Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET/16 HABERLERİN DEVAM 25 ARALIK 1989 OLAYLARIN ARDENDAKI GERCEK îsmet Inönü, bugün anılıyor Eski Milli Eğitim Bakanı Necdet Uğur, Inönü'nün tarafların yoğun baskısma rağmen Türkiye'nin 2. Dünya Savaşı'na girmemesinde çok büyiik bir payı olduğunu söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye'nin 2. Cumhurbaskanı tsmet tnönü, ölümünün 16. yılında bugün anılacak. Amtkabir'deki kabri başında yapılacak devlet törenine TBMM Başkanlığı, hükümet, Genelkurmay Başkanlığı ve protokolde yeri olan diğer kuruluş temsilcileri katılacak. Saat 10.00'da başlayacak törende önce Atatürk'ün kabri ziyaret edilecek, daha sonra Inönü'nün kabri başında saygı duruşunda bulunulacak ve çelenk konulacak. Inönü'nün ölüm yıldönümü nedeniyle Inönü Vakfı'nca düzenlenen anma etkinlikleri sürüyor. tnönü'nün çalışma arkadaşlarından eski Milli Eğitim Bakanı Necdet Ugur dün de Pembe Köşk'te tnönü'nün kişiliği ve çok partili siyasal yaşamda ortaya koyduğu mücadele hakkında gençlere bilgi verdi. Uğur, Adnan Menderes ve Deniz Gezmiş ile arkadaşlarınuı siyasal partiler arasındaki diyalog eksikliği nedeniyle idara edildiklerini söyledi. Uğur, yaklaşık 1,5 saat süren konuşmasında, Türkiye'de demokratik yaşama geçişin en önemli adımının, çok partili siyasal yaşama gecise katkjsı nedeniyle tsmet tnönü tarafından atıldığını ifade etti. tnönü'nün çok partili sisteme geçmek için gösterdiği çaba yanında, taraflann yoğun baskısma karşın Türkiye'nin 2. Dünya Savaşı'na girmemesinde de çok büyük bir payı oiduğunu vurgulayan Uğur, "Bütun annelerin ona karşı bir minnel borcu vardı, biç kimsenin burnunu kanatmadığı için. Herkesin malı kurruldu, evi barkı kurtuldu, çocuklan kurtuldu. Bütün onlardan öte haysiyeti kurtuldn" diye konuştu. Çok partili siyasal yaşama geçişin ardından Ismet tnönü'nün birçok haksız saldınya hedef olduğuna işaret eden Uğur, "İktidarı çok soylu bir şckilde bırakü. BırakmayabiUr miydi? Bu konuda çok söylenti vardı. Ama isteyerek bıraktı. Muhalefet partisi başkanlıgını seçti ve demokrasi başladı" dedi. Ugnr, lnönü'nün birçok demokratik kurumun oluşturulmasında büyük katkıları olduğunu belirterek CHP'nin demokratik bir hiyerarşiye sahip, politikalar üreten bir parti olduğunu söyledi. Uğur, "Bu müdahaleler Türkiye'nin sadece demokratik yapısını, anayasal düzenini bozmadı. Siyasal partilerin iç düzenini de bozdu. Bütün geleneklerini allak bullak etti. Yeniden kuralmak için çok zorluk çekiliyor aslında" dedi. Ugnr, konuşmasırun sonunda tnönü'nün sade bir yaşam sürdürdüğünü kaydederek eşi Mevhibe tnönü'nün kendisine her zaman büyük bir destek verdiğini söyledi. Necdet Uğur, gençlerin yoğun ilgi gösterdikleri söyleşinin ardından sonıları yanıtladı. Uğur, bir soru üzerine, Adnan Menderes ve Deniz Gezmiş ile arkadaşlanmn idam edilmelerinin siyasal partiler arasındaki diyalog eksikliğinden kaynaklandığını, tnönü'nün söz konusu idamlan engellemek için büyük bir mücadele verdiğini ifade etti. tsmet tnönü, ölümünün 16. yıldönümü nedeniyle bugün mezan başında da anılacak. tnönü'nün Anıtkabir'deki mezan başında düzenlenecek devlet törenine, TBMM Başkanüğı, hükümet, Genelkurmay Başkanlığı ve protokolde yeri olan diğer kuruluş tenısilcileri katılacak. Saat 10.00'dabaşlayacak törende Atatürk'ün kabri ziyaret edildikten sonra, tnönü'nün mezarına çiçek konulacak ve saygı duruşunda bulunulacak. tnönü'yu anma etkinlikleri çerçevesinde bugün tzmir Dokuz Eylül Üniversitesi rektörlük salonunda saat 14.30'da Necdet Uğur ile Büyükelçi Osman Olcay'm katılacaklan bir toplantı yapılacak ve tnönü'nün tzmir'de doğduğu evde bir tören düzenlenecek. lzmir Büyükşehir Belediyesi de fuarda "Ismet tnönü'yu Anma Sergisi" açacak, tnönü'nün doğduğu evde bir tören düzenlenecek. (Baştarafı 1. Sayfada) nin amacına bütünüyle ulaşamadığı görüşünü gözlemciler paylaşıyorlar; girişimin mantığı ve gerekçesi tartışılıyor. Dünya kamuoyu önünde Bush yönetimine ağır gölge düşüren Panama işgalinin kendi mantığı içindeki gerekçelerini savunmak güçtür. Müdahale her bakımdan birfiyaskoya dönüşmüştür; askeri açıdan başarılı değildir; siyasal açıdan ABD'ye puan kaybettirmiştir; Batı dünyasmda düş kırıklığı yaratmıştır. Bush1 un olağanüstü bir acemilikle davrandığı kanısı yaygınlaşmaktadır. Gorbaçov ise tam tersine amaçlarına doğru ustalıkla yürümektedir. Eğer deyim yerindeyse, Sovyet lıderinin Doğu Avrupa'daki stratejisini "müdahalesiz müdahale" diye tanımlayabiliriz. Çünkü Varşova Paktı ülkelerinde komünist partilerinin tekeline karşı halk muhalefetine Moskova'dan yeşil ışık yakılmtştır. Bu işaretin anlamı şudur: Halkın demokratik eylemlerine karşı asker ve polis güçleri kullanılmayacaktır; her ülkede demokratikleşme yerel gerçeklere ve koşullara göre çözümlenebi. lir; Moskova gelişmelere seyirci kalacak "saydamlasma"yı ve "yeniden yaptlanma"yı uzaktan izleyecektir. Doğu Avrupa'daki sosyalist ülkelerde yeni dengeler arayışu her toplumun gerçeklerine göre yüruyecektir. u Müdahalesiz müdahale" başanyla yürümektedir; ancak Romanya'da olaylar çok kanlı ve rizikolu boyutlara tırmanmıstır. Bu kertede bile Moskova'nm genel politikasından uzaklaşmadığı görülmektedir. Kimi zaman bir şey yapmamak, yapmaktan; seyirci kalmak, işe karışmaktan; durmak, yurümektan daha güç; ama daha yararlıdır. Gorbaçov'un bu kuralı ustalıkla uyguladığı, Bush'un ise acemilik gösterdiği ve acele ettiği anlaşılıyor. Amerika kıtasmda müdahale politikası sürerken, Gorbaçov Doğu Avrupa'yı müdahale etmeden değiştirmesini bilmiştir. TURİZM BÜTÇESİ Noriega ortaya çıktı (Baftarafı 1. Sayfada) hington'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Noriega'nın Vatikan Büyükelçiliği'ne teslim olduğunu söyledi ve "O'nun (Noriega'nın) leror rejimi sona erdi" dedi. Noriega, ABD'nin, kendisini yakalamak ve sivil bir hükümet kurmak için geçen çarşamba giinü 25 bin asker göndererek Panama'yı işgal etmesindenberi saklanıyordu. AA'nın AFP'ye dayanarak verdigi habere göre ABD, BM Güvenlik Konseyi'nin Panama'ya Amerikan müdahalesini "sert bir dille kınayan" bir karar tasansını kabul etmesıni, veto bakkını kullanarak engelledi. Karar tasarısı, 15 üyenin 10'u tarafından kabul edilirken, 4 ülke karşı oy kullandı, 1 ülke çekimser kaidı. Tasarı "Müdabalenin derbal durdurulmasını ve Amerikan askerlerinin Paoaraa'dan tabüyesini" öngörüyordu. Fransa, Ingiltere ve Kanada, tasan aleyhinde oy verdiler. NE AMERİKA NE NORİEGA Panama'da ABD askericrinio giriştigi işgal, tüm şiddctiyle sürerken, Panama City sokaklannda çocuklar, silahlann gölgesinde oyun oynuyortar. (Fotograf: Reater) (iökova'yı çevrecilerin 9 Mekke si yapalını ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Turizrn Bakanı İlhan Aküznm, seyahat acentelerinin de teşvik edileceğini bildirdi. Turizm Bakanlığı bütçesi üzerinde konuşan DYP'li Abdülkadir Cenkcuer, bakanlık bütçesinin 127 milyar lira ile bağlanmasını "komik" diye niteleyerek bu pararun ancak beş yıldızlı bir otelin yapımına' yeteceğini kaydetti. SHP'li Tayfıır Ün, Gökova'da termik santrai yapılmasının, bir çevre ve turizm cinayeti olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanlığı Danışmam Can Pıılak'ın Gökova'daki termik santralın bir otele dönüştürülmesi projesinin, bunalun anında içlerine su serptiğini kaydeden Un, "Gerçekleşirse, dünya çevredlerinin Mekke'si olur diye düşündük" dedi. ANAP'h ıbrahim Özd, Emekli Sandığı ile SSK'nın memur ve işçilere turizm kredisi vermesini önerdi. Eleştirileri yanıtlayan Turizm Bakanı İlhan Aküzüm, seyahat acentelerinin, turizm yatınmcüan gibi teşvik kapsamına alınarak yüzde 25 teşvik edileceğini bildirdi. Son yıllarda, yerli turistlere kapıların kapatıldığını kaydeden Akuzüm, "Yerli turizmin olmadıgı ülkelerde, turizm olmaz. Ben bunu otelcilere de söyledim. Kendi ulkelerdeki tesislerden yararlanamayan insanlar, ikinci konuta yoneldiler. Kooperatifler tureyince, altyapı sıkıntısı oldu. Çevre sorunları çıktı. tkinci konutlann oldugu yerde turizm baitalatıdı" dedi. ABD duruma hâkim Panama'mn fiili lideri General Manuel Noriega'ya bağh birliklerin yuzde 80'inin ABD askerlerine teslim olduğu bildirildı. Panama 5. Askeri Bölge Komutanı Yarbay Luis Del Cid yaptığı açıklamada, Noriega'ya bağlı savunma kuvvetlerinin yüzde 80'inin ABD'nin desteklediği Guillermo Endara'yı "meşnı devlet baskanı" olarak kabul ettiğini söyledi. Ajanslar, Panama'da fiili lider General Manuel Noriega'ya baglı birliklerin yüzde 80'inin teslim olmasının ardından, Amerikan askerlerinin duruma hâkim olduğunu bildiriyorlar. Vatikan Büyükelçiliğine sığınmadan önce ABD askerleri tarafından ev ev aranan güçlü adamı General Manuel Noriega, ABD'yi "kadiam" yapmakla ve çatışmalarda ölen Amerikan askerlerinin sayısınj gizlemeye çalışmakla suçladı. Noriega'nın Demokratik Devrim Partisi'nden üst düzeyde bir yetkili tarafından AFP ajansına verilen bir ses bandında, Noriega, uluslararası kuruluşlardan ve Amerikan toplumundan, ABD müdahalesinden "kaygı duymalannı" istedi. Noriega, ABD müdahalesinin bütün antlaşma ve devletler hukukuilkelerinin ihlali anlamına geldiğini bildirdi. Demokratik Devrim Partisi'nin bir sözcüsü, ülkedeki çatışmalarda 1500 Panama askeriyle 200 Amerikan askerinin öldüğünü söyledi. Sözcü "ABD, ölen askerlerin cesetlerini hemen topluyor" dedi. AP'nin haberine göre Panama Başkanlık Sarayı dün ABD askerlerinin denetimine geçti. Verilen bilgilere göre Başkanlık Sarayı'ndaki 50 kadar muhafız, çatışma ya girmeden, silahlannı ABD'li askerlere teslim ettiler, muhafızlann sorgulanacağı belirtildi. Öte yandan Nikaragua Devlet Başkam Daniel Ortega, ABD'yi şiddetle eleştirerek Latin Amerika ülkelerinin Panama'ya asker yollamaya hakları bulunduğunu söyledi. Ortega, Managua'mn kuzeyindeki Chinandega'da binlerce kişi önünde yaptığı konuşmada, "Panama'da, Nikaragua ve diğer Latin Amerika ülkelerinin yurttaşlannın bulunduğunu" vurgulayarak "Bu yurttaşlanmızın can güvenligi için bizim de Panama'ya asker yollama hakkımız var" diye konuştu. "Bu, ABD'ye savas ilan etme meselesi degüdir, ABD'nin müdabaleci siyasetine savaş ilan etme meseJesidir" diyen Ortega, Panama halkından ABD işgaline karşı savaşmalarım isteyerek "Direnin, biz sizinle beraberiz, dünya halklan sizinle beraberdir" diye bağırdı. Ânkara soluk almaya başladı ması üzerine, dun topianan Hıfzıssıhha Meclisi, alınan önlemleri kaidırcü. Buna göre, ilk ve ona derecdi okullar bugün açılacak. tekcift plaka uyguiaması kaldınlacak. Yanm Kapasite çalışan gayri sihhi iş yerlerinin üretimleri serbest bırakılacak, Ancak yakımı serbest bırakılan soba ve kaloriferkrde,e%'îerde sıcakhk 20, resmi kunıiuşfarda 18 dereceyte Sınırlj olacak. Aynca iptal edilen &por karşılasmalan da bugüjıden itibaren başlayarak normal sekilde yapılacak. Ankara'daki son ölçtimlerde bir metreküp ha.vadaki kükürtdioksit orarn 217, Son 24 saatlik hava kirîiliği dutnan da 124 miligram olarak ölçümlerinin düşük değerde ol belirlendi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosa) Ankaıa'da hava kirliliğinin azalması \e yoğun sisin dağjlması üzerine, ITaralıktan bu yana uygulanan üçüacü derece önlemler kaldtnldı. Bu arada Meteoroloji tşieri Genel Müdür Yardımcısı Mehraet Örmeci yaptığı açıkiamada, yılbaşına kadar Aııkara'da sis ve hareketsiz bir hava tabakası oluşumu beklemediklerini söyledi. Örmeci, bu sabahtan itibaren baskenün rüzgâr etkisinde kalacağmı ve sisin tamamen dağılacağım, yarından itibaren kar yağısı görüieceğini bildirdi. Bakan Konukman: Geri dönen macera peşinde Yonetım Turklere goz kırpıyor (Baflam/ı 1. Sayfada) Rözden geçirmesini zorunlu kılıyor. Bulgaristan'ın yeni liderbği, Romanya yönetiminin azınlık üzerinde uyguladığı baskılan sert bir dille eleştirip Bükreş'e protestolar yağdırırken, Sofya halkı, Romanya Büyükdçiliği önünde iki ayn protesto gösterisi düzenledi. Romanya lideri Nikolay Çavaşesku ile Bulgaristan'ın eski başkanı Todor Jivkov, ulkelerindeki azınlık halklan üzerinde kuşkusuz aynı katı siyaseti izliyordu. Jivkov, kendi yönetimi tarafından bir gün içinde başkanlıktan düşürüldü. Çavuşesku halen direniyor. Bulgaristan'da Türk azınlığının şikâyetlerinde bir "duraklama" var. Oysa Romanya'daki Macar azmhğı her gün yeni kurbanlar veriyor. Bulgaristan halkı, Türk azınbğın karşılaştığı sorunları yeni yeni idrak etmeye başlıyor. Çünkü ad değişiklikleri, asimilasyon uygulamaları Jivkov döneminde yapüıyor ve bu olaylar Bulgar yayın organlannda sansürden geçiyordu. Buna paralel olarak Türkiye, aynı yayın organlannda "azınlığı etkiliyor" gerekçesiyle suçlaruyordu. Ancalc Türk azınlığı, Türkiye'ye göç etmeye başlayınca Bulgaristan'daki üretinı aniden durdu. Piyasada süt, et, meyve, sebze gibi Türk azınlığının ürettiği gıda maddelerinde kıtlık başladı. Jivkov yönetimi, bu kıtlığın azınlığın Türkiye'ye "keyfi göçünden" kaynaklandığını gerekçe göstermişti. Bulgar halkı da bu nedenle göçü eleştirmeye başlamış, "Ne yaptık da gidiyoriar? Bizi niçin aç bıraluyoriar" gıbi sorular sormaya yönelmişti. azudıgı" ifadesi kullanılıyor artık. Bu azınlığjn ortaçağda "lsJamlasbnlmış Bulgariar" olduğu ile ilgili Jivkov ve döneminin lçişleri Bakanı Dimitri Solyanov'un tezleri, dikkate alınmıyor. "Ad değişikliğinin miman" Solyanov, Jivkov gibi "fasist ırkçılık" suçlamalaruıa hedef oluyor. Her ikisi de güçlerini yitirmiş olarak akıbetlerini bekliyorlar. Bulgaristan'daki perestroyka akımı, Sofya'da yaşandığı kadar diğer bölgelerde henüz yaşanmıyor. Bu nedenle Sofya polisi, kendi iç sonınlanyla uğraşırken Türk azuihğın yaşadığı bölgelerdeki polis amirlerinin değiştirilebilraesi için zamana gereksinim olduğundan söz ediliyor. Yani Sofya polisi kendini yenileyebilirse bu akun, Türklerin yaşadığı bölgelere de ulaşacak. kan liderliğinde bir hükümet kurulması ve meclisin feshedilmesi istendi. Sendikanın bildirisinde, isteklerinin demokrasi sürecinin devamı ve yerleşmesi için garanti olarak görüldüğü kaydedildi. Bildiride, Todor Jivkov'un yönetimden uzaklaştınldığı günden bu yana ülkede totaliter rejimin özüne dokunulmadığı da belirtildi. Bulgaristan Komünist Partisi Merkez Komitesi ise sendikayı çeşitli baskılarla iktidarı ele geçirmeye çalışmakla suçladı. BULGARÎSTAN Kanlıcalda 5 yıl önce Bulgaristan'da «Türklerin adlannın değiştirilmesiyle başlayan asimilasyon politikasını göçmen dernekleri düzenledikleri toplantılarla kınadılar. Haber Merkea Bulgaristan'da Türklerin adlannın değiştirilmesiyle başlayan asimilasyon politikası na karşı geiişen olaylann 5. yılı çeşitli toplantılarla kınandı. lzmir Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Sabit Tuna, "Doğu Rumeli özerkliğV'nin kurulraasını istedi. lzmir Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği yöneticileri, dün tzmir'de Atatürk anıtına çelenk koyarak "Bnlgar zulmünü" kınadılar. Ege Büromuzun haberine göre, Dernek Başkanı Sabit Tuna, yaptığı konuşmada, Bulgaristan'da Türklere karşı başlaulan asimilasyonun 1984 yılından sonra katliama dönüştüğünü belirterek bu ülkedeki Türk varlığmın uluslararası anlaşmalarla belirlendiğini vurguladı. Tuna, Bulgaristan'dan yapılan göçle ilgili olarak şunları söyledi: ANKARAROMANYA Dışişleri: Romen Dd tren çarpıştı: 4 ölü halkına tam destek AINKARA (Cumhuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanlığı'run dün gece TV'nin son haberlerinde yayımlanan bildirisinde, Romen halkına mümkün olan desteğin sağlanacağı bildirildi. Dışişleri'nin Romanya'daki son durum ile ilgili açıklaması şöyle: "Romanya'da Çavuşesku rejimi ne karşı gerçekleştirilen halk hareketinin basından beri dost Romen halkıyla dayanışma içinde olduğunu açıklayan ve Romen balkının iradesiıü temsil eden Milli Kurtulus Cephesi'ni resmi muhatap alan Türkiye, Çavuşesku'ya bağh birliklerin kınlmasını memnuniyetle karşılamakudır. Ortak sınınmız bulunmamasına rağmen. öteden beri komşu addettiğimiz bu ülkede iç banş ve istikrann daha fazla kan dökülmeden sağlanması en samimi temennimizdir. Türkiye, Romanya'nın bundan böyle insan haklanna saygılı, özgür ve demokratik bir çerçevede sürdürecegine inandıgını kalkınma hamlelerinde dost Romen halkına mümkün olan her destegi sağlamaya hazır olacakör." Akbulut: Desteklıyoruz Başbakan Yıldınm Akbulul, dün TBMM'den aynlırken gazetecilerin sonısu üzerine, Romanya'daki halk hareketini destekJediklerini söyledi. Akbulut "Romanya'da cereyan eden olaylar hiçbir zaman tasvip edilen bir biçimde seyretmiyor. Biz, balkın iradesinin netice itibariyle hâkim olmasını ve bir an evvel çatışmalann sona ermesi ve demokratikleşme sürecinin başlamasından yana oldugumuzu ifade ediyonız" dedi. Siyasi aftan Türkler yararlanacak Bulgaristan cezaevlerinde bulunan yaklaşık 260 siyasi tutuklunun arasında 160 Türk bulunuyor. Bunlardan 15'inin yıl sonuna kadar serbest bırakılması bekleniyor. Tutuklulardan biri de Bulgaristan Bilimler Akademisi'nde görevli fılozof Dr. Medi Doganev (Ahmet Doğan). Doganev, "yönetime karsı gdmek" suçunun yanı sıra "ülke ekonomisini sabotaj" etmek suçundan 1986 yılında tam 10 yıl hüküm giyraişti. Yıl sonuna kadar serbest bırakılacakların arasında Doganev'in de adı geçiyor. Bulgaristan'daki değişiklikler çerçevesinde kurulan onlarca örgüt gibi Bulgar ve Türklerden de oluşan bir komite kuruldu. Süleyman Gavazov ve Mikail Ivanov başkanlığındaki bu komite, geniş tabanlı "Ecoglasnost" hareketi ile birlikte hem siyasi tutukluların serbest bırakılması, hem de azınlık sorunlanna bir an önce çözüm bulunması için faaliyet gösteriyor. Bulgaristan'daki siyasi parti ve örgütlerin yaıu sıra, hükümet çevreleri de azınlığa uygulanan baskılan "Jivkov'un Ankara'ya kar$ı kisisel bir inadı" olarak göruyorlar. Jivkov'un yerine gelen lider Petar Mladenov, Bulgar halkına çok şeyler vaat ediyor. Türk azınlık ise perestroyka akımının kendi bölgelerine de ulaşmasını bekliyor. Bulgar hükümet çevrelerı şu aşamada AnkaraSofya ilişkilerinde her iki tarafın da çok dikkatli olrnası gerektiğine dikkat çekiyorlar. AnkaraSofya ilişkilerinin geleceği ise 9 ocakta Kuveyt'te bir araya gelecek Türk ve Bulgar dışişleri bakanlanmn görüşmesinde ortaya çıkacak. Bulgaristan'da Bağımsız Işçi Sendikası, gerçek demokrasiye geçiş için hükümetın ve Komünist Parti liderlerinin ıstifasını istedi. Bulgaristan Resmi BTA Ajansı'nın haberine göre sendika, dört maddelik bir bildiri yayımlayarak isteklerini duyurdu. Bildiride, bağımsız bir başba "Bulgaristan yönetiminin başında bulunan Petar Mladenov son demeçlerinde "Türk" adını agzına almaktan kaçınmıştır... Malını mülkünü bırakarak zulüm, işkence ve terörden kurtulmak için göç eden Türk'un, hayatı boyunca didinerek edindiği varlığa Bulgariar kolayca el koymakladır. Mladenov yönetiminin Bulgaristan'daki 2 milyon Türkün haklannı iade edecegi çok şüphelidir. Bulgaristan Türklerinin bir daha asimilasyon deneyine ta Yeni yönetimin tavn bi tutulmamalan, insanca yaşaBulgaristan'ın yeni yönetimi, malan için Doğu Rumeli özerkJi ülkede yaşayan Türk azınlığımn ginin, yeniden kunılması gerek bir dizi sorunlarla karşılaştığını mektedir." kabul ediyor. Ve bu sorunlann çözümü için "yenj yollara" başGöçmen işlerinden sorumlu vurulacağını artık resmen açıklaDevlet Bakanı Ercüment Konuk yabiliyor. Bu gelişme, Sofya'daman, Bulgaristan'a geri dönenle ki Batılı gözlemciler için "olumrin sayısının 90 bini aştığmı belir lu bir adım" olarak değerlendiriterek "Öyle anlaşılıyor ki, onJar liyor. Çünkü Jivkov döneminde macera için gelmişler. Eğer bu ki böyle bir sorundan söz etmek sişiler orada büyük sıkıntı çekmiş yasi bir suçtu. Bir zamanlar sözü ler, işkence görmüşlerse, 34 ay yi bile edilemeyen azınlık sorunları yip içip geri dönüyorlarsa. bu üzü şimdi müftü Nedyo Gencev'in ağcüdür. Onlar Türkiye aleyhine be zından Bulgar resmi ajansı BTA'yanlara zorlanmakta, Türkiye'de nın gunlük bültenlerinde geniş geaç sefil kaldıklannı söylemekte, niş yer alraaya başladı. bunu da TV'den bütün dünyaya Türkiye'de yaşam koşullannduyurmaktadırlar" dedi. dan "memnun" olmayıp geri döKonukman, Balkan Türkleri nenlerin sayısmın 100 bini geçtiGöçmen ve Mülteci DernekJeri Fe ği söyleniyor. Jivkov döneminde derasyonu (BGF) tarafından Bur geri dönenler, perişan olup yatasa'da düzenlenen "Cöçmenlerin cak yer, çalışacak iş ararken, bir Sornnlan" konulu toplantıda ko üst düzey yetkilinin ifadesine gönuştu. Bulgaristan'dan gelenler re Bulgaristan'ın yeni yönetimi, için devletin bugüne kadar 60 mil Türkiye'den geri dönenlerin, giyar lira harcadığım, ayrıca Ziraat derken satmış olduklan evlerde Bankası'nda bağış olarak 4.5 mil oturmalanna ve tarlaJarında çayar lira, yabancı elçiliklerden 2 lışmalanna izin vermeye başladı. milyar lira ve "gurbetçi işçüerden" Türkiye'ye gelişlerinde de l.Tmil Türk azınlığı yar olmak üzere 12 milyar lira paBulgar halkı arasında *a toplandığını bildirdi. " M ü s l ü m a n " yerine "Türk Kızılay'ın yardımı Kızılay ve Sağlık Bakanüğı, Romanya'ya tıbbı malzeme yardımı yapmayı kararlaştırdı. Yardımı götürecek TIR bugün tstanbul'daki depolarda bulunan bir kısım malzemeyi de alarak Bükreş'e hareket edecek. Çağlayangü Cumhuriyet'e açıkladı ANKARA (Comburiyet Bürosa) Eski Dışisleri Bakanı tnsan Sabri Çağlayangil, Romanya'da iktidarı ele geçirdiği belirtüen Ulusal Kurtulus Cephesi'nin lideri eski Dışişleri Bakanı Cornelin Manesm'nun "iteri görüşlü ve özgüriükçü bir insaa" olduğunu söyledi. Çağiayangü, Romanya'nın bu dönemden Manescu liderliği altında çıkmastntn "en bayırlı sonuç" olacağını vurguladı. Çağlayangil, aynı dönemlerde Dışişleri Bakanltğı yaptığı Manescu ve Romanya'daki son gelişmelere ilişkm Cumhuriyet'în sorularını şöyie yanıtladı: " Romanya'daki geüşmeleri nasıl değeriendiriyorsunu2? ÇAGL.4YANGİL Yorum yapmak için vakit henüz erken. Biraz beklemek gerekli. Yorum için elde yeterii veri yok. 'Manescu Türk dostu' bu gerçekieşirse Türkiye için de şans olur, Türk dostudur, iiişkiîerimiz iyileşir. Dışişleri Bakanlıgı döneminde politikası özgürlükçü ve demokrasiye yakındı. Manescn'nun liderüği gerçekleşirse yönelim için seçecegi yol konusanda bir değerfendirme yapabilir misiaiz? ÇAĞLAYANGtL İleri gorüşlü biriydi. Söziim çok şey içeriyor. Romenlerin bugünku dunımdan Manescu liderliğinde çıkmalan en hayırfr sonuç olur. Sizce Romaaya bu m>ktaya nasıl geMi? ADANA (Cumhuriyet Gnney Üleri Bürosu) Pozantı ile Niğde'nin Ulukışla ilçesine bağh Çiftehan istasyonlan arasında dün sabaha karşı meydana gelen tren kazasında 3 rnakinisl ile tren şefi öldü, 8 kişi de yaralandı. Duran trene çarpan Toros Ekspresi yolculanndan yaralanan olmadı. Cumhuriyet muhabirinin Ulukışla Kaymakamlığı'ndan aldığı bilgiye göre Pozantı'dan Çiftehan'a giden makinist Yusuf Yetkin yönetimindeki yük treni, anza nedeniyle durdu. Bu sırada trenin Çiftehan'a ulaşmış olacağını sanan sinyal memuru, 403 sefer sa>ilı Toros Ekspresi'ne Çiftehan yönünde |'yesil ışık" yaktı. Makinist Musa Özkurt yönetimindeki Toros Ekspresi dün saat 04.30'da 269. kilometrede duran yük trenine arkadan çarptı. Kazada yük treninin şefi Sadık Tunay, makinist Yusuf Yetkin, makinist yardımcısı tbrabim Ozdemir ile Toros Ekspresi makinist yardımcısı Abdurrahman Aslan olay yerinde öldüler. Toros ekspresi makinistlerinden Musa Özkurt ile gardfren Mebmet Akkaya ile ateşçi Mehmet Ağca ve Mustafa Selim ağır yaralanarak Ulukışla Devlet Hastanesi'nde tedavi altına alındılar. Makinist Musa Öztürk daha sonra Çukurova Üniversitesi Balçalı Hastanesi'ne kaldınlarak ameliyata alındı. Yaklaşık 3.5 saat süren ameliyatla Musa Öztürk'ün sağ bacağının kesildiği ve henüz hayati tehlikeyi atlatamadığı öğrenildi. (Baştarafı 1. Sayfada) Temmuzda yapılan seçimde, ANAP 348, SHP 273 ve DSP adayı da 321 oy almıştı. Dün yapılan seçimlerde ise, SHP adayı Dağıstan Yıldınm, DSP adayı Hamdi Karaaslan adına adaylıktan çekilmesi sonucu 430 oy alan DSP adayı Karaaslan Kanlıca Belediye Baskanlığı'na sedır. Yük treni gönderildikten son çildi. ANAP'h eski başkan Rasim Kabukçuoğlu 387 oy alırken, Sosra yolda kalındığı bilinmeden aryalist Parti adayı Özcan Baran kasından eksprese yol verilmişür" da, 40 oy aldı. dedi. 1 Konya, Giresım ve Gaziantep te dün meydana gelen trafik kazalannda 8 kişi öldü. Giresun'daki (Baştarafı 1. Sayfada) kazada ölen 4 kişinin Karadeniz ro karşıhğı personel statüsüne geTeknik Üniversitesi öğrencisi olduçirilmesi üzerinde durulduğu öğğu bildirildi. Giresun'daki kazada, renildi. Trabzon'a giden bir otomobil, HiBaşbakan Akbulut, YPK topsarüstü köyü yakinında otobüsle katılmak üzere ' çarpıştı. Kazada otomobil süriicü lantısına s'ü Engin Sağlam olay yerinde öl TBMM'den aynlırken gazeteciledü. Ağır yaralı olarak hastaneye rin konuya ilişkin sorusuna "Sözkaldınlan Karadeniz Teknik Üni leşmeli personel ile ilgili konuyu versitesi öğrencileri, Faruk Akdo göriişeceğiz. Anayasa Mahkemeğan tiknur Özgün ve Ayhan Öz si'nin bozraa karan çerçevesinde can kurtarılamadı. yeni diızenleme yapacagız" yamtıru verdi. Konya'nın Hadım ilçesindeki Akbulut, bir saat 15 dakika sükazada ise Refah Partisi'nin Taş ren toplantıdan sonra yaptığı kent ilçe kongresinden dönen üç açıklamada, çalışmaların devam partili öldü. Gaziantep'te de tan ettiğini, yapılacak düzenlemenin kerin çarptığı motosiklet sürücü önümüzdeki günlerde son şekliıu sü Aziz Yılmaz hayatını kaybetti. alacağını söyledi. SözleşıneK EVET/HAY1R OKTflYAKBAL ' (Baştarafı 2. Sayfada) Son günlerde 12 Eylül sonrası uygulamalarıyla, cezaevlerindeki yaşamla ilgili yeni kitaplar çıktı. Haşim Kutiu'nun "12 Eylül Cezaevleri" (Alan Yayıncılık) ve Süalp Çekmeci'nin 88 Akademi Öykü Mansiyonunu alan "Firari Rengim Kırmızı" (Alan Yayıncılık^ adlı kitapları konuyu derinliğiyle gözler önüne seren yapıtlar. Öykü olsun, inceleme olsun, 12 Eylül sonrasının acıları içinde yoğrulan kişilerin izlenimleri, gözlemleri... Şair Necati Cumalı da "Niçin Af" adlı yeni bir kitap yayımladı (Bilgi Yayınevi). Yazımın başına aldığım dizeler bu kitabın baş sayfasında yer alıyor. Giriş'te Cumalı okura ya da topluma birtakım sorular soruyor: "Olağan düzeni sarsan, huzursuzluğu yaratan çalkantılar toplumumuzun yapısındaki hangi aksaklıktan kaynaklanıyordu? Hangi acıların, çelişkilerin ürünleriydi? Suçortamı nasıl oluştu. Bugün af bekleyenlerin işledikleri eylemler ne dereceye kadar kendi özgür tasarılarının ürünüdür? Olaylann bütün suçluları saptandı, yargılandı, cezalandınldı mı? Yasalar doğru uygulanmış, kışkırtmalar, koşullandırmalar, hafifletici nedenleriyle bir arada ele aiınmış mıdır?" Daha nice sorular sorular. Hemen hiçbiri yanıtlanmamış sorular... "Niçin Af" ta Cumalı geçmişten bugüne kadar 'af sorununu kapsayan sorunları, olayları gözler önüne sermektedir. İbret verici olaylar ve anılar... Bütün bu olayların içinde yazar, şair, hukukçu olarak yaşamış bir aydının hepimizi ilgilendiren gözlemleri, izlenimleri... "Gençlik suç işlemiş, suça itifmişse gençlik sorunlanna sahip çıkmayan, gençlik bunalımlarına çözüm yolu aramayan gelmiş geçmiş iktidarların da payı vardır işlenen suçlarda. Dramın duğüm noktası burasıdır: Gençliği bir kuyunun ağzına, bir uçurumun kıyısına getirmek, sonra da o boşluğa itmek" diyen Cumalı, kitabını hapishanelerimizi dolduran binlerce gencin en kısa sürede özgürlüklerine kavuşturulmalarını isteyerek bitiriyor: "Bugüne kadar çektikleriyle eylemlerinin bedelini kat kat ödemişlerdir bu gençler. Bağışlanmaları, genel bir af ile topluma kazandırılmaları, vicdanları rahatlatacak, toplumumuza banş, sevgi birlik umutları getirecektir." ÇAĞLAYANGİL Ro manya bugiıne kadar Sovjetler'den farklı bir politika izleyerek ayakta durdu. Ama bugün, arkasmda millet olmayan bir iktidarın akıbeti nıeydaaa geldi. Çavuşesku artık geri dönemez. Bundan sonra taalkın istediği Manescu'nan yeoi iider olur. olacağı yolunda haberler gettyor. Sovyetkr BHigi gehşmekri ÇAĞLAYANGtL Manes naal etkiler? cu dostumdur, Çavuşesku'nun ÇAĞLAYANGtL Yeni yerine geçeceği söyleniyor. Ken yönetimi tamdılar. Müdahala de disi ileri fikirli bir insandır. Eğer olmaz." Kaza nedeniyle kapanan AdanaAnkara demiryolu dün akşam saat 18.00 sıralannda yeniden açıldı. Bu arada kaza hakkında açıklama yapan DDY Hareket Dairesi Başkanı Süleyman Yavuz, kazaya bölgenin, elektronik kontrol sistemine bağlı olmamasının yol açtığını söyledi. Yavuz, "Bu bölge "elektronik kontrol sistemi"ne (CTOdahU olsaydı kaza olmayacakn. Pozantı'daki görevlilerimiz, yük treninin yolda kaldığından haberieri olmadığı için kapalı yohı açık göstererek Toros Ekspresi'ne yol vermişler. CTC sistemi bu duruma izin veraıez. Bu bölgemizde tren seferleri telefonla "merkezden idare sistemi" dedigimiz Adana'ya haber verilerek yapılmakta BEBEK BAKICISI BAYAN Yatılı da olabilir. Tel: 372 79 39