Katalog

TC Başbakanlık Toplu Konut idaresi Başkanlığı Pamukbank işbirliği iie yuvanıza kavuşun! Ankara 18 Cu m huriye t Kira öder gibi... % 30 peşin, 100 ay vade. Ankara Eryaman'da daire! Pamukbank'la konuşun... PAMUKBANK iyi b a n k a d ı r 67. Yıl; Sayı: 23798 Kunıcusu: Yunus Nadi 1000 TL,.<KDV dahinll Kasım 1990 Perşembe Bankalarda barajyüzde 65 y e çıktı Faiziıı yıldızı parhyor Bankalar enflasyonun yükselme eğilimine girmesi ve piyasalann para gereksiniminin artması üzerine hızlanan para kaçışını önlemek amacıyla mevduat faizlerini, yüzde 60 barajının üstüne çıkarmaya başladılar. ABDURRAHMAN Y1LDIRIM Piyasalann paraya gereksini- minin artması ve enflasyonun yükselme eğilimine girmesi üze- rine tırmanışa geçen mevduat faizleri kısa bir süre önce ulaş- tıklan yüzde 60 barajında dura- madı ve yüzde 65'e doğru yol al- maya başladı. Bir yıllık vadeli mevduata bir banka yüzde 64, iki banka yüzde 62, iki banka yüzde 61, bir banka yüzde 60.5, dört banka da yüzde 60 faiz uy- guluyorlar. Bazı küçük banka- ların yanında en büyük mevdu- at bankalan da faizlerini birer puan arttırmaya başladılar. 1988 sonbahanndaki şok fa- iz tırmanışından önemli yaralar alan bankalann 1990 sonbaha- nndaki bu faiz yanşında dikkat- li davrandıklan gözleniyor. An- cak son olarak faiz arttınmma karşı direnen büyük mevduat bankalanndan Akbank ve Yapı Kredi Bankası da mevduat faiz oranlannı birer puan yükseltti- ier ve yıllık olarak yüzde 58'e çıktüar. tş Bankası halen eski fa- iz oranı olan yüzde 56'yı korur- ken Ziraat Bankası yüzde 56 faiz uyguluyor. Faizin en yüksek olduğu 1988 sonbahanndaki yüzde 85'lik dü- zeyinden zaman içinde düşttş kaydederek 1990 ortasında yüz- de 56'ya inmesi ve "dibe vurma- sT'ru, temmuz ayından başlaya- rak kısmi yükseüşler izledi. Fa- izlerin yeniden yükselme eğili- mine girmesine etken olan fak- törler şöyle sıralanıyor: • Bankalardan para kacışı hızlandı: Faizlerin dip noktayı bulduğu 1990 yaz aylannda net faiz getirilerinin enflasyonun 13 puan kadar ahına inmesi banka- lardan para kaçışını hızlandırdı. Yılbaşında 25 trilyon 192 milyar lira olan vadeli tasarnıf mevdu- atı, haziran ayı sonunda 30 tril- yon 110 milyar liraya vardı ve yüzde 19.5 artış Ue geçen yıhn (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) Yeni Avrapa'ya imzaInsan hakları, demokrasi, hukuk devleti ve barışa dayalı dönem başladı SABETAY VAROL PARİS— AGİK zirvesi, dün 34 ül- ke devlet ve hükümet başkanlarınca sonuç bildirgesinin imzalanmasıyla so- na erdi. "Avrupa'nm gelecegi için Pa- ris şarl" adlı bildirgeyi Türkiye adı- na Cumhurbaşkanı Turgut Özal im- zaladı. Paris belgesi ile Avrupa'da insan hakları, demokrasi, hukuk devleti ve banşa dayalı yeni bir dönemin başla- dığı resmen onaylandı ve ilan edildi. Arnavutluk dışında 21 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada, bölgeye imzaJa- rını atarak "Paris şartı"nın bu temel ilkelerine uymayı taahhüt ettiler. Paris belgesinde Avrupa kıtasında son yıllarda meydana gelen değişiklik- ler not ediliyor, iki Almanya'nın bir- leşmesi, farklı silahsızlanma süreçle- ri ve Doğu Avrupa ülkelerinde gerçek- leşen özgürlük hareketleri gibi önem- li olaylar ortak bir dil ve yorumla for- müle ediliyor. İnsan hakları, demok- rasi ve hukuk devleti prensipleri en önemli yeri kapsıyor. "Ekonomik öz- giiriük, sosyal adalet ve çevre sonın- lan konusunda soruralu bir yaklaşı- mın insanlıgın refahı için vazge- çilmez" olduğu belgede vurgulanıyor. "Ekonomik özgürlük" tabiriyle bir- likte dolayh olarak pazar ekonomisi kavramı 34 AGİK ülkesi için ortak bir değer haline getirilmiş oluyor. Ülke- ler arası ilişkilerin bundan sonra es- kisinden farklı bir niteliğe sahip ola- cağı da belgede kaydediliyor. Belgede ayrıca "insani boyut" ko- nusuna da değiniliyor. Bu konuda ge- lecek yılın 4-15 kasım tarihlerinde Norveç'in başkenti Oslo'da bir uz- manlar semineri düzenleneceği karar- laştınlıyor. Bu toplantıda özellikle "hukuk devleti" kavramının aynntı- larıyla ele aünacağı belirtılıyor. Azın- lıklar konusunda soğuk savaşı sona erdiren ve yeni bir Avrupa'nın temel- lerini atan Paris'teki tarihi toplantı- nın yarattığı umutlar, yaşlı kıtanın ve dünyanın karşı karşıya bulunduğu çe- tin sorunları örtmeye yetmedi. Yüzyınmızda iki dünya savaşı ve sa- yısız sürtüşmelere sahne olan Avrupa, sonunda, tarihin en kapsamlı silahsız- lanma antlaşmasını gerçekleştirdi ve 45 yıl suren bölünmesini sona erdir- di. Ama yaşh kıtayı yeni dönemde milliyetçilik, giderek yayılan ırkçılık, Doğu Avnıpa'daki sosyal huzursuz- luk gibi birçok sorun bekliyor. Kör- fez krizi bu sorunlann en tehlikesi ola- rak gündemde yer ahyor. 'Avrupa'nın Gelecegi İçin Paris Şartı'nm imza töreninden önce kısa bir konuşma yapan ev sahibi Fransa Devlet Başkanı François Mitterrand "Silahsızlanma hızının bundan sonra da devam edecegini" dile getirdi. 'Pa- ris Şartı'nın 34 ülke tarafından imza- lanmasıyla birlikte, soğuk savaş dö- nemi resmen sona erdirildi ve bundan sonra "saygı" ve "işbirtiği"ne daya- nan ilişkilerin egemen olacağı ilan (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) Sürpriz açıklama Bush Esad'la buluşuyorDıs Haberter Servisi — Paris'ten dün Suudi Arabis- tan'a giden ABD Başkanı George Bush'un, yann Ce- nevre'de Suriye Devlet Başka- nı Hafız Esad'la buluşacağı açıklandı. Sürpriz açıklama dün akşama doğru yapıldı. Beyaz Saray Sözcüsü Martyn Fitzwater, gazetecile- re Bush'un uçağı Paris'ten Suudi Arabistan'a giderken yaptığı açıklamada, görüş- menin Kuveyt'in işgaline kar- şı çıkan diğer müttefikler, özellikle de Mısır ve Türkiye tarafından önerildiğini kay- detti. Fitzvvater, "Bu ülkder, gö- (Arkası Sa. 16. Sü. 3'de) AGİKVZŞSgüSONUÇ BİLDİRGESİ Güvence dönemiParis'te imzalanan 'Avrupa'nın Geleceği îçin Paris Şartı' adlı sonuç bildirgesi, insan hakları, demokrasi ve hukuk devletini güvence altına alırken ülkeler arasındaki ilişkileri pekiştiriyor. PARİS (AA) — Avrupa Gü- venlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) zirvesinin sonuç bildir- gesi "Avmpa'nın Geleceği tçin Paris Şartı" başlığını taşıyor. Ekleriyle birlikte 45 sayfayı bu- lan bildirgenin ve "Yeni Bir De- mokrasi Banş ve Birlik Döne- mi" ile "Gelecege Yönelik Tasanlar" arabaşhğı aJtında toplanan ilkeleri şöyle: "Avrupa'da çatışmı ve bö- lünme dönemi sona ermiştir. llişkiler bundan böyle saygı ve işbirliği temdine dayanacaktır. Uluslanmızın yıllar boyu bes- lediği umutlan ve beklentileri gerçekleştirmek bize duşüyor: Bu, insan haklan, temel özgür- lükler ile ekonomik özgürlükler, sosyal adalet ve her AGİK üye- si için eşit güvenük temeline da- yalı bir refah için temel yüküm- lülüktür. — İnsan haklan, demokrasi ve hukuk devleti: Yasalarla gü- vence altına alınan devredilemez haklar olan insan haklan ve te- mel özgürlükler tüm insanlar için geçerlidir. Hükümetlerin te- mel sorumluhığu bunlan koru- mak ve işletmektir. Demokratik hükümet halkın iradesine daya- nır ve bu irade, düzerdi arahk- larla yapılan özgür ve dürüst se- cimlerle sağlamr. Her fert, aynm gözetilmeksi- zin, vicdan, din ve inanç, ifade, dernek kurma, şiddete yönelik olmayan gösterüer düzenleme ve seyahat özgürluğüne sahiptir. Hiç kimse, keyfı olarak tu- tuklanamaz, gözaluna alına- maz, işkenceye veya zalim, in- sanlık dışı ve aşağılayıcı hiçbir ceza ya da muameleye tabi tu- (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) YABANC1 GAZETECİ GELDİ Ml? Notlar 16. Sayfada Korkut Özal 'Kadın eli sıkmak aptes bozar' örtünıne Karaçarşaf, ehram veya başörtüsü örtünmenin bir çeşididir. Bunlara karışamayız. Kadın başkalarını tahrik edecek duruma gelmemelidir. Aksi halde sosyal hadiselerde şeytani düşünceler başhyor. Flört Flört bizde kız ve erkeğin birbirini tanıması olarak kullanılmıyor. Bir kız birisiyle gezdi mi adı çıkar. Kimse onu almaz. ÖzaPdan seçim içinistifaya 'hayır' AHMET TAN PARİS — özal bazen çok keyifli oluyor. öyle ki böyle zamanlarda bir gazetecinin kendisini Saddam'a ben- zetmesi bile keyfini kaçırmıyor. önceki geceyarısı da öyleydi. Bush- larla, Gorbaçov'larla, Thatcher'larla birlikte Versailles Sarayı'nda Mitter- rand'ın akşam yemeğini yemiş, daha sonra da onlarla birlikte "Opera Ro- yal"de Kuğu Gölü Balesi'ni izlemişti. Paris hükümetinin kendisine tahsis et- tiği zırhlı makam arabası ile Türkiye Cumhurbaşkanlığı forsunu dalgalan- dırarak, caddelerde sonbahar yaprak- larını uçuştunıp Paris'in ışıklı bulvar- lanndan geçerek 5. George Caddesi- ndeki Beşinci George Oteli'ne dönmüştü. Otelin lobisinde Ankara'dan gelen 6 gazeteciydik. Semra Hanım ile el ele içeriye girdiler. Cumhurbaşkanı'nın neşesi gözlüklerinin camından dışarı vuruyordu âdeta. Hanımefendi'yi yu- karıya gönderip aramıza oturdu. Söze, gülerek "Bizim Mannaris'te- ki daireye sara> diyenler, gitsin de Ver- sailles'ı görsünler" diye başladı. Yaşa- dığı yoğun günün; Bush'hı, Gorba- çov'lu koca bir toplantıyı yönetmiş ol- manın, kabullere katılmanın, konuş- malar yapmanın, TV'lere demeçler vermenin, özetle 16 saattir ayakta ol- manın yorgunluğundan ne sesinde bir iz vardı ne de yüzünde. Galiba, lider olmanın ilk koşulu çok sağhklı, çok dayanıkh olmaktı. Bunu, 74 yaşında- ki Mitterrand'da, 65 yaşındaki Thatc- her'da ve yine aynı yaşlardaki Başkan Bush'ta da görmek mümkündü. AGİK zirvesi, Avrupa'nın 2000'li yıllardaki düzenine biçim verme top- lantısı oldu. Ama Saddam, ayağa bat- mış bir diken gibiydi. Avrupa'da gu- venliğe, işbirliğine atılacak adımları konuşmak çok heyecan vericiydi bel- ki. Ama bu "diken" çıkmadan da adım atmak mümkün değildi. Özal'ın deyişi ile Saddam "Nambır van" konu idi. Biz de özal'a sorulan bu doğrultu- da sıralamak istedik. Ama özal önce Versailles'daki yemeği bitirmeliydi. "Tam 175 metre uzunlnktaki bir ye- mek masasında oturduk. Yanımda Gorbaçov'un eşi, karşımda Gorba- çov'un kendisi oturdu. Semra Hanım ise Bush'un yanındaydı. Kohl, masa- nın uzunluğuna bakıp 'Bu masayı iki- ye kesmek lazım' dedi." (Arkası Sa. 16. Sü. 3'de) KARADUMAN: BAŞKANLIK DİKTAYA YOL AÇAR19. Sayfada JAN PAÇAL ANTALYA — Cumhurbaş- kanı Turgut özal'ın kardeşi Kor- kut özal, laiklik ve irtica keli- melerinın yanıtının tam olarak bilinmediğini belirterek, "Kara- çarsaf, ehram veya İMsörtüsi ör- ttiunenifl bir çeşididir. Banlara kanşamayız. Kadın baskalanıu tahrik edecek darunıa MtaemeUdir" dedi. Korkut özal, 'Bazı kadınlann erkcklc- rin dmi akmadıgmm' hatırlatıl- ması üzerine, "Benim bildiğim, aptesi olan bir erkek annesi, kı- a haric biriain eUni sıkttgı za- man aptesi bozuluyor. Aptesini boaaak istemiyorsa karsısuda- kteia ettni sıkmayabilir" dedi. Şu andaki politik sistemin Türkiye'yi güçtendirecek şekilde olmadığmı ve partilerin iktidar kavgasından ileri gitmediğini anlatan Korkut özal, "tktidar- la pariamento birbirinden aynl- mıştır. Bizde hükümet her seye manatap. Benim demek istedi- fiııı şu: Başkaahk ve dar bölge- li seçim sistemi geürilmeli. Hü- kümet başkan tarafından kural- malı. Hukümete gâvenoyuno pariamento verecek, ama tek tek bakan bazında verecek. Öyle toptan güvenoyu yok. Her baka- na ayn ayn girvenoyu verilmen" diye konuştu. Parlamentoda bü- tün partilerin görüşlerinin yan- sıtılmadığını söyleyen özal, "Güçlü olabümek için küçük partiler pariamentoya aimmıyor. Bu, fevkâlade anti-demokratik- tir. Parbuneatoda miletin bütün fikirierinin konuşulabilmesi ia- (Arkası Sa. 16, Su. l'dei 13 SUÇTAN İDAM CEZASI KALKTI 15. Sayfada ÎNÖNÜ NİYE KIZDI? İZMİR'den HİKMET ÇETİNKAYA 10. Sayfada Düzeltme yazısı Gazetenizin 3 Kasım 1990 tarih ve 23779 sayılı nüshası- nın 1. sahifesi 1. sütununda "İŞKENCEYE HAYIR'a GOZALTI" bashğı altında yayırnlanan ve 15. sahifesinin 4r5r6. sütunlannda aynı baş- lık altında devam edçn yazıda yer alan: "...konuşma bitince Ela- zığ'ın Sokaklan Sinema Sa- lonundan dağılanlarla dolu- yor. Yanm saat sonra bir ha- ber. "tşkence Bitecek" diye bağıran genç ile ona ön sıra- lardan yanıt veren ve salonda (Arkası Sa. 19, Sü. 2'de). Cumhuriyet «Ü-.KtTAP Yann ve her cuma Cumhuriyet'le DYP^NİN PANELİ Demirel çağdaş anayasa istedi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — DYP Genel Baş- kanı Süleyman Demirel, Türkiye'derejiminişletilmesi ve millet iradesi katliamımn önlenmesi için halkın katı- lırruyla hazırlanmış yeni bir anayasa gerektiğini belirtti. Demirel, bunalımsız, kurta- ncısu bir Türkiye için yeni anayasanın başlangıç oldu- ğunu bildirdi. DYP'nin kongre öncesin- de düzenlediği 'Türkiye'nin Temel Meselelerine Bakış" panellerinin sonuncusunda dün "Işleyen Devlet-tşJeyen Rejim" konusu tartışıldı. Panelin açılışında yaptığı konuşmada, bugün dünyada banşın surekliiiğinin yoUan- nın arandığını ve Türkiye1 nin de buna ayak uydurmak zorunda olduğunu belirten Demirel, dünyaya ayak uy- durmamn yalruzca aİısveris- le olamayacağını vurguladı. Her şeyin başmda çağdaş bir anayasa geldiğini anlatan Demirel, böylece ilk adımm atılmış olacağını, daha son- ra bunun işleülmesinin gel- (Arkası Sa. 19, Sü. 6'da) EVREN'İN ÖNERİSİ DYP'DE NE ARIYOR? CONEYT AJKAY0REK yazıytr 11. Sayfada 2 YARALl, 7 GÖZALTI — Buca Adatepe'de 300 gecekondu yıkıldı. Yıkıma direnen 2 kisi yaralandı, 7 kişi gözaluna alındı. (AA) Yıkımda bayıltıcı sprey İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Buca'nın Adatepe mahallesinde yaklaşık 300 gecekondu, pan- zerli güvenlik güçlerinin gözetiminde yıkıldı. Saba- hın erken saatlerinde güvenlik güçlerinin bölgeyi çe- virmesinden sonra başlayan yıkım sırasında olaylar çıktı. Gecekondu sahipleri evlerinden çıkmak isteme- diler. Emniyet guçleri, gecekondu yıkımında ilk kez "bayıltıcı sprey" kullandı. Konak Belediyesi'ne ait 2, Karşıyaka ve Buca belediyelerine ait l'er olmak üzere toplam 4 dozerin çalıştığı yıkım, yaklaşık 200 polisin gözetiminde ve desteğinde gerçekleştirilebil- di. Çıkan olaylar sırasında 2 kişi yaralandı, 7 kişi de gözaltına alındı. SaBahın erken saatlerinde yıkım ekiplerini karşılannda bulan (Arkası Sa.16, Sü. 8'de) Sibirya Ifolcu uçağı düştü: 176 kişi öldü MOSKOVA (AA) — Sovyet Havayolları'na ait yolcu uçağı- nın dün Sibirya'daki Yakutsk kentine yaklaştığı sırada düşrne- si sonucu uçakta bulunan 176 yolcu ile mürettebatın öldüğü bildirildi. Sovyet televizyonunun dünkü haberinde, "Uçagın kanatlan kınldı ve 176 yolcu ile birlikte mürettebat öldü" denildi, ancak kazayla ilgiU ayrıntılı bilgi ve- rilmedi. Bağımsız haber ajansı Inter- fax'ın daha önce verdiği haber- de, Yakutsk kenti yakınlarında bir uçağın inişe geçtiği sırada düştüğü, ancak kazada ölen ol- madığı bildirilmişti. Söz konu- su haberler ile ilgili olarak res- mi bir açıklama yapılmadı. Milüyefte lokavtkararı İş-Sendika Servisi — Türkiye Gazeteciler Sendikası'mn (TGS) Milüyet, Cumhuriyet ve Tercü- man gazeteleri işyerleri için ah- nan grev kararlannın 7 arahkta uygulanacağını açıklamasımn ardından Türkiye Gazete Sahip- leri Sendikası (TGSS), Milliyet gazetesi işyerleri için lokavt ka- (Arkası Sa. 19. Sü. l'de) EVREN IÇİN SUÇ DUYURUSU 16. Sayfada Gereği Yapılacak mı Sayın Özal? K aris'te dün Avrupa açısından tarihsel bir dönüm noktası yaşandı. Arnavutluk dışında tüm Avrupa ülkeleriyle ABD ve Kanada, so- ğuk savaşı tarihe gömen ve yaşlı kıtada ye- ni bir düzenin temel taşlannı atan ortak bir belge yayımladılar. Siyasal tarihe Paris Şartı diye geçecek olan belge, "Avrupa'da çatışma vebölünme dönemi sona ermiştir" tümcesiyle başlıyor. Aralannda Türkiye'nin de bulunduğu, Avru- pa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) üyesi 34 ülkenin lideri tarafından imzalanan belgede, insan hakları, demokrasi, hukuk devleti ve banş sürekli olarak vurgulanıyor. Avrupa için umut verici yepyeni bir baş- langıcı simgeleyen "Paris Şartı"nm bazı bö- lümleri aynen şöyle: • Her fert, aynm gözetiimeks'rnn, vicdan, (Arkası Sa. 19, Sü.l'de) HASAN CEMAL • Thatcher, ilk rauntta yara aldı Muhafazakâr Parti liderliği için ikinci tur oylama salı gtinü yapılacak. 3. Sayfada • Özel TV'nin yasası hazır Anayasanın değıştırilecek 133. maddesi hazır. 4. Sayfada • 'Yüksek sosyete' TV3 'te ekrana gelecek ABD yapımt filmde, zengin bir kız ile gazetecinin aşk serüveni konu ediliyor. Bing Crosby, Grace Kelly ve Frank Sinatra filmin baş oyuncuları. 4. Sayfada • İrtica İslamı yoksullaştırır 'Kıble' adlı TV dizisine Türkiye'yi de alan tspanyol yazarJuan Goytisolo Istanbul'da. S. Sayfada • İstanbul Metrosu Sovyetler'in Sozen, metro konusunda Sovyetler'le antaşmaya varıldığınt söyledi. 9. Sayfada • Zonguldak'ta greve doğru 30 kasım gunü başlayacak grev öncesi SHP 'Emek ve Banş' mitingi düzenleyecek. Ekonomide • Metaş'ta huzursuz bekleyiş 7 aydır sorunlarına çözum bekleyen Metaş'ta işçiler ölum orucuna hazırlamyor. Ekonomide • Derby' maçının heyecanı yükseliynr Beşiktaş moral yemeği yerken C. Saray, kıran kırana antrenman yaptı. Sporda • Amerikan düşü bitti ml? Dış borcu 3 trilyon dolar, işsizlik ve enflasyon artıyor, teknolojide geri kaldı. Arka Sayfada • 'Yorgun Matador' Ferhan Sensoy, Pierre Cami'yi Türklere tanıtıyor. Arka Sayfada GOZLEM UĞURMUMCU Gurbetçinin ÇilesL. Paris'teki son AGİK doruğu, birleşik Avrupa düşüncesi- ne doğru bir adım attı. Bu Avrupa birliği kısa sürede gerçekleşecek midir? Gerçekleşırse özellikle Almanya'da yaşayan Türkler, bu gelişme ve olası birleşmeden nasıl etkilenecekler? Örneğin vize sorunu çözülecek mi? (Arkası Sa. 19, Sû. 7'de)