Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 29 NİSAN 1990
fllıaıı Selçuk
HIFZIVELDET VELİDEDEOĞLU
1990"lı vılların ı!k nısan ayı ıçındeyız Bu yazı, as-
Imda, nısanın ılk gunu çıkacaktı Son hastalık \ e has
taneseru\enı"nısanbır 'surprızıneengeloldu Doğ-
rusunuıstersenızbu.bırsurpnzdedeğıl IlhanSelçuk
gıbı unu vabancı ulkelere yay ılmış bır vazarın benım
koşemde tanıtılmasınagerek yok Zaten amacım bu
değıl Ilhan Selçuk şımdı>edeğın berunı ıçın bırdeğıl,
bırkaç vazı yazdı Bendeonutanıtmak amacı>lade-
ğıl gonul boreumu odemek, duygulanmı okurlaruna
ulaştırmak ıçınkalemeah\orum bu vazıyı
Evet, 1990'larınılknısanavııçındevızhenuz Eskı
zamanlardan ben baharın bu ılk a> ı her toplum tara-
fından canlılığın, verımlılığın, dırılık ve dınvlığın sım-
gesı olarak kabul edılmıştır Çunku doğabuavdatam
uvanmava, çıçekler açmava ba^lar, kırlar veşıl çımen-
lerle ve papatyalarla bezemr, ağaçlar v apraklanır, > erlı
ve goçmen kuşlar cıvıldaşır Bu nedenle nısan, sanı-
rım herkesçeençoksevılena\dır
Şımdı venıden İlhan Selçuk'a donelım 1988 yılının
yazındaart ardagelen hastalıklar veamelıyatlar, ame-
lıvatvarasınınbır turlu kapanmamasınedenıvleyaz-
maısteğımıvıtırıp bırkaç ayçalışma>aaravermıştım
Benım sonbahanmın artık kışa donuştuğunu sanıvor-
dum O vılın ekım avı başlarında bır gun Cumhunyet'ı
açınca tlhan Selçuk'un bana vonelık vazısını gordum
Neredev se butun Cumhurıvet okurlannı temsıl eden
otorıter \edıkkatlı bır oku> ucu edası> la aşağı > uka
rı şovle bıtırıvordu vazısını "Velıdedeoğlu hocamız
amelıvat olmuş, bana ne Sureklı sancıları varmışba
na ne Ben pazar gunlen Cumhurıyet'ı açtığımda ıkın-
cı sayfada Velıdedeoğlu'nun yazısını gormek ıstıvo-
rum"
Unlubırokurumunvebuyukbırdostunuyarısıy-
dıbu Toparianmavaıralıştım 31 Ekırn 1988'deyenı-
den her pazar >azma>abaşladım Baştabelırttığım 1
nısan pazar gunu dışındayazılarımkesıntısızgıdıyor
Ekım 1988'denberı tlhan Selçukıçınbırvazıvazma-
yı tasarlı>ordum, amaolav lar o kadar hızh ulkeso-
runları ve konular o kadar guncel ıdı kı, bır buçuk yıl-
dırozelnıtelıklıbuvazıvıkalemealmavabır turlu fır-
sat bulamadım Ama şımdı, her ne olursa olsun,
199O'lı yıllann ılk nısan a>ını kaçırmak ıstemedım
Çunku Ilhan, duşunsel yaşamında her zaman baha-
rı vaşavan, her an venı fılızler veren bır vazar
1990'ların baharında onun ustüne bırkaç satır yazmak
ıse benım ıçın bır zev k ve buyuk mutluluk
• * *
1914 >ılında Çorum Idadısı'nde (ortaokulunda)
"Iktıtaf" adh bır kıtap okurduk Okuma dsrsıne oz-
gu olan bu kıtapta görgu veahlak kuralları, turlu ata-
sozlerı, kısa fıkra ve öykuler \ ardı Şımdıkı duşunce-
me gore, ıçınde yazılardan çoğu Fransızcadan çev
rılmıştı, çunku ıçenğınde Ezop'tan, La Fontaıne'den
masallardavardı Sa>falardanbırınıyanlamasınatu-
mu> le kaplayan bır resmı hıç unutamam Kesme taş
tan vapılmışgenış kemerlı bır kopru Bır ucunda se
pet ıçınde kundaklı bırbebek var Az yukarısında bır
delıkanlı, köprunun doruk noktasında olgun bır genç,
öbur >ana ınış yolunun vansında kara sakallı, elın-
de kapalı bır şemsıve tutan orta vaşlı bır kışı ayaktadu-
ruvorlar Kemerın toprakla bırleştığı \erde ıse bır ta-
bureye oturmuş, ıkı elıyle tuttuğu bastonuna çenesı-
nı dayamış ak sakallı bır ıhtıyar yer almış Bu resım-
dekı fıgurlerın uzerıne, bebekten başlayaıak sırasıy-
la "doğuş", "ılk bahar", "vaz", "sonbahar" "kış" va-
zılmıştı Oğretmenımız bu resmın, ınsan omrunün
turlu evrelerını mevsımlerle temsıl ettığını (sımgele-
dığını)anlatmıştıbıze-
Genış kemerlı taj koprünun altında ıse küçük bır
derenın ıkı vanında vaprakh \e çıçeklı ağaçlar, elın-
de bastonla dımdık > uru>en genç bır ınsan resmı yer
almıştı Yıneöğretmerumızınso>ledığınegöre, haya
tının kış mevsımını vaşayan ak sakallı ıhtıvar kışı ölup
de köprunun altında çennetı temsıl eden bahçevegı-
rınce >enıden gençleşıp dımdık oluyor ve artık sonsuz
yaşamına geçıyordu
Ben şımdı omrumun kış mevsımını yaşıyorum Çok
sevgılı ve değerlı dostum Ilhan Selçuk ıse kendısını
hukuk fakuitesınde tanıdığım gunden ben- kafaca
hep bu köprunun doruğunda vaşavan genç ınsandır
Ulkemızın ve yeryuzunun butun sıyasal, sosyal, eko-
nomık sorunları uzerınde her an venı fıkırler ureten,
yenı filızler veren bır duşunce yapısı var Selçuk'un O,
bufılızlenbesleyıpyeşertır, buvutur, olgunlaştırırve
koşesınde Turk halkına sunar Kemerlı köprunun
obur dıbınde oturan bu yaşlı ınsana daen umutsuz v e
guçsuz zamanlarında yayımladığı yazılarıyla guç v e-
rır
* • *
Tutum.davranışveduşuncelennesavgıvekendısıne
denn bır sevgı duyduğum bu unlu ve dost yazarın turlu
konulardakıkoşe>azılan benım duşunsel çev renımı
de (ufkumu) genışletır Hele yukarıda sözunu ettığım
ekım 1^38 yazısından sonra ışte tam bır buçuk vıldan
ben, turlu sağlıksız koşullara, süreklı ayak sancılanna
ve yeru amelıvatlara karşın, pazar > azılarımı surdure-
bılmeyı, Ilhan Selçuk'un benım kış mevsımındekı ya-
şamıma ılk bahardan taze guç ve taze filız aşılaması
neden oldu Ona gerçekten teşekkur borçluyum
Ilhan Selçuk Turkı>e'de ençok sevılen, okunan ve
tutulan vazarların abartmasız, başındagelır Kıtap
larının art arda yenı basılarırun çıkması bunun en so-
mut kanıtıdır '*>O, yalnızsı>asal ırdelenmeveeleştı-
rı yazılarını değıl, özellıkle ekonomık olaylan tam ısa-
betlı bır mantık ve vorumla açık seçık okurun gozu
onune kovar Bunlar uzennde fazla bırsözsovlemem
gereksız, okur zaten bılıyor Şuncasını eklemek ıste
rım kı, usta bır çerrah otopsı yaparken nasıl ınsan or-
ganlarını, sınır ve damarları ınce ayrıntılarına değın
bırbırınden a> rırsa, tlhan Selçuk da bır konuyu ele al-
dığında, kısaçık bır vazı ıçınde, o konunun butun av-
nntılarını sıstematık bır mantık zıncın ıçındegozler
onune serer, somut vedovurucu bır sonuca varır Iş-
te fıkra vazarlığındakı ustalığı bundandır
tlhan Selçuk'un mızah veteneğı de unludur Cum-
hurıvetgazetesınegeçmedenoncekıvazarlıkçalışma
ları arasında bır gulmece dergısı çıkarma ışı de v ardır
Bütun bunlardan başka Selçuk'un >azmsal (edebı)
yeteneğı, zaman zaman yazdığı denemelerde kendı-
nı gösterır Bunlardan kımılerı değme vazıncıları (ede-
bıvatçıları) ımrendırecek guzellıktedır
Yukandavazdıklanmınhepsıntnustunde olarak Il-
han Selçuk, ınanmış bır Ataturk dev rımcısı ve buv uk
bırvurtseverdır Onunüçbasıjapan "Yuzbaşı Sela-
hattın'ın Romanı" kıtabı, Bırıncı Dun>a Savaşı sıra-
sında Sılahlı Kuvvetler'ın ve o kuv vetlerdekı ıdealıst
genç Turk subaylarırun özverı ve ozgeçılerını sergıle-
mektedır Eğer tlhan Selçuk, ıdealıst Yüzbaşı Selahat-
tın'ın anılarını ele almasaydı, bu arular vıtıp gıdecek,
tanhımızın bır parçası ıçın çok vazık olacaktı Ben kı-
tapta adları geçen Saffet (Arıkan), Recep (Peker), Alı
(Kıliv) gıbı sonradan Ulusal Kurtuluş Savaşı'na da ka-
tılmış olan kışılerı \nkara'da gorup tanımış olduğum
ıçın, bu kıtabı okurken çok heyecanlandım Nemut-
hış gunlerdı, Bırıncı Dunya Savaşı'nın o ölum kalım
gunlerı'
Ilhan Selçuk'un > urtseveriığı Cumhurıvet gazete-
sındekıvazılanndandayansımaktadır \eyazıkkı 12
Mart 1971 faşıst darbesınden sonra, darbecılerceva-
tan hayınlığı ıle eş anlamlı gorulen solculukla suçla-
rup gözaltına alınmış, ışkencegormuştur "Zıverbe>
Köşku" kıtabında bu gozaltı ve ezıyetlı sorgulamala-
rın övkusu vazılıdır
Ne acıdır kı, ona bu suçlama ve ezıyetlerı reva go-
renier, Turkıye'run bugunku ortamındavalnızea "ko-
şe>ıdonme\ı' duşunenlerolduğuhalde, tlhanSelçuk
Cumhurıyet'tekı koşesınde ulkenın butunluğu, bo-
lunmezlığı ıçın savaşım vermekte, bu yoldakı uvarı-
larını her kesıme ulaştırmavı surdurmektedır
Cumhurıvet gazetesinde vazı ya/maya 3 Ma>ıs
1942'de başladıgıma gore, pek yakında buradaki ya-
zarlıgımın48. >ılıdolacak. Bu48yılın28\ılınıİlhan
Selçuk'la "sutun komşusu" olarak geçirdıgım ıçin de-
nn bırsevınç ve ovunç du>uvorum.
(*)DuşunmorumO>levseVurun(19 bası) Zıverbe> Koş-
ku(12 bası) Ağlamak>eGulmek(8 bası). Gorulmuştur(6
bası), Japon Gulu (4. bası), >. uzbaşı Selahattın'ın Romanı (3
bası)
Not: Okurlarımın ve dostlanmın mektuplarına, > ılbaşı \e
bavram kutlamaJarına yanıt veremıvorum, amahepsını oku-
vorum mektuplardan vararlanı>orum, bazısını vazılarıma
alıvorum Okurlanmavedostlaravurektenteşekkurierımı
sunarım Bazı dostlar pazar yazılarıma bakıp benı eskısı gıbı
sapasağlam sanarak cevapsızlıktan alınıyorlar ve bunu da bıl
dımorlar
Bu kadar bozuk sağlık koşulları altında haftalık yazılarımı
nasıl >etıştırdığım merak konusuolu>or Söylevevım Eğer
ıstencıniz (ıradenız) elınızde) se, bellegınız sıze ıhanet etmı-
»orsa, bilgı binkımınız >edunya goruşunuz\ennde ise do-
nup dolaşıp katmerleşerek tekrar tekrar karşınıza çıkan av-
nı ulkesonınlamla ugraşmaktan bıkmadınızsa. \azgıyaına-
nı\or olum korkusuna kendınızı kapCırmı\orşanız. uzanıp
«allıgınızda so>ledıklennızı kagıda doken ıçtenlıklı bır>'ar-
dımcınız varsa, o zaman benım dunımumda olan herkes haf-
tadabırmakale>etıştırebıiır HVV
EVET/HAYIR
OKTflYAKBAL
Kıbrıs Bile Bizden İyi!
Dostum Ismaıl Bozkurt Kıbrıs cumhurbaşkanlığı seçımını yı-
tırdı Denktaş, bır kez daha kazandı Kazanmasaydı şaşardımi
Her şey Denktaş ıçındı, herkes Denktaş'a çalıştı Hatta üçüncu
aday Durduran bıle' Türkıye radyolan televızyonları harıl harıl
Denktaş'ın propagandasını yaptı Turkıye ıktıdarı, muhalefetı,
Denktaş üstunde bırleştı Kıbrıs'takı Türkıyelı gorevlıler, elçılık,
herkes, her şey Denktas'ın yanındaydı Boyie bır adayın seçımde
ustunlük sağlamaması olanaksızdı
1
Ismaıl Bozkurt TMT'nın kurucularındandır, savaşcılarından-
dır Sıyasal Bılgıler çıkışlıdır Genç yaşta atılmıştır polıtıka ya-
şamına Savaşcılıktan sonra mılletvekıllığı, Toplumcu Kurtu-
luş Partısı Genel Başkanlığı, çeşıtlı bakanlıklar Dengelı, de-
neyımlı en onemlısı de sanata yazına saygılı, ıçtenlıklı bır kı-
şı Böyle aydın bır polıtıkacının Kıbrıs cumhurbaşkanlığına se-
çılmesı, hem Kıbrıs, hem de Turkıye açısından yararlı olurdu
Ama dedığım gıbı her şey onceden bellıydı
Denktaş oyların yuzde 68'ını Bozkurt ıse yuzde 31 66'sını al-
mış Önemlı bır başarı Bozkurt'un 16bıneyakın oy alması Kıb-
rıslı seçmenın uçte bırı Bozkurt'u yeğlıyor Küçumsenmeyecek
bır sayı Denktaş ın karşısında en az yüzde 33'lük bır muhale-
fet gucu var demektır Bu sayı bızım polıtıkacılarımızı da duşün-
durmelı Kıbrıs, Denktaş'ın tek başırta egemen olabıleceğı bır
yer değıl Yüzde 36 ıle hatta yuzde 15'lere duşmüş btr oy gûç-
suzluğuyle surgıt ıktıdarda kaJmayı duşleyenlere örnek olmalı
bu olay
(Arkast 17. Sayfada)
Sağlıklı Duyuyu tşletme Soruııu...
Sağhklı duyuya sahip olan ve adaletın işlemesıne taraftar olan
milletvekillerımizin çoğunlukta olduklarını -halkın ıradesinin par-
lamentoya yansıması açısından- kanıtlamalarını bekliyoruz.
DURSUN ATILGA^ Mannheım ŞehırMec. Kül. Kom. Üyesı
Bu yıl mavısın on uçunde Batı Mmanva
1
nın nufus bakımından en buvuk evaletı olan
Kuzey Ren Vestfalva'da, eyalet seçımlerı vapı-
lacak Nufusu 60 mılvon olan Batı Mmanva'
nın >aklaşık ^o 28'ı, vanı 17 mılyonu bu eya
lette yaşıyor
Tum Batı Almanya'dakı Turk yurttaşların
sayısı 1 5 mılvonun uzerınde. Kuzey Ren Vest-
falva eyaletınde yanm mılyon kadar Turk var
Dolavısıvla, bu eyalettekı seçımler bız Turk
lerı yakından ılgılendırır Bugun ulkemızdekı
gelışmeler bızlerı nasıl ılgılendınyorsa, bura
dakı sıyasal ve toplumsal gelışmeler de bızle-
n en az o derecede ılgılendırır
Şımdı bu eyalet seçım sıstemıne ve uvgula-
malara kısaea bır göz atmakta yarar v ardır
""Kuzey Ren Vestfal>-a'da uygulanan seçım sıs-
temı 'çoğunluk sıstemı' ıle 'nıspı temsıl sıs-
temı' nden oluşan bır 'karma seçım sıstemı-
dir Milletvekıh sayısı 201 olarak saptanmış-
tır Eyalet, nufus yoğunluğu bakımından aşağı
vukan bırbırıne eşıt olabılecek 151 seçım bol-
gesıne ayrılmıştır Seçımler sonucu bu bölge-
lerde en fazla oyu alan aday, milletvekıh ola-
rak doğrudan parlamentova gırer
Gerı kalan 50 mıllenekılı ıse partılerın al-
mış oldukları ov oranına gore, lısteler uzerın-
den parlamentova gırerler Vasa gereğı
r
o 5'lık
bır baraj Mstemı u>gulanmaktadır Buna go-
re
r
o 5'ten az oy alan partıler eyalet parlamen-
tosunda temsıl edılemezler Ne var kı eğer bır
sıyasal partı aldığı oy oranına nazaran 'ço-
ğunluk sıstemı' nedenıvle daha fazla sayıda
mılletvekıllığı elde ederse, eyalet milletvekıh
sayısı, partılerın aldıklan oy oranına uvgun
duşecek sayıda milletvekıh çıkarabılmelerı ıçın
arttırılır
Nıtekım 12 Mavıs 1985'te yapılan seçımler-
de, Sosyal Demokrat Partı (SPD) oylann "o
52 l'ını almasına karşın 125 mılletvekılı çıka-
rarak sandalyelerın % 62 2'sıne sahıp olmuş
olacaktı Çunku SPD, 151 seçım bölgesının
125'ınde çoğunluğu elde etmıştı Oylann To
36 5'ını alan Hırıstıyan Demokrat Bırlığı
(CDU) ıle ^o 6'sını alan Hur Demokratlar'a
(F D P) ancak ^o 3
7
8 oranında sandalye da-
ğılımından söz edılemezdı Dolayısıyla, eya-
let mılletvekılı sayısı, eyalet seçım yasası ge-
reğınce, partılerın aldıklan oy oranına uvgun
bır sandalve dağılımını gerçekleştırecek dere-
cede arttırılacaktı \eovleoldu 201 olan mıl-
letvekılı savısı 227've çıkarıldı Boylece de
CDU ıle FDP de pariamentoda aldıklan ov
oranında temsıl edılmış oldular
Kendı ulkemızde ıse, 1987 kasım a>ından-
berı uvgulanan seçım sıstemı sonucu olarak
ANAP, ovların "'o 36 kadarını almış, ama ele
geçırdığı ^andalve sausı ^o 65 Ovların
r
o
64'unu alan muhalefet partılerıne ıse sandal
yelerın °7o 35'ı verılmış Bu duruma gore hal-
kın ıradesı parlamentoya yansımamıştır
1989 yerel seçımlerınde ıse halk gereken uya-
rıvı yapmış ve genel seçımlerın uzerınden 17
a> bıle geçmeden hukumet partısının aldığı oy
oranını "o 21 8'e duşurmuştur
Uluslararası ılışkıler ıç açıcı değıl, her ge-
çen gün venı bır ulke Turk vurttaşlarına vıze
uvgulamava başlıyor, kaçak olarak yabancı ul-
kelerde ış aramava gıdenler ve Batı'va gelen
sığınmacı sayısı artıyor, komşu ulkelerle olan
ılışkıler bozuk, Avrupa Topluluğu uyesı ulkeler
bızı dışlamaktalar
Bu durumda bız, sağJıkU duyuya sahıp olan,
ve adaletın işlemesıne taraftar olan milletve-
killerımizin çoğunlukta olduğunu -ış ışten geç-
meden ve en kısa bır zamanda halkın ıradesi-
nin parlamentoya yansıması açısından- kanıt-
lamalarını bekliyoruz.
PENCERE
Eleştiri ve Tepki...
Stalın'ı ılk kez 1960'larda eleştırmeye kalkışan, Kremlin pat-
ronu Kruşçev'dır Bu konuda bır oykucuk anlatılır gerçek mı-
dır, uydurma mıdır bılınemez, ama fıkra yakışıyor, yerlı yerıne
oturuyor Moskova'da duzenlenen bır toplantıda Kruşçev konu-
şuyor atıp tutuyor, Stalın'e verıp verıştınyorken tıklım tıklım dolu
salonun uzak bır köşesınden tız bır ses yükselmış
— Pekı Kruşçev yoldaşi Bu anlattığın pıs ışler olup bıterken
sen ne yapıyordun?
Salon buz kesmış
Kruşçev butun hışmıyla sesın geldığı yöne dönup bırkaç adım
attıktan sonra bağırmış
— Kım konuştu?
Tıss yok
Soruyu ortaya atan yoldaş, olduğu yere sınmış, ne olur ne
olmaz dıye sesını çıkarmıyormuş
Kruşçev
— Sevgılı yoldaş demış, Stalın dönemınde ben şımdı senın yap-
tığını yapıyordum
•
Uzun sure konuşmayan bır toplumda yasak duvarları yıkılır-
sa nasıl bır ortam oluşur?
Ağzı tıkalı bır musluğun tıkacı çıkarıldığında su fışkınr, bir bent
yıkıldığında ortalığı seller kaplayıverır, eleştırıden yoksun bır sı-
yasal yaşamdan sonra dıler çozülunce kımse kımseyı tutamaz
Bız bu deneyımı yaşadık
Çok partılı rejıme 1946'dan sonra yöneldığımızde sankı tılsımlı
bır el herkesın ağzındakı tıkacı çekıvermıştı Kuçük buyük, bılır
bılmez, okumuş cahıl herkes kendıne göre konuşmaya başla-
mıştı Muhalıflerın ılerı gelenlerıne bakılırsa "27yıllık CHPıktı-
dannın tahsıldarzulmu vejandarma dayağı" bıtmıştı, bütün kö-
tuluklenn kaynağı artık kuruyacaktı
Bugünden geçmışe bakınca şaşıyorum 27 yılık CHP ıktıdarı-
nın her tûrlu nımetınden yararlanan Bayar Menderes, Koraltan
gıbı kışıler de geçmışte hıç sorunları yokmuş gıbı atıp tutuyor-
lardı, ucuz kahramanlık donemının fırsatçılıgı başlamıştı
Ismet Paşa butun bunlara nasıl katlandı? Nasıl dırendı? Geç-
mışın butun sorumluluğunu ustlenerek nasıl dık durabıldı"? Doğ-
rusu kolay ış değıldı
*
Sözcuklenn de tarıhlerı var,' e/e#OT"sözcuğünûn kökenı eskı
Yunan'a uzanıyor, 18'ıncı Yüzyıl'da Alman fılozofu Immanuel
Kant'la öğretı nıtelığı kazanıyor 19'uncu Yüzyıl'da Marks'la ıçe-
rığı somutlaşıyor Eleştiri ınsanlık tarıhınde hoşgoruyle gelışı-
yor, güvencesını demokrasıyle buluyor özguriüklerle bırlıkte pe-
kışıyor
Sozcüğun çızgısı böyle çekılınce Doğu'da değıl, Batı'da oluş-
tuğu anlaşılır, akıl dınden, bılım dınden bağımsızlaşacak kı eleş-
tiri geçerlı olabılsın
Ancak sıyasal baskı donemlerınde eleştiri gündemden sılını-
yor Baskı donemı aşıldığında ve yasak duvarlan yıkıldığında artık
geç kalınmıştır toplum eleştiri donemıne kolayca gecemıyor,
çunkü tepkı dönemı başlıyor Hem öylesıne bır tepkı kı eleştırı-
de 'olmazsa olmaz" sayılan kurallar hıçe sayılıyor, duygular,
düşmanlıklar ve fırsatçılık gemı azıya alıyor
Oysa eleştiri yalnız kotulemek değıldır, olumlu ve olumsuz yan-
larıyla gerçeğı ortaya çıkarmaya çalışmaktır
•
Sosyalıst dünyada şımdı eleştiri değıl tepkı çağı yaşanmak-
tadır
Onların sorunu budur, ortalığın durulması tepkılerın eleştın-
ye dönuşmesı, fırsatçılann barutlarını tüketmesı, ucuz kahraman-
lık donemının aşılması ıçın gereklı süre uzayabılır ama kaçınıl-
mazdır
Bızım sorunumuz bıraz daha değışık gorünüyor, kırk yıldan
ben bır eleştiri ortamını kuramadık
Neden? Batı'nın yasadıgı "Uyanıs' ve 'Aydınlanma" aşama-
larına uzak kaldığımız ıçın mı tepkı döneminden eleştınye ge-
çemıyoruz
9
İKTİSAT KONVERTİBİLİTEYE GEÇTİ
CONVERTIBLE
CARD
"Yalnız Türkiye için geçerlidir" devri
bitti. İktisat gerçek konvertibiliteyi
başlattı. Şimdi İktisat Visa ve İktisat
MasterCard sahiplerinin yurt dışında
kartla yapacakları harcama bedellerini
dövizle kapatma külfeti ortadan
kalkıyor. Kart sahipleri, yurt dışındaki
harcamalarını Türk Lırası mevduat
hesaplarından otomatik olarak veya
yurda dönüşlerinde Türk Lirası
ödeyerek kapatabilecekler.
İktisat "Convertible Card"
ile birden fazla kart
taşıma külfeti ve
riskinden
kurtulun.
İKTİSATBAI\KASI
mâsttfOofcİK
Kredı Kartlan Merkezı Büyükdere Cad. 165 80504 Esentepe/istanbul Tel 174 11 11 -174 71 17
İKTİSAT
BAI\KASI