Katalog

CUMHURÎYET/10 HABERLERİN DEVAMI 5 ARALIK 1985 OLAYLAR1N 3 SHFli milletvekili olay yerine ve sayın emniyet mudualınAKDENDAKI (Baştarafı 1. Sayfada)Cumhurı yın validevlet gorevi vapmakla ci ve Ozcan Altun gozaltınabınalarını Şebınkarahısar rumuz dılar llçedekı ToprakSu GERÇEK (Baştarafı 1. Sayfada) Aym gunlerde, aynı sahnelerde, aynı seyırcıler karşısında çıkardığt bu ıkılı rol nedemyle, Şukru Elekdağ'ı avuçları patlayıncaya değın alkışlamak ısteğını duyanlar olacaktır, ama, bunlann sayısının fazla olacağmı sanmıyoruz. Kuşkusuz bu oyundakı rollerın dağıtımım duzenlemek Sayın Elekdağ'ın elınde değıldı Senaryo A nkara 'da ust yönetıcıler kesımtnde saptanmıştır Rol dağıtımım başta Turgut Özal olmak uzere ASAP'm ust yonelımı yapıyor Şukru Elekdağ, devlet memuru kımlığı ıle venlen gorevlen yerine getırmek zorundadır Böyle tanhsel gunlerde ve buyuk olaylarda dırenebılmek ancak sayısı az devlet görevlılerıne ozgudur kı, böyle bır davramşı Washıngton Buyukelçımızden beklemek kendısıne karşı haksızlık olur. Ne var kı, özal hukumetımn dış tıcaret dışında, devlet ışlenyle kaygılanmak gıbı bır derdı olmadığını göruyoruz. ABD'nm Temsılaler Meclısı'nde Turkıye'ye duşmanhğı belgeleyen bır tasarının gönışulmesı, Özal yönetımını neden ılgılendırsın9 Konuya ışadamı gıbı yaklaşmalı ve gözetılen holdınglerın büançolanna bakarak devlet.n ışlerı lyıve mı kötuye mı gıdıyor, sorusunu yanıtlamalı ABD'de, Temsılcıler Meclısı Ermenı Tasansını göruşedursun, bız ABD'lı ışadamlarına Turkıye'de kolavlıklar, guvenceler sağlamalıyız. Bu Amerıkalı ışadamlan arasında Anadolu'da bağımsız Ermenıstan gırışımlerıne yardımcı olanlar çıkabılır mı9 Varsın çıksın' Iş ıştır ve ışbıtırıcüık her şeyın ustundedır Öyle mıdır dersınız ? yet Savcılığı'na 45 gun geç bıldırdığı belırtddı Daha sonra 30 Kasım 1985'te duzenlenen ıkıncı operas>onda ıçlerınde SHP Ilçe Başkanı Polat Sabuncu'nun da bulundueu 13 kışının gozaltına alınması olayı ve ışkence yapılması savlarını ıncelemek uzere oncekı gun Gıresun'a gelen SHP'mn uç mılletvekılılın sadece Gıresun Valısı Behçet Guler ıle goıuşerek bır basın toplantısı duzenledıkten sonra ışkence savlannın yoğunlaştığı ve SHP ılçe başkanının gozaltına alındığı Şebmkarahısar'a uğramadan Ankara'va donmelerı tepkıyle karşılandı Bu arada ANAP Gıresun II Sekreterı Abdullah Yılmaz, bır basın toplantısı duzenle>erek, "Sayın emni>et mudurumuz ve sayın valimiz, bundan sonra daha hassasiyetle davranacaklarını soylemiştir. İnanıvoruz ki, saAnç tlpi r«* römye ucn»r dır. Zaten hassas davranmaktadırlar. hıç kimseye taviz verme durumunda degıllerdir" dedı Gıresun Emniyet Muduru Hasan Huseyin Balak ıse, bır verel gazeteye verdığı demeçte, "Burada ışkence yapıldıgını, gazete >edirildiginı soyluyorlar. Bız burada onlara gazete yedirmedik, uşumesinler diye çay ikram ettik. Vemeklerini verdik" dıve konuş tu VALİLİĞİN GECİKMESİ 27 Evlul 1985 gunu Gıresun'un Şebınkarahısar ılçesınde duzenienen bır operas>on sonucu, Gıresun Emniyet Mudurluğu'n den gelen 8 kışılık polıs ekıbı, Sumerbank Muduru Omer Vatan, Beledı>e Su ve Otobus Işletme Muduru Ihsan Ulutekin, öğretmenlerden Ruhi Tan, Şerif Keleş, Unal Tombuloglu, Mehmet Emın Seven, Yaşar MenzilS 12 1985 te 18 00uygulanscak 20 JOtntı tartfe 24 9 1« 300 Boğazıçı Koprusu'nde tum zamlar ve tanhlen ÇHt yond» ucn 31 Î0 73 139 77 7» »0 191 «1 16 S 81 84 84 Otomoöü IbMM P*H> canaz* n t e ımt>utont 10 2 15 20 5 20 «00 40 60 20 60 2000 00 200 100C 100 50 100 4000 20C 300 2000 200 100 200 9000 40C 200 40C 20000 400 10000 10 0OC 60Ö 200 500 30 000 500 15 000 5 000 400 600 40000 600 n)fcMt>0MM; j 400 Kuçv* otobut 25 SO 150 30 50 20C 4000 4O0C MlMMM 3 7 aksA er*r'x* 70 300 aof» 3000 MaMM JCa/njUfl 3e 70 SO 200 100 30C 100 6C0 IX M ioo 2000 400 3000 Köprüye zam geldî (Baftarafı I. Sayfada) muştenlen kabul etmedıklerını kaydeden taksı şoforlerı "Şimdi bir de zam geldi. Artık elimizden geldığı kadar karşıya geçmemeye çalışacağız" dedıler Taksı şoforlerı, lastık \e petrole ek olarak köpru zammının da gelmesıyle taksımetre tarıfesının yenıden duzenlenmesının zorunlu duruma geldığını. ancak zam geldığı takdirde de muşterı kavbettıklerını bıldırdıler İstanbul'la Anadolu arasında naklrvecılık \apan kamyon şoforlerı, köpru zammı nedemyle araba vapurlarına ılgının artacağını belırterek, "Araba vapurtan bizi mazot masrafından kurtarıyor. Ancak ku\rukta çok zaman kavbediyonız. Araba vapuru sayısının arttırılması gerekır" goruşunu savundular Demirel: Ermeni tasarısının geçmesi bizî fevkalade incitir Otomobıl, kuçuk otobus ve mınıbuslerın geçış ucretlerıne yuzde 20 oranında zam yapılırken, sekız akslı treylerın (çekıcı dahıl) surıiculerı köpru geçışlerınde 40 bın lıra odeyecekler Be* • • ledıye otobuslerınjn geçış ucretı de 100 lıradan 400 lıraya çıkanldı Köpru ucretlen 1820 30 saatlerı arasında yuzde 100 zamlı olarak uvgulanacak Boğazıçı Koprusu'ne vapılan zamdan sonra, taksı \e kamyon şoforlerının buyuk ço|unluğu Boğaz'ı geçmek ıçın araba va purlarmı tercıh edeceklerını soyledıler a a 'nın haberıne göre, koprudekı trafık sıkışıklığı >uzunden Boğaz'ı geçmek ısteyen Haber Merkezi ABD Temsılcıler Meclısı tçtuzuk Komısyonu'nda, "İnsanın tnsana Zulum Gunu" tasansının kabul edılmesıne Suleyman Demirel ve 9 Eylul Unıversıtesı Rektöru Prof Oraer Yiğitbaşı sert tepkı gösterdıler. Demirel açıklamasında, "ABD Kongresi'nde bu caniyane hareketleri tasvip ve teşvık anlamına gelecek her lurlu tutum Turk duşmanhğı anlamına alınacaktır" dedı Turkıye dışındakı çeşıtlı Ermenı teror kuruluşlarının yıllardır Turkıye duşmanlığını her sahada surdurduğunü, masum Turk vatandaşlannı ve çok sayıda Turk dev letı görevhsını şehıt ettıklerını hatırlatan Suleyman Demirel ABD Kongresı'nden boyle bır karann çıkması haiınde TurkABD ılışkılerınde onarılmaz yaralann açılacağjnı savundu Demirel şoyle devam ettr "ABD Kongresi'nde bu caniyane hareketlerı tasvıp ve teşviki manasına gelecek her turiu tutum Turk duşmanhğı anlamına alınacaktır. Bu, Turkıye aleyhınde ittıfak anlamına gelir. Turkıye alevbındekı bu ıttifakı hıçbir vicdan Turk\BD munasebetlerinin dostluk anla>ışıyla bagdaştıramaz. Boyle bır karann ABD Kongre'sinden geçrnesi bizi fevkalade incitir. Bu, raılletimizin gurunı ve prestijıyle oynamaktır. A>nı zamanda buyuk haksızlık olur. Lmarım ki bo>le bir durumla karşı karşıya kalınmaz." Dokuz Eylul Unıversıtesı Rektoru Prof Omer Yığıtbaşı da ABD Temsılcıler Meclısı Başkanı Tnomas ONeill ve ABD Dı şışlen Bakanı George Shultz'a telgraf çekerek tasarının Temsılcıler Meclısı'ne ındınlmesını Turk vatanının butunluğu ve devletın bağımsızlığı uzerınde uzun yıllardan ben oynanan oyunlann bır parçası olarak gorduklerını bıldırdı TBMM'nın, ABD Temsılcıler Meclısı Genel Kurulu'na ındırılen Ermenı karar tasarısındakı ıddıalara gosterdığı tepkı ABD Temsılcıler Meclısı Başkanı Thomas O'Neill'e yazılı olarak gonderıldı TBMM Başkanı Necmettin Karaduman'ın basın damşmanı Selman Erdogdu'nun açıklamasma gore Medıstekı uç sıyası partının grup başkan vekıllerı ile ıkı bağımsız uvenın ımzasını taşıyan ortak onerge Karaduman'ın mektubu ıle bırlıkte gondenldı Açıklamava gore Karaduman'ın mektubunda, duruma ABD Temsılcıler Meclısı uvelerı nın dıkkatlen çekılmesı ıstendı ve, "Aksi takdirde iki millet arasındaki sağlam dostluk ilişkilerinın tahmin ve tasavvur edilmeyecek derecede zarara maruz kalacagı" belırtıldı MÇP Genel Başkanı Ali Koç da tasarının genel kurula ınmesmı protesto ederken, "ABD'nin dostiuğa ve NATO leşkilatlanma nıhuna aykırı bu tutumunu uzuntu ile kınıvoruz" dedı ANKARA'dan YALÇIN DOĞAN (Baştarafı 1. Sayfada) salonda oncekı gun "Turkiye'deki Amerikan yatınmlarına buyuk guvence" verılırken hemen hemen aynı saatlerde ve Beyaz Saray'dan bırkaç kılometre otede Temsılcıler Meclısı Tuzuk Komısyonu "24Nisan'ın Ermeni soykınm gunu olarak ılan edilmesine'" ılışkın tasarıyı genel kurula mdırmeyı kabul edıyordu Yanı, Turkıye Amerikan yatırımlarım guvenceye alırken, Amenka Temsılcıler Meclısı Tuzuk Komısyonu Turkıye'nın avlardır büyuk bır tıtızlıkle uzerınde durduğu, her duzeyde defalarca uyardığt bırkonuda \e boyle bır tasarının "ilişkilerı zedeleyeceği" sozlenne hıç kulak asmadan uluslararası aianda Turkıye'yı bır kez daha guç durumda bırakıvordu. Hem de aynı gunde, aym saatlerde. Bu, Turkıve'nın ızlemekte olduğu dış pohııkada sanırız son yıllann en buyuk fiyaskosudur, en çarpıcı çehşkılerınden bırısıdır Nıtekım, oncekı gun konu Dışıslen Bakanlığı Sozcusu Yahm Eralp'e olağan basın toplan tısmda sorulduğunda, Eralp once ne yanıt vereceğını bılemedığı ıçın konuyu değısttrmek gere ğını duydu. Israr karşısında susmayı yeğledı Sonra "Yorum yok"dedı veardmdan da "Yatınm anlasmasının tarihi onceden belirlenmişti. Sadece bir rastlantıdır" demekle vetındı Ermenılere 24 Nısan't soykınm gunu ılan etmeye hazırlanan Amenka ıle Ikıncı Dunya Savaşı'ndan bu yana bovlesme bır "antlaşmaya" ımza atmanın sorumluluğu elbette Dışışlerı Bakanlığı sozcusune aıt olamaz Ancak, olay Turkıye'nın ızledığı dış polıtıkada geldığı noktavı, Amenka 'ya nasıl ve her koşulda eskı deyımıyle "kayıtsız şartsız bağunlıhğın" en onernlı orneklennden bırını oluşturuyor îmzalanan anlaşma, Amerikan ışadamlannın sankı Turk ışadamı ımışgıbı Turkıye'de \apacakları yatınmlarda eşıt kolaylıkları sağlıyor Anlaşmadakı deyımıyle "Daha az eherişlı olmamak koşuluyla " avnı oncelıklerı, teşvıklerı getınvor On vıl sureyle geçerlı olan bu anlaşma ya gore bır Amerıkalı ışadamı Turkıye'de yaptığı yatırımdan sonra kârını \a da bır başka ıransferını ıkı ay ıçmde vurı dışına aktarabılecek Do\ ız darboğazma venıden gırılmesı halınde ıkı avlık sure uç vıla uzatılabılecek Bır başka ılgınç maddeve gore "Llkede savaş, avaklanma ve iç karışıklıklar, benzerı olaylar yuzunden zarara uğranması halinde o ulke tarafmdan boyle bır durumda kendı veya uçuncu bır ulke latandaslarına ve) a şirketlerme uvgulanacak muameleden daha az elvenşlı şartlarda olmamak kaydıyla hangisı daha elverışlı ıse bu muameleye tabı tutulacaktır," Ozelhkie ou maddeyle bırlık te Turkıye, Amerikan yatırımlarına Turkıye'de akla gelebılecek her turlu koiavlığı sağlamış oluyor Gerçı anlaşma "iki taraflı" /;leyecek Yanı herhangı bır Turk ışadamının A merıka 'da yapacağı yatırımlar ıçın de Amerikan yonelımı Turklere aynı guvencelerı sağlıyor Ama sadece "kâğıt ustunde", çunku Turkıye'den gıdıp dekım hangı aianda Amerıka'dayaıırım yapacak7 Ikı ulke arasmdakı teknolojık fark ortadayken hangı Turk ftrması gıdecek de Amerıka'dayatırım vapacak9 Dolayısnla kâğıt ustunde Turk ve Amerikan ışadamlarına ortaklaşa sağlanan eşıt kolaylıkların pratıkte sadece Amerikan yatırımlan ıçın ışleveceğı çok açtk Amenka benzer anlaşmayı kısa sure once Turkıye'den başka Fas, \fısır, Panama, Senegal, Haıtı ve Zaıre ıle ımzaladı Turkıye ıle ımzaladığı anlaşma vla bırlıkte bu ulkelerle yaptığı anlaşmalar da onavlanmak uzere onumuzdekı gunlerde topluca Amerikan Senatosu'na gondenlecek Turkıye açısından ıse ben zer durum başka ulkelerle de gundeme gelebılır Ozal hukumetımn ılgınç bır yontemı ortaya çıkmaya başladı 6224 saytlı Yabancı Sermaye Yasasıyoluyla ulke\e vabancı serma\e çekmek verme şımdı yenı bır moda gelışıvor Ikılı anlaşmalarla vabancı sermave vannmlarına "anayasalguvence" geıırnor Şu neden!e anavasal guvence "Ikili anlaşma" olması nedemyle "ikılı anlaşmalann " A navasa guvence sı altında bulunması nedemyle vabancıların Turkıve'de yapacakları vatırımları boylcsıne onemlı bır garantıve bağlamak Bunun altında yalan da ıkı vıl dır bu kadar propagandası vuru tulmesıne rağmen Turkıve've vıne de ıstemldığı otçude \e alan larda yabancı sermay e gelmey ışı Amenka ıle vapılan anlaşma "bır ttp" oluşturu\or Sağladığı mız bıtgılere gore, benzer anlaşma ıçın Turkıve onumuzdekı gunlerde Japonva, Belçıka, Isııçre, Kanada, Ingıltere ve Kuveyı ıle ınasaya oturacak Ozal hukumetımn "yabancı sermaye" polıtıkası bu olabılır ülkede yabancı sermave çekmek ıçın bo\ie vontemler gelıştırebılır Ama Ermenı sovkınnıının Amerikan Temsılcıler Meclısı Tuzuk Komısyonu tarafmdan "tescıl edıldiğı" bır gunde Ame rıkan vonetımıne boyle bır odun \erebılthek. bundan sonra "Amenka bize ne derse, bıze ne yaparsa bız yıne de onun isteklerînı yerine getırıriz" anlammt taşnor Bundan sonra Amenka ıle ıkı aydır tartışılmakıa olan "Savunma Işbırlığı Anlaşmast'nda" A/t kara ne so\lerse soylesın Amerı kan yonetımı dıkkaıe mı alır sa nıyorsunuzSeden alsın kı9\'asıt olsa ısıed'iım 'aptırmıvormu 9 sında sanıklara ışkence yapıldığının doktor raporuyla belırlenmesı, Cumhurıvet Sa\cılığı'nın bılgısı dışında 32 saat gozaltında tutulmaları nedemyle Şebınkarahısar Cumhunyet Savcılığı, Gıresun Emniyet Mudurluğu'n den gelen polısler hakkında soruşturma açmış, bu amaçla 27 Evlul 1985'tekı ışkence olavının ardından Gıresun Valılığı'nden operasyona katılan polıslenn ısımlerını ıstemıştı Şebınkarahısar Cumhurıyet Savcıhğı'nın bu ıstemıne karşın, Gıresun VahlığYnın ışkence >aptıklan doktor raporlanvla saptanan polıslenn ısımlerını Cumhurıyet Savcılığı'na gondermedığı, ancak yapılan ıkıncı ıstem sonucu ışkence olayından 45 gun sonra bu polıslenn adlannı bıldırdığı one suruldu Gıresun Vahhğının, 27 Eylul 1985'te meydana gelen "Şebınkarahisar işkence olaylarT'nın ardından, Gıresun Emniyet Mudurluğu'nce göre\ lendınlen \e haklannda soruşturma açılan polıslenn adlannı ancak 15 Kasım 1985 gunu Şebınkarahısar Cumhunyet Savcılığı'na ılettığı belırtıldı "tŞKENCE HASSAStYETt" Valılığın bu gecıkmesının ardından 30 Kasım 1985'te ıçlennde SHP tlçe Başkanı Polat Sabuncu'nun da bulunduğu 13 kışı gozaltına alınarak Gıresun Emnıyet Mudurluğu'ne getınlmış, 115 gun arasında gözaltında kalan Şebınkarahısarlılar kendılenne ışkence yapıldığı savında bulunmuşlardı SHP ıl yönetımi tarafından "yerinde inceleme yapmak" uzere Gıresun'a gefmesı istenen SHP mılletvekıllen ıse, ılçe başkanının gozaltına alındığı 30 kasım cuma gunu Gıresun'a çağırılmalarına karşın, 3 gunluk bır gecıkmeyle 2 aralık pazartesı gunu Gıresun'a gelebıldıler Ilçe Başkanı Polat Sabuncu ıle gozaltına alınan 12 kışı serbest bırakıldıktan ıkı gun sonra Gıresun'a gelen SHP rrulletvekıllennden Ruşen Işın (Sı\as), Salim Eren (Konya) ve Cevdet Karslfnın (Gıresun) Valı Behçet Guler ıle goruştukten sonra ışkence olavının gerçekleştığı Şebınkarahısar'a uğramadan Ankara'va gerı donmelerı, tepkılere yol açtı Raporlarla saptanan 27 eyluldekı ışkence olavından sonra mılletvekıllen ve gazetecıler ıle yaptığı goruşmelerde "Ben polisierimı ezdırtmem" dıyen \e ışkence savlarını "Ufak tefek ıncinmeler olmuştur" dıye değerlendıren Gıresun Valısı Behçet Guler'ı zıyaret eden SHP mılletvekıllen, daha sonra düzenledıklerı basm toplantısında "Vali ve emniyet mudurunun, yapılacak soruşturmalarda daha hassas davranacaklannı ıfade ettıklenni" soyledıler Emruvet Mudurluğu'nde kaldıklan sure ıçerısınde kendılenne daha oncekı ışkence savlannın ver aldığı gazetelerın yedırılmeye kalkışıldığını açıklayan SHP Ilçe Başkanı Polat Sabuncu ve Mehmet Yeles"ın serbest bırakılmalarından uç gun sonra "jerınde inceleme yapmak uzere" Gıresun'a gelen SHP Sıvas mılletvekılı Ruşen Işın'ın duzenledığı basın toplantısında sorulan bır soruya, "O arkadaşlarla goruşme fırsatınt olmadı. Doğruluk derecesinı bümıyonım" dıve açıklama yapması da tepkılerın yoğunlaşmasına vol açtı. BEKLEYİŞ Gıresun'a gelen mılletvekıllerınden Ruşen Işın'ın sozculuk yaptığı ve Gıresun mılletvekılı olduğu halde Cevdet Karsh'nın pek konuşmadığı basın toplantısının ardından, Şebınkarahısar'da ışkence gorenlenn yakınları sorunlarını ılçelenne gelecek olan mılletvekıllenne aktarmak ıçın hazırlıklar yaparken, SHP ılçe vonefımı de ışkence görenlerın aılelerırun sığabıleceğı buyuklukte bır salon bulabılmek ıçın gereklı gırışımlere başladı Olayları yerinde ıncelemek uzere ılçeye gelen ve donuşte yoğun tıpı nedemyle 4,5 saat mahsur kalan SHP II Başkanı Eyup Durmuş, II Yönetım Kurulu uyesı Burhan Yılmaz ve Merkez II çe Başkanı Mustafa Çakır, 13 saatlık bır yolculuktan sonra Gıresun'a donebıldıler "Olaylan yerinde incelenıek uzere" gelen mılletvekıllen ıse, daha once soz venlmesıne karşın Şebınkarahısar ılçesıne uğramadan Ankara'va donunce ılçede bekley enlerın umudu boşa çıktı. Şebınkarahısarlı SHP'lıler, mılletvekıllennın tavnnı, "tabutlarımızı almaya mı gelecekler" bıçımınde değerlendırdıler Şebınkarahısar donuşu Canık Dağları'nda 4,5 saat mahsur kalan ıl başkanı Eyup Durmuş da, "Milletvekillerinin gelmeleri gecikınce, kişisel sorumlulugunu ustlenerek gozaltına alınan ilçe başkanına ve diger kişılere geçmış olsun demek ve moral vermek ıçin Şebınkarahisar'a gıttik. Bizim mahsur kalmamız nedeniyle basın (oplantısına yetışemedıgımız sayın milletvekillerinin, Şebınkarahısar'a uğramadan \nkara'yadonmelerıne bir anlam vereraedik" dedı Kolejlılere Ingılızce, Akşamları 140 55 30 Nufub kâgıdımı ve okul kımlık kariımi ka>bet!ım Hukumsuzdur ITU Rektorluğu, Maslak, Istanbul ARtF KOCAM4 V | Amerikan sermayesi Türk sinemasında MMunyaca unlu Cannon Fılms, Turkıve'de şube açıyor "Cannon Int. Turkey " adıyla kurulan şırkete, Cannon 'cular yuzde 60, Turk ortaklan ıse yuzde 40 hısseyle katuı\or ATtLLA DORSAY Amerıka'nın dunyaca unlu sınemacılık şırketı Cannon Films, Turkıye'de şube açıyor "Cannon Int. Turkey" adıyla kurulan şırkete, Cannon'cular yuzde 60 hısseyle, Turkıye'den Sedat Akdemır. Yalçın Seigur ve Uğur Terzioğlu adlı sınemacılar ıse yuzde 40 hısseyle katılıyorlar "Cannon Int. Turkey", özellıkle ıkı aianda, ortakyapım ve dağıtım alanlarında etkınlıkte bulunacak Anlaşmada, Cannon Films'ın, Turkıye'de her yıl 34 filmı ortakyapım olarak ve kımı Turk oyuncu, yonetmen ve emekçılennı kullanarak çekmesı söz konusu edılıyor Cannon Films. Israıllı ıkı sınemacı, Menahem Golan ve Yoram Globus tarafından kurulmuş ve 1970'lerde Jsraıl kokenlı "Ergenlik ÇağıThe Lemon Popsicle" dızısı vb fılmlerle tıcarı başarılar kazandıktan sonra, 80'lerle bırlıkte etkınlığmı ABD dışındakı ulkelere de yaymaya başlamıştı Cannon Films, bugun ABD dışında Fransa, Italya, Almanya, Ingıltere gıbı ulkelerde de temsılcı şırketlerını kurmuş bulunuyor Cannon Films, yme bu ulkelerde bellı sayıda sınema salonunu elıne geçırerek kendı fılmlennm dağıtımını da sağLyor Turkıye'de de, bellı sayıda salonun Cannon'culann elıne geçmesi beklenıyor Şırketın Turkıye'dekı temsılcısı, UFM filmcıhğın de sahıbı Sedat Akdemir, anlaşmanın Cannon'un avukatlanmn gelmesıyle bugunlerde ımzalanacağını söyledı Cannon'un Turkıye'ye yaklaşık 1 rmlvon dolarhk bır sermayeyle gelmesı beklenıyor Dunya/Fıtaş Sınemalannı ışleten AFM'nın de Genel Muduru olan Akdemir, Turkıve'de yılda 34 filmı Turk oyuncu, yonetmen, sanatçı ve emekçılerle ortakyapım olarak çekmeyı planladıklannı, ayrıca Cannon Films lıstelerınden her yıl 30 kadar filmı getırmeyı duşunduklerını söyledı Bu filmler ıçın Turkıye çapında bır sınema salonu şebekesını satın almak, kıralamak veya ışletmeye ortak etmek suretıyle kullanacaklannı soyleyen Akdemir, seçılecek salonların Avrupa/Amenka standartlarına göre "ıslah edilmesi"nın de kaçınılmaz olacağını behrttı Genelde ucuz ışfihnlerıyleışe başlayan Cannon'cular, şu anda en onemlı vönetmenlerle sanat filmlen de yapıyorlar Robert Altman, Liliana Cavani, JeanLuc Godard, Franco Zeffirelli, A. Mikhael Konçalovski, Lına NVertmuller gıbı yönetmenlerın yanı sıra, Emir Kusturica'nın son Cannes şenl.Jı bırıncısı "Babam tş Yolculugunda"nın dunya dağıtımcılığını da ustlenen Cannon, ayna Erden Kıral'ın şu anda Venedık'te çekımlerını bıtırmek uzere olduğu "Venedik'te FırtınaSlorm in Venice" fîlmının de yapımcısı Cannon Films'ın Turkıye'de şırket kurması, vabancı sermayenın sınema alanında ılk kez Turkıye'ye gelmesını sımgeledığı gıbı, ABD şırketlerının fılmlennı Turkıye'de "pursantaj"la, yanı peşın bır fiyata satarak değıl, kâra ortak olarak oynatması uygulamasının da ılk orneğı olacak. Şımdıye dek yasalar elvermedığı ıçın ABD'nin dev şırketlerı, Avrupa ulkelerınde olduğu gıbı kendı dağıtımlannı vapamıyorlardı Yabancı sermaye yasasındakı değışıklıkle bunun artık mumkun olması, yabancı fılmlerın çabucak Turkıye'ye gelmesını, değerlı fılmlerın de fazla rısk göze almadan getırılmesını, ayrıca sınema salonlarının duzelmesını sağlayabılır Tum bu gelışmelerın Turk sınemasına ve sınemacılığına gerçekten yarar getırıp getırmeyeceğını ıse ancak zaman gösterecek UGUR MUMCU (Baştarafı I. Sayfada) GOZLEM tısma yapılmaz Karsı goruşler hemen "vatan ıhanetı" ıle suclanır Turkıye'nın guclu bır savunma sanayııne kavuşması hepımızın ortak ozlemıdır Ulusal nıtelıkte ve boyutta savunma sanayıı kurulamazsa, ulke savunması şu ya da bu devlete bağımlı olur 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı'ndan sonra ABD'nin Turkıye uzerıne koyduğu "sılah ambargosu"nur\ acılannı hâlâ çekıyoruz NATO antlaşmasına aykırı olarak getırılen bu ambargo Turkıye'yı ağır malı yukumlulukler ıçıne süruklemıştı Bu ambargoyu "ortak savunma" ve "kollektrf guvenlık" açılanndan savunmaya olanak yoktu Ama olan budur Yarın ya da öburgun bır baska bunalımda yıne benzer baskılarla karşılaşabılınz Bu yuzden savunma sanayıı ıçın yenı malı kaynaklar yaratmak yararlı bır duşunce urunüdur Ancak, devlet elıyle kurulması ve gelıştırılmesı gereken savunma sanayıını, yerlısı ve yabancısı ıle ozel sektore vermek ılerde gıderılmesı guç sakıncalar yaratır Yerlı ve yabancı ozel sektorun gırmeyeceğı bır alan varsa o da savunma sanayııdır Ozel sektorun kendısı zaten "muhtacı hımmet bır dede" dızesıne uygun bır konumdadır Bankalar Yasası'nın noktası ve vırgulu ıle uygulandığı gun, bankalar sıstemıne borçlu olan ozel sektorun bır gun ayakta kalması olası değıldır Ozel sektorumuzun ozellığı devlet kesesındendır Devlet, bankalar sıstemı ıle ozel sektoru ayakta tutsun1 O ozel sektör, sağlanan yenı fonlar uzerınde savunma sanayııne ortak olsun' Savunma sanayıı, ancak ve ancak "planlı devletçılık" anlayışı ıçınde devlet elıyle kurulur ve gelıştınlır Bunun bır başka yolu ve çaresı yoktur Yasanın 11'ncı maddesı ıle getırılen "Yapılması ongonılen Iş ve Işlemlerde Muhasebeı Umumtye Kanunu, Devlet Ihale Kanunu ve Sayıştay Kanunu hukumlerı uygulanamaz" ılkesını savunmak guçtur Yerlısı ve yabancısı ıle ozel sektore acılan bır aianda devletın malı denetımını Başbakanlık Mıllı Savunma ve Malıye ve Gumruk Bakanlığı'ndan seçılecek bırer kışılık bır komısyon ıle sınırlamak ılerde bazı sorunlar dogurabılır Bu halıyle Bütçe dışına çıkarılan savunma fonları, TBMM denetımınden de uzak tutulmaktadır Savunma sanayıı ıçın öngorulen fonların denetımını Anayasa'nm 92'ncı maddesı ıle "Savaş halı ılanına, sılahlı kuvvetierın yabancı ulkelere gonderılmesıne" karar verme yetkısıne sahıp olan TBMM'nın ulke savunması ıçın kullanılacak fonların denetımınden uzak tutulması hıç de savunulacak bır hukum değıldır Yabancı devletlere karşı bağımsızlığımızı azaltmak ıçın "ulusal savunma sanayıı" kurmak, yerıne getırtılmesı gecıkmış bır gorevdır Bu gorevi yerine getırırken, savunma sanayıını, devlet elınde ve TBMM denefımınde bır alan olmaktan çıkaran her adım yenı yenı sorunlar doğurur Yurt savunması devletın gorevıdır Ozel teşebbusun ve yabancı sermayenın değıP Enflasyon (Baştarafı 1. Sayfada) ta bazı endekslere göre bu oranın yuzde SO'ye yaklaşabıleceğı anlaşıldı ITO Istanbul Ucrethler Geçınme Endeksı'ne gore geçen yıhn ılk onbır ayı sonunda yuzde 40.4 olan fiyat artışlan bu yıhn ocakkasım donemınde yuzde 45.5'ı bulurken son onıkı aydakı artış oranı da y uzde 47.7 oldu Yıllık ortalama artış ıse kasım sonu ıtıbarıvle yuzde 43 olarak gerçekleştı. Bu rakamlar yılbaşiyla yıl sonu arasındakı onıkı ay lık fiyat artışının 1985 sonunda yuzde 4748, yıllık ortalama fiyat artışmın ıse vuzde 44 dolayında gerçekleşebıleceğını gostenyor ITO Ucrethler Geçınme Endeksı'nın kasım ayında yuzde 3'luk bır artış göstermesınde "muteferrik" mal ve hızmetler grubunda meydana gelen yüzde 6 2'lık artışla, "ısıtmaaydınlatma" maddelen fıyatlannda meydana gelen yuzde 4 3'luk artış ve kıra gıderlennae meydana gelen yuzde 4'luk artış etkılı oldu Ekım ayı rakamının yuksek çıkmasında etkılı olan "giyim eşjası" grubunda kasım artışı bınde 5'te kalırken ÎTO endeksınde en buyuk ağırhğı taşıyan gıda maddelen grubundakı artış ıse yuzde 2 9 olarak gerçekleştı Kasım avında fiyat artışı gozlenen gıda maddelen arasında koyun etı, tavuk etı, buğday unu, şekerlı maddeler, patates, kuru fasulye, nohut, mercımek, bulgur, makarna, soğan, zeytın, sut, yoğurt, beyaz peynır, yumurta, yaş meyve yer aldı Kasım avında fiyatı azalan gıda maddelerı ıse balık, taze sebze ve pırınç oldu Istanbul ılıne aıt geçınme endekslerının son gostergelerı ozellıkle ucretlımaaşlı kesımı ve sıradan vatandaşı doğrudan ılgılendıren perakende fıyatlarda 1985 vılı artışının yuzde 5O'ye çok yaklaşacağını ortaya kovu yor ve "1985 enflasyonu yuzde 40'ın altında kalacak" ıddıasmı tamamen havada bırakıyor Ekım ayındakı yuksek artışlardan sonra aralık ayındakı artışların da yuksek olması ıse fiyat artışlarını arızı nedenlerle açıklamanm ne kadar yanlış olduğunu bır kez daha gosterıvor Yunanistaıtda yeni zamlar STELYO BERBERAKÎS .ATİNA Geçen ekım ayında djfcrHniffin dotor ve dığeT Avrupa paralanna oranla yuzde 15 devalue edılmesı, bunun yanı sıra ışçı ve memurlann ucretlennın ıkı vıl ıçın dondurulmasından sonra, bu hafta ıçınde patlavan fiyat artışları Yunan halkmı yenıden harekete geçırıyor Hafta sonunda akarvakıt ve sut urunlerıne yapılan zamlar dığer tuketım maddelennı de etkıledı Onumuzdekı haftadan ıtıbaren Yunan halkının mağazalardakı yenı fivatlara uvum sağlaması gerecek Hukumetm almış olduğu ekonomık onlemlere karşı gostenlen tepkıler halen yatışmadı Fiyat artışlarma karşı yenı gosterılerın hazırlıkları başladı Bu çerçevede, Yunan Işçı Sendıkaları Konfederasyonu (GSEE) vonetım kurulunun PASOK hukumetımn gelır sıyasetıne karşı çıkan 45 uyeden 27'sınin onculuğu ıle dun akşam buyuk bır protesto gostensı duzenlendı îşçı sendıkaları, hukumetın. ışçı temsılcıleny le somut d'valoglara başlamasını, ucret artışlannı dondurma karanndan vazgeçılmesını ve hukumetın sendıkal faalıyetlere karışmamasını ıstıyor. Aynı ıçenklı başka bır toplantı ıse Yunan Devlet Memurlan SendHcası (ADEDY) tarafından önümuzdekı hafta başında duzenlenecek Yunan Işçı ve Memur Sendıkalan, alınan ekonomık onlemlerın uygulanış tarzından, bugunku alınan maaşlann yuzde 20 oranında kesıntıye uğradığım öne suruyor. Ucret ve maaşlan donduran PASOK hukumetı taksı sahıplennın ıstedıklerı ucret zamlannı^ verdı Almanya ile pazarlık (Baştarafı I Sayfada) gun surecek göruşmelere, Turk ve Alman Savunma Bakanhkları, Genelkurmay Başkanhklan, Dışışlerı ve Malıye Bakanlıklan ve Başbakanlık'tan temsılcıler katılıyor Cuma gunu sona ermesı planlanan göruşmeler, F Alman Dışışlerı Bakanlığı Sozcusu Dr Schumacher'ın ıfadesıne gore, basına kapalı olarak yurutulmekte Musteşarlar duzeyındekı temasların ardından bır basın toplantısı yapılması da ongörulmuyor Bugun başlayan goruşmelere rağmen, malı yardım va da ekonomık ışbırlığı goruşmelerı adı verılse de, aslında "jardım pazarlığı" demek daha doğru Turkıye've ekonomık ve askerı yardım yapması beklenen F Almanya'nın da, Turktye'den ço zum bekledığı ıvedı bır sorunu var O da, AET ortaklık anlaşmasının Turk vatandaşları ıçın 1986 sonundan ıtıbaren ongor duğu Avrupa ulkelerınde serbest dolaşımdan vazgeçmesı ve başta Almanya olmak uzere Turk ışçı çahştıran Avrupalı ulkelerı yıllardır gorduklerı kâbustan kurtarması Turkıve'ye vonelık bu ıstemde, sayıca en fazla Turku barındıran AET ulkesı olarak F Almanya başı çekıyor Almanlar, dolaşım serbestlığı, yururluğe gırerse mılyonlarca ışsız Turkun kapılarına dayanacağı ve ekonomının kendı yurttaşlanna ış yaratamadığı şu knzlı yıllarda ustesınden gehnemeyecek sorunların ortaya çıkacağı goruşundeler Bonn kadar vuk sek sesle duşunmemekle bırlıkte, otekı AET ulkelerının goruşu de farklı değıl O nedenle, Bonn goruşmelerı Turkıye ve F Almanya kadar otekı Batı Avrupa ulkelerını de yakından ılgılendırıyor Bonn polıtık çevrelerınden sızan haberlerde olsun, Alman basınının yorumlarında olsun, serbest dolaşım karşıhğında F Alman hukumetımn onemlı parasal odunler vermeye hazır olduğu defalarca belırtıldı Alman Başbakanı Helmut Kohl'un geçen temmuz avındakı Turkıye zı yaretı sırasında Başbakan Tur gut Ozal ıle bır prensıp anlaşmasına vardığı ve bugun başlayan musteşarlar duzevmdekı goruşmelerde, bu prensıp anlasmasının avTintılanmn saptanmaya çalışılacağı da yıne bılınen bır gerçek Söz konusu aynntının açık anlamı ıse, Turk vurttaşlan ıçm AET ortaklık anlasmasının ongorduğu serbest dolaşımdan vazgeçme karşılığı Ankara'ya verılecek ">ardım." Bonn'da dolaşan haberlere gore, vardımın aslan payı askerı aianda Turkıye'nın, N\TO'nun onemlı, ama guçsuz uyesı olarak ordusunu modernleştırmevı ıstemesı, hem F Almanya'da, hem de Bruksel'de anlayışla karşılanıyor ve bu çerçeve ıçınde Turkıve'mn 40 kadar Tornado tıpı sav aş uçağına ılgı duy duğu bılınıvor Tornado'nun sılah donatımı, eğıtım gereçlerı ve yonetme sıstemlerıyle bırlıkte fiyatı 80 mılyon mark ^nkara'nın Tornado projesı ıçın gereklı malı kaynağı, uçağın yapıması uç ulkeden F Almanya, Ingıltere ve Italya sağlayabıleceğı belırtılmekte Ayrıca Konya ussunun Tornado uçaklan ıçın askerı eğıtım uçuşlanna tahsıs edılmesının de pazarlık konusu olabtleceğı behrtılıyor Turkıve'nın serbest dolaşım karşılığı bekledığı bır başka askerı yardım da, Leopard1 tankları Savunma Bakanlığı, F Alman ordusunun Sıgmarıngen'de bulunan 10 Tank Tumenı emnndekı 150 Leopard1 tıpı tan kı, daha gehşmış bır model olan Leopard2'lerle venılenmesını planhyor Açığa çıkartılacak Leopard1 "lerın de bu durumda askerı vardım olarak Turkıve'ye gonderılmesı duşunuluvor Ancak bu projenın finansmanı da henuz halledılmış değıl Savunma, Dışışlerı ve Malıve Bakanlıklan, Leopard1 ve Leopard2 değış tokuşunun masraflarının hangı bakanlık butçesınden, ne olçude karşılanacağı konusuna henuz açıklık getırmış değıüer Ankara'nın, AET ulkelerınde Turk yurttaşlarının serbest dolaşımını kendılığınden ertelemesı karşılığında askerı yardımlann otesınde beklenenler de var Ekonom' 1 vardım olarak Bonn, somut bır proje onermıyor, sadece özel sermayenın Turkıve'de yatınmın teşvık edılmesı v e F Almanva'dan donen Turk ışçılerıne reentegrasvon, bır anlamda yatırım vardımı vapılması uzermde duruyor Bu arada Turk tarafına sırf burada yaşayan Turkler ıçın geçerlı olacak kısmı serbest dolaşım önenlebıleceğı behrtılıyor Ana ıktıdar partısı CDU'dan bır kanadın, SPD'nın ve sendıkalann da destekledıklerı goruş, Turkıye'den Avrupa'ya yenı ış goçunun onlenmeye devam etmesı, ancak uzun yıllar burada yaşavanlara Ortak Pazar uyesıymışcesıne bazı haklar tanınması Bu haklar arasında vızenmbu grup ıçın kaldınlması ve topluluk ulkelerınde serbest dolaşma ve ış arayabılme hakkı duşunuluyor TurkAlman pazarhğının bır başka onemlı noktasını da, Turkıve'ye kesın donuş vapan Turk ışçılerının Alman bankalarındakı yapı tasarruf hesaplanndan doğan konut kredısı haklannın Turkıye'de kullandınlması oluşturuyor Bu fonlar Turkıve'ye aktarıldığı takdirde. 4 mılyar marka yakın bır kaynağın Turkıye've transferının mumkun olabıleceğı belırtılıvor Bu konuda nasıl bır formul gelıştınleceğı, buvuk olçude Bonn'dakı goruşmelerden sonra bellı olacak Insan kaderını kredı pazarlığına konu yaptıkları goruşunu ne Turk tarafı kabul edıvor, ne de F Alman tarafı Öte vandan Turk ışçılerının vaklaşan serbest dolaşımının 1978'den b e n Bonn'un buyuk dertlennden bırı olduğunu, 1980'den ben de \nkara'nın bu konuvu açan her Alman polıtıkacıva umıt verdığını, bazı koşullar karşılığında serbest dolaşımdan Turkıye'nın kendılığınden vazgeçebıleceğı, ya da dostlanna anlavış gostererek uygulamavı ertelevebıleceğı vaa dmde bulunduğunu bılmeyen vok Turkıye ıle Federal Almanya arasında 1964 vılından ben ımzalanan her bırı 1 ıle 1,5 vıl su relı 14 anlaşma ıle, Turkıye've toplam değerı 1 320mılyonDM tutannda yardım vapıldı Ermeni (Baştarafı 1. Sayjada) cuğu kaldınlmış olmasına karşın dığer bolumde yerını korudu Ayrıca soykınm yapmakla ılk tasarıda Turk hukumetı suçlanırken, kabul edılen tasarıda bu "Osmanlı Turk İmparatorlugu hukumetlennce" olarak değıştırıldı Dışışlerı Bakanı George Shulız'un 25 kasım tanhlı mılletvekıllenne gonderdığı uyarı mektubu ve Savunma Bakanı Caspar VVeinberger'ın Bruksel'de tasarı alevhıne verdığı demece değınen sıyasal çevreler, vonetımın oteden ben tasarı karşısında olan tavnnı surdurduğunü, ancak bu tavrın var olan duzeyıyle tasarının engellenmesıne yetmeyeceğını belırtıyorlar Tasarı, Genel Kurul'dan geçtıkten sonra yururluğe gırmek ıçın son aşama olarak Başkan Reagan'ın onayına sunulacak Bır anlamda son soz Reagan'ın olacak