Katalog

10 MART 1990 CUMHURİYET/15 HAVA DURUMU Meteoroloj Genel MudLrlugun den aiınan bıtgrye gore yurdun ku zeybatı kesımlen parçalı bulutkı ate kı yerler az bulutu ve açık Marmara ıle yurdun ıc kesım en yer yer hafıf sıslı geçecek hava sıcaklığı bıraz daha artacak RUZGAR Kuzey ve doğu yönlerden hafıf ara sıra orta kuvvette esecek Oenızlenmede ruz gar Marmara ve Karadenızde gun batısı ve lodos Ege ve Akdenızde yıldız ve poyrazdan 3-5 Karadenız'de çecek mzgar kuzey ve doğudan hafif ara sıra orta kuvvette 6 kuvvetnde saatte 10-21 Karade esecek gol kuçuk dalgah goruş 10 km dolayınûa buluna nızde 27 denız mılı hızta esecek cak tahmını dalga yuksekhğı 05 ıle 1 i Karadenızde 23 metre goruş 10 km dolayında bulunacak Van Go- lu nde hava Az bulutlu ve açık ge- TURKIYE'DE BUGUN Acapazan Aö yaman Atyon A$r Ankara Antstya Antava Artvtn Aydın &i ttesır BuecıX Bmço! Bıtbs Bolu Bursa Canaktale Çonııtı Dentdı A 20° 6°O-yamakr A B 18° S°Edırne B A 17° (PErancan A A 15° *• Ernımm A B 2° 3° E*$«t»r A A 17° O°Gazıantep A B 12° 3°Gn;sun 15° 3° Man sa 19° 2=KMaras 7° 8° Mersr 2° 22°Mu5l« 16° 2°Mus 17° 0°NJöe tt> yOdB 12 3Gn;sun 8 A 22° 6° Oumdşhane 8 â BB 10° 1° Hakkân A 21° 6° sparta B 18° 1° stanûu B 8° 2°«nı A 11° -4° Kare A 6° 7» Kasomonu B B 15° 2° IGyser A B 17° 2°Kifklvgf B B 17° 5°Kony» A B 15° 5° Kjtahya A A 20° 5°Ma!atya A 4°-8" f t a 9° -4° Samsun 16° (PSııf 17° 7°SınoD 20° 6°Sıvas 0° B° TekınlaJ 14» 3"labam 14°-4" Imce» 15° 4°Uş* 15° f v a n 18° i°lfagai 13° 1° Zongmflak ı DuiuDu rfcarl. A açık B OIHUOU G-9unes» K tortı S-sısi Y-yaOmuiu BULMACA SOLDAN SAGA. 1/ Sardalye balığının ufağına venlen ad 2/ Genellıkle sevecen ve huzunlu bır konu ış- leyen kuçuk lınk şıır Bır ışı yerıne getırme. 3/ Idare lambası 4/ Su Sofrada kullanı lan sahan altlığı 5/ Oyunda cezalı ço- cuk Zerduşt dını ra hıbı 6/ tlerı atılmış, ortaya çıkarılmış Rutbesız asker 7/ Hamur tahtası 8/ Dınsel ınançları ol mayan Turkıye'nın plaka ışaıetı îl- kel benlık 9/ Bır ışı yaptırabılme gü- cfl Devınen bır nesnerun kuçuk bır zaman ıçınde hızında oluşan değışme- nın bu zamana oranı YUKARIDAN AŞAClYA: 1/ Şeftalı ıle yapılan dondurmaya ben- zer bır tatlı 2/ Hz Muhammed'ın aı- le uyelerıne venlen ad Borudan kol almakta kullarulan bağlantı parçası 3/ Dunya edebıyatçılarını bır araya getır- meyı amaçlayan kuruluşun sımgesı Büyük çıvı 4/ Gıziı görevh Tavlada bır sayı 5/ Denye sürme ya da ovma yoluyla uygulanan ve ağnların dındırılmesme yaravan sıvı ılaç. 6/ Ceylan Oylumlu 7/ Kadı ya da hukumdar vekıllığı 8/ Bağışlama Kaynağı mıto- lojık çağlara dayanan kınşh bır çalgı. Parola 9/Tane. Felsefede düşunce 60 YIL ÖNCE CumhuriYel Hava tahmini 10 MART 1930 Bu geçırdığımız kış mevsımı başlamadan evvel bılen bılrnıyen ortaya atılarak'hava ve mevsım hakkında ıstıdlâlde bulunmağa kalkıştı ve pek tabıı olarak en son, şubat başlangıcında da, lâkırdı balıkçılann ağzına kadar duştu Bövle uluorta hava kehanetınde bulunanlann ıddıası şıddetlı kış olacağı ve bınaenaleyh halkın kışlık mahrukat tedarıkâtını fazlaca yapmaları ıdı Şımdı onada pek aşıkâr bır hakıkat varsa o da ne ılme musterut dıye pek zayıf nazarı mutalealar yurutenlerın ve ne de balıkçılarımızın amelı tecrübelennın bu hususta para etmedığıdır Netıce bılâkıs mevsımın normal vaayetm bıle daha fevkınde olarak lâtıf geçmış olmasıdır Bunun sebebıne gehnce Bır kere butun uç aylık bır mevsım hakkında kat'ı olarak hava ıstıdlâlınde bulunmak dunyada hıçbır rasat muessesesıne veya âlımıne şımdıye kadar nasıp olmamıştır Ve ılırn daha henuz bugun ıçın bu raddeye vasıl olmamıştır Asrı rasathaneler, hava rasat şebekelerı bıle ancak bır kaç gunluk mustakbel hava hadısatıtu tesbıt edebıhrler Şu halde ılrnın enşemedığı bır şeye dıl uzatmak ışte sonunda boyle mahcubıyetle netıcelenır Bunun ıçın bır parça temkınlı ış görmek her şeyde hayırlı olur Nıtekım tstanbul rasathane muduru Fatın Bey bıle en son gazetelere her zamankı gıbı umumı olarak beyanatında "1 nısana kadar kış mulftaza edılebılır" Demıştır Amelı tecrube sahıplerı bahkçılara gehnce* Bır balıkçı martıların henüz yumurta yapmamasından behemhal 12 şubatta şıddetlı kışın başlıyacağını sövlerruştı Evet, hay\anat ve bılhassa atmosferık tesırler dolayısıle hava hadısatmda daha zıyade muteessır olan kuşlar hıssı kablelvukuları hasebıle hava ıstıdlâhne yarıyacak bazı tezahuratta bulunabılırler Fakat bu hayvanların da hava hakkında hıssı kablelv ukuları yalnız gehp geçıcı ve biT kaç gun surecek hava hadıselerı ıçın olabılır Yoksa butun bır mevsım hakkında kuşlar da böyle bır tezahurde bulunamazlar Nıtekım hadısat bu ıddıanın da boş olduğunu ısbat etmıştır Esasen hayvanatın böyle uzun ve kat'ı hava ıstıdlâllenne medar olacak hareketlen gorulse ıdı butun medenı mılletler mılyonlarca para sarfettıklerı rasathanelerı kapatırlar ve bu ışlerı daha ucuz ve pratık olması hesabıle bahkçılara tevdı ederlerdı 30 YIL ONCE Cumhuriyel îke'in demeci 10 MART l%0 Bırleşık Amerıka Cumhurbaşkanı Eısenhov*er, dun akşam radyo ve televızjonla ya>ınlanan bır konuşmasında, Guney Amerıkaya yaptığı son seyahat hakkında vatandaşlarına ızahat vermıştır Bırleşık Amerıka Devlet Başkanı Brezılya, Arjantın, Şılı ve Uruguay ın da Bırleşık Amerıka kadar hurrıyet ınsan havsıyetı adalet ıçınde sulh ve musavata değer verdığını ılave etmıştır Başkan Eısenhovver, konuşmasına şoyle devam etmıştır ' Gunev Amerıka memieketlerı bulundukları kıta ıtıbarıyle muşterek meselelere sahıp olmakla beraber son derece ferdıyetçsdırler Bu sebeple Bırleşık Amerıka bu memleketlerle ışbırlığinı her bınnın hususı durumuna göre tanzım etmek zorundadır " Başkan Eısenhovver'e göre Amenka yardımı, bahıs konusu memleketlerde hatın sayılır bır terakkı sağlamıştır Eısenhower DUNYADA BUGUN Amsterdam T ? Ammai A 23 Atma A 20° BiJÛa A 20° Barce ona Basei Bdgıad y Bertn * ' Bonn B unse jdape?te B 8° B 17° A 22° Y 12° Y 14° t 13° B 19° B 16° B 2<° A 27° A 26° ı 15° A 20° K 4° A 24° 10° m nç ad ndra Vaöıâ Mlano Montreal MoskDva Mumli Hen Vmx Osio Pans Prag ftyaa Rc-ıa Sotya Şam Te Avv Tunus .aışma Venediı a 4° ı 1 2° B 8° A 19° B 7° 3 5° Y 12° B 1° Y 9° Y 16° B 16° A 26° A 19° A 19° A 21° 8 11° 6 8° Y 14° A 15 Vyana B 3° Y 14= WasJi.ng.of] B 6° A 20° Zunh B 17° TARHŞMA GEÇEN YIL BUGUN Cumhur.yet Türk-îş zorda 10 MART 1989 Emınönu îlçe Seçım Kurulu'nun emeklı kokenlı bır sendıkacının yenıd^n seçılmesıne karşı çıkarak seçımı ıptal etmesı ve bunun benzer konulardakı ötekı sendıka yonetıcılerı ı<,ın de ornek oluşturması Turk-Iş yonetımmde tedırgınlık yarattı Turk İş Eğıtım Sekreten Mustafa Başoğlu, hukümetın ısterse ıkı cumlehk bır yasa değışıklığıyle konuyu çozebıleceğını söylerken, Çalışma ve Sosyal Guvenlık Bakanlığı da Turk tş'ın yazılı başvurusuna verdığı yazılı yanıtta emeklı sendıkacıların seçılme surelerımn uzatılması ıçın bır çalışma yapılmadığını belırttı Bakanlığın yazılı yanıtında soruna vargının açıklık getırebıleceğı goruşune yer verıldı Turk İş Genel Başkanı Şevket Vılmaz ıse 1989 yılı toplusozleşmelerı ıçın bırlıkte hareket etme gınşımının nedenının yerel seçımler olmadığını söyledı Turk tş'ın daha oncekı seçım ve halkoylamaları oncesınde yaptığının tersıne, henuz "ANAP'a oy yok" kampanyasını başlatmamış olması da dıkkat çekıyor •Mıızır Yasa» 9 ve Çolişkili Uygıdama Şimdiye kadar basınımızda bu gehşmeler hakkında bır haber ya da makale yayımlanmadı. Oysa bu durumun du>urulması ve duşunce suçlarına getirilmesi duşunulen af kapsamına ahnmasını sağlamak mumkundur sanıyomm. Bılındığı gıbı 1986'da yururluğe konan "Kuçuklerı Mozır Neşriyattan Koruma Yasası" ve ona bağlı olarak TCK'nın 426-427 maddelerı ıle bellı başh tum gunluk gazete ve dergılere, mılyarlarla ıfade edılen para ceza- larırun talep edıldığı davalar açılmıştı Bu su- reçte Plgyboy dergısının de hakkında dava- lar açılmış ve bunlardan yalnız 11 'ı 4 mılyar lıra ceza ıle sonuçlanmıştı O gunlerde, özel- lıkle basmımızın kendı meselelerıne sahıp çık- ması netıcesınde TBMM'de kanunda değışık lık öngören bır teklıf vapılmıştı O zamana kadar verüen cezalara af talep edıhyordu tk- tıdar partısının bır kanadının çabalan sonu- cunda kanun, af ıçermeyen bu' şekılde, eskı davalara 10/9 oranında ındırım, yenılere ıse 30 mılyondan az olmamak uzere para ceza- sıyla yenılenmıştı Sonuçta basınımızın meselesıne sahıp çık ması, meyvesını verdı ve Muzır Kurulu bu du- zenlemeden sonra hemen hıç toplatma ve da- va talebınde bulunmadı öte yandan daha ön- ce sonuçlanan davalar bırer ıkışer kez Yargı- tay'da bozuldu ve uzadıkça uzadı Geçen aralık ayında aradan uç yüı aşkın bır sure geç- tıkten sonra Yargıtay'da onaylanan ılk ceza lar gelmeye başladı tlgınçtır, Munr Kurul bu gunlerde tekrar harekete geçıvor ve toplatma kararları vermeye başlıyor İlk ornek Pla\ bo\'un Şubat 1990 tanhlı sayısı Ben de o dönemde yargılanan Yaıı İşlen Mudurlen'nden bırıyım Sorumlu mudurlu- ğunu yaptığım Playboy'un 12 sayısından, 12 ayrı dava açılmıştı hakkımda Aralıktan ıtı- baren Yargıtay'da onavlanmaya başlayan ce zalarımın toplamı 40 000 000 lıra tutmakta- dır Yapılan bıldırımde bu para bır av ıçınde odenmedığı takdırde her lOOlırası ıçın bır gun olmak uzere hapıs yatmam gerektığı belırtılı- vordu Bu da 400 000 gun yanı 1096 yıl edi yor Bu karar Basın Vasası nın 16/1 madde- sınde belırtılen Sorumlu V azı lşkn Mndurle- ri"ne hurnyetı bağlavıcı ceza verılemeyeceğı ılkesıne rağmen alınmıştır Yargıtay karar ol duğu ıçın de ıtıraz hakkı yoktur Maddı durumum bu para tezasım ödeme ye uygun olmadığı îvin \e gerek aramızdakı sozlu anlaşmaya gerekse basınımızdakı bır ge leneğe (Yayınla ılgıtı olarak çalışanlara ven len cezaların ılgılı yayın organınca odenme sı) davanarak bu para cezasının odenmesı ıçın Playboy dergısı sahıbı \iı Karacan a ve avu katlarına çeşıtlı kereler başvurdum Kanunı sure ıçınde bu ödeme vapılmadı ve 2 5 a> su re geçtıkten sonra bu para cezasının ödenme yeceğı bıldınldı Şımdı 1096 >ıl olan hapıs cezasını çekmek uzere aranmaktayım Şımdıye kadar basmımızda bu gehşmeler hakkında bır haber \a da makale yavımlan madı Oysa bu durumun duvurulması ve du şunce suçlarına getırılmesı duşunulen af kap samına alınmasını sağlamak mumkundur sa nıyorum METİFS Z E V N İ O C L U Koln Bire>ler ve Kurunıları Toplumun en kuçuk birimlerinde; aılede, okulda, ışyerınde, dahası yeryuzunde sorunların hep yuz yuze ilışkilerin koptuğu noktada başladığını duşunuyorum. Bır duşunur "kurumlasmışfletışımınbulun- madığı bır loplum kendı ıçıne kapanır ve top- lum olma ozelligını >ıtırir" dıyor "Toplum- da butunkşme, toplumun nyesi oiabılmek her- şe>den once yuz yuze dişkıkre davanan bir sureç ıçınde gerçekleşebflır" dıyor Ertugrul Oz- kök. Bu duşunceler nereden aklıma geldı Ya- zarlar Sendıkası'nın Genel Kurulu öncesı ya şanan ve basına yansıyan eleştınJer uzenne yö- netıcılerden bın kendılerı hakkında yazı ya- zan dergı yazannı "Bır cay ıçmeye sendıkamı- za beklenz" dıve vanıtlamıştı Benzer sıkıntılar şımdı Reklamolar Dernegi'nde vaşaruyor Her ıkı kuruluşla ılgılı basın haberlennde bol eleş tırî yapan, ancak kurumlarına bıle uğrama- mış uyelerın varlığı sezılıyor Ulkemızde bır kurumun uyesı olmak sade ce ızleyıcı durumunda olmak olarak algılanı yor Işler bır ıkı kışının uzerıne yığılıyor Uye toplantılan, genel kurullar kuçumsenıyor Se çımlere salt lıstelere gırmek ve oy kullanmak olarak bakılıyor Bu durum yalnırdernekler- de mı boyle 9 Ulkemıan en ust yönetım orga nı olan parlamento aynı sancılan yaşamnor mu 0 Hangımız oy verdığımız partıler ve mıl letvekıllerı ıle organık bağ ıçındevız Onlar sa dece ış takıp elemanı olarak görulmuvor mu 1 Kurumlasmış ıletışım devınce her turlu top- lantıları, etkmlık mekânlarım, ıletışım arav ları ıle yapılan bırey-kurum ılışkılerını anbyo- rum Kuhslerden, öbeklenmış arkadaş söyle- şılenndekı çekıştırmelerden, kurum dışında uyelenn varlığı hıçe sa>ılarak surdürülen po- lemıklerden uzak kalınmasmın yararına ına nıyorum Toplantılan verımlı kılacak vöntem önermek yenne buralardan bır şey çıkmaz du şüncesınde olanlann dolaylı olarak parlamen tonun da saygınlığını zedeleyeceğıne ve otorı- teye çağrı yaptıklarını duşunuvorum Savın Cındomk, Turkıye'nın yönetımıni vazıhane lerden kurtarmak gerektığını belırtıyor Çola- şan'ın kendısı ıle yaptığı bır sovleşıde, de>am edıyor "Yazıhanelerde konuşulanlar parti merkezlenne taşınmah." Toplumun en kuçuk birimlerinde, aılede, okulda, ışyerınde daha sı yer>uzunde sorunların hep \uz >uze ılışkı- lerın koptuğu noktada başladığını duşunuyo rum Şu ankı Avrupa'nın durumuna bakın Masa başındakı çok renkhlık yuz yuze ılışkı lerle gerçekleşmıyor ımı 1 Bır gazetemızde \illar once çıkan başvazı da okumuştum ^azar artık her perşembegu nu öğleden sonra tum gazete çalışanlannın bu luşup dertleştıklerı toplantılar duzenledıkle rını belırtıyordu Ancak, toplantıların yapıl- ması da başlıbaşına çözum olmuyor Bıreyle rın öncelıkle bulundukları ortamı tarumaları \e sorunların çozumune kafa yormaları gere kıyor Ter<;ı durumda toplantılar bır ıkı kışı nın ağırlıklı konuşması ıle geçıvor Eğer bugun toplumun en kuçuk bınmlenn den en ust örgutlenmesme kadar seyırcı du rumundan çıkıp duşunce \e davranışlanmız la, kendı yazgımızla bağlı olduğumuz toplu mun geleceğınde belırlevıcı olmak ıstivorsak zor bır surecı tercıh edıvoruz demektır Bu zorluklar ıçınde yasamak, her gun ya- kınmaktan sanırım daha ı>ıdır Ve önemlısı "Ben kımım" sorusuna yanıt verebıleceğı bır kımlık kazanır bırey İRRAHİM \ K H R t K Sırasehıler Istanbul Uyciu-TY Yaymlannın Ileti>imi Ulkemızde bu yayın yontemlerınden en uygun bınnın tercıh edilmesınde geç kahnmamalıdır, bu konuda halkın çıkarlan doğrultusunda karar vermesı gereken kuruluşlar (PTT, TRT), uzerlerine duşen gorevlen yerine getirmekte geç kalmışlardır. LTkemız genelınde uydu TV yayınlannın ak- tarılmasına bakılırsa uç farklı yol ızlenmek tedır 1 Uydu yaymlarırun buvuk bır veva bır kaç parabolık reflektör antenle alınıp V HF - LHF kanallanyla yerleşım alanlanna aktanl ması 2 Her bır veya bırkaçTV alıcısının, ozel antenlen aracıhğı ıle vayınları alması, 3 Bu- yuk, bır veya bırkaç parabolık reflektör an- tenle yayınların alınarak ozel olarak döşen- mış kablolarla abonelere aktanbnası vöntem len gıbı Ulkemızde bu yayın yontemlennden en uy- gun bınnın tercıh edilmesınde geç kahnma- malıdır, bu konuda halkın çıkarlan doğrul- tusunda karar vermesı gereken kuruluşlar (PTT, TRT), uzerlerine duşen gorevlerı yen- ne getırmekte geç kalmışlardır Konuıiun ço- zumu, çoğunluğu teknık bılgı ve yeterlılıkten yoksun, denetımsız sözde fırma ve kışılenn ın safına bırakılmış, halkın buyuk bır kesunınuı çağa adını veren ıletışımden yararlanması zor- laşmıştır Aslında yasal dayanagı OISUÜ >a da olmasın bazı beledı>elenmız kendı olanakla- n ıle halkın eksıklıgını gıdererek onlara pra- tık, ekonomık ve fırsat eşıtlıgını gerçekleştı- recek uvgun bır teknıkle dunya pencerelerını aralamışlardır. Çağı ozumleyemevenlerın dı- şında boyle btr uygulamanın karşısında olan kunse de yoktur. Zaten teknık ve ekonomık açıdan uç yontem karşılaştınlırsa 1 yontemın buyuk ustunlukler sağlayacağı açıkça gorule- cektır Orneğın on bın abonelık kırsal yerle- şım alanına TRT TV yaymları dahıl olmak uzere uydu yaymları tek bır verıcıden ortak anten sısterrlerı ıle donatılmış yöreye yönel- tılse, bakım onarım, kurma, ışletme masraf- ları ve abone odentüerı ıhmal edılecek kadar az bır ucrete mal olacaktır Yme avm yore ıçın her bır aboneye veya bı- naya en azından bır uydu anten sıstemı ver- leştırmek 1S 20 rmlvar TL •+• bakım onarım masrafları + abone ucretıne mal olacak ve tum çatılar anten mezarlıklanna donuşecektır Bır başka yöntemle yayın uydudan alınıp kablo aracılığı ıle dağıtılsa kabloda ortalama km başına 150 dB kayıp oluşacak, bu neden le her abone, aboneler grubuna yukseltıcı, empedans uvumlayıcı, dağıtıcı devreler gere kecek, masrafları ve ışletme kurma masraf lan dışında venı katılacak aboneler ıçın hat çekılme ışlem ve surelen gorevın ışlerlığını ya vaşlatacaktır hele de bırbırınden ayn, uzak larda yerleşmış sapılar koşullannda alt>apı kazılannda, sel, fazla basınç koşullannda so runlar sureklı olarak çıkabılecektır Y DOÇ DR. CAHIT CANBAY Askeri \ argı Kararları Yapılan dar kapsamlı ınceleme ıle bakılarak dosyalar savcılık tarafından gerı çevrilmektedir. Genel Kurul kararlarına katılan uye hâkimlerın gorulecek dosya ile ilintileri yeteri kadar incelenmemektedır. Bu durum verılen kararlarda cıddı endışeler doğurmaktadır. Idam hukumlusu bır mahkûmun dosyası, yenıden ıncelenmesı ıstemı ıle Asken Vargıtay'a başvurusu yapılmıştı Basına yansıyan ve yar- gılamanın yenılenmesı ıstemı basında da tar tışılan bır dava hakkında Asken Yargıtay Baş kanı "yanlışlık yaptık ıse dıızeltiru" demış- tır Yargılama sonucunda kesınleşen bır hukum ıle sonuçlanan davanın hukumlu lehıne yar gılamanın yemlenmesı 353/228'de beş mad- de ıle belırtılmıştır 1 Duruşmada kullanılan ve hukrne etkısı olan bır belgenın sahtelığı an laşüırsa 2 Yemın verılerek dınlenmış olan bır tanık veya bılırkışının hukmu etkıleyecek şe- kılde hukumlu aleyhıne kasıt veya ıhmal ıle gerçeğe aykırı tanıkhk ettığı veva bılgıler ver dığı anlaşılırsa 3 Hukumlunun kendısı tara fmdan sebebıyet verılmış olan kusur dışında hukme katılmış olan hakımlerden bın aley- hıne ceza koğuşturmasını ve kanunı bır ceza ıle hukumluluğu gerektırecek nıtelıkte olarak gorevını vapmada kusur etmış ıse 4 Ceza hukmu hukuk mahkemelerının bır hukmune dayanmış olup da bu hukum kesınleşmış olan başka bır hukum ıle bozulmuşsa 5 Yenı va kalar veya venı delıller ılerı surulup de bun- lar yalnız başına veya daha once ırad edılen dehllerle bırlıkte goz onunde tutulduklan tak dırde hukumlunun beıaatını veya daha hafıf cezayı gerektıren kanun hukmunûn uygulan- ması ıle hukumluluğu gerektırebılecek nıtelık te olması (*) ıle belırtılmıştır \ erel asken mahkemelerın aynı dava hak kında Yargııay ıçtıhaılarına rağmen farklı ka rarlar verdıklerı geçmış senelerde basında pek çok kez tanıtlanmıştır Bu mahkemelenn, dos yalan farklı anlayışta ıncelemelerı, savcılık ça ılerı surulen delıllerın kabul edılmesındekı farklılıklar ve saruğın ışkence ıddıası karşısm da aldıkları tavırlar farklı tarklı olmuştur Asken mahkeme kararlannı vasalara uy- gunluk olçusunu ınceleven ve duzenleven As kerı Yargıtay'dır 1979-1986 yılları arasında asken mahkemelerce venlen kararlann 3 4 u değışıklığe uğramıştır Bu oranın da 2/ 3'unde ya ceza tamamen ortadan kalkmıştır va da da- ha az bır ceza ıstenmıştır Yerel asken mah- kemelerın olağanustu donemde, olağanustu şekılde verdığı kararlar buyuk olçude duzel tıhnıştır Asken mahkeme kararlannı duzenleven ^ kerı Yargıtay Başsavcılık ve Genel Kurul ka rarlarında, hukum ıle sonu>,lanan dosyalar da bırkaç nokta goze çarpmaktadır Dosya ların yenıden ıncelenmesı îstemlerınde \ukar da behrttığım noktalar dışında başka nokta- lar da çıkabılmektedır Asken Yargıtay Daıre ve Daıreler Kurulu'- nun verdıklen kararlarda hukme etkılı olan noksan ve yanlışların gıderılmesınde karar du zeltme talebını kabul eden ve ılgılı yerden ıs temde bulunan Başsavcılıktır \sken Yargı tay Başsavcılığı karar duzeltme taleplennde cıddı yorum vanlışlıklan vapmıştır Yapılan dar kapsamlı ınceleme ıle bakılarak dosyalar savcılık tarafından gerı çevnlmektedır Genel kurul kararlarına katılan uye hâkimlerın go- rulecek dosya ıle ılıntılerı yeteri kadar ınce lenmemektedır Bu durum venlen kararlarda cıddı endijeler doğurmaktadır Bu konuda bır ornek verecek olursak Asken Yargıtay Daıreler Kurulu, 1600/6 maddesı gereğınce oluşturulmaktadır (••) Bu kurula gelen dosya daha once bır daırede go ruşulmuş olmaktadır Dosyaya bakan bu da ıreden genel kurula 1600'6'va gore sadece başkan katılmaktadır DaıreleT kurulu, daı re\e göre bır üst kuruldur Başkanm olmadı ğı hallerde dosyanın goruşuldueu daıreden bu kurula gıdecek uve, kararın alınmasma katıl mamış bır uye, kurula katılması gerekırken, bu uvgulanmamaktadır Daıreler kurulunun oluşturulmasını behr le\en kanun maddesınde bu durum belırtıl mese de 35^ sayıh kanun ıle olu^turulan \s kerı Mahkemeler \e Yargılama Lsulu Kanu nu'nun 38 maddesj bu duruma açıklık getır mektedır "Karara katılamavan hâkım mad- de 38- alevhıne kanun'vollanndan bınne baş vunılniuş olan bır hukrae kalılan hâkım, V uk- sek Mahkemece bu hukme daır »enlecek ka- rara katılamaz ' dıverek ankça belırtmekte dır Denılebılevektır kı daıreler kurulunu oluş turan on beş hâkım Bın bo\le olsa ne çıkar 0 Hukukta boyle bır şey olmaz \apilan hata teknık de olsa yargılamava golge duşmemesı ıçın duzeltılmelıdır Y aTgılandıeım kuruı belırttığım teVnık ha ta ıle oluşturulmuştur Sonuçta da ortava \a hım bır ^onuç çıkmıştır \ argılandığım dos vanın olavı goruşulmesınde 7 8 alevhıme ka rar çıkmıştır Bu teknık hata duzeltıldığınde 8-7 lehıme karar ıle muebbet hapıs cezam kal- kacaktır Bu nedenle, 353 nolu \sken Mahkemeler Yargılama Lsul Kanunu nun 38 maddesı var gılama aşamasında ı^lerhk kazandırılmalıdır Işte Sayın Yargıtay Başkanı duzeltıle*.ek pek çok karardan bırı Bu belırttığım ornek, bende somutlanan bır olaydır Dosyalann yenıden gozden geçınlme sınde venlen hukumlerın pek çoğu kalkatak tır (*) Kanun no 1 ^ Askerı MahkenKİti Ku ruluşu ve Yargılama Usulu Kanunu (**) Kanun no 1600 Asken V«rgıta> Ka- nunu 27 Hazıran 1972 EROL ALTINOK E Tıpı Cezaevı Nazıllı POLTTIKA VE OTESI MEHMED KEMAL Sovyetler Birliği'nde.. Bu yaşa geldım (71) su Sovyetler Bırlığı nı esten dosttan, bı- zım takımdan herkes gördu, bır ben goremedım Paramla gıde- medım, çağrı da olmadı Çağrı olmadı demeyım oldu da araya 12 Eytül gırdı Bızım Yazarlar Sendıkası aracılığı ıle bır çağrı var gıbiydı, 12 Eylul'e rastladt Hanı goze alıp gitsem, donünce ne dıyeceklerdı7 Neyse ışte olmadı kısmet değılmış Gençlıgımızde ılk ıscı ve koylu devletı' dedığımız ülkeye uzak- tan bakardık Yakından bakanların gıdenlerın halı ıse duman- dı Bugun Sovyetler Bırlığı gorulmeye değer ama bır bılınmez- ler ıçınde yuzüyor Iflas etti deniyorsa da koskoca ülke yerlı ye- nnde duruyor Melıh Cevdet Anday'ın 'Moskova Izlenımlen', kulağımıza de- ğen karalamaları da gözlerımıze serılen yalanlamalan da değış- tırdı Bır başka gerçeğın bulunduğunu öğrendık Şöyle dıyor ' En carpıcı ızlenımlenmden bın, burada karşılaştığırnız zen- gtnlıktır Insanların zengınlığınden soz etmek ıstryorum düpeduz, yabancı bır ülkede neye dayanarak boyle bır ızlenıme varabılır- sınız? En başta ktlık kıyafete bakarak elbette Epey yabancı ül- ke gormuşluğum vardır, karşjlaştırmalar yaparak soyluyorum, hıç- bır kentte boylesıne saşırmamışımdır Herkesın kadın erkek us- tübaşı temız düzenlı, hatta buna şıklık da dıyebılırız Herkes sağ- lıklı guleryuzlu Butun alışvenş yerlen ığne ıplıkten ıncı boncuk satan dukkânlara kadar tıkhm tıklım ' Bunlar yokluklar bulunduğu söylenen sokağın gorünümu Bır sosyal sıyasal değışıklıkler var onu da Melıh Cevdet söyle an- latıyor Moskova da, büyuk değışıklık ıçın Ekım Devrımı deyımı kul- lanılıyordu Ne anlama gelıyordu bu söz1 ? 1917 Devrımı nın boy- lece tamamlandığı anlamına mı, yoksa onun nıtelık değıştırdığı anlamına mı' Bu konuda kesın yorumlara gıtmek ıçın vaktın er- ken olduğu kanısındayım Fakat edındığım ızlenıme göre sos- yalızmı bır yana ıtmek söz konusu değıldır olamaz ısçı sınıfı dıktatorluğu terımındekı 'dıktatorlük sözcuğu demokrası sözcu- ğune bırakacaktır yerını ve bunun butün gereklerı yerıne getırı- lecektır Yetışmış Sovyet ınsanının dıleğı bu yondedır ve Gorba- çov bu dıleğın temsılcısı olarak desteklenmektedır' Sovyetler Bırlığı'ne yapılan gezı yaztlannı sevenm nerede gör- sem ıska geçmem hemen okurum Uğur Kökten de Sovyetler'e bırkaç kez grtmış Umut Içın Senfonı'de anlatryor (Cem Yayınevı) Natıonal Otelı'nın gorkemlı salonundan Kızıl Meydan'ı sey- rederek yenen yemek, o eskı uçarı gunlere yakalanamayacak geçmış zamana benı alıp goturmuştu ( ) Kahveler tçıldıkten son- ra, yağmur altında uzun arayışlar sonucu Dostoyevskı'nın doğ- duğu evı güçlukle bulabıldık Koca kentın ıçınde bır bakıma yı- tıp gıtmıştı Aradığımız bölge, aslında başkentın kuzey kesımı- ne duşuyordu Bıraz ılerde Sovyet Muzesı gorunuyordu Ama bız oraya gıtmedık Arabamız sokağın basında 4 numaralı evın önunde durdu Dostoyevskaya Sokağı na adımlarımızı atarken doğrusu, enıkonu heyecanlı olduğumu soylemehyım Vücudum bellı betırsız tıtrıyordu ( ) Oemek buyük yazar burada dogmustu Bu alçak gonullu sılık yapıda Baba Dostoyevskı'nın sureklı ıç- kı ıçıp akşam yemeklerınde şıır ve roman okuyarak gunlerını ge- çırdığı yer" Dostoyevskı'nın romanlarına yapısı bakımından polısıye göz- üyle bakanlar da vardır Oyle ya her romanda olaylar arasında kaç tane cınayet kac tane ölum durtusu yok mudur? Ben Kara- mazov Kardeşler den çok Oluler Evının Anılan'nı sevenm Belkı de bozuk bır Turkçeyle yapılan çevırısınden ılk kez onu okudu- ğum ıçın Bır de Budaladakı kurşuna dızılış sahnesınde uzak- tan gelen atlının çarın fermanını getırışını unutamam Mektup bırkaç dakıka daha gecıkse yazar da asılanlar arasında olacaktı Umudum kırık değıl, bır gun Sovyetler Bırlığı nı göreceğım, er ya da geç EVET/HAYIR OKTMAKBAL (Baştarafı 2. Sayfada) aydınlarının gundemındedır Veterıner Fakültesı'nın çeşıtlı bılım dallarına mensup yuz kadar profesör, doçent, yardımct doçent, araştırma uzmanı yukarıda sunduğum bıldırıyı ımzalamışlar Işın ılgınç bır başka yanı da lıstede adları yazılı bazı profesör ve do- çentlerın laıklıkten yana bır bıldırıyı ımzalamaktan kaçınmaları- dır 1 Demek bıldırıde once yazılı olup sonradan adları sılınen bır- takım kışıler ulkemızde 'laık' bır düzenın yaşatılmasından yana değıldırler ışın acı yanı budur Bılım dışı tutumlar anlayıslar unıversıtelerımızın kımı üyele- rınde oldukça yaygındır Geçen pazar günu Banş Manço nun programında sunulan açıkoturumda bır ağacın govdesınde oku- nan 'Bısmıllahırrahmanırrahım Muhammed' yazısının doğal mı yoksa yapay mı olduğu uzun uzun tartışıldı Bır profesör ıle bır doçent bu olayın 'doğal' olduğu konusunda rapor vermışler' Ist Orman Fakultesı nden bır profesör ıle bır bayan doçent ıse ke- sınlıkle boyle bır şey olamayacağını bu yazının doğal bır şey ol- madığını belırttıler Ne yazık kı Bay Barış Manço ustlerıne ustle- rıne gıttı bılımsel görüşü savunanların' Bu olayı kendısı ortaya attığı ıçın olmalı' Orman Fakultesı profesör ve doçentının 'hayır bu yazı doğal' değıldır dıye dırenmelerıne pek öfkelendı Bay Manço 1 Zaten TV ekranlarında yaptığı çocuk programında hangı çız- gıde olduğunu daha once de bellı etmıştı Mınıcık çocuklan ek- rana çıkartıp arabesk şarkılar söyletmek, onları yalan yanlış ko- nuşturtmak pek mı pedagopk bır tutum 1 Ağaç govdesınde gö- rünen Arapça yazının doğal olduğunu karşıt görüşte olanlara ve TV ekranından tum haikımıza kabul ettırmek cabasına ne demelı1 Bılımsel goruşlerı savunmak bır yüreklılık sayılmaya başlan- dı Neyse kı YOK ıcın hazırlanan yenı tasarıya laıklığın ayaklar altına alınmasma unıversıtelerde gerıcı tutumların alabıldığıne boy göstermesıne karşı çıkan pek cok bılım adamımız da var Bılımle hurafe bılımle bılgısızlık, bılımle çıkarcılık savaşım ha- lınde1 Sağduyulu halkımızın bılımden yana bır davranış.ıçmde olması kısıyı yüreklendırıyor Ataturkçü Düşunce Derneğı -kı Başkanı gecenlerde bır cına- yete kurban gıden Prof Muammer Aksoy'du kamuoyuna yayın- ladığı acıklamada bakın ne dıyor Türkıye Cumhurfyetı'nın nıtelıklerını belırleyen 1961 ve 1982 anayasaları 2 maddelerınde ve başlangıc kısımlarında sade- ce laıklık ılkesını değıl, Ataturk'un tum ılke ve devnmlennı ve cağ- daslığını da Türkıye Cumhurıyetı nın temelı ılan etmışlerdır Bır devlet ku,ruluşu olan unıversıtelerımızde bugun bazı kızlarımı- zın 'sacları gorünen kadının ıftetlı olamayacağı ve dmsız kısıler sayılmaları gerektığı' yolundakı çağdtsı gorüsu savunarak ders- lerde ve laboratuvarlardat dahı saçlannın tek kılının görulmemesı ıçın mucadele verme yoluna sapmalarının bu genc kızlarımızın kendı kafalarında ulaştıklafı bır sonuç olduğuna ve bu mucade- lenın kendı ozgür ıstençlerıne dayandığına Ataturkçü Duşunce Derneğı olarak asla ınanmıyoruz' Demek başka amaçlarayönelıkbırgınşım sayıyor bu duru- mu Amaç şerıat düzenını bu ulkede yerleştırmektır 1 Ataturkçü Düsünce Derneğı, 163 maddenın kaldırılmasına da kesınlıkle karsı olduğunu belırtmekte ve Atatürk devnmıne ınançla bağlı halkımızı demokrasının ve halk egemenlığının vazgeçılmez ga- rantısı olan laıklık ılkesının uyanık bekçısı olmaya' çağırmakta- dır VEFAT Hıkmet ve emeklı Topçu \lbav Mahır Izgı'mn kızı, Mebrure 'Mper ın gelını, Belma Aslan'ın kız kardeşı, Devrım \e Ula$ ın annelerı, Selçuk Alper'ın bırıcık eşı, Istanbul Unıversıtesı Yabancı Dıller Bolumu ve Orman Fakultesı •Vlmanca okutmanı SEMRA ALPER'İ kavbettık Cenazesı vann (11 3 1990) oğle namazmda Teşvıkıye Carnn'nden kaldınlataktır AİLESİ