Katalog

CUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 11 AĞUSTOS 1990 KÖRFEZ KKİZ İ... KÖItFEZ KRÎZt... KÖRFEZ KRÎZÎ...KÖRFEZ KRİZİ... KOI ANKARA'DA ÜSLER BİLMECESt Dışişleri'nden çifte yalanlamaDışişleri Bakanlığı, üslerin kullanımı konusunda hem Baker'ı, hem de Irak Büyükelçiliği'ni yalanladı. ANKARA (Curahuriyet Bürosu) — Kör- fez'de olası bir askeri harekât sırasında Türkiye'deki üslerin kullanılıp kullanılma- yacağı konusu dün dünya kamuoyunun gündemindeydi. Batılı basın-yaym organlan, ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın Türkiye'deki hava üslerinin Irak'a karşı ya- pılacak askeri saldırılarda kullanılabilece- ği konusunda Ankara'dan güvence aldığını bildirdiler. Bu yöndeki haberlerin aralannda ABD Savunma Bakajılığı'run da (Pentagon) bulunduğu çeşitli kaynaklara dayandırıldı- ğı dikkat çekti. Ancak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Murat Sungar, bu haberleri "disinformation*' (yanlış bilgilendirme) ola- rak nitelendirdiği açıklamasında, ABD Dı- şişleri Bakanı James Baker'ı yalanladı. Ba- ker'ın önceki gün gazetecilere, "Üsler ko- nusunun görüşmelerin odağı olmamakla birlikte, birçok konuyla birlikte ele almdığı" yolundaki sözlerine karşılık Sungar, "Ba- ker Ue göriişmelerde üsler kesinlikle günde- me gelmedi" dedi. Irak'ın Ankara Buyükel- çiliği ise dün sabahki açıklamasında, Türki- ye'mn kendi topraklanru Irak'a karşı bir sal- dırıda kullandırmayacağı yönunde Bağdat'a bildirimde bulunduğunu duyurdu. Ancak bu açıklama da önce Dışişieri Bakanlığı Sözcüsü Sungar tarafından, daha sonra ise yazılı olarak yalanlandı. Bakanlığın açıkla- masında, "Irak'a, bii>ükelçiligin bildirisinde ileri süruldügu şekiide bir bildirinıde bulunulmamışnr" denıldi. Üslerin kullanımı konusunda dün yapılan değerlendirmeler- de dikkat çeken iki nokta, Amerikan kay- naklarının Körfez'deki bir askeri harekâtın başarısı için bu üslerin "mutlak önemi"ne işaret etmesi, Turk kaynaklarının ise üsle- rin "atış noktası" yapılrnası ile harekâta "lo- jislik destek" sağlarnası arasındaki ayrımı vurgulamalarıydı. Ankara'nın ikinci kulla- nım biçimine "daha sıcak" baktığı yetkili çevrelerde ifade edildi. Öte yandan. Birleş- miş Milletler'in (BM) ekonomik ambargo karannı, kesinleşmesinden sonrakı on iki sa- at içinde uygulamaya koyan Ankara, dün Irak'a karşı yaptınmlannı genişletti. Bu ül- keyle yapılan her türlü gıda maddesi tica- retı dünden itibaren durduruldu. ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın ön- ceki gun yaptığı on saatlik Ankara ziyare- tinde "üsler" konusunun gundeme gelip gel- mediği sorusu bizzat Baker'ın bu yöndeki "açık ve net" sözlerine karşın dün geniş tar- tışmaiara konu oldu. Bu tartışmalann ne- denini, Batı basını, ABD'li yetkililerin res- mi açıklamaları ve Türk basınının bir bö- lümünden yansıyan bilgiler ile Türk yetki- ÎNCİRLİK F-111'ler yükleniyorİNCtRLtK (Cumhuriyelt — Irak'ın Ku- veyt'i işgalinden sora dikkatlerin yoğunlaş- tığı, ABD'nin Türkiye'deki en büyük üssü tncirlik'te dün çalışmalann önemli bölümü- nü F-111'lere bomba yüklenmesinin oluş- turduğu gözlendi. Incirlik Üssü'nden ön- ceki akşamdan itibaren Uk uçak kalkışı dün 06.00 sıralannda gerçekleşti. Uste dunımun gece süresince son derece sakin olduğu, baa ABD'li kadın ve erkek askerlerin hangar- ların önünde öpüştükleri göriildü. önceki gün başlanan F-l 11 'lere bomba yüklenmesi çalışmalarma dün de devam edildi. Bu ara- da bomba yüklenen 4 adet F-111 bombar- dıman uçağı dün erken saatlerde üsten ha- valandı. 06.30 sıralannda da bir nakliye uçağının aynı yöne doğru havalandığı gö- rilldü. Bakanlar Kurulu'nca grevleri iki ay sü- resince ertelenen Incirlik Üssü'nde çalışan 1800 kadar işçiden bir bölümü dün sabah erken saatlerde usse girerek görev yerleri- Ne nedir? ne dağıldı. ABD'li işveren şirketi VVBR'm genel mudürü Andrew Cooley, "tşcilerden bir boliimunun grevin sona ermesinden ha- bersiz olduklan için gorevlerine başlayama- dıklannı, normal diizene pazartesi günii ge- çiieceğini" söyledi. Cooley, Bakanlar Ku- rulu'nca grevin sona erdirilmesi konusun- da ise "tşçilerin görevlerine başlamaların- dan son derece mutluyuz" dedi. tncirlik Üssü'nde grevin ertelenmesinin olası bir harekât sırasında bazı Unitelerde ortaya çıkabilecek sorunları önlemesi ba- kımından son derece olumlu olduğu belir- tildi. Bu arada ABD'nin ltalya ve tspanya'da- ki üslerinden çok sayıda asker getirildiği bil- dirildi. Bir yetkili son bir hafta içerisinde Türkiye'deki ABD'li asker sayısının 7-8 binden 15 bine çıktığını söyledi. Aynı yet- kili, askerlerin çoğunun nakliye uçaklany- la tncirlik'e geldiklerini kaydetti. Güneyde bir saklı kent ABD'nin ltalya ve üzakdoğu arasındaki en uç ve tek taktik operasyon üssu olan In- cirlik, önemini bir barut fıçısı olan Orta- doğu'ya en yakın mesafede olmasından alıyor. 23 Haziran 1954 tarihinde Türkiye ile ABD arasında imzalanan "Askeri Kolayuk- lar Aıdaşması" ile ABD'ye "Türkiye'deki te- sislerde ortak savunma tedbirleriyle ilgili fa- aliyetlere katılmasına" izin verilmişti. Incir- lik Üssü de bu izinden sonra faaliyete geçi- rilmişti. Incirlik Üssü, Amerika'dan ve Avrupa'- dan gelen ABD birlikleri için "bir sıçrama taşı" olarak da nitelendiriliyor. ABD'nin Avrupa ülkelerindeki belirli üslerinde NA- TO hükümleri çerçevesinde bulundurduğu uçaklar rotasyon usulü ile Inarlik'e geliyor- lar. Askeri anlaşmalara göre, ABD İncirlik1 te 2 filo savaş uçağı bulundurabiiiyor. Ro- tasyon usulü ile gelen uçaklar arasında F-l6, F-l 11 Tıloları yer alıyor. Aynca nakliye hiz- meti yapan C-5, C-141 ve Lr9 uçaklan da üsse geliyor. ABD savaş uçaklannın bölgede yapaca- ğı eğitim uçuşları için 24 saat önceden Türk makamlarından izin alınıyor. uçaklar da- ha sonra 50 millik bir yançap üzerinde eği- tim uçuşlannı gerçekleştiriyor ve radarlar- la izleniyorlar. uçaklar bombalama eğitim- lerini ise Konya civarında gerçekleştiriyor- lar. Ntikleer silahlar lncirlik'te nukleer başlık da depolayan ABD, bölgede caydırıcı bir guce ve yaptırı- ma sahip olmak amacıyla uste bulunan uçaklannı bir kriz anında çok kısa bir süre içerisinde nukleer silahlarıyla birlikte hava- lanmaya hazır tutuyor. Bilindiği gibi ABD bundan bir süre önce NATO ülkelerindeki nukleer silahların modernizasyonunu konu alan bir program çerçevesinde Incirlik Üs- sü'ndeki depolarda bulunan ve uçaklardan atılan nukleer bombalannı yenilemişti. In- cirlik Üssü'nde nukleer güvenlik sistemle- rinin sayısının 30 olduğu öne sürüluyor. Bu arada ABD'li yazarlar VVilliam Arkin ile Ricnard Fieldbouse tarafından hazırlanan "Nukleer Savaş Alanlan" (Nüklear Battle- fields) adlı kitapta usde 200 civarında nuk- leer bomba bulunduğu da iddia ediliyor. tncirlik Üssü adını ilk kez 1958 yılında ABD deniz piyadelerinin Lübnan'a yaptığı çıkarma sırasında duyurmuştu. Bu dönem- de yapılan çıkarmada ABD deniz piyade- lerinin Incirlik Üssü'nden destek aldıkları öne sürülmüştü. Incirlik daha sonra U-2 casus uçağı ola- yı ile ününü pekiştirdi. 196O'lı yıllarm ba- şında pilot Gary Power yönetiminde Sov- yetler Birliği üzerinde düştırulen casus uça- ğının da Incirlik Üssü'nden havalandığı id- dia edilmişti. tncirlik Üssü son olarak da ABD'nin 1986 yılında Libya'yı bombalaması sırasın- da gundeme gelmişti. Bu dönemde Libya- yı bombalayan F-l 11 uçaklannın da bu us- ten havalandıklan öne sürülmüş, ancak yet- kililer bu iddialan yalanlamıştı. tncirlik'te Türk tarafının işlevini 1987 yı- lında üssün o dönemdeki Türk komutanı Hava Albay Taner Engin, Cumhuriyet mu-' habirine şöyle anlatmıştı: "Incirlik hiç tartışmasız Turk Silahlı Kuv- vetleri'nin bir tesisidir. Tiira faaliyetler 1980 vılında imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması'na gore yurutülmekte- dir. Amerikan savaş uçaklannın bu iiste egj- lim yapmalanna hükiimet tarafından izin verilmiştir. Incirlik'e gelen tüm Amerikan uçaklannın faaliyetleri Genelkurmay Baş- kaniıgı'nın iznine gore yunitülur. Üssün çevre gûvenliği tamamen Türk komutanlı- gı tarafından sağlanmaktadır. Üsse giriş çı- kış da Turkiye'nin denetimindedir." Bu arada Hava Kuvvetleri Komutanlığı Dergisi'nin 1987 yılının ekim ayında çıkan sayısında ise, "Ortadogu üzerine oyunbu- ve Türkiye" başlıklı bir yazıda, İncirlik Üssu ile ilgili olarak şu görüşlere yer verilmişti: "Bir müdahalede tncirlik harekâtın atar- daman olacaktır. Türkiye böyle bir kullan- maya karşıdır. Ancak bu tesisin tam olarak yönetimi, gelen giden uçaklann ve birlik- lerin yönünü saptamak mıimkun olmaya- bilir. Böyle bir gelişme Türkiye'yi Körfez1 de sıcak çalışmalann içine sokabilir." lilerin demeçleri arasındaki çelişki oluştur- du. Türk' ve Amerikan kaynaklarının ver- dikleri bilgilerin farkhlaşması, Irak'ın bu konudaki resmi açıklamasının Türkiye ta- rafından yalanlanması tartışmayı boyutlan- dırdı. Söz konusu çevrelerin "Türkiye'deki üsler" konusunda verdikleri bilgi, haber ve demeçler şöyle özetlenebilir; 1. Türk-Amerikan resmi açıklamalan: Baker önceki günkü ziyareti sırasında üs- lerin gundeme geldiğini belirtmiş, ancak ne- yin tartışılıp neyin tartışılmadığına ilişkin bilgi verme niyetinde olmadığını söylemiş- ti. Başbakan Akbulut, Baker'ın kendisiyle yaptığı görüşmede üslerden söz etmediğini açıklarken, Çankaya Köşkü'ndeki de dahil olmak üzere tüm görüşmelere katılan tek Turk yetkilisi Dışişleri Bakanı Bozer, bu ko- nudaki sorulara "net" bir yanıt getirmemiş- ti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Murat Sun- gar ise dün yaptığı açıklamada, Baker'la ya- pılan göruşmelerde üs konusunda herhan- gi bir istemin gundeme getirilmediğini, he- hangi bir sözün de verilmediğini söyledi. Sungar, sozlu açıklamasında, "Üsler konusu dün kesinlikle gundeme gelmedi. Buna Köşk'teki göriişme de dahildir" dedi. Sun- gar'ın bu sözlerinin Baker'ın önceki günkü açıklamasını yalanladığının anımsatılması •üzerine yetkililerce yapılan değerlendirme ise "Baker'ın üsleri isteyecegi beklenlisi bU- de de vardı. Baker bunu yapabilecegini Türkiye'ye gelirken gazetecilere söylemişti. Bu noktadan sonra, gorüşmelerde üslerin gundeme gelmediginin açıklanmasının ken- di açısından sakıncalı olduğunu duşünerek basına bo>le söylemiş olabilir. Yanlış bilgi vermesi bazı ozd, ulusal kaygılara davanabi- lir" şeklindeydi. Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Ba- ker'a "üsler konusu" dün Brüksel'de de so- ruldu. Baker, Sungar'ın açıklamasından sonra yapılan basın toplantısı sırasında yö- neltilen bu soruya, "Onu Türk yelkilileri- ne sonın" yanıtını verdi. Dışişleri Bakanı Ali Bozer de dün Brük- sel'deki toplantıdan çıkarken, İncirlik Üs- sü'nun savaş halinde Türkiye tarafından ABD'nin kullanımına açılabileceği şeklin- deki ABD TV'si CNN çıkışlı haberleri ya- lanladı. 2. Irak'ın iddiası: Irak Büyükelçiliği, dün sabah resmi bir açıklama yaparak, Irak Si- lahlı Kuvvetleri'nin Türkiye sınınna yığı- nak yaptığı yolundaki haberleri yalanladı. Açıklamanın sonraki bölümünde şöyle denildı: "Türkiye ile Irak arasında antlaşmaJar ve iyi tarihi ilişkiler bulunduğunu, Irak'ın, komşusu Türkiye ile olan antlaşmalara say- gı gostermekte olduğunu vurgulanz. Ayn- ca Irak, Amerikan baskısından dolayı, Türkiye'nin takındıgı tavn anlayışla karşı- lıyor. Türkiye, kendi topraklannı Irak'a karşı bir saldın için kullandırmayacagıru, Körfez'de eereyan eden çaüşmada Ameri- ka'nın yanında yer almayacağım Irak'a bil- dirmiştir." Bu açıklama konusunda Amerikan kay- naklannm ilk değerlendirmesi, "Irak, Ku- veyt'e saldırmayacağı konusunda bize gü- vence vermişti. Daha sonra Kuveyt'ten çe- kileceğini, tüm dünyaya açıkladı. Sonra il- hak karan geldi. Bağdat'ın acıklamalannın güvenirliliği kalmamıştır" doğrultusunday- dı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Murat Sun- gar da bu açıklamanın tam olarak gerçek- leri yansıtmadığını söyledi. Bakanlığın ak- şam saatlerinde yayımlanan açıklamasında ise Türkiye'nin tüm komşulanyla olduğu gi- bi, Irak'la da ilişkilerini geliştirmeye özen gösterdiği ve Irak'a karşı uygulanan yap- tınmların BM örgutünün sorumlu bir uye- si olarak kabul edildiği vurgulandı. Açık- lama şöyle devam etti: "Türkiye, BM Anayasasının amaç ve il- kelerine riayet de dahil, tüm uluslararası ve- cibelere uyma)i devlet sorumluluğunun do- ğal icabı kabul ederek dış politikasının le- mel ilkelerinden biri haline getirmtstir. Türkiye'nin komşulanna ve diğer herhan- gi bir ülkeye karşı saldın amacı \e niyeti bulunmadığı cihetle bu ilke tutumunu te- yit mahiyetinde bir beyanda bulunmasına gerek bulunmamaktadır. Dolayısıyla, DÜNYANIN GÜNDEMtNDE — 1958'de ABD'nin Lübnan'a yapbğı çıkarma sırasında gundeme gelen Üs ününü pekiştiriyor. ECEVlT ÖZALVSUÇLADI: Fiili başkan olmak istiyorDSP Genel Başkanı Büient Ecevit, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın hukuk açısından sorumsuz olduğu konularda TBMM, hükümet ve kamuoyunu bir yana bıraktığmı söyledi. SHP'nin Çankaya'nm zirve çağnsına olumsuz yanıt vermesinin anlayışla karşüanabileceğini belirten Ecevit, SHP'lilerin iç politik konularda Cumhurbaşkanı'nı muhatap kabul ederken dış politik konularda yetkisizliği hatırlatmasını eleştirdi. ANKARA (ANKA) — DSP Genel Baş- kanı Büient Ecevit, Cumhurbaşkanı Tur- gut Özal'ı "Ortadogu bunalımından yarar- lanarak Türkiye'de fiili başkanlık sislemi- ni yerleştirmeye çalışmakla" suçladı. Ece- vit, SHP Genel Başkanı Erdal tnönü'nün Cumhurbaşkanı Özal tarafından yapılan zirve çağrısıru reddetmesini değerlendirir- ken Özal'ın "hukuk ve anayasa dı$ı dav- ramşı karşısında" tnönü'nün davranışının "anlayışla karşılanabilecegini" belirterek "Ama bu SHP'nin çelişkilerine yeni bir örnektir" dedi. SP PM dun yaptığı toplantıda, "Türki- ye'nin Ortadoğu'da maceraya kalkışmaması" yolunda karar aldı. Cumhurbaşkanı Özal'ın hukuk açısından sorumsuz olduğu konularda hükumeti, TBMM'yi ve kamuoyunu bir yana bıraka- rak tüm yetkileri elinde toplamasını ve Or- tadogu ile ilgili politik kararları tek başına almasmı eleştirdi. Özal'ın Ortadogu krizin- de Türkiye'de fiili bir başkanlık sistemini yerleştirmek için çaba gösterdiğini de savu- nan Ecevit, krizin Türkiye'de ciddi bir re- jim sorununa dönüştüğünü savundu. Ecevit, su veya belediyelerin maddi ge- reksinmeleri konusunda Cumhurbaşkaru'- nın tek muhatap durumuna getirilip dış ko- nularda yetkisizliğini ve sorumsuzluğunu hatırlamanın SHP'nin çelişkilerine yeni ve ilginç bir örneği daha eklediğini öne süre- rek "Bu çelişkili tutumu ancak, 'bu ne per- hiz bu ne lahana turşusu' sdzüyle tanımlanabilir" diye konuştu. DSP Genel Sekreteri Selçuk Sönmez, Özal'ın yalnızca parlamentoda grubu bu- lunan partileri koşke davet etmesini eleş- tirdi. Sönmez, LBA'ya yaptığı açıklama- da, genel başkanlan Büient Ecevit'in Irak- Kuve>i konulannda yaptığı açıklamaJardan kamuoyunun yararlandığını belirterek diğer partilerin zirveye katıhp katılmama- Iarının ötesinde parlamentoda grubu bulun- mayan partilerin çağnlmamalarının demok- rasiye aykın olduğu göruşünu savundu. Öte yandan Sosyalist Parti PM dün yap- tığı toplantısında Türkiye'nin Ortadoğu'- da bir maceraya kalkışmaması yolunda ka- rar aldı. SP Genel Merkezi'nden yapılan ya- zıh açıklamada emperyalistlerin Irak'ın Ku- veyt'i işgaiıni, Ortadoğu'ya müdahale için bir fırsat olarak değerlendirdikleri görüşü savunuldu. Arap halklannın cephelerini kendilerine değil emperyalist ülkelere çevir- meleri gerektiğinin belirtildiği SP PM ka- rarlannda tüm siyasi parti, kamuoyu vede- mokratik güçler, Ortadoğu'daki emperya- list saldın tehlikesine karşı birleşilmeye çağ- nldı. SP Adana il örgütü de Adana Istas- yon Meydanı'ndan Incirlik'teki ABD ussü- ne kadar sürecek bir "T.C. tncirlik'teki ABD ussune H koysan" miting ve yürüyuşü yapmaya karar verdi. Parti vetkilileri 14 ağustos günu yapılması kararlaştınlan yü- rüyüş için valiliğe müracaat ettiklerini söy- lediler. ÖZAL' Önümüzdeki bir hafta çok kritik İç Politika Servisi — Cumhurbaşkanı Turgut Özal, "Körfez krizi"ndeki gelişme- ler açısından önümüzdeki bir haftamn kri- tik olduğunu söyledi. Özal, bu süre içinde başka "olumsuz" gelişmeler ortaya çıkma- ması halinde, Körfez'de ciddi bir hareket ya- pılabileceğini sanmadığını söyledi. Cumhurbaşkam özal, önceki gece geç sa- atlerde Ankara'dan İstanbul'a gelerek gele- neksel "Polis Balosu"na katıldı. özal, bu- rada yaptığı konuşmada, "Körfez krizi" ile ilgili görüşlerini anlattı. Özal, bölgede, önü- müzdeki bir haftanın çok önemli olduğu- na dikkat çekerek başka olumsuz gelişme- lerin ortaya çıkıp çıkmayacağınm bu süre içinde belli olacağını söyledi. özal, "Baş- ka olomsuzlaklar ortaj-a çıkmayacagı kanı- sındayım. Körfez'de ciddi bir hareket yapı- labilecegini zannetmiyonım. Yani hiç dü- şünmüyorum, çok az ihiimal veriyorum" dedi. Özal, dünyada yaşanan gelişmelerin siyasi ve ekonomik alanlarda hızlı bir şekilde ka- rar almayı gerektirdiğini belirterek "Kdrfez krizi konusunda buna uygun hareket ettiklerini" söyledi. Özal, kriz nedeniyle yukselen petrol fiyatlarının 20 dolara ine- ceğine ınandığını bildirdi. Özal, borsarun da bunalımdan kendini kısa bir surede kurta- racağı görüşünde olduğunu ifade etti. Irak'a da büyükeiçUigin büdirisinde ileri sü- riildüğü şekilde, bir bildiride bulunmamış- ür. " 3. Türk ve Amerikan kaynaklan: Üsler konusunda basına bilgi veren Türk ve Ame- rikan kaynakları da farklı değerlendirme- lerde bulundular. Ankara'daki görüşmelere katılan ABD heyetine yakın bir kaynak, "Üslerin kullanımı konusunun de alındı- gını, ancak bu konuda Ankara'dan açık çek istenmesinin soz konusu olmadığını, bu ko- nudaki kesin görüşmelerin zamanı gelince yapılabileceğini" söyledi. Aynı kaynak, 'Acil bir dunım soz konusu olursa ne ya- pılır?" sorusuna, "İki ulke liderieri karar veririer. Türkiye'nin alacağı karann hangi mekanizmalardan geçirilecegi sizin iç sonuiDmız" yanıtını verdi. Batı haber ajanslarının ise James Baker'ın Türkiye zi- yareti konusunda verdikleri haberlerde, "Baker, Türkiye'den buradaki hava üsle- rinin bir savaş durumunda Irak'a saldınnak amacıyla kullanıiabilecegi guvencesini aldı" ortak cumlesini kullandıklan dikkat çekti. Çeşitü Amerikan yetkililerine dayandınlan bu haberlere yer veren CNN Televizyonu, bir Pentagon yetkilisinin de haberleri doğ- ruladığını duyurdu. Türk kaynaklan ise, üsler konusunun gö- ruşmelerde ele alınmadığını belirttiler. Bu kaynaklann verdiği bilgilerin, "çok dar katılımlı" yapılan Köşk görüşmesini kap- samadığı, Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan- hk'taki toplantılar için geçerli olduğu dik- kat çekti. Üslerin önemi ~ Türkiye'deki üslerin olası bir Körfez ha- rekâtında kullanımının gerekli olup olma- dığı sorusu da Ankara'daki askeri ve dip- lomatik çevrelerde tartışılmaya devam edil- di. Bu konuda görüşlerini açıklayan bir Ba- tılı kaynak, "Bu üsler Suudi Arabistan'a yönelik bir saldın durumunda ve Türkiye'- ye karşı Irak tehdidinin puskürtülmesinde büyük öneme sahip. Bunlar kullamlmadık- ça, Körfez'deki hareket başanya ulaşnta- yabilir. Türkiye'nin bu üslerin kullanımı koousundaki hassasiyeti, sınır komşuluğa nedeniyle anlaşılabiliyor. Ama Suudi Ara- bistan'ın Irak'la daha da uzun bir sının ol- dugu ve Riy ad-Bagdat ilişkilerinin de en az Ankara-Bağdat iltşkileri kadar hassas den- gelere olurduğu unutulmamalı. Tüm bun- lar bir harekâtta yalnızca Suudi Arabistan üslerine yüklenilmesini sakıncalı kılabilir" değerlendirmesini yaptı. Türk yetkili kaynaklan ise, üslerin "atış noktası" olarak kullanımının ancak Türk- iye doğrudan bir saldın tehdidi altına gi- rerse, söz konusu oiabileceğini, bu üslerden askeri bir harekâta lojistik destek verilme- sinin "kabul edilebilir" yönleri bulunduğu- nu ifade ettiler. BM Anayasasmın 41'inci maddesi çerçe- vesinde Güvenlik Konseyi'nce alınan eko- nomik yaptınm kararları kapsammda Türkiye, Irak'la arasındaki her türlü gıda maddesi ithalat ve ihracatını dünden itiba- ren durdurdu. Başbakanlıkça alındığı bil- dirilen bu karar dün akşam gümrük kapı- lanna iletildi. Yetkililer, bu uygulamanın BM kararlarına tam uyum sağlanması açı- sından gerektiğini belirttiler. Bu görüşe gö- re, BM karanndaki "zornnlu gıda, ilaç ve tıbbi malzeme dışında ticaretin dondurulması" deyimı Devlet Bakanı Gü- neş Taner'in 7 ağustostaki açıklamasında, "gıda ticaretinin her koşulda surmesi" ola- rak yorumlanmıştı. Son karar çerçevesin- de, Türkiye, ancak 'zorunlu1 hallerde Irak'a 'gıda maddesi' satacak. Öte yandan Körfez savaşına ilişkin ust düzey siyasi ve askeri değerlendirmeler An- kara dün de sürdü. Cumhurbaşkanı Tur- gut Özal, Başbakan Yıldırım Akbulut ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip To- rumtay'ı Çankaya Köşkü'nde ayrı ayrı ka- bul etti. Göruşmelerde, Baker'ın ziyareti sonrasındaki durum ve dünkü NATO Ba- kanlar Konseyi'nde gundeme getirilen Türkiye'ye askeri güvencenin teyit edilme- si konusu ele alındı. ASKERİDURUM 2 F-l6 filosu ;üneye :aydırıldıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Kör- fez gerginliğı tırmanırken Türk Silahlı Kuv- vetleri'nin özellikle suıır bölgesindeki birim- leri ile Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın "teyakknz" hali sürüyor. Alınan önlemler çerçevesinde Ankara'daki 4. Ana Jet Üs Ko- mutanlığı'ndaki 2 F-16 filosu Diyarbakır 2. Taktik Hava Kuvvetleri'nin emrine tahsis edildi. Merzifon'daki 5. Ana Jet Üs Komu- tanlıgı ile Erhaç Üs KomutanlığYndaki F-4 ve F-104 darbe ve bombardıman filoları ise Batman'daki yedek havalimanına intikal et- tirildi. Erkilet Üssü'nden havalanan C-130 ve C-160 Transall tipi nakliye uçaklannın tn- cirlik flssüne indikleri saptandı. Bu uçak- lann olası bir askeri harekât sırasında ABD uçaklanna lojistik destek malzemesi getir- dikleri tahmin ediliyor. Sınır bölgesine ya- kın kara birliklerinde ise teyakkuz hali sü- rüyor. Bu birlikler arasında Siirt'teki 70. Pi- yade Tugayı, Gaziantep'teki 5. Mekanize Tu- gay, Şanlıurfa'daki 20. Mekanize Tlıgay ile Diyarbakır'daki 16. Zırhh Tugay bulunuyor. Genelkurmay Başkarüığı'nda ve kuvvet komutanlıklannda birbiri ardına toplantı- lar yapılırken ordunun "olası bir savaş hali dışında kalma egiliminde" olduğu belirlen- di. Genelkurmay Başkanlığı'na yakın kay- naklar, olası bir savaş halinde TSK'nın fiili müdahaiesinin söz konusu olmayacağıru yi- nelerken tncirlik üssünün ABD'lilere açıl- ması halinde Türkiye'nin de direkt olarak kendini savaşın içinde bulabileceğine ilişkin kuşkulannı dile getirdiler. ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın ön- ceki gün Türkiye'ye yaptığı ziyaret sırasın- da Üslerin kullanımı konusunda Türkiye1 den güvence istemine askeri kesimin "kesjn" bir dille karşı çıktığı öğrenildi. Askeri çev- reler, üssün kullanımı halinde, Irak'ın tn- cirlik'e bir füze atması sonrasında Türkiyei nin de kendini savaş içinde bulacağını be- lirterek Irak'ın füzesi ile birlikte üsde bu- lunan nukleer bombalann da çevreye yapa- cağı zararı dile getirdiler.