Katalog

EKİM 1987 CUMHURİYET/U Büyük 'Söylev'in okunuşunun 60. yıldönümü bugün kutlanıyor Atatürk'un Ulusal Kurtuluş Savaşı'nı anlattığı 'anıtsal' bir belge olan 'Söylev'in okunuşunun 60. yıldönümünde, o günleri yaşayan ve "Büyük Nutku" dinleme mutluluguna erişen Ord. Prof. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu ile söyleştik. Atatürk'un 100. doğum yıldönümüne armağan olarak Söylev'i günümüz Türkçesine kazandıran Velidedeoğlu, "Gençliğe Söylev'in özünü sunmayı amaçladım" diyor. GÜNDÜZ İMŞİR Autürk'ün Tiirkiye'de 1919'dan 1927 yılına kadar aşama aşama gerçekleştirüen tarihsel ve anıtsal öykü niteliğındeki büyük kurtuluşu özetlediği "Söylev"inin okunuşunun 60. yıldönümü bugün kutlanıyor. Cumhuriyet Halk Partisi'nin kuruluş evresini oluşturan ve o dönemde tek parti olarak iktidan elinde tutan "Halk FıritasT'nın ikinci kongresinde, 1520 Ekim 1927 tarihinde Atatürk'un ünlü Söylev'i (Nutuk'u) Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın ve Türk devrimi aşamalannın ilk elden tutulmuş bir güncesi niteliğinde sayılıyor. Türkiye'nin en önemli bir döneminin, belgelere dayalı siyasal tarihini oluşturan "Söylev" aynı zamanda Atatürk'un öz yaşamının da en onurlu öyküsü. Atatürk'un toplam 36 saat süren söylevini 6 gün süresince izleme mutluluguna erişmiş Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldel Vdidcdeoğlu ile o günleri söyleştik. Daha sonraki yıllarda "agdalı bir Osmanlıca" ile yazılmış Söylev'i günümüz Türkçesine geçirerek, yaygın bir kitlenin okumasını sağlayan Hıfzı Veldet Velidedeoğlu'na sorularımız ve aldığımız yanıtlar şöyle: Siz, AUtnrk'iin Söylev'ini başlıklar koyarak bııgünkii dile çevirdiniz. Kitabınızın önsözünde 6 gün süre ile başından sonuna kadar, söylevi dinlediginizi yazıyorsunuz. Bu olanagı nasıl elde etliniz? VELİDEDEOĞLUBu olanağı elde etmiş değilim. Doğrusunu söylemek gerekirse olanak benim ayağıma geldi. Şöyle ki, ben TBMM Saymanlık Müdürlüğü'nde büro şeflydim. Bu görevde bulunduğum için ve Söylev'in TBMM'nin büyük topiantı salonunda Atatürk tarafından okunması nedeni ile bu mutluluğa eriştim. Söylevin okunduğu tarihte biz memurların Meclisteki işleri çok hafiflemişti. Bunun nedeni ise birinci dönem Meclisi bitmiş, ikinci dönem Meclisi tamamlanmış, seçimler yapıimış, ama henüz üçüncü dönem Meclisi açılmamıştı. Yani, Söylev bittikten II gün sonra 1 Kasım I927'de üçüncü Meclis açılacaktı. Boşluktan yararlanarak bu Söylev'i dinleme olanağına kavuştum. Ayrıca çok meraklıydım da. Zaten Atatürk'ün, uzun sureden beri böyle anlamlı bir söylev hazırladığı söylentisi vardı. Böylece bu fırsatı kaçırmadım. Söylev nerede verildi? V E L t D E D E O C L U Söylev, Türkiye Büyük Millet Meclisi binasındaokundu... Ama ilk binada değil. Ankara Palas'ın karşısındaki ikinci yani yeni binada verildi. Meclis, oraya 1925'lerde taşınmıştı. Sözünü ettiğim bu yeni binada Meclisin genel salonunda Söylev, Atatürk tarafından okundu. Söylevin verildiği toplantının nileligini ögrenebilir miyiz? Bu bir Meclis toplanlısı mıydı? VELİDEDEOĞLUÇok iiginç bir soru sordunuz. Bu bir TBMM toplantısı degildi. Toplantı, CHP'nin daha doğrusu o zamanki adı ile Halk Fırkası'nın 2. Genel Kurul Kongresiydi. Biliyorsunuz Sıvas'ta Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Sıvas Kongresi sonucunda kurulmuştu. Eskiden Vilayeti Şar. kiye Müdafaai Hukuk Cemiyeti olan Doğu tlleri Savunma Derneği, Trakya Paşaeli Cemiyeti ve daha sonra da Anadolu'nun içindeki birçok savunma derneği, Sıvas Kongresi'nde Atatürk tarafından birleştirilmişti. Bunun sonucunda da Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti kurulmuştu. 23 Nisan 1920'de de Ankara'da TBMM toplanınca, bu Meclisin son dönemlerıne doğru, yaklaşıkikı yıl sonra Müdafaai Hukuk Grubu kurulmuştu. Yani birinci grup ile ikinci grup diye. Birinci grup Müdafai Hukuk Grubu, yani Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti'nin kuruluşunun bir devamı olup, Atatürk'ün başkanlık ettiğı bir gruptu bu. İkinci grup ise muhalefet. Atatürk, 1923 yılında Halk Fırkası'm kurdu. Ve birinci grup Halk Fırkası'm doğurdu adet a. Onun kökeni oldu. Öyle olunca özdeşleşti. Böylece Sıvas Kongresi birinci kongre sayıldı. 15 Ekim 1927 yılında ise işte Halk Fırkası'nın ikinci kongresi yapılıyordu. Söylev, bu toplantıda Atatürk ta Velîdedeoğlu: Atatürk 'Söylev'i gençliğe bıraktı rafından okundu. Ashnda Söylev'in oiteügi ve amacı nedir? Siz önemini özetler misiniz? VELİDEDEOĞLLSöylev'in niteliği Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın ve devrimlerinin öyküsüdür. Atatürk, Söylev'inin ikinci cildinin başında amacını kendisi şöyle belirtmiştir: "Bu söyleyecelderim, gerçekte berkesçe apacık biiinen, ya da kolaylıkla ögrenebilectk olan olaylarla ilgilidir. Çünkü Meclis lulanaklannda, bakanlıklano dosyalannda. basın koleksiyonlannda bu olaylann beigeleri saptanınış ve saklanraış bulunmaktadır. Bunun için ben, bütün bu olaylann genel gidisini göstermek ve saptamakla yetinecegim. Amacım, Türk devriminin Incelenmesinde taribe kolayhk sagiamaktır. Bülün bu olaylann oluşum ve gdisiminde TBMM ve hükümet baskanı, başkomutan ve cumhurbaşkanı olarak bulunmuş olmaktan daha çok, örgülümüzün (Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti ve daha sonra Cumhuriyet Halk Partisi'nin) genel başkanı olarak, bu görevi yerine getirmek için kendimi yükümlu sayanm." Efendim. Söylev acaba kaç bölüırii kapsan.aktadır? VELİDEDLOGLLSöylev, üç cilttir. Birinci cilt 1919 Mayıs'ından 23 Nisan 1920'ye kadar, yani Ankara'da ilk TBMM'nin toplanmasına kadar olan dönem. İkinci cilt TBMM'nin açılışmdan sonra, söylevin okunduğu 15 Ekim 1927'ye kadar olan olayları anlatan bölümdür. Üçüncü cilt ise ki ben bunun Uzerinde önemli duruyonım. Çünkü bütün olaylann dayandıgı bu belgelerdir. Atatürk'un 100. doğum yıldönümünde armağan olarak ben bu belgeleri ilk kez olarak bugünkü dile çevirdim. Belgeler son derece önemüdir. Çünkü söylev belgeler ile bir bütünlük kazanıyor. Aksi takdirde belgesiz okunan söylev, konuyu, bu büyük destaru yanm yamalak anlamak demektir. Efendim, Autürk'ün bu Söylev'i nasıl hazırladığı hakkında biîginiz var mı? VELtDEDEOGLUBen Meclis'te memurdum. Edindiğimiz bilgiye göre Söylev Cumhurbaşkanlığında hazırlandı. Atatürk Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın bütün dönemlerine ait belgeleri toplamış, bir düzene koydurttuktan sonra da uzerinde çok uzun süre çalışarak dikte ederek yazdırtmış. Şu anda soyievi dmieyeolcrden sizden bsşka biri yasamda var mı? Siz o tarihte kaç yaşındaydınız? VELİDEDEOĞLUBen 1904 Ağustos doğumlu olduğum için Söylev'in verildigi tarihte 23 yaşındaydım: O dönemde Ankara Palas avukatlanndan Emin ve tbrahim Kemal beyler TBMM zabıt kâtibi idiler. Sanırım onlar hayattadır. Daha önce Atatürk'un berbangi bir koausmasını dinlemiş miydiniz? V E L İ D E D E O Ğ L t Lisede 10'uncu sınıfta öğrenciydim. Atatürk Ankara'ya geldikten birkaç gün sonra bizim liseye geldi. Orada yaptığı konuşmayı bir arkadaşım ile birlikte eski yazı ile stenografi gibi not etmiştik. Atatürk bu konuşmasında bize Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın amacını anlatmıştı. Daha sonra TBMM'nin ilk memurlarından biri olarak 24 Nisan 1920 tarihinde Atatürk'ün 5 oturum süren konuşmalarını dinlemiştim. Sarurım 4. oturumdu, gizliydi. Onu da daha sonra gizli oturumlar yayımlanınca okudum. Ayrıca TBMM'nin ikinci ve üçüncü Meclisi açış konuşmalarmı da dinleme bahtiyarlığına eriştim. Bir de 1925 Kasım ayı başmda Ankara Hukuk Fakültesi'ni açtş konuşmasını birinci sımf öğrencisi olarak dinledim. Bunun önemi şudur. Atatürk hukuk devrimini o toplantıda ilan etmişti. Nitekim Türk Medeni Kanunu çok geçmeden yürürlüğe girdi. Söylev'i bugünkü Türkçeye çrvlrmekle ne amacladınız? Söylev yabancı dillere çevrildi mi? VELİDEDEOĞLUAtatürk söylevinde çok iyi Osmanlıca bildiği için genellikle o günlerin geçerli dili Osmanlıca anlatıma yer vermişti. Anlaşılması güçtü. Ben Osmanlıca kültürü ile yetisrniş bir kişi olduğum halde, benim bile anlayamadığım metinler vardı. Istedim ki bugünkü kuşaklar kendi dillen ile böyiesıne anlamlı bir söylevi rahatlıkla okuyup içindeki derin anlamı sezebilsinler. Gençliğe Söylev'in özünü sunmayı amaçladım. Bence Atatürk bu Söylev'i olaylann içinde bir motor gibi Türk milletine bırakmak için okumuştur. Özetlersek, Atatürk, bu Söylev'i Türk gençliğine bırakmıştır. Türk halkına, Türk ordusuna bırakıyorum dememiştir. Çünkü Atatürk'Un deyimiyle Türk gençliği kapsamma hepsi girer. Atatürk'ün deyimiyle ben, sen, o, hepimiz Atatürk'ün Türk gençliğiyiz. Söylev'in sonunda gençliğe hitabesini dinlerken duydugum büyük heyecam 60 yfl sonra bugün bile hâlâ içimde duyarım. Söylev, okunduğu illryıllardan itibaren İngilizce, Almanca ve Fransızcaya çevrilmiş, büyük bir ilgiyle okunmuştur. ŞLİDEDEOĞLU Atatürk'un toplam 36 saat suren söyievini 6 n sürtsinc* izleme mutluluguna ekşti, şimdi de yaygtn bir kitlei okumasını sağhyor. İBilgisayar programcılığı, bu çagın ımesleğidir' İHer sektörde, bankacılıktan I pazariamaya. gazetecılıkten I magazalar işletmedüğine kadar [hemen her meslekıe. bilgısayar I kuttanabilmeniz önkoşul sayılıyor. I lyi bir gelecek için, seçkin iş olanaklan için yada meleginızde hızla ilerlemek için bilgısayar I dünyasına girin! Bilgisayarı BEBİM'de ögrenin! Bilgisayar programcılıgı, BAS1C. COBOL RPGII programlama dillen, MSDOS/GCOS işletim sistemleri, Sistem Analiz konulannda en iyi egitimi görmek istiyorsanız, BEBİM i arayın Geleceginizi kendiniz programlayın! I Bajanya programlayın! MAINFRAME ve PC bilgisayarlarla uygulama | YENİ DÖNEM İÇİN SON KAYIT TARİHİ 31 Ekim 1987 Cumartesi PAZAR gunleri de kayıt yapılmakladır rc M E GENCIIK VISPOK BAKANllGl SÖYLEV'İN 60. YILI 19271987 ANI VE SÖYLEŞİ KllapKulubu Cumhuriyet Kitap Kulübü Kadıköy Temsilciliği Moda Sineması Kültür Merkezi KİTÂP GÜNLERİ 17 24 EKİM PANEL 23 Ekim Cuma: LAİKLİĞtN NERESlNDEYlZ Ali Sirmen/Çetin Özek/Ugur Mumcu/Abdurrahman Dilipak/Hüseyin Hatemi 24 Ekim Cumartesi: ÇAÖDAŞ İLETİŞİM ARAÇLARI VE KİTAP Atilla Dorsay/Haluk Şahin/Ahmet Oktay Unsal Oskay/Güven Turan 25 Ekim PniMT. KÜLTÜR YAŞAMIMIZ VE SANSÜR llhan Selçuk/Demirtaş Ceyhun Çetin özek Haydar Dümen H. V. VEÜDEDEOĞLU 16 ekim cuma BEBİM BİLGISAYAR EĞİTIM MERKEZİ İMZA GÜNLERİ Saat: 15.0016.00 Herkese açıktır. NCXTi Aynı gün 16.0018.00 arasında ve aynı yerde Velidedeoğlu, SÖYLEV ve BELGELER'in sonbasılanm imzalayaeaktv. Ytr: Gazetecüer CemiyetiCAĞALOĞLU Yarın İstasyon Cad. 7/1 Bakırköy Tel. |561 24 44 561 01 58 571 11 51 Kadıkoy Şubesi: Batıariye Cad. Serasker Sok. No: 106/3 Altıyol Tel: 347 32 44 347 32 45 17 Ekim: tlhan Selçuk 18 Ekim: Rıfat Ilgaz/Cer.giz Çandar 19 Ekim: Kerim Korcan/Mehmet Kemal 20 Ekim: Oktay Akbal/Arif Damar 21 Ekim: Muzaffer Buyrokçu/Tarık Dursun K 22 Ekim: Ali Sirmen/Hikmet Çetinkaya 23 Ekim: Hıfzı Veldet Velidedeoğlu/Erbil Tuşalp 24 Ekim: Uğur Mumcu/Erdal Atabek/Hasan Uysal Moda Sineması Kültür Merkezi: Bahariye Cad. Kadıköy Paneller: 23 Ekim Cuma Saat 18.30 / 24/25 Ekim Clesi/Püzar 11.30 Imza günleri: I5.OOI8.OO Panel girif ücrev 400 TL. C.K.K. üyeleri ücrttsiz Tel: 337 01 28 turke turizm pondo tOUfS • 28 Ekim1 Kasm Ürgüp, Göreme, Ihlara Vadisi, /Wanos, Peri Bacaları. 85.000 TL. (yarım pans.) 18 Ekim P u ı t 24 Eıum Cumanesı SARAYLAfl ve KASRLAR Ywıw»li .... 22.000.16 E.'fr Paiar S4 E«ım Cumanesı Bu fırsatı kaçırmaym Olivetti PC (20 MbJ 369.000 TL taksitle • Süratli servis • Yerinizde eğitim • Süper bilgisayar Kampanyamız 20 gün içindir. ' Bu siire içinde cari hesap, stok. senet programları.KDV. fiyata dahildir. UIUOAÖJV mjngrt... 15.000 25 Ekim Pa2a> ÇELİK GÜLERSOY TURU T«n«fcli....20.000.26 Enır Si2nİZNİK GOLÜ/Y«MkH..12OOO . 28 Ekım1 Kasım (Y.P) TURBAN ÜRGÜP OTELİ..80.0O0.AVANOS SOFA MOTEL... 60.000. KAPADOKYA 13 18 141 78 72 141 semıne KAPADOKYA TOURISM & TRAVEL ^ BtLSAK GÖRSEL SANATLAR ATÖLYELERİ 1920 Ekim PazartesiSalı 2425 Ekim CumartesiPazar semınerten. kısıtlı sayıda katılımcı ıçin duzenlenmıştır. Semmerler. S E S Semıner Saionunda saat 140018.00 arasında gerçekleştirılecektir. Selimehatun Camii Sok. 13/6 FINDIKLI Tel.: 145 19 80 Ingiltere'de Ingilizceyi ucuz öğrenme imkânını şirketimiz sağlar. Derin Limited 158 53 42 dBASE III KOHYAHZ. MEVLAHATÜRÜ YENİ DÖNEM RESİM KURSLARI... * MEHMET GÜLERYÜZ ile resim çalışmalan Perşembe ve Qıma günleri. • ORHAN TAYLAN üe resim çalışmalan Saü ve Çarşamba günleri. • Cumartesi günleri "nii" çalışmalan Her türlü bilgi ve kayıt için iai2/1€.12 (3 gece/4 gun) 70.000 TL. (yarım pans.) EGE İNCİLERİ 28 Ekim1 Kasım Izmir, Denizli, Pamukkale, Efes, Selçuk, Bergama. 90.000 TL. (yarım pans.) KOHYAHZ. MEVLANA ŞEBİ ARUZ TARENLERİ 17.12/20.12 (3 gecett gun) 87500 TL (yanm pans.) 1H<NOD«1A Voyvoda Cad. Yanıkkapı sok. Türkeli Han K.4 KaraköyIST Tel: 150 87 47 • 150 51 69 • 153 29 77 BliLTÂK «HİM/SANAT/KOirUR HİMTiai A4 Rumeli Cad. Şafak Sk. Mumtaz Han No: 36 Kat 4 NişantaşılsJanbul Tel: 130 52 59 148 06 06 Bankacılık mesleğinde parlak bir gelecek için pondo tOUfS PALM BEACH DOME SALAMİS BAY CELEBRITY MARE MONTE DENİZ KIZI DORANA ANADOL " ^ (DİLERSENİZ TAKSİTLE ÇOCUKLAR 147.950: 133.950: 147.950: 119.950: 119.950: 125.950: 105.950: 95.950: BUYUKLER 174.950r 210.950r 174.950: 199.950: 175.950: 165.950: 165.950: 129.950: KIBRIS .., TURLARI ) Gençlere,\cipı Kredi'den yeni bir ftrsat: Yapı Kredi. bankacılık mesleğinde yetıştirmek üzere. İstanbul şubelerine sınavla meslek memurlan alacaktır. Adayların, • Ekonomı. işletme, muhasebe gibi bankacılıkla iigili alanlarda öğretim yapan fakülte. yüksekokul veya meslek yüksekokulu mezunu. 28 yaşından gün almamış, • . İNGİLİZ LİSAN ÛKULLARI DANIŞMA MERKEZİ SUNAR (ur§em YÜKSEK ÖĞRENÎM KREDt VE YURTLAR KURUMU GENEL MÜDÜRLÜCÜNDEN BİNA SATIN ALINACAKTIR 1 İstanbul ll Merkezinde öğrenci Yurdu olarak kullanılrnak üzere bina satın aünacakür. 2 SATIN ALINACAK BİNANIN: a) Yüksek öğrenim Kunımlanna yakın mesafede veya kolay ulaşım imkânına sahip bulunması, b) Her öğrenci için 4 m1 alan üzerinden en az 1000 oğrenci banndıracak kapasitede ve toplam 4000 m1 yatak alanına sahip bulunması , c) Lokanta, kantin ve mutfak olarak değerlendirilecek en az 6000 m1 ayn bir alarun bulunması, d) Aynca 500 m1'lik okuma salonu olarak kullanılacak mahallerin bulunması, e) tdari bölüm ve depo için her biri 20 m"lik 6 oda veya 120 m"lik ayn bir bölümün bulunması, 0 10 öğrenci için 1 lavabo, 15 öğrenci için 1 WC, 25 öğrenci için 1 duş hesabıyla yeterii sayıda mahaüerin bulunması veya ladilatla yapılmaya müsait yerlerin ve tesisaun bulunması, g) Binanın iskan izninin alınmış ve tapuda cins tashihinin yapılmış olması gerekmektedir. Belirtilen bu nitelikleri taşıyan veya bu nitdiklere en yakın özelliklere sahip binası bulunanlann ilan tarihini takibeden 30 gün içerisinde "Kıbns Cad. No: 4 KurtuluşANKARA" adresindeki Genel MUdürlüğümüze binaya ait mimari projeyi de eklcyerek dilekçe ile müracaatlan ilan olunur. Basın: 30036 SATRANÇ sevenler ve satranç öğrenmek isteyenlere pratik olarak satranç dersleri verilecektir. Tel: 165 71 25 B.L. kimligimi kaybettim. Geçersizdir. METE TOLA Y Acıbadem Koşuyolu'nda kiralık daire 531 69 63 TOURISM & TRAVEL ENGLISH IN CHESTER • Genel İngilizce • Mesleki İngilizce • Yaz Kursları ENGLISH IN CHESTER okulunun Sahibi ve Yöneticisi Mr. RICHARD DAY • • Tercihan, İngilizce biien, • Askerlik görevinı yapmış (erkek adaylar için) olmaları gerekir. Bankacılık mesleğine Yapı Kredi'de başlamak ve kendine iyi bir gelecek kurmak ısteyen adayların, kendi el yazılarıyla yazdıkları ayrıntılı özgeçmişlerini 1 adet fotoğrafla birlıkte en geç 30 Ekim 1987 tanhine kadar. YAPI ve KREDİ BANKASI A.Ş. PERSONEL BÖLÜM BAŞKANUĞI P.K 250 BEYOĞLU/İSTANBULadresınegöndermelerı rica olunur. FİYATLARA: Uçakla gidişdönüş. Havaalanı/Otel/Havaalanı transferleri. Tesislerde 7 gece, 8 gün yarım pansiyon konaklama ve PANDA TOURS servisi dahildir. Havaalam verglleri fiyatlara dahil değildir. Adres Rumeli Cad Şafak Sk Mümtaz Han No: 36 Kat: 4 NİŞANTAŞI Tel 148 06 06 130 52 59 aşağıdaki gün ve saatlerde merkezimizde kurslara ilişkin sorularınızı cevaplayacaktır. 16 Ekim Cuma 10.0012.30/14.0017.00 17 Ekım Cumartesi 9.3012.30 Cumhuriyet Cad. 173/1 Elmadağ, 80230 İstanbul Hilton Oteli karşısı Tel: (1) 148 39 77148 79 43132 96 84 Tlx: 27498 TUSM TR Fax: (1) 132 97 29 ^ C YAPI KREDİ