Katalog

31 AĞUSTOS 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 TZOB'den zirve talebi • ANKARA (AA) — Türkiye Ziraat Odalan Birliği (TZOB) Başkanı Osman özbek, "Türk çiftçisinin kazançlı kıbnacağı bir tarım politikası uygulanması" amacıyla hükümetten zirve talebinde bulunduklannı bildirdi. Osman özbek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Başbakan Yıldırım Akbulut'un başkanlığında ilgili baİcanlann da katılımıyla yapılmasını istedikleri zirve toplantısına tarımın genel problemlerini götüreceklerini bildirdi. Pamuk toplama ücreti • ANTALYA (AA) — 1990 ürünü pamuk hasadının başladığı Antalya yöresinde, pamuk toplama ücretleri belirlendi. Antalya Ziraat Odası, Serik Ziraat Odası, Pamuk Araştırma Müdürlüğü, Iş ve Işçi Bulma Kurumu, ÇaJışma Müdürlüğü ve Tanm Kuruluşları tl Müdürlüğü yetküilerinden oluşan ücret belirleme komisyonu, 1990 ürünü pamuk toplama ücretini kilo başına 225 lira olarak hesapladı. 1989 yılı pamuk toplama ücreti kilo başına 125 liraydı. Fındık piyasası • TRABZON (AA) — 1990 ürünü fındıkta orta ve yüksek kesimlerde kurutma işlemleri devam ederken sahil kesimlerinde işlemi tamamlanan fındıklar pazara getiriliyor. Fındık Tarım Satış Kooperatifleri BMiği'nin (Fiskobirlik) kibuklu tombul fındığı, taban arazi dışında 3500 liradan almaya başlaması üzerine serbest piyasada da fıyat oelirginleşti. AA muhabirinin edindiği bilgiye göre Trabzon ve ilçelerinde tüccar, Fiskobirlik'in fîyatının çok altında 2500 ve 2800 lira arasında alım yapıyor. Tüccann önemli bölümü de peşin odemede bulunmuyor. Fındık mitingi • GtRESUN (Cumhuriyet) — SHP, önümüzdeki günlerde Giresun'da "fındık taban fiyatını protesto" mitingi düzenleyecek. Miting için Giresun SHP Milletvekilleri Mustafa Çakır, Rüştü Kurt, Giresun Belediye Başkanı Mehmet Işık, dün Ordu Belediye Başkanı Kâzım Türkmen ile görüştü. Konuyla ilgili olarak açıklama yapan Giresun Belediye Başkanı Mehmet Işık, "Fındıkçı yaralı. Vatandaşın derdini duyurmak için toplanıyoruz. Bunda siyasi bir çıkanmız kesinlikle yoktur" dedi. Çay-Kur ödemeleri • RİZE (AA) — Çay lşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çay-Kur) mayıs ayı yaş çay bedellerinin tamamını üreticilere ödedi. Çay-Kur Genel Müdürlüğü'nden verilen bilgiye göre 4 mayısta açılan kampanyada, mayıs ayı içinde alınan 82 bin 300 ton yaş çay karşüığında üreticilere stopaj ve diğer kesintiler î çıktıktan sonra 67 milyar 500 milyon liranm tamamı ödendi. Haziran ayı ürün bedellerinin ödenmesine ise rylıil ayı içinde başlanacak. Çankaya Belediyesi • ANKARA (ANKA) — lUer Bankası, Çankaya Belediyesi'ne bütçeden ödenmesi gereken paydan 803 milyon lira kesti. Yapılan kesintiye belediyenin geçmiş yıllardan kalma SSK ve Emekli Sandığı primleri, tasarrufu teşvik kesintisi ve konut edindirme yardımı borçlan gerekçe gösterildi. Emlâk Vergisi • ANKARA (ANKA) — Emlak Vergisi beyanname verme ve ilk taksidi yatırma süresi bugün sona erecek. Emlak Vergisi'nde normalde mayıs ayı sonunda biten süre, önce bir ay, daha sonra da iki ay olmak üzere ûç ay uzatılmıştı. Beyanname verme ve ilk taksidi ödeme süresi, yasaya göre en fazla üç ay uzatılabildiği için yeni bir uzatma karan alınamıyor. Emlak Vergisi beyannameleri belediyelere verilebildiği gibi postayla da gönderilebiliyor. KORFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRİZİ... KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KR Devlet Bakanı Güneş Taner: 75 milyar yatıran, bankayı kurar Banka kıırıııa 'yasağı' kalkıyorBanka izinlerini beklenmedik bir anda serbest bırakma karan, Körfez krizinden çıkış yolu arayan Arap bankalarını Türkiye'ye çekme çabası olarak yorumlanıyor. Taner, özelleştirilmeleri gündemde olan TÖBANK, Denizbank, Sümerbank ve Etibank'ın da nominal değerleri üzerinden isteyene satılabileceğini söyledi. MERAL TAMER Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarlığı, uzunca bir aradan sonra yeniden banka kıınna izni verme- ye hazırlanıyor. Devlet Bakanı Güneş Taaer, ön- ceki gun bankacılarla Tarabya Oteli'nde yenen öğle yerneğinde banka kurma izinlerinin yeniden serbest bırakılacağını açıkladı ve "75 milyar lirayı yatırana banka kurma izni verecegiz" dedi. Tica- ri banka kurma izni son olarak 3 yıl kadar önce Doğuş Grubu'nun Arap sermayesiyle ortak kurduğu Körfezbank'a verilmişti. O günden bu yana sadece sınırb faaliyet alanlan olan yatırım bankalanna yeşil ışık yakılmıştı. Banka kurma izni için yaklaşık 20 işveren grubunun Hazine ve Dış Ticaret Musteşarlığı önünde uzunca bir süredir kuyrukta bek- ledikleri biliniyor. Ancak asgari sermaye düzeyinin 20 milyar lira- dan 75 milyar liraya çıkanlması- nın, bugüne dek kuyrukta bekle- yen taJipleri ne şekilde etkileyece- ği bilinmiyor. Başvurulann yapıl- dığı dönemde ticari banka kura- bilmek için asgari sermaye 20 mil- yar liraydı. Ankara'nın uzunca bir aradan sonra ve hiç beklenmedik bir sı- rada banka izinlerini serbest bı- rakma karan, Ortadoğu'daki bu- nalım nedeniyle bir çıkış noktası arayan Arap bankalannı, Arap sermayesini Türkiye'ye çekme ça- bası olarak yorumlanıyor. Devlet Bakanı Taner, kısa süre öncesine değin Hazine'de kuyruk- ta bekleyen işadamlarına "Yeni bankaya izin yok. Eger bankacı- lık yapmakta ısrarlıysanız zorda- ki bankalan alın, özelleştirüecek devlel bankalanna talip olun" di- yordu. Taner, bankacılarla sohbet toplantısında özelleştirilmeleri gündemde olan kamu bankalann- dan TÖBANK, Sümerbank, De- nizcilik Bankası ve Etibank'ın da süratle satışa çıkanlacağını söyle- di. Taner, bu bankalarla ilgili ola- rak ayrmtıya da girerek, söz ko- nusu 4 bankayı nominal değerle- ri üzerinden satmaya hazır olduk- larını duyurdu. Bankalar Birliği'nin 3 ay önce yayımladığı 'Bankalannuz' başuk- lı yayında yer alan verilere göre bugün için TÖBANK'ın sermaye- si 150 milyar lira, Sümerbank'ın 500 milyar, Etibank'ın 562 milyar 400 milyon, Denizcilik Bankası- mn 50 milyar lira. Taner bu arada bankacılara 'na- sihatlerde'de bulunarak yeni tek- nolojilere ağırlık vermelerini, ban- kacılık sektöründe insan unsuru- nu giderek azaltmalan gerektiği- ni, ürün çeşitlemesine yönelmele- rini salık verdi. Taner, çok şubeli mevduat bankalarının genel mii- dürleriyle yediği bu yemekte "1989'da çok şubeli bankalar ola- rak zorlandınız. Ama artık sektör- den olumlu sesler geliyor. Sizler için bir sorun çıkacağını sanmıyorum" dedi. Körfez krizinin de konuşuldu- ğu toplantıda Güneş Taner, Suu- di Arabistan'daki temaslanyla il- gili olarak "Bugün için Türkiye açısından önemli olan 1990'ın son 4 ayı ve 1991 yılının turaıi için spot piyasaya yönelmeden makul fiyat- laria petrol ihtiyacmuzı karşılaya- bilmekti. Son hafta içinde bunan için ugraşük " dedi. Taner daha sonra bankacılara enflasyon tahmini yaptırdı ve ban- ka genel müdürlerinin tümünden aldığı enflasyon tahminlerini alt alta toplayıp onalamasım aldığın- da 1990 kapanış enflasyonu ola- rak yüzde 42,8 gibi bir rakam çık- tı. Güneş Taner, Körfez krizinin dengeleri bozmasına rağmen enf- lasyonun yüzde 40"ı aşmayacağı taahhudunde bulunarak "eger 4 ocak günii istifa ettigimi goriirse- niz, anlayın ki aksi olmuş" diye- rek esprili bir havada yerinden kalktı ve toplantıyı kapattı. ARALAREVDA TÜRKİYE DE VAR Kayba uğrayan 7 ülkeye yardımEkoaomi Servisi — Araların- da Türkiye'nin de bulunduğu, Körfez krizinden ekonomik kay- ba uğrayan 7 ülkeye yönelik bir yardım paketi hazırlanıyor. Amerikan The VVashington Post gazetesine göre gelişmiş 6 ülke- nin yapacağı karşılıksız yardım ve kredilerin toplamı 10 milyar doları buluyor. Yardım yapılacak ülkeler Türkiye, Mısır, Ürdün, Bangla- des, Hindistan, Fas, Fiüpinler ile Doğu Avrupa olarak belirlendi. ilk aşamada Suudi Arabistan'- ın 4 milyar dolarla başı çektiği ve kendisini 3 milyar dolarla sür- gündeki Kuveyt Emiri'nin 1,3 milyar dolarla Japonya'nın, 1 milyar dolarla Birleşik Arap Emirliği'ıün izlediğı, Almanya'- nın 600 milyon dolar vaat ettiği, GUney Kore'nin de ilke olarak kampanyaya katılacağı, ancak yardım miktannı daha sonra açıklayacağı, ayrıca öteki Avru- pa Topluluğu üyelerinin de önü- müzdeki günlerde katkıda bulu- nacağı bildiriliyor.a Gazete, ayrıca yardım yapan altı ulkenin Amerika'ya askeri harcamalanna karşılık olarak ay- da 1.1 milyar dolarlık fınans des- teğinde bulunmalanmn sözkonu- su olduğunu öne sürdü. Ameri- ka'nın Körfez'deki varlığı için günde 46 milyon dolar harcadı- ğı bildiriliyor. Gazete Türkiye'nin kaybını 2 milyar dolar olarak tahmin etti. Geçen hafta sonunda Ameri- kan yönetimi hangi ülkelerin ne kadar kaybı olduğunu belirleyen bir çalışma yapmıştı. Öte yandan, 13 OPEC ülke- sinden 10'unun kriz sürecinde üretimlerini mevcut kotaların üzerine çıkartma kararından son- ra önceki gun varil başına fiyatı 25.92 dolara kadar gerüeyen Batı Teksas türü ham petrolün fiyatı dün 1.01 dolar artarak 26.93 do- lara yükseldi. New York Ticaret Borsasfnda Batı Teksas türü ham petrolün fiyatı geçen per- şembe günü 32 doların üzerine çıkmıştı. Bu arada, Körfez kirizi nede- niyle meydana gelen enflasyonist baskılann giderilmesi için Japon Merkez Bankası reeskont faizini 5.25'ten yüzde 6'ya çıkarttı. Turizmciler Batı'da devlet öncülüğünde propagandayapılmasını istiyor 4 Turizmde 91sezonu tehlıkede TAYFUN DEVECİOĞLU Körfez krizinin turizm sektö- ründe açtığı delik konuhında de- ğişik görüşler öne surülüyor. Türkiye Seyahat Acentalan Birli- ği (TÜRSAB)- Başkam Bahattin Yücel, şimdiye kadar yapılan ip- tallerden doğan kaybın 250 mil- yon dolar olduğunu söylerken, "incoming" yapanflrmalartara- fından kaybın 600 milyon dolara ulaşüğı ileri surülüyor. Rezervas- yon iptallerinin 1991 yıhna kadar sarkması, turizm sektöründeki en- dişeleri artünyor. Birinci'ayını dolduran ve diplo- matik yollarla çözümü yolunda henüz ümit kmntılan bile olma- yan Körfez krizi, turizm sektörün- deki sancılan giderek depreştiri- yor. Başta Fransa olmak üzere, birçok Batı Avrupa ülkesinde, Türkiye'nin güney ve güneydoğu- sunun teraikdi bölge" olar* Uan edilmesi rezervasyon iptallenni hızlandırdı. Turizmciler, Tlırizm Bakanhğı'ru olaya seyirci kalmak- la suclarlarken, krizin I ay daha sürmesi halinde bile 1991'in tu- rizm sektörü için kaybedilmiş bir yıl olacağını belirtiyorlar. Bu ara- da, bakanlıktan ümidini kesen iki turizm şirketinin girisimieriyle BAGFAŞ Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş. Tecrübeli, işine bağlı ve huzurlu bir ortamda çalışmak isteyen elemanlar arıyor. Bagfaş tesislerinde Mes'ul Mühendis, Baş Mühendis ve İleride Müdür olarak görevlendirilecek: • Elektrik Mühendisleri, Makine Mühendisleri, Kimya Mühendisleri Şatış, Satın alma, Personel ve İdari servislerde görevlendirilecek; • İşletme, İktisat, Hukuk ve İdari Bilimler Fakülteleri Mezunlan • Bilgi İşlem Servisi Müdürü, Şefi (Sistem 36 da Tecrübeli, RPG II bilen) Askerlikle ilişiği bulunmayan şartlara uygun adayların özgeçmişlerini belirten fotoğraflı dilekçelerini İstiklal Cad. Meşelik Sokak No. 18-20 Taksim/İSTANBUL adresine göndermeleri rica olunur. • Ücret tatmin edici olup Bandırma'da görev alacaklara lojman tahsis edilebilecektir. • Tecrübe ve lisan bilgisi tercih sebebidir. • Arzu edenlerin müracaatı gizli tutulacaktır. Türkiye'ye gelen Fransız TV'si üçüncü kanalından bir ekip 1 haf- tadır tatil yörderinde çekim yapı- yor. Fransız TV ekibinin bugün Turizm Bakanı İlhan Akiiznm'mle bir röportaj yapması bekleniyor. Batı Avrupa'daki yanlı basının ve TV'nin Türkiye'ye gelme>i planlayan insanları olumsuz yön- de etkilediğini soyleyen Tourismo Turizm Seyahat ve Organizasyon A.Ş.'nin sahibi Cemal Kızıltan. yalnız kendi şirketindeki kaybın 600 bin doları bulduğunu vurgu- luyor. Kızıltan. rezervasyon iptal- lerinin nisan 91'e kadar sarktığını belirterek sözlerine şöyle devam ediyor: "Sektörde, rezervasyon ip- tallerinden dogan kaybın 600 mil- yon dolara yaklaştıjiını sanıyo- nım. lptallerin giderek hızianma- sının nedeni, Avrupa iılkelerinde, Türkiye'nin çok tehlikeli bir böl- ge oldugu yolunda propaganda yapılması. Gecenlerde, Fransız TV'sinde muhtemel bir Türkiye - Irak savaşıyla ilgili 2 saat suren bir açıkotunım yapıldı. Dış basında da sık sık buna benzer yaztlar çı- kıyor. Ancak ne Dışişleri Bakan- TÜRSAB Başkanı Bahattin Yücel 'Zarar 250 milyon dolar'Körfez kriziyle birlikte Türk turizmine yöne- lik olumsuz etkilerin artarak devam etmesinden endişe duyduğunu belirten TÜRSAB Başkanı Ba- battin Yücel, bazı turizmcilerin 600 milyon do- larlık zarar tahmininin aksine şimdiye dek yapı- lan rezervasyon iptallerinden doğan kaybın 250 milyon dolar olduğunu söylüyor. Kur makasın- dan doğan problemlere rağmen, ilk 7 ayda yüz- de 22'lik turist ve döviz girdisi artışı sağlayan Türk turizminin körfez krizi nedeniyle büyuk bir şanssızhğa uğradığını kaydeden Yücel sözlerine şöyle devam ediyor: "Türk turizm sektörünun en verimli ayı eylüldür. Kriz nedeniyle en büyük darbeyi de eylül ayı yedi. 4 İspanyol Charter fir- ması 27 ağustosta bir açıklama yaparak bu la- rihten sonra Türkiye'ye iniş yapmayacaklarını açıkladılar. Bu nedenle 50 bini aşkın tspanyol tu- risti kavbettik. Yine, ekimin 20'sinden sonra ka- palı gnıplar getiren acentelerde de büyük iptal- ler var. Bu tip turistler Türkiye için oldukça kârlı oluyordu. Başta Fransa olmak iızere Belçika, Hollanda, İsviçre ve Avusturya'dan önemli ip- taller var. Fransa'da yurtdışı geziler için bir kriz masası kuruldu. Buradan. Türkiye'nin güney ve güneydoğu bölgeleri tehlikeli bölge ilan edildi. Kesin olmamakla birlikte Fransa Dışişleri Bakan- lığı'mn da bu yönde bir açıklama yapması bek- leniyor. Krizin sürmesi halinde Türkiye'nin re- kabet şansının azalması kaçımlmaz. Yunanistan bu durumu degerlendirip 'neden savaş tehlike- sinden uzak bir yerde tatil yapmıyorsunuz' me- sajını veren bir kampanya başlata bile. Bizim ba- kanlığın da bir propaganda için hazırlıklan sü- riıyor. Ayrıca krizin en az zararla atlatılabilme- si için belli bir süre konaklama ücretlerine zam yapılmaması gerektiğini düşunüyorum." lıgı ne de Turizm Bakanlığı bu ko- nuda açıklama yapı>or. Sorun bu denli ciddi boyutlara nlaşmışken, kimseden ses çıkmıyor. Mısır tu- rizmi de bu sorunia karşı karşıya. Ancak onlarda devlet ÖDCÜIügün- de buyük bir propaganda başla- tıldı. Bizde ise bunca teşviklerin sagiandıgı koca bir sektör 10 gün içinde unutuldu. Biz, Gürkay Tu- rizmie birlik olarak Fransız TV'si üçüncü kanalından bir ekibi Tiırkiye'ye davet eltik. Ekibin, yol, yemek, bannma masraflanm biz - karşıfayoruz. Hatta cep harçlıkla- nnı bile biz verdik. Ekip, yann (bugun) Turizm Bakanı'yla görii- şecek. Bu girişimleri bakanlığın üstlenmesi gerekirdi." Gürkay Turizm yetkililerinden Şeyda Arpah da iptallerin büyük boyutlara ulaştığuıı belirterek, asıl endişe edilmesi gereken konunun gelecek yıl için geçerli olan iptal- ler olduğunu söylüyor. Bakanlığm konuyla ilgili tavrmı "anlaşılma- sı biraz zor" olarak nitelendiren Arpalı, rezervasyon iptallerinden doğan kayıplar konusunda şöyle konuşuyor: "Kayıpiar yapılan hiz- metin niteliğine göre degişiyor. Alınan avans karşılığı ayırhlan yerierde kârdan zarar söz koausu. Plastik geldi, işler bozuldu tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — "Plastik geldi işler bozuldu..." Menemenli çamur ustalarının ortak görüşü bu. Standart, zevksiz ve sağlıksu plastik saksılar evlerimizi süslüyor şimdi. Saksı bir kenara, testilerin ve ibriklerin adı kaldı sadece. Çeşrae dönüşü kadınlann omzunu süsleyen ve ardından göz süzülen testiler, 'Bey'in eline su dökülen ibrikler artık evlerin bir köşesinde 'nostalji' unsiıru... Menemenli çamur ustalan bu olumsuzluğa karşın çamum yaşatmaya çalışıyor. Sabahın erken saatlerinde başlayan üretim, gece tozlu lambalann altında devam ediyor. Günler süren bunca emek, ter ve göz- nuru niçin diyoruz 45 yıllık testi ustası Mustafa Yılraaz'a, "Bu yaştan sonra başka yapacak ne işim olabilir' diye başhyor konuşmasına. "Kırkbeş yıhmı vermişim bu işe. Bir de Allah'a şükür, turistik eşya niyetine satıhyor emeğimiz. Testi, ibrik, küp, kim alır şimdi? Buzdolabı var, su ayağımıza geldi. Gâvurlar ilgi gösteriyor buna, adamlar hayatlannda böyle şey görmemişler." (Fotoğraf: Zafer Aknar) BORSA BANKERLİĞİ BELGESt fark Menktıl DcöcrUr A Ş 2499 sa\ılı Sermave Pivâsası Kanunu'nun .11 ve nci ınaddplpri çerçevesinde. -2* 8 039Plari- hinden itibaren ararılık faalivetinde bulunma- sına İ7in verilmişUr. B\f belge sahibi aracı kurunı. sermaje durumuna ilişkin tercibi npdr- ni> If aracılık yüklemini (L'ndprwriting) işle- mi %ananıa/.ii 8 139O BEKLEME SÜRESİ AZALJYOR Otomobilde talep dtişüyorBURSA (AA) — Geçen aylar- da yerli otolann yüksek oranda "prim" yapması nedeniyle bir yıl sonrasına sarkan fabrikaJarın otomobil teslim süresi, ithal oto- lann piyasaya fazla miktarda gir- mesiyle birlikte 4 aya kadar düş- tü Tofaş ve Oyak Renault otomo- bil fabrikaları yetkilileri, talep düşüşünü son aylarda piyasaya fazla miktarda ithal oto girmesi- ne bağlarken Irak'ın Kuveyt'i iş- gaJi ile başlayan "Körfez krizi"- nin de bunda etkili olduğunu sa- vunuyorlar. Tofaş fabrikası'yetkilileri, en çok Şahin marka otomobile ta- lep olduğunu, bu marka otomo- bili aJmak isteyenlere nisan ayı- na gün verildiğini, diğer marka- larda ise bekleme dönemiflin 5 ila 7 ay arasında değiştiğini bildirdi- ler. Oyak Renault Otomobil Fab- rikası yetkilileri de otomobil pi- yasasırun en caniı olduğu dönem- lerde bekleme süresinin 8 ila 1 yıl arasında değiştiğini, piyasanın durulmasından sonra sürenin en fazla 4 aya ve baa markalarda ise 1 aya kadar düştüğünü kaydeiti- ler. TOFAŞ TESLİM TAIÜHİ RENAULT TESLİM TARİHİ Kartal Kartal (Lûks) Doğan Şahin Serce Ocak 1991 Ocak 1991 Mart 1991 Nisan 1991 Aralık 1990 Toros (Statıon) Kasım-aralık 1990 Toros (bınek) Eylül-ekim 1990 Broadway (GTC) Eylül-ekim 1990 Broadway Aralık 1990 Flash 11 Eylül-ekim 1990