Katalog

5 EKİM 1987 EKONOMİ CUMHUKÎYF.T/9' TÜRKİYE'den ALTMDAVtZ SERBEST PÎYASADA DÜN Ukm (safis) 10t7 Martl (satış) 5S7 Ma Ura (sabş) 1MJM M . BANKASI'NDA B U G Ü N ' (duviz aiış) t44.1l (efekBf satış) tM M ; (döviz aiış) S21Jt (efekttf satış) S2İ.12 TVvideo pazarmda fiııale kiııı kalacak? Talebin sürekli gerilediği TVvideo pazannda üretici fırmalar, % 5060 kapasiteyle çalışıyor. Kaçak mal girişinin son dönemde artması bunalıma tuz biber ekiyor. ProfOo, Vestd, Cihan, Meta ve Phfflps'in pazardaki paylan yüzde 9O"a ulaşırken, Altron, Newtron, tzmir Elektronik S u s yii, Müteknik, Efektropak ve YMcd Elektronik fîrmalanndan olusan diğer 6 flrmanın toplam pazar paylannın yüzde 10*u geçmediği dikkati çekiyor. Bugün Türkiye'de 10 milyon haneye karşılık evlerde 4,55 milyon adet renkli televizyon bulunduğu dikkate almrfigınria, pazann doyum noktasına yaklaşmaktan henüz çok uzak olduğu görülüyor. Bir kısım evlerde 2 ya da daha fazla televizyon olduğu da buna eklenince, televizyonda potansiyel talebin var olduğu, ancak alun gücünün zayıflığı nedeniyle bu talebin efektif talebe dönüşemedigi görülüyor. Yüzde 80'i dışa bağımb bir sanayi kolu olan renkli TV'de fıyatlar, Japon Yeni ve Alman Markı'ndaki hızlı yükseliş nedeniyle büyük çapta artmış bulunuyor. Bugün piyasada yerli televizyon fıyatlan teknik özelliklerine göre 600650 bin liradan başlayıp 1 milyon 200 bin liraya kadar uzamyor. Konuyla ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Elektronik Cihaz Üretkileri Denıeti (ECÜD) Baskam Mmr»l öztoIdn, talep gerilemesine raftmen kötümser olmadıgun soyledi. Geçen yıl satılan 930 bin adet renkli televizyona karşılık bu yü renkli TV satışlannın 600650 bin adette VHİflcflgım kabul eden özteUa, "Ancak bcn daha fazla gerileme otacagıııı sanmıyornm. Gdecek yiUarda da bn duzey kornaur" dedi. Piyasadan bazı fırmalann silinip silinmeyeceği yolundalri sorumuza ise Ozteldn, "Ekktronik sanaytt her gön degU, ber saniye kendini yeniiemesi gereken bir sanayi dalıdır. Bn hıza «yak nyduramayanlar Ubiaöyia piyasadan sffiaecektir. Ama yeni teknolojilere ayak uydorabuenkr çıkış yolnnu her zaman bnluriar. Mesda Türkiye'deid pek çok okolun bOgisayariaria donatüacatı dnyumidu. Bu bügisayaıian kim nretecek? Sanınm bugün TV üreten firmalann çogn, gerekli teknik donaümı sagkyarak bügisayar monitörii üretmeye yöaeJecekJerdir" diyerek yaıutlad». Maral öztekin, elektronik sanayiinin korunmaya muhtaç olup olmadığı yolundaki sorumuzu yanıtlarken, yerli sanayinin dünya elektronik sanayü üzerine kurulduğunu hatırlatarak, Avrupa Topluluğu'na girerken yerli elektronik sanayiinin diğer sanayilere oranla mutlaka daha ayncalıklı koruma gerektirdiğini kaydetti. İSO araştırması MERALTAMER Hazine faizi Renkli televizyon ve video piyasasındaki talep gerilemesi, bu pazarda yer alan 12 nizde 48 firmadan bir bölümünü saf dışı mı bıraİNKARA (AA) Faiz kacak? •anşında Hazine, bankalan Kahverengi eşya piyasasında son döleride bıraktı. 6 ay vadeli nemde daha da yoğunlaşan bunalun, piHazine bono satışlarında yıllık yasayı yakından izleyen yetkilileri kaygımalama faiz yüzde 48.18'e landınyor ve bu soruyu gündcme getiriHikseldi. Hazine'nin Merkez yor. 3ankası aracılığıyla satışa 198S yüında altın yılını yasayarak iç pintnduğu 150 milyar lirahk yasada 1 milyon 130 bin adet renkli teleHazine bonolarmm tamamı vizyon satan üretici firmalar, bu yıl 650 nlhk ortalama yüzde 48.18 bin adet dolaylannda bir satışla yetinmek faizle satıldı. En son 16 eylül zorundalar. Satışlarda 1985 yıhna oranla 'arihinde yapılan 6 ay vadeli Hazine bonosu satışında yıllık */% 100'c yaklaşan bu gerileme, kapasite ortalama faiz yüzde 45.86 TSfkMHe rmkH TV olmuştu. M APye gireceksek standartlannıızı 50 bine çıkarmahyız" Ekonomi Servisi Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) Başkaru Mehmet Ydmaz Anyörük, standartlann hem üretici hem de tüketici çıkarlannı koruduğunu belirterek, sanayicileri TSE'ye ilgi göstermeye çağırdı. Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na tam üyelik için basvurduğunu ve bu üyeliğin gerçekleşmesi durumunda sanayinin ancak standartlarla korunabileceğini vurgulayan Anyörük şöyle dedi: "AT'nin iki nlked sanayilerini ancak staadartla koruyabildiler. Ülkemizde ancak bizim ttandartlannuza nygun maliar saülabilir diyerek bazı mallann girişine izin vermediier. Gnmrük dnvarlarmın yerini standart dnrarlan akiı. Kendi sanayilerini, kendi tanmlannı öyle korndnlar. Biz de AT'ye gtrecegJmize göre, şimdkien banruklı olmalı ve 10 bin doiayında bnlnnan standardunızı, AT seviyesi olan 50 binli sayüara çıkarmalıyu. Bunnn için üretkikrin TSE standartlanna uymalannı, en ekonomik öretimln standart üretim oldoguno kabnl etmeierini isüyoruz. " Türk sanayiinin uluslararası alanda üretim yapabilmesinin yolunun standartlaşmadan geçtiğini söyleyen TSE Başkanı Anyörük, standart üretim yapan Türk sanayiinin uluslararası rekabet gücünü arttıracağım kaydetti. Standart üretimin hilekârbğı ortadan kaldırdığuıı, kullamayı koruduğunu, insan sağhğı ve güvenliğini temin ettiğini vurgulayan Yılmaz Arıyörük, tüketicileri de TSE damgalı mallan almaya çağırdı. TSE Başkanı Arıyörük: Ânadolu Endüstri için zor günler tSTANBUL (AA) Bankalara 150 milyar lirayı ışan miktarda borcu olan Anadolu Endüstri Holding 'AEH) ile ilgili gelişmelenn, ünümüzdeki haftamn sonuna kadar yeni boyutlar kazanması bekleniyor. AEH'den alacaklann tahsili yöntemlerini araştırmak amacıyla bes bankanın katıhmıyla oluşturulan komisyonun dağıldığı ve İş Bankası 'nın önerdiği formüle uymak istemeyen bankalann, holdinge bağlı şirketlerin iflasım isteyebilecekleri öğrenildi. 1987 yıhndafiyatarlışlarının yeniden hızlanması, tüketim harcamalarındaki artışlara karşılık yatırım artışlarında yavaşlamaların gerçekleşmesi ve bütçe açığının hâlâ sorun olarak durması konularında bir kez daha uyarıda bulundu. İSO ayrıca, Merkez Bankası'run kamuya yönelik fınansman desteğinin yeniden yükseldiğine dikkat çekti. Istanbul Sanayi Odası'nın "1967 Yıh İlk Yansmda Türkiye Ekonomisi" konulu araştırması yayımlandı. Araştırmada, Merkez Bankası'nın bu yılın ilk sekiz ayında, geçen yılın aynı dönemine göre kamu kesimine yüzde 160 daha çok destek çıktığı vurgulandı. İSO arasnrmasında yayunlanan verilere göre, 1980 yılında ihracata uygulanan vergi iadesi tutarı 4.8 milyar lirayken, bu rakam 1984 yılında 329 milyar liraya çıktı, geçen yıl da 258 milyar lira olarak gerçekleşti. Odası, Ekonomi Servisi Istanbul Sanayi Tüketim arttı yatırıın azaldı •erol İaıtelcri (milyar TL) 1980 . . . . 4.8 .24 6 1981. . 1982. . .86.8 148 9 1983 1984 3290 1985 . . . .287 2 1986 . . 258 9 İSCİNÎN EVRENİNDEN ŞÜKRAN KETENCt Ihracatta kullanım oranlannı da doğal olarak düşünnus ve yüzde 5060Tara indinniş bulunuyor. Bu arada piyasada son dönemMevduat artış hızı de çarpıcı bir biçimde artan kaçak mal miktan da üretici fırmalara darbe vunıANKARA (AA) Temmuz yorYetkililer, elektronik sanayiinin aymdan sonra hem mevduat yakın gelecekte gerçekten korunmaya sertifikalı hem de vadeli muhtaç bir sanayi haline gelecegini ve pahesaplarda meydana gelen zarda bugün yer alan 12 firmadan 78'inin artışlar, tasarruf mevduatımn 8 trilyonun üzerine çıkmasma 23 yıl içinde elenebileceğini söylüyorlar. TVvideo pazanrun bugünktl yapısında biyol açtı. Mevduat artış hızı da le beüi bir yoğunlaşma olduğu ve piyasaeylül ayında yüzde 22.3 'e daki 12 firmadan 6'sını oluşturan K yiikseidi. Ozelleştirme bankalan belli oldu Ekonomi Servisi Bazı kamu kuruluşlarını özelleştirecek bankalar belirlendi. Özelleştir' melerden sorumlu Başbakanlık Danışmanı Cengiz İsrafii, Turban'ı Tekstil Bank'ın, Boğaziçi Taşımacılık şirkeiini Uluslararası Bankası'nın, Teletaş'ı Ziraat Bankası'nın özelleştireceğini açıkladı. tsrafil, Çitosan'a bağlı 5 fabrikanın özelleştirümesini ve 7 özel şirketteki kamu hısselerinin satışını da Turk Ekonomi Bankası'nın gerçekleştireceğini söyledi. tsrafil, dün sona eren "Endonezya Türkiye ekonomik uygulamalar" seminennde yaptığı kçnuşmada, borsanın yeterince gelişmediğini belirterek, ozelleştirilecek KİT hisselerinin tumünü İMKB'de satmayacaklannı söyledi. tsrafil, "KİT hisselerini borsada satma imkânı yok. Bu hisseler Türkiye'nin çeşitli yerlerinde saülacak ve borsadan kotasyona geçilecek" dedi. Konut Fonu dış kredi buldu ANKARA (ANKA) Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresi Başkanlığı, bu yılın ilk yedi aylık döneminde 412 milyon dolarlık orta ve uzun vadeli dış kredi sağladı. Kömürde suçlu Konuta 10 yılda Kocaeli belediye ile kadar arsa gerekiyor depoculardır Devletin sorunasahip çıkması istendi 2000 yılına kadar konut sorununun çözümü için ayrılması gereken alan Lüksemburg'un yüzölçümünü bile aşıyor. 2000 yılına kadar şehirlere 20 milyon insan gelecek. HALÎMBAHAP1R planın, gelen bütün hükümetlerce özüne sadık.kalınarak uygulanması gerektiğini belirtiyorlar. Uzmanlar, orta ve uzun vadede konut sorununun çözümü için şu önerilerde bulundular: • Sonm, hnknmetlerden bagımsu olarak devlet poUdkas olarak ele aluunaJı. • Tbplu Konut Fbnu kredisi, inşaat maliyetinin yüzde 90'ını karşılayacak ölçüde arttınlarak dargelirlinin de konut sahibi olması sağlanmalı. • Fon kaynaklan çeşitlendirUmeU. • Devlet bütçesine konut yapımı için ödenek konulmalı. • Bankalar, sosyal güvenük kuruluşlan derreye sokularak düşük maliyetli kredi sağlanmalı. . • Kentsel toprak reformu yapılmalı. • Devlet, kooperatiflere arsa Uhsisi yaparak spekülatörterin oyonlaruu bozmalı. Üreticiler 40 bin lirahk fiyatı fahiş buldular Ekonomi Servisi Vakıflar Bankası Genel Mudürlüğü görevinden kısa bir süre önce alınan Sami Erdem, faizsiz bankacılık yapan Faysal Finans Kurumu 'nda "müşavirkoordinatör" olarak göreve başladı. Sami Erdem, böylelikle iş yerini de Ankara'dan Istanbul'a taşımış oldu. Vakıflar Bankası Genel Müdürü olmadan önce uzun yıllar Akbank'ın Ankara Bölge Müdüru olan Sami Erdem'in yeniden Akbank'a dönebileceğinden de söz edilmekteydi. Sami Erdem Faysal Finans'ta Türkiye'de 2000 yılına kadar konut sorununun çözümü için 3 bin kilometre kare (3 milyar metre kare) arsaya gereksinim olduğu beürlendi. 2000 yılına kadar şehirlere yaklaşık 20 milyon insanın geleceği varsayımıyla hesaplanan bu alan, Kocaeli ilinin yüzölçümüne yakın bulunuyor. Türkiye topraklannın yaklaşık binde 4'üne yakın olan bu alan, aynı zamanda KISA KISA Avrupa'nın haün sayılır ülkesi Lüksemburg'un yüzölçümünü ise geride buakıyor. PA ayakkabılarmın hazırlıklarını, ttalyan üslupçu Büyük konut kooperatifleri ve uzmanSirio Calistri, yardıması lar, sorunun çözümü için ilk başta işin Temel Tepebaşı ve modelist devlet politikası olarak ele alınması ve Herman Kavak yapıyorlar. köylerde uygulanması istenen toprak reAyakkabılar Form Kundura formu benzeri kentsel toprak reformu tarafından üretiliyor. öneriyorlar. Ülkemizde konut açığının çok YAPI ve Kredi Bankası Genel ciddi boyutlarda olduğuna değinen uzMüdür Yardımcılığı'na Melih manlar, sorunun hükümet boyutlanm aşSensoy getirildi. Şensoy, tığını, hazırlanacak orta ve uzun vadeli bir menkul değerler ve özel bankaalık bölümlehnden DUNYA İHRACAT DENGESt BOZULDU sorumlu olacak. RAMADA Oteller Grubu'nun yöneticileri, Ramada Otel lstanbul'u ziyaret ettiler. Ramada Oteli'ni gb'rmek ve Ekonomi Servisi çalısmalar hakkında bilgi Kalkınmakta Dtapft nctt almak amacıyla Türkiye'ye olan ülkelerin dünya pastesı İN8 gelen yöneticiler için Ramada ihracat pastasmdaki Oteli'nde bir kokteyl verildi. 1980... H i i !/ A payı giderek azah?pfâjfîg H yor. Dünya çapında artan rekabete ayak ı.aa Kanacts ^ uyduramayan kalLiı 5 ^ "B3 kınmakta olan ülke30500 3000C 150 MttıantıOO »500 2SO0C 1290 lerin 1980 yılında Mndohl b m (E) 'B00 740C 300 Jf./ lJaponya Diöerien Aıcdk (E) 11900 dünya ihracat paza90C 170 18000 '9900 70 eaom 11 nndaki yüzde 29"luk M ı dramo 26500 '30 15000 (««« i«no 2450 payı geçen yıl yüzde Onı(E) 48000 47080 10 Çıiuroıu Ekktrik (E) 650 21000 20000 18'i indi. ia rVrupa / ÇutafTM BaUrk (Y) laioo 19880 380 m 19800 19400 190 Son 6 yılda dünya Eajotas Yılnm 9000 6300 175 ihracat pazanndaki EgtBnctfı 3350 3500 '250 9450 9000 EgıGom 250 % 7 payı azalan ABD ise, EMnHoUng 3700 3550 50 Eragl Danr ; • * 5450 5200 425 dolann değer kayGübn Ftbriolvı 6060 6000 1000 SOnyBka 2S5O 2500 500 betmesiyle birlikte • YSÜ: G. Kore. Breatya, Mekaka. H. Kong,Smgapur, Tayvan gibi yer» sanayilesen ülkBter Hakoı 4900 4900 300 bu payını yeniden tnr# Daflv Çaüt (El 3660 3300 650 ısnf Oınv Ctfk M 3250 3100 50 artürmaya çalışıyor. 1980'deki yüzde 12'lik ayakkabı, elektronik ev eşyalan gibi alanlacam 19000 19000 50 KMtonan (E) !150 8100 3275 payı 1986'da yüzde ll'e gerüeyen ABD, re lardaki liderliğini kaybetti. KlPOEMn 17000 16500 220 Koç HoUng (E) 1<500 '4400 440 kabet edebilirkği ekonomik gündemin biihracatta pazar payım arttıran yeni saKoç HoUng (Y) 1400C '3300 180 rinci maddesi haline getirerek son 2 yılda nayileşmiş ülkeler ile pazar payı hızla ge20000 20000 550 Koıtfn ff) 19400 '9400 720 Knte 00 dolann yüzde 35'lik değer kaybıyla ucuz rüeyen kalkmmakta olan ülkeler ise en çok Koraıa T n > (E) 5450 5400 350 layan ürtmlerini dış pazarlarda daha da ABD'nin ticaret açığını azaltmak için ye3300 3000 50 KcçYanmffl 8200 9000 3» Koç YMnrn (Y) 11000 8900 250 fazla satmaya çalışıyor. ni ticaret engelleri getirmesinden endişeUta 27000 27000 640 34OD 3425 Time dcrgisine göre, kalkınmakta olan leniyorlar. Dünya üıracat pastasmda yüzde 2150 5000 4750 50 Nm» ülkelerle ABD'nin gerüeyen pazar payım 46 Ue en çok payı alan Batı Avrupa, güç22000 22000 350 0tn*u 4950 «soc 15450 ona ise Japonya, Batı Avrupa, Kanada ile Sin lü ekonomik göstergelerinin de yardmııyla 45O0 4300 1150 nm 3G00 3500 Pmrsoı 600 gapur, Güney Kore, Hong Kong, Tkyvan, şaraptan bUgisayara kadar çeşitli ürünleUat 6000 7200 1500 SMtarjun (E) 9900 Brezüya ve Meksika gibi yeni sanayilesen ri dünya pazarlanna sunarken, havacıbk 990C 1200 9900 950C •00 ülkeler kaptılar. Batı Avrupa'nın havaa sektöründe Airbus'un başansıyla gunır1O0O0 250 T Oerm Dokum (E! V400 '1400 3410 hk ve büro cihazlan, yeni sanayilesen ül lanıyor. Japonya ise özellikle, ABD'den T Oefnrdotuın fv 12000 11400 300 te Bjnkıs A 5ODO0 48000 100 kelerin çelikten TV aLasına kadar ucuz gelen baskılar nedeniyle ithalatını arttır4IF5 T IsSanlosB 4275 2100 T S»C«n(E) 3800 3650 1200 ürünleri ve Japonya'nın biyoteknolojiden maya çabalarken, otomobil ve elektronik 4025 3700 I S*C«m(Y) 100 süper bilgisayara kadar çeşitli alanlarda alanlarındaki ihracat başarısının keyfıni T Sunre 5OO0O 49000 130 Vas» 2500 2450 250 ki üstünlüğüne karşıhk ABD; tekstil, sürüyor. Ekonomi Servisi Kömüı üreticileri günah çıkardı. Kömürün perakende satış fiyatının bu yıl yüzde 100 zamlanmasının sorumlusunun kendileri olamayacağını savunan kömür üreticileri, ocakların yaptıjb zamrrun ancak yüzde 46.6'yı bulduğunu, kömürün perakende satış fiyatının yüzde 100 gibi fahiş bir oranda artmasından, denetim mekanizmasını elinde bulunduran belediyenin sorumlu olduğunu savundular. Kömür üreticileri, halka bekleme yerine kömürünü bir an önce almalarım önerdiler. Üreticiler, bundan sonra kömüre zam yapmayacaklan konusunda söz veremediler. Kömür üreticilerinin üyesi olduğu Tüm Maden Arayıcılan ve tşlebcikr Dernegi yöneticileri, dün bir basm toplantısı dUzenleyerek, "günah çıkarddar". Kendilerinin fahiş fıyatla kömür satmadıklanm, maliyetlerin artması sonucu geçen yıl 14 bin lira olan kömürün tonunu bu yıl KDV hariç 22 bin liraya çıkardıklanm belirten kömür üreticileri, yöneticilerin "kömür ağası" ve "kömür mafyası" sözlerini anlamsız bulduklanru belirttiler Ocaklardan KDV dahil 25 bin liraya çıkan kömürün tonunun piyasada 3S4O bin lira gibi fahiş bir fıyatla satıldığını belirten Dernek Başkanı Hikmet Sannusak, "Bunun giinahını kömür üreten firma ve şahıslara mal etmek yerine kontro) mekanizmasnı elinde balnndaran ve ne yank ki bu yetkilerini kııllannıayıp, kömür mafyası ve kömür ağalan gibi sözcükler knllanarak, sayın tstanbul halkını yanıltan yönetkflerin, ofatylara daha dddiyetle egflim göstermeleri en büyük dilegimizdir" dedi. Akpınar Linyit Işletmesi yöneticisi, kendi üretimlerinin bir miktannı kendi firmaları aracılığıyla tonu 29 bin liradan eve teslim olarak pazarladıklannı bildirdi. Kömür üreticileri de kömürün perakende fiyaünın nonnal olarak 2930 bin liradan satılması gerektiğini, 40 bin liranın "fahiş" bir fiyat olduğunu, bunun da belediyenin denetim yetersizliğinden kaynaklandıginı savundular. Suni böbrek fabrikası kapanıyor ANKARA (Cnmhnriyet Bürosu) Anadolu Bankasfna olan yaklaşık 15 milyar liraiık kredi borcunu odeyemeyen Soyuyüce Şirketler Topluluğu'na ait "Sitam AŞ"nin batma noktasına geldiği açıklandı. Şirket sahiplerinden Varol Soyuyüce, bu durumda fabrikanın çalışmasının mumkün olmadığını, çalışan 450 işçinin de işlerine son verileceğini söyledi. Soyuyüce, şirketin sorununa çözüm bulunabilmesi için "Mili Savunma Bakanı'nın bile devreye girdigini, ancak bir sonuç alınmadıgını" kaydetti. 12 EylOI sonrası ışçınin ekmeğinin durmadan kuçulmesi, cebindeki paranın uçup gitmesi yaşamını attust etti. Ancak yıllarca eğitimterle kuşaktan kuşağa kolay kolay enşilernevecek bir demokrasi dersi deoMu. Işciler krtaplardan değil, anne babalarından öyküler dlnleyerek de değil, kendi yaşamlan içinde, demokrasinin, sendikal hakların kullantlabtkjiği ortam ile kullanılamadıği ortamın sonuçlannı gördüler. 1961 Anayasası, 1963 sendıkal yasalan ile kıaıtlı da olsa çalışma ve yaşama kosullannın surekli iyilesebildiğinl gördüler. 197172 ara rejimi ve 12 Eylül 1960 sonrası onlar için topiusozlesme imzalansa da, gelen yeni haklar ve ücret artıslan ile vazgeçin çalışma ve yasam koşuliarının iyilesmesini, sürekli gerilemeyi yaşadılar. Sadece ara rejim döneminde değil, 1964 sonrası, demokraanin, sendikal hakların budanmış olduğu, sosyal devlet ilkesini reddeden, işçileri karşısına almış bir partinin iktidarda olduğu bir ortamda sürekli hak kaybetmeye devam ettiler. Yssal hak kısrtlamalanndan çok daha önemli ve etkill olarak, beyin yıkama yöntemleri ile degerierin altüst edilmiş oiması, kitleterin depoHtize, yikiınlmış ve kafalann karmakarışık edilmiş bulunması, çalışanların haklarının gaspedilmesini kolaylastırdı. Yapılan bilimsel çalısmalar, 1973 yılında milli gelirden %315 pay alan maas ve ücretMerin payiannın 1985 yılında %19'a düştOğünu ortaya koyuyor. Yine aynı ytllarda milli gelirden %29 pay alan tanm kesimi de hızla yoksullasarak %18 pay alır duruma duşmüş Halkın çogunlu. gu böytesine agır yoksullasırken, bir avuç azınlık durumundaki kâr, faiz ve rant geliri ile yasayantonn milli gelir icindeki paylan %39'dan %62'yeçıkmış. Bir başka araştırma aynı yıllar içinde işçilerin gerçek ucretlerindeki kaybın %54 gibi büyük, ürkütucü orana vardığını ortaya koyuyor. En vahim sonuç ise dönem içinde 27 trilyon liranın çalısanların cebinden çıkıp, bu mutlu azınlıgın cebine girmis olması. Demokrabk bir ortamda, demokraök haMann, sendikal haldann gerek yasalar gerekse moral açısından kuilanılabildiği bir ortamda, işçi sınıfının, çalısanlann, halk yıgınlannın boylesine agır yoksullastırmaya, ekmeklennin kOçültülmesine, cepterindekinin alınmasına razı olmaları söz konusu olabilir miydi? Demokrasinin, sendikal haldann sofraya gelecek ekmek, cepteki para, daha insanca bir yasam İle es anlamlı okJugunu işçi sınrfına. çalışan halk yıöınlarına bundan daha açık ögretecek, daha acı bir ders dusünütebilir mi? Ancak demokrasinin, sendikal haldann önemini soyut olarak kavramış olmak yeterli mi? Yeterli olmadığını işçiler yine apaçık kendi yaşamlannda görüyorlar. Tuzaklar oytesine çok, hak arama, demokrasi, sendikal haklar kavgası yolu öylesine dikenli ki... Türkiye'de herkee demokrasiden, sendikal haklardan yana gözukuyor, bu sözcükler demokrasiyi katledenlerin de ağzından düşmöyor. Türkiye'de ihtilaller bile demokrasiyi ge' tirme adına yapılryor. Anayasada, yasalarda demokratik, sendikal hak kısrtlamalan, demokrasiyi, sendikal hakJarı yaşatma gerekçesi altında gerçekleştıhhyor. Kimler demokrasinin, sendikal hakların. işçilerin, çalışanların haklarının yanında, kimler karşısında? Haklar nasıl korunur, yitırilen haklar nasıl geri alınır? Katalan karmakanşık etmek, çogunlugun, çalısanlann, işçi sınıfının gücünu yok etmek için tüm tuzaklar, aldatma, be. yin yıkama yöntemleri devrede... "PoHtUaa çirlön adam, polftika Aöftî Wr alan. Sakın politıka ile llgilenmeyin", "Sendlkacı ağa, seodlkslar işçi haklannı savunmuyor, uzak durun." "Stz /sç* stntfı, çaJışanlar, halk yığmlan olanlan seyredin. Potttikayt iktktan eHerinde tutanlar, petra babalan yapsıri", "Slz Nçbk aey9 hanşmadan, sttfye söttty» bula^madan, tştnizden evMze goiin. falmtzyorunuzur, karfâmda uyuktoyn U devam etsin bu duzBn." Beyin yıkama, uyutmaca tek başına yeterli olmayabilir diye, yıkJırma, korkutma, ibret verme yöntemleri de eksiksiz gOndemde. "Işçiden, çahşandan, ezUenden, haktan yana potmkaya bulaşır, ükır tıkır işleyan duzenin çartdanna çomak aokaraana doğduğunuza ptşman ediHr,enağr bedeUeri Odersinlz", "Cezaevferf, tyonceler, işslz kalmalar sto bekfeff YÖK'ten, kamu işyerterinden işten atılanlar, porısten ryi hal kağıdı alamadıkları için ise aJınmeyanlar, sendikal çalışma nedeni ile işten atılanlar, iş verilmeyip kara lislelere alınanlar, hak arayacakların tümu için gözdağı oluyor DİSK davası sadece DİSK'li sendikacıların, işçilerin cezalandtrılması mı oldu? Ybfcsa Türklş üyesi, bagımsız tüm sendikacılar için, ışyerierindeki işçiler için yıldırma aracı mı? Tüm tuzaklara rağmen ödenen bedeller öylesine ağır, alınan dersler öylesine önemli ki, krtleler, çalışanlar, işçi sınıfı istenikjiği gibi depolitize edilemedi. Ekmeğinin kuçulmesi ne, cebindekinin uçup gitmesi ne seyırci hale, istenildiği noktaya getirilemedı. Ne olup bittiginı anlamaya, içinde bulunduklan çıkmazdan kurtulmaya çaba göstermeye başladılar Yetıyor mu? Yetmedigi demokrasiyi, sendika! hakları kısrtlayan anayasa oytamasına %92 evet çıkmasından bellı. Bugunün seçim anketlennde işçi sınıfını, calışanlan, halk yığınlannı apaçık karştlanna almış liberal partilere hflla % 62'nin ustOnde oy çıkabıliyor olması rtdan belli. İşçi sınrfı, emeği ile geçinen halk yığınlan yeni trilyonlann ceplerinden uçup gitmesini istemiyorlarsa,ftnümüzdekıseçımlerde lıberal partilere hele de ANAP iktidanna oy kaptırmamaktan başlayarak, yerterinı, saflannı yanlış yapmadan, oyuna gelmryjen seçmek, gozlerini dört açmak zorundalar. Demokrasi Dersleri DÖVİZ KURLARI ansi Dovizin 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilin 1 Batı Alman Markı 1 Betçika Frang 1 Danimarka Kronu 1 B n Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 fsveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 rtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Steriin 1 S.Arabistan RiyaJi Döviz Ahs 944.10 683.06 74.16 521.30 25.06 136.04 216.66 156.46 463.25 148.50 628.56 72.29 661.60 3365.78 1560.60 251.69 Döviz Sat* 948.82 686.48 74.53 Efektif Alış Efektif Satış 523.91 25.19 136.72 217.74 157.24 465.57 149.24 631.70 72.65 664.91 3382.61 1568.40 252.95 628.56 70.84 648.37 3298.46 1560.60 246.66 944.10 669.40 74.16 521.30 24.56 136.04 212 33 156.46 463.25 148.50 958.26 693.31 75.27 529.12 25.44 138 08 219 91 158 81 470 20 150 73 637 99 73.37 671.52 3416.27 1584.01 255.47 ÇAPRAZ KURLAR $ S $ $ 1 8110 B. Alman MarW 6 0341 Franso Frangı 2 0379 HoVanda Ftorln 1.5020 Isviçra Frangı $1305 98 hHyv Lireti $ 142.68 Japon Yeni 3.7510 S. Arabtstan Rryai $ . Dünya payını kaptırdı 1 Wh 1 ' t • • ! • DÜNYADAN KISA KISA Ekonomi Servisi Çekoslovak Motokov fırması tarafından üretilmekte olan Skoda otomobülerinin yeni bir modeli piyasaya çıkanlıyor. 1623 eylül tarihleri arasında Çekoslovakya'nın ikinci büyük kenti Brno'daki 29. Uluslararası Mühendislik Fuan'nda kamuoyuna tanıtılan yeni model, Skoda Favorit 136 L adını taşıyor. Dört metreden küçük otomobiller kategorisinde Batılı markalara rakip olarak hazırlanmış olan yeni modelin gövde tasanmı, tanınmış Italyan fırması Stile Bertone SPA tarafından çizildi. ABD ticaret açığı doları Ekonomi Servisi ABD'nin dış ticaret açığı ağustos ayında 15.7 milyar dolara geriledi. Temmuz ayında 16.5 milyar dolar olan dış ticaret açığının 5 aydan bu yana ilk kez düşuş göstermesine rağmen, rakamın beklenenden yıiksek olması üzerine dolar dış borsalarda değer yitirdi. ABD dış ticaret açığı rakamının beklenenden kötü çıkması nedeniyle dolar dün 1.8210 marklık düzeyinden 1.8070 marka kadar geriledi, ancak daha sonra yeniden 1.81 mark paritesine yükseldi. Dolar, yen karşısında da değer yitirdi ve 144.35 yenden 143 yene düştü. Yatırımalan hayal kırıklığına uğratan ticaret açığı rakamı New York Borsası'nı da etkiledi ve Dow Jones Endüstriyel Ortalaması 1 saat içinde 42.76 puan kaybederek 2465.40 puana düştu. ABD Ticaret Bakarüığı ise, ticaret açığmdaki gerilemenin, ithalatın yüzde 4.2 oranmda azalarak 35.9 milyar dolara düşmesinden kaynaklandığını bildirdi. Bu arada altın ve döviz iç piyasalarda değer kazandı. önceki gün Tahtakale'de 1001 liradan satılan dolar 1007 liraya çıkarken, mark 4 lira değer kazanarak 557 liradan alıcı buldu. Kapalıçarşı'da Cumhuriyet Altını 500 lira değer kazanarak 106 bin liraya çıkarken, 24 ayar külçe altının gramı 80 liraiık bir artışla 15 bin 350 lirava vukseldi. £ 1.6630$ ALT1N6ÜMÛ; I A m Cumhunyct Reşat 24 ayar altın 22 ayar btlezik 18 ayar altın 900 ayar (jOmuş 104 000 115 000 15.320 13.750 11490 Satış 106 000 120.000 15.350 15.000 11.515 SERBEST PİYASADI Akş ABOOolan Batı Alman Marta bvıçre Frangı HoHanda Ftorini Ingiliz StBrtni Fransc Frangı oövtz Srtş 1007 1005 555 660 487 1650 164 557 662 489 1675 233 248 166 •S faksımile wBM ISTANBUL 172 60 82 16657 27 BILGITAŞ A.Ş. *r A T.C tbUUIT BANKASI 15 EKhl 1987 lUMmt DOVtZ KUMJUtl 1 r • r. d M DÖVİZİN CİNSİ 1 AVtSTIMLTA MUUİ 1 AVKTMVAflLH 1 UT1 AUUI MAIKI DÛVİZ AU$TL 944.10 663.06 74.16 523.91 25.06 136.04 216.66 156.46 463.25 148.50 628.56 72.29 661.60 723.45 3365.78 142.61 1560.60 251.69 S/mŞTL 948.82 686.48 74.53 523.91 25.19 136.72 217.74 157.24 465.57 149.24 631.70 72.65 664.91 727.07 3382.61 143.32j 1568 40 252.95 EFEKTİF tkuşn. ttnŞTL 944.10 669.40 74.16 523.91 24.56 136.04 212.33 156.46 463.25 148.50 628.56 70.84 648.37 708.98 3296.46 139.76 1560 90 246.66 958.26 693.31 75.27 529.12 25.44 138.08 219.91 158.81 470.20 150.73 637.99 73.37 671.52 734.30 3416.27 144.75 1584 01 255.47 îrakhn borç takvimi LONDRA (AA) Irak'ın yeni Maliye Bakanı Hikmet Al Hadisi, ülkesinin petrol gelirlerinin artması nedeniyle bu yıl cari işlemler dengesinin açık vermeyecegini söyledi. Al Hadisi, haftalık ekonomi deTgisi Middle East Economic Digest'e (MEED) verdigi demeçte, Irak'ın borç sonınunu da çözüme kavuşturduğunu, ödemesi gecikmiş borçlann yeniden müzakere edildiğini, çoğunun yeni bir takvime bağlandığ^nı belirtti. Al Hadisi, "Irak şimdi uluslararası piyasalarda borcunu ödemesi konusunda temize çıkmıştır" dedi. Yeni Maliye Bakanı, Irak'ın ithalatı büyük ölçüde azalttığını, hükümet kuruluşlan ve bakanhklan verinüi çalışma ve tasarruf amacıyla birleştirdiğini veya bazılarını ortadan kaldırdığıni, bunun yanı sıra bugüne kadar devlet tarafından işletilen birçok iktisadi kuruluşun özel sektöre kiralandığını veya satıldığını kaydetti. Alınan önlemler sayesinde bu yılın ilk altı ayında cari işlemler açıguun kapatüdığını belirten bakan, yü sonu itibariyle cari işlemler dengesinin konınacağını söyledi. 1UNUI indunMi 1 uauıu.nM IFtaMAIMUUI 1FRAHZFMMI IMUJMMnMH ibffitHM 1M İTM.YAI ÜKTt 1MMPMYBİ 1 VAIAM H l flltl 1OIVETTNUM 1MRVEÇKMM T irreıdi 1 S. AMIbTM MTAll T.C. ZtRAAT BANKASI "Gurunt