Katalog

26 EKİM 1990 İNSANLAR F Ü S I N Ö Z B İ L C E N CUMHURİYET/7 G Ö R Ü Ş Savaş En gûzel savaş, insanın kendı 6z varltğı ve tutkularma karşı gıriştiği uğraştır. Napofeoı Bonaparte KAN DOLASIMIMIZA GİREN KÖKÖRTDIOKSIT Kalorifer ısıttı ama...PROF. Dr. Övat Güray, Is- tanbul Tıp Fakultesi Halk Sağlığı Anabüim Dalı öğretim üyesi. Prof. Dr. Temel Dagog- lu ile uzman doktorlar Fahri Aslantürk ve Rıfat Köse ise !s- tanbul Sağlık Müdurlüğü ele- manJan. Bu dört kişilik uzman gru- bu, Marmara Bölgesi'ndeki hava kırliliğini ve insan sağlı- ğı uzerindeki etkilerini incele- mişler ve bir rapor hazırlamış- lar. Kı$ ayları başlayıp kalori- ferler, sobalar yanınca hepi- miz şöyle bir ısındık. Ancak sı- cacık evlerimizde ve sigara du- manı dolu sıcak bürolanmız- da otururken bu araştırmanın bulgu ve sonuçlarına bir göz atmakta da yarar var. Marmara Bölgesi'ndeki ha- va kirlilik oranlarını Ocak 1990 ve Temmuz 1990'da in- celeyen araştırmacılar havada- ki kükürt dioksit ve asılı par- tikuler madde sayısınm kış ay- larında çok yuksek boyutlara ulaştığını yandaki rakamlaria vurguluyorlar. 1986 yılında çıkanlan hava kalitesinin korunması ile ilgili yönetmeliğe göre kış sezonun- da kükürt dioksit miktarının metreküpte 250 miligramı, ha- vada asılı partikül maddenin de yine bir metrekup havada 200'ü geçmemesi gerekiyor. Halbuki kış aylarında başta Bursa sonra da tstanbul'da bu oranlar sınır değerlerinin iki katına doğru yukselmeye başhyor. Havadaki kükün dioksit, suda çözulen bir gaz olduğu için kolayca kan dolaşımına Çocuklar, yaşlılar, sağlığı iyi olmayanlar, sigara içenler, kronik bronşit hastalan ve ko- roner kalp hastalan hava kır- liliğinden daha fazla etkılen- meye başlıyorlar. Havada asılı partiküllerle il- gili istatistikler de şu sonucu veriyor: Partikul seviyesinin dört katı artmasıyla normal Marmara bölgesindeki hava kirlilik oranı lablosu Bursa Istanbul Çanakkale Kocaelı Sakarya Edime Tekırdağ ftlecık Bahkesır Kırktaretı OttK Rükart MoksH 655 515 3 434 398 325 266 246 141 118 115 1990 «stı ParUküer MaMe 230 2331 96 167 106 117 141 45 93 j 51 TEMMUZ 1990 KMcnrt Dttsit 34 845 47 76 - 42 - 30 50 54 Asılı Partfkiter ftU*i« 26 568 8 35 - 7 - 20 16 24 giriyor. Solunum yollannı tah- riş edip enfeksiyon yapıyor, bronş astmasına yol açıyor. Üst soiunum yollarındaki te- mizleme kıllarını felce uğratıp müküs salgı bezlerinde büyu- me, balgam miktannda artma, epitel dokularda yıkıma yol açıyor. ölüm oranı iki katına çıkıyor. Bu partiküllerden 1 mikron- dan daha küçük olanlar akci- ğerlerdeki hava keselerine ula- şarak tıkayıcı akciğer hastabk- larına, akciğer ve lenf kanser- lerine neden oluyorlar. Kömür dumanındaki parçacıklar ve fuel oil içindeki partiküller de ELEŞTİRİ YAĞMURUNA KARŞI Şemsiyelerle korunma ANAP'ta yak- laşan büyıik kongreye doğ- ru parti içi eği- limlerin çatış- maları da hız- landı. Ali Bo- zerMn ardından Safa Giray'ın da kabineden istifa etmesi "hükümctin çatırdadıgı" yorumlarını güçlendirdi. ANAP'taki bu eleştiri ve isti- falann hedefi ise Cumhur- başkanı olma- sırun yanı sıra "ANAP'ın io- ğal lideri" ol- duğunu sakla- mayan Turgut Özal ile son günlerdeki ani çıkışlanyla pu- an toplayan Başbakan Yıl- dınm Akbulnt. Bu ikili "istifa vc eleştiri vagmunından" şemsiyelerle korunmaya ça- ba gösteriyor- lar. (Fotoğraf: Uğur Günytiz) ABD'UIŞVEBEHETORPH. İşçiye zam vermemek için TİJRKlYE'deki ABD işyer- lerinde başlayan grev, Körfez krizi patlayınca hukümet tara- fından 2 ay süre ile ertelendi. Bu karar aleyhine sendika ta- rafından Danıştay'a yapılan başvuru da reddedildi. Şiradi konu, Yuksek Hakem Kuru- lu'nda. lşçiler grev yapmadan toplusözleşme yapmak için bekleşip duruyorlar. Grev ne getirip ne götürü- yordu. Time dergisinde Ronc Tempest bunu şöyle açıkça an- latıvermiş: "İnciriik Hava Üssıi'nde bu- Innan ve Irak'la bir savaş ola- sılığı ve çöp yıgınları ile karşı karşıya kalan ABD askeri per- soneli, Türk hukümetinin grevci İşçilere işbaşı yapma ta- limatı vermesi ile rahatladı. Türk Harb-lş Sendikası uyesi olan temizlikçi, sekreter, bah- çıvan, çop toplayıcı, oto siırıi- ciileri ve diğer destek personeli isteksizce bu karara boyun eğ- di. Dışişleri Bakanı James Ba- ker'ın, Turk liderlerinden Irak ile çatışma halinde buradaki üsJeri kullanma iznini almasın- dan bir gun sonra 1800 Türk işçisine işbaşı emri verildi. Türk işçilerinin gre\ yapması ABD hazırlık durumunu ten- dit etmekte idi. Savaşa hazır- lanması gereken ABD perso- neli, genellikle Türkler tarafın- dan yapılan tırvalel temizleme, kahve pişirme, daktilo kullan- ma ve 9 delikli golf sabasını sulamak gibi işlerle uğraşmak zorunda kalmıştı. İşçiler, talep ettikleri ucret aruşını alamadıklan için işbaşı emrinden hoşlanmadılar..." Yani Türk hukümeti bu gre- vi erteleyerek Irak ile çatışma- ya hazırlandığı için tuvalet te- mizlemekten ve golf sahasmı sulamaktan hoşlanmayan Amerikalı personeliru rahatlat- mak için kesenin ağzını açmak üzere olan ABD işverenini ra- hatlatmış. Şimdi de Yuksek Hakem Kurulu ABD'lileri iyi- ce bir rahatlatır, ABD Büyü- kelçısi Morton Abromovvitz, Turkiye'nin Körfez'e asker gondermesini sağlamak üzere çeşitli çevrelere baskı yaparken "Yani bizim coniler Körfez'de ölürken sizinkiler bir şey yap- may-acaklar mı" diye soruyor- muş. Saym büyukelçi merak et- mesinler. Bizimkiler Körfez'e gidip direkt ölmeseler bile ABD'nin çeşitli uygulamalan ve Türkiye'deki destekçileri sa- yesinde her gun azar azar ölu- yorlar... HARRAN ANAP Çocuklar ve baraka HARRAN'daki ANAP ılçe başkanhğının fotoğrafını çeken ar- kadaşımız Nilgün Toptaş oldukça şaşırmış. Çunkü tabelanın al- tında iki duvar, ustünde ise bir eternit var. Ilçe başkanlığı bina- smın diğer iki duvarı yok. îçinde de çocuklar cirit atıyor. Yani ANAP'ın Harran'daki varlığı ciddi biçimde hıssediliyor... mikronun binde 3'ü kadar kü- çük olduklan için hemen hepsi hava keselerine inıyorlar. Halk sağlığı ve Istanbul Sağlık Müdurluğu uzmanlan kış aylannda çevremizi saran tehlikeden korunmak için şu önerilerde bulunuyorlar: — Doğal gaz uygulaması hızlandırılmalı ve yaygınlaştı- rılmaJıdır. — Kükürt oranı az, kalori değeri yuksek yakıtlar kulla- nılmalıdır, — Kurşunsuz benzin kulla- nımına geçilmelidir, — özellikle sanayi kesimi olmak üzere büyuk binalarda baca gazları antılmalıdır, — Kalorifer kazanları ve- nmlı hale getirilmeli, yakma ve kurma sistemleri egitimle düzeltilmelidir, — Araçların fenni muaye- neleri titizlikle yapılarak hava kirliliğine neden olan araçlar Irafige çıkarılnıamaiıdır. — Mevcut ve yapılacak bi- nalarda ısı yalıtımı sağlan- malıdır, — Topografik ve meteoro- lojik koşulları bozmayacak şe- hirleşme sağlanmalıdır. — Yeşil alanlar çoğaltıl- malıdır. — Merkezi ısıtma sistemle- ri geliştirılmeli ve şehirleşme planlarına konulmalıdır. TOPRAK REFORMU Araziler boş 3083 sayıiı Tanm Reformu Yasası'nın pilot bolgesi, Cey- lanpınar'ın İkicırcıp bolgesi. Yasaya göre bölgede mülkiyeti Hazine'ye ait olan ve 300 çiftçi ailesinin elınde kirada bulunan 200 bin dekar arazi sulu ola- rak 40, kuru olarak 120'şer de- kar olarak hak sahibi köylule- re dağıtılacak. Araziler, 5 yılı ödemesiz 15 yıl süreli, 10 eşit taksitte yaklaşık 2 bin 500 ka- dar çiftçi ailesine dağıtılacak. Ancak nisan ayından beri dağıtım yapılmasını bekleyen köylüler, bu süre ıçerisinde ekim de yapmadıklan için zor durumda kaldı. Ceylanpınar'ın Sesi gazete- sinde yer alan bir yazıda böl- gedeki köylüler şöyle yakını- yor: "Tanm reformu sözünii tutmadı, arazi dagıtmadı. Bin- lerce donıim arazi boş kaldı. Milyonlarca lira zarara ugra- dık. Şimdi aynı şevleri söylü- yorlar. Neden açıklanmıjor? Kimler hak sahibi, kimler de- gil? Genel mudurluk niye giz- liyor listeleri? Bn konularda açıklama yapılsın. Arazileri ekelim mi ekmeyeUm mi? " SİGARA VE RAY CHARLES Şirketler sanatla temizleniyor TÜRKJYE, Amerikan siga- ra tekellerinin cirit attığı bir ül- ke haline geldi. Milyonlarca dolarhk yabancı sigara, Türk tüketiciler tarafından duman cJarak havaya üfleniyor. Yıllarca Türkiye pazannı ele geçirmek için uğiaş veren ABD sigara şirketleri artık muratla- nna erdiler. Şimdi nasıl olur da Turkiye'ye daha fazla sigara satar, halkı daha fazla zehirle- riz yanşına ağırlık verdiler. Bu- nun için de gazetecileri ABD- de gunlerce gezdirmekten, dünyanın sayıiı müzisyenlerini Turkiye'ye getirmeye kadar hiçbir "fedakârtıktan" kaçın- mıyorlar. Dünyanın en unlu cazcıları Ray Charles ve B. B. King de Parliament sigarasının tanıtımı için hazırlanan Süperband konserleri için bugunlerde Türkiye'ye geldiler. ABD'nin sigara tekellerinde Philip Morris şirketinin Caz Vakfı Başkanı Andre VVhist şu prensibi getirmiş: "Şirketler sanatla yücetir." Sigara ile milyonlarca insa- nı zehirlemek için türlü metot- lar icat eden bir şirketin asıl prensibi galiba şu olsa gerek: "Şirketimizi sanatla temizle- mtye çalışıyoruz." HAYVANLAR ISMAİL KİM KİME DUM DUMA BFMK AK n kador param.pt/hfn kolljlârdt r gıbı, ın l , vzuvon bacaklanıım. PÎKNİK PİYALE MADRA VE SB/İMLÎKIZ BEN A<İV1Mf HIZLI GAZETECt \ECDET 0AUA 6 « YIL ÖHCBSK&. KAOAR cUe âuev*WAnm PARİS ŞuOESİ e'ı&YDı . MEM &CNEK PARASI ÇtZGİLİK KÂMtL MASARACI AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAy GİRSES GARFIELD JIM DAVIS TARfHTE BUGÜN MIMTAZ ARIKA\ 26 Ekim R/N6B YANLIS B/R OÖNÛSf. ISSf'OE BUGÜN, OUAjyA aıu- LEEINOEN ÇOK UZ4/ZT7 YENIUSl GOBMEPEfJ, rMM SuG&U&EM LOuıS, BU MAÇT* /V/4K4VT OLUA/CA, ' OVUNMEYE YEL- OHU OEUK4HLI '/ 0EĞİL,