Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET/2 ULAYLAK YK GUKUŞLEK
DerğUerden tki Önenıli
Yazı
MELİH CEVDET ANDAY
Sayın M .Tului Sönmez"i tanınm, özellikle "ka-
musal arazinin KHK (Kanun Hükmünde Ka-
rarname)ler yolu ile nasıl özel mülkiyete kapatıl-
dığı" konusunu bıkmadan. yılmadan i$leyen bır
hukukçudur: bizım gazetemizde de seyrek olarak
yazar. Onun Mülkıyeliler Bırliği Dergısi'nde çı-
kan son yazısından duyduğum (HUKÜKUN EŞ-
REFSAATİNİN AYARI - Çevre ve tmar Planb-
malarmda Prosedür Karmaşası) zihinsel ve ruhsal
ürpertiyi bir türlü atamıyorum üstümden Yasa-
lar nasıl hiçe sayılıyor. kitabına uydurularak na-
sıl ortadan kaldınlıyor... Okurlanmıza bunu.
çevre konusu üzerinde. sıcağı sıcağına aktarmak
istcrdim. ama Sayın Sönmez'ın bu önemli yazısı
öylesine mantıksal bir zincirleme içinde kaleme
alınmış ki, onun bütününû okumak gerekiyor.
Ben burada ancak başlangıç bölümünü aktar-
makla yetineceğim.
"1983 yılı ağustosunda yüröriüğe giren 'Çevre
Kanunu'nun 1. maddesının ilk tümcesi şöyle baş-
lar: 'Bu kanunun amacı. bülün vatandaşlann or-
tak varlığı olan çevrenin korunması...' Oh! lnsan
ferahlıyor. Demek ki yasaya göre çevre hepimi-
zin "ortak malı' imiş. (Aslında yasanın bu ilk
maddesindeki bütün vatandaşlann' deyimi de
ilerde belirleyeceklenmizden gayri bir hatadır
kantmca. Bugün anık çevre. sadece bir ülkenin
insanlannın ortak malı değil. tüm insanlann.
tüm canlıların ortaklaşa malı olduğu anlaşılmış-
tır. Neyse. bizbu kadanna da razıyız.)"
"Ancak bu ferahın tadı damağımızda kalacak-
tır. Hepimizi bir an için mutlu eden bu Çevre Ka-
nunu. aradan bir yıl bile geçmeden haziran
1984'teçıkanlan bir Kanun Hükmünde Karar-
name ile (222 sayılı) kırpıntıya uğrayacak ve bu
KHK. kanundaki bütün vatandaşlann ortak
varlığı' deyimini (ki yasanın ruhudur bu deyim)
yok ediverecektir. Bu KHK'nın amaç maddesi
şu biçime sokulmuştur: "Bu Kanun Hükmünde
Kararname'nin amacı. çevrenin korunması...'
falanfılan"...
"Bu Kanun Hükmünde Kararname ile bir ka-
nunun ruhu sökülüyorda kimsenın kılı kıpırda-
mıyor. Hani bir astın. bir üstün rütbesini sökmesi
gibi bir hukuki olaydır bu . hukuki garibeler an-
sıklopedisine girecek cinsten. Öyle ya, çevre de-
nince ne anlaşılmaktadır bu işten iyi anlayanlar-
ca? Çevre dediğin "yurdumuzun nefıs kıyılan.
eşsiz güzellikte körfezler, Boğaziçı'nin koruluk
sırtlan ve bu emsal tüm yerler' değil midir? Öy-
leyse. 'bütün vatandaşlann ortak varlığı' da ne
demek? Bunun doğrusu ve adilane olanı 'bazı v a-
landaşlann özel varlığf olnıalı değil midir? Nite-
kimöyledeoldurulmuştur.
"Yukanda sözünü ettiğimiz 222 sayılı
KHK'nınadı: "Çevre Genel Müdürlüğü"nünK.u-
ruluşu veGörevleri Hakkında Kanun Hükmün-
de Kararname'dir. Bu KHK'nın amacı adından
da anlaşıldığı üzere 'Çevre Kanunu'nun hüküm-
lerini yürütecek bir 'Genel Müdürfüğün' örgüt-
lendirilmesidir Ancak bu zavallı genel müdür-
lük hiçbir fonksiyonunu yerine getiremeden (hak
deyimi ile gençligine doyamadan) 9 Kasım 1989
günü yürürlüğe giren ve yine bır Kanun Hük-
münde Kararname ile (389 sayılı) yürürlükten
kaldınlmştır."
Işte Sayın Tului Sönmez'in yazısı, böyle gitgi-
deaalaşarak sürmektedir. Okurlanmıda ürpert-
memek için burada kesiyorum. "Her mıllet layık
olduğu hükümeti bulur" diye bir söz vardır: hiç
sevmem. Ama kültür düzeyimizi. halkımızın de-
ğil aydınlanmızın kültür düzeyini düşündükçe
olay doğallaşıyor: Ne demek "vatandaşın ortak
malı"? Ben vatandaş değil miyim. o mal benim
olurgider.
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakül-
tesi öğretim Görevlisi Sayın Atila Ergür'ün. Gö-
rüş Dergisi'nin nisan 1990 tarihli sayısında çıkan
ve özgün başlığı "Görsel Çevre Kirliliği" iken
nedense "GözJerimiz de Kirleniyor" adı altında
yayımlanan ilgınç yazısını, Sayın Sönmez'in yu-
kanda sözkonusuettiğimizyazısınm birtürsüre-
gitmesisayabilirizsanıyorum. Nitekimaltbaşlık
da bunu vurguluyorlargibidir: "Evrenı duygula-
n ile algılayan insan. gürültüden işitsel olarak.
çırkingörüntüdende görsel olarak olumsuzyön-
deetkileniyor."
Sayın Atila Ergür'ün bu sevindirici ve düşün-
dürücüyazısındabırparçayıbirlikteokuyalım:
"Doğal çevrenin yanı sıra yapay çevrenin ile
görsel değerlere önem veren biryaklaşımla oluş-
turulması gerekmektedir. Çünkü estetik kaygı-
larla çevresini değiştirme çabası içinde olan tek
varlık insandır. Çevre sorunlan açısından bakıl-
dığında kentler kırsal kesime oranla daha sancılı
durumdadır. Çarpık ve plansız kentleşmenin ge-
tirdiği beton yığınlan arasında sıkışmış kalmış
kent insanı. kırsal kesim insanına göre daha mut-
suzdur. Sağlıksız kentleşmenin ürünü olan gece-
kondular kadar belki de onlardan daha çok, dü-
zenli yapılaşma adına yapılan "gündüz
kondular" kent dokusunu bozmakta ve çirkin-
leştirmektedir. Bu sakat ve arabesk yapılaşma.
renk. biçim, biçem ve malzeme uyumsuzluğunun
ürünüdürvesınırsızözelisteklerimizikarşılama-
ya yönelik liberal tutumumuzdan kaynaklan-
maktadtr. Örneğın. İstanbul gıbı mımari değer-
leraçısından zengin kalıta sahip kentlerimizdeki
estetik değerlerle bezeli yapıların yanına >ama gi-
bi kondurduğumuzneidiğübelirsizbınalarımız-
la; Osmanlı mimarisinin çizgilerinı yakalama te-
laşı içinde deforme ettiğimiz yeniyetme
camilerimizle; rastgeleyerleştirilmişdevboyutlu
reklam panolan. ışıklı. ışıksız tabelalarla dona-
tılmış caddelerimizle; kımliksız ve yoz bir kent
yaratma becerisini gösterebilen ender uluslar-
danbiriyiz.
Aynca mimarlık dışındaki alanlarda da yoz-
laşma adeta yanşırcasına sürmektedir. Doğal
malzemelerden vapılmış biçimi ve rengıyle güzel
olan ürünlerin yerini alan zevksız. değersiz. yoz-
laşmış nesnelerçevremizigörsel olarak kırletmek-
tedir. Ev ve işyerlerimizi saran yapma çiçeklerle
süslü sah'.e doğa görüntüleriyle. güzelim toprak
testilerden hasır sepetlere, ayakkabısından ha-
mam tasına vanncaya dek plastikleşen eşyaian-
mızın kuşatması altında yaşadığımızçağ, tam an-
lamryla bir plastık çağıdır.
fIkel konular ve basit yaklaşımlarla salt tecim-
sel amaçla üretilen fîlmferin; boyalı basında he-
men her gün sunulan birbinnden düzeysiz fotoğ-
raflann; kahveleri ve lokantalan süsleyen,
taşıtlann arka camlannda sıkça rastlanan dinsel
konulardanerotikanlatımlara kadar çok değişik
alanlardaki niteliksiz posterlerin; yazılan, fotoğ-
rafları, aynada sallanan tespihleri ve pavyon gö-
riintüsü içinde yanıp sönen renkli lambalanyla
minibüs dekorlannın; antepçıbanı. efe bıyığı ile
karayağız bedene geçirilen, Batı özentili ve öy-
künme desenlerle bezeli giysilerin yarattığı ko-
mik görüntüleriyle giyımimizdeki zevksizlik ve
riiküşlüğün: bilardo oynayan köpek görüntüle-
riyle evlerimizi süsleyen, anlamı veesprisi pekko-
lay kavranmayan duvar halılannın, klozet ka-
paktanna vanncaya dek çevremizi gereksiz ve
zevksiz süsleme iştahımıan doğurduğu gariplik-
lerin; park ve bahçelere güzel görûnüm kazandı-
nyorum sanısı ile yerel yönetimlere ağaçlara ya-
pılan top ense tıraşlann ve daha saymakla
tükenmeyecek denli çok çeşitli çirkin, garip ve
yoz görüntülerin dört yanımızı sardığı dikkate
alındığında. görsel çevre kirliiiğinin ülkemizdeki
boyutlan açıkça anlaşılır.
Sonuç olarak. toplumlarsağlıklı bir görsel çev-
re oluşturamamanın faturasını uzun erimde de
olsa ödeyeceklerdır. Değersiz, çirkin ve yoz
görüntülenn içindeyaşayanbireyler buzevksizli-
ğin tiryakisi olacaklar ve giderek görsel değer ve
beğenilen çarpık kuşaklaryetişecektir. Bu olum-
suz gidişi sessiz, çaresız ve kaderci bir tavırla izle-
mek çağdaş insan kavramıyla bağdaşmamakla-
dır. Bu önemli ve çok boyutlu soruna sınırlı
ölçüde olumlu yaklaşımlar ve çabalar ise kirlili-
ğin yarattığı zararı önleyecek güçtedeğıldır. Çev-
re kirlililiği denilen bu toplumsal intiharın önle-
nebilmesi için her yTirttaş, her kuruluş, bilinçli ve
etkin katılımla ve eylem birliği içinde savaşım
vermelidir."
Okurlanm, bu yazılanlardan umutsuzluğa ka-
pıldılarsa özür dilerim. ama şunu da belirtmek
isterim ki, nıce umutsuzluklar nice umutlu günle-
ridoğurmuştur. Darkapıdangeçeceğiz. Öylegö-
rünü>or.
ARADABIR
ÖNER DEMİREL Orman Yük. Müh.
Işletme Ekonomisi Uzmanı
••Yanan Ormanlar.
Saygıdeğer hocamız Hıfzı Wldet Velidedeoğlu, a7.i990 tarihli
Cumhuriyet gazetesinde "Ormanlarımız ve Pofitikacılanmız" baş-
lıklı yazısında, 6 Nisan 1986 tarihli "Orman DeyinceOkumazlar
ki" yazısını kaynak göstererek nasıl olsa kimse okumuyor, ben
de yazmak isterniyorum, diyor Hocamız müsterih olsun, okuyo-
ruz. Hatta "Orman Deyince Okumazlar ki", Orman Mühendis-
leri Odası'nca kitapçık şeklinde bastınlarak dağrtılmış bulunu-
yor. Her aydınım diyen kişinin bu kitapçığı okuması gerek. Oku-
mayanlar gün gelecek okuyacak, o zaman da fırsat kaçmış ola-
bilecek. Bizlere düşen görev, bıkmadan usanmadan yazmak.
Milli Eğitim nasıl ki cumhuriyetin kuruluşunda ulusal sorun
kabul edilmiş; bugün de, ülkemızin var ya da yok olması, insa-
nımızın yaşamıyla yakından ilgilı olan "orman davasını" ulusal
sorun olarak kabul etmek durumundayız. Hatta günümüzde or-
man konusu ulusal olmanın ötesinde uluslararası boyut kazan-
mış bulunuyor.
Yaz mevsiminin başlaması ile özellikle turistik kıyı bolgelerirv
den orman yangın haberleri çok sık gelmeys basladı. Her yıl aynı
olayları yaşamak ülke açısından üzüntü verici. Aydın, Marma-
ris, İzmir/Balçova, Bodrum, Fethiye, llıca ormanları cayır cayır
yanıyor Her ne hikmet ise 1983 yılından bu yana hep kıyı or-
manları yanıyor. Gizli bir el ormanlarımızı yakıyor, yaktırıyor Ko-
nu yalnız basına ormancıların altından kalkacağı bir sorun de-
ğil. Burada TRT yetkililerıne büyük görev düşüyor. Orman yan-
gınlarını haber bültenlerinde birkaç saniye ile geçiştirmek yeri-
ne, halkın belleğinde iz yapacak şekilde gorüntüler vererek ka-
muoyu yaratılmalıdır. Orman yangınlarında hayvanların kaçışı-
nı, o güzelim bitkilerin kavruluşunu, yeşil ağaçların kızıldan
siyaha dönüsünü ekranda halkımız gözleriyle gorebilmelidir.
Bugün yoksul ülke ormanlarınm korunmasını zengin ülkeler
üstlenmış durumda. Nitekim Dünya Bankası tarafından Tropical
Fbrest Action Program (TFAP) adı verilen bir destek fonu 1985
yılında oluşturulmuş bulunuyor. Zengin ülkeler, kendi yaşamla-
rını ve sağlıklarını tehdit edecek orman azalmasına ve tahribatı-
na engel olmak için parasal destek sağlıyorlar Yağmur orman-
ları adı verilen Amazon ormanlarınm, Afrika ormanlarınm korun-
ması, yaşatılması günümüzde tüm insanlığı ilgilendiriyor.
Orman yangınları ile ilgili olarak Orman Mühendisleri Odası
13 temmuz günü bir basın bûlteni yayımladı. Arkasından, gaze-
teci yazar Yavuz Donat TRT birinci kanalında 16 temmuzda "Ak-
şama Doğru" programında bu konuda oda genel sekreten Yü-
cel Çağlar ile bir söyleşi yaptı. Umudumuz, bu çeşit programla-
nn sürmesinde...
1950-1963 yılları arası yangınların arttığı dönem olup, bu sü-
rede orman suçlarına af çıkanlmış, yasada birçok değişıklikler
yaptlmıştır. 1964-1977 dönemi istikrarlı bir dönem olup politik ya-
şamın düzenli oluşu orman yangınlarını azaltmıştır.
1978-1980 yılları hepimizin hatıriadığı gibi anarşi ve belirsiz-
likler dönemi; üç yıl gibi kısa sürede sayı ve alan olarak yangın-
lar artmışîır. 1981-1983 yılları parti faaliyetlerinin durdurulduğu,
partizanca uygulamaların olmadığı dönem; yangınların son 40
yılın en düşûk düzeyde olduğu gözlenmektedir
1984 yılından sonra siyasi faalıyetlenn başlamasıyla yangın-
ların her yönüyte yaygınlaştığı görülmekte ve son 40 yılın en yük-
sek değerlerine ulaştığı, sayılardan anlaşılmaktadır
Ülkemizde orman yangınları neden çıkar ya da çıkarılır? Yan-
gın nedenlerinin yarısı (% 52) belirlenemediğine göre bu olayın
bir gizi var. Son 40 yılda anayasa ve yasalara göz atılacak olur-
sa, ormanlarımızın aleyhine birçok hükûmler getirildiği, âdeta
orman yağmasının teşvik edildiği görülür.
1982 Anayasası'nın 169. maddesinde 31.12.1981 tarihinden ön-
ce "Bilim ve fen bakımından orman niteliğinı kaybeden yerler
orman sınırı dışına çıkarılır" denilmektedir. 1961 Anayasası'nda
bu tarih 31.13.1961 olarak geçer. Ormanlardan açılan veya yakı-
larak kazanılan yerlere. devletin arazisıne, bir gün saniplenecek-
lerini bilen açıkgözler boş durmuyor. Bilim ve fen bakımından
orman niteliğinı kaybetmiş fetvasını verecek ve kılıfına uydura-
cak komisyonlan kurmak, poMikacılarımız için hiç de zor değil.
Aynı şekilde Turizm Teşvik Yasası, orman alanlarının yağma-
lanmasına yol göstermektedir. 2924 sayılı Orman Köylülerinin
Kalkındırılması Hakkındaki Yasa, kötü niyetlilerın elinde orman-
ların yağmalanmasını getirmektedir. Kısaca ormanlarımız yağ-
maya, talana açık bir ortam içerisindedir.
VEFAT VE TEŞEKKÜR
27.7.1990 günü hakkıo raJımetine kavuşajı 1924 MARDtN do£umlu;
Ibrahirtı ve NaHyc Erdoğan'ın kızları, Ihsan özkan'ın eşi, Suheyla,
Suha ve Suna'mn annelen, Zulal, Ncza( ve Hasan'ın kayın valideleri,
Umuc, Fadime, Ali-Deniz, Zeynep ve Ipek'ın BUyakannekri, Suat,
Ismcı, Nezihe, Talal, Rjfat, Ali-Nejdet, Hahs, Yavuz ve Nusret'in
ablalan. Erdoğan ve özkan ailderinin değerlı varlıkları
MAKBULE ÖZKAN
Hacı Bayram Camiı'nde kılınan öjlc namazı sonrası Karşıyâka
Mezarhğı'na defnedılmişnr.
Cenazemize kauian, tclgraf ve telefonla acımızı paylaşan, evimize
kadar gelerek bıze her turlu destek olan, T.E Vakfı'na bağışıa
bulunan tüm komşu, closı, akraba ve yakınlarına »nsuz TEŞEKKÜR
eder MERHUME'ye Tanrıdan rahmet dileriı.
AtLESt
Türk Hekimligi Dar Boğazda
Son yıllarda, AT ülkelerinde ve ABD'de yabancı doktorların,
öngörülen sınavları geçtikleri halde, ihtisas yapmaları hemen
hemen imkansızJagmıştır.
Prof. Dr. ÇİĞDEM ALTAY (H.ü. çocuk sağiığı
Türk tababetine karsı, Türk hekimlerini kö-
tüleme, hekimlik sanatının kalitesini düşür-
me ve raeslejin saygıniıgını yok etmeye çalış-
ma şeklinde, son on yılda giderek yoğunlaşan,
günümüzde hasat dönemini yaşayan bir po-
litika sürdürülmektedir. Bu davranısın dayan-
dığı temel, gerekçeleri ve sonuçlan aşağıdaki
şekilde açıklanabilir. Bundan sekiz-on yıl ön-
cesine ve daha gerilere gidildiğinde, kisi başı-
na düşen hekim sayısının çok az olduğu, he-
kimlerin daha çok büyük şehjrlerde toplan-
dıkları, diğer memur ve sanat erbabına oran-
la daha rahat bir hayat sürdükleri düşüncesi-
nin toplumun ortak kanısı olduğu göriıimek-
tedir. Büyük şehirlerde rahatça para kazan-
dıkları için ülkenin geri kalmış yörelerine
gitmedikleri savının hemen herkesce kabul
edildiği ve genellikle, halka yeterli bir sağlık
hizmeti verilememesinin, doktorlann büyük
şehirlerde toplanmasına bağlı olduğu görüşü-
nün benimsendiği anlaşılınaktadır.
Daha sonralan bu düşünce devlet adâmla-
n tarafından açıkça dile getirilmiştir. Halka
yapılan konuşmalarda, kendilerinin hizmet
anlayısının bir göstergesi olarak sık sık jan-
darmarun gittiği en ücre köşeye kadar dok-
tor göndereceklerini söylemeleri hatırlardadır.
Sağlık hızmetlerinı halkın ayağına götürmek
amacı ile de zorunlu hizmet kanunu çıkarıl-
mıştır. Devlet Planlama Teşkilab (DPT) da
poütikacılara destek vermiş ve Türkjye'deki
doktor sayısının gelişmiş ülkelerde kişi bası-
na düşen doktor sayısına uygun bir sayıya eri-
şilebilmesi için tıp fakültelerine alınacak öğ-
renci sayısının arttırılmasını öngörmüştür.
Her şehirde bir üniversite anJayışı ile "Tıp
FaküJteteri" ve fakültelere alınan öğıenci sa-
yısı, kalitenin dttşmesi pahasına artunlmıştır.
Böylece doktor açığı kapanmış ama aşağıda
özetleyeceğirniz düzeltilmesi zor durumlar or-
taya çıkmış, yaralar açılmıştır.
Ögrenci sayısının artması
Tıp fakültesine girmek daha öğrencilik sı-
rasında özveriyi kabul etmek demektir. Tıp
eğitimi bilindiği gibi en uzun ve en ağır eği-
timlerden biridir. Bu özyerinin bir amacı ol-
malıdır, bu amaç maddi veya manevi olabi-
lir. Hekimlik kişiyi her iki yönden de tatmin
ettiği için gençlerce ideal bir meslek sayılmış,
özveriye değer görülmüştür. Zorunlu hizmet
yasası özveri sınırını daha da zorlamış, "Tıp
Eğitimi 6 yıldan 8 yıla" çıkmıştıı Zorunlu
hizmete giden genç hekimler temel sağlık so-
runlanyla başbaşa kalmışlardır. Ellerindeki
dinlerne aleti ve tansiyon aleti halka hizmet
için yeterli görülmüştür. Altyapısı, çoğu yer-
de akar suyu, elektriği olmayan köylere, mik-
roskopsuz, santrifüjsuz ocaklara hekimin halk
sağiığı hizmeti adına bir göstermelik olarak
gönderüdiği açıktır. Çok boyutlu yöresel et-
ki ve baskılann genç hekimi ne denli kısıtla-
dığı başka bir yazıya konu olacak kadar ge-
niştir, bu nedenle burada tartışılmayacaktır.
Daha sonraki yıllarda, tıp fakültelerinin ve
bu fakültelere alınan öğrcnci sayısının artma-
sırun etkileri kendisini göstermeye başlamış-
tır. Eğitimde kalite düşmüştür. Doktor sayı-
sının giderek artması sonucu da ihtisasa gire-
bilme olasılığı azalmıştır. Böylece pek çok
genç hekimin mesleğinde ilerleme ve mesle-
ğini daha iyi öğrenme olanağı ellerinden alın-
miîtır. Zorunlu hizmet kadrolan dolmuş, yeni
mezunları tayin edecek kadro bulmak amacı
ile zorunlu hizmet, zorunlu olarak bir yıla in-
dirilmiştir. Devlet Bakanı Sayın Keçeciler bir
üniversitenin diploma töreninde "zorunlu hiz-
metin yakında tamamen kaJdınlabilecetini"
söylemiştir. Bu söz işsiz hekimlerin ilk haber-
cisidir. Bu durumda yıllarca süren özveriırin
karşılığında maddi ödül alma yolu kapandı-
ğı gibi öğrenrnek, mesleğinde ilerlemek, hal-
ka hizmet etme zevki gibi rnanevi odüllerin de
yok olduğu anlaşılmıştır.
1981-1982 yıllanna kadar ÖSYM sınavla-
nnda en yuksek puanı alan 100 öğrencinin bü-
yük bir yuzdesi tıp fakültelerine girmek ister-
ken sonraki yıllarda bu oran giderek düşmüs-
tür. 1989 yılında ilk yüz içinden yalnızca iki
tanesi tıp fakültesine girmek istemiştir.(*) Yi-
ne bu sınavlarda tıp fakültelerine girmek is-
teyen öğrencilerin puan dilimlerinde bir geri-
leme gözlenmiştir. Bu dururn hekimliğin öze-
nilecek bir raeslek olmaktan çıkmış olması-
nın en büyük deliüdir.
Halk da karşısında donatımsız, program•
sız genç bir pratisyen hekimi bulmaktan mutlu
olmamış, her fırsatta bir uzmana görünme-
nin, çağdaş araç ve gereçle donatıidığını dü-
şündügü tam teşekküllü hastanelerde görül-
menin yollannı aramıştır. Tam teşekküllü has-
tanelerin bir çoğunda ise durum halkın bek-
lentisinden çok farklıdır.
Sigorta hastanelerinde, devlet hastanderin-
de, Üniversite hastanelerinde halk kolaylıkla
muayene olamamaktadır. Bazı hastanelerde
günde bir doktorun 30-100 hasta muayene et-
mesi gerekmektedir. Gerek üniversite gerek-
se devlet hastaneleri laboratuvarlanna yıllar-
dır en basit aletler bile alınmanuştır. Olanak-
sızlıklar yüzünden kaliteli araştırma ve çalış-
ma yapılamamaktadır. Törkiye Bilimsel ve
Teknik Araştırma Kurumu (TUBtTAK) Tıp
Grubu, araştırma yapmak isteyenler arasın-
da, yılda toplam 150 milyon TL gibi ufak bir
meblağı paylaştırmakla uğraşmaktadır.
Böylece yalnızca doktor sayısının artünl-
rnası ile halk saglığınjn düzeltilebileceğini sa-
nan politik yaklaşım iflas etmiştir. Uygulanan
polilika ile son on yıl içinde "Temel halk
saglıgı" hizmetlerine ve hastane hizmetlerine
de yeni bir iyileşüime getirilememiş olması so-
rumlu makamlarda sıkıntı yaratmıştır.
Yukarıda anlatılan karmasayı düzeltmek
için iyi düşünülmüş ve planlanmış program-
lar yapma gereği açıkken bunu yapmak yeri-
ne suçlu aranmış ve anlaşıldığı kadan ile Türk
hekimi suçlu bulunmuştur. GazetelCrden öğ-
rendiğimize göre suçluyu cezalandırmak için
yabancı doktor ithalini Öagören bir yasa ta-
sansı hazırlanınıjtır. Türkiye'ye ithal edilmesi
düşünülen kişiler belli ki uzman hekimlerdir.
Bu da bir çelişki yaratmaktadır. Şöyle ki
"Tıpta uzman kadrosu" artınlmak istendiğin-
de DPT'nin buna karşı çıktığı bilinmektedir.
Bu durumun yabancı uzmanlar için de geçer-
li olması beklenir. Son yıllarda, AT ülkele-
rinde ve ABD'de yabancı doktorlann, öngö-
rülen sınavları geçtikleri halde, ihtisas yapma-
lan hemen hemen imkânsızlaşmıştır. Eskiden
yerleşenlerin dışında, yabana doktorlann yine
geçerli sınavları olduklan halde bu ülkelerde
iş bulmalan daha da zordur. Bütün ülkeler-
de doktor fazlası vardır. AT ülkelerinde her
şeyin değişimi rahat yapıldığı halde bir hekim
kendi ülkesinden başka bir yerde iş bulama-
maktadır. Kısacası, Arap yanmadasındaki ba-
zı ülkeler dışında yabancı doktor ithal eden
ulke yoktur.
Sonuç
Türk tababetinin dar boğazdan çıkanlma-
sı ve halk sağhğımn iyileştirilmesi ancak iyi
düzenlenmiş, iyi uygulanacak programlarla
mümkün olabilir. Bu çerçeve içinde, 1- "Tıp
egirjmi" katilesini yükseltmek ve "işsiz
doktor" yaratrnamak amacı ile tıp fakültele-
rinin ve tıp fakültelerine alınan öğrenci sayı-
sının azaltıiması gerekir. 2- Devlet Bütçesin-
den yeterli para sağlığa ayrılmalı, hastaneler
çağdaş araçlarla donatılmalı ve hastalann pa-
ra Ödeme güçlüğü sorunlanna çare bulunnıa-
lıdır. 3- Halkın hastanelerde yığılması ve kuy-
rukta bekletilmesinin nedenleri araştınlmalı
sorunlar çözülmelidir. 4- DPT diğer ülkeie-
rin istatistiklerindeki pratisyen ve uzman he-
kim sayılarına benzer rakamlan, hastaneler-
de, sağlık ocaklarında ve yerleşim yerlerinde
çağdaş iyileştirme yapıldıktan sonra benim-
semeli ve önermelidir. 5- Bu iyileştirme süre-
ci içinde Türkiye gerçeklerine uygun, insan gü-
cünü yerinde kullanan programlar geliştiril-
melidir. 6- Acele hazırlanmış, günlük iyileş-
tirmeyi amaçlayan programların yarın daha
büyük sorunlar acacağı açıktır.
(•) Sınav sonunda gazetelerde çıkan ban-
ka ve dersane reklamlarından elde edilen
tahmini sonuçlar verilmiştir. ÖSYM'ye baş-
vurulmuş, kati rakamlar elde edilememiştir.
Ç.A.
DAKTİLO BİLEN
BAYAN SEKRETER ARANIYOR.
TeL: 556 32 08-584 09 84
COUNCIL OF EÜROPE
(23 Member States)
seeks
Administrative Officer for the European
Committee on Torture Prevention
The Committee visits places of detention (prisons. police stations. etc) in order to
examine the treatment of persons deprived of their liberty
The successful applicant will be involved in the preparation and carrying out of the
Committee's visits and the drafting of visit reports.
Besides having member State nationality. candidates must be under 35 (normally), hold
a degree in Iaw or other subject related to the Committe's activites. and have very good
English and good French (or vice versa). In addition, professional experience of visits to
places of detention and knovvledge of other languages, particularly southern European
(Greek, İtaJian. Portuguese. Spanish, Turkish), vvould be an advantage.
Monthly salary (expat, sıngle rate) depending on experience, either 19,500 FF or
24,000 FF, tax free. net of pension and social insurance deductıons.
Candidates should send a full CV to the folloıving address as soon as possible, asking
for official application form {to be retumed by 11 September 1990):
Establishment Division
Council of Europe (Pers-ref 20/90
BP 431-R6
F-67006 STRASBOURG CEDEX
The Council of Europe is vvorkıng towards becoming an equal opportunity employer.
MÜJDEÜ
KUŞADASINDA
TAKSİTLE TATİL OLANAĞI "
Özel Idare Tesıslerı HOTEL PALME Restaurant CafeBar
1 kişi TAM PANStYON 30 000 TL
Rczervasyon Tel 9 (6366) 1246
Not: 0-6 yaş gnıbu ücretsizdir.
KUŞADASVGÜZELÇANLl/MtLLİ PARK
SAVAŞ
YILLARINDA
BİR SÜRGÜN
Kemal Sülker
3000 lira (KDV içinde)
Çağdaş Yaymlan TTjlrkocağı
CacL 39-41 Cağaloğlu-tstanbul
Odemeli gönderilmez.
Turkiye nin en güzel
düğün salonları
NIŞANTAŞI
RESTAURANT
Düğün Salonları
150 kiji içın-
Yemekt 1 785 000
YemekB mezeh 2 175 000
Rez:147 62 39 147 74 40
• Sakmlanmız klimalıdır •
BEKIR COŞKUN'UN
ilk kitabı
DÖVLET
1AVDA 7. BASKIVERSO YAYINCIUK
KONUH SOK. 1*7 W : 117 97 47 ANKARA
TEŞEKKÜR
27 Temmuz 1990 günü
Pervari-Doğanköy-Sanyaprak mevkiindeki
çatışmada şehit düşen
Kom.P.Kd.Ütğm (1981-211)
KORHAN ZAGRALI'nın
cenaze törenine kaülarak bızleri yalnız
bırakmayan, büyük acımızı paylaşan bütün akraba,
eş, dost ve arkadaşlarımıza teşekkür ederiz.
AİLESİ
TEŞEKKÜR
Fıtık ameliyatımı gerçekleştiren Cerrahpaşa Tıp
Fakültesi'nden Prof.Dr. AHMET N. OZBAL,
Prof.Dr. YELDIZ KÖSE, As.Dr. METİN ERTEM,
As.Dr. ALİ S.KURTARAN ile her konuda gece
gündüz demeden yakın ve sıcak ilgüerini
esirgemeyen Prof.Dr. ESAT EŞKAZAN ve Uz.Dr.
GÖNÜL EŞKAZAN'a ve GÜRKAN KJiniği
çalışanlanna teşekkürlerimi sunarım.
OSMAN SERHAD ERKEKLİ
MATEMATİK • TÜRKÇE
ÖĞRETMENLERİ
Üniversite hazırlık kurslannda
göreviendirilmek üzere özetltkle matematik,
fizik, kimya branşlarında, etkin, konusunun
tartışmasız uzmanı, öğretmenler, isterlerse
saat ücreti 3O.CXX).- - 60.000.-TL isterlerse ayiık
2.000.000.- - 5.000.000.-TL maaşla
görevlendirileceklerdir. Şartlara uyanlann
müracaatları rica olunur.
Manifaturacılar Çarşısı 5.Blok No:5663
Unkapanhlstanbul
Cörev yerleri, Kadıköy, Bakırköy, Merkez,
Samsun ve İzmit'tir.
İsteyen istediği yerde çalışabilir.
Müracaatlann şahsen pazar hariç her gün
09.30-19.00 arasında yapılması.
ıtoF A K S İ Mİ L E
Servis Güvencemizle
Bilar Bilgi Araçları Ticaret A.Ş.
I Tel:9n) 175 38 00 (4 Mall
Anktn T»l : 9 (4) 117 85 60(4 Hal)
KAM-SEN'E ÇAĞRI
Mücadelemizin üzerinde yükselen KAM-SEN'i
destekliyor, Ankara'daki KAM-SEN'İ destekleyen
kamu emekçilerine yapılan baskıyı kınıyor, tüm
kamu emekçilerini KAM-SEN etrafında birleşmeye
çağırıyoruz.
ANKARA'DAN DEVRİMCİ MÜCADELEDE
KAMU EMEKÇİLERİ ADINA
NURİ ALTUN
OZLEM PLAK ve KASETÇILİK SUNAR
OZLEM\ Sanatsal uğraşını
" '' yurt dışında sürdürmek zorunda
kalan değerli sanatçı ve
ÖZGÜN MÜZİĞİN YENİ YORUMCUSU
MUZAFFER GÜVENC
Mafklar ve Çarklar
İSİMLİ KASETİ İLE
SİZE DAHA YAKIN
OLACAK...
OZLEM PLAK ve KASETÇILİK
^^Jjj^j I.M.Ç. 6. Blok No; 6642 Unkapanı - Ist.
liri£_lJ Tpleion- 520 87 91 513 33 46