Katalog

Cumhuriyet Konunuz konutsa Pamukbank'la konuşun. 60 PAMUKBANK iyi ba n ka d ı r 66. Yıl; Sayı: 23599 Kurucusu: Yunus Nadi 800 TL. iKDVdaM>4 Mayıs 1990 Cuma SHP'den iptal başvurusu Kararname için dört gerekçe 1- Yargı denetimi yok sayılamaz. 2- Kararname ile bir başİca rejim oluşmakta. 3- Olağanüstü halin dışını etkileyemez. 4- Öncelikle ve ivedilikle hükmüne uyulmuyor. ANKARA (Camhuriyet Bnrosu) — SHP, tartışmalı "Güneydoğu önlemlerini" içeren 413 sayılı kanun hukmun- deki kararna- menın Anayasa Mahkemesi'nce ıptaJini 4 ana gerekçeyle iste- yecek. SHP Parti Meclisi uyesi Seyfi Oktay'ın hazırlık çalış- malarını sür- durdüğü Ana- yasa Mahkeme- si'ne iptaJ baş- vurusu dilekçesinde özetle şu nok- taiar uzennde durulacağı öğrenıl- di: "1- Devletın nıteliğı, anayasanın 2. maddesine göre 'hukuk devleti- dir' ve "hukukun ustıinlugune 1 da- yanır. Ülke sınırları ıçınde her şe- yin hukuka uygun yürumesi ge- reklıdir. Olağanustu hal ya da sı- CÜNEYTARCAYÜREK yazıyor Nereden Bakarsak Bakalım ANKARA —TO'nünBüyü- kelçı Kandemır'e sözlü taiı- mat vererek ABD'deki Erme- nılerle yapacağı göruşmeler- de soruna bir 'orta yol' bul- masını istediği yolundaki ha- berle başlayan gelışmeler, gı- (Arkası Sa. 14, Su. l'de) Çıkanian karar- namenin bu ilke ıle uyuşması ge- reklidir. Kanun hukmünde ka- rarname, devle- tin nıteliğinı göz ardı edemez. 'Örntgin yargı denetimi yoktur' diye- mez. Çıkanian karar genel hu- küm getirmek- tedir. Ozgürlük kısıtlaması so- mut ve özel ko- nularda olabilir,' ama genel ola- rak kısıtlaya- mazsınız. Bu açıdan, Anaya- sa Mahkemesi'nin alacağı karar bir ilke karan oJacaktır. Bu konu- daki boşlugu da dolduracak, gö- rüş belirtecekhr. Çünkü devletin nıteliği hiçbir şartta yok sa- yılamaz. 2- Uzun süre, olağanüstü hal, sıkıyönetim oluşturma diye bir yetkı yoktur. Acil ve fıili zorluk- kıyönetim gıbi uygulamalar da lar nedeniyle kanun hukmünde hukuka uygun olarak yurürnelidir. (Arkası Sa. 14, Sü. S'de) Piyasada sahte Karakav a tahvili Kadıköy'de bir bankada her biri 1 milyon değerinde olan 52 adet sahte Karakaya Barajı tahvillerini paraya çevirmek isteyen ve kendisini müteahhit olarak tanıtan bir kişi gözaltına ahndı. tstanbal Haber Servisi — tstan- bul'da bk kişi, eltndeki sahte tah- villenn kuponlarını Kadıköy'de bir bankada tahsıl ettırmeye çalı- şırken yakalandı. Emlak Bankası'nın Kadıkö) Al- tıyol Şubesi'ne önceki gun gelen Vebbi Unal (59), elindeki Başba- kanltk Toplu Konut ve Kamu Or- taklığı ldaresi Başkanlığı tarafın- dan çıkartılan ve her biri 1 milyon lira değerindeki 52 adet Karaka- ya Barajı tahvillerinin mayıs ayı- (Arkası Sa. 14, Sü. 3'de) Cumhuriyet K İ T A P Sözcükler ardında ölümsüzlük Melih Cevdet Anday'm "Sevişmenin Güdüklüğü ve Yücelıği" kıtabını Atdla Bırkıye, "Raziye" romanmı Muzaffer Buyrukçu tanıttı. Tomris Uyar'ın Sekizinci Günah'ı Uyar'ın son dönem öyküleri "Sekizinci Günab"ta bir araya geldı. Sırma Köksal, "Dızboyu Papatyalar" ile "Sekizinci Günab"ı karşılaştırdı. Bugün ve her cuma Cumhuriyefle Cumhuriyel B İ L İ M TEKNİK Özel Ayın dosyası: Patent sıstemı Asimov En tathmn peşınde Cousteau Dünya Günü'nden mesaj Sağlık 50'de gençliğı yaşamak Doğa Su içınde uyumanın sım Bilgisayar Dısketlerı tanıyın Yılmaz/Çuhruk Gürültünün kahcı zarurlan Tıp Romatizmanın nedeni virüder mı? Kozmetik Koku bombalartmn sım Yann ve her cumartesi Cumhuıiyefle Yıldıran sorgııIstanbuVda 1 Mayıs olayları için gözaltına alınan 3060 kişi salıverildi Sorguları 39 saat içinde tamamlanan 3 bin 304 kişiden halen gözaltında tutulan 244 kişi bugünden itibaren DGM'ye sevk edilecek. Felç olan İTÜ öğrencisi Gülay Beceren suni solunum cihazına bağlandı. İstanbül Haber Servisi — 1 lann sorgularının, "daha öoccden Mayıs'ta Istanbul'da gözaltına şube kayıtlanna fişlenenler" ay- aJınan 3 bin 304 kişiden 3 bin rıldıktan sonra hızla tamamlandı- 60'ının sorgulan 39 saat içinde ta- ğını, gözaltı durumları siıren 90'ı mamlanarak serbest bırakıldı. isçı, 81'i universite öğrencisi, 10'u Poliste gözetim durumları suren lise öğrencisi, 4'ü raemur, 59'u 244 kişinin ise bu günden itibaren serbest meslek calısanı 36'sı bayan ÎDGM'ye sevk edileceklen bildi- toplam 244 kişinin hakkmda "Toplantı ve Gösteri Yâriıyüşle- (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) GÖZALTINA ALINANLARIN LİSTESİ 14. Sayfada nldi. Yetkililer çoğu "Knşku Bzerine" gözaltına alınan sanık- Bakanlar anlaşaımyor141,142 ve 163, maddelerde değişiklik için ÖzaVın tatilden dönmesibekleniyor BAŞKENTTEN Çatlak Var AHMET TAN ANKARA — Hukumette 141-142-163 çatlağı var. Çatlağ] lehimlemek için Başbakan Akbulut çalışıp duruyor. Akbulut, "Bu Bakanlar Kornla'nda, iıç maddeye son biçimi verilecek" dedigi halde paket ele alınmadı Alınmamasının nedeni çok açık. "Lebjmlejeyim" derken çatlağı daha da büyütmemek. Üstelik, çatla- (Arkası Sa. 14, Sü. 7'de) ANKARA (Cumhuriyet Burosıı) — Bakanlar arasın- daki görüş aynlıklan nedeniyle Turk Ceza Yasası'mn 141, 142 ve 163. maddelerinde yapılacak değişiklıklerin ge- lecek yasama dönemine kalması olasıhğı belirdi. Baş- bakan Yıldınm Akbulut, Bakanlar Kurulu'ndaki göruş farklannı ortadan kaldırmaya çalışacak. Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Mehmet Yazar, konunun muha- lefetle de görüşülerek uzlaşma yollan aranması gerekti- gini söyledi. önceki gün yapılan dört saatlik Bakanlar Kurulu toplantısında çözüme kavuşturulamayan deği- şıklikler konusu, Cumhurbaşkanı Türgut Özal'ın Anka- ra'ya dönmesinden sonra gelecek hafta yeniden ele almacak. Başbakan Akbulut'un, önceki gunku Bakanlar Kurulu toplantısında ele alınacağını açıkladığı taslak, hükümet üyeleri arasında farklı yaklaşımların yoğunluk kazan- ması nedeniyle tasarıya dönuşturulemedı. Akbulut, bu konudaki görüş farklıhğını "Hem böluculüge fırsat ve- recek ve hern de laiklige karşı hareketlere fırsat verecek duzenleraelerde tedirgin olan arkadaslarımız var" söz- lerıyle açıkladı. Devlet Bakanı Mehmet Yazar da "De- gtsik goruşler var" diyerek hukumet ıçindeki farklı >*ak- laşımlan anımsattı ve "Zaten iki üç alternatif sunulma- sı da farklı görüşlerin mevcudiyetini ifade etmektedir" dedi. Devlet Bakanı Mehmet Kececiler de Bakanlar Ku- rulu'nda, "gonislerin serbestce açıklanması, ancak parti karulmaması" konusunda uzlaşma sağlanabileceğini söyledi. (Arkası Sa. 14, Sü. S'de) KUTLU-SARGIN DURUŞMASINA 1000 AVUKAT Haberi 11. Sayfada GÜNÜMÜZDE ALEVÎLÎK SEMAH — Cem torenlerinde dönıilen semablar yoğunluğun doruga ulaştıgı anlar. Setnahlar tam bir annma ve Tann'yla butunleşme anı. Semahı dönen de olnrdugn yerde "Allah" diyen de bir tek sey diişüniiyor: Tann'yla bütünleşmek (Fotograf: Fnat Kozluklu) Alevi-Sünni çatışması neye dayanıyor? \3Alevileri ne kadar tamyoruz?'• Alevilerin âdetleri ve gelenekleri nelerf \3Alevilik nasıl doğduy Anadolu'da nasıl gelişti?'DKurtuluş Savaşı'nda ve cumhuriyetin kuruluşundan sonra Aleviler. D Alevi-Sünni mezbepleri arasında ne tür farklılıklar var?\3Diyanet İşleri'nin Alevilere karşı tutumu. u Alevilerin siyasi bayattaki rolleri ve egilimleri. ^Alevilik bugün nasıl yaşıyor: Cem törenleri ve 'deaelik' nedirf Aleviliğin dünü ve bugünü İlhan Selçuk-Gencay Şaylan-Şenay Kalkan yazdı P A Z A R G Ü N Ü C U M H U R İ Y E T ' T E OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK Ürkütücü Bir ThbUk.. Bir ulkede 1 Mayıs resmı bay- ram günü olmayabilır; Türkıye- de ışçi bayramı "resmen" onay- lanmış değıldır ve bu bir yasa sorunudur. Ancak bir ülkede demokrasi geçerlıyse; yurttaşlar, kurumlar, sendikalar, siyasal partiler şu ya da bu gerekçeyle toplantı yapa- bilmelıdırler; gosterı yüruyüşü duzenlemek en doğal hak sayıl- malıdır. Bu toplaniınm, milin- gın, yürüyüşün veya gostertnin ıçeriğmı, konusunu, amacını saptamak da duzenleyen kişi ya da kurumun hakkıdır. Turkıye'de temel sorun şudur "İnsan Haklan ve Temel Ozgür- lükler Sözleşmesi" ulkemizde geçerli değildır; toplantı ya da gosteri yüruyüşü yapmak ozgitr- lüklerı yok editmiştir. Yürutme ya da başka deyişle hükümet ve emrindeki makamlar bu konu- da yetkilidirler; işlerine geldiği zaman mıting, toplantı veyürü- yüş yapma izni verîrier, işlerine gelmediği zaman vermezler. Bu konuda vatiler, hukümetten emir alırlar. Turkiye'de bugtinkü "flüi du- rum"a göre de Başbakan adımı- nı atarken Cumhurbaşkanı özal'ın iznini almaktadır. Kısa- cası yasalar antidemokratiktir, (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) • Ortadoğu'da ılık bahar 'Tarihi' Mubarek-Esad göruşmesi, Mısır-Surıye ilişkilerınde yeni bir sayfa açtı. 3. Sayfada • Ankara, füzetere temkinli yaklaşıyor NA TO savunma bakanlan, nükleer modernizasyonu görüşecek. 3. Sayfada • Yazar-başkan dönemi Macarıstan Geçıcı Devlet Başkanlığı ve Parlamento Başkanlığı'na seçilen Goencz'in ilk icraatı başbakan atamak oldu. 3. Sayfada • Irkçıhğa karşı müzik bayrağı Mandela onuruna verılen konser, pop ve caz devlerini bir araya getırdı. 4. Sayfada U Vergl, geiir dağılımım düzettmeli Muhalefette vergi reformu ciddi bulunmuyor. Hükümetin yapısının reforma mtisait olmadığı savunuluyor. Ekonomide • Cola savaşı genişiiyor Bakkalların colalı içeceklere karşı başlattıkları boykota, îzmir'de TANSAŞ da katıldı. Ekonomide • Beşiktaş'ın hedefi 2. kupa Beşiktaş Teknik Direktöni, 'Lig şampiyonluğunu da aynı hızla yakalayacağız' dedı. Sporda 1 Zıt rollerin oyuncusu I Mıchael Douglas 'la başrolu \ paylaştığı son filmı 'Güller j Savaşı'ndan sonra Kathleen Turner, şımdı de Broadway 'de sahneye çıkıyor. Arka Sayfada • Oğrenci şehri: Anadolu Universitesi Anadolu Universitesi, havaalanı, hastanesi, otelı ve TV studyolarıyla Eskışehir'de ayrı bir kent görunumü veriyor. Arka Sayfada 'Nükleer modernİTjasyon yok' Bıısh'tan stirpriz açıklama ABD Başkanı, ülkesinin Avrupa'daki nükleer silahlarda modernleştirme programından, "Doğu Avrupa'daki son durum" nedeniyle vazgeçtiklerini bildirdi. Dış Haberler Servisi — ABD, Avrupa'daki nükleer modernizas- yon planlannı iptal ettiğini açık- ladı. Açıklama, dün Washıng- ton'da sürpriz bir basın toplantı- sı duzenleyen ABD Başkanı Ge- orge Basfa ve BrüksePde NATO'- lu muttefikleriyle biraraya gelen ABD Dışışleri Bakanı James Ba- ker tarafından yapıldı. Başkan Bush, Beyaz Saray'da duzenlediği basın toplantısında, "Dogu Avrupa'ya demokrasinin gelmesi ve Sovyet birlikierinin çekilmesi' nedeniyle, Avrupa kı- tasında bulunan kısa menzilli nukleer silahlarda modcrnizasyo- na gıtmeierine gerek kalmadığım söyledi. Bush, bu çerçevede, mo- dernleştirilmesı, NATO içinde uzun süredir tartışma konusu olan Lance füzelen ve nükleer toplann yerleştirilmesi programından vaz- geçildiğini açıkladı. Bilindiği gıbi, Lance füzelerinin modernizasyonu konusunda NA- (Arkası Sa. 14, Su. S'de) ABROMOWITZ 'MESAJLA' İLGİLİ LİDERLERE GÖRÜŞ SORDU 14. Sayfada Şorun 'top' Ingiltere'ye gönderildi Irak tarafından üretildiği iddia edilen 'süper top'un parçalanndan biri olduğu şüphesiyle Haydarpaşa Gumruğu'nde ei konan 'boru' bu sabaha karşı uçakla îngiltere'ye gönderildi. 3. Sayfada AKBULUT'UN IRAK GEZİSİ BUGÜN BAŞLIYOR 3. Sayfada Horzum Komisyonu Şemiler, Taşar'ı suçladı Eski Emlakbank Genel Mudürü Şemiler, 'Horzum Araştırma Komisyonu'nda ifade verirken, Devlet Bakanı Mustafa Taşar ile iki eski bakan ve beş milletvekilini suçladı. Kaya Erdem hakkında da ismi kullanılarak bir şeyler yapılmış olabilir' dedi. 10. Sayfada Azerbaycan 3Türk gazeteci serbest Haber Merkezi — Azerbay- can'a izinsız geçtikleri gerekçesiyle şubat ayından berı Baku'de goz- altında tutulan uç Türk gazeteci- nin serbest bırakıldıkları bıldiril- dı. Istanbul Barosu Başkanı Tur- gut Kazan, Millıyet gazetesinden Rafel Ballı, Mucahit Buber ve Gtt- naydın gazetesinden lrfan Sap- maz'ın serbest bırakılmalan için Sovyet Yazarlar Birliği Başkanı ve Yüksek Prezidyum üyesi Vladimir Vasiliyeviç Karpov'dan yardım is- tendığini, Azerbaycan Barolar Birliği Başkanı Kuliyev'ın dün Is- tanbul Barosu'nu arayarak uç ga- zetecınin serbest bırakıldıklarını bildirdiğim açıkladı. Kazan, uç ga- zetecinın pazartesi gunu ük uçakla yurda döneceklerinı de duy'urdu. GOZLEM UĞURMUMCU Kaç Yılda? 1980 yılından bu yana "enflasyon düştü; düşecek" diye oyalanıyoruz. 1946 yılından bu yana da "demokrasi geldi geliyor" diye çabalıyoruz. Bu gidişle enflasyonun düşeceğı yok Demokrasinin ge- leceği de hiç parlak değil. 1946 yılından bu yana kaç yıl gecmiş? 44. (Arkası Sa. 14, Sü. 7'de)