Katalog

7 TEMMUZ 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/U THYVlen zam • ANKARA (AA) — Türk Hava Yollan, bayramın ikinci gflnü iç hat bilet ücretlerine ortalama yüzde 15 oranında zam yaptı. Zam, 19 temmuzdan geçerli olacak. THVnin eski ve yeni bilet ücretleri (1.000) bin lira olarak şöyle: Parkur Eski Yeni Ocret ücret * -•kara-Adana lara-Amalya Ankara-Dalaman Ankara-Diyarbakır Ankara-Erzunım Ankara-Gaziantep Ankara-lzmir Ankara-Malatya • Ankara-Trabzon Ankara-Van lstanbul-Adana Istanbul-Ankara Istanbul-Antalya Istanbul-Dalaman Istanbul-Diyarbakır tstanbul-Erzumm lstanbul-Gaziantep Istanbul-tzmir Istanbul-Kayseri tstanbul-Konya tstanbul-Malatya Utanbul-Trabzon 160 160 165 155 155 155 160 125 155 155 200 150 175 175 175 175 190 160 165 160 170 190 180 180 190 180 180 180 180 140 180 180 230 175 200 200 200 200 220 185 190 185 195 220 tndirime 'zam' geldi • Ekonomi Servisi — Devlet DemiryoUan, bayram sonrasında öğrencilere uyguladığı indirimi azalttı. Temmuz ayı basından itibaren öğrencilere trenlerde yalnızca yüzde 10 oranında indirim yapılacak. DDY'nin haziran ayında öğrencilere uyguladığı indirim oranı yüzde 30"du. Çaya yine zam geldi ~~ RİZE (Cumhuriyet) — ., ../kur, ürettiği 6 çeşit lüks çayına yüzde 20 ile 25 oranında zam yaptı. Çaykur, daha önce kilosu 10 bin 400 lira olan Çay Çiçeği ile Rize çayının kilosunu 13 bin liraya, 11 bin 400 lira olan Filiz lüks çayının kilosu 14 bin 200 liraya, 14 bin 500 lira olan kokulu Harman'ın kilosunu 10 bin 400 liraya ve 8 bin 850 lira olan Filiz süzme çayının kilosunu ise 10 bin 620 liraya yükseltti. Çaykur yetkilileri, en son kuru çaya 11 haziran 1990'da zam yapıldığını hatırlatarak, yeni ve zamlı fıyatlann satışına pazartesi gününden itibaren başlanacağını söylediler. Bu arada Çaykur'un, geçen yıl başlattığı paket üzerindeki etiket fiyatlannın kaldınldığı ve piyasadaki tüm çaylann yeni ve zamlı fiyattan satılacağı öğrenildi. Tlıriznıcilerin borcu • ANKARA (AA) — Bayram tatili sonrasında, rurizmcilerin kredileh geri ödeme süresi doluyor. rkiye Kalkmma Bankası naklarından turizm yatınmcılanna verilen kredilerin birinci altı aylık ana para ve faiz ödeme süresi, 30 haziranda doldu. Turizmcilerin ödemeleri gereken miktar 72 milyar lirayı buluyor. Bu kredinin bir bölümü Türk Lirası üzerinden, bir bölümü ise Japon Yeni Üzerinden verümişti. Turizmciler geri ödemede erteleme isterken Devlet Bakanı Işın Çelebi, boyle bir çözumun söz konusu olmadığmı belirtmişti. Samsıın Fuarı • SAMSUN (Cumhuriyet) — 1 temmuzda açılışı yapılan 28. Samsun Nfilli Fuarı, 31 temmuza kadar açık kalacak. Açılış töreninde bir açıklama yapan Fuar Birlik Başkam Hasan Aydm, 1963 yılmda 60 bin metre karelik bir alan üzerine kurulan Samsun Fuan'nın bugün 140 bin metre karelik alana yayüdığını belirtti. 28. Samsun Milli Fuan'na 223 firma katıhyor. Ziyaretci sayısının da 1 milyonu aşması bekleniyor. Geçen yılki ziyaretci sayısı 752 bin olmuştu. tşverenden engel • MUGLA (Comhuriyet) — Türkiye Maden Işçüeri Sendikası Yatagan Şubesi'nin Kurban Bayramı nedeniyle işyerlerinin ilan tahtasına asmak istediği -"-'yuru, işveren nsilcilerince engellendi. Sendika yöneticileri, işveren temsilcüeri hakkında Muğla, Yatagan ve Milas cumhuriyet savcılıklanna suç duyurusunda bulundu. SAT1LIK DAİRE 80 m ! 38 milyon Fidanuk-BOSTANCI Tel.: 364 61 38 Vergide hedef emlakSonbaharda Meclis'e sunulmak üzere hazırlıkları yapılan,yeni vergi paketinin hedefinin "gayri menkul" olacağı bildirildi. Maliye Bakanı Adnan Kahveci'nin verdiği bilgiye göre yeni pakette ek bir vergi getirilmeyecek, özellikle gayri menkuldeki vergi kaçaklan önlenmeye çalışılacak. Emlaktaki vergi kaçağını engellemek için çeşitli yöntemler geliştirdiklerini söyleyen Kahveci, yeni pakette temel amacın belge düzenini getirmek olduğunu belirtti. Buna göre seyyar satıcılar da defterdarlıktan belli bir harç karşılığı belge alacaklar. Çiftçiler de pakete dahil edilecek. ABDURRAHMAN YILDIRIM Sonbaharda Meclis'e sunulmak üzere hazırlıkları yapılan yeni ver- gi paketinin yönü ve hedefı "gayri menknl" olarak değiştirildi. Ek bir vergi getirmeyeceği, buna kar- suık ücretli kesimin yükünü hafif- İeteceği belinilen yeni pakette, en büyük gelir artışı vergi kayıp ve kaçaklannın yakalanmasından d- de edilecek. Bu amaçla paket, bd- ge düzenini yerleştirecek çeşitli önlemler getirirken vergide en bü- yük kaybın meydana geldiği gayri menkulde kaçaklan yakalayacak. Paketin hazırlık çalışmalannı sür- düren Maliye ve Gütnrük Bakanı Adnan Kahveci gayri menkulde vergi kaçağını nasıl azaltacakla- nnı açıkladı. Ekrem Pakdemirü döneminde hazuianan ve "fofa halda"nı devletin gayrimenkuUeri satın alma hakkı içeren paketin geri çekilmesinden sonra gayri menkuldeki vergi kaçağını azaltıcı Önlemler üzerinde duran Kahve- ci, bu konuda birbirlerini tamam- layan ve çaprazlama denetim sağ- layacak 5 yöntemi yeni pakete ko- yacaklannı bildirdi. Kahveci bu yöntemleri şöyle sıraladı. — Seoetlerin izlenmesi: Senet- leri yeminli matbaalarda bastıra- cağız ve seri numaralar vereceğiz. Senet alanlar, tahsil hakkına sa- hip olabilmeleri için bunu Mali- ye'ye bildirmekle yükümlü ola- caklar. Buradan kimin ne kadar senet kullandığı ortaya çıkacak. Senetlerin izlenmesiyle gayri men- kul fîyatlandırmasıyla ilgili ka- çaklan yakalama şansımız artı- yor. — Asgari fiyatlaııdınna: Yeni konut ahm satımlannda bayındır- lık birim fiyatlannı referans alan asgari fiyatlandınnayı getirme im- kânımız var. Bunu getirmeyi dü- şünüyoruz. Bunu getirdiğimizde çok düşük fıyath ahm saümlar önlenmiş olacak. — Taseronlara stopaj: Jnşaat- ta en önemli sorunlardan birisi de buydu. Taşeronlar büyük ölçüde belgesiz çalışıyorlar. Taşeronlar- dan vergi alraak için stopaj mü- essesesini getirmeyi düşünüyoruz. Bu fikir de o sektörde yaptığımız konutun gösterilen bedeli ile ra- yiç bedel aynı veya gerçek mali- yete çok yakın olacak. Bir yaka- lama yöntemi de bu olacak. — GSMH deflslörü: Emlak beyanlannı her yü Gayri Safî Mil- li Hasıla (GSMH) deflatörü ile de- ğiştirraeyi, bu deflatöre göre art- tırmayı veya azaltmayı öngörüyo- ruz. Bu yöntem de alım saümlar- daki vergi kaçağını azaltacak. Yeni vergi paketinden hiçbir ek KAHVECfrNİN BEŞ YÖNTEMİ 1) Senetler Maliye tarafmdan izlenecek. 2) Yeni konut alımında asgari fıyatlandırma getirilecek. 3) înşaatta, taşeronlardan da stopaj vergisi almacak. 4) Konut finansmanının banka aracılığıyla olması,çift tarafh birkayıt düzeni getirecek. 5) Emlak beyanları Gayri Safi Milli Hasıla deflatörüne dayandınlacak. görüşmelerden geldi. — KonMt flnansm&m: Konut fi- nansmanı banka sistemine dönü- yor. Konut kredisini bankadan alacaklar, faizleri ve geri ödeme- yi de yapacaklar. Getirecegimiz beyanname sistemiyle bunları masrafa yaap vergilerinden düşe- cekler. Yani hem bankadan kre- di ahrken, hem de yaptığı ödeme- lere vergi iadesi alırken çift taraflı bir kayıt düzeni var. O zaman da verginin konulmayacağını vurgu- layan Adnan Kahveci, temel ama- cın belge düzenini yerleştirmek ol- duğunu, bunun için de seyyar sa- tıcılara "Esnmf muaflıgı bdgesl" sistemini getireceklerini bildirdi. Defterdarlıklardan verilecek bu belgenin karşıhğuıda belli bir harç alınacağmı belirten Kahveci, bu harcın da şehirden şehire değişe- ceğini, büyük şehirlerde daha yüksek küçük şehirlerde daha dü- şük düzeyde kalacağuu söyledi. Kahveci, "Seyyariar da ba şekil- de belge düzenine hiç değflse ka- yıüanoı yapürarak ginniş obcak- lar. Götürii verginin daha akd bir sfetemi gibi. Bu belgeyi aUmayan seyyariık yapamayacak" dedi. Belge dflzeninin yerleştirilmesi- ne her kesimden çok büyük ölçü- de destek geldiğini anlatan Mali- ye Bakanı Adnan Kahveci şöyle konuştu: "Çünkü bu paketk yeni bir vergi getinniyonun. Ben djyoram ki kaçagı yakalayayım. Kaçagı yakalayıp namnsuyla vergtaini ödeyen adamın vergisini duşüre- cefim. Bu pakette Bcretliye yeni bir vergi gen'rmiyorum, beyanna- me sistemine sokuyonım ve ver- gisini dusiınıyorum. Ben indire- cegim vergiden daha çognna ka- çagı yakalayarak dde edecegim. Bdge düzenini oOrttngiım zaman verditimden çok daha fariasını yakalayacatım." Paketteki detay maddeleri ağustos ayı içinde belirleyecekle- rini, bütün vergi usul, kurumlar ve diğer vergi kanunlannı taraya- caklannı ve gerekli düzeltmeleri yapacaklarını anlatan Adnan Kahveci, çiftçinin de paket içine sokulacağıru, ama ek bir vergi ge- tirümeyeceğini söyledi. Tanm ke- siminin vergi gelirlerinin artışına nasıl katkıda bulunacağıru henüz araştırmadıklannı belirten Kahve- ci, bu konuda ziraat odalarıyla oturup konuşacaklarım ve çiftçi- ye nasıl kolayhk tanınabileceğini arastıracaklannı bildirdi. Kahveci bu paketi hazırlarken temel stra- tejilerinin bütün meslek kesimle- riyle diyalog olduğunu, paketin daha geniş kitleler tarafmdan be- nımsenmesinin başan sansını da artıracağını kaydetti. Cumhurbaşkanı TUrgut Özal'dan SSCB'ye öğüt: 4 Kaçakçılığı yasallaştırm' Cumhurbaşkanı Turgut özal, Sovyet tzvestiya gazetesine verdiği demeçte, SSCB'de piyasa ekonomisine geçilmesi için öncelikle kara ekonominin yaşallaştınlması gerektiğini tkili ilişkiler belirterek "Çünkü bu normal, özel girişimciliktir" dedi. ni AT ekonomisiyle aynı dözeye getirebilmek için Türkiye'nin za- mana ihtiyaa oldugunu" kaydet- ti. MOSKOVA (AA) — Cumhur- başkam Tnrgot özal, piyasa eko- nomisine geçiş hazırlıklarının baş- laüldığı Sovyetler Birliği'ne "Ka- ra ekonominin yasallaşünlma- suu" önerdi. Cumhurbaşkanı özal, Sovyet hükümetinin yayın organı Izves- tia'ya verdiği demeçte, Sovyetler Birh'ği'ni daha önce üç kez ziya- ret ettiğini ve Sovyet ekonomisi- nin sorunlan hakkında bilgi sahi- bi olduğunu söyledi. Sovyetler Birliği'nde ekonominin piyasa mekanizmasına geçiş sorunlan- mn, Türkiye'de yasananlardan çok daha agır ve karmaşık oldu- ğunu savunan Cumhurbaşkam özal, şöyle dedi: "Sanıyonun öace kara ekono- mi dedigimiz olgnyu yasaüaştır- ma ıız gerekiyor. Çünkü bn nor- mal özel girişimciliktir." Cumhurbaşkanı özal, "Tir- kiye'de birkaç yıl öncesine kadar kaçakçı çeJderinin eMnde olan ya- bancı markalı sigara ticaretiain, bugün devlet eliyie yapıhtaguu" hatırlatarak "Böyiece kaçakpla- nn sagJadıgı geürlerin arük dev- lete kazandınldığuu" belirtti. Demecinde Avrupa Toplulu- ğu'na tam üydigin "Hâifl Türki- ye'nin siyasi takviminde bulundnğunn" vurgulayan Tur- gut özal, Türkiye'nin ilk başvu- rusunda AT'ye giremeyişinde iş- sizlik ve enflasyon gibi temelde ekonomik olan sorunlann etkili olduğunu belirterek "Ekonomisi- Izvestia muhabirinin AT'a ya- pılan başvurunun reddedilmesin- de yalnızca ekonomik sorunlann etkili olmadığı yolundaki yorumu üzerine Cumhurbaşkanı Turgut özal, Türkiye'de, SSCB'de oldu- ğu gibi demokratikleşme süreci- nin zor ve karmaşık bir çizgi izle- düğini söyledi. Cumhurbaşkam özal bir soru üzerine, Türkiye'de Komünist Parti'yi hâlâ yasaklamanın "an- lamsu old^ğnna" inandığmı be- lirtirkea, yine de bu konuda ve- rilecek )ı&rznn mahkemelere ait olduğur.u bildirdi. Güneyucğu sorununa da deği- nen Turgut özal, bunun bölge halkının refah düzeyinin yüksel- mesiyle _Jil ve demokratik bir yoldan çözümleneceğini bildirdi. özal, "Ancak Tnridye'nin toprak bütnnhıgnnün ihlaline kesinllkle izin verilmeyecegini" kaydetti. Türkiye'de düşünce, inanç ve girişim özgürlüğünün bulunduğu- nu vurgulayan Cumhurbaşkanı özal, bu yüzden basımn da ser- best olduğunu, ancak, Güneydo- ğu sorununda kışkırtıcı yayınlara karşı, hükümetin basını sınırlama yetkisini kullanması gerektiğini bildirdi. Izvestia gazetesine verdiği de- meçte, Türk-Sovyet ilişkilerine de değinen Turgut Özal, bu ilişkile- rin "farkh sosyal sistemlerie yö- netikn nlkeler arasındaki iyi iliş- kilere örnek olnşturabilecek dii- zeyde olduğunu" belirtti. Cumhurbaşkanı Özal, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki ekonomik Uişkilerin özellikle son birkaç yü içinde hızlı bir canlan- ma dönemine girdiğini, bunun ya- nı sıra Karadeniz uzerindeki FIR hattı anlaşmasımn kolaylıkla im- zalandıgına dikkat çekü. özal, bu uişkilerin daha da gelişeceğini um- duğunu bildirdi. Skoda'nın Batılı talibi çokDoğu Avrupa'nın en gelişrniş otomobil üreticisi olarak kabul edilen Çekoslovak Skoda şirketi, bugüne dek 24 Batılı firmayla ortaklık için görüşme yaptı. Ekonomi Servisi — Doğu Av- rupa ülkderinin, birçoğu eskimiş, yıpranmış, "eU ayagı tutmayan", demode fabrikalarımn arasında, yabana yatınmcüann iştahını ka- bartan bazı "amn nudenleri" var. Bunlardan biri de Türkiye paza- nnda da varhğmı hissettiren Çe- koslovak oto Üreticisi Skoda fır- ması. Bugüne kadar 24 yabana şirketle "flört eden" Skoda'nın kalbi şimdilik sadece Amerikan General Motors ve AlmanVolks- wagen şirkeüeri için çarpıyor. Skoda, bugünlerde bu iki talibi birden 'idare" ediyor. Görücüye çıkan birçok Doğu Avrupa firma- sı gibi Skoda'nın da "Ne kopart- sam kardır" konusundaki ihtira- sı giderek artıyor. Skoda'yla, Batılı oto devleri arasındaki "çöpcatanhğı" tngüiz Price Waterhouse şirketi yapıyor. Bu yüın başından beri Japon Mit- Skoda, yaklasık nc Mn dolan mal ettigl birotomobUi 5100 dolanı satayor. Prag'ın 40 mO nzagındt kıında otaa fabrika, Dogn Avrnpa'nın en modern otomoüv ledsi otarak kabol edUyor. subishi ve Subaru, Fransız Rena- ult ve Citroen, ttalyan Fiat, Ame- rikan General Motors, Alman BMW ve Volkswagen şirketleri bu firma aracılığıyla Skoda'nın "kal- bini kazanmaya" çahştüar. Ancak Skoda'nın sözcüsü Jiri Danhelka en "dddi" görüşmderin Volkswa- gen ve General Motors'la yapıldı- ğını açıkladı. Bu iki firmayla ya- pılan görüşmeler sürüyor. Geçen yıl, Çekoslovakya'da 183 bini aşkın oto satışını gerçekleş- tiren Skoda'nın yerli pazardaki payı üçte ikiyi aşıyor. Çekler, do- ğu Avrupa ülkeleri arasında "an- ba sevdası" en fazla olan halk. Bu ülkede 5.6 kişiye bir araba düşü- yor. Bu rakam AT ülkeleri olan Yunanistan ve Portekiz'den fazla. Yüksek enflasyon ve işsiz sayısı- nın çokluğuna rağmen yeni bir Skoda sahibi olabihnek için aylar- ca bekleniliyor. Son yülarda Sko- da'mn ihracatı da büyük bir ge- lişme gösterdi. Çek firması, geçen Almanyada işsizlikBERIİN (AA) — İki Alman- ya'run 1 temmuzda parasal birli- ğe geçmelerinin ardından, D.A1- manya'daki işsLzlerin sayısının art- tığı açıklandı. DAlmanya Çahşma Bakanı Re- gine Hildebrandt'ın açıklamasına ve resmi verilere göre nisan ayı ortalannda 45 bin, haziran ayı ba- şmda da 100 bin olan işsizlerin sa- yısı, bu ay başında 150 bine çıktı. Buna karşıhk 50 bin işin de boş olduğu belirtildi. Hildebrandt, işsizlerin sayısımn artmasma gerekçe olarak, Baü- nın, D.Almanya'daki yatınm yap- mada yavaş davranmasım ve ya- tınmların yetersizliğini gösterdi. D.Almanya'da toplam işgücünün sayısı 8 ile 9 milyon civannda. lasarruf hesaplanndan 3 ile 4.5 milyar Deutschemark çeken DA1- man vatandaslarmın, birleşmeyi izleyen ilk günkü alışverişlerinde, gelecek günlere ilişkin belirsizlik- Ieri dikkate alarak temkinli dav- randıklarını ve çok az harcama yaptıkları gözlendi. iki Almanya'nın parasal ve eko- nomik birliği öncesindeki günler- de temel tüketim mallarmı stok- layan D.Alman vatandaşlan, bir- leşmeyi izleyen günlerde yüklü miktarda alışveriş yapmaktansa, vitrinleri seyretmeyi ve fiyatlan gözden geçirmeyi tercrh ettiler. öte vandan, FAlman sermayeli ticari bankalar, parasal ve ekono- mik birleşmenin ardından D.Al- manya'da sube açma yanşına gir- diler. yıl Batı Avrupa ülkelerine 45 bin 500, Doğu Avrupa ülkelerinde ise 17 bin 700 adet oto ihraç etti. In- giltere 16 bin 200 adet otoyla Sko- da'nın en "yagh" müsterisi. Bu ül- keyi Batı Alman>-a ve Belçika iz- Uyor. Başkent Prag'm 40 mil uzağtn- daki Mlada Boleslav kasabasmda- ki Skoda fabrikası Doğu Avrupa 1 mn en modern oto tesisi olarak gösterüiyor. Skoda'nın dünya oto pazarına son olarak lanse ettiği önden çekişli "hatcback" tipi Fa- vorit'ler, Batılı otomobil dergile- rirtin dikkat çektiği modeller ara- sında yer alıyor. Diğer Doğu Avrupa firmalan- na göre çok daha iyi durumda ol- masına rağmen Skoda'nın ciddi problemleri var. Bunlardan en önemlisi nakit sıkınnsı. Skoda'mn yeni yatırımlara girmesi ve yeni modeller üretebilmesi için yeterü finansal gücü yok. Bu sıkıntının en önemli nedeni de fırmamn kâ- nnı devletin "gasp etmesi." Yak- laşık 3 bin dolara mal ettiği bir otoyu 5100 dolara satan Skoda- nın araba başına sadece 12 dolar gibi küçük bir miktan elinde tu- tabilme hakkı var. Skoda'mn bir diğer sorunu da kadro şişkinliği. Skoda'da 2 bini servis ve satış teşkilaunda olmak üzere 21 bin kişi çahşryor. Bu sa- yı Batı standartlanmn çok üzerin- de. tşgücü konusunda Skoda'mn başka sorunlan da var. Çekoslo- vakya ve diğer Doğu Bloku şirket- lerinde olduğu gibi Skoda fabri- kasında en ağır ve pis işleri hü- kümlüler ve yabancı işçiler yapı- yor. Çünkü yerli halk daha rahat ve temiz "masa başı" işlerini ter- cih ediyor. Skoda'da 180CÜ aşkm Vietnamlı ve Kübalı işçi var. Mah- kûmlar serbest kalınca ve yaban- cı işçiler evlerine dönünce bu iş- leri yapacak insan bulmak olduk- ça zor olacak. Bir diğer önemli sorun da Sko- da'nın birçok parçasını temin eden devlet şirketlerinin geleceğinin ka- ranlık olması. EKONOMIDE KULIS MERAL TAMER Profilo'ya yeni ortak Alman AEG'den sonra Fransa'nın dev kuruluşu Thomson da Profilo'ya ortak oldu. "Genç bir mnbendis olarak yıllar önce bir devlet dairesinde iş hayatına adraumı atnğımda, sahip olduğum tek sermaye elimdeki sürgnlü cetveldi. 1952'de devlet memuriuğondan ayrılıp Profllo'yu kurdnk. Adından da anlaşılacağı gibi Profilo çelik konstriiksiyon üretmek üzere kurulrauştu. 10 yıl sonra Profilo olarak beyaz esya sektöriine girdik ve 1%2'de Frigolüks markasıyla ilk buzdo- labını urettik. Aynı yıl AEG ile lisans anlaşması yapbk ve AEG le isbiriigimiz o günden bn ya- na sürüyor." Profilo Holdjng'in kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkam Jak Karohi, şirketin bir kısım hisse- lerinin Alman AEG fırmasına satıldığı 1989 yılı başlannda "kendileriui" böyle anlatıyor- du. tstanbul'daki toplantıya ka- tılan AEG Yönetim Kurulu Baş- kam Heinz Dörr de Profilo ile 30 yıla yakın süren işbırliğinin yeni bir aşaması olarak şirketin U 'Çaga ayak uydurmyor' ilk aşamada yüzde 10 hissesini satın aldıklarıru, bu oranm 1992'ye kadar yüzde 20'ye yük- seleceğini, bir yüzde 10'luk op- siyonlan daha bulunduğunu an- latıyordu. Bu açıkiamanın üzerinden yaklaşık 1.5 yıl geçti. Alman AEG firması, Profilo'nun bir yüzde 10'unu daha alarak hisse oranını yüzde 20'ye yükseltti. "Yüzde 30 ortaklık da fazla za- man almaz" deniyor. Bu arada Profilo ile ilgili "taze" bir haber... Fransa'da beyaz ve kahverengi eşya sektö- rünün dev kuruluşu Thomson da Profilo'ya ortak oldu ve Pro- fılo'nun yüzde 12 hissesini satın aldı. Fransa kaynaklı haberlere bakıhrsa Thomson da Profilo'- daki hisse payını yüzde 20'ye yükseltebilecek. Kamhi, Profilo'nun hisseleri- ni AEG'ye sattığı gün yaptığı konuşmada, "Anlaşma sonu- cunda beyaz eşya sektöründe en ileri teknolojiyi kullanma olana- gına sahip olacağız. Avrupa ve dünya pazarianna, bir AT ülke- si kuruluşunun ortağı olarak ra- hatça girecegiz. Yeni pazarlar kapasiteyi arttıracak ve birim maliyetkri, dolayısıyla fiyatla- n olumlu yönde etkileyecek- tir..." diyordu. Bayram tatili olduğu için ken- disine ulaşamadık, ama sanırız Thomson' la ortaklık için de benzeri bir yaklaşımda olacak- tır. Thomson hem buzdolabı- çamaşır makinesi hem TV, vi- deo ve müzik seti üretiyor. Pro- filö ile ortaklığı ise muhtemden beyaz eşyadan çok kahverengi eşyaya dönük olacak. Bu "satış'Ma ilgili olarak ya- pılan yorumlardan biri: "Bay Kamhi çaga a>ak nydunıyor, Avrupa ile bıitünleşiyor." Diğe- ri ise tam tersi: "Bay Kamhi ProfUo'y» parça parça saüyor." Yatınmcılanmız Doğu'ya koşuyor"Türk insanının yaratıcılığı müthiş doğrusu.... Zaman zaman kulağımıza gden bu "yaraüalık" örnekleri dudak uçuklatacak türden... "Köşe dönroe" ve "voü vurma" yaratıcıhğıyla ilgili son örnek "kalkınmada öneelikh' yöreler- miş"! Hani devlet, sanayicileri kalkınmada öncelik- li yörderde yaonm yapmaya özendirmek için çe- şitli teşvik ve kolayhklar getirdi ya... Bugüne ka- dar bilinen, bu teşvik ve kolaylıklara rağmen kimsenin Doğu'da yatınm yapmaya niyetli gö- rünmediğiydi, değil mi? Ama yanıhyorsunuz. Belki sanayicilerimiz Do- ğu'da yatırıma niyetli görünmeyebilirler, fakat bazı iş bitiriciler "Dogu'da yabrun yapacağız" diye DPT'nin kapısını çalıp teşvikli arsalar alı- yorlanms. Kulislerde konuşulanlara bakılırsa Siirt, Bil- Hs benzeri illerde değeri 3-5 milyon ancak ede- cek arsalar tapuda 3-5 milyara alınmış gibi gös- teriliyor, bu yolla satın alınan arsa yüzde 60'lık vergi iadesine "mazhar" oluyormuş. İşin Türk- çesi, 3-5 milyon ödeyip Doğu'da bir arsa satın alan uyanık müteşebbis, bunu tapuda 5 milyar gösterdiğinde, bu 5 milyann yüzde 60'ına teka- bül eden 3 milyan vergi iadesi olarak devletimiz- den alabiliyor ve bir anda "köşe dönme" ola- nağına kavuşuyormuş. Biz bugüne kadar Türk insanının tapudaki tüm ahm-satımlan ucuz göstererek daha az vergi öde- me çabasında olduğunu zannederdik. Ama ba- lun tam tersi de "icabında" pekâlâ olabiliyor- muş. Yalnız "müteşebbislerimiz"e küçük bir tavsi- yemiz var. Ellerini biraz çabuk tutsunlar. Yok- sa hükumetimiz Doğu'daki belediyelerin bu yolla gelir sağladığını fark ediverirse kimsenin gözQ- nün yaşına bakmaz, bu işin köküne kibrit suyu döküverir. BorsacılaraNewton tesellisilstanbul Sanayi Odası'mn Bayram öncesinde düzenlediği "Sanayinin Halka Açılması" konulu ilginç panelin sonı-yanıt bölümünde, Canknrtaran Hol- dlng'in yöneticisi tlhan Arslan 4 panelistten ayn ayn yanıtla- malannı istediği şu soruyu sor- du: "Kendtak hiçfcorsaytau^tten- mrjorum. En küçük bir alım fa- lan da yapmadım. Bana danışan dostlanm ve yakın çevreme de borsanın risklerini hatırlatarak ellerindeki hisse senetlerini sat- malannı, yenilerini almamalan- nı, eğer borsada oynamaya çok meraklı ve ısrariıysalar kâriı bir dnramdayken anaparalannı çe- kip sadece "kânyla" oynama- larını salık veriyorum. Acaba ben çok mu yanlış düşünüyo- rum? Bu soruya "hk yanıb ben ve- recegim", diyerek mikrofonu önüne çeken "Garanti Bankası Genel Müdürii tbrahim Betil, "Evet çok yanhş düşünüyor- sunnz" diyerek kestirip attı. Panelistlerden SPK Başkam Mehroet Şükrü Tekbaş, "Aslın- da bu soruya yant verme dunı- munda degilim. Ancak borsayı bir atom bombası ya da dinami- te benzetebUiriz. Ustalık, bun- lann hasıl kuUanılacağma bağ- lıdır. Kullanıldıklan yere göre hem yararlı hem de zarariı olabilirier" dedi. Üçüncü panelist, Prof. Ünal Tekinalp'in yanıtı da kısa ve çarpıcıydı: "Sayın Arslan, bence siz, si- ze danısanlara başkalanna sor- malannı önerebilirsiniz." Sanayici Bülent Eczaabaşı ise borsayı kısa vadeli spekülatif kâr aracı olarak görenler açısın- dan Arslan'ın çok da haksız ol- madıgım, borsada kânn da za- Büient Eczaabaşı rann da mümkun olduğunu ha- tırlattıktan sonra ünlü fizikçi tsaac Newton'un 1770'ler lngil- teresi'nde başından geçen şu borsa macerasını anlattı: İngUtere'de 1770'deki borsa krizinin öncesinde South See Company'nin hisseleri pek çok diğer hisse gibi çılgınca yukseli- yordu. Bu korknnç yükseüş kar- şısında Newton" ben gezegenle- rin yükselişlerini hesaplayabili- rim, ama insanların çılgınlıkla- nm hesaplayabilmem mümkün değil" diyerek elindeki hissele- ri 7 bin dolardan satrruş. Ama hisseler çılgınca yükselmeye de- vam edince bir süre sonra daya- namayıp yeniden South 806*010 hisselerini alnuş ve borsa çökün- ce de tam 22 bin dolar zarar et- miş." Bülent Eczaabaşı, Newton'- un 200 yıl önceki bu borsa ma- cerasını anlattıktan sonra "Dünyanın gelmiş geçmiş en akıllı insanlanndan birinin bile borsada boyle bir zararla karşı- laşmış olması, hiç temenni etmi- yorum, ama borsada zarar ede- cekler için bir teseili olabilir" dedi ve böylelikle soru sahibi tl- han Arslan'a kısmen de olsa hak veren tek konuşmacı oldu. Bizim 55 milyonun 'farkı' Türkiye'de küçük otomobil, halk tipi otomobilde neden ye- ni modeller üretilmiyor? Piyasa- ya sunulan yeni modellerin tü- mü neden hep mevcutlara göre daha pahalı urünler? Renault-Mais Genel Müdürü Ateş Ünal Erzen, bu sorunun ya- mtını Türkiye"deki gelir dağılı- mımn çarpıklığıyla açıkhyor: "Bu ülkede 55 milyon insan yaşar. Ancak bu 55 milyonu, başka ülkelerdeki 55 milyonla karşılaştıramazsınız. Nüfusu ll'er milyonluk 5 dilime ayınr- sak, ilk 11 milyonluk dilim için kişi başına milli gelir 145 dolar olarak karşımıza çıkar. tkinci 11 milyonluk dilimde bu rakam 400 dolar, üçüncü dilimde 600 dolar, dördüncü dilimde ise 825 dolar- dır. Son 11 milyonluk bölüm ise kişi başına milli gelir açısından 3500 doları aşabilen kesimdir ve otomobil üreticilerinin hedefi de zaten bu kitledir. tşte gelir da- ğüımmdaki bu uçurum nedeniy- le Türkiye'de hâlâ ortalama ola- rak 1000 kişiye 22-23 otomobil düşmektedir. Halk tipi arabay- la pazarda pay aramak da bu ne- denle gerçekçi değildir!' Ateş Ünal Erzen'in açıklama- lanndan galiba şu sonuç çıkıyon Otomobil sahibi olmak isteyea oıta halliler ya Tofaş ve Rena- nlt'nun 14-15 yıllık moddleriy- le yetinmek zonında kalacakhr ya da yerli oto üreticilerinin ka- litesinden kuşku duyduklan nis- peten ucuz ithal otolara yönele- cekler... KISA KISA • TOSH1BA ELEKTROMAK geçen yılki satışlarını bu yıl iki katına çıkardı. • TOBB Başkam Yalım Erez ve Yönetim Kurulu üyeleri bayram sonrası siyasi partı liderlerini ziyaret edecekler. • MİS SÜT Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi'nce düzenlenen "1. Milli Süt ve Ürünleri Yanşması"nda altın madalyayla ödüUendirildi. • YTONG'un 1987 yılı haziran ayında kurduğu eğitim servisi çalışmalarımn Üçüncü yılını tamamladı. Firmaca yapılan eğitim çalışmalan, meslek liselerindeki öğrencilerinin beceri eğitimi, yeni alınan elemanlann adaptasyon eğitimi, işbaşı ve işgüvenliği eğitimlerini kapsıyor. • DOGAN SİGORTA'mn prim gelirleri 1990 yılı mayıs ayı sonunda 1989 aynı dönemine göre yüzde 508, kârı ise yüzde 492 artış gösterdi. Şirket haziran ayında Stock Throughput adlı yeni bir poliçe türünü uygulamaya koydu. • Hl-TEC firmasımn ürettiği tenis ayakkabısı ABC Tennis Türkiye'de satışa sunuldu. Federal Alman Tenis Federasyonu'nun onayladığı ayakkabı, 209 bin liradan satüıyor. • ZİRAAT Bankası, The Norinchukin Bank adlı Japon bankasını Türkiye'de konuk ediyor. • CAMEL HOLDtNG Yönetim Kurulu Başkam Ergun Güvenç, turizm sektöründe personel açığmın kısa, orta ve uzun vadeli eğitim plan ve programıyla giderilebileceğini söyledi. • PINAR ET Hayvan Pazan pazartesi günü hizmete açıldı. Genel Müdür Ayhan Bengütaş, ' Türkiye'nin ilk ve tek Pmar Et Hayvan Pazan'nın her pazartesi günü faaliyet göstereceğini açıkladı. • ÜLKER Çikolatalan, ilk kez ' TSE belgesi alan çikolata oldu. CanonFotokopi Makinesi «M* BUPOUAKtNeLEFtlTICAflETAŞ MEF»EZISTAN6aTEl 151 59 20(9 H»T) FAKS 1437*16 ADANMJNKLTD ŞTI TEL 13 76 19-13 73 M />NKARA«)R»ıWSAŞ TEL 167»a« fZMR,XAYAAŞ TEL 13B 175-255850 TRABZON.KAR-MAKKOa ŞTI TEL 17620-12940