Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/16 DIŞ HABERLER 26 AĞUSTOS 1990
KÖRFEZ KRİZİ...HÖRFEZ KRİZİ... KÖRFEZ KRİZİ...KÖBFEZ KRİZİ... KÖI
SİNİRLER GERGİN
Irak'ın füzeleri Yemen ve Sudan'daMısır'daki askeri kaynaklar,- Irak uçaklarının geçen hafta
ABD'nin, Irak'ın hava üslerini tahrip etmesi olasılığına
karşı önlem olarak gönderildiğini belirttiler.
Irak, Washington Times'ın Irak uçaklarının Amerikan F-15
uçaklarına ateş açtığı haberini yalanladı. Bir Irak resmi
sözcüsü, "Bu haberlerin asılsız olduğunu ve ABD'nin
müdahalesini haklı çıkarmak amacını güttüğünü" söyledi.
ABD yönetiminin, Saddam'm öldürülmesi halinde krizin
biteceğine inandığı, bu yüzden de Saddam Hüseyin'i öldürecek
bir "gönüllü" aradığı öne sürüldü.
Irak, Kuveyl tekı ek;ılıklerde buiunan
diptomatlara karşı zor kullanılmayacaöını
apMadı ElçiBMenn kufatıldığı habennı
yalanladı
TÜRKİYE
Körfez krizinde 24. gün
>5 Ağustos 1990-
Wak)hem, Saddam'la Baödat ta
gArûştû Saddam Irak ve Kuveyt te
bulunan 80 Avusturyalının ülkeden
ayntmasına cın verdı
Elektrik ve su kesıntısı sadece Ingılız
Bûyükelçtliğı'nde uygulandı Uygulamaya kısa
süre sonra son verıldı
Irak'ın Yemen ve Sudan a savaş
uçaklan. yıne Sudan a uzun menalfi
Scud füzelen yerteşördıjjı ıddıa ediMiSUÜOİ ARABİSTAH
: Ana yollar
•Boru hatları
Dış Haberler Servisi- — Korfez'de sinir-
ler iyice gerildi. Irak'ın Yemen ve Sudan'a
savaş uçaklan konuslandırdığı iddia edili-
yor. Irak'ın yine Sudan'a uzun menzilli
Scud füzeleri ve rampaları yerleştirdiği de
başka bir iddia. Irak, Amerikan uçaklan-
na ateş açtığını yalanladı. ABD'nin, Sad-
dam Hüseyin'i öldürecek bir "gönüllü"
aradığı öne surulüyor. Avusturya Cumhur-
başkanı Kurt \Valdheim dün Saddam Hü-
seyin ile görüştü. tki liderin görüşmesinden
sonra Saddam, Kuveyt ve Irak'ta bulunan
Avusturyalıların ülkeden ayrılmalarına
"koşulsuz" olarak izin vereceğini açıkla-
dı.
Irak'ın, Korfez'de bir sıcak çatışma çık-
ması olasılığma karşı, Yemen ve Sudan'a sa-
vaş uçaklan kon'uşlandırdığı iddia edildi.
Mısır'daki askeri kaynaklar, Irak uçakları-
nın geçen hafta ABD'nin Irak'ın hava üs-
lerini tahrip etmesi olasıhğına karşı bir ön-
lem olarak gönderildiğini belirttiler.
Bu arada, Birleşik Arap Emirlikleri'nde
yayımlanan El-Fedr gazetesi de Irak'ın Su-
dan'ın doğu kıyılanna uzun menzilli Scud
füzeleri ve rampalar yerleştirdiğini duyur-
du.
Füzelerin ve rampalann, Irak'ın Kuveyt'i
işgal ettiği 2 ağustosta Sudan'a yerleştiril-
diğini kaydeden El-Fecir, Hartum kaynak-
lı haberinde, "Sudan'ın Scud fiizelerini ta-
şıyan 9 Irak oçağını kabul ettiğini dogrula-
yabilecek dunımdayız" ifadesini kullandı.
Füzeler ve rampalann, Sudan'ın başkenti
Hartum'un kuzeyinde yer alan Wadi Sidna
Askeri Havaalanı'na yerleştirildiklerini öne
süren El -Fecir, haberin kaynağını belirtme-
di, ancak Mısır istihbaratının da bu durum-
dan haberdar olduğunu yazdı. Ancak Mı-
sır'daki askeri kaynaklar, Mısır'ın, Sudan'a
Scud füzeleri yerleştirildiğini bildiğı iddia-
sını yalanladılar.
IRAK ZOR KULLANMAYACAK
Bagdat'tan
geri adımIrak Ehformasyon Bakanlığı'nın bir yetkilisi, Kuveyt'teki
yabancı diplomatların elçiliklerden zor kullanarak
çıkarılmayacağmı bildirdi.
Dış Haberler Servisi — Irak, dün Ku-
veyt'teki yabancı elçiliklerde kalan görev-
lilerin zor kullanılarak dışarı çıkanlmaya-
cagını açıkladı. Irak Enformasyon Bakan-
liğı yetkililerinden Naci El Hadithi, Irak
toprakları olarak ilan ettikleri Kuveyt'teki
yabancı elçiliklerin kuşatma altında olma-
dıklarını da söyledi. Hadithi, yabancı elçi-
lik görevlilerinin diplomatik dokunulmaz-
lıklarmın geçerli olmadığım, görevlilerin
bundan sonra normal vatandaş konumun-
da bulunduklannı kaydetti. Irak'ın 2 ağus-
tosta işgal, 8 ağustosta ilhak ettiği Kuveyt'-
te bulunan ve Bağdat yönetiminin elçilik-
lerin kapatüması yolundaki emrine uyma-
yan diplomatlar, Irak tanklanmn geri çe-
kildiğini ancak askerlerin elçilik çevresin-
de nöbet tutmaya devam ettiklerini açıkla-
düar. Suyu, elektriği ve telefon hattı kesi-
len elçiliklerin sayısının arttığı bildirildi.
Irak Enformasyon Bakanhğı yetkililerin-
den Naci El Hadithi, Kuveyt'teki elçilikle-
rin kuşatma altında olduğu yolundaki ha-
berlerin doğru olmadığım da bildirdi. Re-
uter'in haberinde Iraklı yetkilinin "Asker
yok. Kimseye karşı güç kuilanmıyoraz, ama
ba kişiler bulundukları >erlerde kaldıklan
siirece hiçbir diplomatik ayncalıktan yarar-
lanamayacakiardır" sözlerine yer verdi.
Irak'ın Kuveyt'teki büyükelçiliklerin bir
ulkede iki elçilik bulunmayacağı gerekçe-
siyle Bağdat'a taşınmalannı emretmesinden
sonra verilen ve daha sonra uzatılan süre
dün sabah doldu. Elçilik binasını boşaltma-
sı için en erken süre Japonya'ya tanınmış-
tı. Japon büyükelçilik yetkilüeri, kendile-
rine verilen sürenin önceki gün öğlen saat
12'de dolmasına rağmen Iraklı askerlerden
herhangi bir olumsuz davranı; görmedik-
lerini bildirdiler. ABD ve AT üyesi ülkele-
rin elçiliklerine sürenin dün dolmasına rağ-
men, herhangi bir girişimde bulunulmadı-
ğı kaydedildi. Irak, ABD ve Türkiye'nin
önceki gece saat 24'e kadar, AT ülkeleri için
saat 23'e kadar elçilikleri kapamalan için
süre vermişti. Ispanya'nın Ürdün Büyükel-
çisi Ramon Armengod, önceki gun Mad-
rid'de düzenlediği basın toplantısında sü-
renin dün sabah saat 7.30'a kadar uzaul-
dıgını açıklamıştı.
Irak yönetiminin, Kuveyt'te bulunan ve
kapatılmayan. elçilik binalarına su veya
elektrik vermeyeceği yolundaki açıklama-
sının ardından, uygulamalann adım adım
ilerlediği bildirildi. Dün TSİ üe saat 14.00'te
ltalyan Büyukelçiliği'nın Iraklı askerler ta-
rafından kuşatıldığı, eşzamanh olarak elek-
triğin kesildiği açıklandı. îtalya'nın Kuveyt
Büyükelçisi Marco Colombo'nun bu bilgi-
leri telefonla İtalya Dışişleri Bakanhğı'na
bildirdiği kaydedildi. Colombo'nun, Irak-
lıların suyu kesmek için Fransız Büyükel-
çiliği'nin kapısını zorladıklarını söylediği de
haber verildi.
Elektrik ve su kesintisinin elçilik binala-
nnda klimalan işeyaramaz duruma sok-
tuğu, elçilik görevlilerinin de sıcak ve su-
suzlukla mücadele etmek zorunda kaldık-
lan haber verildi. Önceki günkü açıklama-
dan sonra ilk olarak îngiltere Büyükelçili-
ği'nin elektriğinin kesildiği, dün önce veri-
lip ardmdan tekrar kesildiği bildirildi. în-
giltere Büyükelçiliği'nde önceki gecenin
mum ışığı altında geçirildiği kaydedildi.
ABD Büyükelçiliği yetkililerinden alınan
bilgiye göre, ABD elçiliğinin elektriği de
dün kesildi. Çeşitli elçiliklerde bulunan ya-
bancı görevliler, Iraklı yetkililerin çok sık
aralıklarla elektriği keserek 'siııir harbi' uy-
guladıklarını söylediler.
Irak yönetimi Kuveyt'teki elçiliklerde bu-
lunan görevlilerin ailelerinin serbest bıra-
kılacağıru açıkladı. Bu kararın Ürdun Kralı
Hüseyin'in ricası ile alındığı belirtildi. AA'-
nın Irak resmi haber ajansı INA'da yayım-
lanan hükümet bildirisine dayanarak ver-
diği haberde, Kuveyt'teki büyükelçiliklerin
kapatılmaması halinde diplomatların çıkış-
larına izin verilmeyeceği ancak "Ürdün
Kralı Hüseyin'in ricası ile bir iyi niyel gös-
terisi olarak" diplomatların ailelerinin ül-
keden çıkışlarına izin verileceği bildirildi.
F. Almanya Dışişleri Bakanlığı'ndan ya-
pılan açıklamada, elçiliğin Irak birlikleri ta-
rafmdan kuşatılmadığı, elektrik ve su teda-
rikinin de normal olduğu belirtildi. Japonya
Büyükelçiliği'nde de elektrik ve suyun hâ-
lâ kesilmediği bildirildi.
Irak'ın kapatılmasını istediği Kuveyt'te-
ki yabancı elçiliklerde personel sayısı azal-
ülarak da olsa çahşmalar sürdürülmeye ça-
hşılıyor. Dün elçiliklerde son durum şöy-
leydi:
Iraklı askerler tarafından çevrildiği bil-
dirilen ABD Büyükelçiliği'nde Büyükelçi
Nathaniel Howell ve az sayıda diplomat el-
çilik gorevlisi bulunuyor. Dün diplomatlar
dahil 882 vatandaşını tahliye eden Sovyet-
ler Birliği'nde hiçbir diplomatik görevli ol-
mamasına rağmen elçiliğin resmen kapatıl-
madjğı açıklanmıştı. Ingiltere Büyükelçili-
ği'nde Büyükelçi Michael Weston ve kon-
solos Larry Banks bekliyor. "Birimiz he-
pimiz, hepimiz birimiz için" karannı be-
nimsediklerini açıklayan AT ülkelerine ait
büyükelçilikler de Irak'ın, elçiliklerin ka-
patılması yolundaki kararına uymayarak
faaliyetlerini sürdürüyorlar.
Türk Elçüigi'nde süknnet
Bu arada Türkiye'nin Irak'ın verdiği ül-
tümatoma uymayarak açık tutmaya devam
ettiği Kuveyt Büyükelçiliği'nde durumun
sakin olduğu bildirildi. Dışişleri Bakanhğı,
ultimatomda verilen sürenin dün sabah
7.30'da dolması sonrasında Kuveyt Büyü-
kelçiliği'ne "taktir hakkınızı kullanın, ko-
şullar orada kalmanıza olanak vermediği
an, aynlabilirsiniz" mesajını iletti. Kuveyt'e
gönderilen mesajda aynima karanmn ha-
berleşme olanakları tümüyle kesilmeden
Ankara'ya iletilmesinin önemi de vurgulan-
dı. Türkiye, tahliye işlemi başlar başlamaz
Irak'a "yetkililerimizin giivenliginden siz
sorumlusunuz" mesajını içeren bir nota
verecek.
Türkiye'nin Kuveyt Büyükelçiliği, Irak'-
ın tanıdığı kapatma süresinin dolması son-
rasında askeri kuşatma ya da benzer bir dış
müdahaleye hedef olmadı.
Irak ile yakın diplomatik ve ekonomik
ilişkilere sahıp olan Sudan'daki askeri hü-
kümet, bu ülkenin Kuveyt'i işgal ve ilhak et-
mesini kınamayı reddetmisti. Yemen ise Irak
uçaklarının topraklannda bulunduğu yo-
lundaki haberleri yalanlıyor.
Irak, YVashington Times'ın, Irak uçakla-
rının Amerikan F-15 uçaklarına ateş açtığı
haberini yalanladı. Bir Irak resmi sözcusü,
"Bu haberlerin asılsız olduguau ve ABD-
nin Irak'a müdahalesini haklı göstermeyi
amaçladığım" söyledi.
Washington Times gazetesi, önceki gün
Irak'a ait MİG-23 savaş uçaklarmın, Irak-
Suudi Arabistan sının boyunca devriye uçu-
şu yapan F-15 Amerikan savaş uçaklarına
ateş actıklanru, ancak isabet kaydedemedik-
lerini yazmıştı.
Saddam'ı öldürecek gönüllü
ABD yönetiminin, Irak Devlet Baskanı
Saddam Hüseyin'in devrilmesi ya da öldü-
rülmesi halinde Körfez krizinin tümüyle bi-
teceğirii inandığı, bu nedenle de Ameri-
kan istihbarat örgütlerinin Saddam'ı öldü-
recek 'gönüllü' aramaya başladığı öne sü-
rüluyor. AA'nın haberine göre ABD istih-
baratının, suikast planlarına doğrudan ka-
nşmak istemediği, ancak "birisi bn işi ya-
parsa sevinirim" mesajını yaymaya basJadığı
kavdediliyor.
İstihbarat konulannda iyi haber alan ga-
zetecilerden Jack Anderson, bu aşamada-
suikastın büyük bir olasılıkla Iraklı subay-
lardan geleceğini iddia ediyor. Anderson,
birkaç Iraklı subayın, aracılar kullanarak
CIA ile temasa geçtiğini de öne sürüyor. ts-
rail istihbarat Örgütü MOSSAD'ın da Sad-
dam'jn peşinde olduğu, ABD adına bu işi'
yaparsa, tsrail'in Washington'a karşı önemli
bir koz ele geçireceği yayüan söylentiler ara-
sında.
öte yandan başta Suudi Arabistan olmak
üzere Körfez ülkelerinin, bölgede uzun va-
deli bir duzen ve güvenlik için tek yolun
'Saddam'm devrilmesi' olduğuna inandık-
lan belinihyor. Diplomatik kaynaklar, Kör-
fez devletlerinin böylesi ağır ve kesin bir dü-
şünceyi açıkça dile getirmediklerini, ancak
bölgede etkili olan gazetelerin başyazarla-
nnın ve Körfez devletlerinin diplomatlan-
nın, özel görüşmelerde, "Kendilerine saldır-
mama garantisi verse bile bir daha Sad-
dam'a asla gavenemeyeceklerini" ifade et-
tiklerini bildiriyorlar.
Avustury'a Devlet Başkanı Kurt Waldhe-
im, Amman'a bir ziyarette bulunarak Ur-
dün Kralı Huseyin ile Körfez krizine nasıl
bir çözüm bulunacağı konusunu görüştü.
Reuter'in bildirdiğine göre, dün Ürdün te-
levizyonunda bir konuşma yapan Waldhe-
im, Körfez krizinden derin endişe duydu-
ğunu belirterek "Eski BM Genel Sekreter-
lik görevinin, sorunun banşçı >ollarla çö-
zümünde kendisinin bir katkısı olması ba-
kımından jnrarlı olabileceğini" kaydetti.
VV'aldheim bugun de Bağdat'ta Saddam Hü-
seyin ile görüştü. Görüşme sonrasında Sad-
dam Hüseyin'in, Irak ve Kuveyt'te bulunan
80 Avusturya vatandaşının, Kurt Waldhe-
im ile birlikte ülkeden aynlmalarına koşul-
suz olarak izin verdiği bildirildi.
Askeri yığınak sürüyor
ABD'nin ve diğer Batılı devletlerin bfll-
geye askeri güç sevkiyatı tüm hızıyla sürü-
yor. ABD'nin ve müttefikierinin bölgedeki
savaş uçağı sayısı 700'e ulaştı. Irak Hava
Kuvvetleri'nin ise 500 uçağı bulunuyor.
ABD savaş gemisi Wisconsin de Hürmüz
Boğazı'nı geçerek Basra Körfezi'ne girdi.
ABD'nin şu anda Suudi Arabistan'a yerieş-
tirdiği kara birliklerinin sayısı 40.000 civa-
nnda. 60.000 askerin ise Suudi Arabistan'a
SABAH EGZERSfZt — ABD'nin bava kuvvetleri personeli Arabistan'da bir karayolunda sabah egzersizi yapıyorlar. (Fotograf: AP)
ABD, SİLAHLARIN GÖNDERİLMESİNİ HIZLANDIRIYOR
Türkiye'ye 'hibe' atağıANKARA (Cumhuriyel Bürosu) —
ABD, AKKUM (Avrupa Konvansiyonel
Kuvvet Muzakereleri) görüşmelerinin bir
anlaşma ile sonuçlanması sonrasında ihti-
yaç fazlası olarak ortaya çıkacak malzeme-
lerini bir an önce Türkiye'ye vermek istiyor.
Askeri çevreler, ABD'nin bu isteğinin ardın-
da "kapslı kapılar ardında yapılan göriiş-
meterin ve pazarlığm" yattığını belirtiyorlar.
ABD'nin, Türkiye'ye vermek istediği si-
lah sistemleri arasında bazı tank, top ve
zırhlı araçlar bulunuyor. Bu araçların ise
ABD'nin son olarak Avrupa'da 195 binlik
kuvvet indirimi sonrasında ortaya çıktığı bil-
dirildi.
ABD'nin, Türkiye'ye bir an önce vermek
istediği silah sistemleri arasında, "nrhlı mu-
harebe araçlan, Ml Abraham tanklan, M60
A3 tanklan, bazı toplar ve tekeriekli
araçlar" bulunuyor. Ancak Türkiye'nin bu
silah sistemlerinin alınması ya da alınraa-
ması yönünde bir görüşü ABD tarafına ilet-
mediği kaydediliyor.
Askeri kaynaklardan edinilen bilgilere gö-
re ABD'nin Türkiye'ye vermeyi istediği si-
lah sistemlerinin kullanılmış olması Türki-
ye açısından büyük bir dezavantaj oluştu-
ruyor. Aynca sistemlerin Türk teknolojisi-
ne uygun olmayışı da ikinci bir sorun ola-
rak ortaya çıkıyor. Askeri çevrelerin verdi-
ği bilgilere göre ABD'nin "bir an önce" ve-
rilmesini istediği silah sistemlerinin Türki-
ye açısından şu dezavantajlan bulunuyor:
— Sistemler kullanılmış ve yedek parça-
sız olarak verilecek. Yedek parçasız olarak
verilmesi lojistik sorun doğuracak.
— Alınacak silah sistemleri Türk stan-
dartlannın dışında bulunuyor. Örneğin Ml
Abraham tank teknolojisi Turkiye'nin tank
teknolojisinin tamamen dışında. Üzerindeki
makineli tüfek bile mevcut makineli tüfek
standardına uymuyor. Ayrıca Türkiye'nin
tank standardında M47 ve M-48 tanklan
bulunuyor. Üçüncü ve ayrı bir tank tekno-
lojisi TSK açısından sorun yaratacak.
— Verilmesi planlanan silah sistemlerini
kullanıcı eğitimi sorunu doğacak. Türk
standardında olmayan bu sistemlerin kul-
lanılması için yeni bir eğitim programı baş-
latılması gereİcecek.
— Silah sistemleri kullanılmış olarak
Türkiye'ye verilecek. Ancak bu sistemlerin
yeniden elden geçirilmesi ve yenileştirilme-
si gerekiyor. Bu ise Türkiye ekonomisine
yük getirecek.
— TSK alınacak silah sistemlerinin en
azından bir birlik birimi kadar verilmesini
istiyor. 30 ya da 50 adet tank vermek, bir
tugay seviyesinde bile gereksinimi karşıla-
mayacak.
ABD'nin oyunu
Askeri çevreler, ABD'nin, Türkiye'ye ver-
meyi planladığı silah sistemlerini Körfez kri-
zi öncesi AKKUM görüşmelerinin bir an-
laşma ile sonuçlanması sonrasında Türki-
ye'ye önereceğini acıkladığını anımsattılar.
Aynı çevreler, Körfez gerginliği nedeniyle
"kapalı kapılar ardında yapılan göriişme-
ler ve pazarhklar sonrasında" ABD'nin bu
sistemlerin bir önce verilmesini planladığı
görüşünü savundular.
Askeri çevreler, ABD'nin daha önceden
envanter dışı malzemeler konusunda, Tür-
kiye*yi, Mısır ve Israil'den sonra üçüncü sı-
rada dikkate aldığını anımsatarak "Bir an-
da Türkiye'nin birinci sıraya çıkmasının"
önemine de işaret ettiler.
TSK'ya yakın kaynaklar, F-4 Fantom
uçaklannı ABD'nin daha önceden 1991 yı-
lı sonlanna doğru vermeyi planladığını, an-
cak özel bir kararla bir an önce vermeyi he-
deflediğini de kaydettiler.
ESKİNATO BAŞKOMUTANIHAIG:
ABDsavaşa3haftada hazırolur'BBC televizyonunda görüşlerini açıklayan Alexander Haig,
"Bu harekât çok kısa sürecek ve sorunu kökten çözecek
nitelikte olacaktır" dedi.
EDİP EMİL ÖYMEN
LONDRA — Eski ABD Savunma Baka-
nı, eski NATO Başkomutanı Alexander Ha-
ig, Amerika'nın Suudi Arabistan'a yapmak-
ta olduğu askeri yığınağı 3-4 hafta içinde
"yeterli bulacağını" ve ancak ondan sonra
bir askeri harekâta girişmeye hazır olaca-
ğını söyledi. BBC televizyonunda görüşle-
rini açıklayan Haig, "Bu harekât çok kısa
sürecek ve sorunu kökten çözecek nitelikte
olacaktır" diyerek çatışmamn, "Irak için
tam bir yenilgi ile sonuçlanacağını" öngör-
dü.
Kuveyt bunaiımının diplomatik yollardan
çözüme kavuşturulması için çabalar halen
surerken, asfceri strateji uzmanlarının, olası
bir savaş için hazırladıkları senaryolar da
giderek daha aynntıya inmeye başladı. BBC
televizyonunun saygın haber-yorum progra-
mı "Newsnight" için hazırlanan bir senar-
yoda da Amerikan kuvvetlerinin Irak'a bir
hava harekâti duzenlemek için dahi "en az
10-12 güne ihtiyacı olduğu" ve gerekli kara
kuvveti ile zırhlı birliklerin de Suudi Ara-
bistan'a ulaştınlması için "daha da uzun sü-
reye ihtiyaç olduğu" savunuldu.
Askeri strateji uzmanlan, Amerika'nın
Irak'a olan hava üstünlüğünü tartışmıyor-
lar. Ancak, Irak'taki irili ufaklı stratejik he-
deflerin tümünün safdışı bırakılması için
hava kuvvetinin "Hâlâ yeterli olmadığım"
soylüyorlar.
"\ewsnighl" ıçın >apılan hesaba göre
Irak'ın askeri ve sivil hava alanlarının kul-
lanılmaz hale getirilmesi için Amerikan
uçaklarımn en az 260 sefer yapması gere-
kiyor. Füze rampaları ve silolann yok edil-
mesi için 245 sefer, radar tesisleri için de 60
sefer yapmaları öngörülüyor. Uzmanlann,
Irak'ın hava gücünün kırılması için toplam
565 sefer öngörmesine karşın, tüm bu işle-
min 400 seferle çözülebileceğini söyleyenler
de var.
Harekâta sadece Amerikan savaş uçakla-
rının katılması durumunda, şimdilik 300'e
varan uçak sayısının yeterli olmayacağı, an-
cak 10-12 gün içinde bölgedeki Amerikan
savaş uçaklanrun 575'e varacagı belirtilmek-
te. Uzmanlar. radar tesisleri için "Stealth"
(sinsi) olarak bilinen ve hedef şaşırmayan
uçakların kullanılacağı goruşünde. Diğer
saldınlar için de başta İncirlik'te uslenen
F-111'lerin kullanılması ongörulüyor.
lncirlik-Kuve>t arasındaki 1.300 kilomet-
reyi F-lll uçaklarının 1.5 saatte, încirlik-
Bağdat arasındaki 825 kilometreyi de 1 sa-
atte alacağı hesaplanmakta. Amerikan sa-
vaş uçaklanmn halen üslendiği Suudi Ara-
bistan'daki Dhahran hava üssünden Kuveyt
375 kilometre kadarsa da Bağdat 870 kilo-
metre uzakta. Uzmanlar açıkça ifade etmese
dahi Amerika'nın Irak'a karşı bir askeri ha-
rekâta giriştiği anda Incirlik Üssü'nün,
Irak'ın özellikle kuze>indeki hedeflere sal-
dırı amacıyla devre>r
e girmesi bu hesaplara
göre kaçınılmaz görünüyor.
Uzmanlar, Irak'ın zırhlı kuvvetlerine kar-
şı ise Amerikan "Apache" saldırı helikop-
terlerinin kullanılacağı görüşünde. İleri tek-
noloji ürünu radar ve menzil larama sistem-
leri, lazer ve bilgisayar denetimli yönlendır-
me sistemleri ile donatılmış olan 'Apache
1
iann "Hellfire" (Cehennem Ateşi) füzesi at-
tığı, gece ve gündüz hareket etme yeteneği-
ne sahip olduğu bildıriliyor.
gelmek üzere yolda olduğu bildiriliyor. Ay-
rıca Korfez'de yaklaşık 40 Amerikan savaş
gemisinde yaklaşık 35 bin asker bulunuyor.
ABD Savunma Bakanhğı yetkilüeri, ekim
sonuna kadar bölgedeki Amerikan askeri
gucünün 150 bine çıkanlmasmın plarüan-
dığıru belirtiyorlar. ABD'de yedekler dün si-
lah altına alınmaya başlandı.
Göçmen akını sürüyor
Irak ve Kuveyt'ten kaçan binlerce kişinin
Ürdün'e girişi sürüyor. Göçmenlerin gerek-
sinimlerini karşılamakta büyük sıkıntı çek-
tiğini ve ülkesinin göçmen akışından dola-
yı buyük bir depresyon yaşadığmı belirten
Ürdün, geçen günlerde Irak'la olan sınırını
kapatma kararı almış, sınır 40 saatlik bir
kapatmadan sonra önceki gün tekrar açıl-
mıştı. Ürdün, her gün 20 bin göçmenin ül-
kesine girişine izin vereceğini açıkladı. Bu
arada, başta ABD, olmak üzere çeşitli ül-
keler ve BM, AT gibi ulusjararası örgütler,
göçmenlerin gereksinimlerinin karşılanması
ve kendi Ülkelerine taşınabilmeleri için Ur-
dün'e yardım edeceklerini açıkladılar. Bu
çerçevede, Mısır ve Ürdün arasında hava ve
deniz köprilsü kuruldu. AA'nın bildirdiği-
ne göre, hergün yaklaşık 20 bin Mısırlı, 54
uçak seferiyle ülkelerine gönderilecek. Ta-
şımada Suudi Arabistan tarafından tahsis
edilen Jumbo Tristar uçaklan da kullam-
lacak. Belçika, kurulacak hava köprüsüne
uçak vereceğini daha önce açıklamıştı. Su-
udi Arabistan'ın aynca ülkelerine geri dönen
Mısırhlann gereksinimierini karşüamak için
Mısır'a 75 milyon dolar tutannda yardım
yaptığı açıklandı. öte yandan Uluslararası
Kızıl Haç örgütü de, Ürdün'e yardım yol-
layacağını du>-urdu.
"Arafat, Saddam'ı
destekliyor"
Irak, FKÖ lideri Yaser Arafat'm, Saddam
Hüseyin'in "mücadelesine destek verdigini"
bildirdi. Irak Resmi Haber Ajansı INA'mn
haberine göre Cezayir de Irak ile dayanış-
ma içinde bulunduğunu bu ülkeye bildirdi.
Habere göre Saddam Huseyin, Cezayir Dı-
şişleri Bakanı Sid Ahmet Gazali ve FKÖ Dış
İşleri Büro Şefi Faruk Kaddumi ile ayn ay-
rı görüştü.
INA, Gazali'nin, Cezayir Devlet Başka-
nı Şadli Bincedid'den bir mesaj getirdiğini
ve mesajda, "Cezayir hükümeti ve halkımn,
emperyalizme ve onun bağlaşıklanna karşı
sürdurdüğü >üce savaşında Irak ile dayanış-
ma içerisinde bulunduğunun" açıklandığı-
m kaydetti.
Habere göre Kaddumi de Arafat'tan bir
mesaj getirdi ve mesajda, "Arafat'ın Arap-
lann düşmanlanna karşı sürdurdüğü kav-
gada Irak'ı desteUedigi" beürtildi.
Irak, ambargoyu deliyor
Irak uçaklarının, Körfez'deki Batılılara
'yakalanmadan', Bağdat'a yiyecek götürmek
için Yemen'e gittiği bildirildi. Adlan açık-
lanmayan kaynaklann Reuter'e telefonla bil-
dirdiğine göre Yemen'in başkenti Sana'ya
birkaç Irak uçağı geldi. Ancak uçaklann sa-
yısı belirtilmedi. Kaynaklar, ambargodan
dolayı Irak'a gidemeyen bir Irak gemisinin,
Yemen'in Kızıl Deniz*deki Aden Limanı'na
önceki gün yük boşalttığmı da söylediler.
Öte yandan Demokratik Almanya'ya ait
askeri malzemenin "gecenlerde" Polonya
1
-
dan Irak'a gizlice aktanldığı öne sürüldü.
AA'nın haberine göre BM'deki diploma-
tik kaynaklar, miktannı belirtmedikleri as-
keri malzemenin, Libya'mn başkenti Trab-
lus uzerinden Bağdat'a sevk edildiğini öne
sürdüler. Bu kaynaklara göre BM Güven-
lik Konseyi'nin 5 daimi üyesinin temsilci-
lerinin toplantısı sırasında konuşan tngil-
tere Büyükelçisi Crispin Tickell, Polonya'-
dan kalkan Irak bandıralı bir geminin, ge-
liştirilmiş D. Alrnan askeri malzemelerini
Trablus'ta boşalttığmı ve malzemenin da-
ha sonra yuk uçaklanyla Bağdat'a gö'türül-
duğunu söylediler.
Diplomasi
Körfez krizine diplomatik çözüm bulmak
için sürdürülen diplomatik girişimler de sü-
rüyor. Libya Iideri Muammer Kaddafı ile
Cezayir devlet Başkanı Şadli Bincedid'in,
Körfez krizini ve Arap dünyasına karşı
"emperyaüst bir saJdınnın" risklerini tar-
tışmak için dün bir araya geldikleri bildi-
rildi. Libya Resmi Haber Ajansı JANA,
Kaddafı'nin önceki gün Fas ve Çad Devlet
Başkanlan ile görüştükten sonra Cezayir'e
uğradığını belirtti. öte yandan Mısır Dışiş-
leri Bakanı Ismet Abdülmecit'in, Körfez kri-
zini tartışmak üzere bugün Moskova'ya gi-
deceği bildirildi.
İngiliz diplomat sınır dışı
Yemen, Jngiltere'nin Aden Başkonsolo-
su'nu sınır dışı etti. AP'nin haberine göre,
Başkonsolos Doug Gordon'a, Yemen'den
ayrılması için 48 saat süre verildi. Yemen,
Başkonsolos Gordon'u, rafineri ve bazı as-
keri tesislerin fotoğraflannı çekmek gibi,
"diplomatik statüsüne uymayan etkinlik-
lerde bulunmakla" suçluyor.
İngilizler Suriye'ye kaçtı
Üst duzey bir Suriyeli yetkiü, 6 tngiliz ile
bir Avusturya vatandaşının Irak'tan kaça-
rak Suriye'ye sığındıklarım duyurdu. Yet-
kili, adı belirlenemeyen tngiliz ve Avustur-
yahlarm sınırdan geçişleri sırasında Suriyeli
otoritelerin de yardımda bulunduklannı be-
lirtti, ancak 7 Batüının, sınırı hangi nok-
tadan geçtikleri konusunda bir açıklama-
da bulunmadı. Reuter'in verdiği habere gö-
re 7 Batılı, Suriye'nin başkenti Şam'a geti-
rildikten sonra ülkelerine gönderilecek.
Öte yandan Kuveyt'te 4 ingiliz yurttaşı-
nın daha Irak askerlerince «vlerinden alı-
nıp götürüldüğu bildirildi.
Araiarında kadın ve çocukların da bulun-
duğu 35 Amerikah rehinenin, Irak'ın Su-
riye sınırı yakınlarındaki El Kaim Kimya
Tesisleri'ne yerleştirildiği bildirildi.
Yabancılan saklayana idam
Irak yönetimi, Irak ya da Kuveyt'te ya-
bancılan barındıranlann asılarak idam edi-
leceklerini açıkladı.
Irak Devrim Komuta Konseyi'nin Bağ-
dat televizyonunda yayımlanan açıklama-
sında, "Yabanalan yetkililerden saklayan-
lar casuslukla suçlanacaklardır. Bu kişiler,
bu suç dola.Msıyla idam edileceklerdir" de-
nildi. Bu arada, çok sayıda Batıhnuı Ku-
veytli ailelerin yanında saklandıkları bildi-
rildi.