Katalog

umhuriyet Sahıbı Cuafcufiyet Matbaacılık ve Gazetecılık Ttlrk Anonım Şırketı adına •sadir NMU • Gentl Yaym MUdUrü Hısan Ctmai, Müessese Mttdürü Emtne Lşakhgil. Vızı Işkn MjdüriJ Okay GoiKMİn, 0 Haber Merkea Müdürtl Yıtçııı B«w, Sayfa Düzetı \Onctr.crj Afl Ao», • Temsılcıler ANKARA Y«Jpn Do|«n, İZMİR Hikmel ÇtOaktjm, ADANA Ccfad Ba^angif. Istsnbul Haberlen Erium Akyıküz, Dış Haberier Ergu Bakı. Ekoncml Omuu Llagıy, Ktlltür Cetal Üster, Spor Danışmanı Abdulkadir Vacdnun, Düzdtme Reflk Dnrbaf, Bıkm Egıum Şslıiıı Alps) 1$ Sendıka. Şukıu Kctcad. Yun Habcrlen Ntcdet D o f u , Dızı Yaalar Kcran Çatajkın, Errurum Mehmct Gultekin. Bursa. Uvcat GtnçtUi. • Koordınal&ı Afcmet Kontaan, 9 Malı tşkr Erol Eriıiıt, • Reklaro Ayje TonınEk Yayınlar Hıüj» Aiyol • Idare Hosryi» Gurer, tşlcune Öndcr Çriik, Bılgı Ijlem Ntil InaL r vc Ymm f amhartvtt M» i*acu,t y (.loinoaLk T A.Ş. T t Ocatl C«ri 39/4İ M334 la M o I u i o ü Td <I2 0* 0* <y ı*I Taos Î2i«4 F t ı » 52* jC *2 flUmW A l k n Zjy» Golulp Bı> h k a p b . N o • • >l ı33 ll < W Teta <214» F M < . 133 82 6* • tmk H Zjy» Blv 1352 S. 2/3 Ttl '3 2 30 "IMtt Îİ35V r w j | , , ı , 4 ) i . lnflnü Cad 119 S. No I Kal I, Td M55OI»^'] . Ir «; 55 « . (71ı, 25 TAKVİM 15 EKİM 1987 lmsak 4 43 Guneş 6 08 Öğle 1155 Ikındı 14 59 Akşam 17 32 Yatsı 18 51 TehlikeıDünyanın ateşi yükseliyor Dış Haberier Servisi Dünya yeni bir tehditle karşı karşıya. TIME dergısınde yer alan habere göre ozon tabakasının incelmesi ve a$ın hava kirlenmesi sonucu yeryüzünün ısısı gıderek yükjeliyor Güneşten gelen ultraviyole (morötesı) ışınlanna kar$ı "dojal bir suzgeç" oluşturan ozon tabakasının bu yıl bazı bölgelerde yan yanya ıncelmesi ve atmosferdekı kırlı gazlann yeryüzünden kınlarak yansıyan kızılötesı ışınlan tutması dünya iklimıni defistıriyor ve ınsan sağlığı içın bir tehdıt oluşturuyor. Ozon tabakası: Bu tabaka yeryüzünden 16 km. yükseklıkte başlayan stratosfenn alt kademesinde bulunuyor. Ozon tabakası ultravıyole ışınlarını emerek bu zararlı ışm.ann yeryüzüne doğrudan gelmesını önlüyor. Ozon tabakasırun ıncelmesi sonucu, yeryıizüne ulaşan ultravıyole ışınlannın mıktarı artıyor Bu zararlı ışınlar den kansen, ciddj gtlneş yanıkian, katarakt ve Ozon tabakosındaki incelme ve artan hava kirlenmesi önemli bir sorunu gündeme getirdi Ytldız'da ek sıno için 2000 imza Haber Merkezı Yıldtz Lnıversıtest Oğrencı Derneğı'nın "ek sına\ " ıçt attığı imza kampanyası sonunda 20O0'ı aşkın imza toplandı Dun sabah toplanan ımzaları rektore sunmak uzere 150'ye yakıt oğrencı Yıldız L'nıversıtesı rektorluk bınası onunde toplandılar Aralarından seçtıklerı 4 temsıla rektorl goruşme talebınde bulundı Ancak oğrencılere rektoruı Ankara'da toplantıda olduğu bıldınldı Cenel Sekreter Mehmeı Alı Ozsarı'yla goruşen oğrencı 15 ekım saat 11 00'de rektorle goruşmek uzere rande\u aldılar Dünyayı koruyan ozon tabakası incelince kızılotesi (UV) ışınlannın etkisi artıyor. Bu ışınlar insanlarda kanser vb. hastalıklara yol açıyor. Yeryüzünden yayılan karbon dioksit gazları kızılotesi ışınlann yükselmesini engelleyerek, dünyanın ısınmasma neden oluyor. genlerde mutasyon olaylanna yol açıyor. Organızmaların bağışıkbk sıstemıni zayıflatıyor Bu nedenle ozon tabakasında bu yıl ıçinde ortaya çıkan yuzde 50 oramndakı incelme, yeryüzündekı canlılar ıçın önemli bir tehlike oluştumyor. Ozon tabakasındakı ıncelmenin nedenlerı hâlâ kesın olarakbüinemiyor. Ağırbk kazanan göruş klorflorkarbon (CFC) gazırun bu ıncelmeye yol açtığı yönünde. CFC gazı doğal değıl, yapay bır gaz. îlk kez 1928'de ABD'de General Motors firması tarafından üretilmiş Günümüzde CFC gaa spreylerde, buzdolabı soğutma sıstemlerinde ve klima ahazlannda yaygın olarak kullanılıyor. Bu gazın, ozonu parçaladığı karutlandıktan ve Guney Kutbunda ozon tabakasındakı aşın incelme ortaya çıktıktan sonra geçen eylül ayında Montreal'de bır araya gelen 46 ülke ilk kez CFC gazı üretımının donduruknası ve giderek azaltılması yönünde karar aldılar. ABD ve Avrupa ülkeleri CFC gazı üretımim 2000 yılına kadar yüzde 50 azaltmayı öngören anlaşmaya imza attılar. Sovyetler Birlığı de üretimi Avrupa ölçüsünde tutmayı kabul etti. Ucuz bır gaz olduğu ıçın sanayide çok kullanılan CFC gazı üretıminde kalkınmaları olumsuz etkilemesin dıye Üçünctı Dünya ülkelerıne herhangi bir kısıtlama getirılmedı. Ham Idrlemnesi: Dünyanın giderek ısınmasına yol açan Önemli bır etken de hava kirlenmesi. Sanayi atık gazları, kalonfer dumanları, egzoz gazı gibı karbondıoksıt (COj) ıçeren gazlar yükselerek atmosferde kırlı bir tabaka meydana getınyor. Atmosferden geçerek dünyaya gelen guneş ışınlannın bır kısmı yerkabuğunda kınlarak kızılotesi ışın halınde yenıden uzaya yöneliyor. Ancak bu ışınlann bır bölumü atmosferdeki karbondıoksıt ve dığer gazlardan oluşan kırh tabaka tarafından yıne dünyaya yansıtılıyor. Böylece dünyanın ısısı artıyor. Kirli tabaka yoğunlaştıkça, daha büyük miktarda kızılotesi ısın yeryüzüne geri dönüyor. Böylece dünyanın ısısı daha da artıyor. Karbondioksit ağırhklı bu kırlı tabakanın dunyayı bu bıçımde etkıkyerek asın ısıtmasma "sent etkisi" denılıyor Burada, kırh tabaka, tıpkı seralann camları gibi ışığı ıçeri alıp ısıyı koruyor ve dışan bırakmıyor. Bazı uzmanlar aşın ısınmanın bu tempoda devam etmesı halmde 2050 yılında dünyada "buzul cağı"mn sona erdiğı dönemin 510 katı sıcaklıklar görülebileceğını öne süruyorlar. Ozon tabakası incelince ne oluyor? 1 Stratrjsfenjekı ozon tabatası, güneşten gelen uttravıyole ıştnlannı keserek, ounyayı bu ışınlann zarartanndan koruyor Gerger: Silah yurışı başlar GetecekUki ANKARA (Cumhurıyet Burosu) Mulkıyehler Bırltğı'nın geleneksel çarşamba konferanslarmda konuşan Dr Haluk Gerger fuzeler anlaşmasının yenı b sılahlanma furyası ıle sonuçlanabıleceğmı soyledı Sukleer sıstemlerın modernızasyonu surecınde akla ilk gelen ulkenın Turkıye olduğunu bıldıren Gerger, Turkıye'nın sınırlı bır nukleer savaşın yıkım alanı olabıleceğını one surdu Gerger, Reagan yonetımmm "çıfte sıfır" çozume kerhen razı olduğunu savunarak, otekı butun alanlarda sılahlanma yarısını surdurduğunu kaydetu Gerger, NA TO 'nun ve Reagan yonetımmm, sökulecek fuzelenn yennı doldurmak uzere A vrupa 'da kon\ansıyonel sılahlanmaya ve kısa erımlı nukleer sıstemlerın modernızasyonuna ağırlık vereceğıne dıkkaı çektı. Günümüzdeki durum ftoay otarak ursSien kktftorkaroon çazJan (CFC), ozoTrtan parçalayaraK, zararfı ultravıyole ıjıntanrtın daha buyuk mSctarda dünyaya ula?masma yol açacak OZONNEDİR? Ozon nasıl parçalanıyor? 1 • Ultravıyole ıştnı Üç atomlu oksijen Vücudumuzun solunumunu sağlayan oksıjenın molekulu ikı atomludur. Eğer oksijen molekulu uç atomlu bir bıleşımde ortaya çıkarsa "ozon" adını alır Ozon eğer yeryüzüne yakın bir yerdeyse "smog" adı verılen dumanlı sis tabakalarını meydana getınyor Bu koşullarda göz ve solunum hastalıİdarına yol açıyor Oysa aynı ozon gazının 12 km yüksekhkten ıtıbaren stratosferde meydana .getırdığı tabaka, güneşten gelen UV ışınları (ultravıyolemorotesı ışınlar) suzerek yeryuzundekı yaşamın olumsuz etkılenmesıni önlüyor 1530 km. yukseküktekı bu doğal fıltrenın ıncelmesi yeryuzundekı yaşamı tehdıt ediyor. Ktorfloriarbon^ moMdilu . T 1 Ozon moleküiu Aynlan Uor ^omu ozon moiekülunu parçaiara ayınyor OZON IABAKASINDAKİ tNCELME NASIL KEŞFEDİLDİ? ) Atmosferin att tabakalannda uttraviyoie ıştm ktorftorkarbon molekulunden btr Hor atomunu ayınyor 3Klormonoksıt F Oksııen/^^. rmleldjlu^y • Bu parçalanma sonundsı normal bır oksııen molekulu ve bır klormonoksıt noteloılu oluşuyor Serbest bır oteijen atomu. klormonoksıt motekülunO parçaiadıktan sonra serbest kalar klor aynı kımyasal oluşumu yenıöen başlauyor Böylece ozon mıktan azalıyor Bılım adamları yeryuzu ıklımının, şımdıye kadar durağan ve kendı kendını kontrol altında tutan bır yapıya sahıp olduğunu, ısıyı dengeledığını ve yaşam ıçın gerekli olan nemı koruduğunu belırtıyorlar. Dış Haberier Servisi Ozon tabakasında incelme bır rastlantı sonucu ortaya çıkmıştı 1957'den berı Antarktıka'da ozon tabakası üzerınde çalışmalar yapan Ingılız bılım adamları "Dobson optik araçlan" aracılığı ıle morötesi ışınları bazı frekanslarda ölçüyor ve ozon tabakası kalınlığıru saptıyorlardı. Ortaya çıkan ve her yıl ağustoseylül aylannda artan ıncehneyı uzmanlar, önce optık araçların Antarktıka kışlanndan olumsuz etkilenmesıne bağladılar Araştırma sonuçları 1985'te "Nature" adlı bır lngılız dergısınde yayımlandı. Olay, bunun üzerıne ortaya çıktı Çünkü ABD'lı meteorologların ozon ölçümü ıçin fırlattıkları "Nimbus7" adlı meteorolojı uydusu da aynı sonuçları venyordu Ancak ABD'lı uzmanlar da ozon tabakasındakı ıncelmeye ılışkın verıleri, "araçlardaki bir hata sonucu" ortaya çıktığım san Kimse aletlere inanmadı mışlardı Sonuçlardakı benzerlik bazı uzmanlann dikkatını çektı ve Calıfornıa Ünıversıtesı'nden Maria Molina ve Sherwood Rowland adlı ıkı bılım adamı yıne "Nature" dergısınde ozon tabakasındakı ıncelmerun "CFC gazının olumsuz etkisiyle" meydana geldığı tezım ortaya attılar Bu görüş önce kımya sanayısı çevrelennde, bıraz da "maddi kaygılardan" ötüru kuşkuyla karşılandı ve bemmsenmedı. Ancak gelışen tartışmalar ıçinde önce tskandınav ülkeleri, daha sonra ABD ve bırçok Avrupa ulkesı CFC gazının uretımım kısıtlamaya karar verdıler. 6 müyarhk mücevhere sıkı koruma îstanbul Haber Servisi "2 Saat Mücevher Takı ve Aksesuar Fuarı" dun Yıldız Sarayı Sılahhane'de açıldı 50 fırmanın katıldığı fuarda "mılyondan" asağıya duşmeyen takı ve mücevherler bulunuyor Fuann amacınm, Turkıye'de dünya standartlanna uygun kalıtede mücevher yapıldığını göstermek olduğunu bıldıren yetkıltler "ucuz ışçılığı ve geleneğı" ıle bu pazarın Turkıye'de geiecek vaat ettığını belırttıler. Fuarda toplam değerı 6 mılyara ulaşan takı ve mücevher yer alıyor. Alınan önlemlerle birlikte ozon tabakasındakı ıncelmenin durdunılup durdurulamayacağı ıse önumuzdekı yıllarda bellı olacak Şark Kahvesi yıkılıyor Mımar Sedad Hakkı Eldem'm, "Onu gençler için yapmıştım" dediğı MaçkaTaşhk'takı Şark Kahvesi, TurkJapon ortak yapımı Bosfor Otelı'nın inşa alanına girdiği içın yıkılacak. CEM HAMULOĞLU Istanbul'un çehresı hızla değıştinlıyor. Bır ıkı yıla kalmadan uluslararası oteller, Istanbul'un gunluk yaşamına katılacak. Ama bu otellerın bır bedelı var O da bazı semtlerde yok olan tarıhı çevre ve yapılar Geçen hafta sonu Başbakan Turgut Özal'ın temelını attığı, TürkJapon ortak yapımı Bosfor Otelı, Maçka Spor Yazarları Tesıslen'nın yanı sıra, ozgun bır yapının daha yaşamına son verdı. Bu yapı, Sedad Hakkı Eldem'ın, " O n u gençler için vapmışlım" dediğı MaçkaTaşlık'takı "Şark Kahvesi"ydı Eskı eser konumuna gırmeyecek kadar yakın tarıhlerde yapıldığı ıçın Şark Kahvesı'nın yıkılması yasal bır sonın yaratmıyor Ama bu yapının Turk mımarlık tarıhı ıçmdekı önemi duşunulduğunde pek çok kışıyı rahatsız edıyor Prof Dr Metın Sözen'ın Cumhurıyet Donemı Turk Mımarlığı adlı kıtabında, "Gelenekselin yeniden değerlendirilmesi açısından en önemli kişilerden biri, belki de birincisı Sedad Hakkı Eldem'dir. 1930'lann başından bu >ana surdurduğu ve 1940'larda bu\uk bır agırlık kazanan u\gulamaları>la Sedad Hakkı FJdem. daha başlangıçtan beri hep, Turkiye'ye ozguvu aramıştır" sozlerıyle mımarlık tarıhındekı yennı vurguladığı Sedad Hakkı Eldem, Şark Kahve>ıkılmasuu gormek nasıl bir du>g u ? " sorusunun yanıtı "Ha>attaki en feci >e>. Bir evlat ka>bedermiş gibi" oiuyor Geçen yıl Zeyrek'tekı SSK yapılan ıle Ağa Han Mımarlık Ödulu'nu alan Sedad Hakkı Eldem, "Bir >anda odul alırken, ote >anda eserlerinizin >ıkılmasını nasıl değerlendiriyorsun u z ? " sorusuna ıse şu yanıtı verı>or: "Bonda korkunç bir tezat var. Bir adam mademkı vaptıklarıvla odul alabılecek durumdadır. Demekkı vaptıgı bınalan korumak lazım, vıkmak degil. Işin ılgınç yanı Şark Kahvesi Zevrek'teki odul kazanan vapılarımın oncusuydu. Bır bina, bir sanat eseri rastgele vıkılmamalı. Onun sahibi millel olabilmeli." Eldem. "Eserlerinizin uzerinde hiçbir hakkınız yok m u ? " sorusunu, "Var tabii. Bizim haklarımız çok acaip bir şekildedir. Mimar olun şair olun. ne olursanız olun birartıstsiniz. Bır insanlık hakkınızın olması lazım. Ama kullanamıvorsunuz. Yasal hiçbir hakkınız >ok, adam yıkıyor" sozlerıyle yanıtlıyor Eldem, otelı vapacak olan Japonların uvgar ınsanlar olduğunu eskı eserlerı canlandırmak ıstedıklerını soyluvor \apımcı fırma JapanTurkev Urban Devolopmen Compan\ L T D 'nın Japon >etkılılerı ıse konuvla ılgılı soruJarımızı şovle vanıtladılar "\ ıkacagız, ama veniden vapmavı duşunuvoruz. \ a eski >erine ya da başka bır >ere..." O>sa Sedad Hakkı Eldem'in, "Taşlık'takı Şark Kahvesi bir butunun parçastdır. Çevresivle uvum arzeder" şeklınde \urguladığı gıbı Şark Kahvesi " \ erınde auzel " ZamanZemin ve Kadm Sergisi Istanbul Haber Servisi Bey men 'ın kultur etkınlıklerı çerçevesınde duzenlenen "Zaman, Zemm ve Kadın" adlı sergı dun mağazanın Şıslı şubesınde açıldı Halıl Paşa, Abdulmecıt Efendı, Nazmı Zna, Fevhaman Duran, \amık Ismaıl, \acı Kalmukoğlu ve Şeref Akdık'ın \anı sıra Alexander Sandor, Svoboda ıle Prosper Louıs Vagaler'ın çeşıtlı donem ve mekânlarda kadın konulu lablolannın yer aldığı sergı, Kemal Erhan 'm resım koleksıvonundan derlendı AMCAZADE YALISI BENZERÎ Zeyrek SSKyaptlan ile Ağa Han Mimarlık odulü alan Sedad Hakkı Eldem (solda) Şark Kahvesi için şunlan soyluyor: "Bu yapt Hisar'dakı Dirikli Yalı olarak tantnan, Amcazade Huseyin Paşa Yaüsı1 nın modem bir şeklidir. Onu yaparken amacım, modern mimaride eser vermekti, bir sentez yapmakn. Yıküması benim için bir evlat kaybetmeye benziyor." sı'nı şoyle anlatıyor "Şark Kahvesi Turk mimarlığının amblemı, sımgesı olarak Amerika'da birçok kilabın kapagına basıldı. Hisar'daki Direkli Yalı olarak tanınan, Amcazade Huseyin Paşa Yalısı'nın modern bır şeklidir. Onu yaparken amacım modern mimaride eser vermekti. bir sentez >apmaktı Bu sentezin yapılabileceginı millete anlatmaktı." Sedad Hakkı Eldem'e yonelttığımız, "Vaşarken eserlerinizin Stemdergisi, haftaiçindeözelbirsayıyaparak UweBarschel'in olum fotoğraftmyayımladı. Stern muhabirleri "Alman Watergate"i olarak bilinen skandahn başaktorugençpotttikacıyı, pazar gecesi Cenevre'deki otelinde boyle bulmuşlardı. Barschel giyinik olarak su dolu bir kuvetteydi. önce genç politikacımn intihar ettiği sanıldı. Daha sonra ilk otopsi sonuçlanna gore kalp krizinden olduğu one sunıldu. Barschel'in olum nedenine ilışkin tartışmalar suruyor. Nobel ödülü 'süper iletkenirf 1987 yılı Nobel Fizik Ödülü seramik maddelerin süper iletkenliği üzerine araştırma yapan Alman ve îsviçreli fızikçilere verildi. STOKCKHOLM (AP) 1987 vılı Nobel Fızık Ödulu'nu Federal Alman Johannes George Bednorz ıle Isvıçrelı Karl Alexander Mueller'ın kazandkları açıklandı lsveç Bılımler Akademısı tarafından yapılan açıklamada, ıkı bılım adamının, seramik maddelennın super ıletkenlık gucu uzenndekı buluşlarından dolavı, bu odule layık gorulduklerı bıldınldı. 37 yaşındakı Berdnorz ıle 60 yaşındakı Mueller'ın üzerınde beraber çalışarak gelıştırdıklerı seramik maddelerin super ıletkenhğı>le ılgılı buluşun, çok guçlu ve çok hıziı bılgısayarların yapımında çok faydalı olacağı, bılgısayarda devrım yaratacağı belırtılıyor. Nobel Fızık Ödulu'nu kazanan 2 araştırmacı Zurıh'tekı 1BM Araştırma Laboratuvarı'nda bırlıkte çalışıyorlar Ikı araştırma cı 340 000 dolar olan odulu, eşıt olarak paylaşacaklar Nobel Kımya Odulu ıse, ">uksek seçmede kesın yapıi. degışım ozelliklerine sahip molekullerin geliştirilmesi ve kullanımı" konusundaki çaiışmalarından oturu Prof. Jean Marie Lehn, Prof Donald J. Cram \e kımyager araştırmacı Charles J. Pedersen arasında paylaştırıldı. Reagan: Bork olmazsa, onuıı gibi birini atayacağım NE\* JERSLY (AP) ABD'de "Bork olayı" nedenı ıle Başkan Reagan'la Kongre ara sında çıkan gergınlık artıvor Reagan, oncekı gun New Jerse\'de vaptığı konuşmada, "Senato, Bork'un Y'uksek Mahkemeve atanmasını onavlamazsa, Senalo'nun aynı şekilde itiraz edecegi başka bırını aday gosterecegim" dedı Reagan, Bork'un Yuksek Mahkeme've gırmesıne karşı K,\kan çevrelerı de "gerçeklerı çarpıtmakla" suvladı Reagan, Bork'un adavlıgını çekmeyıp sonuna kadar mıicade le edeceğını ve kendısının de Bork'un mucadelesım destekle dığını soyledı Türkiyv\i dinleme cihazı A Tİ<\A (4A) Yunanıstan'da bazı pohtıkacdann telefon konusmalarımn dmlenmesı olayı yenı harcamalar yaparak, Turkıve ıçın kulanılmak uzere yenı dinleme cıhazları satın aldığı one suruldu Papandreu vanlısı Aırıvanı gazetesı, Yunanıstan 'da bazı polıtıkaalann telefon konusmalarımn dmlenmesı ıle suçlanan vunan Gızlı Haberalma Teşkılatı'nı (EIP) sadece Turkıve'nın haberleşmesını dmledığını belırterek, "Yunan Gızlı Haberalma Teşkılatı, Turk radyo ısıasyonlarmı, Turk Sılahlı Kuvvetlerı ve MtT'ın haberleşmelerını araiıksız dınlemek zorundadır Aksı lakdırde bır sabah u\andıiumzda Turk donanmasını Pıre Lımanı acıklannda porebılınz " Karl Alexander Mueller (Îsviçreli fîzikçi) ve Johannes George Bednorz (F.Alman fizikçi) Nobel Ödulu'nu kazandıklanm oğrendikten sonra, neseli bir şekilde birbirlerini kutladılar. (Fotoğraf AP)