Katalog

28 NİSAN 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/îl TURKIYE'den ALTINDÖVİZ SERBEST PİYASADA DÜN Delar (satış) 2090 Marfc (satış) 1117 Ata U r a (satış) 172.000 M. BANKASI'NDA BUGÜN Dolar (dövız alış) 2073.85 Dolar (efektif satış) 2099.00 Marfc (döviz aJış) 1105.58 Marfc (efektif satş) 1118.99 1 ons aftnı ($) 385.10 interbank faizi: 28.11 Özarın vaatlerine rağmen ÎSO, '89 için karanlık bir tablo çiziyor Sanayiciler ikııa olmuyor Türkiye'yi Ne Bekliyor? Başbakan Ne Diyor? OSMAN ULAGAY İSO RAPORU'NDAN EKONOMİ NOTLARI Devlet faizi yüzde 42.42 ANKARA (AA) Devlet iç borçlanma senetlerinin faizierinde geçen sene sonundan bu yana görülen gerileme, yerini küçük artışlara bıraktı. Merkez Bankası verilerine göre, önceki gün yapılan ihalede 6 ay vadeli bono faizi, aym vade için belirlenen bir önceki faiz oranma göre 1.4 puan artarak, yüzde 42.42'ye yükseldi. 1 9 8 9 program hedefleri ve bütçe tahminleri oldukça iyimser. Ekonominin yüzde 5, imalat sanayiinin yüzde 6.1 büyüme hızına ulaşması çok zor. Yıllık ortalama yüzde 49 fıyat artışı hiçbir yönüyle gerçekçi değil. Toplam yatınmların yüzde 8.4, sabit sermaye yatırımlarının yüzde 7.3 oranında artması ulaşılması zor hedeflerdir. Ekonomi Servisi Başbakan Özal'ın tüm vaatlerine rağmen sanayiciler 1989'dan umutlu gözukmüyorlar. İstanbul Sanayi Odası, "1989 Yılı Başında Türkiye Ekonomisi" başlıklı raporunda karamsar bir tablo çizdi ve 1989 yılında büyüme hızının daha da yavaşlayacağını, Türk ekonomisinin durgunluk içinde enflasyon sorunuyla karşı karşıya olduğunu belirtti. İSO raporunda sanayinin üç temel sorunu olarak; finansman, ihracat ve iç talep yetersizliği gösterildi. İSO tarafından hazırlanan. "1989 Yılı Başında Türkiye Ekonomisi" başlıklı raporda, 1989 yılı program hedefleri ile bütçe tahminleri oldukça iyimser bulundu, yüzde 49'luk enflasyon hedefinin ise "hiçbir yönö ile gerçekçi" olmadığı vurgulandı. 1988 yılının geniş bir degerlendirmesinin yapıldığı raporda, 1989 yılına ilişkin beklentiler şöyle sıralandı: • 1989 yüı program hedefleri ve bütçe tahrninleri oldukça iyimserdir. Ekonominin buytıme hızının yüzde 5 olarak gerçekleşmesi, imalat sanayiinin yüzde 6.1 'lik bir büyüme hızına ulaşması çok zor gözükmektedir. 1989'da toplam yatınmların yuzde 8.4, sabit sermaye yatınmlarının da reel olarak yüzde 7.3 oranında artması, ulaşılması zor hedeflerdir. Sanayide 35 sorun, 35 talep • Ögülülraüş gıda: Buğday yerine un ihracı da dünya fıyatları ve kalitesi tutturulmalı, • Çenın teşviki, • Kakao ve şekerli maddeler: Kakao' şitli kimya: Gayri Sıhhı Muesseseler Yönetmeliçekirdeğindeki yüksek fon ve gümrüğün azaltıl ği sorun yaratıyor, • Tıbbı müstahzaral: Fiyatnıası, • Karma gıda: Süt sübvansiyonuna devam. ların serbet bırakıiması, • Sabun, temizleyici Gıda sanayiinin tek bakanlığa bağlanması, • maddeler ve kozmetik: Gümrüklerde ithal hanıKonserve gıda: AT'deki gibi yüksek subvansiyon, maddenin mamul sınıfına sokulması, • Boya, ci• Pamuk ipliği: Pamuk yerine tekstil ürünleri la, mürekkep: Mecburi standartlann kapsamınin ihracı, • Pamuklu dokuma: İhracat kaydı ile nın genişletilmesi, • Bakalit, galalit eşya ve suni geçici olarak ithal edilen malların akıbetinin araş deri: Gümrük vergileri işkolunun aleyhine, • Delınlması, • Yiin iplifi, yıinlii dokuma, boya ap ri: Ham deri ihracatımn durdurulması, • Kaure ve emprime sanayii: Kuçuk işletmelerin kapan çuk: Teknoloji ve kalifiye eleman yetersiz, • Matmaya zorlanmasına çözum, • tplik ve suni elyaf baacılık: SEKA'nın aşırı zamlarından sektör zor tan mamul dokuma: Koza üretiminin arttınlma durumda, • Kâğıt ve mukavva: SEKA'nın kalisı, • tplik biikiim ve sanmı: Özürlü ve hüküm tesiz kâğıtlan ambalaj sanayiinde sorun yaratılülerin çalıştırılması hakkında kanunda yer alan yor, • Tahta sanayii: Tomruk dağıtımında müeyyidelerin gözden geçirilmesi, • Trikotaj ve ÖRÜS'e ayrıcalık tanınması haksız rekabet yatuhafiye eşyası, fanila kumaşı ve konfeksiyonu: ratıyor, • Maden ve taş ocaklan: Maden Kanuİhracatta kota dağıtımımn hakça düzenlenmesi, nu'nun işlerlik kazanması için teşkilat kanunu• Demir cekme: Mamul fazlası var. İhracat teş nun çıkartılması, • Cam ve cam eşya: Enerji teşviklerinin arttırılması, • Teneke kap ve eşya: Er viğinin kapsamının genişletilmesi ve doğalgazın demir'de kalite, fiyat ve ödeme koşullarında du da teşvik kapsamına alınması, • Toprak sanazeltme, • Makine, alet ve yedek parça: KİT ma yii: Sektörde büyük stoklar var, • Demir işleri mullerinin dünya fiyatlarıyla alınma imkânının ve hırdavat: Siparişlerde Erdemir'in yüzde 18'lik araştınlması, * Elektrik malzemeleri: her malda teminatının düşürülmesi, • Dökiim sanayii: TSE damgası aranması ve kalite kontrolü, • De Hammadde yerine nihai ürün ihracının teşviki, niz ve kara vasıtaları imal ve tamiri: Resmi araç • Ana kimya: Etibank ve Petkim'in fiyatları soihtiyacının yerli sanayiden karşılanması, • Ba run yaratıyor, • Enjeksiyon: Petkim'in satışları kır sanayii: Karaborsanın önlenmesi, • Çeşitli düzensiz, • Elektronik cihazlar: TSE'nin denemetal: Çinkur'un üretimi artmalı, alüminyum timi isteniyor. yinin temel hammadde niteliğinde olan ithalatında fonların ve gümrük vergilerinin bir sure için asgariye indirilmesi için gerekli girişimlerde bulunulacak. 2 İç lalep yetersizliği: Sağlıklı bir iç pazar talebi boyutlarının sağlanması, ihracatın arttırılması için önkoşuldur. Ekonomik önlemler toplumun refahı ve mutluluğuna rağmen alınmamalıdır. Toplum artık yaşadığı sıkıntıların karşılığım beklemektedir. Gelir ortaklarına yüzde 43.7 ANKARA (AA) Boğaziçi Köprüsü ve Oymapmar Barajı A Tertip Gelir Ortaklığı senetlerinin 5. dönem gelir payı ödemelerine bugün başlanıyor. KöprüOymapınar A Tertibi Gelir Ortaklığı senetlerinin altı aylık getirisi yüzde 43.74 olarak hesaplandı. Buna göre 100 bin iiralık kupürlere 43 bin 740 Ura, 500 bin İiralık kupürlere 218 bin 700 Ura, 1 milyon iiralık kupürlere de 437 bin 400 Ura gelir payı ödenecek. KİTlerin'89 kârı 1.3 trilyon ANKARA (ANKA) Kamu iktlsadi teşebbüslerinin I98S yılı kârının 1 trilyon 334 milyar Ura düzeyinde gerçekleşmesinin beklendiği, bu kuruluşlann geçen yılki döviz girdilerinin de 2 milyar 178.7 milyon dolara ulaştığı bildirildi. KİT'lerin bu yılki kâr hedefinin ise 1 trilyon 396 milyar Ura olduğu belirlendi. Merkez Bankası 'nın yıllık raporunda yer alan verilere göre KlT'ler arasında geçen yıl en fazla kâra ulasan kunıluş PTT oldu. PTT, 1988 yıtında 351.9 milyar Ura kâr ederken, ikinci sırayı 321.3 milyar lirayla Etibank, üçüncü sırayı da 276 milyar lirayla TPAO aldı. • 1989 yılına ilişkin açıklanan yıllık ortalama yüzde 49 fiyat artış hedefı hiçbir yönü ile gerçekçi bulunmamaktadır. • 1989 yılında programın dışsatım ve dışalım hedeflerine de ulaşılması zordur. Türk ekonomisi bir durgunluğa girdiğine göre, dışa açılımın 16.3 milyar doların altında kalması doğaldır. Dışalımın program hedefinin altında kalacağı beklentisi, dış ticaret açığının 3.8 milyar dolann altına ine sunulan değerlendirme ve öneri bileceği olasılığını güçlendirmek raporunda sanayinin finansman, iç talep yetersizliği ve ihracat oltedir. mak üzere üç genel sorunu uzerinÖnceki gün yapılan İSO Mec de duruldu. Bu sorunlar için de şu lis toplantısında daha önceki otu önerıler getirildi: rumlarda dile getirilen ve rapor1 Finansman sorunu: Özelliklaştırüması tamamlanan sanayi le küçük ve orta boy işletmelerin nin genel ve spesifik sorunlarımn erozyona uğramış işletme sermadeğerlendirmesi yapıldı; İSO yö yelerini güçlendirmek için düşük netiminin önerileri sunuldu. İSO faızli işletme kredisinin temini için Yönetim Kurulu Başkan Yardım girişimde bulunulacak. Peşin vercısı Memduh Hacıoglu tarafından ginin kaldırüması istenecek. Sana 3 İhracat sorunu: İhracatta uygulanan vergi iade sistemine son verilmesinden sonra teşvik olarak sadece Destekleme Fiyat Istikrar Fonu (DFİF) kaldı. DFİF katma değer ve sektör koşullarına göre adil bir şekilde duzenlenmelidir. Daha önce vergi iadelerinden yararlanmış sınai ihraç kalemleri DFİF listelerine alınmalıdır. Sure ve miktar bakımından yetersiz kalan Exımbank kredileri yeterli hale getirilmelidir. Doğu'ya Kalkınma Vakfı Dejterdardan uyarı Ekonomi Servisi Istanbul Defterdarı Kemal Civelek, tüzel kişilerin kurum, kuruluş, kooperatif ve sermaye şirketlerinin 1988 yılında elde ettiği gelir, kazanç ve iratların beyan süresinin 1 nisanda başladığını hatırlatarak beyan süresinin yasa gereği uzatılmasımn mümkün olmadığım belirtti. Hesaplanacak verginin ilk taksidinin nisan ayı sonuna kadar ödenmesi gerektiğini vurgulayan Kemal Civelek, Nisan 1989'da verilecek beyan üzerine hesaplanacak Kurumlar Vergisi'nin yansınm 1989 yılı Geçici Vergi tutarı olduğunu söyledi. 'Ekonominin lokomotifsektörü devrildi' Seçimlerden sonra yatınmların "tasarruf genelgesi"ne takılmasıyla, inşaat sektöründe durgunluk başladı. Sektördeki gelişmeleri değerlendiren Turklnşa Başkanı Mevlüt Hamzaoğlu "Ekonominin lokomotifi devrildi" dedi. İnşaat sektörünün krizde olduğunu ifade eden Mevlüt Hamzaoğlu gelişmeler konusunda şu değerlendirmeyi yaptı: "Lokomotif devrildi, raydan çıktı. Lokomotif devrilince ekonomi de devrilmiş oluyor. tnşaat sektörünün 300 kadar yan sanayii var. Sokağa dökülenler ordusuna yeni işsizler eklenecek. En buyük projeler bile durdu. Atatürk Barajı müteahhidi, 380 milyar ihtiyaçlarına karşılık, 80 milyar alabildiklerini söyluyor. Projeleri birden durdurma kararı alınması korkunç." TİMSE Başkanı Sami Sarı da, inşaat sektörunü bunalıma itmenin, tum sektorleri bunalıma itme anlamına geleceğini ifade ederek "İnşaat sektoru kriz içinde. 1989 yılında inşaat sektoru ölu bir sektör olacak" dedi. A TDE199TYE HAZIRLIK Şirket evlilîkleri hızlandı Ekonomi Servisi Avrupa Topluluğu (AT) ülkelerinin 1992 sonunda gerçekleştirmeyi planladıkları 'tek pazar' öncesinde, Avrupa'da şirket evlilikleri hızla artıyor. Peat Marvick şirketi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Avrupalı şirketlerin yuzde 62'si yoğun bir şekilde birleşecek veya satın alacak bir başka şirket arıyor. tngiltere'deki Notlingham Üniversitesi Şirketlerarası Birleşmeler Araştırma Merkezi de 1980 yılı başından bu yana Avrupa'da 3 bin 500 büyük şirketin birleştiğini, bu sayının 1992 yılına doğru daha da artacağını vurguluyor. AT ülkelerindeki şirket ve bankacılık gruplanna daha çok Amerikan sermayeli yatırım baııkaları ve Avrupa'da faaliyet gösteren ve işlerini genişletmek isteyen yabancı bankalar rağbet ediyor. Avrupa ülkelerinde 2. Dunya Savaşı sonrası kuşağına mensup işadamiarının, firmalarını satarak artık emekliye aynlmak isteklerinin ağır basması da şirket birleşmelerinin artmasında etkili oldu. Ekim 1987 borsa krizinin ardından hisse senedi fiyatlarıniD hızla düşmesi ve Avrupa sermayeli firmaların kârlarını arttırmaları da şirket birleşmelerini teşvik etti. Avrupa'da şirketlerarası birleşmelerde Ingiltere başı çekiyor. 1987 yıhnda İngiltere'de 5.4 milyar dolar tutarında 325 şirket birleşmesi yaşanıtken, bu sayı 1988'de 356'ya, toplam değeri de 6.4 milyar dolara çıktı. Şirket evliliklerinde tngiltere'yi Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomilerınden İspanya izliyor. 1988'de Avrupa'daki en büyük şirket evliliği, arasında Fransız Bernard Arnault yönetimindeki lüks mallar ve şampanya ureticisi LVMH şirketinin Ingiliz sert alkollü ıçki ureticisi Guinness'le birleşme siydi. Bir başkası ise Isveçli ASEA ile Isviçre'den Brovvn Boveri'nin birleşerek dev bir elektrik mühendisliği kuruluşu oluşturmasıydı. Uzmanlar, halen lngiltere Tekeller Komisyonu tarafından incelemede olan tngiliz General Electric ile Federal Alman Siemens'in birleşerek İngiliz telekomünikasyon devi Plassey için verdikleri 3.1 milyar dolar tutanndaki teklifin sonuca ulaşması halinde, ABD'li GE ve AT and T ile Japon NEC ve Fujitsu ile rekabet edebilecek Avrupalı bir devin ortaya çıkabileceğini belirtiyorlar. Ekonomi Servisi Odalar Birliği'nin "Kaikınmada Öncelikli Yöreler" konulu toplantısında Doğu Anadolu'nun kalkınması için, ekonomik ve sosyal hizmetlerin goturülmesine yardımcı olmak amacıyla "Doğu Anadolu Kalkınma Vakfı" kurulması kararlaştınldı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin, kalkınmada öncelikli yörelerin sorunları ile Güneydoğu Anadolu illerinin kalkınmasına yönelik düzenlediği toplantıya Devlet Bakanı Kâmran Inan, TÜSİAD Başkanı Cem Boyner, İTO Başkanı Yalım Erez, işadamı Vehbi Koç katıldı. Bölgeleı arası dengesizliğin altyapı yatırımları yonünden azaldığını, ancak sosyal bakımdan, gelir dağılımındaki farkhlığın arttığını belirten Devlet Bakanı Kâmran Inan, özel sektörün bölgeye yaptığı hizmetlerin bir elden kurulacak bir fon veya vakıf aracılığıyla yürütülebileceğini söyledi. "Kaloriferli evde oturan bir kişi, dışanya bakınca. kömiir artıklarını lopla>an insanları göriince rahatsız olmuyorsa, kendisi rahatsızdır" diyen Devlet Bakanı Kâmran İnan, Avrupa Topluluğu' na girmeyı hedefleyen bir ulkenin bölgelerarası dengesizlıkleri gidermesi gerektiğini ve bu farkın giderilmesi durumunda sosyal huzursuzlukların artacağını vurguladı. Toplantı sonunda dağıtılan basın bildirisinde, tanınan teşvik tedbirlerinin özel sektör yatırımlarını çekmede beklenen sonucu vermediği gcrçeği karşısında özel sektörün, kâr duşuncesinin otesinde, girişim ve katkılarırun bulunması gerçeğinin ortaya çıktığı belirtildi. İşadamiarının Doğu Anadolu'nun kalkınması için ekonomik ve sosyal bazı hizmetlerin götürülrnesinde yardımcı olmak amacıyla "Doğu Anadolu Kalkınma Vakfı" kurulmasını kararlaştırdıkları açıklandı. Başbakan Özal'ın "26 Mart depremi" sonrasındaki "Noel baba" tavrını, hemen her kesıme bir şeyler vaat etme ve hoş görünme çabalarını anlayışla karşılamak gerek. Koltuğu zangır zangır sallanan bir politikacının ilk aklına gelen şeylerden birinin böyle davranmak olması pek şaşırtıcı değil. Vaatler yapacak geleceğe dönük programlar ortaya koyacak, duruma hâkim olduğu izienimini yaratacak ki hiç degilse bir süre daha iktidar olduğuna insanları inandırabilsin. Sayın Başbakan'ın TÜSİAD iftarında anlattığı ekonomi programını da bu çerçeve içinde değerlendirmek gerekiyor. Satırbaşlanyla şöyle bir program ortaya koydu Sayın Başbakan: •Ücretli ve maaşlı kesimin geçmiş yıllardan gelen kayıplan da telafi edilerek ellerine daha fazla para geçmesi sağlanacak; • Çiftçiye ürün bedelleri peşin ödenecek, ayrıca gübre örneğinde olduğu gibi sübvansiyonlar biraz arttırılacak; • Konut sektörü desteklenecek; • Böyiece iç pazarda bir canlanma sağlanacak ve sanayi ürünlerine talep artacak; • Sanayi kesimini üretime özendirmek için başta kredi faizleri olmak üzere girdi maliyetleri düşürülecek; • İhracatta kur desteği sınırlı kalacak, ama Eximbank kredileri genişletilerek ihracat desteklenecek; • Kamu yatırımları sınırlı kalacak ve bütçe disiplinine dikkat edilecek; • Böyiece üretim de artacağı için iç talepteki artış enflasyonist etki yapmayacak; yılın ikinci yarısından ıtibaren piyasadaki durgunluk aşılacak, aynı zamanda enflasyon da gerilemeye devam edecek. Paletlerinde pembeden başka renk bulundurmayan "saray ressamlan", daha doğrusu "Özal ekonomistleri" için bulunmaz bir malzeme. Ekonominin yönetimini yeniden ele alan Başbakan Özal'ın bu programı izleyerek yeni mucizeler yaratacağını, ekonomiyi kısa sürede düzlüğe çıkartacağını ballandıra ballandıra anlatabilirler artık. Ne yazık ki Türkiye ekonomisinin yakın geleceğine biraz daha gerçekçi bir gözle baktığımızda çok başka renkler de çarpıyor gözümüze. Çeşitli gelişmeler Türkiye ekonomisinin oldukça problemli bir döneme girdığini düşündürüyor. Bu gelişmelerden ve olasılıklardan başlıcaları şunlar: • Büyüme Hızı: Türkiye 1988 yılında nüfus artış hızının yalnızca yüzde 1 üzerinde bir reel büyüme hızını tarım kesimindeki anormal büyüme sayesinde sağladı. İmalat sanayiinde büyüme yüzde 1.8, toplam sanayi kesiminde yüzde 2'de kalırken tarım kesiminde sağlanan yüzde 6.8'lik çarpıcı artış, GSMH büyüme hızının yüzde 3.4 olarak gerçekleşmesıni sağladı. Bu yılın ilk çeyreğinde sanayi üretiminde fazla bir canlanma olmadığı, buna karşılık yaşanan kuraklığın tarımsal üretimi çok olumsuz etkileyeceği anlaşılıyor. Buğday gibi temel ürünlerde üretim kaybının korkulan boyutlara ulaşması halinde 1989 yılında tarım kesiminde yüzde 67'lik bir artış hayal; sağlanacak artışın normalin altına düşmesi, yüzde 3'lerin bile altında gerçekleşmesi olası görünüyor. Bu koşullarda yılın geri kalan kısmında sanayi kesiminde ani bir canlanma ve üretim sıçraması yaşanmadığı takdirde Türkiye'nin bu yıl yüzde 3'lük bir büyüme hızını tutturması bile mümkün görünmüyor. Yani Türkiye'nin 1989'da yalnızca nüfus artışını karşılayabilecek bir büyüme hızıyla yetinmesı, insanların reel gelir artışı sağlayamaması olasılığı gündeme geliyor. Türkiye'nin ayrıca mılli gelirinin yüzde 10'undan fazlasını dış borç servisine ayırdığı düşünüldüğünde durumun vahameti daha belirgin ortaya çıkıyor. • Enflasyon: Üretim cephesindeki bu olumsuz tablonun enflasyon cephesinde sorunlara yol açması da kaçınılmaz görünüyor. Tarımdaki üretim yetersizliğinin fiyatları arttırıcı etkisinin yanı sıra sanayi kesiminde beklenen hızlı üretim artışının gerçekleşmemesi halinde, pompalanan iç talebin derhal fiyatlara yansıması, "enflasyon lobısi"nin yüzünün yeniden gülmesi hıç de uzak bir olasılık değil. Petrol fiyatlarının dünyada artmasının buna etkisıni de hesaba katmak gerekiyor. • Dış Ticaret: Dış ticaret cephesinde ise ihracatın hızlı kur ayarlaması desteğinden yoksun olarak arttırılmaya çalışılacağı, bunun Eximbank kredileriyle ve ucuzlatılan üretim maliyetleriyle sağlanacağı belirtiliyor, ama işin içinde olanlar bu senaryoyu pek gerçekçi bulmuyor. Ayrıca iç talebin canlanmasının da ihracatı olumsuz etkilediği biliniyor. Öte yandan geçen yılın cari işlemler fazlasıyla kapanmasını sağlamada belırleyicı olan ithalat faturasındaki duraklamanın bu yıl tekrarlanmasının zor olacağını düşündüren gelişmeler var. İç talebin canlanmasıyla ithalat talebinin artması olasılığı; dünyada petrol fiyatlannın artması; Türkiye'nin kuraklık nedeniyle bu yılki elektrik üretiminin daha büyük bölümünü termik santrallardan sağlama zorunluğunun petrol ithalatını arttırması; ürün yetersizliği nedeniyle, önemli ölçüde buğday ithalatına gitme zoruniuğunun ortaya çıkması olasılığı hep ıthalatı arttırabılecek gelişmeler Bu durumda döviz cephesindeki rahatlığın geleceği de çok güvencede görünmüyor. Bütün bunlar Türkiye ekonomisinin zor bir döneme girdiğini ve bu dönemde kolay çözümlere umut bağlamanın pek gerçekçi olmadığım gösterıyor. Seçmen desteğini yıtirmiş bir ıktidarın bu zor dönemi başarıyla geçirmesi ise hiç de kolay görünmüyor. Iplik ve yağa zam Ekonomi Servisi Iki kamu kuruluşu olan Trakya Birlik ve Tariş, fiyatlarını arttırdı. Trakya Birüic sıvı ayçiçekyağına yuzde 67.5, Tariş ise ipliğe yuzde 38 zam yaptı. Ozel sektör a>çiçek\ağı uretıcilerinin nisan başında fiyatlarını arttırmasının ardından Trakya Birlik de piyasada beklenen >eni zammını açıkladı. "Piyasa şartlan göz önüne alınarak v^pıldığı" one surülen yeni zamla Trakya Birlikin 1 kiloluk ayçiçckyağının fiyatı 1550 liradan 1650 liraya, 5 kiloluk yağın fiyatı ise 7600 liradan 8100 liraya çıkarıldı. Aynı kuruluşun. 10 kiloluk tenekede satılan ayçiçekyağının fiyatı ise 13 bin 950 liradan 15 bin liraya ve 18 kiloluk tenekenin fiyatı da 24 bin 500 liradan 26 bin 100 liraya çıktı. Tariş ise iplik fiyatlarını dünden iıibaren arttırdığım açıkladı. Yeni zamla 12/1 kaıde ipliğin fiyatı 4450 liradan 4800 liraya, 30/1 karde ipliğin fiyatı da 5950 liradan 6200 liraya >ükseldi. 30/1 penye triko ipliğinin fiyatı da 7100 liradan 7300 liraya çıktı. Ote yandan Van'da etin kilosuna 500 lira zam yapıldı. Ka<>apların zam istemini sörüşen belediye encümeni, daha önce 3 bin 50C lira olan koyun etinin 4 bin liradan, 3 bin 450 lira olan keçi ve dana etinin 3 bin 950 liradan, 3500 lira olan kemiksiz etin ise 4 bin liradan satılmasını kararlaştırdı. Kırşehir'de de ekmek fiyatları antırıldı. Daha önce 400 gramı 200 liradan satılan ekmeğin ağırhğı 450 grama, fiyatı da 300 liraya çıBir diğer kamu kuruluşu olan karıldı. Yerli Komatsu iş makineleri Ekonomi Servisi Temsa iş makineleri konusunda yerli üretime girdi. Temsa'nın Komatsu markası ' altında ürettiği 2 ayrı tip lastik tekerlekli yükleyicilerinin yüzde 52'si yerli parçadan oluşuyor. Borsada işlemler h * ' ' : ıı • 53 Oncehse=^g 27«ta« 1989 Buounıcu BugunKü Bugünkü en dJ9L* 2900 2425 4850 1850 14000 2950 6000 5800 11800 3525 1775 7900 2900 2500 4900 1900 14000 3000 6100 5850 12300 3600 1775 8000 980 10150 8450 6100 3850 2700 720 9700 1625 9500 8100 3750 4100 6450 1700 6800 2750 2975 1700 1575 1650 1400 4450 2975 4300 32000 1450 770 1675 4575 1000 2900 2500 4850 1900 14000 2950 6000 5850 11900 3525 1775 7900 970 10100 8450 5950 3775 2700 720 9650 1600 9500 8050 3750 4050 6300 1675 6800 700 960 2750 2950 1700 1575 1650 1400 4350 2925 4275 32000 1450 770 1650 4575 980 Işıertı 700 3850 3525 28750 250 4700 5680 2350 19447 2650 1500 2575 1100 37441 b çok s& 2900 2500 4850 1900 14000 2975 6050 5800 11900 3550 1775 7900 970 10100 8450 6100 3800 2700 720 9650 1600 9500 8100 3750 4000 6300 1700 6800 700 960 2750 2950 1700 1575 1650 1375 4450 2950 4300 32000 1450 770 1650 4575 990 ajjıriıldı 2900 2492 4855 1885 14000 2968 6038 5811 12009 3544 1775 7913 971 10059 8450 6032 3806 2700 720 9643 1607 9435 8061 3750 4027 6314 1697 6800 700 961 2725 2940 1700 1572 1650 1364 4378 2949 4290 32000 1447 770 1650 4565 988 • « AKamento (BU[ A Cam Arcehk Bagfaş Boiu Çımento Bnsa Çeiık Halal Çımsa ÇEIektrik Döktaş Eczaci Yatınm Ege Bıracılık EgeGubre Ereğlı DÇ Ereğiı DÇ (N) GoodYear Guney Bıracılık Hektaş Izmır D Ç Izocam Kartonsan KepezElektnk Koç HoMıng Kordsa (BU) Koruma Tar Koç Yatınm Mensucal S Metaş Nasa$ Olmuksa Otosan Pımaş Pınar Sut Polyten Rabak Sartuıysan T Demr Dök Tdetas T 1 (A) 5 T İş B (B) ThB (CfiH?5ea, T &se Cam T Sıemens Yasa$ Kav 2850 2325 4900 1850 14000 2975 5950 5850 12800 3500 1775 7900 990 9650 7800 5750 3800 2700 740 9600 1600 9200 7950 3825 3975 6400 1700 6750 700 930 2750 2925 1750 1575 1650 1350 4400 2950 4350 30000 1425 770 1625 4600 990 Uçak siparişlerinde dünya rekoru kırıldı Ekonomi Servisi Havayolu şirketleri rekor uçak siparişi veriyor. ABD'li United Airlines, Boeing şirketine toplam 15.7 milyar dolar tutarında 370 uçak siparişi verdi. İrlanda'nın GPA havayolu şirketi de aynı şirkete toplam 9.4 milyar dolarlık 180 uçak sipariş etti. United Airlines'ın bir yetkilisi, Boeing'e verdikleri 15.7 milyar dolarlik uçak siparişinin bu alanda dünya rekoru olduğunu bildirdi. Dünyanın en büyük uçak ureticisi Boeing bundan önceki rekor siparişini de İrlandalı GPA hava DOVIZ KURLARI Dövızın Cinsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doiarı 1 Avusturya Şilını 1 Batı Alman Markı 1 Belcıka Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Rıyalı Döviz Alış 2073 85 1663.90 157.22 1105.58 52.83 284.24 495.55 326.85 980.54 325.72 1252.55 150.99 15 68 7151.22 3510.00 553.32 Dövız Satış 2078.01 1657.21 157.54 1107.80 52.94 284.81 496.54 327.50 982.51 326.37 1255.06 151.29 15.71 7165.55 3517.03 554.43 Efektif Alış 2073.85 1625.78 157.22 1105 58 51.93 284.24 487.13 326.83 980 54 325.72 1252.55 148.42 15 41 7029 65 3510 00 543.91 Efektif Satış 2099 00 1673.95 159.13 1118.99 53 47 287 69 501 56 330 81 992 43 329.67 1267.74 152.82 15.87 7237.93 3552 56 560.03 9850 8450 5850 1775 2700 720 9600 1575 9300 8000 3750 4000 6250 1675 6800 700 940 2675 2925 1700 1550 1650 1350 4300 2925 4275 32000 1425 770 1650 4550 980 970 700 980 8174 6000 200 4». 4341 16367 2112 1650 200 6606 12282 9878 150 4850 14852 825 6650 500 850 400 29655 14184 9000 691 100 1240 22320 2676 400 3850 240 yollarından aldı. Avrupalı birçok havayolu şirketi ile Japon, Kuzey Amerika ve çalışanlannın ortaklıklarıyla oluşan merkezi İrlanda'daki GPA şirketi, satın aldığı uçakları, "leasing" (finansal kiralama) yontemi ile dünyanın değişik havayolu şirketlerine pazarlıyor. Boeing Company'den yapılan açıklamaya göre daha önce de, değişik tiplarde 115 uçak siparişi veren GPA. bu kez yapımlanna 1990'da başlanacak 92 adet Boeing737, 50 adet Boeing757 ve 40 adet de Boeing767 tipı toplam 182 yeni uçak siparişi verdi. Sg <)P T C ZİRAAT BANKASI 27 NİSAN 1989 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI <ğ S? DÖVİZİN CİNSİ 1A80D0UUU 1 AVUSTRAIYA DOURI 1 AVUSTURYA $İLİMİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BEİ.ÇİKA FRANGI 1 DANİMARKA KROHU 1 FİN MARKKASI 1 FRANS4Z FRANGI 1 HOtLANDA FIORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI IOO ITALYAN URETI 1 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİMARI NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ DÖVİZ 2078.01 1653 90 157.54 1107.80 52.83 284.24 495.55 327.50 982.51 325.72 1255 06 150.99 15.68 f 1733 27 7151 22 304.76 3517 03 553 32 EFEKTİF ALIŞTl. SATIŞ T l . ALIŞTL. SATIŞ TL. ÇAPRAZ KURLAR S $ $ $ 1.8757 B Alman Markı 6.3450 FransK Frangı 2,1150 Hollanda Flonm 1,6557 Isvıcre Frangı $ 1373 52 $ 132 27 S 3 7480 E 1 6924 Italyan Lıretı Japon Yeni S Arabıstan Rıyalı $ FDUNYADAN • GÜNEY Kore'nin ödemeler dengesi fazlasının bu yılın il üç ayında geçen yılırj aynı dönemine gore yüzde 55.1 oranında azalarak 2.9 milyar dolardan 1.3 milyar dolara düştüğü bildiriliyor. • ABD'de önde gelen 5 buyuk bankanın toplam kârları bu yılın ilk uç aylık döneminde 1 milyar dolara yaklaştı. ABD'nin en geniş bankacılık kuruluşu durumunda bulunan Citicorp'un kârı 1989'un ilk çeyreğinde geçen yılın. aynı KISA KISA dönemine göre yuzde 48 oranında artarak 529 milyon dolara ulaştı. • SSCB, otomobil uretimini 2000'li yıllarda iki katına çıkarmak üzere hazırlık yapıyor. ABD'de otomotiv sektörüne ilişkin haberleri ile tanınan Chilton Co.'s Automative Industries Insider adlı dergide yer alan habere göre SSCB, dünyanın en buyuk otomobil montaj fabrikasının yapım çalışmalarını surdüruyor. ALTIN GÜMÜŞ Alış Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bilezık 18 ayar altın 900 ayar gümüs 1 ons altın (S) SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Doları Batı Alman Markı İsviçre Frangı 170 500 175 000 25 900 23130 19425 385 3850638510 Satış 172 000 180.000 26 000 25 500 19500 415 (MB) Alıs 2088 1115 1260 987 3540 328 (Lon*a) Satış 2090 1117 1265 992 3560 330 Hollanda Flonnı Ingılız Sterlını Fransız Frangı 384 25 2082 16 2078.01 2098 79 1660 52 1622.52 1673.78 157.85 157 54 159.11 111001 1107 80 1118 87 53.04 52.83 53.46 285.37 284.24 287.65 497.53 , 486.15 501.50 328.15 327.50 330.77 984.47 982 51 992.33 327.02 325.06 329.63 1257 57 1255 06 1267.61 151.59 148.12 152.80 15.74 15.37 15.86 1740 21 1700 39 1754 10 7179.88 7015 59 7237 20 305.98 298.98 308.42 3524 06 3517 03 3552.20 555 53 542.82 559 97 fyum afttan: İMKİMMui 2M.: 53 535.6* (Diaki 535.47) tjhau Sözieyne sayısı enı 742 Fotokopi makinaları İstanbul 133 03 49 133 03 95 Ankaıa 117 21 15 / S 1 u t • Izm.r 22 38 53 Adana 3 53 91 T.C. ZİRAAT BANKASI "iiucune erisilme/"