Katalog

PAMUKBANK Beycu eşyadan mobityaya, tatilden eğitim masraflanna, otomobilden düğün giderterine^. Bızım Kredı ! Cu mh u r iyet 66. Yıl; Sayı: 23385 "hizmet hizmet üstüne" PAMUKBANK iyi ba n kad ı r Kurucusu: Yunus Nadi 600 TL. (KDVdaw 30 Eylttl 1989 Cumartesi EHF göz «likti 'Thalwitz, IMF'nin yararlı olacagını söylerken freçetelerini tam olarak uygulamadığı için *haklıdır. Fakat Türkiye'nin neye ihtiyacı mfenflasyon sancısı çekiyor. Neyapıîması \fhaklit nun karan Türk hükümetine aittir. Ama Tkonusundaki tavsiyelerimizi kamuoyu önünde bana kalırsa IMF, iyi tavsiyelerde bulunabilir. değil, özel görüşmelerde dile getireceğiz. UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON Dünya Bankası Başkan Yardımeısı Wilfried Ttaalwitz'in Türkiye'yi IMFye çağıran baan toplantısına Türk hükümetınden gelen tepki nedeniyle, IMF ve Dunya Bankası yetkilileri, son gunlerde daha yumuşak, daha pembe mesajlar vermeye başladı. Ancak yine de enflasyon oranının yuksekliğinin, Türkiye'nin halen göreceli olarak iyi durumda olan dış ekonomik ilişkilerini olumsuz yönde etkileme tehdidine dikkat çekmekten kaçınmıyorlar. Buna bağlı olarak da ister IMF ile yeni bir "islikrar programı" anlaşması yoluyla olsun, ister Turk hükümetinın kendi inisiyaüfi ile olsun yeni bir "kemer sıkma" tedavisine hemen girilmesıni istiyorlar. Gerek önceki gün Türk gazetecilerin sorulanm yarutlayan Dunya Bankası Başkan Yardımcısı Kureyşi, gerekse ayaküstü sohbet edilen diğer Dünya Bankası üst düzey yöneticileri koro halinde bu görüşleri dile getirdiler. örneğin Kureyşi, "IMF'ye gelip gelmeme karan hükümetin, ama bana kalırsa bumın avantajı şn oiur: Aralanndaki iyi Oişki nedeniyle hükiiraele iyi tavsiyelerde bulunabilirier" dedi. IMF Başkanı Camdessus'a ise, "Türk ekonomisinin IMF recetelerini uygulamış olmasına karşın hâlâ yüksek enflasyon sancısı çektiğı" hatırlatılıp göruşlerinin sorulması üzerine, "Bca ö>le soykmezdim. Bence IMF reçeteleri kıstnen uygulandıgı içindir ki sorunlar var" yanıtını verdi. Camdesus, bu durumda ne yapılacağının sorulması üzerine de "Ne yapıîması gerektigi konusunda kamuoyu onunde tavsiyelerde bulunmadan önc«, bunu özel göriişmekrde dile getireceğiz" diye konuştu. IMF'nin bir ulkeye gelişinin klasik usulü bu. Önce konuya kokteyllerde, özei sohbetlerde değinilraeye başlanıyor. Sonra Thalvvitz'in "Türkiye'nin IMF'ye gehneye Uıtiyaa var" derken yaptığı gibi, kamuoyu önünde bir " u y a n " veriliyor. Ardından, IMF Başkanı'nın acıkladığı gibi, resmi görüşmelerde dile getiriliyor. Karşı parti hâlâ tınmıyorsa kamuoyuna dönülüp olay anlatılıyor. Türkiye bu merdivenin ilk iki basamağını çıktı. Kemer sıkma politikasının derhal uygulanması öneriliyor ' Düny a Bankası Başkan Y ardımeısı ğ IMF Başkanı Camdessus: Türkiye IMF Demirel bastırdı^ Özal yanıtladı Enver Paşa (ayaktakı).Dr Mehmet Bey (soldakı) Dr Hulusı Bey (sajdaki) Önceki gun Türk gazeteciler ile sohbetinde, Kureyşi'ye, Dünya Bankası toplantıları için Washington'da olan "Devlet Bakanı Güneş Taner'in iyimsertiğini paylaşıp paylaşmadığı" soruldu. Kureyşi, yanıtına "Bu çok zor bir soru" diye baslayarak havayı çok iyi veriyor. Bir yanda sorunlu bir ekonomi, diğer yanda bunun sorumlusu dost hükümet; ayrıca bir de Devlet Bakanı Güneş Taner unsuru var. Taner, Dünya Bankası ve IMF ile görüşmelerde elbette ki onların fıkirlerini değiş(Arkası Sa. 19, Sü 3'te) Enver Paşa'nın Gizli Mektupları N e istediğimi bilmiyor, en uç mutluluk ve en uç mutsuzluk anlarımda duyduğum bir arzuyu düşünüyorum. Ah, bir ölebilseydim. Bugün Sultan'ı gördüm... En tehlikeli noktalar, benim için emniyetli sığınaklar haline geliyordu. Allahın beni başka bir şey için sakladığım bilmiyordum. Enver Paşa'nın 19111913 yıllarında Istanbul'dan, Balkanlar'dan ve Trablusgarp'tan Alman sevgilisine yazdığı mektuplar. Yayına hazırlayan:Şükrü Hanioğlu Bulgaristan'dan göç olayıyla ilgili olarak DYP grubu tarafmdan Başbakan özal hakkmda verilen ve ANAP'lıların oylarıyla reddedilen gensoru önergesi, Demirel ile Özal'ı karşı karşıya getirdi. özal, DYP liderinin suçlamalanm yamtlarken, geçmiş hükümetler döneminde Sofya ile yapılan ve 'gizli' olarak nitelenen ikili ilişkilerin tutanaklannı açıkladı. 17. Sayfada tnönil'Satışının engellenmesi için heryola başvuracağız SHP'nin Eıxlenıir uyarısı Inönü: Erdemir'in satılması girişimlerinin karşısındayız. Engellemek için her yola başvuracağız. Yalnız değiliz. Ticaret, Sanayi Odaları, öğretim üyeleri, Türklş, tüm Ereğlililer karşı. Bütün olanakları araştırıyoruz. Satış öncesinde, ortasında ya da sonunda durduracağız. "Hiçbir yabana sermaye sahibi bo iş garantili diye düşünmesin. Yasal duzenlemelere gider geri alınz" diye konuştu. tnönü dün düzenlediği basın toplantısında, Erdemir'in 1960 yılında özel bir yasa ile 140 ton altın karşılığında, dönemin en yeni teknolojisini banndıracak biçimde planlandığını ve 196I'de yapımına başlandığını anlattı. Erdemir ürünlerinin Türkiye piyasası Şeytan Ayetleri'ne geçit yok Bakanlar Kurulu, tslamiyeti aşağıladığı iddiasıyla büyük yankılara neden olan Salman Rüşdü 'nün yapıtının ülkeye sokulmasını ve Türkiye'de dağıtımının yapılmasmı yasakladı. Kültur Servisi Bakanlar Kurulu, Hint asıllı tngiliz yazar Salman Rüşdü'nün "Şeytan Ayetleri" (The Satanic Verses) adlı romanın Türkiye'ye sokulmasını ve Türkiye'de dağıtımını yasakladı. Bakanlar Kurulu'nun "Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren kararıyla, Müslüman ülkelerde ve Batı'daki bazı Müslüman çevrelerde tslamiyeti aşağıladığı gerekçesiyle buyük tepki gören "Şeytan AyetlerT'nin yanı sıra "Briefıng" ve "News Letter" adlı dergiler, Federal Amanya'da basılan dünyaca ünlü coğrafya dergisi "Geo"nun Türkiye özel (Arkası Sa. 19, Sü 3'te) sermaye sahibi yasal olarak bu iş garantiye alırimıştır, bana kimse dokunamaz diye düşünmesin. Geri almak istiyorsam, yolunu bulurum, bundan kimsenin şüphesi olmasın. Yasal olarak dokunamazsam başka şekilde dokunurum. rı, denizyollan gibi sanayi dallannın dışanya bagımlı hale geleceğini kaydetti. tnönü, Erdemir'in Türkiye'de tek yassı mamul üreten kuruluş olduğuna da işaret ederek, bu nedenle fiyat denetiminin de yabana tekelfcrin eline geçeceğini bildirdi. tnönü, "Bu kunıluşn alacak yabana sermaye gnıbu, tekd yoluyla Türkiye'nin demir çelik politikasını reji idaresi altına sokar, üretimi, dagıbmı ve fiyab istedigi gibi belirter" dedi. Erdemir'in 1988 yılı içinde "en kftrlı donemini yaşadığını" uretimin en yüksek duzeye (1.8 milyon ton) ulaştığını, yassı mamul ıhracatından ise 139.4 milyar dolar döviz sagladığını bildiren tnönü, bu kuruluşun günlük kânnın da 1 milyar lirayı aştığına dikkat çekti. lnönü, Erdemir'in üretimini 6 milyon tona çıkarmak için 850 (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) Knmbaracıbaşı: Hiçbir yabancı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) SHP Genel Başkanı Erdal Inönıi, Ereğli Demir Çelik Fabrikalan'nın, (Erdemir) yabancı sermayeye satışını önlemek için "Yasal bütün olanaklann araştınldıgını engellemek için her yola başvurulacağııu" söyledi. SHP grup başkanvekili Onur Kumbaraabaşı da "Özelleştinne adı alünda, bazı kuruluşlann yabancı sermayeye sablması" konusnnda nm yüzde 60'ını elinde tuttuğuna dikkat çeken tnönü, ABD'li Coopers firmasının da kuruluş sermayesini devretmesiyle Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı tdaresi'nin hisselerinin yüzde 51.53'e yükseldiğini vurguladı. Erdemir'in KİT değil, özel tesis niteliğinde olduğunu söyleyen tnönu, yabancı sermayeye devredilmesiyle bir gecede otomotiv, beyaz eşya, silah, boru, demiryolla Yann Cumhuriyet t e BANGEMANN I AT Komisyonu Başkan Yardımcısı Bangemann, komisyonun Türkiye'nin üyeliği konusunda vereceği raporun içereceği perspektifîn "olumlu" olacagını söyledi. Haber Merkezi AT Komisyonu'nun Iç Pazar Sanayii Politikası ile Avnıpa Parlamentosu'yla llişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Martin Bangemann, Türkiye'nin AT üyelığinin geri çevrihnesinin söz konusu olmadığını söyledi. Bangemann aynca Ankara'da tepkıyle karşılanan AT Komisyonu Başkanı Jacques Delors'un topluluğun dini yapısıyla ilgili sözlerinin "gelecekle degil, geçmişle ilgili" olduğunu belirtti. (Arkası Sa. 19, Sü 6'da) ATraporu oluııılu çıkacak Çankaya takvîmi J Teşküat Başkanı Orhan Demirtaş, özal'ın cumhurbaşkanlığına adaylığım koyması olasılığına göre, hükümet ve parti yönetimi için hazırlık yapılmasını istedi. 2. özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda başbakanlık, parti başkanhğı ve milletvekilüği görevleri anayasamn 101. maddesine göre sona erecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Başbakan Tnrgut Özal'ın cumhurbaşkanı adayı olması halinde takvimin hükümet ve parti açısından işleyiş biçimi gündeme geldi. 1982 Anayasası'nın mimarlanndan Prof. Dr. Orhan AMıkaçtı, Özal'ın aday olup cumhurbaşkanı seçUmesi durumunda Evren'in kendisinden 9 kasıma kadar görevi sürdürmesini isteyeceğini söyledi. ANAP yöneticileri, Başbakan özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesi halinde, görevi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'den devralacağı 9 kasım tarihine kadar ge ANAP, Özal'ın aday olması olasılığına göre hazırlık yapıyor 3. Muhalefetin cumhurbaşkanlığı . seçimlerine katılmayacağı göz önünde tutularakjlk iki turda gerekli 300 oyu elde edemeyeceği, en erken 28 ekimde seçilebileceği hesaplanıyor. 4. özal'ın seçilmesi durumunda, Evren 'in görevi devredeceği 9 kasıma kadar başbakanlık görevi vekaletenyürütülecek. Ancak yeni hükümet görevini özal verecek. ise cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin takvirnlerde 9 ekim esas alındı. TBMM Başkanhğı, cumhurbaşkanı takvimine ilişkin Adalet Bakanlığı'ndan görüş aldı. Adalet Bakanlığı'nın görüşüne göre, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in görev süresinin dolduğu 9 kasımdan 30 gün önce cumhurbaşkanlığı seçim süreci işleyecek. Adalet Bakanlığı, adayların başvurularının 10 ekim gununden itibaren başlamasının uygun olacagını TBMM'ye bildirdi. (Arkası Sa. 16, Sü. 2'de) CÜNEYT ARCAYUREK yazıyor İki Sistemden Hangisi? ANKARA ANAP kulislerinde, Özal'dan sonra partinin geleceği tartışılıyor. Çeşitlt gruplar bir noktada bırleşiyor: Başbakan neye karar verecek, hangi sistemi uygulayacak? Geleceği saptarken "yukandan aşağıya ya da aşağıdan yukarıya" diye ayırdıkları iki sistemden hangisini yeğleyecek? Konuttan yayılan btlgiler, Özal'ın, "veliahtı" 9 kasım veya hemen ertesi günü açıklayacağını öne sürüyor. Yeni cumhurbaşkanı, ötekı etkenlerı bir yana bırakarak başba(Arkaa Sa. 16, Su. S'te) UMKKNİK çecek süre içinde Başbakanlık görevinin vekâleten yürütulmesi, ANAP hukumetinin de yeni hükümet kuruluncaya kadar görevde kalmasımn uygun olacağı gö. rüşünü savunuyorlar. Öte yandan Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin başlamasına 10 gün kala "takvim kargaşası" ortaya çıktı. TBMM Başkanhğı, cumhurbaşkanı adaylannın 11 ekim gununden itibaren başvurmalarını kararlaştırırken, Adalet Bakanlığı başvuru süresinin 10 ekimde başlaması gerektiğini bildirdi. ANAP Genel Merkezi'nde Pakdemirli açıkladı Çocukiarçamura inat, keyiflenni bozmuyor Alıbeyköy'ün Aksu gecekondularında. (Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu) Gumhupiyet BilimTeknik'te bu hafta Develer, tarihin odak noktasında. Demir adamlar Yeni bir yıldız doğuyor. Bata çıka yaşam Alibeyköy'ün Çırçır mahallesinin gecekonduları son biriki yılda ortaya çıktı. Kırkar, ellişer metrekarelik gecekonduların bugunkü maliyetleri, arsa bedelinin sıfır olmasına karşın en az beş milyon lirayı buluytor. Mahallede hemen hemen her ev en az ikiüç kez yıkılmış ve yeniden inşa edilmiş. Gecekondu yıkımları mahalle sakinlerini uzun düşundurmesı gereken bu temel ilkeleri hep bırlikte savunmak zorundayız. Basında yazı yasaklanması, yalnız siyasal iktidar tekeliyle olmaz; ekonomik tekeilerle de gerçekleştirilir. Bunun içindır ki dünyanm butün demokrasılerinde tekelcılığe karşı bir kamuoyu oluşmuştur. Tekelcilik yasalarla engellenmiştir. Basın sektöninde veya öteki kesimlerde bir fırmanın egemenlıği hiçbir zaman onaylanamaz. (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) Oğretim üyesine kira yardıını gerek ev yıkmakta, gerekse yapmakta neredeyse uzmanlaştırmış. Devletin görevlileri yıkıma geldiğinde onlardan önce davrarup evini kendisi yıkan gecekonducu, aynı kondunun yeniden inşaası için malzeme avantajını elde ediyor. Çocuklar, Aksu Sokağı'nın çocukları. Sokağın ortasından akan yeşilkara suyun çamurunu görmüyorlar bile. Maliye ve Gümrük Bakanı Pakdemirli, yaptığı açıklamada, lojman sağlanamayan öğretim üyeleri ile 10 yıllık üniversite personelinden evli olanlara 400 bin, bekârlara ise 200 bin lira kira yardımı yapılacağını bildirdi. 15. Sayfada • 5 trilyon korkusu tş dünyası 14 ekimden sonra serbest kalacak yüzde 85'lik paraya korku ile bakıyor. Ekonomi'de • Maliye, tefeci peşinde Pakdemirli Kastel tnşaat'la ilgili incelemelerin sonuçlandırıldığmı açıkladı. Ekonomi'de • 'Yeniden doğmuş gibiyim' Beşiktaş'h Metin 'den: SiyahBeyazlı forma ile uzun yıllar hizmet vermek istıyorum. Spor'da • Prag'da elçilik krizi Avrupa'mn gözü Federal Alman Elçiliği'ne sığman iki bin Doğu Alman yurttaşında. Arka Sayfada • Antik kentlerin değerini bilmiyoruz Çalınan tarih Avrupa müzelerinde, Anadolu 'da kalanlar perışan. Arka Sayfada • Atina'da cinayet gerginliği Yunan polis brgutunde değışıklıkler. Arka Sayfada OLAYLARIN ARDINDAKI GERCEK Tehlikeli Gidiş... Bir haksızlık, yalnız hakkı yerteni ilgilendirmez. Toplatilan bir kiiap, yalnız yazarmı değil, bütün okurları cezalandınr, o kitabı okumaktan yoksun bırakır. tşkence yapılan kışide oluşan acıyı, bütün toplum paylaşmasını bilmiyorsa; geri, çağdışı ve ilkel duzeyde demektir. Demokrasıler ancak layık olanların ülkesınde işlerlik kazanabılir. Bu temel ilkeleri bir Amerıkan aydını, TürkAmerikan iş Konseyi'nde bızım ışadamhnna karşı dile getirmiş, basından da bir örnek vermıştir "Türk basınında yasaklanan heryazı, aynı zamanda sizin de susturulmanız demektir." Bizim işadamlanmızı uzun • • • Filipinler'de eski devlet başkanı blumünden sonra bile ülkesi için sorun oldu. 3. Sayfada • Sırplardan Slovenya'ya ihanet suçlaması Sırbıstan Cumhuriyeti'nde duzenlenen protesto gosterılerinde Slovenya ııennue jnjvvnyu parlamentosu ıhanetle suçlandı. 3. Sayfada ındı. 3. Sayfada • Duru'nun 'vasiyet' filmi Geçen yıl yıtirdiğımiz Sureyya Duru 'nun bitıremediği fılmi 'Ada'da Türkân Şoray, Rutkay Aziz'le başroiu paylaşıyor. 4. Sayfada • Eurovision sipartşleri verildi557i«» yapılacak şarkı yarışması için 10 sanatçıya eser siparişınde bulunuldu. 4. Sayfada • Marcos'un ölümü ülkeyi kanştırdı UGUR MUMCU GOZLEM ByPass... "Bypass" İngilizcede; atlama, dolaştırma, kestirme yol, aşma borusu gibi anlamtara gelıyor. Kalbi beslenen damarlardaki tıkanıklık nedeniyle bacak damarianndan birinin kalbe takılmasına da tıp dilinde "bypass" denıyor. Söz meclisten dışarı; hekimler, bypass operasyonu ge(Arkosı Sa. 16, Su. 7'de)