Katalog

CUMHURİYET/6 DİZİ-RÖPORTAJ 7 KASIM 1990 Arabeskte sevgi ve adalet anlayışı 'Sevilengüçlü,vurulan suçlu' REFIK DURBAŞ Bir telefon, iki dakika sonra Hayri Şa- hin'le karşı karşıyayız. u a v r : " a y n SOnuar Ne konuşulur Hayri Şahin'le? — Muzik? — 1970'te başladun müziğe. O zamanlar p — Dk plak? — Ekim 1970'te... — Adı? — "Acı Istırap." — Başka? — lçinde uzunçalar da olmak ûzere 12 Arabesk piyasasında iş öylesine boyutlara ulaşmış durumda ki kimi kasetlerin üzerinde şöyle bir yazı görmek mümkün: 'Lambada, süpermix arabesk çorbaî Bu süpermbt arabesk kasetler, biraz da toplumumuzun, daha doğrusu bizlerin yüzü değil mi? _ 4 — "Adam, sevgilisini almış, hafta sonu bir deniz kıyısında kaçamaktalar. Kadın dün- ya güzeli bir şey. Yıyip ıçmişler. Sevışmiş- ler de... Kadın yatakta anasından doğduğu gün gibi. Adam sevışme sonrasının rehave- tinde. Ama aklı başka bir yerde. Çunku adam müzisyen, şarkı sözu yazarı, besteci. kaset jyok, plak devri. Şimdi bu adamdan nasıl bir şarkı sözü yaz- ması beklenir? Aşkın ve sevişmenin guzel- liginı anlatması en doğalı değil mi? Adam flyle yapmıyor. Kadını yatağında bırakıp kaleme kâğıda sarılıyor. Ve yazma- ya başhyor. Yazdıklannda tek kelime ne aşk var ne de sevişmenin guzelüği... Yazdığı baş- plak yaptım. 1980'de kaset başladı. tan sona bir hasretin anlatımı... 'Sana öy- — Yapuncüık? lesine hasretim ki, seni öylesine özlemişim — 1975'ten beri sürdürüyonım. ki' gibisinden bir hasret şarkısı... Şimdi bu — Memleket? olayı nasıl açıklamah? lşte bu, Türk insa- — Muğla Köyceğizliyim. Annem babam nının yapısından kâynaklanıyor. Bütün do- Adapazarlı. Bu yüzden beni Adapazarlı ola- yumlara ulaşmış ama, yine de bir şeylerin rak bilirler... eksikliğini duyabiliyor. Bu doyumla doyum- — Nasıl başladı müzik? suzluğun kesiştiği yerde işte arabesk olayı çıkıyor ortaya." Osman Bayşu ile arabesk muziği konu- şuyoruz. önce bu öyküyü anlatıyor. Bayşu, yıllardır müzik piyasasımn için- de. Babası Abdullah Bayşu da oldukça ta- nınmış bir müzik adamı ıdı. Muzıkle tanı- şıklığı bu yüzden ta çocukluk yülarına da- yamyor. Tekrar soruyonım: — Sizce nedir arabesk? — öyküyü anlattım. Türk insanının için- de, yapısında var bu duygu... Bizim insanı- nuz böyle Aa çekmeyi, hasret çekmeyi se- duğum için besteciye. O ayn bir iş... viyor. Arabesk de bu acı çekmenin, hasre- — Arabesk? te yanmanın bir yansıması. lçindeki acının, — Arabeski kabul ediyorum. Bu türün hasretin bir ifade biçimi... " büyükleri bence Suat Sayın ile Orhan Gen- Bayşu, bir kasetin maliyetinden yeni bir cebay. Halk bir şeyi kabul ediyorsa kim ne sesin keşflne her şeyi ile müziğin içinde. Ço- ğu kasette "prodüktör" olarak imzası var. Yüksel Uzel'in kasetini yapıyor örneğin, bunun yarunda tlyas Salman yeni bir şey mi denemek istiyor, şarkıh bir öykü mü yaz- mış, onu da çıkarabiliyor. Söz arasında arada bir masasımn arka- sında duvarda asıh sazı eline alıp tellerine dokunuyor. — Saat Sayın? — Arap muziği üzerine Türkçe sözler ya- zardı, şimdi Münih'te... — Şükran Ay? — Eskisi gibi değil, ara sıra turnelere çıkıyor... "Çaylar Şirketten" adh şiirimden bir bö- lüm geliyor aklıma: "Yol uzun karanlık kenü çıkar çıkmaz lambalan sdndürür teypin dügmesine hafîften dokunur kap- taa pilot vt başlar Hayri Şahin: Aşkımız bitti sanma UnuUmam ben seni Gcçen gnnler hatıra Kalbe sokmam kimseyi" — Hayri Şahin? — O burada, ÎMÇ'de. "Şahin Plak Ka- setçüik"te... Arabesk, sadece müzik tüni olarak değil, değişik aksesuarlarıyla da gündelik hayatın neredeyse her alanına yayılmış durumda. (Fotograf: Uğur Giinyüz) — Ablam muzik öğretmeniydi. Evde kimse muziğe yabancı değildi. Küçükken mandolın falan çalardım. — Kaset? — 15 kaset yaptım. — Söz yazartığı? — Hiç şarkı sözü yazmadım. — Beste? — Yalnızca "Kul Feryadı" adlı şarkının bestesi bana ait. — Niye? — Besteciye hakaret olmasın, saygı duy- diyebilir? Şunu da söyleyeyim, arük arabesk bitti. Arabesk gibi taverna muziği de... Ge- çen yüdan bu yana Turk sanat muzigine bir döniış var... — Film? — Bir kaç füm çevirdim. 1972'de "Acı Is- tırap"ı çevirdim. Sonra "Hayat Harcadın Beni" var. Sekiz film çevirdım böyle... — tyi bir sanatçı? — Bu, bir tavır meselesı. tnsan şarkıyı kendıne uygularsa iyi bir şey yapabüır. Şar- kıyı içinde duyması, içinde hissetmesı gerek... Konuşmanın ardı arkası kesilecek gibi de- ğil. O gün kasetlere de yeni bir zam gelmiş. Biraz da onun öfkesinde Şahin. Yirmi yıldır müzik piyasasımn içinde. Amerika'ya gitmiş, Avrupa'yı baştan başa dolaşmış, Avustralya'da konserler vermiş. Söz dönüp dolaşıp muziğe geliyor, müzik uretimine... "1980'de bir şeyler olda. Arabesk biraz basiıleşti. Her önune gelen bu işi yaparun sandığı için basitleşti" dıye surduruyor ko- nuşmasını. Şahin'e göre yakında kasetçilik de ölme- ye mahkûm. Çünku CD'ler geliyor. Ama onun da bazı sakıncaları var... "Bak" dıyor, "CD almak mesele değil. Fiyatlan da giderek ucuzluyor. Ama CD ça- lan aiet pahaü. Aynca bu aierte yalnızca CD calabiliyorsun. Hollanda'da gördıim, aieti o kadar pataalı değil, hem de kaset çalabi- liyorsun. Yani bir alet içinde hem CD çal, hem de kasef çal... Teknoloji hızla gelişiyor. Nasıl siyah-bevaz televizjonlar çope gitti)- se, kasetçalarUr da çope mi?" Bunca insanın umut dünyası İMÇ'nin içeriden durumunu soruyorum Şahin'e. Kı- saca "Bir sanayi yok İMÇ'de" dıye yanıtlı- yor. Ama bu konuda da oldukça dertli. Osman Bayşu'nun söylediklerini akta- rıyorum: "Bir kasetin oluşumu, çalışma koşulla- nna bağlı bir şey. Bir kaset 15 günde de çı- kabilir, üç ayda da... Her sesi ayrı ayn alı- yorsun stüdyoda. Mesela kemanlardan bi- ri o gün iyi ses vermedi. Ya da şarkıcının morali bozuk, bir şarkıyı ıstediğin gibi oku- yamadı. Ne yapacaksın? Haydi sil baştan. Bu işin bir ölçüsü yok. Onun için iyi bir şey yapacaksan epey uğraşacaksın.." Sanayi yok Sözu Hayri Şahin alıyor: "Bayşu hakiı. Bir de şu var: Bir kaset yap- mak ekip meselesi. Şarkıyı yaşatan söyle- yen değil, prodüktör bir yerde. lşte, biri çı- kıp bir kaset yapıyor. tçinden bir ya da iki Trafıktearabesk m PE«İ TBKSİHİ (Taşıtlardan ban yazı ornekleri...) Âlem buysa kraJ benim. Sevmek suçsa cezamı idam isterim. Sen sevmeye yakışırsın. Ya benimsin, ya toprağın. Ay beyaz sen beyaz, o yanaktan ver bıraz. Garibin biriyim dertle doluyum sevdim diye niye suçluyum. Sevda ne yana düşer. Açma pencereni esmesin yeller, seni sevdiğimi bilmesin eller. Çayıra saldım koçu, severek aldım DOÇ'u. Sevgim sürünur, kedere büninür. Sen doğan güneş, benyollarda çilekeş. Düzde yavaş, yokuşta savaş, kurtar bizi arkadaş. Şoför deyip geçme onun da kalbi vardır, yarasını deşme belki bir sevdiği vardır. Yokya. Ne söylersen bir fazlası. Feryada gücum yok. Derdimi sordun dinlemeye mecbursun. Zevkli rezalet. Köleyim kötü şansıma. Poor king. Blu bird. Love boat. Head trouble wish you vere here. Sailors have more fun. Güçlü seven değil sevilendir, suçlu vuran değil vurulandır. Yaşamaya sözlüyüm, ölmeye mşanlı. Yeşilçam'ın davetlisi, genç kızlann sevgilisi. Kapılma ruzgârıma sen de aldanırsın. Sollama beni çeşitim olursun. Ben yaşadıkça sen çıldır. Fordun dızeli, sevdim bir güzeli. Gulü bir gün, seni her gün. Hasan'ı danltma. Nazzetmen kızlar. şarkı hit oluyor. Herkesin dilinde bu şarkı. Başka sanatçüar da söyluyor. O kaset umul- madık bir bıçımde belki bir milyon satıyor. Ve buradaki herkes o şarkıcırun peşinde. Ama arkası gelmiyor. Çünkü o şarkıanın arkasında bestecisi yok, prodüktörü yok. Elinde malı yok yani... Bundan sonra neyi söyleyip neyi satacak... Bu anlamda bir sa- nayi yok diyorum ÎMÇ'de. lşte bir flrnek, Ayşen Nur Yengi. Bir kaset yaptı. Milyon sattı. Ama yeni kasetini yapacak ne beste- cisi var, ne prodüktörü. Şimdi herkes Nur Yengi'nin peşinde. Ama ikinci kasetini ya- pacak malı yol elinde..:' Şahin, son günlerde piyasayı saran "kanşık" kasetlerin çoğalmasını da bu ola- ya bağlıyor. "Yeni söz, yeni beste olmadığı için, eski- den hit olmuş parçalan çeşitli sanatçılann söyleyişleriyle bir kasette topluyorlar. Mil- let artık doyum noktasına geldi. Yeni bir şeyler söylemeli, yeni şeyler uretmeli. Piya- sa böylece ayakta kalabilir!' Arabesk çorba tş artık öylesine boyutlara ulaşmış ki ki- mi kasetlerin üzerinde şöyle bir yazı görmek mümkün: "Lambada, süpermix arabesk çorba." Niye arabesk çorba? Yanıtını Nazife Güngör'ün "Arabesk" ad- lı kitabından alalım: "Bir toplumda her şey arabesk ise mü- zik neden arabesk olmasın. Kaldı ki top- lumsal ve insansal sorunlar karşısında en fazla duyarlıhğa sahip olan bir sanat dab- dır müzik. özellikle de kesin ve yeterli bir kuramsal çerçeveye heniız oturtulmamış olan, tutarlı bir politik düzenlemeye de he- nüz kavuştunılamamış olan müziğimizin, toplumsal dalgalanmalar karşısmdaki du- yarulığı çok daha fazla olacaktır ya da top- lumsal olaylardan etkilenmesi çok daha ko- lay olacaktır!' (sayfa: 160) "Süpermi* arabesk" kasetlerin kapak yilzleri biraz da toplumumuzun, daha doğ- rusu bizim yüzümuz değil mi? Yarw: Söz yazarlıgı Sol Yayınları Kuruluşu. Kasım 1965 KARL MARX Kapital, Bınna Cılt, 30 000 Kıpital, Ikina Cılt. Kapıul. U<^ncO Glt. 30000 Ekanamı Palıtıjın Elejtinsıne Kalkı. 10 000 Ücrttli Emck ve Stmuyc-Ocret, Fiyal vt Kâr, 7 000 feİMfcnin Scfalctı. 8 000 Fransa'da Sınıf Savafımlan 1»48-1850, 7 500 Louis Bonarpartf'ın 18 Bnımairt'i, 6 500 Fransa'da İç Savaf 1844 Elyazmalan FRİEDRİCH ENGELS Antı.Duhnng.15 000 Ooğanın Dıyalcktiği (basdıyor) Atltnın Ozrİ Mulkiyehn ve Devlrtin Kökeni, 7500 Utopık Snyalızm ve Bilımstl Sosyalizm, 4 000 LudwıgFtuerbach ve Klasik Alman Felsefc'sinın Somı.3000 Tarihte Zorun Rolu (basılıyor) Köylüler Sava,ı, 6 500 Büro ile Barikat Arasında (basılıyor) MARX-ENGELS Secme Yapitlar, Bırına Qlt Se^me Yapıtlar, Ikına Cılt Seçme Yapıtlar, U^uncu Glt, 25 000 Do£j Sonınu ITürtdyel 25 000 Alman ldeolo)isı (FcuerbachL 5 000 Cotha ve Erfurt Programlannın Elcşlınfi, 6000 "Komünısl Manı/esto"nun Dogusu Felsıfe Incckmeleri, 7500 Nühıs Sorunu ve Malthus, 7 500 Kapitahzm Öncesı Ekonomı Bıçimlen Kutsal Aıle DinÛzenne MARX-ENGELS-LENİN Ijçi Smıfı Pırtisi İlıennt Anarsızm ve Anarko Sendikalizm, 15 000 Paris Komunu Üzenne * Kadın ve Aıle. 8 000 VI LENİN "Halkın Dostlan" Kımlerdîr ve Sosyal-Demokrat- lara Karıı Nasıl Savasırlar? 8 000 Rusya'da Kapıtalumın Gclıjmesı, 15 000 Bır Adım llcri İki Adım Cen. 10 000 Dcmokrarik Devrimde Sosyal Demokrasinin İki TakhJİ, 4 000 Materyalum ve Ampiryokntısızm, 16 000 Empetyalızm, 6 000 Sosyalızm ve Savas, 6 000 Ulnslann Kadcrlennı Tayin Hakkı, 9 000 Ulusal Soran ve Ulusal Kurtulu} Savaslan tscı Sınıfı ve Koylulük 10000 Tamn Sonınlan Marksumın Btr Karikatûnı ve Emperyalist Ekono- mtzm Ne Yapmalı?, 8 000 Nisaıt Tezlcri ve Ekım Devnmi, 8 000 Man-Engcls-Marksuın, 12000 STALIN Marksizm ve Ulusal Sorun ve Sonurge Sonınu, 10000 Lenmamın Sonınlan Lenınumin İlkelen, 7 500 Son Ya2ilar 1950-53, 6 000 Trotskızm mı? Leninızm mi? Anarsizm mi Sotyalizm mi?, 3.SOD Sol veOnur Yayınları FELSEFE, EKONOMI POLİTİK, BİLİMSEL SOSVALİZM Felsefenın BasUngı« Ukelen, Pohzeı. 7000 Felscfcmn Tcmcl Ilkelcri, Gcorgcs Poiıtzcr, 15 000 Dıyalcktik ve Tarihsel Matcryaltzmin Abcccsi, Bo guslavskı, 10 000 Tcon ve Pratık, Mao Çetung, 4 500 llkcl, Kolcci ve Feodal Toplum, Zubrıtskl,7300 Kapıtalıst Toplum, Zubrıtskl 6.500 Ekonomı Polıtık, Nıkıtın Sosyalızmın Ekonomı Poütıgi, Solus, 8 500 Mırksisl Ekonomı Pol.tigin Ilkelcri, Lcontıcv, 4 500 Sosyalizmin Alfabesi. I lubcrman, 3 500 Onur Yayınları Kurucusu Ilhan Erdost Tûrlcrin Kokcni, Dartvın, 12 000 Insan Türcyışı, Dar\Mn 7500 Scksücl Seçme, Dar»in, 10000 Fuı^ın Evnmı, Eınsteın Infıeld Maddc ve Insan, Vaiılycv, 6 000 Rolatıvîte ve Kozmoloji, Kaufmann Evrcn ve Dönüsumlcri, Omnes Albcrt Emsteın, lnhcld, 5 000 Mukaddıme, I, tbnı Haldun 12000 Mukaddime, 2, Ibnı Haldun 12.000 Mukaddıme. 3. lbru Haldun Mukaddıme, 4, Ibnı Haldun Butun Yapılları - Scçmdet, 1, Hegel, 6000 Hapıshane Defterlcri. Cramsd, 8 000 Rapor, M Gorbaçov, 4 000 Dunya Bunatımı, Fîdel Castro, 5000 Sta hn Dönemı, Anna Strong, 6 000 Komunîst Entcmasyonalde Fasizmtn Tahlih, 6 000 Faşizm. Ideolop ve Uygulamalar, Bourderon, 6 000 Turkıyc'de Faşıst Alman Propagandası, 6000 Corunmeyen Hukumct CIA, VVıes-Ross, 5000 Atom Bombası Çocuklan, Arata Osada, 3 500 Anadolu Sclçuklu Dcvleti, Gordlevskı, 7 500 Osmanlı Imparatortuğunun Yafı^oınurgelesmcsı, Novıçcv, 4 000 Tutkiye'de Kapitalızmin Gelisme Ozellikleri, Rozahycv, 7 500 Kemal AUtürk ve Çagdaf Türkiye, Clasncck Turkiyc'nin Sıyasal Rejimi, Taha Parla. 3 500 İdam Cecesı Anılari, Halı! Çelcnk, 7 500 12 Eylül ve Hukuk, Halıt Çetonk, 6 000 İdamın Cunluğû. Balagıl 2 500 Cczacvî Cezaevi, Neyıre Ozkan, 6 000 Emcgın ve Emekçılenn Tanh^ Bnzon 10.000 Okulun Toplumsal Islevî, Szanıawskı, 8 000 Dılbilim Akımlan, Zeynel Kıran, 7000 Fransızca Dılbilgisı ve Çfvm Kılavuzu, Kıran 10 000 Ispanyol Edcbiyatı Tarihi. Ertugnıl Onalp. 7 500 Muzaffer İlhan Erdost llhan İlhan Şcmdinli Roporiajı Osman h Imparıtorlugu Mülkiyet Ilifkjleri, 6.000 Kapıtalum ve Tanm, 6 000 Bılım ile Yazın Arasında, 5 000 Demokrası ve "Demolcrasi", 4 000 Onu Anlatlste,3 000 Havadtt Kalan Guvercın (sıır), 5 000 Ey Kannlık Mavı Cunes (öykü), 5 000 Adam Içın Turevler (eskız), 5 000 Hançer ve Lırik, Metın Demırtas (jür), 4 500 Kardasun Ojul, Veohı Timurojlu (fur). 3.500 7 KASIM/tLHAN GÜNÜ (10 YIL) 7 KASIM/SOL YAYINLARI (25 YIL) ANMA VE KUTLAMA Sol ve Onur Yayınları 7 Kasım 1990 (Çarşamba) gunu, tlhan Erdost un oiduruluşunun 10 vıldonumunde Yaymcvının doğuşunun 25 yllını kutlayacak ÖZEL IN'DlRtM llhanilhan Kitabevi'nde 7 Kasım gunu (valntzca 7 Kasım) okurlara Sol vc Onur Yayınları ozrf ındırımh (%^n ındınmlı) satılacak IKI A)nı gunun anısına hazırladıpmLZ ıkı kıtapçıgı okurtara armagan (ucrctsız) olarak vercccgız Bu kıtapçıklar • 25 Yıl/Kitabı Yaşatma Savaşımımız Tanhçemız. Sol ve Onur Vayınları Kronolopst, Ya7ilar, Notlar. Bclgclcr (dcrgı boyutunda, 40 s ) • 7 Kasım/llhan Gunu Ilhan ıçın vazılmış şurlcrdcn bır dcmct (dergl bo- yutunda 16 s) Kutlama ve anma günunun anısına yayınladıgımız ıkı kıtapçığı ve (%50 ındırımlı) yavmlanmızı, Ankara dışmda hor okur Indırımh sıparıs tutarını 7Kasungunu postaya (posta çckı no. 153141) yatırmak kosuluyla kttabevımızden (llhanilhan kitabevî'nden) ısteyebılecek Aynı gunun anısıra Muzatfer Ilhan Erdost 9 Havada Kalan Guvercın (şur) • Ey Karanlık Mavi Cünes (oykû) • Adam IçınTürevler (eslaz) adlı uç kıtabıyla katılıyor İMZAGUNU 7 Kasımda, Ilhan Cünü Dolayısıyla, • HalilÇelenk • Talip Apaydın • Alaol Behramrjğhı • Bekır Yıldız • MustafaŞenf Onaran • Merın Demuiaf • Erbîl Tusalp • Muzaffer Ilhan Erdost llhanilhan Kıtabevı nde kıtaplannı ımzalayacak Yayvılanmızi okur tihanilhan Kiubevi nden. surekb olarak % 25 ındınmlı edınebılır Yayınlanmızm vurtçf ve yurtdısı satı; mcrkezı adresl tUuuıilhan Kltabevi Bayındır Sokak 23/6 Yenışerar Ankara Td 133 14 22 132 56 86 PostaÇckL 153141 1991 MODEL PEUGEOT'LAR INTERMOTIVDE HÂLÂ % 8 DAHA UCUZ ! FIRSATIKAÇIRMAYIN. INTERMOTIVOTOMOTIV StHtVI VE TICMEI ' S GUNÜN ARSLANBİXtMt: "Eğer yeteri kadar hızlı hareket ederseniz, 15 Ekim öncesine küçük bir zaman yolculuğu yapabilirsiniz.n PEUGEOT AVRIPA'MNGÜÇLUARSLAN'L In.erTnotiv İstanbul Tel: (9 -1) 174 99 24 (6 hat), 346 20 14 Ankara Tel: (9 - 4) 127 68 28 - 29 Izmfr Tet: (9 - 51) 19 50 97 IF YOU ARE —A Universıty graduate (preferably B.Ü.) —Fluent ın Englısh/or French —For male candidates completition of military service ıs required, —A creative person with a flair for fashion, —VVıllıng to work ın our accesorıes and cosmetıcs department, Please call 559 98 50 - 77 personel department PRINTEMPS Altın kızımız SÜMER'İ KENAN DEMİR'lc evlendirdik. BELMA-NEZİH DÜNDAR TAKSİM 6 Kosmı 1990 SOVYET KİTAPLARI TÜYAP FUARI'NDA ingilizce, teknik, bilimsel, edebiyat kitapları. YENİ MOSKOVA BASKISI TÜRKÇE-RUSÇA SÖZLÜK I M M U B KIMYA MUHENDISLERI ODASI İSTANBUL ŞUBESİ PANEL "HAVA KIRI |l Iftl K D N T R n i UF P F N F T İ " İ " Tartt>:8 Kasım 1990 Saat: 10 00Yef: ITU Sosyal Tesıslerı Maçka/ISTANBUL KONUŞMACILAR IGDAŞ Genel Muduru Ooç Or Tuncer ÇELIK Istanbul Buyukşehır Sefedıye Başkanlığı adına Ethem RurtıONEŞ ÖJream üycltri Prol Dt Ekrem EKINCİ Prol Or Olcay TUNAY Dr Taflan SALEPÇI Mehmet SAYSEL KMO Ist Şb Başkanı