Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
25 EKİM 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Bütçe
takvimi
• ANKARA (AA) — 1991
Mali Yılı Bütçe Yasa
Tasansı, Maliye ve Gümrük
Bakanı Adnan Kahveci
tarafından bugün TBMM
Plan ve Bütçe
Komisyonu'na sunulacak.
104 trilyon 780 milyar
olarak bağlanan konsolide
bütçenin tümü üzerindeki
görüşmeler, 1-2 kasım
perşembe ve cuma günleri
yapılacak. 5 kasım pazartesi
gününden itibaren de
Başbakanlık'tan başlamak
üzere protokol sırasına göre
bakanlıklar ve bağlı
kuruluşların bütçeleri ele
alınacak. Pazar hariç her
gün çalışacak olan
komisyon, görüşmeler
uzarsa normal çalışma
süresi dolduktan sonra da
"o günkü iş
tamamlanıncaya kadar"
çalışmalannı sürdürecek.
Bütçe yasa tasansının
TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'ndaki
görüşmeleri, 27 kasım salı
giinü tamamlanacak. 1991
Bütçe Yasa Tasansı,
komisyon raponı ile birlikte
1 aralık cumartesi günü
TBMM Başkanlığı'na
sunulacak. Tasan, daha
sonra TBMM Genel
Kurulu'nda ele alınacak.
17 milyon ton
kömür rezervi
• ÇAYCUMA (AA) —
Zonguldak'ın Kozlu
Taşkeser mevkiinde 17
milyon ton kömür rezervi
bulunduğu, bölgede
önümüzdeki günlerde
üretime geçileceği bildirildi.
TTK Müessese Müdürü
Ihsan Ünlü'den alınan
bilgiye göre Taşkeser'de
üretim hazırlıkları nedeniyle
burada bulunân 2 bin 500
kapasiteli yurt tahliye
edildi. Çevrede bulunan
vatandaşlardan da önlem
' almaları istendi.
Kıyı
bankacılıgı
• Ekonomi Servisi —
Körfez krizinin Türkiye'ye
yabancı sermayeyi çekmek
konusunda i>i bir fırsat
yarattığı savunuldu. Türk-
Amerikan İşadamları
Derneği Başkanı Erdal
Kabatepe, 1991 yılının
kritik bir yıl olacağını
belirterek, "Kıyı
bankacılığının Türkiye'ye
getirilmesi için bir jans
doğdu. Bunu iyi
kullanmamız gerekir" dedi.
Bugünün ileri sanayi
ülkelerinin geçmişte tek bir
sanayi kolunu seçerek bu
dalda uzmanlaştığını
hatırlatan Kabatepe,
Türkiye'nin de tüm gücünü
yönelteceği bir uzmanlık
alanı olarak kıyı
bankacılığını seçebileceğini,
Körfez krizinin bu şansı
doğurduğunu söyledi.
İthalatta
damga resmi
• ANKARA (AA) —
TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu, ithal eşyadan
yüzde 10 damga resmi
alınmasını öngören yasa
tasarısını benimsedi. Tasan,
ithal sırasında düzenlenen
gümrük giriş
beyannamesinin ihtiva ettiği
eşyanın, gümrük vergisine
esas olan değeri üzerinden
damga resmine tabi
tutulmasını öngörüyor.
ihracatı
• ANKARA (AA) — Dış
Ticaret Sermaye
Şirketleri'nin (DTSŞ)
ihracatı bu yılın ilk yedi
ayında geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 6.3
oranında azalarak 2 milyar
579 milyon dolara geriledi.
1989 yıhnın ocak-temmuz
döneminde söz konusu
şirketler 2 milyar 751
milyon dolar düzeyinde
ihracat yapmışlardı. 29
DTSŞ'nin temmuz ayındaki
ihracatları ise yüzde 7.39
oranında azalarak 318
milyon 801 bin dolara
geriledi.
SSCB'den ithal
cam
• RtZE (AA) — Sarp
sınır kapısından yapılan
sırur ticareti kapsamında
SSCB'nin Acaristan
Cumhuriyeti'nden ithal
edilen ve ikinci partisi de
Rize'ye gelen cam
piyasadaki benzerlerine
göre yüzde 36 daha ucuza
satıhyor. Rize"de bir firma
tarafından 50 bin metre
kare olarak yapılan ithalat
anlaşması çerçevesinde
bugüne kadar Rize'ye 15
bin metre kare cam
getirildi. 5 bin metre
karelik 2. parti 3 ve 4
mm'lik camın meıre karesi
12 bin 500 liradan toptan
satılıyor.
Özelleştîrıneden iki trilyon
THYveTüpraş'ın satışları kasım sonu aralık başıgerçekleştirilecek
ABDURRAHMAN Y1LDIRIM
Sermaye piyasasımn Körfez krizine
alıştığı görüşünü taşıyan Kamu Ortak-
lığı ldaresi, (KOİ) özelleştirme atağına
geçti. Konya Çimento ile dün başlanan
yılın üçüncü özelleştirme hamlesinden
bir trilyon liralık gelir bekleniyor. KOİ
böylece 1990 yılında iki trilyon liralık
özelleştirme geliri sağlamış olacak.
Kamu Ortakbğı Idaresi'nin programı-
na göre bu üçüncü özelleştirme hamle-
sinde önce Konya, Mardin ve Ünye Çi-
mento fabrikalarının satışı yapılacak.
Ardından kasım ayı sonu veya aralık ayı
başında Türk Hava Yollan halka arz-
edilecek. Tüpraş'ın satışı da yine bu yı-
la yetiştirilecek. Turban'ın dört marina-
sırun satışı önümüzdeki günlerde bağla-
nacak. Yıl sonuna doğru piyasadaki ta-
lebe göre borsada hisseleri işlem gören
altı iştirakın ikinci parti satışı da gerçek-
leştirilecek.
Kamu Ortakhğı ldaresi, 1990 yılında
6 iştirakın halka arzıyla başladığı ve Pet-
kim'le devam ettiği özelleştirme progra-
mına, ağustos ayı başında patlak veren
Körfez krizinden borsanın olumsuz et-
kilenmesi uzerine ara vermişti. KOİ, iş-
tiraklerin borsa satışından 300 milyar,
haika arzından 343 milyar ve Petkim'in
satışından da 400 milyar lira olmak üzere
toplam 1 trilyon 43 milyar liralık özel-
leştirme gerçekleştirmişti.
Petkim'in temmuz ayında satışından
sonra ara verilen halka arz yoluyla özel-
leştirmeye dün Konya Çimento Fabrikası
hisselerinin halka arzıyla yeniden başlan-
dı. İş Bankası, İktisat Bankası, Vakıflar
Bankası ve Netbank'ın elektronik hizmet
veren şubelerinde gerçekieştirilen satış-
lara ilginin yoğun olduğu gözlendi. 6
milyar 248 milyon liralık ödenmiş serma-
yesi olan Konya Çimento Fabrikası'nın
KOl'ye ait yüzde 39.9 oranındaki hisse-
sinin satışından toplam 60 milyar liralık
gelir bekleniyor. 5 bin lira npminal de-
ferli hisseler 125 bin liradan satılıyor.
KOİ, Konya Çimento'dan sonra Ünye
Çimento'yu 1-2 kasım, Mardin Çimen-
toyu da 8-9 kasım tarihlerınde halka arz
edecek.
KOİ'nin programına göre özelleştir-
menin en büyük ayağını oluşturacak
THY'nin satışı kasım ayı sonu ile aralık
ayı başında, Tüpraş'ın satışı da aralık so-
nunda gerçekleştirilecek. Her iki kuru-
luş sermayelerinin yüzde 15'ine kadar
halka satılabilecek. THY ve Tüpraş'ın
hisse satışından ayn ayn 300-350 milyar
liralık bir gelir bekleniyor. THY'nin özel-
leştirilmesinde danışman firma Finans-
bank'ın raporunu sunduğu ve şirketin
ana sözleşmesinin değiştirilerek anonim
şirket statüsüne kavuşturulacağı belirtil-
di. THY'nin satışa sunulacak hisseleri-
nin basımı için de hazırlıkların son aşa-
maya geldiği bildirildi.
Bu arada, KOÎ'de yeni bir görev da-
ğılımı yapıldı. Sebahat Foster'den boşa-
lan özelleştirme başkan yardımcılığına
Daire Başkanı Süleyman Yaşar atandı.
Sebahat Foster ise idari ve mali işler baş-
kan yardımalığına geçti.
Akbulut'un konuşması
Çimento fabrikalarının bağlı olduğu
Çitosan'ın 37. kuruluş yıldönümünde
konuşan Başbakan Yıldırım Akbulut,
"Özelleştirmeyi siiratle gerçekleştirmek
istiyoruz. Dünya ile rekabet etmenin yolu
budnr. Dışa kapalı bir ekonomi ile Tür-
kiye'nin biiyümesi mümkiin degildir. Bu-
nun acı tecrübelerini yaşadık" diye
konuştu.
Halka açılma taııı gaz
Net Grubu, bünyesinde 8
mağaza (Bazaar 54)
bulunduran Net Turistik
Mağazalar kuruluşunu halka
açıyor. 4 polyester iplik
üreticisinin tek pazarlamacısı
Tunca Tekstil de 25 milyarlık
sermayesinin yüzde 15'ini
halka satacak.
Ekonomi Servisi — Körfez krizinin İstan-
bul Menkul Kıymetler Borsası'nda yarattı-
ğı "huzursuz" ortama rağmen özel şirket-
lerin halka açılma konusundaki "hevesleri"
kırümıyor. Net Holding'e bağlı şirketlerden
Net Turistik Mağazalar ile polyester iplik
pazarlaması yapan Tunca Tekstil önümüz-
deki günlerde hisselerinin yüzde 15'ini borsa
kanalıyla halka arz edecekler.
Geçen yıl Net Holding ve Netbank'ı hal-
ka açan Net Grubu, bünyesinde 8 mağaza
bulunan Net Turistik Mağazalar ile halka
açık şirket sayısını üçe çıkartıyor. 15 mil-
yar lira ödenmiş sermayesi olan Net Turis-
tik Mağazalar, İstanbul, İzmir, Kuşadası,
Marmaris, Bodrum, Antalya, Aspendos ve
Kapadokya'da bulunan "Bazaar 54" adlı
mağazaları işletiyor. Net Holding'in yüzde
90 ile en büyük ortak olduğu şirketin geri
kalan hisseleri küçük ortaklann portföyün-
de bulunuyor. Hisselerin çıkış fiyatı 6 bin
lira olarak belirlendi.
Net Turistik Mağazalar'm halka açılma-
sı nedeniyle dün İstanbul Nuruosmaniye^-
deki Bazaar 54'te düzenlenen basın toplan-
tısında konuşan Net Holding Yönetim Ku-
rulu Başkanı Besim Tibuk, Körfez krizinin
turizm sektörüne yaptığı olumsuz etkilere
Borsa şirketlerinin 9 aylık kartarıp
ŞJrittt
Gentaş'
Çukurova Elektr*'
Dötctaş*
Kav*
tkfisat fin. Kir.*
Aygaz*
Güney Kracıiık*
Ege BiracıStk*
Dendl Cam*
EczacıbaşıYatırım*
I.Demr Döküm*
Sabah Yayına."
Ege Endöstri**
Pınar Un**
Aka! Tekstf**
OkanTeteöi*'
EgeGübre*
Hektaş"
Bagtaş"
Korisa"
Sötea"
İntema**
1989 9 a * *
(«Hyonni
2.011
76.451
1.888
6.025
376
1.372
4.750
16283
553
1.748
6.875
2.303
454
572
221
4.137
54
7.683
26.127
2B.035
1.370
574
1M99ayMt
2.217
80.297
10 439
4.982
5.775
25.982
9.604
30.400
•1.273
8.283
27.427
12.231
8548
357
38.730
7.039
-2628
8.852
34.212
18.177
177
605
{*) Vergi sonrası net kâr, ('') Vero'ı öncesi kfr.
değindi. Körfez krizinin Türk turizmine
olumsuz etkileri olduğunu, ancak durumun
biraz da abartıldığını belirten Tibuk, "Ge-
lecek yılın ilk altı ayında da olumsuz etki-
ler sürecek. Ancak 1991'in ikinci altı ayı çok
iyi geçecek. 1992'de ise Türk turizm sektö-
riinde patlama olacak" dedi.
Net Holding Yönetim Kurulu Başkanı
;im Tibuk, Net Turistik Mağazalar'ın yıl-
lardan beri ortaklanna her yıl en az yüzde
100 temettü dağıttığını geçen yıl 11 milyar
lira kâr eden şirketin bu yıl 16 milyar lira-
lık kâra ulaşmasının beklendiğini belirterek
şöyle konuştu:
"Turizm sektöriinün icinde bulunduğu sı-
kıntı göz önüne alındıgında yanlış bir za-
manlama yaptıgıınız soylenebilir. Bu neden-
le fiyatı oldukca diişük tuttuk. Ellerinde
toplam yüzde 10 hisse bulunan küçük or-
taklanmız satışa başlayıncaya kadar büyük
caplı satış yapmayacağız. Arz ve talebin ke-
siştiği noktada. yani gerçek fiyat oluşunca
salışa gececegiz. Hisseler borsaya çık-
madan önce yaklasık yüzde 5 oranındaki
hisseyi yurtdışına satacagız. Daha iyi fiyat-
lar gelirse bu oranı yükseltebiliriz."
Besim Tibuk, American Deposits Rece-
ipts (ADR) kanalıyla yapılan işlemler sonu-
cu Net Holding'ın yaklaşık yüzde 12'lik his-
sesinin ABD'de satıldığını belirterek "Net
Holding yüzde 95 oranında halka açık bir
şirket. Yönetim kurulu üyelerinde toplam
yüzde 5'lik hisse var. Bu dunıma göre Net
Holding'in en büyük ortagı New York'ta"
şeklinde konuştu.
Öte yandan Türkiye"de polyester iplik
üreten 4 firmanın tek pazarlamacısı olan ve
piyasanın yüzde 80*ini kontrol eden Tunca
Tekstil de 25 milyar liralık ödenmiş serma-
yesinin yüzde 15'ini 1 kasımdan itibaren
halka açıyor. Tunca Tekstil hisseleri 2 bin
liradan işlem görecek. Şirket Genel Müdü-
rü ve Yönetim Kurulu üyesi Muammer Kö-
mürcü'nün verdiği bilgiye göre 1991 yılı so-
nunda şirketin ödenmiş sermayesi yüzde
25*i bedelli, yüzde 75'i bedelsiz olmak üze-
re 50 milyar liraya çıkartılacak.
Bursa'ya
özel
borsaEkonomi Servisi — Bursa'-
da, İstanbul Menkul Kıymet-
ler Borsasf ndaki tüm değişik-
liklerin anında naklen izlene-
bileceği mini bir borsa kurul-
du. Borsa Sokağı No: 5'te ku-
rulan Bursa borsası, bugün sa-
at 10.00'da açıbyor.
Başta İzmir olmak üzere,
Anadolu'nun birkaç büyük
kentinde "biz de borsa
istiyoruz" sesleri yükselirken,
Bursa borsasını kuran Ergun
İpekten, Bursa'nın borsaya ih-
tiyacı olduğunu ve bir yıh aş-
kın bir süredir bu konuyu
araştırdıklarını söyledi. Asıl
işinin tekstilcilik olduğunu an-
latan İpekten, Bursa Borsası'-
nın açılabilmesi amacıyla "Sı-
nai Yatınm ve Etüt Merkezi"
adında bir danışmanlık şirke-
ti kurduklarını söyledi. Bursa
borsasınm kurucusu Ergur.
İpekten, borsanın işleyişini
şöyle anlattı:
"Borsa Sokağı'nda 25 rnet-
rekarelik iki katlı bir salonu-
muz var. Salonda 5 görevli
olacak. İstanbul Borsası'nda
işlem yapan bir aracı kurum
telefonla seanstaki işlemJeri bi-
ze bildirecek. Bu bilgiler, ho-
parlör vasıtasıyla salondaki
Bursalı yatırımcılara aktarıla-
cak. Salondaki yatırımcılcnn
alım satım emirleri yine İstar -
bul'daki aract kuruma iletile-
cek.
Esbank 30IEYLULIT990
Likit Değerler
594 Milyar TL
Yılhk artış oranı % 88
Menkul Kıymet Hacmi
5-992 Müyar TL
Yılhk artış oranı % 68
Nakdi Krediler
952 Milyar TL
Ytlhk artış oranı % 129
Toplam Aktifler
1.825 Milyar TL
Yılhk artış oranı % 103
Toplam Mevduat
708 Milyar TL
Yıllık artış oranı % 61
Kullanüan Krediler
384 Milyar TL I
Yılhk artış oranı % 235
Dış İşlemler Hacmi
1.590 Milyon ABD$ #
Yılhk artış oranı % 54
Özkaynaklar
131 Milyar TL
Yılhk artış oranı % 144
Gayrinakdi Krediler
1.517 Milyar TL
Yılhk artış oranı % 63
Dönem Kân
51 Milyar TL
Yılhk artış oranı % 191
AKTII
Kasa ve Bankalar
Bankalararası Para Piyasası
Menkul Değerler Cüzdanı
Mevduat Munzam Karşılıklan
Krediler
Takipteki Alacaklar (Net)
İştirakler (Net)
Sabit Kıymetler (Net)
Diğer Aktifler
PASIF
Mevduat
Bankalararası Para Piyasası
Kullanılan Krediler
tthalat Teminatlan ve Transfer Emirleri
Muhtelif Borçlar
Karşılıklar
Diğer Pasifler
Özkaynaklar
Ûdenmlf Sermaye
Yedek Akçeier
Yeniden Değerieme Fonlan
Dönem Kân
CİF.URI.rR
Faiz Gelirleri
Faiz Dışı Gelirler
(.IDFRIIK
Faiz Giderleri
Faiz Dışı Giderler
Takipteki Alacaklar Karşılığı
Dönem Kân
30.09.1990 30.09.1989
268.061
54.155
172.890
99.257
951.905
111.796
62.099
104.731
1.824.894
106.063
42.964
91.643
75.857
415809
53617
36.826
77.814
900593
30.09.1990 30.09.1989
708.178
45.654
384.146
48.039
217.553
2.500
236.218
131.150
(100.000)
(16.611)
(14.539)
51.456
439258
55.389
114.653
28.196
64.771
1.200
125.749
53720
(43.750)
(5.197)
(4.773)
17.657
1.824.894
30.09.1990
242.329
104.862
347.191
30.09.1990
166.061
121.491
8.183
900.593
30.09.1989
126.688
63.504
190.192
30.09.1989
101.048
61.310
10.177
İŞÇENİN EVKEMNDEN
SUKRAN KETENCİ
Nerede Kalmıştık?
Son günlerde gazete haberlerinde yine Türk-İş ve eyiem
programlarından söz edilmeye başlandı. 1984 yılından bu ya-
na kimbilir kaç yüzüncü kez çıkan benzer haberler karşısın-
da, birden gelışimi kolay kolay anımsayamadığımızı fark edi-
yoruz. Türk-lş'in sakız haline gelen eylem programlarında en
son nerede kalmıştık?
1984 yılında, kesinleşmiş yargı kararı olmaksızın fiilen ka-
patılan DİSK'in de sorumluluğu üstünde olarak yeniden sen-
dikal faaliyete başlayan Türk-lş, daha ilk uygulamalarda, ye-
ni sendikal düzenin çıkmazlan ile yüz yüze gelmişti. Bir yan-
dan anayasa ve yasalar ile sendikal hakların özüne gelen ağır
yasaklamalar, her uygulamasıyla işçiler ve sendikalann kar-
şısında engelier oluşturuyordu. Diğer yandan 12 Eylül uygu-
lamaları ile işçiler ve sendikacılar üzerinde yerleştirilen bas-
kıcı düzen, yaratılan korku, yasaklı düzeni aşabilmeyi güç-
leştiriyordu. Üstelik profesyonel sendikal kadrolar, 12 Eylül
düzeninde, düzenle ortak olmanın hesabını vermeden, he-
men hemen hiçbir iş yapmadan sendika lideri kalmanın ra-
hatına, lüksüne alışmışlardı. Bu olumsuzluklarm üzerine, artık
işçiler vesendikalarını, işçi çıkarları karşısındaki programını
uygulamada caydırıcı bir güç, bir engel olarak görmeyen, cid-
dıye almayan, âdeta yok sayan siyasi iktidar uygulamalan
eklendi.
Türk-iş'in ister liberal ister sosyal demokrat isterse demok-
rasiyi askıya almtş askeri yönetimler olsun, iktidar ayırımı göz-
etmeksizin, iktidarla uzlaşarak ayakta kalmaya alışmış lider
kadrolarını, bu alışılmadık, olumsuz yeni tablo şaşkına çe-
virmişti. Düşe kalka, yalpalıya yalpalıya siyasi iktidar karşı-
sında ve yasaklı düzenin değiştirilmesini isteyen eylem prog-
ramlarını gündeme getirdiler. Daha çok program yapıp, da-
ha çok reklamı ile zaman kazanılarak bazen uygulanan, ba-
zen atlatılan eylem programları yapıldı. Birkaç kez hükümetle
görüşme girişimlerinin hiçbir sonuç vermemesinin ardından,
protestolar, genişletilmiş yönetim toplantıları. kapalı salon top-
lantıları, derken miting ve kampanyalara dönüştürülen eylem
programlarını izledik. Türk-iş'in eylemlerinde ivmenin yük-
seldığı bir yerlerde, araya bir şeyler girdi. Örneğin eski sen-
dika lıderlerine sadece yeniden seçilme hakkı tanıyan, Ulus-
lararası Çalışma Örgütü ILO'yu kandırmak üzere yapılan
'makyaj' yasa değişiklikleri eylemlerde ivmenin yüksek ol-
duğu bir noktada, bıçak gibi kesilmeyi, aylar süren bir tatili
getirdi.
Evet en son nerede kalmıştık? Anımsamaya çalışıyoruz.
En son yöresel kitle mitinglerinden büyük kentlere geçişte
idik. En son istanbul'da çok büyük, çok kitlesel bir miting
yapılacaktı Gerçi resmi görüntü valilik izni vermediği için mi-
tingin yasaklandığıydı. Ancak bir iki gün kala gelen resmi ya-
saklama öncesinde Türk-iş'in fiilen mitingten vazgeçtiği, hiç-
bir hazırlık dahi yapmadığı biliniyordu. Galiba durmadan zik-
zak çizen sendika liderleri, büyük kitlelerin karşısına çıkmak-
tan korkuyordu. Böylece 1988'in yazı, sonbaharı, kışı boşa
geçirilince, 1989'un ilkbaharında işçiler, taban bu kez biraz
ışlere el koydu. Liderlere rağmen aslında ancak liderlerin
hayır' dıyemediği, sonunda sahiplenmek zorunda kaldıkla-
rı pasif direnişler, kitlesel 'bahar eylemleri' gerçekleşti. 1980
sonrasında ilk kez işçiler bir olaydan kazançlı çıkıyorlardı. Ve
tabii çok da önemli bir gerçeği öğreniyorlardı. Anayasa ve
yasalarta, sendikal rekabet ortamında 12 Eylül öncesi iyi-kötü
hazırdan alınan haklar dönemi kapanmıştı. Sendikaların 12
Eylül sonrasının yasaklı hukuk düzenine, siyasi iktidar uy-
gulamalarına karşı olmalan da yetmiyordu. Hatta siyasi ikti-
darı ve işverenleri uygulamalarından alıkoymadıkça caydırı-
cı etkinlikte olmadıkça, birtakım eylemlerin, kampanyaların
da yapılmış olması bir işe yaramıyordu. İşçi daha etkili, da-
ha caydırıcı eylemler gerekliliğini öğreniyordu. Oysa sendi-
ka lider kadrolan uzun süreli kolay yıllardan sonra, bu yapı-
lanlarla dahi yorulmuş, sonuç almanın çok kolay olmadığını
görünce de yılmışlardı. En çok da eninde sonunda tabana
yaranamamaktan bahar eylemleri ile değişen havada kol-
tuklarını yıtirmekten korktular.
İttifak, cephe değiştirmek, po-
litika değiştirmek onlara daha
akılcı ve kolay göründü. Böyle-
ce 1989 aralığında Türk-İş ge-
nel kurulunda yeni seçim itti-
fakları ve aynı liderlerle yeni bir
sendikal anlayış ve yönetim
oluştu. Türk-İş bir kez daha 12
Eylül döneminde yaptığı üzere
iktidar karşısında politikalardan
vazgeçmiş, 'işçi düşmanı' ilan
ettiği iktidarla uzlaşmayı seç-
mişti. Ancak uzlaşmak işçi için
elbette çok kötü, aynı zaman-
da uzlaşanların da hiçbir işine
yaramayan sonuçlar getirdi.
ANAP iktidarları sorun çıkar-
mayan, zırvelerde. kapı arkala-
rında ricalarla bir şeyler isteyen
sendikacıları görüntüde olsun
kurtaracak hiçbir şey verme-
meyi seçtiler. Daha da kötüsü
oldu. Siyasi iktidar ve işveren-
ler giderek kötüye giden eko-
nomik çıkmazlardan, yükü da-
ha da ağırı ile işçiye, ücretliye
vererek çıkışın arayışlarına gir-
diler. Oysa işçi tam tersi bu kez,
enflasyon altında daha da yok-
sullaşacağı sözleşmeler iste-
miyordu. Sonuçta işçiye kulak
veren sendika liderleri siyasi ik-
tidar ve işverenlere göre 'aşırı
isteklerde' bulununca, kapılar
arkasında anlaşma hesapları
bozuldu. Kimse sözleşme im-
zalayamaz oldu. Gerilim ve uz-
laşmazlıklardaki uçurum büyü-
dü. Ve genel kurul öncesi ile
birlikte bir yılı aşan bir süredir
eylemlerini dondurmuş olan
Türk-İş, sil baştan, kapalı salon
toplantılarından başlayan ey-
lem programı ile kamuoyunun
karşısına çıktı.
Yine Türk-İş'e özgü mehter
yürüyüşüne geçtik. Bir ileri-iki
geri... İşçi sınıfımıza hayırlı
olsun.
295.735 172.535
30.09.1990 30.09.1989
51.456 17.657
ESBANK
"Tedbirli ve Kararlı"
* 30 Eylül 1990 tarihli karşılaştırmah ara bilanço. (Tüm rakamlar Milyon TL olarak)
KISA KISA
• ZtRAAT BANKASI'nın
bankacılık okulu ilk
mezunlannı verdi. 1990
başmdan bu yana
Bankacılık/Sigortacılık Okulu
adıyla öğıetime başlayan
okul, bankacılığın yanı sıra
sigortacılık sektörüne de
elernan yetiştirecek.
• TÜRK YTONG Sanayi,
Martu înşaat Malzerneleri ile
Çimentaş İzmir Çimento
Fabrikası "Gazbeton
Üreticileri Birliği"ni
kuruyorlar.
• HALK BANKASI, Güven
Sigorta İşbirliği ile Kredi-
Hayat Sigortası uygulamasına
başladı. Uygulamaya göre
ticari kredilerle halk
kredilerinde ölen müşterilerin
borcu kefîller ya da
mirascılara aksettirilmeksizin
Güven Sigorta tarafından
ödenecek.