Katalog

Prestıge Card. Cumhuriy^l 65. Yıl; Sayı: 23076 Kunıcusu: Yunus Nadi tek ulusal i karti sistemi! iyi ba n ka d ı r Madrid'den AMUKBANK 20 Kasım 1988 Pazar Öğretmen ınııııt yorgnnıı Gündüz öğretmen geceşoför tstanbul Haber Servisi Bugün çok sayıda öğretmen, geçinemedikleri için ikinci bir işte çalışıyor. Bunlardan bazıları adlannın açıklanmamasını isteyerek durumlannı şöyle anlattılar: A.F. (tlkokul ögretmeni) 18 yıllık öğretmenim. Elime ayda net 171 bin lira geçiyor. (Arkası Sa. 15, Sü. 4te) Yetersiz eğitim ve geçim derdi, mesleğin saygınlığını yok ediyo Telefonda beklemek NEDİM GÜRSEL Bir duş alıp yemeğe çıkmadan önce Madrid'in gezmek istediğim yerlerini işaretledim planda. HANGI ULKEDE HANGİ MAAŞ Olkeler isviçre ABD Kanada S.Arabıstan Japonya Avustratya Hong Kong F.AImanya Ingiltere G.Kore Yunanistan Nijerya Endonezya Türkiye Hindistan Vıllık net gelir (ABD Dolan) 20.700 20.100 18.600 17.800 15.300 13.100 11.500 10 800 7.000 7.700 5.700 3000 1.000 1.000 700 ögretmenim, canım benim Bugün Türkiye'de öğretmen sayısı 391 bin 432. Ancak bu sayı yine de yetersiz ve birçok okulda dersler • boş geçiyor. Doğu Anadolu'da bir öğretmen beş bo. sınıfı birden okutuyor. Buna karşıhk öğretmen maaşlarının yükseltilmesinin önündeki engellerden biri olarak öğretmen sayısının yüksekliği gösteriliyor. ULKER GOKTURK Kimimiz, "toplumun miman" dedik onlar için... Kimimiz "eğilimimizin temel laşlan" diye yüceltmeye çalıştık. "Geleceklerimia " teslim ettiğimiz yaklaşık 400 bin kişilik eğitim ordusunun temel sorunlanyla ilgilenmek yerine yı!da bir kez övgü dolu sözlerle gönüllerini almayı yeğledik. Ya da "Ögretmenim, canıra benim" türünden, nane şekeri tekeriemelerini anımsatan şiirler okuduk onlara... Oysa çaresizdiler... Ocağına koyacak aşı olmayanlan, çoluk çocuğunun eğitimine para ayıramayacak denli çaresiz olanları vardı. Birçoğu ikinci bir işte çalışarak çözüm bulmaya çalışıyordu ekonomik sıkıntılarına. Özel eğitim kurumlarından aldıkları ilginç tekliflere "evel" deyip "memuriyet" ten ayrılanlar ya da "özel ders" V Seni ben pek çok severim 10 yıllık bir ilkokul öğretmeninin maaşı iki odalı bir apartman dairesinin kirasını ya karşılamıyor ya da buna ancak yetiyor. Bu, kı mesleğe olan ilgiyi tümüyle yok ettiği gibi şu anda 'her mt nasılsa' öğretmenlik yapmakta olanları da, kurtuluşu ya yüksek maaşlı dershane öğretmenliğinde ya da ikinci işlerde aramaya yöneltiyor. Londra'dan Bir "Ögrelmenler Günü"nü daha kutlamaya hazırlandığımız bugunlerde "Milli Egilim Gençlik ve Spor Bakam"ndan umutlu açıklamalar geliyor. Çoğunun yurekleri kıpır kıpır. Acaba "Yine lafta mı kalacak bizim için düşünülenler" diye tedirgin çoğu. sıkıntıların olanca ağırlığıyla yaşandığı bir mesleğe dönuştü. Ekonomik açmazından kurtulmaya çalışan öğrednenin "ikinci bir iş" ya da "özel ders" gibi bulduğu çareler, "mesleksel saygınlıklarını" yitirmelerine yol açarken giderek öğretmenliği "ilginç ve saygın bir meslek" olmaktan da çıkanyor. Türkiye genelinde 391 bin 432 Her şey bir yana öğretmenlik, öğretmen görev yapıyor. Öğretgünümuz Turkiye"sinde ekonomik men sayısının öteki mesleklere verenler de vardı aralannda... oranla çok fazla olması, yetkililerce, bu meslekte çalışanların maaş ve yan odemelerinin yükseltilmesini ve mesleğin cazip hale getirilmesini engelleyici bir faktör olarak gösteriliyor. Öğretmenler aldıkları maaşlarla en temel gereksinimlerini bile karşılayamazken büyük kentlerde görev yapanların sıkıntıları daha bir tırmanıyor. Büyük kent oğretmenlerinin bir (Arkası Sa. 15, Sü. 6'da) Avrupa'nın 'babası* EDİP ÖYMEN Avrupa Topluluğu'nun temelini atan "Avrupa'nın Babası" Jean Monnet, 100. doğum yıldönümü nedeniyle anılıyor. Kopenhag'dan Cezaevine ANAPTı desteği Soruşturma Bakan bazı t s t e k l e r haklı: ANAP Siirt Milletvekili Tarih h e s a p sorarz"Açlık grevlerinde ölen zım.diyor, ama işidüzelmeler olacak zamana bırakıKemal Birlik ve Mardin Milletvekili Nurettin olursa tarih bunun sorumlularından hesap yormuşçasına bir tavn var. Bu tavYılmaz, cezaevlerinde açlık grevi yapan tutuklu sorar" diyen ANAP'lı Birlik, Adalet Bakanı • ra biz katılmıyoruz. Bakanın tavve hükümlülerin isteklerinde haklı olduklarını, Topaç'la önümüzdeki hafta görüşeceğini ve rını değiştirmesi gerekir. Sizce mahkumların islekleri Başbakamn cezaevi koşullarının düzeltilmesi grup toplantısında konuyu dile getireceğini haklı mı? için verdiği talimatların yerine getirilmediğini açıkladı. Yılmaz da, Bakanın direnişçilerle BİRLİK Zaten istenen ne ki? söylediler. Tek tip elbise giymeme, nakledigöraşmeme tutumunu eleştirdi. Yılmaz ve Birlik, "hapishane koşullarının utanç verici olduğunu"söylediler Inönü, Bolu'daki Taksim Toplantısı'nda konuştu: Cafe Rosa müdavimleri FERRUH YILMAZ 68 insanlarınm bir bölümü yıllar geçtikten sonra iyi birer iş sahibi ve sorumluluklarının bilincinde vatandaşlar oldular. FARUK BİLDİRİCİ ANKARA ANAP Siirt Milletvekili Kemal Birlik ve ANAP Mardin Milletvekili Nurettin Yılmaz, cezaevlerindeki açlık grevlerinin sona erdirilmesi için hükümetin hızla önlem almasını ve mahkumların isteklerinin kabul edilmesini istediler. Birlik, "Hapishanedeki şartlar utanç vericidir" diyerek, "Açlık grevle rinde insanlar öliirse, bunun sorumluluğunu tarih bazılanndan soracaktır" biçiminde konuştu. Yılmaz da, cezaevlerindeki koşullann düzeltilmesinin "mahkumların hakları, yöneticilerin ise görevi" olduğunu vurgulayarak, stajyer hâkim ve savcıların cezaevlerinde 15 gün süre ile mahkumlarla birlikte kalmalannı öngören bir yasa önerisini önümüzdeki hafta TBMM'ye sunacağmı açıkladı. Cezaevlerinde süren açlık grevleri konusunda Cumhuriyet muhabirinin sorularını yanıtlayan ANAP'lı Kemal Birlik, "Bu dunımun kötü sonuçlar doğurabileceğini düşünüyorum. Zaten cezalannı çekmekte olan bu insanlara aynca ceza vermenin mağdur etraenin doğru olmadığı kanaatindeyim'"dedi. Başbakan Turgut Özal'ın cezaevlerindeki ko şullann düzeltilmesi yolunda bir süre önce verdiği talimatların yerine getirilmediğini savunan Birlik, hapishane yöneticileri ile Adalet Bakanlığı arasında kopukluk olduğunu öne sürdü. Birlik'e yönettiğimiz sorular ile yanıtları şöyle: Adalet Bakanı'nın tutumu da hapishane yöneticilerini destekler nitelikte degil mi? BİRLİK Övle olmaması la lirken zincire vurulmama gibi şeyler. Bunlar zaten çağdışı uygulamalar. tçeridekilerin isteklerinin tümünü bilmiyorum ama yüzde 5O6O'ının doğru olduğuna inanıyorum. İsteklerinin en azından bir kısmı yerine getirilebilir. Adam demiyor ki, ben dışarıda serbest dolaşayım. Adam akrabamla görüşeyim diyor. Bu medeni ülkelerde olan şeyleri artık Türkiye'de de uygulamak lazım. Diyorlar ki, (Arkası Sa. 14. Sü. 7'de) açılan bakan istifa eder Anayasa: Anayasanın büyük bir hısmının yeniden yazılmasına ihtiyaç duyuyoruz. Düşünce suçu: Düşünce suçu gibi çağdışı bir kavramı hukuk yapımızdan çıkaracağız. İ k i temel hedef: Ekonomide iki temel hedefimizden birincisi, son derece bozulmuş olan gelir dağılımını düzeltmek; ikincisi ise ekonomiyi sanayileşme ile büyütmek.l. Sayfada Istanbul'dan Şuradan bir çıkabilsem DOĞAN ABALIOĞLU Kaç gündür İstanbul trafiğindeyim. Sağım solum araç. Bilbao'dah Tek tip uygulaması, sadece tutuklulardan kaldırılacak Bakan Tbpaç'ın vaadi boş çıktı Adalet Bakanı Topaç, 1 Ağustos Genelgesi'nde getirilecek iyileştirmeleri açıklayacağı beklenen basın toplantısında, tek tip uygulamasının sadece tutuklulardan kaldırılacağını söyledi. leri nedeniye degil bizim görevimiz oldugu için yapıyonız" diyen Bakan Topaç, tek tip uygulamasının sadece tutuklulardan kaldıbeklenen basın toplantısında ye nlması için tüzük değjşikliğine gini bir şey söylemedi. "Yapüğımız dileceğini söyledi. Topaç, cezaevve yapacağımız şeyleri açlık grev lerinde devam etmekte olan açlık, ANKARA (Cumhuriyet Bıirosu) Adalet Bakanı Mehmet Topaç 1 Ağustos Genelgesi'nde yapüacak iyileştinneleri açıklayacağı grevleri sonucunda ölüm olayı meydana gelmesi halinde bunun sorumlusu olmayacaklarım bildirdi. Adalet Bakanı Mehmet Topaç, son günlerde yoğunlaşan cezaevlerindeki açlık gervlerinin ölüm sınırına geldiğinin belirtilmesi üzerine, "Cezaevlerinde sabah, öğle ve akşam düzenli yemek çıkmakta, hiikiimlü ve tutukluların önüne konulmaktadır. Bu yemekkri de isteyenler yeraektedir" diye konuştu. Açlık grevine gidip fenalaşanlara doktor müdahalesi yapıldığını belirten Topaç, "Bizim yapmamız gereken. ancak yapmadığımız şeyler vüzünden ölüm olaylan meydana gelirse sorumlu oluruz, şu koşullarda sorumlu biz olmayız" dedi. Fiziki şartlarda yapılacak iyileştirmenin yanı sıra yapacakları bir tüzük değişikliğiyle "tutuklulann tek tip elbise giymeleri şartının kaldırılacağını" açıklayan Bakan Topaç, "Açlık grevlerinin belli bir merkezden talimatla sürdünılmesi konusunda elimizde bazı deliller var" diye konuştu. Topaç, halen 9 cezaevinde 1283 tutuklu ve hükümlünun açlık grevinde olduğunu açıkladı. Topaç, dün bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında, son günlerde cezaevlerinde giderek yayılan açlık grevlerinin nedenleri(Arkası Sa. 14, Sü. 4te) YUSUF ÖZAL Rehin jambon kralı MİNE G. SAULNIER ETA 'nm elinde sekiz ay rehin kalan jambon kralı Revilla: •'Hükümet bir an önce ETA ile oturup konuşmalı; örgüt yirmi yıldır bıkmış, anlaşmak istiyor." Ekonomik kriz derînleşînce darbe geliyor MilH gelir 4 bin dolar: OECD hesaplamalarına göre bu yıl fert başına milli gelir 4 bin doların üstünde olacaktır. A P ' y e : 1971 senesinde iktidar korkakça hareket etti. Parlamentoda oturdunuz, askerler size şunları yapın dediler yaptınız. 7. Sayfada DEMOKRASİALTERNATÎF DEĞİL Mt? AÜ SİRMEH'İN yazısı 7. Sayfada Chicago'dan TOPAÇ'A YANIT: AÇIKLAMALAR YANILTICI 6. Sayfada Rüzgârlı şehir ŞEBNEM ATİYAS Amerikalıların "rüzgârlı" ya da "ikinci" şehir olarak andıklan Chicago'nun sakinleri şunlarla övünür: En yüksek binalar, tersine akan ilk nehir, en çok Polonyalı. 13. Sayfada Açlık grevleri, ölüm orucuna dönüşüyor İS cezaevinde açlık grevi süriiyor. Türk Tabipler Birliği tarafından yayımlanan "Doktorun tavn ne olmahdır?" başlıkh raporda, * "Doktorun, açlık grevinin kırıcısı durumuna düşmemesi gerekir" denildi. 6. Sayfada Diyarbakır ve Eskişehir'de 36. gün ÖzaVı çok sert eleştirdiler Yitirilecek zaman vok Türk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Muammer Aksoy, grevcilere yaptığı çağnda, "Sizi akıla, hayata ve gerçekçiliğe çağmyorum" dedi. 6. Sayfada İZMİR'den / Hukuk Devleti Sanayici barut fıçısı Ertan: Doğru düşüncelerin yanlış uygulanmasmdan doğan sorunlar yumağı dönemine girildi. HİKMET ÇETİNKAYA'nuı yazısı 6. Sayfada Gezgin: Sanayici, bugün sanayici olduğuna pişman. Sanayiden kaçış başladı. Bu hükümet için sanayi ile lüks parfüm aynı değerde. Bu ortamda yatınm yapacak hangi enayiyi bulacaksımz, Galatasaray'ın lobi atağı CUNEYT ARCAYUREK yazıyor UEFA Disiplin Kurulu'nun iptal karanna tepkiler süriiyor Bastia'da Bronz Zeytin aldı Faralyalı: Denemeyanüma metoduyla ülke yönetmeye yeter artık diyoruz. Ömeklere Bakarak... ANKARA UEFA'nın toplumj şok etkisiyle derinden sarsan, kabul edilemeyecek ölçütte anlamsız karanndan sonra duygusallığın yerini gi(Arkası Sa. 14, Sü. 2'de) Galatasaray ve Futbol Federasyonu yönetim kurullan, Istanbul ve Ankara'da aynı anda toplanarak UEFA 'nm karanyla ilgili alınacak önlemleri görüştü. Toplantılarda kararın götürüleceği îtiraz Komisyonu'nun üyeleriyle görüşmesi görüşü benimsendi. Yurtiçinden ve yurtdışından yüzlerce kişi UEFA'nın Zürih'teki merkezine telgraf ve teleks yağdırarak iptal kararım protesto etti. îstanbullu Futbol Hakemleri Derneği, maçın Fransız hakeminin hazırladığı raporu eleştiren bir bildiri yayımladı. Galatasaray'ın itirazı UEFA Îtiraz Komisyonu tarafından kabul edilmezse SarıKırmızılı kulüp Neuchatel Xamax ile 3. maçı Federal Almanya'da oynamak istiyor. Gazetemizi arayan futbolseverler, UEFA 'nın protesto edilmesi amaayla ilginç önerilerde bulundular. Bazı yurttaşlar tsviçre bankalarında paraları bulunanlarm bu paralarını derhal çekmesini önerirken NATO ülkelerinin devreye sokulmasım isteyenler de oldu. Haberi Spor'da 'Herşeye Rağmen'e bir ödüldaha MEHMET BASUTÇU BASTIA Orhan Oğuz'un yonettiği "Herşeye Rağmen" dün gece sona eren Bastia 4. Akdeniz Kültürleri Film Şenliği'nde 3. oldu. Araîarında Ali Özgentürk'ün de bulunduğu seçici kurul, 6 saat suren bir toplantı sonunda, birincilik ödülü olan "Altın Zeytin"i Cezayirli yonetmen Muhammed Chouikh'in "Kak" adlı (Arkası Sa. 14, Sü. 5'te) Hakaa: Hükümetten memnun değilim. Bu işi beceremiyorsunuz, onun için bırakıp gidin diyorum. Bir başbakan bu kadar yalan söyleyemez. MERAL TAMER Başkanı Şinasi Ertan gibi, katıldıklan her toplantıda laflannı saİstanbul Sanayi Odası'nın ev kınmayan sanayicilerin yanı sıra sahipliğinde dün toplanan Oda çoğu kez suskun kalanlar da eleşlar Birliği Sanayi Konseyi'nde sa tiri kervanına katılmış oldular Toplantıda hemen tüm konuşnayiciler "eteklerindeki taşlan" iyice döktüler. Denizli Sanayi macılar hükumetin gayri ciddi olOdası Başkanı Feridun Alpat'ın duğunu vurguladılar ve her gün deyişiyle "korkunun ecele fayda yazboz tahtasına dönüşen ve sıksı olmadığını" gören sanayiciler, ça değişen kararları eleştirdiler. "hükümet bizi cezalandınr mı?" Bu arada Odalar Birliği Başkanı kaygısını bir yana bırakıp ekono Ali Coşkun ise hükümet yanlısı miyle ilgili olarak gördükleri ak bir tutum almak ve hükümeti sasaklıkları açıkyüreklilikle dile ge vunur konuşmalar yapmakla tirdiler. Bu çerçevede İSO Baş eleştirildi. kanı Nurullaiı Gezgin ve Konsey (Arkası Sa. 15, Sü. l'de) pazarlar! Cumhuriyet DERGİ'de bu hafta Afrodisias: Dünyamn gözü, Kenan Erim'e "Kristal Küre"yi kazandıran 'Aşk tanrıçası kenti'nde... miştir; televizyon ağımn yaygınyüzdendir ki yabancı takımlara • Yugoslavya patladı Ülke tarihinin en laşmasından sonra evlerimize de karşı bir başanya hemen büyük gösterisinde 1 milyon Sırp, girmiştir; sevimli deyimiyle "zafer" adını takar, günlerce düArnavutlar aleyhine sloganlar attı. n "hasta ları çoğalmıştır; bir spor ğün bayram ederiz. 3. Sayfada ya da "hobi" düzeyini aşıp ben Elbette belli bir sımrda kal• Litvanya'da gösteriler Binlerce kişi, liğimize işlemiştir. mak ve taşkınlığa yol açmamak "hükümranlık bildirisi" ilan etmeyen Ne yazık ki bu ilgiye ve sev koşuluyla bö'yle sevinçler gü parlamentoyu protesto etti. 3. Sayfada giye karşın futbolda yeterince zeldir. • Sakin bir Polanski ileri ve başanlı değiliz. Bu yüz Galatasaray'ın Isviçre'nin NeBugün TV2'de den de uluslararası alanlarda uchatel'i karşısmdaki 50'lık ga yönetmenliğini Roman maç kazanmaya hasret kalmtşız. libiyeü olağanüstü bir başarıy Polanski 'nin yaptığı Tess Eskiden bu konuda daha talih dı; ortalığı bayram sevincine adlı film gösteriliyor. Eşsiz liydik; ama son yıllarda da bazı boğdu; bu yüzden biraz kanta görüntülerin tadını çıkaran, Dünyamn çoğu ülkesinde ol kulüplerimizde atılımlar izlenirm topuzu kaçırıldı. Başarı ba dingin anlatımıyla"Tess", duğu gibi Türkiye'de futbol çok yor, modern futbola dönük ça şımızı döndürmüş, televizyonun Nastassja Kinski'yi üne sevilir; mahalle aralanna kadarbalar gözleniyor. Yine de yeter• • * kavuşturan film olmuştu. yayılmıştır; ilden ile benimsenli olduğumuzu söyleyemeyiz. Bu (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) 4. Sayfada OLAYLARIN ARDHNDAKI Futbolda Gerilim?.. GERÇEK • Ivan'ın Çocukluğu' Kadıköy'de Andrey Tarkovski'nin "Ivan'ın Çocukluğu" adlı filmi Kadıköy Kültür ve Sanat Merkezi'nde gösterilmeye başlandı. 4. Sayfada • Paris'te kültür elçiliği Anadolu Kültür Merkezi, etkinliğini dört yıldır sürdürüyor. 5. Sayfada • Yatırımcının Haftalık Rehberi Geçen hafta külçe altın %2.46, Cumhuriyet Altını Vol.84 değer kazandı. Ekonomi'de • Butto'nun zor sınavı Pakistan'ın gündeminde bütçe açığı, IMF reçeteleri ve demokrasi var. Arka Sayfada • Eski Piçhane'de Osmanlı müzesi Izmir'deki bina tarihi lakabmdan kurtuluyor. Arka Sayfada UGURMUMCU GOZLEM Pazarlık... UEFA Disiplin Kurulu'nun 9 kasımda istanbul'da yapılan GalatasarayXamax Neuchatel maçını geçersiz sayması haklt olarak bütün ülkede tepkiyle karşıiandı. Hemen hemen her ülkede, futbol maçlarında böyle taşkın gösteriler yaşanıyor. Bu gösterilerde de istenmeyen olaylar oluyor. (Arkası Sa. 15, Sü. l'de)