Katalog

ÇUMHURÎYET/12 EKONOMİ 1 AĞUSTOS 1990 DÖVİZ KURLARI DAvizin 1 ABDDolan 1 B.AIman Markı 1 Avustuıyı Ştiüi 1 Oslçlcı Btngı 1 Danimarta Kranu 1 fin Ma/Mas 1 fransc Ffanjı 1 HoHanda Ftonni 1 bveçKronu 1 tsvıçre Frangı 100 Italyan UMi 1 Japon Ymi IKiMytOran I S M i n 1 SAratoön »yaB Dâvu Alış 266266 1672.53 238.00 81.43 438.30 71137 499.23 1485.78 457.54 1970.15 228 65 18 22 9229 33 4948 56 709 99 Oövtr Sanş 2688 00 1675.88 238.48 81.59 439.18 712.80 500.23 1488.78 458.46 1974.10 229.11 18.26 924783 4958.48 711.41 EfeMlf Alış 2660 00 9*80 04 433.92 69928 498.73 1484 29 452.96 196818 224 76 18.04 9072.43 4943.61 697.92 Efcktrf SaDs 2676 00 1680 91 239 20 8184 440 50 714 94 50173 1493 23 459 84 1980 02 229 80 18 31 9275.57 4973 36 713.54 ÇAPBAZ KUBÜUt $ 1.5919 B.AJman Maıta S 5.3335 Fraımz Fnra * 1164 50 ItaJyan üreti $ 14615 JaponYeni ALTMG0MÛŞ Cumhunyet Reşat 24 jyar altın 22ayırbieak 900 ayar gümuş Vakrttank Altmı ZjrotAltmı MSartas 1 Ons I AHş 210.500 247 000 32.000 28.400 430 177 000 178 500 369 30 TL Intartenfcı Ort Faıa (%) 213 500 257 000 32100 31600 460 178 500 180 000 373» 50 74 SHUEST PfYASAOA DÖVtZ ABDDo&n îat Alman Marta tevîçrj Frangı •todanda ftorit» ıngSz SterHnı : ransa Frangı 10C Italyan Ureti SA.ftyalı AI15 2665 1670 1970 1470 4910 498 225 705 Sattş 2670 1675 1975 1475 4950 503 228 710 Oftvc ım (t) •• 2671.00 YATIRIM FONLARJ ş YSHnm-1 Iş Yaürım-2 Iş vawm-3 ş-Y*nn>4 ş vamm-6 nterton-1 nterion-2 ntertoo-3 nterton-4 kttsat Yat-1 ktisat Vat-2 İktsatDolar IkttsatMark Iktısat Mlım Fon Garanü Yatınm-1 Garantı Yatnm-2 Garant itoonm-3 Garanb ftnnm-4 Esbank Fon-1 Esteıkfon-2 Esbar* Fon-3 YKBttt Fonu YKBSedöf Fon YKBHısse Fon YKBKamu Fon YKB Lıkrt Fon YKBKarma Fon YKBOAAzFan YKBKapraF. YKBAktfF. W*f Fon-1 VaMFon-2 Vatof Fbn-3 VacHısse Uatf Dünya Fon \MotFon-6 DqnrttMwiFon DabaıkBeyaz DqbnkPembe TOhR Fon Mtu Fon-1 Mfeufcn-2 F I B S Fon-1 Fras Rm-2 # Rns fon-3 FrasfoM Znı Fon-1 7ja fjn-2 ZotbşakFon Znllin-4 H*F»1 H*FOB-2 Paruk =on PnkHısse Inpı Fon-1 lnn< Fbn-2 Ttak'bn Snr Fon Kaamı Fon-1 OnrFsn TnFo» M H 13.0787 14.0189 091089 170130 04.0630 190957 M1287 zrsaea 07Aİ89 16.09B7 iaO259 0a0239 28.0239 TI.12J9 22.10J7 10.0189 12 0230 3aOS30 16.11J7 311089 110730 0211.8? 07.CÛ88 07.0188 0Z0188 07.0188 07,0188 02İJ189 19X1690 19.0630 090538 24 0489 1&1O89 220190 2E0190 14.0&90 2aO6ı88 iao489 2a0630 040788 150788 2tt1089 2aO3£9 20.0759 181289 200350 09.1089 140230 140230 2Ü0690 01.1189 08.0190 02 0130 28.0630 teseao 040530 28.0330 120230 040530 0a0530 070530 110630 10800 20.000 10000 1O000 iaooo 10661 9360 9359 11200 4764 9806 9396 9890 1O000 9376 9.731 1Q437 9336 10319 10.000 10.000 10477 9785 1713 9.795 9693 9328 9294 10.000 9542 10000 48279 10.444 9394 9874 10.000 10.057 20558 10011 11021 40000 10000 9346 9356 10428 9S58 10.100 iaooo 10.000 10000 11397 10357 10724 10.469 10.086 9362 1O000 m405 \0J0O0 1O000 10006 100» 31 MaM 1 54.431 37234 14441 12433 10591 41315 35371 18824 17200 35.176 29481 11705 11541 12850 41331 20.154 11375 11384 42469 14112 10.274 40.173 31 £90 57057 31M 27000 31567 14887 10454 9030 31377 81225 14808 11.256 11.438 10678 28.440 37315 10428 30332' 113.049 11849 18.795 16ÜS5 11607 11361 16.784 12137 12345 10.673 15236 12361 16.446 11292 12.457 10395 11416 12854 11.053 11151 10882 «1616 TEMMfl 54512 37.491 14.457 12.448 1O6O0 41364 36014 18847 17.221 35.242 29515 11715 13568 12310 41377 20171 11443 11521 42.632 14.195 10394 40222 31.725 57898 31.096 27030 3İJ602 14312 10465 9.178 31.415 81313 14825 11272 11.476 10.748 28.461 37348 10433 30369 111173 13865 18816 16.075 11623 12.167 17002 12133 12361 10690 1&251 11002 16553 11475 12472 11.257 11430 12865 11060 11.167 10893 1O630 1M0 D I | P5 015 069 an 0.12 0.08 ai2 ai2 ai2 0.12 ai9 ai2 0.07 Q20 047 011 006 051 1.20 038 059 117 0.12 an 1.47 011 an an ai7 an 037 a12 an an 014 033 066 0.07 0.09 005 012 an 0,12- an ac 012 1.72 130 (003) ai3 ai6 ao9 032 065 1.62 012 238 0.12 aoe 0.06 014 Ü10 ai3 Mutfakta huzur sürüyorîstanbul'da yaşayan 4 kişilik bir ailenin sağlıkü beslenebilmesi için gerekli mutfak harcaması temmuz ayında binde 5 artış gösterdi. Ayhk mutfak gideri 3 bin 848 lira artışla 713 bin 241 Iiraya çıktı. Geçen ay 11 kalem mal zam gördü. Temmuz ayında sadece binde 5 artan mutfak harcamasının ağustos ayında "patlayacagı" belirtiliyor. BÜ ay sonunda zam gelen, ancak piyasaya henüz tam olarak yansımayan bazı ürünlerde yeni fiyatların da harcamayı yükselteceği vurgulanıyor. BORSAD AkalTeksU Akfivk AfcçuiNnto Aksa AürtnHottno AnadokıCam Arçelık Aygaz Bagiaş Bolu Çımento Bnsa Çuft*0raı» ÇaiikHaM Çimsa Ç Elektnk 0enwtank Omeft'Cam DevaHokJmg Oofrsan DOfctaş E Başı Yatınm Eczacıbaşı llaç Ege Biracıbk EgeEndûstn EgeGttrc EmrtSgora EnfaHokHng Erejlı D.Ç. RnansMnk Gentaş (BÛ) Good-Yaar GûfrmFab. GuneyBffacıl* Hektas UsıtF Krtama IniGma Izmır DÇ bocam Kartonsan Kav Kapez EUdrik KoçHottng Koç Yabrım Kotdsa Koruma Tar Kftytaş MatonaTakım MÇınnento Maret IfcTmnsM OH Men Santral Metaş tesaş Nettank NMHoldng Okan Tekstil Otmuksa Otosan P£G Pfofflo Pettam PmarSiıt Pnar Entegre Et PınarSu PınarUn Pimaş Polytan Rabak Sanral HoUıng Sarkuysan Srfaş Söksa Tam Sıgorta Tekstribank Tetetaş TGarantı B TlşBank (B) T Iş Bank. (A) TlşBant (Q TSemens TŞişeCanı TSrailtBrt. T.O M U m Veste< YasastBÜ) YapıK Bank Yûnsa MMBftteı:.. A İŞLEMLER Ûnoeta se- anskapan 6100 13000 4750 20000 22000 8200 23000 18000 15250 13250 8300 6500 9000 8600 26000 9000 6500 7300 13000 15250 135000 75000 38000 9500 6600 4500 9100 10750 7500 7200 11500 2250 12750 7800 2250 24500 1750 25500 5700 17750 17750 52500 19000 5700 11250 3500 32000 44000 4300 4900 9600 900 3050 2800 5300 1700 3800 27000 11250 2550 7100 750 2000 6400 8200 6400 6200 5700 34500 44000 14500 19000 7400 6700 18750 5000 31500 480000 9300 54500 17000 5500 18750 14000 4400 8400 6000 1SJI Buçûnkû majsjk 6000 12500 4700 19500 24000 8300 23000 19750 15000 12750 7600 6300 8700 8300 25000 8800 6000 7900 12250 15250 145000 82000 38500 9300 5900 4500 9100 10250 7000 7800 11500 2100 12250 7500 2200 26500 1800 25500 5600 19500 17000 57000 20750 5700 10250 3300 11500 45000 4300 4400 9500 825 3000 2550 4800 1550 5500 28000 10500 2500 6900 700 1950 6100 9000 6700 6200 5100 37000 44000 15000 19250 7100 6600 18000 4900 34000 525000 10200 56000 17000 5300 19000 14000 4500 9100 5900 S.M&S Bugûnkû enytaek 6700 13000 5100 20000 24000 8600 24500 19750 15750 13000 8200 6600 8900 8700 25500 9100 6400 7900 13250 16250 145000 82000 40000 9500 6700 4500 10100 11000 7600 7800 12000 2350 12500 7600 2300 26500 1900 27000 5800 19500 17750 57000 20750 5800 11000 3650 11500 45000 4800 4850 9800 900 3300 2700 5400 1600 5700 29000 11000 2550 7200 775 2000 6200 9000 6900 6400 5400 37500 46500 15500 20000 7400 6700 19000 5200 34000 525000 10200 59000 18500 5700 20000 14250 4700 9100 6000 3 1 1 1 Bugûnkû kapanış 6100 13000 5100 20000 24000 8300 24500 19750 15000 12750 7600 6500 8700 8400 25500 9100 6000 7900 12500 16250 145000 82000 40000 9500 5900 4500 10100 10500 7500 7800 12000 2150 12250 7600 2250 26500 1850 26500 5600 19500 17000 57000 20750 5800 11000 3350 11500 45000 4750 4850 9600 875 3150 2600 5400 1560 5600 29000 11000 2550 6900 775 1950 6200 9000 6900 6300 5100 37500 45000 15500 20000 7200 6600 18250 5100 34000 525000 10200 59000 18500 5600 20000 14250 4500 9100 6000 11) BNHZ mIsiem mıktan 52300 532500 460495 5000 200 11950 454206 2100 157450 29400 139051 2800 82450 65640 178240 51800 11900 59900 21300 89660 1707 248300 49950 35000 53000 400 51625 785410 154300 11100 26600 286420 18700 10400 145000 9200 66071 19101 287700 21100 33310 103634 36471 136850 42810 143650 5300 228 25400 21700 77300 1852690 245472 13200 41250 10200 54575 31625 45200 2815150 6400 145100 21000 6600 25000 10000 75200 2200 14300 110250 25100 13300 14600 10500 38000 1498350 42500 454 107360 7635 110250 206000 133360 81200 41450 2076400 118400 En çoksfe. yapılan fty 6700 12750 5000 20000 24000 8500 24000 19750 15250 12750 7600 6600 8800 8500 25000 8800 6300 7900 12500 15750 145000 82000 40000 9300 5900 4500 10100 İU500 7400 7800 11750 2100 12250 7500 2250 26500 1850 26500 5700 19500 17250 57000 20750 5700 11000 3450 11500 45000 4500 4400 9600 900 3150 2550 5200 1550 5600 29000 10750 2500 6900 775 1950 6200 9000 6900 6300 5400 37000 44500 15500 20000 7300 6600 18500 5200 34000 525000 10200 59000 17500 5700 19500 14000 4600 9100 5900 A&rMdı ortfiy 6439 12720 4923 19900 24000 8514 23897 19750 15246 12833 7771 6458 8812 8499 25151 8885 6231 7900 12769 15833 145000 820OO 39689 9345 5976 4500 9694 10561 7284 7800 11645 2176 12352 7548 2226 26500 1843 26473 5660 19500 17278 57000 20750 5747 10781 3476 11500 45000 4554 4499 9600 892 3207 2576 5187 1564 5576 28968 10758 2500 6982 764 1952 6153 9000 6828 6316 5290 37114 44887 15410 19800 7260 6604 18564 5119 34000 525000 10200 58888 17633 5544 19567 14009 4592 9100 5902 1St.MZ.2f7.IM Tlü'ipıı npK. 5117 Ekonomi Servisi — Mutfakta soluk alma dönerai süruyor. Ha- ziran ayında kayda değer bir ar- tış göstermeyen mutfak harcama- sı, temmuz ayjnda da sadece bin- de 5 arttı. Istanbul'da yaşayan 4 kişilik bir ailenin mutfak gideri 3 -bin 848 lira artışla 709 bin 393 li- radan 713 bin 241 lirayaçıktı. Ge- çen ay patates, soğan ve meyve fi- yatlanndaki düşuşler ise sürdü. Temmuz ayında mutfak harca- ması kapsamındaki birçok gıda maddesıne kuçük oranlarda zam geldi. Toplam 22 temel gıda mad- desinden 11 kalem mal zam gör- du, 3 kalem malın fiyatında dü- şuş gözlendi. 8 malın fiyatında ise değişiklik olmadı. Geçen ay en çok zam gören gıda maddesi yiız- de 5 ile yumurta oldu. Yumurta- yı yüzde 4.5'lik artışla et ızledi. Et boykotuyla başlayan ve Kurban Bayramı nedeniyle üreticinin hay- vanını kesmeyip kurbanlık olarak saklamasıyla atağa kalkan et fi- yatlanndaki artış geçen ay da "önlenemedi". Temmuz ayında fiyatlann 20 bini aşmasından kor- kan esnaf, şu anda et fiyatlann- da çok büyük artışların yaşanma- masını talebin azlığına bağlıyor. Geçen ayın bir diğer zamlı ma- lı da çay oldu. En son 7 temmuz- da zam görat Çay-Kur üriinleri 30 temmuzda yine zamlandı. Böyle- ce tablomuza dahil edilen 1 kilo- luk Kamelya çayı 9 bin liradan 11 bin 200 Iiraya yükseldi. Ancak ay sonunda yapılan zammın henOz tam olarak piyasaya yansımamış olduğu gözleniyor. Temmuz ayında zam gören di- ğer temel gıda maddeleri arasın- da yüzde 2.4'le un dikkat çekiyor. Un fiyatlannda son zamanlarda yaşanan artışlann henüz tam ola- rak piyasaya yansımadığını belir- ten esnaf, unda da zammın kapı- da olduğunu belirtiyor. Geçen ay aynca peynir fiyatlârı yüzde 2.2, yoğurt yüzde 2, bakliyat yuzde 3 zam gördü. Baküyatta yeni mah- sulun alınmaya başlandığım belir- ten esnaf, çok yakinda yeni mah- sülle beraber bakliyat fıyatlarırun artacağını belirtiyor. Temmuz ayında. fiyatlan düşen gıda maddeleri de haziran ayında oiduğu gibi yine patates, soğan ve meyve oldu. Patates ve soğan fı- yatlannda iki aydır süren düşuş- ler temmuz ayında da devam etti. Soğan fiyatlan geçen ayı yuzde 17, patates de yüzde 12'lik düsüsle ka- padı. Meyve fiyatlannda da geçen ay yüzde 10 düşüş gözlendi. Tem- muz ayında yoğun olarak satılma- ya başlanan üzum de fiyatlarının düşük olması ve kayısıyla karpu- zun da ucuzlaması meyve fıyatla- nnın düşûşünde etkili oldu. Temmuz ayında fiyatı de|işme- yen temel gıda maddeleri ise şun- lar: Zeytin, seker, ekmek, süt, ma- karna, margarin, tereyagı ve tüp- gaz. Ekmek fiyatlannın ağustos ayında yükselmesi bekleniyor. ; İstanbul'da yaşayan 4 kişilik bir ailenin ayhk mutfak harcaması (TL) ÜrMnadı Peynir Zeytın Şeker Çay Et Ekmek Sût Yumurta Yoğurt Un Makarna Pınnç Bakliyat Patates Soğan Sebze Meyve Margarin Ayçıçek yağı Zeytınyağı Tereyafiı Tüpgaz 12 kg TOPLAM Hazirm ftyatı 15000 16 500 3235 9000 15 000 400 1700 235 3100 1433 1 750 3050 2 685 1300 1.417 2292 2.050 3.733 3 367 8165 16 000 12 850 I flystı 15 335 16.500 3.235 9333 15 667 400 1700 247 3.167 1467 1750 3 067 2 772 1 150 1175 2333 2 750 3 733 3400 8 167 05 12 850 •Mar 4 1.5 6 0.8 15 72 15 90 15 3 2 4 4.5 8 6 30 30 2 1 1 8000 1 HaztTM trtan 60 000 24.750 19.410 7 200 225 000 28 800 25 500 21 150 46 500 4.300 3500 12 200 12 083 10 400 8.502 68 750 91500 7 467 3 367 8 165 8000 12 850 709.393 TMMNZ Mvı 61430 24 750 19 410 7467 235.000 28.800 25.500 22 200 47.500 4.400 3.500 12.267 12 474 9.200 7.050 70.000 82.500 7.467 3.400 8 167 12.850 713.241 o». Altı ürün seçîmî bekliyorAyçiçeği, kuru üzüm, kuru incir, pamuk, fındık ve soyada taban fiyatların 19 ağustosta 13 beldede yapılacak seçimlerden sonra açıklanacağı öğrenildi. Ekonomi Servisi — Türkiye'de kırsal nü- fusun çok büyuk bölumünü yakından il- gilendiren buğdayda hukümetin yüksek bir taban fiyatı vermesinden sonra, altı ürün daha Bakanlar Kurulu'nun kararını bek- liyor. Ayçiçeği, kuru üzüm, kuru incir, so- ya, pamuk ve fındıkta taban fiyatlarmın, 19 ağustosta 13 beldede yapılacak yerel se- çimierden sonra açıklanacağı öğrenildi. Türkiye Ziraat Odalan Birliği Baskaru Os- man Ozbek, ANKA'ya yaptığı açıklama- da bu altı ürün için istedikleri taban fiya- tını 8 ağustosta Sanayi ve Ticaret Bakanı Şükrii Yürür'e ileteceklerini belirtti. Osman Ozbek, Sanayi Bakanı Şükrü Yünır'ün kendisine, ayçiçeği, kuru üzüm, kuru, in- cir, fındık, pamuk ve soya fiyatlarının 19 ağustos seçimlerinden sonra belirleneceğini söylediğini bildirdi. Üreticiler, hukümetin kararını endişey- le bekliyor. Son yıllarda üretimi gittikçe azalan pamukta bu yıl yüksek fıyat uygu- lamrsa, bu durum iplik üreticilerini de ya- kından etkileyecek. Pamuk üreticileri ta- ban fiyatı mn en az 3000 lira olması gerek- tigini belirtirken, tekstilciler üç bin liranın çok fazla olduğunu, bu dunımda ithalata gideceklerini söylüyorlar. Pamukta, hasa- da bir buçuk ay gibi kısa bir süre kaldı. Soya üreticileri ise başka türlü dertli. So- ya, bitkisel yağ açığının kapatılması için Kı- sa süre önce devlet desteğiyle ekimi başla- yan yeni bir ürun. Üreticiler, soyada son iki yıl olduğu gibi düşük bir taban fiyatı verilirse uretirnin lehlikeye döjeceğini be- lirtiyorlar. Buğdayda durum Bir önceki yerel seçimler yapılmadan açıklanan ve dünya fiyatlarının üzerinde olan buğday taban fiyatı, üreticileri mem- nun etmiş, ancak Toprak Mahsulleri Ofi- si'nin nakit sıkışıklıgı vüzünden Ziraat Bankası'mn ödemeleri durdurması üzeri- ne, bütün yurtta bir panik yaşanmıştı. Buğdayda ödemeler, bugünden itibaren yeniden başlayacak. TZOB Başkanı Osman Özbek, bu konuda yaptığı açıklamada TMO ve Ziraat Bankası genel müdürleriyle ve Devlet Bakanı Giineş Taner ile görüş- tüğünü, sonınun çözüldüğunu söyledi. Öz- bek, "Hnbubat ödemeleri bundan sonra her gun yerine haftada üç gün yapılacak. Yann (bugiin), başlaj-acak olan ödemeler bundan sonra pazartesi, çarşamba ve cu- m» günleri gerçekleştirilecek" dedi. SOYA PAMUK Tehlike sinyalleri ADANA (Cnmburiyet Göney Üleri Büroso) — Türkiye'de yeni bir ünln sayılan soyada, düşük bir taban fiyat verilmesinin üretimi sona erdirebileceği söyleniyor. Soyada taban fiyatırun saptan- masında esas alınmak üzere Ada- na Seyhan Ziraat Odası tarafın- dan gerçekleştirilen araştırmada, Çukurova koşullannda bir kilog- ram soyanın üreticiye 798 Iiraya mal olduğu ortaya çıktı. Oda Baş- kanı Muhsin Karaali, maliyet he- Soyada Maliyet sabının, sürüm, gübre, ilaç, çapa, sulama ve hasat gibi temel girdi fiyatlannda yıl içerisinde meyda- na gelen artış oranlarının dikka- te aiınmasıyla yapıldığuıı bildir- di. Ülkedeki toplam üretimin yüz- de 90'ını tek başına sağlayan Ada- na üreticisi, 798 liralık maliyete yüzde 30 düzeyindeki yasal kârı- mn da eklenmesiyle bulunacak ra- kamın ilamnı istiyor. Buna göre soyaya verilecek taban fiyatın bin 37 lira olması gerekiyor. Mssraf lfııswUfi BdşiB3fiidBr(TL.) Taria Kirası 70.000 ilk sûrme (anız bozma). ikileme ûçleme ... 10.000 Diskaro yeya tırmık 2.500 Taban sûrgü Tohum Beöelı (10 kg./da) 25.000 Ekim (mibzerte) 3.000 Gübre Bedelı 7.650 Gûbreleme işçıliği • 2.000 ilaç bedeli, ışçilik ûcreti (2 ilaçlama) 8.000 Çapalama 2.500 Su bedeli 8.000 Sulama ışçiliğı 400 Hasat, harman 7.000 Taşıma (ambar ve pazara) 1.500 Bekcı koruma ûcreti 400 Diğer masraflar 300 TOPLAM 148.25Ö" Masrafların %10 faia 14.825 Genel ıdare masrafları %3 4.447 GENEL T0PLAMI 167.522 Dekara verim 210 Kg/da 1 kilograrn soya maliyeti 798 TL Maliyet hesabına çiftçi kân dahil edilmemiştır Soyaya geçen yıl 630 liralık bir ta- ban fiyatı uygu- lanmıştı. Bu yıl da 1988 ve 1989'da olduğu gibi üretici tara- fından yetersiz bu- lunacak bir fiyaün verilmesi duru- munda soyada azalan ekim alan- lannın daha da daralacağı ve yıllık 200-250 bin ton olan bitkisel yağ açığının kapatıl- masının güçleşebi- lecegi belirtiliyor. Adana'da 1986'da 690 bin dekar olan soya ekim alam- nın her yıl biraz daha azalarak bu sezon 550 bin de- kara kadar gerile- diği öğrenildi. PAMUK — Bu \ıl pamuk taban fiyatı tartışması, ureticiyle sanayiciyi karşı kaışıya getirdi. Çiftçi-tekstilci kavgası Pamuk üreticileri, kütlü pamuğa üç bin lira düzeyinde fiyat isterken tekstilciler bunun dünya fiyatlarının üzerinde olduğunu, böyle bir durumda ithalata gideceklerini söylüyor. MEHMET YAPICI ADANA — Hasatına birbuçuk kala pamukta fiyat endişesi baş- ladı. Üretici kesiminin kütlü (çe- kirdekli) pamuğa üç bin lira taban fiyat verilmesi yolundaki istemi- ne, tekstil sektörü temsilcileri şid- detle karşı çıkıyor. İplik ve doku- macılar ile Tekstil ve Hammadde- leri Ihracatçıları Birlikleri yöneti- cileri, "Biz dünya fiyatlanna ba- kanz. Pamuğu dış borsa fi>-atı ne ise o paraya alınz. Öyle gorüluyor ki kütlüde iki bin lirayı aşac&k bir fiyatın uvgulanması bizi ithalal >-apma>a zorla>acaktır" dediler. Uludaf Tekstil ve Hammadde- leri thracatçıları Birliği Başkan- vekili ve Bisaş Genel Müdürü Or- han Yıldınmçakar, bugün 5 bin 500 liralık pamuk kullandığı için zorlanan iplikçilerin, eylül-ekimde 9 bin Iiraya ulaşabilecek bir fiya- tı kabul etmelerinin mürakün ol- madığını söyledi. "Dünya borsalannda fiyat te- şekkül eden bir malın artık taban fiyaü olmamalıdır. Bugün için ko- nnşulması gereken şey bence pa- mnğun eylnl-eldmde dünya borsa- lanndaki fiyatmın ne olaca|ı olmaİHİır" diyen Ege Tekstil ve Hammaddeleri thracatçıları Bir- liği Başkanı Mustafa Özmen, küt- lü pamuğa 3 bin lira taban fiyat isteminde bulunan Izmir Ziraat Odası Başkanı Reşit Kurşun'u kast ederek, "Bir kunımnn başında ciftçUeri teoasil eden bir kisinin, dünya borsa fivatlannı bir kena- ra itip şabsi bir hesap yapması ne kadar dogru" sorusunu yöneltti. Pamuğun içeride pahalı olma- sı durumunda iplik sanayicisinin doğal olarak ithalata yöneleceği- ni ifade eden Mustafa özmen, tz- mir kalitesindeki ithal pamukla- nn sanayiciye 5 bin Iiraya mal ol- duğunu ve bu fiyatların eylül- ekimde daha da gerilemesinin beklendiğini savundu. Türkiye'nin büyük iplik üretici- lerinden Sanko Genel Müdürü Abdölkadir Konukoğluda "Küt- lü pamuğa üç bia lira fiyat iste- mek hayalciliktir" dedi Az ücret çok iş, az tatil çok kazaEkonomi Servisi — Turk işçi- si, endüstrileşmiş ülke işçilerinir halini "yutkunarak" seyrediyor. Türkiye Petrol, Kimya, Lastik Iş- çileri Sendikası'mn (Petrol-tş) yaptığı araştırmaya göre Türk iş- çisi en çok çalışan, en az ûcreti alan, en az tatil yapabilen, işba- şında en çok kazaya uğrayan ul- ke işçileri arasında yer alîyor. Petrol-lş Sendikası'mn yaptığı araştırmaya göre Türk işçisinin en önemli sorunlarından biri iş gü- venliği. Çünkü bazı ülkelerdeki iş kazası risk oranlan incelendiğin- de Turk işçisinin adeta makine ye- rine "giyotin" kullandığı ortaya çıkıyor. 1988 yılı verilerine göre her 2 bin Türk işcisinden biri iş- yerinde ölüm tehlikesiyle karşı karşıya. Ingiltere'de ise bu oran 59 binde bir. Pek çogumuzun ha- ritadan yerini bile gösteremeyece- ği Zimbabwe'de bile ancak 3 bin 500 işçiden birinin çalışırken öl- me tehlikesi var. Türk işçileri çalışma saatleri açısından da gelişmis ülke işçileri Emeklinin GSYİH pavı I Gelirlerde ucretlerin payı [ İşyerinde ölüm riski Buiganstan Çekoslovakya Danimarta Isveç Ingı/tere Yunanıstan ira/ya Portekız Ispanya Fransa F. AJmanya Hollanda Isvıçre Sovyetter Bırlığı TÜRKİYE 1M3(H) 8.6 10.8 8.0 10.4 5.6 8.9 8.8(3) 5.7 7.3 9.5 9.7 114 74 73 1 7 •CfltfSfM ABO Şıiı Kdombıya Mısır Hmdtstan Japonya Gûney Kore Aimanya Yunanıstan Itatya PortHaz Ispanya Ingııtere Cad TJRKIYE C) O Kaynak 1985 1982 1982 1980 1982 1984 1982 1985 1982 1985 1984 1984 '984 1977 1989 7 58 517 484 359 82 0 698 484 697 4S4 687 546 58' "Tİ5 151 1749 OIE. SOzmucut. 24 2 48.3 516 641 180 302 516 303 506 313 454 4-9 235 849 82 51 EÛTOtun Zımbabve (1986) Mısır (1987) Brezılya (1986) Peru (1987) Gûney Kore (1987) Avusturya (1986) Danımarka (1965) Fınlandıya (1987) Fransa (1986) F Aimanya (1986) Yunanıstan (1984) Norvec (1985) Isvec (1986) Ingıltere (1988) TÜRKİYE H988) Maırtskl 0 281 0160 0 210 0 057 0330 0 079 0030 0039 0 074 0080 0053 0050 0 157 0.017 0 47D arasında ilk sırayı kaptırmıyor. Haftada ortalama 42.5-45 saat çalışan Türk işcisine sadece Japon ve lspanyol işçiler yaklaşabiliyor. Avrupa'nın diğer ülkelerinde ise çalışma sureleri 35-40 saat arasın- da değişiklik gösteriyor. Günde yaklaşık 9 saat çalışan Türk işçi- si, izin konusunda da diğer ülke işçilerine göre oldukça şanssız. Toplu iş sözleşmeleri kurallanna göre Türk işçisi yılda ortalama 2-4.5 hafta arasında dinlenme şansını yakalayabilirken gelişmis ülke işçileri genellikle 5-8 hafta arasında değişen sürelerde izin kullanabiliyorlar. Yine gelişmis ülkelerde hafta tatilleri dışındaki resmi izinlerin toplamı 49 güne kadar çıkarken Türk işçisi, din- lenmeye ancak 27.5 gün ayırabi- liyor. Son yapılan düzenlemeyle Türkiye'de 262 bin Iiraya çıkar- tılan asgari ücret birçok ülkede uygulanan asgari ücretin onda bi- rine bile yakJaşamıyor. örneğin Isviçre'de bir otel işçisi ayda 3 milyon 100 bin lira maaş alırken, normal bir memurun ûcreti 4 mil- yon 600 bin Iiraya kadar çıkabi- liyor. Avrupa'da Türkiye'den sonra en az asgari ücret ödenen ülke ise Portekiz. 1988 yılı şubat ayı itibarıyla Portekiz'de asgari ucret 470 bin lira. Petrol-İş Sendikası'mn yaptığı araştırmaya göre işçilerin yarat- tığı katma değer ise giderek artı- yor. 1988 yılında Türkiye'nin 500 büyük firmasi araştırmasının so- nuçlarına göre sanayi işkollann- da çalışan her bir işçinin bir yıl- da yarattığı brut katma değer 22.4 milyon lirayı buluyor. Petrol, kimya, lastik işkolunda ise bu ra- kam 50 milyon lirayı aşıyor. Tüm sanayi kollannda 1982 yılı 100 olarak kabul edildiğinde yaratılan katma değer, 1988 yılına kadar tam 12.3 kat artıyor. Aynı dö- nemde tüketici fiyat endeksi 9.3 kat artarken işçi ücret artışı en- deksindeki artış ise ancak 5.9 ka- tı buluyor. DPT yönetimi huzursuzANKARA (Cnmhnriyet Büro- 8») — Hazine ve Dış Ticaret Müs- teşar Yardımcısı Yalçın Bnrcak'ın yerine DPT Yabancı Sennaye Baş- kanı tbrakim Çakır'ın atanması, müsteşarhk üst yönetiminde "bnznrsuzİB{a" yol açb. DPT'de görev aldığı süre için- de bağlı bulunduğu bakan ISIB Çelebi'den çok, özellestirmeden sorumlu Devlet Bakanı Goncs T«- ner ile çaJışan' Çakır'ın Taner'e bağh bir göreve atanması, Hazi- ne'de plancılarm etkinliğıni de art- tırdı. Müsteşar Namık Kemal Kı- bç'ın da DPT Yabancı Sennaye Başkanlığı'nda getirildiğini arum- satan Hazineye yakın kaynaklar, "Son abunannı gelecekteki müs- ta$arn kim oteca|ı konuaiMis da bir işaret oldngn" yorumunu yap- tılar. Dün göreve başlayan ıbrahim Çakır, Cumhuriyet'in sorusu üze- rine "Sayın Bakanım Taner, yeni gdrevimi bana bOdirdi, ben degö- revime başladım" dedi. Çakır, Cumhurbaşkanı largnt Öıai'm da atamadan sonra kendisine "ha- yıriı oisoo" dileğinde bulunduğu- nu bildirdi. Son düzenlemeden sonra Hazi- ne*den dış ticaret ile ilgili bölüme bakan müsteşar yardımcısırun eski Ticaret Bakanlığı kökenliler ara- sından seçilmesi uygulamasına da son verildi. Hazine'ye yakın kay- naklar, diğer müsteşar yardımcı- sı Hamit Cemiloglu'nun da eski DPTci olduğunu, Hazine'den so- rumlu Müsteşar Yardımcısı Mab- fi Egilmez'in ise maliye müfettiş- liğinden geldiğini anımsattılar. Bu durumda, dış ticaret mevzuatını yakından bilen kadrolann üst yö- netimde etkinliğinin giderek aza- lacağını savunan bu çevreler, ça- hsanlar arasında bu açıdan bir hu- zursuzluğun kaçımlmaz olacagını iddia ettiler. öte yandan Hazine ve Dış Ti- caret Müsteşar Yardımcısı Mahfi Egilmez'in dün yühk izne aynldığı öğrenildi. Aktürk: Fonlar kontrolden çıktı Ekonomi Servisi — Devlet Planlama Teşkilatı eski müsteşa- rı Yddınra Aktürk, ANAP hükü- metleri döneminde bürokrathk yapmış bir uygulamacı olarak, ekonomideki fon uygulamalarım eleştirdi. Şu anda Enka Holding Yönetim Kurulu üyesi olan Ak- türk, özel sektör cephesinden uy- gulamaya ilişkin değerlendirme j'aparken, Curnhurbaşkaru TUrgut Özal'ın devlet idaresini başlangıç noktasından çok değişik bir kan- sıklık içinde bıraktığını söyledi. Yüdmm Aktürk, ayhk Finans Dünyası dergisine yaptığı açıkla- mada, "22 bakanlık 32'ye çıktı. Devlet bakanlıklannııı ber biri ay- n bir KtT'e bakıyor. bilinmeyen- ler artıyor. Vanacüara benzetebi- liriz bnnu. Ortada bir taoe vana- cı olsa, yine bilirsiniz suynn nere- den akacagınt. Sekiz kişi birden vanaolık oynuyor. EUerinde birer anahtar çevirirlerse isiniz zor. Bi- risi acıyor, öbürii kapıyor" dedi. Aktürk, başlangıçta iyiniyetle başvurulan bütçe dışı fon uygula- masının zamanla, "Daha iyi, iyi- nin dıismanıdır" sözunü doğru- larcasına başka komplikasyonla- ra neden olduğunu söyiedi. Ak- türk şöyle konuştu: "Fonlarda asıl kritik nokta, ete geçen kaynaj^ın harcanması ola- yındaki disiplindir. En çok eleşti- rilen badise bu. Harcamalar büt- çe içindeyse, Meclis'in her türlü denetlerae diızenine tabi. Fonlar ise daha gevşek bir düzenle götü- riüüyor." Renault Genel Müdürü: Beşotomobil fabrikası lükssayılır tSTANBUL (ANKA) — Renault-Mais Gend Müdürü Afeş Ünal Erzen, piyasanın artık ithal otomobile doyduğunu bundan sonra gelenlerin stok edileceğini belirterek, "5-6 otomobü fabrikası Türkiye için çok. Bn lüks otarak da nitelenebiiir" dedi. Fındıkh Rotary Kulübü tarafın- dan Sheraton Oteli'nde düzenle- nen 'Tnrkiye'de otomobil sanayi- inin dünü bagûnü ve getecegj" ko- nulu toplantıda konusan Ünal Er- zen, otomobil sanayiinin Türki- ye'deki gelişimi hakkında bilgi verdi. Oyak-Renault ve Tofaş- Fiat'ın 1971 yılında ilk otomobil- leri ürettiğini ifade eden Ünal Er- zen, günümüzde sanki Türkiye'de milyonlarca otomobile ihtiyaç var- mıs gibi bir hava yaratıldığıru söy- ledi. 1971 yılında Türkiye'de 4 bi- ni ithal olmak üzere 15 bin 600 adet olan otomobil sayısının 1977-78'lerde 60 binlere geldiğini vurgulayan Ünal Erzen, "1987-88'lere kadarki dönem oto- motiv sanayii için gerileme döne- mi olarak adlandınlabilinir. Bu dönemde otomon'v yan sanayiinin gelismesi gerekli göralmüşrür. 1989 yıhnda Türkiye'de otomobil talebi 117 bin adet olmBsrar. 1990 yüının ilk altı ayı itibanyla ise bir talep patlaması yasannus ve talep 103 bin civanna çıkmısör" şekUn- de konuştu.