşan bir petro! faturasıyla karşılaşacak. Başka bir deyişle, Saddam'ın çılgınlığının faturasının bir miktarı yine bizim Mehmet'e, sıze, bana çıkacak. Bu durumda haklı olarak bir kez sorabiliriz, btçare Iraklıya: — Behey şaşkın evladım! Bu zafer ne zaferi? IsTANBUL Kuyeytli turistler perişan durumdaIrak'ın Kuveyt'i işgal etmesi Türkiye'de bulunan Kuveytli turistler arasında panik yarattı. Kuveytliler İstanbul'daki 'geçici' konsoloslukları önünde toplanarak Türk hükümetinden yardım istediler. VEDAT YENERER Irak ordusunun önceki gün Ku- veyt'i işgal etmesi Türkiye'de bu- lunan Kuveytli turistler arasında panik yarattı. tstanbul'daki "geçici" konsolosluk önünde top- ianan Kuveytliler Türk hüküme- tinden yardım istediklerini belirt- tiler. Kuveyt Konsolosu Abdolla- tif AH Al-Mawwash, ülkesinin iş- gal edUdigine hâlâ inanamadıgı- nı söyleyerek şimdiye kadar 2000 kişinin konsolosluktan yardım Ls- teminde bulundugunu belirtti. Tu- rist olarak geMikleri tstanbnl'da parasız pnlsuz bir anda sokakta kalan Kuveyt vatandaşlan ülkele- rine dönebilmek için Türk hükü- metinden hiçbir yardım görme- dJUefini ve bu nedenle diger Arap Bİkderine gidcrek buradan Ku- veyt'e gecmeyi deneyeceklerini söyledfler. Kuveyt Konsolosn Al- Mawwash, işgali televizyondan seyrettiğini, ancak hâlâ inanama- dığmı belirterek, "Kgveyt sadece Irak'a değil bütün uluslara yardım etmiştir. Banştan yanadır. Uygar insanlar sonınlannı masada çö- zümlerler ve biz bundan yanayız" dedi. Konsolos, Istanbul'da mağ- dur kalan vatandaşlan ile ilgili olarak Körfez ülkeleri ile Arap ul- kelerinin tstanbul'daki konsolos- luklanndan yardun istediğini, bu- nun yanında da Türk hükümetin- den, parasız kalanlara ya kalacak bir yer ya bir kamp ya da başka bir yardım beklediklerini bildirdi. Ankara'daki büyükelçilikten ko- nunun daha yakından takip edil- diğini vurgulayan Mawwash, kon- solofluk önttnde toplanan Kuveyt- lilere hitaben taşkinlık yaratma- malannı ve banş ortamı içinde bulunmalannı istediğini söyledi. Türk hükümetine, Irak'ı protes- to eden ilk ülkelerden biri olması nedeniyle teşekkür eden konsolos, "Knvcyt halkının yapılan yardım- lara kayıtsu kalmayâcaguu ve ba- nş ortamında bunlan baariayaca- ğını samimivetle söyrayoran" de- di. Kuveyt Havayollan'nın ve Ku- veyt Konsolosluğu'nun aynı bina- da olması nedeniyle dün Harbiyef de toplanan yüzlerce Kuveytli, şaş- kınlık içinde, Irak işgaline tepki gösteriyordu. Kapı önünde tartı- şan bir grubun içinden "Saddam, Hitler gibi olmak istiyor. Bitan Arap ülkekrine sahip olmak isti- yor, sıra Dabai'ye geJdi" gibi ses- İer yükseliyordu. Kuveytli elektronik mühendisi Ali Al-VVazzan konuyla ilgili ola- rak söyle diyor: "Bir riiya gibi. Sabah iükne gHmek üzere uyamyomm vc kcadi ülkene gidemeyecegfaü ögremiyor- sun. tsraiTin saMınsou beklertat, amabirdost,birkanJes,Wrkom- şu bildiğinüz ve nznn sütn s m ş ydlannda yardım ettigimiz Irmk- ın saidınsım beldcmezdik. Biz böyle şeyleri düşmammızdan bek- leriz. Dost bUdiğimizden degiL" Kuveyt'te bir ihtilal oldugunu ve Irak yanlısı bir hükümetin basa geçtiği yolundaki haberleri yalan- layan VVazzan. "Hiçbir Kuveytü hükümeti devirmeyi düşanmez. Böyle bir devrim olmaz. Tama- mıyla Irak hikttmetimin uydunnaiandır" dedi. YUZYUZE AtiH&Dorsay 4000 lira (KDV içinde) Çağdaf Yayınlan Türkocağı Cad 39-41 Cağaloğtu-tstanbul Ödeneli göBdcrlnez.