Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER olması şüphesizdir. Vejetasyonun olumlu etkisi ve sözü edilen mikroklimatik koşullar önce bitkilerin içinde bulunduğu mekânda gerçekleşir. Yakın çevrenin bu olumlu etkiden yararlanabilmesi bütünüyle iklime ve orografik yapıdan etkilenen hava hareketlerine bağlıdrr. Yani yeşil alamn ürettiği serin ve temiz havadan çevredeki yerleşim alanlanmn yararlanması, ancak rüzgânn olumlu aracılığıyla mümkündür. Başka bir deyişle, rüzgâr yeşil alana doğnı esiyorsa ya da yeşil aJandan esen rüzgân çok kaüı yapı sıralan kesiyorsa çevredeki halkın temiz havadan yararlanması olası değildir. Bu nedenle kentler çevresindeki yeşil kuşak projelerine oluşmuş bir hava kirliliğine kesin önleyici gözüyle bakmak yanıltıadır. Kentlerin çevresinde yeşil kuşak oluşturmanın kentsel peyzaja estetik kazar.dırmak, kentin büyümesini denetim altına almak, aynı zamanda bu kuşak içinde kent halkına kente yakın rekreasyonel kullanım olanakları sunma gibi çeşitli yararlar sağlayacağı kuşkusuzdur. Bu açıklamalar ışığında bir yandan yeşil kuşak projeleri ve uygulamalan üzerinde durulurken, bitkilerin kentteki havaya olumlu katkılan bekleniyorsa, bundan çok daha önemli ve öncelikle kent içindeki yeşil alanlan sayı ve alan olarak çoğaltmak, mevcutlan her türlü yapılaşmada koruyarak yaşatmak yönünde çaba ve özen gösterilmelidir. Ancak kent iklimi ve havasının ıslahına gerçekte sadece vejetasyonun kent içindeki uygun dağıhmıru sağlamakla ulaşılamayacağı kesindir. Yapılması gereken; mevcut yasa ve yönetmeliklere dayanarak öncelikle kirletici kaynakların denetlenmesi, her türlü kirletici kaynağında etkin antma ve filtrasyon tesislerinin kullandırılması, etkin ve egemen rüzgârlan kentin içine kadar taşıyacak koridorlann oluşturulmasıdır. Bu koridorlar üzerindeki her türlü engelin, hatta hava akımlannı engelleyecek ağaç sıralarının bile uzaklaştırılması gereği, kentlinin ve çevrenin sağlığı yönünden çok önemlidir. Yeni kurulacak kentlerin imar planlannda mekân düzenlemesi ile ilgili projelerin iklim üzerinde olası etkilerinin çok yönlü araştırmalarla denetlenmesi, sağlıklı bir kentsel çevrenin oluşturulması bakımından kent coğrafyacılan, meteorologlar, peyzaj mimarlan, kant plancıları, mimarlar gibi uzmanlann ortak katkılan ile kombine bir planlamarun yapılıp uygulanması yoluna gidilme lidir. ca ısınarak yaprak dokulannın yanmasına neden olmaktadır. Suda çözünebilen kirleticiler, asit çözeltiler oluşturarak, gaz halindeki kirleticiler de stcmalardan içeri girerek yaprak dokulanna zarar vermektedirler. Bugün Orta Avrupa'daki ormanlann yansının çeşitli hava kirlilikleri nedeniyle hastahklı olduğu, buna çare bulmak için yoğun Yapılması gereken, mevcut yasa ve yönetmeliklere dayanarak öncelikle araştırmalar yapıldığı bilinmektedir. kirleîici kaynakların denetlenmesi, her türlü kirletici kaynağında etkin Kent iklimi, koşullanna göre antma vefiltrasyon tesislerinin kullandırılması, etkin ve egemen rüzgârları cabklar gösterir.çevre iklim deyişle kent iklimi,aynBaşka bir çevkentin içine kadar taşıyacak koridorlann oluşturulmasıdır. Bu koridorlar rede egemen olan makro iklim koşullanmn başkalaşmış halidir. Bu bakımdan "kent Idimatoloüzerindeki her türlü engelin, hatta hava akımlarını engelleyecek ağaç jisi" adı altında bir bilim dalı ortaya çıkmıştır. sıralarının bile uzaklaştırılması gereği, kentlinin ve çevrenin sağlığı Pratikte kente bağh iklim değişimlerinin saptanyönünden çok önemlidir. ması her zaman mümkün olmakla beraber, antisiklonal hava durumlannda, yani yatay yönde bal sınç değişikliklerinin az görüldüğü, rüzgâr hızının netimlerin çalışmalannda hedefin insan ve çevre ve bulutlanmanın en az olduğu durumda bu deFarklı arazi kullanımlannın biçimlendirdiği kent sağlığı, aym zamanda kentin güzelleştirilmesi ol ğişimler belirginleşir. Hava hareketlerini etkileyen dokusunda, kentin içinde ve yakın çevresinde buduğu kuşkusuzdur. Bu bakımdan bitkilerin bu ko orografik yapı da kent ikliminin belirginleşmesinlunan yeşü alanlar, kent peyzajının düzenlenmenudaki yetenekleri, çevre koşullan, kirletici kay de etkin rol oynar. Kent iklimi belirtilerinin kaysi, kent halkının fızyolojik ve psikolojik gereksinnaklan vb. konulanndaki bügileri irdeleyerek, ha nağı, doğal yüzeysel arazide ve atmosfer içeriğinmeleri yönünden önemli işlevlere sahiptir. Bu işva kirlenmesine karşı ne gibi önJemlerin alınaca de antropojen girişimler sonucu ortaya çıkan delevlerin bir kısmı bilimsel araştırmalarla kanıtlanğı, bunlann önem ve öncelik sıralan iyi belirlen ğişikliklerdir. Genellikle çevre iklimine göre kentmış, kesin bir açıklık kazanmamış olan bir kısmımeli, uygulamalar bu belirlemelere göre yapılma lerde, rüzgâr hızırun daha az, sıcaklığm daha yüknın da yararlanna inanılarak beninısenmiştir. sek, nemin ve yağışlann daha az, sis olayının dahdır. Ancak yeşil alanlann olumlu etkilerinden cevha sık ve havanın çevreye oranla çok kirli olduğu rebilimsel (ekolojik) verileri gereği gibi değerlensaptanmaktadır. Kent iklimine biyoklimatik açıBitkilerin iklime etkisi ve diren uygun kent planlamalan ve uygulamalan sodan bakıldığında ise rüzgâr hızı, sıcakhk, nem ve nucu yararlanılabileceği açıkür. Oysa çağdaş kentOrta Avrupa'daki durum... yağışta meydana gelen bu gibi değişimler hayvan lerin çoğu, sınırlı yerleşme alanlan içinde aşın nüGerçekte bitkilerle kaplı alanlann çeşitli hava ve bitki yaşamım tehdit edecek düzeyde değilken, fus ve yapı yoğunluğu sergileyerek büyümektedir. kirlenmelerine karşı etkilerinin yam sıra, bitkile hava kirliliklerinin zaman zaman canlılann yaşaKentlerin ve yakın çevTelerinin yeşülendirümerin enerji ve madde değişimi faaliyetleri sırasında mım tehlikye sokacak boyutlara ulaştığı gözlensi görevi yasalarla belediyelere verilmiştir. Belekent iklimine de olumlu etkileri söz konusudur. mektedir. diyeler bu görevlerini imar planlan çerçevesinde Ancak yeşil alanlann çevrelerini iklim ve hava sağBüyük kentlerde havayı kirleten kaynaklar ensürdürmekle yükumlüdürler. Kentlerde yaşayan lığı yönünden etkileyebilmeleri için, yetişme ortamı düstri ve enerji üretimi, motorlu taşıt trafıği, ev bugünün insanına ve gelecek kuşaklara yaşanabilir koşullanna uyıtm sağlayarak olgunluk çağına ulaş bacalan ve küçük işletmeler başlıklan altında üç kentlcr bırakmada önemli rolü alan yeşil alanlan mış, sağlıkh ve aktif bitki türleriyle donanmış ol ana grupta toplanır. Kentsel hava kirliliği kompkurma ve yaşatma çabası içinde olan belediyeler, malan gerekir. Hava kirliliklerinden en çok yakı leksi de kent klimatolojisi çerçevesinde incelenkişiler ve kurumlar, bu kutsal görevleri nedeniyle nılan kış aylannda ise bitkilerin mevsimlere bağlı mektedir. Çünkü hava kirliliği, atmosfer ortamınher zaman desteklenmiş ve övülmüşlerdir. yaşam özellikleri nedeniyle olumlu aktiviteleri en da ve atmosfer içindeki olaylann bağh olduğu kuaz düzeydedir. Aynca hava kirliliğinin tolerans sı rallara göre yayılır. Aynca kirleticilerin atmosfer Son yülarda denetimsiz gelişmeleri nedeniyle hanırlannı aştığı ortamlardaki bitkilerin çevreye içine katılmaları ve ondan ayrılmalan da yine atvası kirlenen kentlerimizin sayılan arttıkça, yeşil olumlu katkılan yerine, doğrudan kendi varbkla mosfere ilişkin koşullara bağlıdır. alanlann hava kirliliğini azaltma etkilerinden sık nnın tehlikeye girdiği, yaşamlanm sürdüremeyeBitkilerin enerji ve madde değişim faaliyetleri sık söz edilmektedir. Bu arada zaman zaman yerek yok olup gittikleri de bilinen bir gerçektir. sırasında çevre havasına sağlayacaklan (hava neşil alanlan, özellikle kentler çevresi için oluşturuÇünkü havada toz halindeki kirleticiler önce yap mi, sıcakhk düşürücü etki, oksijen üretimi, karIacak yeşil kuşak projelerini hava kirliliğine çörak yüzeylerinde birikerek yapraklann ışık alma bon dioksit harcaması, toz tutma vb) olumlu katzüm getirecek elemanlar gibi görme eğilimi içinsını engellemekte ya da guneş ışınlanndan fazla kılann da atmosfer için de geçerli kurallara bağh de, bu etkilerin abartıldığı izlemnektedir. Yerel yö Yeşil Alanlar ve Kentlerin Iklhnine Yararlılık Koşulları Şirket ve Hukuk?.. Başbakan Turgut Özal eleştiriliyordu: ' Oevleti şirkei gibi yönetiyor..." Şirket yönetimi de kolay değildir; azımsanamaz, küçümsenemez; çünkü dünyada bütçesı ve gücü nice küçük devletten büyük şirketler vardır. Tekeici kapitalizmin çokuluslu şirketleri, hükümet düşürür, hükümet kurar, askeri darbe düzenler, başbakanları saptar, başbakanları kullanır. Günaydın gazetesinde dün çıkan bir haber, Sayın Ûzal'ın şirket yönetimi anlayışını da açıklryor. Haberin başlığı: 'Turgut Ozal 'hukukçular şirketleri batınr" ctedf. Birtikte okuyalım: "Başbakan erken seçim yasası nedeniyle ortaya çıkan bunalımı çözmek amacryla Başbakanlık konutunda ANAP üst düzey yöneticileriyle fikir alışverişinde bulunuyor. önceki akşam yapılan toplantıda bir ANAP'lı Başbakan Turgut özal'a 'neden bir hukuk danışmanı atamadığını' sordu. özal neden hukuk danışmanı bulunmadığını ifade etmek için şu öyküyü anlattı: 'Dünyanın en zengin ışadamı Rockefeller, şirketler imparatorluğunun en çok k&r ettiği günlerde yanına bir hukuk danışmanı almayı düşünür, ülkenin en iyi hukukçusunu davet ederek çok yüksek maaş ve imkânlarla işe alır. Hukuk danışmanı işe alındıktan sonra Rockefeller önemli bir ticaret yatırımı yapmaya karar verir. Hukuk danışmanına da konunun hukuki yanını inceiemesi talimatını verir. Aradan günler haftalar geçer, ünlü hukukçu, hukuk kurallarını en detaylı şekilde incelemektedir Hukuki inceleme devam ederken Rockefeller'in yapmak ıstediğı yatınm başka bir şirket tarafından gerçekleştirilir ve o şirket dünya kadar para kazanmaya başlar. Bu durum bir yıl içinde çeşitii kereler değişık konularda tekrarlanır. Bir yıl sonra Rockefeller şirketlerinin kâr durumunu inceler, bakar ki değil kâr etmek, her geçen gün zarara gidiyor. Çünkü bu arada mevcut yatırımlannda da bazı hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Ünlü işadamı bu durum karşısında hemen hukuk danışmanını çağırır; işine son verir; böylece iflastan son anda kurtulmuştur." Günaydın'da çıkan haber inşallah doğru değildir. Çünkü doğruysa Sayın Özal'ın Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni gerçekten bir şirket gibi düşündüğü kesinleşiyor; hem de öyle bir şirket ki yönetiminde hukuk mukuk laf ola beri gele... • Ancak Sayın Ûzal'ın göz ardı ettiği gerçekler var; başta Rockefeller olmak üzere Amerıkalı ışadamları kendi ülkelerinde hukuka uymak zorundadırlar. Buna karşın bir dizi zavallı ülkede askeri darbeler tezgâhlayarak hükümet kurmak ve başbakan atamak da bu tür işadamlarının deftennde yazılıdır. Eğer Türkiye'de devlet şirket gibi yönetılecekse çevrilen işlerden kimin kârlı çıkacağını araştırmakta da büyük yarar var. Çünkü devletimize şirket gibi baktığımızda bilançonun pek parlak olmadığını görüyoruz. Bu şirket, çalışanlarına iyi ücret vermiyor; ortaklarına para dağıtıyor; ama, borç da gırtlağa kadar dayanmıştır. 40 mılyar dolarhk borç batağındaki bir şirketın bağımsızlığını yitirmesi ve yabancı para babalarımn elinde oyuncağa dönüşmesi iflas göstergelerinin habercileridir. Şirket gibi yönetilen bir Türkiye'de ANAP'ın kârlı çıkmaa, devletin zararlı çıkması yanında bir anlam taşımaz. Turgut Ûzal'ın da Başbakan olarak ANAP'ın kârını düşünecek yerde devletin çıkarlarını gözetmesi daha doğru olur. • Sayın Ûzal 12 Eylül askeri darbesiyle partisini kuruverip iktidara geçiveren bir politikacıdır; şımdi de kaptıkaçtı seçimleriyle koltuğunu korumak istıyor. Olabilir... Ama olmayacak şeyler de var: Muhalefetsiz iktidar olmaz. Hukuksuz devlet olmaz. PENCERE 15 EKİM 198 Doç. Dr. İLÇİN ASLANBOĞA EÜZiraatFak.Peyzaj Mimarlığ, Seveili eşıı», birıcık yavrumuz, gelınımiz Nilgünumuzu (NİLGÜN ÖNAL) kaybettik. Acımız sonsuzdur. Cenazesi 15.10.87 Perşembe günü (bugün) Söğütlüçeşme Camii'nde kıhnacak ikindi namazına mütaakip Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilecektir. Tanrı rahmet eylesin. M A R M A R A VE Ö N A L AİLESİ Kemah eşrafından Azabağasızâde Esseyit Osman Sabit Bey ile Emine Nesrin Hanımın oğullan, Selâh Cimcoz Bey ile Hasene Cimcoz Hanımın damatları, merhume Fahriye Korutürk ile merhum Sadi Korutürk'ün ağabeyleri, Izzet Hiçsönmez, Rıfat Hiçsönmez, Refah Hiçsönmez ve Nevzat Ülker'in akrabaları, Fatma Barsal, tbrahim Cimcoz, Bülent Cimcoz ve Saynur Aral'ın enişteleri, Suzan Korutürk, Zergün Korutürk ve Ahmet Arzık'ın kayınpederleri, Mehmet Korutürk, Selçuk Korutürk ve Zeynep Korutürk'ün büyukbabalan, Osman Korutürk, Selâh Korutürk ve Ayşe Arzık'ın babaları, Emel Korutürk'ün eşi, Türkiye Cumhuriyeti'nin Altıncı Cumhurbaşkanı VEFAT YİTİRDİK Çok sevdiğimiz ağabeyimiz eski MSÜ mensubu Dr. yitirdik. Onurlu yaşamının örnek olmasını dileriz. TEVFİK FİKRET DİKMEN'i MSÜ ÖĞRENCİLERİ ADINA YALÇIN ÇAKIR FAHRİ S. KORUTÜRK 12 Ekim 1987 günü vefat etmiştir. Cenazesi 16 ekim cuma günü Maltepe Camii'nde kıhnacak öğle namazından sonra Devlet Mezarhğı'nda toprağa verilecektir. AİLESİ Sot: Çelenk gönderılmemesı, isteyenlerin Türk Eğitim Vakfı'na bağışta bulunmalan rica olunur. BesTUBORCun nesivar? Tuborgseverler, biraseverler müjde. Gene biranız Tuborg, beş şişeli bardak hediyeli özel ambalajlarda. Biramızı beşer beşer alalım, güzel bir bardak takımına sahip olalım. Tuborg biramızı kendi bardağından içelim, Tuborg keyfini daha iyi Yaşayalım. oooo... var. TUBOR BARDAK DİYESİ TUBORG Türk Tubors bır Ya>ar Holdıng iştirâkıdır