Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 AĞUSTOS 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3
•Bush'tan
indirime destek
; • VVASHINGTON (AA)
\ — Pentagon ve Beyaz
; Saray'daki yetkililer ABD
< Başkanı George Bush'un
' süper güçler arasındaki
: gerginliğın azalmasıyla
; birlikte ABD Silahh
; Kuvvetleri'nin yüzde 25
• azaltılması planını
i desteklediğini söylediler.
: Yetkiülere göre Bush, 90*11
iyülann ortalarına kadar
• silahb kuvvetierde yüzde 25
• indirime gidilmesini
; öngörürken, B-2
• bombardıman uçağı ve
', Yıldız Savaşlan gibi büyük
•projeleri destekliyor.
f ••
\ Ozelleştirmeye
! izin çıktı
:
. • BÜKREŞ (AA) —
;Romanya Parlamentosu, iki
•hafta süren göruşmelerin
iardmdan devlet
Ikontrolundeki işletmelerin
;özelleştirilmesini ve
•yöneticilerine karar
•mekanizmasında daha fazla
lyetki verilmesini öngören
lyasa tasarısını onayladı.
"Yasa, tanmsal çiftlikler de
;dahil olmak üzere pek çok
devlet işletmesinin
belirlenecek değerinin
yüzde 30'unun yeni
ioluşturulan Uiusal
,'özelleştirme Ajansı'na
;devredilmesini öngörüyor.
L. Amerika'da
bloklaşma
• BRASILIA (AA) —
Latin Amerika'dan 5 ülke,
1995 yıhndan itibaren ortak
pazara geçme hazıruklan
yapıyor. Brezilya, Arjantin,
Şili, Uruguay ve
Paraguay'ın maliye ve
dışişleri bakanları arasında
•yapılan toplantılarda,
gelecekte bolgede ekonomik
bir tek pazar oluşturulması
konusunda görüşbirliği
sağlandı. Brezilya Dışişleri
Bakanı Francisco Rezek,
toplantılann ardından
yaptığı açıklamada,
"Hepimiz aynı dili
konuşuyoruz, hedeflerimiz
yakın bir gelecekte
gerçekleşecektir" dedi.
De Klerk'ten
suçlama
• JOHANNESBURG
; (AA) — Güney Afrika
\ Cumhuriyeti Devlet Başkanı
! FW. de Klerk, Nelson
, Mandela'nın başkan
' yardımcısı olduğu Afrika
\ Ulusal Kongresi'ni (ANC)
• güveni kötüye kullanarak
! ırk aynmına son verme
; görüşmelerini tehlikeye
atmakla suçladı. De Klerk,
• ANC ve yakm müttefıki
'• Komünist Parti üyelerinin,
'. söz ve eylemleriyle ırk
; aynmına son vermek için
uygun bir ortam yaratmayı
amaçlayan göruşmelerin
devam etmesini riske
soktuklannı iddia etti.
Siyasi
tutuklular
' • VtYANA (AA) —
Uluslararası Af Örgütü,
Iran'da, aralannda üst
düzey politikacılann da
bulunduğu 20 siyasi
tutuklunun bir an önce
serbest bırakılmasmı istedi.
Avusturya'nın başkenti
Viyana'da toplanan örgütün
yayımladığı bir rapora göre
20 kişi haziran ayında Iran
Cumhurbaşkanı Haşemi
Rafsancani'ye hükümet
politikalarını eleştiren bir
mektup yazdığı için
tutuklandı.
Libya Çad'ı
yalanladı
• ROMA (AA) — Libya,
Sudan Ue birlikte Çad'a
saldırı düzenlemeyi
planladığı yolundaki
iddiaları yalanladı. Libya
Resmi Haber Ajansı
Jana'nın yayınladığı dışişleri
bakanlığı açıklamasında,
Çad hükümeti tarafından
ortaya atılan bu iddia,
"asılsız" olarak nitelendi.
Açıklamada, Libya'nın tüm
komşuları ile dostça
ilişkiler kurmak istediği
vurgulanarak, Çad
hükümetinin bu çabalan,
engellemek ve bölgedeki
gerginligi arttırmak istediği
ve Libya-Çad karma komite
toplantılanndan önce bu
tür yöntemlere yöneldiği
savunuldu.
Jelyu Jelev'in devlet başkanı seçilmesi SosyalistParti içinde tepkiyarattı
Sofya'da kriz çözülmediMuhalefetteki
Demokraük Güçler
Birliği lideri Jelev'in
devlet başkanlığına
seçilmesi,
Bulgaristan'da son bir
aydır yaşanan krizi
çözmeye yetmedi.
Sosyalist Parti'nin
Sofya'daki merkezine,
seçimi protesto eden
telgraflar yağıyor.
Dış Haberier Sertisi — Bulga-
ristan'da önceki gün yapılan baş-
kanlık seçiminde, muhalefetteki
Demokratik Güçler Birliği'nin li-
deri Jelyn Jelev'in devlet başkan-
lığına seçilmesi, son bir aydır ya-
şanan siyasal krizi çözmeye yetme-
di. Muhalefet lideri Jelev'in bas-
kanlığı, parlamentoda çoğunluğu
elinde bulunduran Sosyalist Par-
ti (eski Komünist Parti) içinde bü-
yük tepkiye neden oldu. Sosyalist
Parti'nin başkent Sofya'daki mer-
kezine, seçimi protesto eden telg-
raflar yağıyor. Yeni Devlet Başka-
nı Jelev ise, en kısa zamanda güçlü
ve güvenilir yeni bir hükümet ku-
rulması çağrısında bulundu.
AP Ajansı'run haberine göre,
Demokratik Güçler Birliği'nin li-
deri Jelyu Jelev'in, önceki gün ya-
pılan seçimle devlet başkanlığına
gelmesinin ardından, Sosyalist
Parti'nin taşra örgütlerinden çok
sayıda kişi Sofya'ya telgraf çeke-
rek, partiden istifa etme tehdidin-
de bulundu. Sosyalist Parti Mer-
BAŞKAN JELEV — Mubalefct liderinin devlet başkanı seçilmesi Sosyalist Pmrti'yi kansbrdı.
kez Komitesi, dün acil bir toplantı
yaparak konuyu görüşürken, par-
tinin yayın organı Duma'nın dün-
kü başyazısında, partinin içinde-
ki huzursuzluk dile getirildi.
Bulgaristan Parlamentosu'nda
önceki gün yapılan devlet başkan-
lığı seçiminde, Demokratik Güç-
ler Birliği'nin Başkanı Jelyu Jelev,
389 milletvekilinden 289'unun
oyunu alarak, devlet başkanlığına
seçilmişti. Diğer adaylann çekil-
mesi nedeniyle, seçime tek aday
olarak katılan Jelev, parlamento-
da çoğunluğu elinde bulunduran
Sosyalist Parti (eski KP), Çiftçi
Partisi ve Türk azınlığın partisi
Haklar ve özgürlükler Hareketi-
nin desteğini almıştı. AP'nin ha-
berine göre, parlamentodaki 211
Sosyalist Parti milletvekilinin ya-
nsına yakını, seçimde muhalefet
lideri Jelev'in lehinde oy kullan-
dı.
Yeni Devlet Başkanı Jelyu Jelev,
dün yaptığı bir açıklamayla, Bul-
garistan'da en kıza zamanda "sağ-
lam ve güvenilir" bir hükümet ku-
rulması çağrısında bulundu. Mu-
halefetteki Demokratik Güçler
Birliği'nin yayın organı "Demok-
ratsijn"da dün yayımlanan bir
söyleşide görüşlerini açıklayan Je-
lev, "Birinci amacım, Bulgaris-
tan'da parlamenler demokrasiyi
güçlendirmek olacak. Bunun için
de en kısa zamanda demokratik
bir anayasa hazırlayarak, bir dizi
siyasal ve ekonomik refonmu yi-
rariüge koyacagu" dedi. Jelev, gö-
reve resmen başladıktan sonra ilk
ele alacağı konunun ne olacağı yo-
lundaki bir soruyu da şöyle yanıt-
ladı: "Öncelikle, bütün siyasal
partilerin bir araya gelerek, güçlü
ve güvenilir yeni bir hükumetin
knrulması için gonişmelerini sag-
lamaya çahşacagım."
Ankaıu, Jelev'den memnun
Dışişleri Bakanlığı, Jelyu Jelev'in devlet
başkanlığına seçilmesi konusunda açıklama
yapmaktan kaçımrken, Sofya'daki son
gelişmenin Ankara'da memnuniyet yarattığı
gözlendi.
ANKARA (Cumhuriyel Böro-
su) — Bulgaristan'da muhalefet-
teki Demokratik Güçler Birliği-
nin lideri Jelyu Jelev'in devlet baş-
kanlığına seçilmesi, Ankara'da
sessiz bir memnuniyetle karşılan-
dı. Dışişleri Bakanlığı Sofya'daki
değişim konusunda açıklama yap-
maktan kaçımrken Jelev'in Türk
azınlığı konusundaki sözleri yet-
kililer tarafından "çok olamln,
umut verici" diye değerlendirildi.
Bulganstan Parlamentosu'nda-
ki 389 milletvekilinden 289'unun
oyunu alarak devlet başkanlığına
seçilen Jelyu Jelev'in "Türklerin
Bulgar toplumundaki yerieri ulke
demokrasisinin nerede olduğunun
ölçürndnr" şeklindeki sözleri An-
kara'da genel bir memnuniyet ya-
rattı. Dışişleri Bakanlığı, 5 tem-
muzda görevinden istifa eden es-
ki Devlet Başkanı Petar Mladenov
konusunda izlediği "ayncahklı
tntumu" Jelev'e göstermezken ust
düzeyli bir bakanlık yetkilisinin
Bulgaristan'ın yeni devlet başka-
nı konusundaki değerlendirmesi
şöyle oldu:
"Komşomnz Bulgaristan'daki
gelişmeler hiç kuşkusuz bizi ya-
kından ilgilendirmiştir. Bu ülke-
nin kendi iç siyasetini ilgilendiren
sorunlan demokratik \oldan çöı-
mesi sevindiricidir. Bunun dışın-
da, yönetim değişikligini tumüy-
le iç işleri olarak goruyor ve bu
konuda resmi bir açıklama yap-
manın yerinde olmayacagına ina-
nıyoruz. Ancak Sayın Jelev'in
Turk azınlığı konusunda sarfetti-
ği demokrat ifadeler de tarafımız-
dan oot edilmiştir."
Katı bir yönetim politikası izle-
yen Todor Jivkov'un yerine Dev-
let Başkanı olan Petar Mladenov,
Türk azınhğının sorunlan nede-
niyle çok gergin bir dönem yaşa-
yan Türk-Bulgar ilişkilerinde
önemli bir yumuşamayı da başlat-
mıştı. Ankara, göreve gelmesinden
itibaren Mladenov'a "zeytin dalı"
uzatmış ve "Bulgaristan'daki ye-
•i yönetimin, eskisinden tümüy-
le ayrı sayıldığı" vurgulanarak
Mladenov yönedminin siyasi istik-
rarını bozacak çıkış ve demeçler-
den özenle kaçmılmıştı.
55 yaşındaki muhalıf lider Jd-
yu Jelev'in devlet başkanlığına se-
çilmesi üzerine .^nkara, benzer bir'
tutum içine girmemekle birlikte,
Dışişleri Bakanlığı'nda dün yapı-
lan ilk değerlendirmeler "Diyalo-
gun geleceği açısından yeni yöne-
tim daha da etkin olabiUr" şek-
lindeydi. Dışişleri Bakanlığı çev-
releri, Bulgaristan'ın iç sorunlar-
dan kurtulabilmesininı Jivkov dö-
neminin si>
r
asi soruml'uları dışın-
da liderlerle "daha kolay" olacağı
görüşünü taşıyorlar. Bu görüşe
gore Jelev, Sofya'da "yeni bir
soluk" olarak Mladenov yöneti-
minden daha yenilikçi bir politi-
ka izle>ebilecek. Jelev'in 'Türkler
de bu ulkenin yurttaşlandır. On-
lar da iyi mevkilere gelerek ülke
yönetiminin parcası olmalıdıriar"
yolundaki açıklaması da bu yeni
politikanın habercisi sayılıyor. Dı-
şişleri Bakanlığı çevrelerinde, Je-
lev'in yönetimde Türk azınlık
mensuplarıyla daha yakın bir iş-
birüğine gjrmesinin beklenebilece-
ği ifade ediliyor.
ŞEVARDNADZE-BAKER GÖRÜŞMEST
Silahsızlanmada yeni adunSovyetler Birliği 1991 başından itibaren SS-24 füzelerinin
üretimini durduracak. SSCB topraklarında 58 adet demiryolun
üzerinde hareketli, karadan havaya fırlatılan füze bulunuyor.
10 bin km menzilli olan bu füzelerin her biri 10 adet nükleer
başlık taşıyor. ABD, demiryolu üzerinde hareketli MX füzelerini
geliştirme planlarını durdurabileceğini açıkladı.
Dış Haberier Servisi — SSCB Dışişleri Ba-
kanı Eduard Şevardnadze, ABD Dışişleri Ba-
kanı James Baker ile Sibırya'nın Irkutsk ken-
tinde süren iki günlük görüşmelerinin ardın-
dan düzenlediği basın toplantısında 1 Ocak
1991 tarihinden itibaren kıtalararası balistik
füze (ICBM) üretimini durduracaklannı açık-
ladı. Amerikalı meslektaşı ile bu yıl içersinde
2. kez bir araya gelen Şevardnadze'nin SS-24
füzeleri ile ilgili yaptığı açıklama silahsızlan-
ma konusunda atılan bir ileri adım olarak de-
ğerlendiriliyor. Sovyet Bakan, 1991 yılına ka-
dar ürettikleri füzeleri yerleştirmeye devam
edeceklerini de belirtti.
ABD Savunma BakanlığVnın araştırması-
na göre Sovyetler Birliği'nin yerleştirmeye baş-
ladığı SS-24 füzeleri bugün 58'e ulaşmış du-
rumda. 10 bin km menziii olan bu füzeler onar
tane nükleer savaş başhğı taşıyorlar. Demir-
yolu üzerinde hareket edebilen ve karadan ha-
vaya fırlatılan bu balistik füzelerin sınırlan-
dınlması ile ilgili görüşmeler ABD ve Sovyet
yetkililer arasında Cenevre'de başlatılmıştı.
Afgan sonınu
ABD ile Sovyetler Birliği arasında stratejik
nükleer süahlann smırlandırüması ile ilgili go-
ruşmeler, Sovyetler'in en büyük stratejik fu-
zesi SS-18'lerin modernizasyonunun ve azge-
lişmiş ülkelere nükleer silah satışlannın dur-
durulmasını da kapsıyor. ABD, SS-24 füzele-
rinden vazgeçilmesi şartıyla demiryolunda ko-
nuşlandınlacak MX füzelerini geliştirme plan-
larını durduracağını açıklamıştı.
ŞEVARDNADZE — 199l'e dek üretilen fü-
zeler yerleştirilecek.
Şevardnadze ile Baker'ın hafif resmi bir at-
mosferde geçen göruşmelerinde Afganıstan
sorununu da ele aldıkları bildirildi. Her iki ta-
rafın, demokratik seçimlerin yapılabilmesi için
bir komisyon oluşturulması ve Afganistan
Devlet Başkanı Necibullah'ın yetkilerini geçici
hükümete devretmesi ile ilgüi konular üzerinde
durdukları da kaydedildi. Bu konular Was-
hington'da yapılacak diğer bir toplantıda ele
alınacak. Toplantı tarihi hakkında bir açık-
lama yapılmadı.
İki dışişleri bakanlannın üç kez bir araya
geldikleri toplantılarda Kuzey ve Güney Kore
arasında uzlaşma sağranması, Kampuçya so-
runu, ABD'nin Vietnam ile diyaloğa oturacak
olması gibi konuların da ele alındığı bildiril-
di. SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ile
ABD Başkanı George Bush'u biraraya getire-
cek uçüncıi bir zirvenin hazırhklan üzerinde
de görüşüldu. ABD-SSCB ekonomik işbirli-
ğı ile ilgili göruşmelerde bulunmak üzere Ba-
ker, ABD Ticaret Sekreteri Robert Mosbac-
her ve Amerıka'nın önde gelen işadamlannın
eylul ayında Moskova'ya gidecekleri de bil-
dirildi.
Baker Moğolistan'da
ABD Dışişleri Bakanı Baker dün Moğolis-
tan'daki demokratik gelişmeleri destekledik-
lerini bildirmek üzere bu ülkeyi ziyaret etti.
AP'nin haberine gore Baker havaalanında
Moğolistan Dışişleri Bakanı Gombosuren ve
ABD Büyukelçisi Joseph Lake tarafından kar-
şılandı. Baker'in daha sonra Moğolistan Dev-
let Başkanı Pnnsalmaagiin Ochirbat ve Baş-
bakan Sharav>n Gunjaadorg ve KP Başkanı
Gombojawyn Ochirbat ile de görüşmesinin
planlandığı bildirildi.
Sovyetler Birliği-Moğolistan ih'şkileri 1921
yüında Kızılordu'nun Çinli hukumdarlara kar-
şı verdikleri mücadelede Moğol devrimcileri-
ne yardım etmeleri ile başladı. O tarihten be-
ri Moskova, Ulan - Bator'un birinci ekono-
mik yardım kaynağı. Bu Orta Asya ülkesinde
Sovyet birlikleri de bulunuyor. SSCB, 1992 yı-
lında tum askerlerini geri çekeçeğini açıkla-
mıştı.
PORTRE
JELYU JELEV
Azınlıklann
savunucusu
Bulgaristan'ın yeni Devlet
Başkanı Jelyu Jelev, ülkenin
sor\ 40 yüdır gördüğü ilk
komünist olmayan lider. Eski
komünistlerin yönetimde hâlâ
büyük çoğunluğu elinde
bulundurduğu bir dönemde
komünist olmayan birinin
devlet başkanlığına seçilmesi,
Jelev'in kişisel özelliklerine
bağlanıyor. Felsefeci olan 55
yaşındaki yeni başkan,
muhalefetteki Demokratik
Güçler Birliği'nin "beyni"
olarak nitelendiriliyor.
Demokratik tavırlan, sabn,
hoşgörüsü ve zekâsıyla Bulgar
halkını etkileyen Jelev,
ulkedeki Türk azınlığın
haklannı koruması nedeniyle
bu kesimden de artı puan
topluyor. 10 kasım tarihinde
görevden uzaklaştırılan eski
Devlet Başkanı Todor Jivkov'u
ve Komünist Parti yönetimini
'totaliter* şeklinde nitelendiren
Jelev, ulkedeki Türk azınlığa
karşı uygulanan baskı
politikasım da şiddetle
eleştiriyor. Yeni başkan,
Türklerin Bulgar toplumundaki
yerlerinin ulke demokrasisinin
nerede olduğunun bir ölçütü
oldunu söylüyor.
Özbekistan
Gorbaçov'un
kararına
uyulacak
MOSKOVA (AA) — özbekis-
tan hükümeti, cumhuriyette silah
hırsızlığı olaylannda arti} olduğu-
nu belirterek, SSCB Başkanı Mi-
hail Gorbaçov'un, yasal olmayan
gruplann ellerindeki süahlann
alınmasını isteyen kararnamesine
uyacağını açıkladı.
Sovyet Resmi Tass Ajansı, dün
verdiği haberde, özbekistan Ba-
kanlar Konseyi'nin kent konseyK-
rine, bölgelerindeki yasal olmayan
gruplann silahlannı toplamaian
için emir verdiğini bildirdi.
TASS, Ermenistan Parlamento-
su'nun kararnameye uymayacağı-
nı bildirmesine rağmen, meclis
üyelerinin, bu konuyu Gorbaçov
ile tartışmaya istekli olduklarını
belirttiklerini hatırlatü.
öte yandan, Gürcistan'ın, en
azmdan parlamentonun çalışma-
lanna başla^cağı 17 ağustosa ka-
dar, Gorbaçov'un kararnamesini
yürürlüğe koymayacağı bildirildi.
Bu arada, Interfaks Haber
Ajansı, Azerbaycan tçişleri Baka-
nımn, dünkü yerel gazetelerde ya-
yımlanan açıklamasında, uygula-
mayı yerine getirecek birimlere,
düzeni sağlama ve aşırı uçlan et-
kisiz bırakma konusunda yetki ve-
ren Gorbaçov'un karannı övdüğü-
nü belirtti.
DUNTADA BUGUN
AUSIRMEN
Önemli Bir Olanak
Ulusal niteliklerden fazlaca söz edilir. Eğer bu kavram ulusların
yapılarından gelen ırksal özelliklen amaçlıyorsa, bilimsel gerçeklerle
çelışıyor demektir. Yok eğef ulusa! nitelikler kavramı, bir ulusun in-
sanlarının tarihsel, toplumsal, hatta coğrafya koşullannın sonucurtda
elde ettıklen davranış bıçımlennı vurguluyorsa, bu tanımlamada bü-
yük gerçek payı olduğu ortadadır. Ne var ki bu durumda da deği-
şen koşulların ulusal nitelıklen dedeğişime uğrattığı gerçeğini gör-
mezden gelemeyiz.
Göçmen ışçıler, yabancı ülkelerde yaşayan topluluklar bu alarv
da ılgınç bir araştırma konusu oluştururlar. Almanya'da yaşayan ve
bugün sayıları 1 milyon 700 bıne varan Tûrkleri yakından inceledt-
' ğımizde ulusal nitelikler konusunda ilgınç sonuçlaıia karşılaşırız.
Çok karmaşık etkenlerın rol oynayacağı boyle bir incelemeye gi-
rışmeden, şımdilik basıt bir gozlemle yetinmek istersek, demokra-
tik sıvil (doğallıkla laık kavramım da ıçerıyor) örgütlenme konusun-
da, ceberrut devlet yapısı içinde tüm çabalarına karşın kıramadığı
baskı çemberi dolayısıyla oldukça etkısız ve başansız kalan Türk
ınsanının, daha demokratik yapıdaki Alman toplumu içinde, aynı
alanda küçümsenmeyecek başarılar elde ettiğini görürüz.
Önceki gün Cumhuriyet'te görüştüğüm Almanya'daki çesitli Türk
kuruluşlarmın yönetici ve üyelen olan Gökten Küçük, Alışan Genç,
Abdurrahman Dizman, Dr. Ertekın Özcan, Olgay Sadak ve Cum-
hunyet okurlarının uzun yıllardan beri yakından tanıdıkları dostum
Prof Dr Hakkı Keskin'den oluşan bir heyet bu olgunun canlı kanı-
tıydılar.
Dinlencelerinin önemli bir bölümünü. Almanya'da yaşayan Türk
vatandaşları ve Türkiye için dogmuş yepyenı ve çok önemli bir ola-
nağı Türk kamuoyuna ve yöneticilerine anlatabilmek uğruna har-
camayı göze alan bu sivil toplum önderterı, bu yılın mayıs avında
Federal Almanya Parlamentosu tarafından kabul edilen yabancılar
yasasının hem bu ülkede yaşayan 1 700.000 Türk hem de Türkiye
açısından sağladığı olanaklan anlatmak ve degertendirilmesıni sağ-
lamak amacım güdüyorlar.
Almanya'daki dört mılyonu aşkın yabancının da -ki üçte biri
Türktür- uzun ve dirençli takipferinın, çıkmasına katkıda bulundu-
ğu yasa gereğtnce, artık Almanya'da bulunan 16 yaşından büyük,
23 yaşından kûçük her yabancı, sekiz yıl bu ülkede oturmuş, artı
yıl eğıtım kurumlarına devam etmiş ve cezai bir fiilden dolayı artı
ayı aşkın hapıs cezasıyla cezalandırılmamış olmak, 23 yaşını asan
yabancılar ıse 15 yıldan berı yasalara uygun olarak daımı Federal
Almanya sınırtan (yasa bırleşme olayından önce kabul edılmışti) içe-
nsınde bulunmak, kendı ve bakmakla yükümlü olduğu aile bıreyle-
rının geçıminı sağlayabılmek, herhangi bir cezai fiilden dolayı altı
aydan fazla hapıs cezası yememış, olmak koşullannı yerine getir-
dıklerı, 31 Aralık 1995 tarıhıne kadar basvurdukları takdirde Alman
yurftaşlığını kazanabıliyorlar.
Ancak gerek 23 yaşından küçük gerek yetişkın olsun, yabancıla-
rın Alman uyruğunu kazanabılmelert için bir önemli koşul da onla-
rın anavatanlarındaki yurttaşlık haklannı yitirmış olmalarıdır.
Yani Alman yurttaşı olacak bir Türk, bu haktan yararlanabilmek
için kendi yurttaşlığını yitirmek durumundadır.
Bizim insanlarımız ıse bır kısmı ekonomik, bir bölümü küttürel ve
duygusal, ama hepsı bizim için sevtndirici nedenlerie Türk yurttaş-
lığını yitırmeme konusunda dırençlıdirter.
Bu durumda da 1 mılyondan fazla Türke Alman yurttaşlığını ka-
zandırarak F. Almanya'da 1 milyon seçmenlik koskoca bir Türk k>
bısi oluşturma olanağını değerlendirememek tehlikesıyle karşı kar-
şıya bulunuyoruz.
Ne var kı Alman Parlamentosu'nun kabul ettiğt yasada yine de
bir çıkış noktası var. Bu hükme göre eğer ilk yurdunun yurttaşlıgın-
dan çıkmak üzere başvurmuş kişınin bu isteği süreklı olarak red-
dedılırse, bu durumu belgeyle kanıtladığı takdirde yine Alman yurt-
taşlığına geçmek olanağı var.
Bugün uygulanan yol ıse yurttaşın önce Türfc uyrukluğunu yitir-
mesı ve sonra Alman olduktan sonra bır kez daha başvurup yeni-
den uyrukluğu kazararak çıfte yurttaşlık hakkından yararlanması
Ne var kı burada bir tehlıke söz konusu, Alman'ın koşulları yerine
getıren Türkü, kendi takdır hakkı olmadan objektif ölçütlere göre
otomatıkman yurttaşlığa almasına karşılık, aynı Türk aynı objektif
•Içutlerle yeniden Türk uyruğuna alınmıyor ve kimi sûbjektif değer-
lendirmeler rol oynuyor yeniden kabulde.
Bu uygulamanın Türklere Alman yurttaşlığını kabulleri konusun-
da caydırıcı bir rol oynadığını kabul etmek gerek.
Burada çozüm son derecede basit! Ya TC bu durumdaki Tûfkte-
rj yeniden yurttaşlığa kabulde öznel değertendırmelerı saf dtşı bı-
rakan bir yasa kabul edecek ya da çok daha kolayı ve uygunu olan
yurttaşlığın doğuşla edınılen bir hak olduğunu ve hıcbır zaman yiti-
rılmeyeceğını söyleyecek. Bugun Amenka'dakı mityonlarca goçme-
nryie büyük bır lobı oluşturan Yunanıstan'ın tuttuğu akıllı yol budur.
Elde ettiklen sonucun ne olduğunu ise hepimiz zaten vasavarak bi-
liyoruz.
Her fırsatta, anlamını tam olarak kavramadan daolsa, "Ne Mırt-
lu Türkûm Diyene" deyişini yineleyen, herkesin TürkJüğünû ilan
eden yöneticilerimiz ne dersiniz, Almanya'daki Türklerin önemli so-
runlarına çözüm getirecek, bize Avrupa ortasında AT konusunda
da önemli destek sağlayacak güçlü bir seçmen lobisı olusturma ote-
nağını verecek bır uygulatmayı baştatmak üzere ceberrutluktan bi-
raz uzaklaşıp her ıstedığınızı yurttaşlıktan atma olanağından, ken-
di istencinizle vazgecip hiçbir Turkün doğuştan kazandığı yurttaş-
lığını yitırmeyeceğı bir yasayı kabul edecek yüreğiniz ve kafa çapt-
nız var mı?
Hadi bakalım, gorelım sızlerı!
TRINİDAD-TÖBAGO
Darbeciler adaletin elinde
TESLİMİYET — Ellerini başının
üzerinde birleştiren Trinidadlı is-
yaneı asker, belki de olüme gidi-
yor. (Folograf: Renter)
Müslüman asiler, vatana ihanet ve adam
öldürme suçlarından yargılanacaklar.
Hükümet, olağanüstü hal ilanı ile 18 saatlik
sokağa çıkma yasağını yürürlükten kaldırmadı.
lerini takip ettiklen bildirildi. Is-
yancı liderin zafer kazanmış eda-
sıyla teslim olduğu, askerlerinin
ise Trinidad ye Tobago askerleri-
nın sert tutumları karşısında şaş-
kınlaştıklan haber verildi. Müslü-
manlann, affedilecekleri yolunda
haber yaydıkları için gazetecilere
saldırdıkları da kaydedildi.
Trinidad yönetiminin isyancılar
hakkında hukuki işlem başlataca-
ğı bildirildi. Reuter'in haberine
göre Müslüman asiler vatana iha-
net etmekten adam öldürme suçu-
Dış Haberier Servisi — Geçen
hafta cuma günü Müslüman bir
grubun Karayip Adalan'ndan
Trinidad ve Tobago'da Başbakan
Arthur Robinson'u devirraek ve
ülkede adil bir düzen kurmak
amacıyla başlattığı darbe girişimt,
eylemcilerin önceki gün fesTım ol-
maları ile son buldu. Müslüman
Cemaat Grubu'nun lideri Yasin
Ebu Bekir'in ilk önce teslim oldu-
ğu, ardından 112 askerinin 70'inin
TV istasyonundan, 42'sinin parla-
mento binasından çıkarak önder-
na kadar bir dizi eylemden yargı-
lanacaklar. Vatana ihanetin ceza-
sının bu Karayip adasında idam
olduğu belirtildi.
Trinidad Başbakan Yardımcı-
sı Winston Dookeran, eylemcile-
rin teslim olmasma rağmen 18 sa-
atlik sokağa çıkma yasağının ve
olağanüstü durumun bir süre da-
ha yürürlükte kalacağını açıkladı.
Eylemcilerin hangi koşullarda
rehineleri serbest bıraktıklan ve
teslim olduklan konusunda her-
hangi bir açıklama yapılmadı.
Ancak Müslüman Cemaat Gnıbu
üyelerinin elirde bulunan parla-
mento binası ile TV istasyonun-
da dört gündür yiyecek stoğunun
tükenmiş olduğu bildirildi
Sendlkal Haklar Platformu...
Tâm-Dw Üsmttnm Bir D^Mtondlr-
B»m D»r... Sa^kk Çahşanla-
Eşgûdüm Komltasl... Tüm
Mermır Har«k«tl...
rı
GECEKONDULAR AYAKTA
MUHALEFET SOKAKTA,
SOSYALİSTLER NEREDE?
BASIN ÜZERİNDE DEMOKLES KILICI
HALKEVLERİ XI.KURULTAYI
ARDINDAN
VE KARŞINIZDABİRLEŞİK ALMANYA^
NİKARAGUA: "İKİLİ İKTİDAR"
KADINLARA KARŞI KARARNAME
Cüneyt AKMAN ü Orhan ALKAYA • Fevzi ARGUN • Selçuk
DEMİREL • Nurdan DEMİRKAN • Mustafa DEMİRKANLI •
Serdar GÜNBİLEN 3 Fikret İLKİZ • Arslan Başer KAFAOĞLU ü
RaşitKAYAü Birol KESKİN • Ertuğrul KÜRKÇÜ 3 Nadire MATER
• Ayse ÖKTEM • Haldun ÖZEN • Muharrem ÖZSOY • Sedef
ÖZTÜRK Q Melih PEKDEMİR • Gazi SAĞLAR • Yaşar SEYMAN
• Erol ŞİRİN • Bülent TANIK • Server TANİLLİ • Hasan UYSAL
• Mecit ÜNAL • Ferruh YILMAZ 3 Levent YURDAKUL • Can
YÜCEL Q Hakkı ZABCI
AĞUSTOS SAYISI BAYİLERDE
22.7.1980'de
faşistler tarafından katledilen
MHTfTflU'^il Muhabiri
RECAİ ÜNAL'ın
ANISINI YAŞATACAĞIZ
Demokrat Çalışanlan Adına Engın Günay