Katalog

Avrupora (ECU) ~J Mevduat Hesabı dünyada ilk kez Pamukbank'tal.. Yüksek verim, yüksek faiz. Cumhuriye Avrupara (ECU) ızın değerini korur. ANK bao^a d ı r 67. Yıl; Sayı: 23832 Kurucusu: Yunus Nadi 1000TL <KD\•dahıh 26 Arahkl990 Çarşamba 4 GÜN 4 DERGİ YARIN Unlüler 1990 yılında okuduklan arasından beğendikleri üçer yapıtı seçtiler. Doç. Dr. Sami Selçuk, "Çürütmeler"de hukuk, yargı ve toplum sorunlarına eğiliyor. HER PERŞEMBE CUMHURİYET'LE X ılbaşı gecesinin güldürü ustaJarı bir arada Box, ilk yılbaşı programını "Yeni Yıl Special" adıyla sunuyor. TüRKSAT uydusuyla çanak antenlerin çapı 60 santime düşecek. H E R C U M A CUMHURİYET'LE CUMARTESI mmktm&i* =r- Bina ve evlerde yüzde 50 enerji tasarrufu nasıl sağlamr? • • Onümüzdeki 10 yıl içinde 150 milyon çocuk, bakımsızlık ve hastalıktan ölecek. HER CUMARTESİ CUMHURİYET'LE PAZAR Bir eski Pera kitapçısı. Erdal Öz, Ali Püsküllüoğlu'na yazıyor. A r p dinlerken melekleri düşleyenler. Kış tehlikesi 'çığ'. H E R P A Z A R C U M H U R İ Y E T ' L E Körfez kaynıyor TELAVIV îsrail alarmdaŞanşir: Şavaş yakın Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'- in "İlk hedefımiz Tel Aviv olacaktır" yolundaki gözdağı sonu- cu Îsrail ordusu en üst düzeyde alarma geçirildi. îsrail Başbakanı tzak Şamir, "Körfez'de savaş çok yakın" dedi. ABD'nin Kör- fez'deki üst düzey subayları, birliklerinin, ancak şubat ayı orta- larına kadar şavaşa hazır olacaklan görüşünde. Dış Haberier Servlsi— Körfez'de savaşa dönük geriye sayma sürüyor. Irak lideri Saddam Hüseyin'in "tlk hedefimiz Tei Aviv olacak" yolundaki gözdağıyla Îsrail ordusunun en üst düzeyde alarma geçirildiği bildirildi. Ankara, Saddam'ın tehdidini "tehlikeli bir blöf" olarak değerlendirdi. Irak, ABD, Birleşmiş Milletler, SSCB, Ingiltere ve Avusturya büyükelçilerini "görüşmede bulunmak" üzere geri çağırdı. ABD'de Irak'a karşı girişilecek askeri bir müdahale için ancak şubat ayı ortalarında hazır olunacağı yolundaki görüşler, güç kazanmaya başladı. AFP'nin haberine göre Îsrail Başbakanı tzak Şmmir, dün duzenlediği basın toplantısında, (Arkaa Sa. 16, Sü. l'dej İnönü'denKörfez diyaloğu için öneri 'Batılı diplomatlanıı yardıım gerek' SHP lideri, Başbakan'a Körfez gezisi hakkında bilgi verdi. înönü, Sosyalist Enternasyonal Ortadoğu îşleri Sorumlusu ile yaptığı telefon görüşmesinde de ABD ve Irak dışişleri bakanlarının diyaloğu için Batılı diplomatların yardımı gerektiğini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — SHP Genel Başkanı Erdal tnönü, Irak ve Ürdün gezisi hakkında Baş- bakan Yıldınm Akbutut'a bilgi verdi. SHP li- deri, görüşme- de Akbulut'un sözlerinden "Türkiye'ye bir saldırı ol- maması dunı- munda, savaşa girilmeyeceği izlenimi aldığı- m" söyledi. tnönü, Başba- kan'a, bu gö- rüşünü, TBMM'de ifa- de etmesinin daha doğru olaca- ğını söylediğini belirtti. SHP li- deri bu arada, Sosyalist Enter- nasyonal Ortadoğu Îşleri So- rumlusu Hans YVichsnevsky ile yaptığı telefon görüşmesinde de ABD ve Irak dışişleri bakanla- BAŞKENTTEN AHMET TAN Geçmiş Bütçe Kokteyli ANKARA — "Vur patla- sın, çal oynasın"lı bir kutla- ma degiMi. Ama yine dc balo salo- nundaki bu "yemekli kok- teyl"in masrafı su içinde 70-80 milyondu. Muhalefete göre 17 tril- yon 300 milyar lira açıklı bir butçeyi kutlamak "mirasye- dilik'ti. (Arkası Sa. 16, Sü. 4'cU) rının diyalog girişimlerinin gerçekleşmesi için Batılı dip- lomatlann yar- dımı gerektiği- ni vurguladı. tnönü, Cum- hurbaşkanı özal'm, "Tttr- kiye'yi savaşa sokmakta" ka- rarlı olduğunu da belirterek, "Sayın Özal'ın tutumu, vatan- daşlarımızın hayatıyla ku- mar oynamak- tır. Böyle bir şey yapmaya hakkı yoktur" dedi. Başba- kan Akbulut saat 17.00'de eski Başbakanlık binasına gelen Erdal Inönü'yü kabul etti. Fki li- derin görüşmesine Dışişleri Ba- kanı Kurtcebe Alptemoçin ile SHP'nin gölge Milli Savunrna Bakanı ve Ankara Milletvekili (Arkaa Sa. 16, Sü. 7'de) BAĞDAT Türkiye'ye notaHava sahasraı ihlal Dışişleri BakanlığVndan edinilen bilgi- ye göre Irak hükümeti, 12 aralıkta iki uçağın Türkiye sınırların- dan hava sahasına girdiğini ve 18 kilometre kadar ilerlediğini öne sürerek 17 aralıkta Ankara'yı protesto etti. Dışişleri yetkilileri, "Notanın metninden, ihlalin ABD uçakları tarafından gerçekleş- tirildiğinin iddia edildiği anlaşılıyor" dediler. ANKARA (Cumhuriyet Bürosa) — Irak'ın, hava sahasının ihlal edildiği gerekçesiyle Türkiye'ye bir protesto notası verdiği bildirildi. Dışişleri Bakanhğı yetkilileri, "Notanın metninden ihlalin Amerikan nçaklan tarafından gerçekleştirildigini iddia edildiği anlaşılıyor" dediler. Dışişleri Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre Bağdat hükümeti 12 aralıkta iki uçağın Türkiye sımrlanndan Irak hava sahasına girdiğini ve 18 kilometre kadar ilerlediğini öne sürerek 17 arahkta Ankara'yı protesto etti. Bu konuda verilen protesto notasımn 20 aralıkta başkente ulaşması üzerine incelemelerin başlatıldığı ve bu incelemelerin (Arkası Sa. 19, Sü. S'de) BaşkentteIsmetPaşaheykeli Türkiye'nin ikinci Cumhurbaşkam Ismet İnönü, ölümünün 17. yılında Ankara, Istanbul, Izmir, Adana ve Malatya'da düzenlenen lörenlerle anılırken Inönü'nün Ankara'daki ilk heykeli de Anakent Belediye Başkanı Murat Karayalçın tarafından açıldı. tnönü Parkı'na dikilen 5 metre yüksekliğinde ve 3 ton agırlığındaki bronz heykelin açüış töreninde Cumhurbaşkanlığı'ndan temsilci bulunmadı. Açıhş töreninde bir konuşma yapan İnönü Vakfı Başkan Yardıması özden Toker, sanatçı Mine Sunar tarafından yapılan heykelin halkın katkısıyla gerçeklestirildigini belirtti. Karayalçın ve Çankaya Belediye Başkanı Doğan Taşdelen'in de birer konuşma yaptığı törene SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, İnönü Vakfı Başkan Yardıması özden Toker, Belediye Başkanı Murat Karayalçın, Vali Saffet Ankan Bedük, SHP'li milletvekilleri, Devlet Bakanı Kâmran tnan, ANAP'U milletvekilleri Hasan Celal Güzel, Mesut Yılmaz, eski politikacılar Osman Bölükbaşı, Tekin Anburun, Ali thsan ^ ^ ^ ^ ^ ^ Göğüş, işadamı Rahmi Koç ile tnönü'nün çalışma arkadaşlan ^••••T*' (Fotoğraf: katıldılar. 16. Sayfada _ ' ^ B ^ B F Barış BU) 1990 SADDAM'A DİRENEMEDİ 4 Borsacı' cepten yedi ABDURRAHMAN YILDIRIM Bugün altıncı yılına giren Menkul Kıymetler Borsası, çok iyi başladığı 1990 yılını "kâbus- ia" bitiriyor. 2 ağustosa kadar yükselişini surdüren ve bu tarih- te Körfez vurgunu yiyen borsa, son günlerde "Türkiye'nin de bulasacağı bir savaş korkusuy- la" iyice krize girince fiyat dü- şüşleri de hızlandı. Borsadaki hisse senenerinin değeri, Körfez krizinin başlangıcma göre yan yanya azaldı ve endeks yılbaşın- daki düzeyine düştü. Geçen haftayı yüzde 13.7 de- (Arkast Sa. 19, Sü. S'de) BORSA 6 YAŞINA GİRDİ EkMomide 97 bin işçi grev önlüğü giyiyor Metal Sendikası 80 bin, Otomobil-lş ve Çelik-tş 17 bin üyesiyle bugün greve başlıyor İş-Sendika Servisi — Metal işkolunda, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) üyesi yaklaşık 300 işyerinde çaüşan 130 bin dolayında işçiyi kapsayacak grev dal- gası yayılıyor. Hak-tş'e bağlı Özdemir tş Sen- dikası, 7 bin 500 üyesinin çalıştığı 12 işye- rinde dün greve çıktı. Türk Metal Sendikası 173 işyerinde 80 bin dolayında üyesi ile ba- ğımsız Otomobil-lş ve Çelik-tş sendikaları da 40 işyerinde yaklaşık 17 bin üyeleri ile gre- ve başlıyor. Otomobil-lş yaklaşık 6 bin üye- sinin çalıştığı 14 işyerinde yann, yaklaşık 2 bin üyesinin çalıştığı 5 işyerinde perşembe günü; yaklaşık 7 bin üyesinin çalıştığı 23 iş- yerinde de 3 ocakta greve gidecek. Türk Metal Sendikası 19 işyerinde, Otomobil-lş Sen de 14 işyerinde grev tarih- lerini daha sonra belirleyecekler. Otomobil- lş, Çelik-iş ve özdemir-tş sendikalan, top- lusözleşme uyuşmazlığını gidermek için MESS ile cumartesi günü yeniden masaya oturacaklar. Türk Metal Sendikası ile MESS arasmda yaklaşık bir haftadır sürdürülen son tur top- İusözleşme görüşmeleri, dün sabaha karşı yi- ne anlaşmazlıkla sonuçlandı. Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek, bu sabah sendikasına uye işçilerin MESS işyer- lerinde greve başlayacakîarım belirterek şun- ları söyledi: "MESS yönetimi bir haftadır bizi oyala- dı. Katı, bağnaz, ketum tutumlannı devam ettirdiler. Bugün (dün) sababa karşı ipler koptu. Bir evfenme yardımı üzerinde 3^ saat müzakere yapük ve anlaşamadık. MESS, 47 bin işçinin çalıştığı (A) gnıbu işyerleri için yüzde 200, 22 bin işçinin çalıştığı (B) grubu işyerleri için yuzde 160, (C) grubu işyerieri için de yüzde 100 iicret zammı teküf etti. (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) Irak casıısuna 15yd Irak adına casusluk yaptığı iddiasıyla yargılanan TPAO eski kontrolörü Ahmet Alver "milli müdafaaya hıyanetten" suçlu bulunarak 15 yıl ağır hapis cezasma çarptınldı. ANKARA (ANKA) — Irak adına casusluk yaptığı gerekçe- siyle yargılanan sanık Aha*et Alver "vatana bjvanetteB" 15 yıl ağır hapis cezasına çarptınldı. Genelkurmay Askeri Mahke- mesi'nde göriilen davanın son duruşmasında sanık Ahnwt Al- ver, savcının esas hakkındaki mütalaasına karşı son savunma- sını yaptı. Alver, iki sayfadan olusan savunmasını önce oku- mak istedi, ancak daha sonra vazgeçerek sözlü savunma yaptı. Alver, savunmasında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nda 6 yıl çalıştıktan sonra işten atıl- dığını ve bunun sonucunda da bunalıma girdiğini söyledi. Al- ver, 7 yıllık bir işsizliğin kendi- sini yıprattığtnı ve çalışmak için yurtdışına gitmeye karar veıdi- ğini belirterek şunları söyledi: (Arkası Sa. 19, Sü. 4'dt) 'Savaşa hayır' yazmıştı N.A. serbest İstanbul DGM'de gizli örgüt kurma suçundan yargılanan N.A. ve üç arkadaşı tahliye edildi. tstanbul Haber Servisi — "Savaşa hayır" dedigi için göz- altına ahnan ve 3 arkadaşıyla birlikte hakkında yasadışı örgüt üyesi olduğu gerekçesiyle dava açılan N.A. dün tahliye edildi. N.A., mahkemede "Örgüt üyesi degilim, ancak yurdunu ve in- sanlannı seven ilerici, devrimd bir liseli olarak 'savaşa hayır' yazılı bir dövid ok«l duvarua astım" deai. tstanbul 2 nolu DGM'deki duruşma öncesinde Çevik Kuv- vet'in çevrede geniş güvenlik önlemleri aldığı gözlendi. Du- ruşma salonuna üzerleri arana- rak sınırlı sayıda izleyici alındı. N.A., Biinyamin Yücel, Canan Uçar ve Saliha Nilüfer Gen'i (Arkaa Sa. 16, Sü. 7'de) 'SAVAŞA HAYIR' DİYENE OKUL YOK 4Sayfada Üniversitede ders kitabı •Nûzım Hikmet vatan hainidir' Uludağ Üniversitesi'nde okutulan Türk Dili ve Kompozisyon adlı kitapta, "Türk öğretmeni bayrak gibi, Istiklal Marşı'na da sahip olarak onu genç nesillere sevdirmelidir. Vatanından kaçıp Rııs vatamna 'vatanım' diyen vatan haini Nâzım Hikmet yerine Mehmet AkiPi bayraklaştırmalıdır" deniyor. SEVİNÇ BAYSAL BURSA — Uludağ Üniversi- tesi'ne bağlı fakülte ve yükseko- kullarda ders kitabı olarak oku- tulan "Türk Dili ve Kompozisyon" adlı kitapta Na- zım Hikmet "vatan haini" ola- rak niteleniyor ve onun yerine tstiklal Marşı yazan Mehmet Akif Ersoy'un "bayraklastı- nlması" gerektiği savunuluyor. Uludağ Üniversitesi Güçlen- dirme Vakfı Yayınlan'nca 1988 yılında bastınlan ve üniversite okutmanlarından Yosnf Oi- gun'un yazdığı kitaba, Rektör Nihat Balkır da "snnnş" yazı- sında övgüler yağdınyor. Kitabın, "ögrencikrin Türk dili derslerindeki başanlamı arttırmak. karşılastıklan zor- Inklan gidermek amacıyla" ha- (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) Bağdattan Notlar... (2) Creçen cumartesi günü akşam saatleri. Amman'dan Bağdat'a geliyoruz. Uçağımız alçalmaya başladı. Bağdat'ın görüntüsü, hiç de savaşın eşiğindeki bir ül- kenin başkenti gibi değil. Karartma yok. Ahımızda ışıl işıl bir kent uzanıyor. Dört beş şeritli modern yollardan kentin merkezine yaklaştıkça trafiğin yoğunlaştığı, kimi kavşaklarda hafif tıkanıklıkların oluştu- ğu dikkati çekiyor. En gözde semt olan Mansur Caddesi'nde dükkânlar pınl pırıl, vitrinler dolu. Kuveyt'te ne var ne yok, onlar da Bağdat'a taşınmış. Istakoz konservesi... Fransız peyniri... Is- viçre çikolatası... Her türiü elektronik eşya... Yok yok! Ama kimin için? (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Şarta bağlı sine-i mlllet SHP Genel Başkanı İnönü ile DYP Genel Başkanı Demirel, bugün bir araya geliyor. 5. Sayfada • Çanak anten Türkiye bir yandan özel TV, öte yandan çanak anten ile iletişimde hareketli günler yaşıyor. 6. Sayfada • Huston'dan başyapıt John Huston yönetmenliğe geçtiği 'Malta Şahini'nde, bu fılmle yıldızlaşacak Humphrey Bogart ile birçok ünlüye de yer vermişti. 6. Sayfada • 'En büyük dinleyici İnönü' Ismet İnönü ölümünün 16'ncı yılında İDSO konseriyle anıldı. tlhan Usmanbaş'ın 1983 yılında bestelediği yapıtı orkestra eşliğinde arpist Sevin Berk yorumladı. 7. Sayfada • Gorbi'nin yetkiterine onay SSCB Halk Temsilcileri Kongresi, devlet başkanınm yetkilerini artnran anayasa değişikliğini kabul etti. 11. Sayfada • Amavutluk'ta yönetim aceleci Vtkede yeni kurulan Demokratik Parti 10 şubatta yapılması planlanan seçimlerin ertelenmesini istedi. Parlamento reddetti. 11. Sayfada ' • THY'ye 60 tazminat davası Türk Hava Yolları hakkındaki davalarda toplam 374 milyon lıra tazminat ısteniyor. Ekonomide • Yabancı kaleciye paydos 1. Lig kulupleri yabancı haklarını diğer mevkiler için kullanmaya kararlı. Sporda • İkinci baharı yaşıyorlar Voleybol liglerinde 35 yaşm üstunde 13 Türk ve 7 yabancı sporcu bulunuyor. Sporda GOZUM UGURMUMCU . .Müdahalecilik. Bütçe Yasası nedeniyle bir kez daha yineleyelim: ANAP eliyle uygulanan sistem "serbest pazar ekonomisi" değildir. Uygulanan sistem, devlet müdahaleciliğinin özel bir tü- rüdür... Sistem özel bir türüdür, ancak pek de güzel bir tü- rü de değildir! Niçin değildir? (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de)