Katalog

CUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 3 AUUSIVS 199ü TEPKİLER Dünya Irak saldırısını kınıyorBM Güvenlik Konseyi, Irak birlıklerinin Kuveyt'ten derhal ve koşulsuz olarak çekilmesini istedi. NATO, Japonya, ABD ve Avustralya, Irak saldınsını kınadı. Suriye, derhal bir Arap zirvesinin toplanmasını istedi. Dış Haberler ServUi — Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi dünyada sert tepkilere yoi aç- ü. ABD, Ingiltere, Federal Almanya, NA- TO ve Avustralya işgali sert biçimde kınar- ken BM Güvenlik Konseyi Irak birlikleri- nin Kuveyt'ten derhal çekilmesini istedi. Sovyetler Birliği de Irak kuvvetlerinin der- hal çekilmesi çağnsında bulundu. tsrail, Irak'ın saldınsının Saddam Hüseyin'in ts- rail'e yönelttiği tehditlerin ne denii ciddi ol- duğunu gösterdiğini büdirdi. • Irak saldırısı üzerine dün sabah acilen toplanan BM Güvenlik Konseyi, saldınyı kı- nayarak Irak birlıklerinin "derhal ve koşul- KİMLÎKKARTI / KUVEYT Nüfus: 1 milyon 967 bin Yozölçümü: 17.819 krn 1 Yönetim biçimi: Meşruti monarşi Başkent: Kuveyt Etnik bileşim: Yüzde 41.7 Kuveytli, yüzde 42.3 diğer Araplar, yüzde 15 Asyalı, yüzde 1 diğerleri. Okuryazar oranı: Yüzde 71 (1987) Para birimi: Kuveyt Dinarı GSMH: 27 milyar 570 milyon Amerikan Dolan (1984) Kişi başına diişen ortalama gelir 16.850 Amerikan Doları Ekonomi: Petrol, doğalgaz. PORTRE EL SABAH Kuveyt Emın Şeyh Cabir El Ahmet El Sabah 1928 yıünda doğdu. 1978 yıünda Kuveyt Emiri seçildi. Kuveyt, Sabah ailesınin Mübarek kolundan gelen emirle yönetilen anayasal bir monarşi. 1962 yılında kabul edilen anayasaya göre yönetimdeki aile devlet başkanhğı görevini yürütecek emiri seçer. Emir, yürütme yetkisini kendi atadıgı başbakan ve bakanlar kurulu aracıhğı ile kullanır. Kuveyt Emiri El Sabah, iki hafta önce patlak veren Irak'la sürtüşmeleri ile ilgili olarak Arap Birliği'ne bir mektup göndermiş, bu mektupta örgütün iki ülke arasmdaki sırur anlaşmazlığının var olan anlaşmalar ve evraklar çerçevesinde giderilmesini istemişti. Irak basını gergirüik sırasında Kuvyet emirine saldırmış, kendisini bunalım yaratarak yabancı fîlolann varbklannı sürdürmesi için ortam hazu"lamaya çalışmakla suçlamıştı. El Tawra ile El Cumhuriye gazetelerinde Emir El Sabah'ın, Başbakan Şeyh Saad El Abdullah El Sabah'ı gözden düşürüp onun yerine geçmeyi planladığı da iddia edilmişti. KİMLİK KAKTI IRAK Niifııs: 17.2 milyon Yüzölçümü: 434.924 km ; Yönetim biçimi: Tek partili cumhuriyet Başkent: Bağdat Etnik bileşim: Yüzde 76.9 Arap, yüzde 18.6 Kürt, yüzde 1.5 Türkmen, yüzde 1.3 Iranlı, yüzde 0.8 Asuri, yüzde 0.9 diğerleri Okuryazar oranı: Yüzde 70 (1987) Para birimi: Irak Dinarı GSMH: 31 milyar 300 milyon Amerikan Dolan (1981) Kişi başına diişen ortalama gelir 2300 Amerikan Dolan (1981) Ekonomi: Petrol, doğalgaz, petrokimya, tekstil, tahıl, pirinç, pamuk PORTRE SADDAM HÜSEYİN Irak'ın 'demir yumnıklu' lideri Saddam Hüseyin, 28 Nisan 1937 tarihinde, Bağdat'ın kuzeyinde, Dicle Nehri'nin kıyısındaki Tikrit adlı bir kasabada doğdu. Doğumundan 9 ay sonra babasının olmesinin üzerine amcası tarafından büyutüldü. 9 yaşına kadar okula gidemedi. 18 yaşına geldiğinde başkent Bağdat'a taşındı ve kendini birdenbire öğrenci eylemlerinin içinde buldu. 1956 yılında tngiltere yanlısı Bağdat yönetimine karşı girişilen bir ayaklanmaya katıldıktan sonra BAAS Partisi'nin etkin militam oldu. BAAS'ı yönetime getiren 17 Temmuz 1968 tarihli darbede etkin olarak görev almasının karsıbğında, 'Devrim Komuta Konseyi'nin başkan yardımcılığına getirildi. Bulunduğu görevde sıvriien Saddam, basamakları hızla tırmanarak on yıl içinde Irak'ın devlet Başkanı, Başbakanı, Genelkurmay Başkanı, Devrim Komuta Konseyi Başkanı ve BAAS Partisi lideri oldu. Saddam'ın, Irak'ı Körfez'in bir numaralı gücü haline getirme hırsı, ülkeyi, komşusu lran'la savaşa götürdü. Iran ile giderek gerginleşen ilişkiler, 1980 yılında Irak'ın Iran'a saldırmasıyla koptu. Gözlemcilere gore 8 yıl süren kanlı savaşın nedeni, Saddam'ın lran'da gerçekleştirilen tslami devrimin Irak'a sıçramasından duyduğu endişeydi. Saddam, yönetimi boyunca Irak'ı silahlandırmak için sürekli çaba gosterdi. Irak ordusunun silahları arasında kimyasal silahlann ve uzun menzilli füzelerin büyuk bir yer tuttuğu biliniyor, atom bombası uretmeye çahştıklan da iddialar arasında. snz otarak" Kuveyt topraklanndan çekilme- sini istedi. • lsrail Başbakanı Izak Şamir'in Sözcü- sü, Kuveyt'in işgalinin Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in tsrail'e yönelttiği teh- ditlerin ne denli ciddi olduğunu gösterdigini soyledi. Sözcü Avi Pazner, Irak'ın 8 yıllık Körfez savaşında deneyim kazanmış, çok modern bir ordusu olduğunu belirtti. • Iran Irak'ın Kuveyt'e karşı düzenledi- ği saldınyı kınadı ve Irak'ın uluslararası an- laşmalarla belirlenen sınırlara geri çekilme- sini istedi. Iran televizyonu, Iran Dışişleri Bakanlığı'nın bir bildirisni yayımlarken Tahran'm ulusal güvenlik nedeniyle Irak'- ın bu müdahalesine karşı kayıtsız kalama- yacağını bildirdi. • Suriye, Irak saldınsı konusunda kısa bir açıklama yaparak olayı görüşmek üzere der- hal Arap zirvesinin toplanmasını istedi. Körfez'deki gerginliğin, silahlı müdahale boyutuna gelmesi üzerine Suriye de ordu- sunu alarma geçirdi. Lübnan'daki Suriye yanlısı güvenilir bir kaynak, Reuters'e ver- diği demeçte, "Irak'ın Kuveyt'i işgalinden sonra Suriye ordusunun tüm birlikleri en üst düzeyde alarma geçirildiler. Ordudaki tıim izinler iptal edildi" dedi. • NATO, Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesirü, yayımladığı bildiriyle sert bir biçimde kına- dı. Brüksel'deki NATO merkezinden vapılan açıklamada, "NATO, Irak'ın Kuveyt'e kar- şı giriştigi askeri saldınyı sert biçimde kı- nar ve Kuveyt topraklannda bulunan Irak biriiklerinin derhal ve kayıtsız şartsız geri çekilmesi çağnsında bulunur. Irak'ın giriş- tiği işgal ejlerai BM sozleşmesinin açık bi- çimde ihlali anlamına gelmektedir. Ittifak olarak Irak'ı sonınlarını banşçı yollardan çözmeye davet ediyornz" denildi. • Belçika Dışişleri Bakanlığı da dün öğ- le saatlerinde yayımladıgı bir bildiriyle Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesini kınadı. Belçika hükümetinin bildirisinde şöyle denildi: "Belçika, Kuveyt'in maruz kaldığı haksız saldınyı sert biçimde kınar ve Irak biriiklerinin derhal geri çekilmeleri çağn- sında bulunur." • Italya, Körfez'deki durumu ele almak üzere AT Dışişleri Bakanlarmı olağanüstü toplantıya çağırdı. ltalya hükümet sözcü- sü tarafından yapılan açıklamada, toplan- tı cumartesi günü gerçekleştirilecek. • Sovyetler Birliği, Irak kuvvetlerinin Ku- veyt'ten derhal geri çekilmesi ve Kuveyt'in egemenliğinin iadesi çağnsında bulundu. SSCB Dışişleri Bakanlığı sözeülerinden Yo- ri Gremitskik, basın brifingi sırasında, Irak'ın saldınsının, "Arap iUkelerinin çı- kaıianna aykın olduğunu" belirterek, "ae kadar güç olursa olsun, hiçbir anlaşmaz- lık, knvvete başvurmayı haklı göstennez" dedi. Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze, "Irak ile Kuveyt arasmdaki çatışma bizi kaygılandırdı ve iirkütrü" de- di. ABD Dışişleri Bakanı James Baker'la görüştüğü trkutsk'tan Moskova'ya dönü- şünde TASS'm sorulannı cevaplandıran Şe- vardnadze, Sovyetler Birliği'nin imkânlan dahilinde gerekli önlernleri alacağını bildi- rerek, bu konuda danışmanlanyla temas halinde olduğunu belirtti. SSCB'nin, hem INDEPENDENT — ABD'nin en gellşmiş uçak gemisi, Hint Okyanasu'nda seyrederken dün Basra Körfezi'ne doğru yola çıkü. TÜRKÎYE'NÎN TEPKİSİ Ankara,işgalden endişeliMGK, Irak'ın Kuveyt'e saldırısını görüşmek üzere olağanüstü toplandı. Cumhurbaşkanı Özal, tatilini yarıda keserek Ankara'ya döndü ve MGK toplantısına başkanlık etti. Siyasi parti liderleri Irak'ı kınadı. Merkez Bankası, Irak ve Kuveyt para birimleriyle işlem yapmayacağını bildirdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Irak güçlerinin önceki gece Kuveyt topraklanna girerek ülkenin büyük bölümünü işgal et- meleri, Ankara'da "tepki ve kayçı" ile kar- şılandı. Cumhurbaşkanı Turgul Ozal, Mar- maris'teki tatilini bir gün önce keserek An- kara'ya döndü ve Milli Güvenlik Kurulu- nun akşam yaptığı 2.5 saatlik toplantıya ka- tıldı. Toplantıdan sonra yapılan açıklama- da, BM Güvenlik Konseyi'nin "Irak kuvvet- lerinin Kuveyt'ten derhal ve şartsız olarak geri çekilmesini" öngören karanmn sürat- le uygulamaya konulması temennisinde bu- lunuldu. Irak'ın Kuveyt'e askeri müdahalesi, Cumhurbaşkanı Turgut özal ve Başbakan Yıldınm Akbulut'a sabahın erken saatle- rinde danışmanlan aracılığıyla iletildi. Ok- luk Koyu'nda Ankara'dan telefonla sürekli bilgi alan Cumhurbaşkanı, gelişmeleri CNN ile Ankara'ya ulaşan ajans haberlerinden izledi. Dışişleri Danışmanı Nabi Şensoy ile de konu hakkında sık sık telefon görüşmesi yapan Cumhurbaşkanı, öğle saatlerinde MGK'nın olağanüstü toplanması emrini verdi ve akşam üzeri Ankara'ya dönerek MGK toplantısına başkanlık etti. Gelişme- ler, aynca dün Başbakan Akbulut'un ka- tıldağı Yüksek Askeri Şûra toplantısında da gayri resmi olarak ele alındı. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Irak- Kuveyt anlaşmazlığında "bir ulkeden ya- na açık taraf olarak görünmeme" titizliği içinde yaptıkları ilk açıklamalarda, Irak'- ın bolgedeki gerginliği sıcak savaş nokta- sına getirmekle sorunun çözümünü güçleş- tiren bir girişimde bulunduğunu ima etti- ler. Ankara'run "dünyada banş riizgfiria- n eserken, en ciddi uyuşmazlıklar banşçı yollardan çözülürken ortak külturel mira- sa sabip iki ülkenin savaş durumuna gel- mesinden büyük üzüntü duydugu" belirtil- di. MGK toplantısı MGK dün 21.30'da Cumhurbaşkanı Tur- gut özal başkanlığında Çankaya KöşkU'nde toplandı "Körfez Savaşı"mn görüşuldüğü toplantıdan sonra MGK Genel Sekreterli- ği'nden >apılan açıklamada şöyle denildi: "MGK, bu toplantısında Irak askeri bir- iiklerinin Kuveyt'e girmesiyle husule gelen bunalımı ve muhtemel gelişmeleri değerlen- dirmiştir. Önümuzdeki günlerde de Türki- ye'ye yakın bir bölgede vuku bulan bu olay- lan dikkatie izlemeye ve degerlendirmeye devam etraeyi kararlaştırmıştır. Bu çerçeve- de, BM Güvenlik Konseyi'nin 660 sayılı ka- ranmn süratle uygulamaya konulması te- mennisinde bulunulmuştur." Türkiye'nin üç kaygısı Gerek Genelkurmay Başkanhğı'nın ge- rekse Dışişleri Bakanlığı'nın ayn ayn ve eş- güdüm halinde yürüttükleri değerlendirme- ler ile MGK'daki tartışmalarda, Irak'ın Ku- veyt'e mudahalesinin Ankara'da yarattığı kaygılar "çeşitli olasılıklar gözden geçirUerek" üç temel unsur çerçevesinde ele ahndı. Dünyada yeni bir petrol krizi yaşan- ması ve Türkiye'nin petrol dışalımının teh- likeye düşmesi gjbi olası sonınlann yanı sıra öne çıkan Türkiye'nin "askeri ve diplomatik" kararlannı yakından ilgilen- direcek kaygı noktalan şöyle sıralandı: 1- Ankara-Bagdat ilişkileri: Batı ülkeie- rinin büyük bölümü gelişmeler karşısında Irak'ın müdahalesini açık biçimde kınayan bir tavır alırken Türkiye'nin resmi açıkla- malannda daha "dengeci" bir tutum izle- diği gözlendi. Yetkililer, bu tutumun Ankara-Bağdat ilişkilerinin özel niteliğin- den kaynaklandığım belirttiler. Ancak il- gili çevrelerin müdahaleyi değerlendirme- lerinde "ibrenin Kuveyt'ten yana olduğu" da ifade edildi. Ankara'mn olay konusun- daki en büyük kaygısını ise yeni gelişmeler doğnıltusunda Bağdat ile ilişkilerin gergin- leşmesine yol açacak bazı adımlann gün- deme gelmesi olasılığı oluşturdu. 2- Tahran ve Washington faktörü: Irak'- ın Kuveyt'e müdahalesine Tahran'ın nasü yaklaştığı sorusu ise özellikle askeri çevre- lerdeki tartışmalann ağırlık noktasını oluş- turdu. Bunalımın bölgede radikal Islamcı girişimlere zemin hazırlaması olasılığı bu cevTelerde kaygı yaratırken ABD'nin soru- na nasıl müdahale edeceği de flzerinde önemle durulan bir konuyu oluşturdu. 3- Arabuluculuk olasılığı: Gerek Kuveyt ile gerekse Irak ile ilişkilerine "hassas" göz- üyle bakan Türkiye'nin anlaşmazbkta her- hangi bir arabulucu görevini "kendiliginden" üstlenmesinin doğnı olma- yacağı görüşü Ankara'daki değerlendirme- lere egemendi. Son gelişmeler konusunda Türkiye'nin Irak nezdindeki ilk girişimi ise Irak'ın An- kara Büyükelçisi Tank Abdül Cabbar Ce- vad ile Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Büyü- kelçi Tugay Özçeri arasmdaki görüşme ol- du. Dün öğleden önce Dışişleri Bakanlığı'na çağnlan Irak Büyükelçisi'ne Büyükelçi öz- çeri, Türkiye'nin sınırlarına yakın bir böl- gede meydana gelen olayların, "mevcut gerginliğin daha da tırmanmasına yol aç- madan banşçı yollardan giderilmesi istegini" iletti. Müsteşar Tugay özçeri dün aynca, Ku- veyt'in Ankara Büyükelçisi Faysai El Se- yid Aodülvahan El Rıfai'yi de bakanlığa ça- ğırarak bu konuda yapılan resmi açıklama- ya ilişkin bilgi verdi. özçeri, dün ABD'nin Ankara Büyükel- çisi Morton Abramowitz'i de makamına ça- ğırarak Kuveyt-Irak bunaürru hakkmda gö- rüştü. Dışişleri Bakanlığı 'ndan edinilen bilgiye göre görüşme sırasında Büyükelçi Abramo- witz, ABD'nin gergirüikle ilgili tutumunu izah etti. Abramowitz, ABD'nin Irak'ı kı- nadığını, askerierini Kuveyt'ten geri çekme- ye çağırdıgını ve iki Ulke arasında görüş- me yapılmasını istediklerini anlattı. Gorüş- mede, Büyükelçi Özçeri de Türkiye'nin tu- tumu hakkmda bilgi verdi. Parti liderleri Siyasi parti liderleri de Irak kuvvetleri- nin Kuveyt topraklanna girmesini üzüntüy- le karşıladıklanru bildirdiler. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, "Dünyada banşın ve yarauşamanın hızla yaygınlaştığı bir dö- nemde iilkeler arasmdaki anlaşmazlıklan bir taratın gucü ile çözmeye girişmek ka- bul edilemez" dedi. DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel de Irak'ın Kuveyt'e gi- rişinin "fevkalade üzücü" olduğunu söy- leyerek, "Sorunun kökünde yatan sebep bana göre basit. Olayın uluslararası boyut- lara ulaşacağını, büyüyeceğini sanmıyo- nım" diye konuştu. ' Bu arada T.C. Merkez Bankası'ndan ya- pılan bir açıklamada, bugünden itibaren Irak ve Kuveyt para birimleriyle yapılan tüm işlemlerin durdunılduğu bildirildi. Açıkla- mada, bu uygulamanın savaş sona erince- ye kadar sürdürüleceği belirtildi. İŞGALİN EKONOMÎK ETKİSİ Petrol fiyatları ve dolar yükseldiPetrol fiyatlan, Irak-Kuveyt gerginliğinin savaşa dönüşmesiyle 1986 yılından bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Petrolün varil fiyatı dün sabah 24 dolara ulaşırken son günlerde sürekli olarak gerileyen ABD Doları, yükselişe geçti. Ekonomi Servisi — Basra Körfezi'nde Irak'la Kuveyt arasmdaki savaş, uluslararası piyasalarda "şok" etkisi yaptı. Irak biriik- lerinin Kuveyt'e girdiği yolundaki haberle- rin telekslerden çıkmasıyla birlikte, petrol ve altın fıyatlan hızla yükselmeye başladı. Dünya piyasalarında son haftalarda hızla düsen ABD Dolan ise âdeta savaştan ha- yat bularak deger kazanmaya başladı. OPEC toplantısı arifesinden itibaren yük- selmeye başlayan petrol fiyatları, Irak- Kuveyt gerginliğinin savaşa dönüşmesiyle 1986 yılı ocak ayından bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Avrupa borsalannda önceki gün akşam saatlerinde 20 dolar düzeyinde olan Kuzey Denizi türü ham petrolün varil fiyatı dün sabah saatlerinde 24 dolara ka- dar yükseldi. Eylül sevkıyatı Dubai petro- lünün fiyatı da varil başına 30 cent artarak 17.50 dolara ulaştı. Ham petrolün dün sa- bahki fiyat düzeyi, OPEC toplantısı önce- sine göre 5 doların üzerinde bir artış gös- termış durumda. Uluslararası piyasalarda Irak-Kuveyt sa- vaşıyla birlikte 20. yüzyılın ikinci yarısın- da 3. bir petrol şoku yaşanıp yaşanmaya- cağı kaygıyla beklenryor. 1973 yılında Arap- Israil savaşı nedeniyle ilk petrol şoku yaşan- mış, Arap ülkelerinin petrol ambargosu, fi- yatlan dörde katlamıştı. 1980 yılında ise Iran devrimi ve Iran-lrak savaşımn başla- masıyla birlikte petrol fıyatîan tüm zaman- ların en yüksek değerine çıkarak varil ba- şına 40 dolara dayanmıştı. 1980 yıhndan gü- nümüze kadar geçen süre içinde ise herhan- gi bir kriz yaşanmamış ve fiyatlar oldulcça düşük bir trend izlemişti. Bu arada Uluslararası Enerji Ajansı'nın verdiği bilgive göre gelişmiş ülkelerin pet- rol stoklan, son 8 yılın en üst düzeyinde bu- lunuyor. öte yandan son günlerde sert pa- ralar karşısında sürekli gerileyen ABD Do- ları, savaş haberlerinin ardından değer ka- zanmaya başladı. Dolar, dün Tokyo Borsa- sı'nda 3.87 yen yükselerek 150.52 yenden ka- pandı. Doların değer kazanımı, özellikle Asya borsalannda en güvenilir yatınm araç- lanndan biri olarak görulmesine bağlanıyor. Basra Körfezi'nden gelen savaş haberi ne- deniyle altın fiyatları da yükseliş trendine girdi. Londra Borsası'nda önceki akşam 374.50 dolardan kapanan altının ons fiyatı dün sabah 382.60 dolara kadar yükseldi. Irak-Kuveyt savaşımn en olumsuz etkileri ise hisse senedi borsalannda yaşandı. Tok- yo Menkul Kıymetler Borsası'nda, savaşın yol açtığı kaygı ortamıyla önceki gün 592.81 puanlık kayıpla 30.245 puana kadar geri- leyen endeks, dün 908 puan daha düşerek 29.929 puanla kapandı. Irak'la hem de Kuveyt'le iyi iliskiieri bu- lunduğuna dikkati çeken Şevardnadze, "tld ülke arasındaki anlaşmazhğı sona erdirmek için gerekli butün onlemlerin alınması gerekli" diye konuştu. Sovyetler Birliği aynca Irak'a silah satı- şım dûrdurmaya karar verdi. Sovyet tele- vizyonu, Irak'ın Kuveyt'i işgali üzerine bu ulkeye silah satışımn durdurulması karan- mn alındığını duyurdu. Sovyet Dışişleri Ba- kanlığı da, işgalin yol açtığı gelişmeler çer- çevesinde Irak'a silah ve askeri teçhizat te- mininin durdurulduğunu bildirdi. • Ingiltere, Irak saldınsını sert biçimde kınadı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Irak saldınsının "banş için cid- di bir tehdit" oluşturduğu ve BM Anaya- sası'nın çiğnendiği belirtildi. Dışişlen Ba- kanlığı sözcüsü, "Dünya bu pervasız saldı- n karşısında seyirci kalamaz" dedi. Tarihten gelen anlaşmazlık 70 yıllık sürtüşme Dış Haberler Servisi — Irak'la Kuveyt arasmdaki toprak anlaşmazlığının kökenleri Osmanlı tmparatorluğu dönemine kadar uzaruyor. Şimdi Kuveyt adındaki bölge, Osmanlı lmparatorluğu tarafından Basra'ya bağlı olarak yönetiliyordu. Ingiltere, 1921'de Irak'ı kurduktan sonra Kuveyt'i de ayn bir bölge olarak meydana getirdi. Bu bölünmeyi Irak yöneticileri hiçbir zaman içlerine sindiremediler. 1936'da esrarh bir otomobil kazasında ölen Irak Kralı Gazi, Irak'a ait topraklann çalındığım iddia ederek Kuveyt'i tanımayacağım açıklamıştı. Gazi'nin ölümünden sonra bunalımda hafıfleme gözlendi. 1958'de Kral 2. Faysal'ı devirerek iktıdara gelen Abdulkerim Kasım döneminde kriz yeniden alevlendi. Kasım, 1%1'de tngiltere tarafından bağımsızlık verilen Kuveyt'i tammayı reddederek o bölgenin Irak'ın bir parçası olduğu iddiasıru yineledı. Buna karşıhk tngiltere de olası bir Irak saldırısına karşı Kuveyt'e askeri birlik gönderdi. Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdal Nasır ise bu sürtüşmede Kuveyt'in yanında yer aldı. Nasır, Kuveyt'e gönderilen Ingiliz askerlerinin Süveyş Kanalı'ndan geçmelerine izin verdiği gibi Kuveyt'in bağımsızlığını korumak için Arap askerlerinden oluşan bir banş gücü kurulmasında da ön ayak oldu. Nasır'ın bu davramşı Irak'ta büyük düş krrıklığma yol açmıştı. Kasım, şubat 1963'te BAAS Partisi ve milliyetçi subaylar tarafından düzenlenen bir darbe ile devrüerek öldürüldü. Yeni yönetim, ekim ayında önemli ekonomik yardım karsıbğında Kuveyt'i tanımayı kabul etti. Irak'ın 1970'lerde tran'la arasırun bozulmaya başlaması üzerine Bağdat, Kuveyt açıklarındaki ufak, fakat stratejik önemi büyük Bubiyan ve Warba adalannın denetiminin kendisine verilmesini istedi. Kuveyt ise bu adalan Irak'a kiralamayı bile reddetti. Gerginliğin kronolojisi Irak, krizi tırmandırdıKoveyt-Irek gerginliğinde son günlerde meydana gelen önemli gelişmeler şöyle: 17 temmuz — Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirliklerini (BAE) aşın Üretimle piyasaya fazla petrol sürüp fıyatlan düşürmekle ve böylece Irak'ı 14 milyar dolar zarara uğratmakla suçladı. 18 temmuz — Bağdat, Kuveyt'in 1980-88 yılları arasındaki Irak-tran savaşmdan yararlanarak halen Kuveyt egemenliğinde olan ve kendi toprağı olduğunu iddia ettiği sınırdaki bölgeden 2.4 milyar dolarlık petrol çaldığını iddia etti. 20 temmuz — Kuveytli yetkililer, Irak'ın, tran'la yaptığı savaş sırasında Kuveyt dahil birçok ülkeden milyarlarca dolar borç aldığını, Irak'm bu borçlannı sildinnek için şimdi birdenbire saldırgan bir tutum izlemeye başladığını öne sürdüler. 24 temmuz — ABD Savunma Bakanlığı, Amerikan donanması ve savaş uçaklanmn Körfez'de Kuveyt-Irak sımnnın 960 kilometre güneydoğusunda BAE ile kısa süreli ortak bir askeri tatbikat yaptığını açıkladı. 25 temmuz — Bağdat, Kuveyt ile aralannda çıkan krizde ABD'nin Irak'a yaptığı baskımn gözlerini korkutamayacağım belirtti. Saddam Hüseyin, Bağdat'taki ABD Büyükelçisi'ni çağırarak görüştü. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, Irak ve Kuveyt yetkililerinin aralanndaki sorunu görüşmeler yoluyla çözebilmek için Suudi Arabistan'da masaya oturacaklannı söyledi. 26 temmuz — Cenevre'deki OPEC Dışişleri Bakanlan toplantısında petrol fîyatlarırun yükselmesi için aşın üretime son verilmesi kararlaştırıldı. Kuveyt ve BAE, anlaşmaya uyacaklarına söz verdiler. Gözlemciler, Saddam Hüseyin'in toplantının sonucunu belirgin bir şekilde etkilediğini söylediler. 31 temmuz — Kuveyt ve Irak heyetleri, iki ülke arasında petrol, ortak sınır ve parasal konularda çıkan anlaşmazhğı görüşmek için Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde bir araya geldiler. Diplomatik kaynaklar, Irak'ın Kuveyt sınınna 100 bin asker yığdığını bildirmişti. Daha önce Irak'ın Kuveyt sınınna 30 bin kadar asker yığdığı bildirilmişti. Bu rakam aynca Kuveyt ordusundaki asker sayısının 5 katı. 1 ağustos — Irak ve Kuveyt heyetlerinin Cidde'de yaptıkları ilk tur görüşmede iki ülke arasında beliren derip görüş aynlıkları yüzünden Irak heyeti ikinci tur görüşmeleri beklemeyerek Suudi Arabistan'ı terk etti.