Katalog

21 MAYIS 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Lobby şirketi • Ekonomi Servisi — Türkiye'nin ilk lobby şirketi, Lobby Kamuoyu llişkileri ve Danışmanlık adı altında İstanbul'da kuruldu. Finans ve turizm sektörleri için uluslararası alanda imaj-lobby çalışmaları yapacak olan şirketin, orta ve uzun dönemde Türk finans sektörünün uluslararası finans dünyasındaki imajını güçlendirmeyi amaçladığı belirtildi. Yönetim Kurulu Başkanlığını Bülent Çorapçı'nın, murahhas üyeliğini ise Necmi Çelik'in yürüttüğü Lobby şirketi, içeriye yönelik bir faaliyet olarak da serbest tartışma forumları düzenleyecek. Enerji-Köprü A tertibi • ANKARA (AA) — Kamu Ortakhğı ldaresi'nce (KOİ) geçen yıl kasım ayında satışa sunulan 100 milyar liralik 2 yıl vadeli Enerji-Köprü A tertibi senetlerin 1. dönem gelir payı ödemelerine bugiin Ziraat Bankası şubelerinde başlanıyor. ASELSA]Vııı satışı • ANKARA (AA) — Türkiye'nin elektronik sanayiindeki en büyük kuruluşu Askeri Elektronik Sanayii AŞ (ASELSAN) halka açılıyor. Şirkete ait hisse senedi satışına, bugünden itibaren lş Bankası şubelerinde başlanacak. Bir süre önce 40 milyar liradan 110 milyar liraya çıkarılan sermayede, ASELSAN ortaklannın kullanacağı rüçhan haklarından geriye kalan 31.7 milyar liralik hisse halka satılacak. Ancak sermayede Türk Silahlı Kuvvetleri'ni Güçlendirme Vakfı'nın yüzde 60 oranındaki payı korunacak, vakfın yönetim ve denetimdeki etkinliği de sürecek. AŞELSAN'ın yarından itibaren halka satılacak bin liralik nominal değerdeki hisse senetleri, tş Bankası şubelerinde 4.200 liradan işlem görecek. TZOB'de Ozbek kazandı • ANKARA (AA) — Türkiye Ziraat Odalan Birliği'nin 17'nci genel kurulu dün yapılan seçimlerle sona erdi. Seçimlerde Osman özbek'in listesi kazanırken, TZOB Başkanvekili Reşit Kurşun yeni yönetime giremedi. Kurşun, özbek'e karşı liste çıkarmıştı. TZOB'nin yeni yönetim kurulu üyeleri şu isimlerden oluştu: Osman özbek, Ahmet Çayırh, Zeki Ünal, Erol Baraz, Mehmet Doğan, Osman Tonyalığoğlu, Nizamettin Aydiş, Cemal Ceneiz, Mehmet Bakır, A.Thsan Kalkan. Yeni yönetim kurulu, önümüzdeki günlerde toplanarak görev bölümü yapacak. KISA KISA Ette htikümet suçlanıyorÜreticiler yüksek kredi faizi ve yem fiyatından yakınırken, kesici tüccar ve toptancı kasap YPK'nın 28 mart tarihli teşvik kararının piyasada dengeyi bozduğunu savunuyor. Et ticareti yapanların ortak görüşü, boykotun fîyatları daha da yukarı tırmandıracağı. TAYFUN DEVECtOĞLU Tüketici protestosuyla gündeme gelen et fıyatlarıyla ilgili olarak, et işinin içinde olan her kesim dev- leti suçluyor. Üreticiler yuksek kredi faizleri ve yem fîyatlarının pahalılığından yakınırken, kesici tuccarlar ve toptancı kasaplar, Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK), 28 mart tarihli teşvik ka- rarıyla piyasadaki dengeyi tama- men bozduğunu ileri sürüyorlar. Et ticareti ile uğraşan kesimlerin bir diğer ortak görüşü de et boy- kotunun fîyatlan aşağı çekmek bir yana, daha da yukarı tırmandıra- cağı şeklinde. YPK, 28 mart tarihinde canlı hayvanm 2678 sayılı kanuna gore kurulmuş ve ruhsat almış özel kombinalara ve Et Balık Kuru- mu'na (EBK) kestiren ve yine bu kombinalara satan üreticilere ki- lo basına 400 lira teşvik primi ve- rilmesi kararlaştırmıştı. Üretici eğer etini satmayıp sadece bu gi- bi yerlerde fason kesim yaptırırsa kilo başına 100 lira teşvik primi al- ma hakkına sahip olmuştu. YPK'nın bu kararına gerekçe ola- rak üretici ve tuccarın hijyenik şartlara uygun kesim yapan yer- lere gitmesini sağlamak gösteril- mişti. Ancak tstanbul Sutlüce te- sislerine kesik et getiren Adapaza- n, Afyon, Konya ve Balıkesirli tuccarlar, YPK'nın bu kararla bir- likte et ticaretini birkac büyük fir- manın tekeline soktuğunu iddia ediyorlar. tddialar arasında Pınar Et gibi zarardaki entegre et tesis- lerinin "çaktırmadan" kurtanlma- ya çalışıldığı şeklinde görüşler de var. Kesik et tüccarları, hayvancı- lıkla uğraşan her yörede EBK'nın ve belediye mezbahalannın bulun- duğunu ve buralarda da sağlık ko- şullarına uygun kesim yapıldığını söyleyerek kararın tamamen bü- yük sermayeye hizmet ettiğini söy- lüyorlar. Teşvik primi kapsamının dar tutulmasıyla teşvik primi ve- ren kombinalara uzak yerlerde be- sicilik yapan üreticilerin mağdur duruma dustuğunu belirten kesik et tüccarları, teşvik kapsamının yaygınlaştırılmaması halinde çok kısa bir zaman sonra bazı büyük şirketlerin et fıyatlarıyla istedik- leri gibi oynayacak bir konuma geleceklerini söylüyorlar. Kesik et tüccarlannm görüşleri arasında "hayali" kesim belgeleriyle devle- tin dolandırıldığı da var. ' Istanbul'un et ıhtiyacının yüz- de 65'inin sağlandığı Sütlüce'de et ticareti yapan her kesim bu işten para kazanmadığını söylüyor. Ke- sik et tüccarlan ve toptancı kasap- lar, zincirin asıl para kazanan hal- kasını semt kasapları olarak gös- terirken, kasaplar da etin kuüanıl- mayıp atılan kısımlarından ve su- rümden kazanarak fiyat duşüren marketlerden şikâyetçi. Kısa bir süre önce kcsıme kapatılan Sütlu- ce, şu anda yalnızca toptancılarla semt kasaplannın buluştuğu bir ticaret merkezi görünümünde. 4 bine yakın semt kasabı et ihtiya- cını Sütlüce'den temin ediyor. tstanbul'a canlı olarak gelen hayvanların kesim işlemleri de Tuzla'da tstanbul Belediyesi'ne ait bir anonim şirket statusünde olan İSMER ve baa semtlerdeki bele- diye mezbahalarında yapılıyor. 1 yıl once hizmete açılan İS- MER tamamen entegre ve çok modern bir tesis. Daha önce Süt- lüce'de bulunan canlı hayvan bor- sası da artık İSMER tesisleri için- de yer alıyor. Anadolu'dan borsa- ya canlı hayvan getiren tüccar, malını komisyoncular aracıhğıy- la toptancı kasaplara pazarlıyor ve bu aşamada kesilen hayvan semt kasaplanna satılıyor. İSMER be- lediyeye ait bir kuruluş olduğu için teşvik kapsamında yer almıyor. Bu yüzden de ancak yarı kapasi- tesinde çalışıyor. Biyolojik arıtma tesisine sahip olan ve kan, kemik, boynuz, tırnak gibi artıklann oğü- tülerek yem fabrikalarınca işlene- bilecek bir hale getirildiği İS- MER'de, kesirmek üzere getirilen ve hastalıklı olduğu anlaşılan hay- vanlar hemen imha ediliyor. Semt belediyelerine ait mezbahalarda ise imha işlemine hemen hemen hiç rastlanılmadığı söyleniyor. Bu- na özel kombınalar da dahil edi- liyor. Et işiyle uğraşan her kesim et boykotunun olumsuz sonuçlana- cağı gorüşünu savunuyor. Yaz ay- larında hayvanın daha az bakım istediğini belirten kesik et tüccar- ları, üretici ve besicinin 15 gün-1 ay gibi sürecek bir boykottan hiç- bir zarar görmeyeceğini ve Kurban Bayramı'dan önce patlayacak olan taleple birlikte et fîyatlarının da- ha yukanlara fırlayacağını belir- tiyorlar. Masraiiarla birlikte besi- ciye yüzde 50'lik bir yük getiren Ziraat Bankası, hayvancıhk kredi- lerinlh ve bir yıl içinde 220 liradan 450 liraya çıkan yem fîyatlarının düşürülmemesi halinde orta vade- de hayvancılığın oleceğini belirten kesik et tüccarları, et fiyatlannın duşmesinin ancak üretici ve besi- cinin desteklenmesine bağlı oldu- ğunu belirtiyorlar. Toptancı ka- saplar da kesik et tuccarian ve be- sicilerle aynı görüşü paylaşıyor. Günde 6 milyar liralik etKimileri döner, kimileri ham- burger adı altında tüketir eti. Ki- mileri luks bir lokantada "Macar gulaş" ya da "boeuf strogonof" yemeye bayılır. Kimileri "Türk pizzası" lahmacundan vazgeçe- mez veya ocak başmda dumanı tu- ten çöp şişten. Kimileri bulamaz ya da ayda bir kez dirhemle ala- bilir. Vejetaryenler ise yemez. Ama birçoğumuz merak bile etmeyiz, merada otlayan hayvanın hangi yollardan geçerek nasıl çatalımı- zın ucuna takıldığını. Çok çeşitli lezzetlere bürünerek önümüze gelen etin çekirdek ure- ticisi, Anadolu'daki köylü. Ayuı zamanda tanmla da uğraşan bu kesim, sütü için besledikleri hay- vanlann yavrulannı 100-150 kg'lık ağırlığa ulaşıncaya kadar besler- ler. Besledikleri hayvan sayısı ise genellikle üçü, beşi geçmez. Hay- van bu ağırlığa ulaştıktan sonra ya Etin altı durak süren yolculuğu Et boykotu b KOYLU KÜÇÜK YET1STİRICILEP HAYVAN PAZARLARI KUÇUK IL VE ILÇELERDEKI KASAPLAR cT TÜCCARLARI (Adapazan, Afyon Trakya. Balıkesir) CANLı HAYVAN KOMISYONCULARI (İSMER) ET VE BALIK KURUMU OZELSEKTOR ENTEGRE ET TESİSLERİ • ANADOLU KARAVAN Kiralama ve Turizm, Mercedes marka motor-karavanları kiralamak için bir fîlo kurdu. Yönetim Kurulu Başkanı llhan Göğüş, Avrupa'nın değişik yerlerinden kiralanmış olan 60 bin adet karavanın Türkiye'ye ziyaret amacıyla geldiğini tespit ettiklerini ve bu nedenle Federal Almanya'daki en büyük karavan kiralama şirketiyle işbirliği yaparak bu yatırıma girdiklerini belirtti. • TUNA TtCARET Akümülatör Ithalat ve Pazarlama fırmasının yeni yeri Topkapı Ticaret Merkezi'nde hizmete girdi. Ekonomi Servisi — Bugün İs- tanbul'da gökyüzüne binlerce ba- lon uçurularak Türkiye çapında et boykotuna "başla" komutu veri- liyor. Tüm Tüketicileri Koruma Derneği ile Türk Kadınlar Birliği- nin birlikte aldığı 15 gün süresin- ce et yememe karan ülke çapında başlatüırken boykot olmah mı, ol- mamalı mı tartışmalan da sürü- yor. Tüketicileri Koruma Derneği Başkanı Mehmet Barak, üretim mallannın fıyatlannı belirleyenleri "derebeyT olarak niteleyerek "Biz üreticileır döşman degiliz, fiyat- lann düşmesini istiyoruz. 15 gün et yemeyerek 7-8 derebeyinin sal- tanatıoa son verecegiz" dedi. 15 gün sürecek olan et boyko- tuna çeşitli kesimler destek verir- ken, bazı kesimlerin de boykota karşı çıktığı gözleniyor. Boykotun başlamasıyla ilgili bir basın top- lantısı yapan SHP Istanbul tl ör- gütü Başkanı Ercan Kanıkaş, İs- tanbul'daki tüm SHP örgütleriy- le belediye başkanlarırun boyko- tu destekleyeceklerini söyledi. Türk-lş Genel Sekreteri ve Tek Gıda-lş Sendikası Genel Baş- kanı Orhan Balta da et boykotu- na katılmalan için Tek Gıda-lş üyesi 170 bin işçiye çağnda bulun- du. 10 işçi sendikası da ortak imzalı bir açıklamada, "Et yiyebilmek için et boykotu" sloganıyla eyle- me katıldıklarını açıkladılar. Laspetkim-lş, Tümtis, Belediye-tş, Tek Gıda- Gemi lş, Hava-lş, Özdemir-tş ve Otomobil-lş sendi- kalanmn imzaladığı ortak bildiri- de, insan yaşamı için vazgeçilmez protein kaynağı olan etin, artık iş- çilerin ve ailelerinin çok ender yi- yebildikleri bir gıda maddesi ha- line geldiği vurgulandı. Cumhuri- yet Ege Bürosu'nun verdiği habe- re göre ise Izmir'de birçok dernek ve kuruluş, et boykotunu başlat- tı. Boykotu başlatan kuruluşlar adına yapılan açıklamada, "Kam- panyanın asıl amaa, tanm ve hay- vanahk alanında sakat politika- lar uygulayan hukumete ibtardır" denildi. Öte yandan et boykotuna karşı çıkanlar da bulunuyor. Aııtalya Ziraat Odası Başkanı Cemal Sön- mez, et boykotuna karşı çıkarken, yaş meyve-sebze boykotunun ya- pılmasını önerdi. Setbir'den Or- han Kilercioğlu imzasıyla yapılan açıklamada ise "eti ucuzlatmanın boykotla olma>acağı. ancak üre- timi ve verimi artürmakla münı- kün oktnğa" belirtildi. Ziraat Mü- hendisleri Odası da et boykotunun çözüm olmadığını belirtti. Oda Başkanı Mafair Gürbüz, "Et Hyat- lan arz yetmezligine bağlı olarak artmaya devam edecek" dedi. Ka- saplar Derneği, Köy-Koop lzmir Birliği ve Veteriner Hekimleri Odası tzmir Şubesi ise besicileri zor durumda bırakacağı gerekçe- siyle boykota karşı çıktılar. Tüketici yasayla korunmaz'Ekonomi Servisi — Türk Sana- yicileri ve Işadamları Derneği (TÜStAD), Türkiye'nin, tüketici- yi koruma mevzuatının bolluğu- na karşın tüketicisini en az koru- yan ülke olduğunu vurgulayarak, bir "alusal tüketicinin konınraa- sı polilikası"nın oluşturulmasını istedi. TÜSİAD'ın "AT'de Tüketici- yi Koruma PoliUkalan ve Tiirki- ye'de Durum" isimli raporunda, tüketicinin yasaJarla değil bilinç kazandınlarak korunabileceği be- lirtilerek Türkiye'deki konuya iliş- kin mevzuatın, çok dağınık, eski ve işlerlikten uzak olduğu vurgu- landı. "Tüketicinin korunması sa- dece yasa çıkarmakla sağlannuz" denilen raporda, kısa dönemli tedbirlerin dışında sürdürülecek eğitim progTamları ile uzun vade- de bir ulusal tüketici politikasımn oluşturulması gerektiği belirtile- ıdc şöyle denildi: "Geneide tüketicinin korunma- sı fikri. kamuoyunun gündemin- de turulmaiı ve tüketiciler kitle ile- tişim araçlan, dernekler, meslek kuruluşlan ve hiikiimetin ortak- laşa yüröteceği bir politika çerçe- vesinde haklannı aramaya yön- lendirilmelidir. AT'ye girmeyi he- KORUMA İstanbul Merkez teşkilatında görevlendirilecek PAZARLAMA ELEMANLARI arıyor. —Üniversite mezunu (Kimya Mühendisi) —Oto ehliyetli —İngilizce veya Almanca bilen —Pazarlama konusunda deneyim tercihtir. Izmit fabrıkasında görevlendirilecek, çok iyi derece İngilizce ve Almanca bılen. Y.KİMYA MÜHENDİSLERİ ve KİMYA MÜHENDİSLERİ arıyor. Her ıkı gorev ıcın. 35 yasını gecmemıs ve askerlıkle ihskısı bulunmayan adaylann. Koruma Tanm llaçları A.S. İstanbul, Tophane Denızcıler Sokak No l3Endustn llıskıien Müdurluğu ne rıhsen veya resimlı ozgecmıslenni ıçeren mektupla muracaatlan nca olunur SANTRAL HCKDftMO defleyen ülkemizde, lopluluktaki konnyla ilgili çalr$malar takip edilmeli. bu yöndeki çalışmaJar devlet teşkilatının en ust dnzeyin- de yer alan ve görevi sadece lüke- ticiyi korumak olan bir birimin görevlendirilmesiyle yunilulmeli- dir. Olnşturulacak uzun vadeli ulasal tüketici politikası, siyasi çı- kar kaygılannda uzak lutulmalı- dır." Anayasamn öngördüğü şekilde "tüketkilerin kendUerini konıyu- cu girisimleri teşvik edici" yönde hiçbir yasal duzenlemenin yapıl- madığı vurgulanan TÜStAD ra- porunda, antikartel yasasına da değinilerek "1989 yıh sonlanyla 1990 yılı başlannda en kapalı re- jimlerin açıklık yolunu seçtiği bir dönemde, sonuncu antikartel ya- sa tasansının kamuoyuna açıklan- madan. kapalı kapılar ardında lartışılmasının nedenlerini anla- mak mümkün değildir" denildi. Raporla ilgili olarak bir açıkla- ma yapan TÜStAD Başkanı Cem Boyner de tüketiciyi korumak ko- nusunda fikir ortaya atmak ka- dar, doğru uygulanmasından da kendilerini sorumlu hissettikleri- ni belirterek şöyle dedi: "Kendi nakkuu konımasını bil- meyen halkı, sadece yasalaria ko- ruyamazsjnız. TİISİAD olarak bu bilincin gelişmesine önayak ol- maktan gunır duyuyonız. Ancak tam koşullan beniiz oluşraamış bir piyasada normal dışı uygula- malar karşı»ında, loplu boykot hareketlerinin kontrolden çıkması halinde topluma yarar yerine za- rar getinmesi ihtimali vardır. Özel- Ukle siyasi amaclarta oluşacak lus- kırtmalann, haikın bilinçlenmesi ve .serbest piya&a ekonomisine fa- turası ağır olabilir." celep adı verilen aracı tüccara ya da hayvan pazarına götürülerek yorenin kasabına satıhr. Köylü bu ağırlığa gelen hayvanı satmak zo- rundadır, zira o andan sonra hay- vanın kilo alroası ve sağlıklı bir şe- kilde gelişebilmesi için kuru yemle beslenmesi gerekir. Buna da köy- lunun ne parası yeter ne de damı. Köylünün hayvanını satın alan ka- sap hemen keser ve satışa sürer. Köylüden mal alan celep ise doğ- rudan doğruya bunu besici tücca- ra satar. Besici tüccann işi hayvanı ahırda besleyip kilo aldırmak ve gereken ağırlığa ulaşınca satmak- tır. Ahır besisine alınan bir büyük- baş hayvan iyi bakım yapıldığı takdirde günde ortalama 700 gram kadar et ağırlığı kazanır. Buna gö- re 150 kg iken ahıra bağlanan bir dana yaklaşık 5 ay sonra 250 kg'lık et ağırlığına ulaşır. Besici bu 5 ay boyunca yem, bakıcı, ilaç, vs. olmak üzere hayvan başına her gün 7500 liralık masraf yapar. Hayvan 250 kg'lık optimum ağır- lığa ulaştığında yine el değiştirme vakti gelmiş demektir. Bu defaki "sahip" kesici tüccardır. Kesici tüccar 250 kg'lık hayvanı kilosu 8.500 (geçen haftaki fıya:) liradan alır. Malı ya kendi tesislerinde ya da bölgedeki bir başka mezbaha- da keser. Kestiği hayvanları doğ- ruca tstanbul Sütlüce'deki beledi- ye tesislerine götürür. Yol masra- fı ve nakliye sırasında hayvanın verdiği fire maliyetin üstüne biner. Kesici tüccar tstanbul'a geldiğin- de elinde etin yanı sıra deri ve sa- katat gibi ayrıca pazarlanacak iki mal daha vardır. Kesici tüccar eti Sütlüce'deki toptancı kasaba satar. Bu noktada kilo fiyatı yine yak- laşık 8.500 liradır. Kesici tüccann kâr kalemlerini sakatat ve deri oluşturur. Toptancı kasap yakla- şık 8.500 liradan aldığı ette kilo başına yaklaşık 200 lira kadar rü- sum, borsa harcı ve tahsilat mas- rafı yapar. Ortaya çıkan maliyetin üstüne kilo başına 150-200 lira ka- dar bir kâr ekleyip eti Sütlüce'ye gelen semt kasaplanna satar. Ka- saplar da yüzde 20-25'lik kâr mar- jıyla eti tüketiciye ulaştınr. Bu kâr marjı halk pazarlannda ve süper- marketlerde yüzde 10'a kadar du- şer. lşte, tstanbullunun günde 500 tonu aşan et tuketiminin yüzde 65-70'lik bölümünde yaşanan tra- fik budur. Köylünün damında do- ğan hayvan belli bir kiloya ulaş- tıktan sonra celebe, hemen ardın- dan besici tüccara, kesimlik hale gelince kesici tüccara, kesici tüc- car tarafından kesildikten sonra Sütlüce'deki toptancı kasaba, top- tancı kasaptan semt kasabına, semt kasabından da tstanbul hal- kına ulaşır. Günde en az 6 milyar liralik et tuketilen dev bir pazara. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Ekonomik Tabloya TRT Dışından Bir Bakış Ekonomimizin fevkalade güzel bir gelişme içinde olduğu- nu eksik olmasın TRT bize sık sık duyuruyor. Geçen hafta Sayın Cumhurbaşkanı'na verilen ekonomi brifingi sonrasın- da da TRT tetevizyonu ekonomideki gelişmelerin fevkalade memnuniyet verici olduğunu duyurdu. Türkiye halkı ekono- miyi bu duruma getirenlere ve TRT'ye kuşkusuz şükran borç- ludur. Bu 'fevkalade güzel' tabloyu meydana getiren başlıca un- surlara şöyle bir göz attığımızda ne görüyoruz acaba? DİE'nin belirlemesine göre bu yılın ilk üç ayında sınai üre- timde hatırı sayılır bir reel büyüme söz konusu. Tarım kesi- minde de son yağışların olumlu etkisi olduğu belirtiliyor. DPT, şu ana kadarki gelişmelen değerlendirerek 1990 yılı için ön- görülen yüzde 5.7'lik GSMH büyüme hızı hedefinin yakala- nacağını, hatta belkı biraz aşılabileceğini belirtiyor. Yani üre- tim ve milli gelir cephesindekı gelişmelen şimdilik olumlu say- mak mümkûn. Enflasyon cephesine döndüğümüzde tablo biraz kararma- ya başlıyor. Gerçi DPT yetkilileri kendi belirledikleri hedef olan yüzde 54'lük GSMH zımni fiyat deflatörü rakamını tutturacak- larına inanıyorlar, ama şu an için 12 aylık fiyat artışları hâlâ yüzde 60'larda seyredıyor. Özellikle tüketici fiyatlarında yılın ilk dört ayındaki artışlar yuzde 60ın altında bir yıl sonu ra- kamını tutturmanın hiç de kotay olmayacağını düşündürüyor. Enflasyonun temel nedeni olan kamu açıklarına baktığı- mızda tablonun biraz daha kararmaya başladığını görüyoruz. Bütçe açığının bu yılın ilk dört ayında geçen yılın eşdönemi- ne göre yüzde 204 artarak 2.8 trilyon liraya yaklaştığı görü- lüyor. Vergi gelirlerinde yüzde 86'lık bir artış var, ama bütçe giderlerindeki artış yüzde 93'ü buluyor ve açık büyüyor. Üs- telik devletin bütçeden yatırım yapmaktan âdeta vazgectiği bir ortamda açık büyüyor. Yılın geri kalan kısmında memura yeniden zam yapılırsa (ki mutlaka yapılacak) ve yatırımlara biraz hız verılirse yıl sonundakı bütçe açığının öngörülen 105 trilyonluk rakamın çok üzerine çıkması işten bile değil. Pekiyi kamu kesimi böyle büyük açıklar vermeye devam ederken 'para programı' nasıl oluyor da uygulanabiliyor? Bu- nun sırrı kamunun, yani Hazine'nın görülmemiş boyutlarda borçlanmaya gitmesi. Böylece şimdilik para programı uygu- lanabiliyor, ama gelecek yıl için çok daha büyük kamu açık- larının, bütçe açıklarının tohumu ekilmiş oluyor. Ayrıca 25 trilyon lira dolayında kaynak gerektireceğı hesaplanan tahıl alımlannın nasıl finanse edileceği konusu da askıda. Yani aslında yapılan şey kamu kesiminin finansman açığını ora- dan oraya kaydırmaktan ibaret. Korkarım bu açığın bedelini er geç gene enflasyonla ödeyeceğiz. Dış ticarete geldiğimızde tablo büsbütün kararıyor. Mart ayı dış ticaret rakamları henüz açıklanmadı, ama yılın ilk iki ayı sonunda 1 milyar doları aşan dış ticaret açığının mart so- nunda 1.6 milyar doları aşabileceği belirtiliyor. Mart sonra- sında ihracatın daha da yavaşlayabileceğini, buna karşılık canlanan ekonomiyle birlikte ithalatın daha da hızlanabile- ceğini tahmin edenler çoğunlukta. Bu durumda Türkiye'nin dış ticaret açığının büyük bir hızla büyüyeceğini tahmin et- mek çok zor değil. İhracatı caydıran ve ıthalatı özendıren kur- lardaki gelişmelerin turizm gelirlerini bu yıl nasıl etkileyece- ği henüz tam kestirilemiyor, ama bu kurlarla döviz gelirlerin- de beklenen sıçramayı gerçekleştirmek de kolay olmayacak herhalde. O halde umudumuz Türkiye'ye yönelik sermaye ve 'sıcak para'da. Doğrudan yabancı sermaye girişinin hızlandığı söy- leniyor. Kur ve faiz arbitrajından yararlanan sıcak para gıriş- leri de herhalde sürüypr. Bu sıcak para akımının ne zaman tersine döneceği ise kilit soru. Bir noktada, dış ticaret açığı- nın hızla büyümesi döviz arz ve talebıne ciddi biçimde yan- sıdığında ve TL'nin "aştrı değerlenmiş" olduğu kanısı yay- gınlaştığında bugünkünün tam tersi de olabilir ve Türk Lira- sı'nın büyük bir hızla değer yitirmesi gündeme gelebilir. Bu- nun diğer göstergeler ve dengeler üzerindeki etkisi de bü- yük olabilir. Bugün eldeki verilerle görünen tablo bu. Çok mu parlak bu tablo? Eğer TRT'ye ve resmi beyanlara inanmıyorsanız biraz rakamlara bakın ve kendiniz karar verin. DÖVİZ KURLARI Dövizir Cinsi 1 ABO Dolan 1 B.AIman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 İsvtçre Frangı 100 italyan Liretı 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış^ 2550.89 1545.43 1941.74 219.67 74.78 404.84 654.07 458.67 1374 99 423.38 1814.93 210.21 16.71 8774.38 4314.82 680.15 Döviz Satış 2556.00 1548.53 1945.63 220.11 74.93 405.65 655.38 459.59 1377.75 424.23 1818.57 210.63 16.74 8791.96 4323.47 681.51 Efektif Alış 2548.34 1543.88 1908.73 219.45 73.51 400.79 642.95 458.21 1373.62 419.15 1813.12 206.64 16.54 8625.22 4310.51 668.59 11 MÂYIS Efektif Satış 2563.67 1553.18 1951.47 220.77 75.15 406.87 657.35 460.97 138188 425.50 1824.03 211.26 16.79 8818.34 4336.44 683.55 INGILTEREDE İNGİLİZCE ^ılboyu. herkese. her yaşa Isterseniz aile yanında. isterseniz otelde. kampüste. yuftta veya özel dairenizde konaktama. Çok zengin sosyal ve sportif aktivltelerle • Yoğun. helandırılmış çok yoğun kurslar • Yaz okullan -• Çocuklar ve gençler İçin • Yaş gruplarına özel kurslar • Yönefici ve Işadamlarına özel kurslar • Mesleki kurslar • ingilizce öğrefmenlerine özel kurslar • Snav haarlama kursları hgilizce her fürlü kurs BARAT - Yurtdışı üsan Okullan Temsllclllğl Ablde-I Hürrfyet Cd. Yonca Ap. No. 282 Kat 4 D. 12 80270 Şlşll / İstanbul _Tel: 147 44 88 - 146 43 57 Fax & Telesekreter: 131 29 42 Telex: 39644 cya tr DUYURU 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 31. ve 32. maddeleri çerçevesinde 9.5.1990 tarihinden itibaren, SERİA 016 numarası ile aracılık faaliyetinde bulunmak üzere, Borsa Bankerlik Belgesi almış bulunmaktayız. 4 Haziran 1990 itibariyle İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda faaliyete geçeceğimizi ve hizmetinizde olacağımızı saygıyla duyururuz. DEHAMenkulKıymetlerAŞ.