Katalog

KURTULUŞ SAVAŞI ANILARI 300 Lıra, Çağdaş Yavınları Turkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/Islanbul BELGELERLE Ebubekir Hazım Tepeyran Cu m h u r i yet 62. Yıl; Sayı: 22017 Kurucusu: Yunus Nadi munda Bakanlar Kuruhı üyderinin TOPKAPI SARAYFNDA YAŞAM Çağdaş Yayınlan, Turkocağı Cad. 39'41 lyg hlanbui^OO lim Tavernier 100 TL. (KDVdaM>\l Aralık 1985 Perşembe Bütçecleaf paslaşması CUNEYT ARCAYUREK yazıyor ANKARA Üç buçuk saatlik konuşmasında Saym Başbakan'm enflasyona ayırdığı süre üç dakikayı geçmedi. Oysa, Sayın özal tartışma ortammda üzerinde fazla durulmayan nice konulan dakikalarca anlattı, ömekler verdi, sonuçlar çıkardı. İki muhalefet partisi, butçeyi ırdelerken hemen her konudaki rakamsal saptamalardan sonra, 1986 (Arkası Sa. 10. Sü. l'de) AdaletBakanı 'ndan muhalefete: Neden aftasansını siz getirmiyorsunuz? Kipriyanu yeni bir şey söylemiyor Tmrkiye k a r a r s ı z : Denktaş çözüm istemiyor. Çünkü Türkiye ftenüz çözüm istemek konusunda karar vermiş değil. Denktaş'm Cuellar'a yazdığı mekıubu okursamz, bir çözüm isteği olmadığını görürsünüz. Türkiye'nin garantörlüğü hiçbir durumda tavsiye edilebilecek bir şey değildir. Rumlar, Türkiye'nin garantörlüğü devam ederse, Türkiye'nin yakınlığı nedeniyle kendiıerini sürekli tehdit altında hissedeceklerdir. CENGİZ ÇANDAR HALEFOĞLU SHULTZİLE NATO güz dönemi toplantılan bugun bashyor. Bruksel'de ABD ns Rum Yönetimi Başkanı Spiros Dısişleri Bakanı ile dün görüsen Vahit Halefoğlu, üs anlasması muzakerelerinin surdurülmesini Kipriyanu, makam odasındakı uzun çalışma masasının ba$ındaki koltuve "çocuğun adtnın" daha sonra konulmasını önerdL Shultz, Türk isteklerinin "zor kabul edilebilir" olduğunu söyledL Ankara'ya göre, "Anlaşma uzatılabilir, yenisiyapılabüir, ya da tadiledilebilir." ğunda arkasına yaslandı, saatine baktı ve "Artık bitireüm. Bir soruya Shultz 'a gore ise, ABD butçesindeki açıktan dolayı "ekonomik paketin" benimsenmesi imkânsız. verebilecek zamanım Halefoğlu, Kıbns konusundaki Türk görüslerininReagan'm Kongreye sunacağı yeni belgede yer daha cevapsoru o ana dek ağzmıvar" dedi. Son açalmasını da istedi. Shultz, Ermeni tasarısı konusunda "dikkatlerinin sureceğini" ifade etti... maımş olan bir bayan gazetecıden LEFKOŞE, (Rum kesimi) Kıb Güney Kıbns seçimlerinin ardından Hesap Bihneyen Kim? ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) TBMM Genel Kurulu'nda 1986 yılı bütçe tasansının görüşülmesi dün de tartışmalı geçti. Mecliste Sayıştay Baskanlığı, Anayasa Mahkemesi ve Başbakanhk Butçeleri kabul edilirken, göriişmelere Uginin önceki güne oranla az olduğu görül ları, Özdağlar soruşturması ve Kafaoğlu ile ilgiü iddialar üzerinde duruldu. Meclisin sabah oturu ve milletvekillerinin fazla ilgi göstermedikleri gozlendi. Adalet Bakanı Necat Eldem, Anayasa Mahkemesi butçesinin göruşül Anayasa Mahkemesi bütçesi görüşülürken SHP'liler, hükümeti af konusunu "istismar etmekle" suçladılar. Suçlamalara yanıt vermek için kürsüye çıkan Adalet Bakanı Necat Eldem, "Af kanununu neden siz Meclise getir miyorsunuz" diye sordu, "Çünkü biliyorsunuz, elinizden bir kozunuz eksilecek." dü. Bu arada bağımsız Günseli Özkaya'nın, konuşurken Bakanlar Kurulu sıralarından kendisine "yavnım" diye laf atıldığmı öne sürmesi tartışmaların boyutunu artırdı. Hava elektriklenirken, birleşimi yöneten Başkanmesi sırasında Sosyaldemokrat Halkçı Panili miUetvekillerinin eleştirilerini yanıtladı, "Af kanununu neden siz Meclise getir. miyorsunuz" diye sordu. Butçenin tümu üzerindeki gorüşmelerin önceki gün sona er Ankara'dan üs anlaşmasında esnek tavır ABD ile diyalog Halefoğlu Shultz görüşmesinin ana konusu, Türk ABD Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması'nın yenilenmesi oldu. Shultz, Türk isteklerini, 'Çok zor kabul edilebilir talepler" olarak nitelendirdi. Halefoğlu, isteklerin tümünün anlaşma metninde yer almasınm beklenmediğini söyleyerek, 'esneme' işareti verdi. HADt ULUENGtN BRÜKSEL Yenilenme müzakerelerinin ıkinci raunduna pazartesi günü başlanan "TiirkiyeABD Savunma ve Ekonomik tşbirliği Anlasması" konusunda Ankara ilk "esneme" işaretini verdi. Dün Brüksel'de Amerikalı meslektaşı George Shultz ile göruşen Dışışleri Bakanı Vahit Halefoğlu, "Bütün Türk isteklerinin anlaşma metninde yer almasınm beklenmediğini" Washıngton temsilcisine söyledi. George Shultz ise Ankara'nın taleplerınin hem ABD butçesindeki açıktan hem de Kongredeki oy dengesinden dolayı "kabul edilebilirlik şansının çok az" olduğunu ifade etti. ABD Dısişleri Bakanı, "üsler anlasmasının" üç ya da beş yıllık olmasını istedi ve Yunanistan ile Birleşik Amerıka arasmda yapılmış olan sözleşme biçiminde şekillenemeyeceğini ifade etti. NATO toplantılannda Türkiye'yi temsil edecek olan ve dun Brüksel'de ABD'li meslektaşı George Shultz ile ikili bir görüşme yapan Vahit Halefoğlu, bu temasta esas olarak "TiirkiyeABD Savunma ve Ekonomik Işbirligi Anlasması"nın yenilenmesi üzerinde durdu. Göruşmenin bilimınde Türk gazetecilerinin sorularını cevaplayan Vahit Halefoğlu bu konuda şunları söyledi: "Bazı isteklerimizin anlaşmaya giremeyeceğini biliyoruz, mesela biz ABD ile ticaretimiz(Arkası Sa. 10. Su. »'de) Meclıs notları Bakanlar nerede? HAKKI ERPEM ANKARA Bütçe görüşmeleri, artan bir ilgisizlik ortammda sürdürülüyor. tlk iki gün muhalefet liderlerinin eleştirileri, özal'ın yamtlan ve bu sırada çıkan tartışmalarla bir ölçude canlanan görüşmelere, TBMM Genel Kurulu'nda hükümet uyelerinden kimse bulunmadığı için (Arkası Sa. 10. Sü. S'te) Bütçenin sabah oturumuna ilgi yoktu. Devlet Bakanı Mesut Yılmaz, bakanlann neden salonda olmadığı sorusuna, "Kendi bakanhklannın butçeleri için hazırlanıyorlar. Sayıştay bütçesi, bakan arkadaşlarımızdan hiçbihni ilgilendirmiyor" yanıtını verdi. Vekili SHP'li Özer Gürbüz fenalasarak oturuma devam edemedi. Birleşimi verilen aradan sonra evinden çağnlan Halim Arasb yönetmek zorunda kaldı. Sayışta Butçesi'nde fonlar, Anayasa Mahkemesi bütçesinde af konusu gündeme getirilirken, Başbakanlık bütçesinde ise TRT, Başbakanhğa alınacak makam otomesi ve bütçenin maddelerine geçilmesinin kabul edilmesinden sonra, dün butçe görüşmelerine Uginin oldukça azaldığı görüldü. Bakanlar Kurulu üyelerinin hiçbirinin dün sabahki oturumda bulunmadığı görüldü. Neden sonra Genel Kurul salonuna gelen Devlet Bakanı Mesut Yılmsu, (Arkası Sa. 10. Sü. 3'te) geldi: "Denklaş'ın çözumdcn yana olduguna inmuyor musunuz?" Kipriyanu, şöyle bir dUşündu ve "Offtberecord" dedı. Yani yazümamak kaydıyla. Sonra öyle bir cevap verdi ki, yazılmasmdaki sakıncayı kendıliğınden kaldırdı "Içten göruşumu istiyorsanız, Denktaş çözüm istemi)or. Çunku Türkiye henuz çoznm Lsarnek konusunda karar vermiş değil. Denktaş'ın BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'a vazdıgı mektubu görmedim. Basından okudum. Cumhuri\el yayımladı. Orada yazdıklannı gorarseniz, o yazdıklan temelinde, bir çozum isteğinin murakun olmadığını da gorursunıiz." Kıbns Rura Yonetimı liden Kipnyanu, dün sabah, aralarında "CumliBriyet"rauhabirlerininde bulunduğu, bugunlerde Lefkoşe'de çaUşmalannı sürduren bir grup yabana gazeteciyi kabul etti. Gazetecilerle pek ender yuz yuze gelen Kipriyanu, sabahın hayli erken bir saatinde düzeniediği ve Denktaş'ınkine kıyasla Cuellar, yeni bir taslak hazırladı tZZET RIZA YALIN LEFKOŞEBM Genel Sekreteri Perez de Cuellar, Kıbns sorununun çözümü amacıyla Turk ve Rum taraflarına bir çerçeve anlaşma taslağı sunmayı planladığını açıkladı. Genel Sekreteri 1984'ten beri yürüttuğü iyi niyet gırişimleri sonucu çözüm için "önemli bir fırsat yakaladığını" söyledi. BM Güvenlik Konseyi'ne raporunu sunan Perez, bunun Kıbrıs'la ilgili bölümünde BM yetkililerinin kasım ve aralık başında Türk ve Rum temsilcilerle yaptıklan görüşmelerin ya(Arkası Sa. 13. Sü. 4'te) (ArkastSa. 13. Sü. l'de) ABD'NİN KIBRIS KOORDİNATÖRÜ, BUGÜN ANKARA 'DA 13. Sayfada Baro başkanları karşı çıkıyor: Sıkıyönetimsiz askerî mahkeme patolojiktir E v r e a (Barolar Birliği Başkanı): Olay patolojiktir. Ne var ki bu kuralın anayasaya aykmhğının iddia edilmesi de yine anayasa kurallan gereğince mümkün değil. Sav (Ankara Barosu Başkanı): Sıkıyönetim sonrası askeri mahkemelerin görevlerini sürdürmeleri, olağan dönemlerde kişilerin yetkisiz mahkemeler önünde çıkanlması anlamına gelir. T e k i n a y (îstanbul Barosu Başkanı):MGK'nin 1402 sayılı yasada "görevin süreceği" şeklinde yaptığı değişikliğin anayasaya açtkça aykın olduğundan süphe etmiyorum. Ancak anayasaya aykırüık iddiası ileri sürülemez. Atabey (Izmir Barosu Başkanı): Anayasanın 145. maddesi askeri mahkemelerin sıkıyönetim devam ettiği süreyle sınırlı olduğu kuralını içerisinde taşır. ANKARA (Cumhnriyet Bürosu) Türkiye Barolar Birliği Başkanı Teoman Evren, sıkıyönetimden sonra askeri mahkemelerin görevlerini sürdürrnelerini "patolojik bir olay" olarak değerlendirdi. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Teoman Evren Cumhuriyet'in sorusu üzerine patolojik olay (Arkası Sa. 13. Sü. 8'de) GÜRKAN'A CEZAEVİNDEN DİLEKÇE YAĞD1 13. Sayfada Sovyetlerle F1R hatü pazarhğı Sovyetler Birliği'nin başkentinde, Karadeniz'de hava sorumluluk alanlannın yeniden belirlenmesi görüşmeleri başladı. FIR hattı tekrar çızilecek. MOSKOVA, (Cumhuriyet) Türkiye, Sovyetler Birügi'ne Karadeniz'dekı hava trafık hizmeılerine ilişkin "FIR" (Uçuş Bildirim Bolgesi) sınırının belirlenmesinde"ortay haf'tın esas alınmasııu önerdi. Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında Karadeniz'deki "FIR" sınırının yeniden belirlenmesini konu alan teknisvenler düzeyindekı muzakereler, dün Moskova'da başladı. Gorüşmelere katılan Türk heyetine Dısişleri Bakanlığı HavacıhkDenizcilik Işleri'nden Sorumlu Genel Müdur Vekili Turhan Fırat, başkanlık ediyor. Heyette ayrıca, Ulaştırma Bakanhğı'ndan da temsilciler yer alıyor. (Arkası Sa. 10. Sü. 7'de) ALMANYA VİZE İÇÎN YUMUŞUYOR FIR nedir? "FIR"sorumluluğu, bir egemenlik hakkı olmayıp, doğrudan sivıl havaalıkta uçuş güvenlığinin sağlanması, trafık hizmetlerinin duzenlı bir şekilde yurutülmesi amacıyla getirilen teknik bir sorumluluk. Buna göre, hava sahası belli bir kontrol kulesinin denetimine verilen "uçuş bildirim bölgelerine" (Flıght Information RegionFIR) bölunüyor. Karadeniz'de, Sov(Arkası Sa. 10. Sü. 7'de) 8. Sayfada însan Hakları Paneli Akbulut uyardı Aziz Nesin: Haklar en ağır şekilde çîgneniyor ANKARA, (ANKA) Aziz Nesin, insan haklannm çiğnenmesinin yasal hale geldiğini savunarak, "Cumhurivet tarihinde insan haklarının en ağır biçimde çiğnendiği bir donemi yaşıyoruz" dedi. insan hakları büdirisinin ya(Arkası Sa. 10. Sü. 4'te) 'Fuhuşh karşı savaş genelgesi Kjmniyet Genel Mudürlüğu'nce tuıulan ıstatıstıklere göre 1983 'te 1125 olan "tek başına fuhuş yapan kadm" sayısı, 1984'te 1287 oldu. Aynı rakam, 1985'in ilk 10 ayında 6 bin 775 'e yukseldi. Yetkililer, bu artışın "fuhuşun artması" anlamına gelmeyeceğini, "ahlak zabıtasının iyı çalışması" anlamına geleceğini söyledıler. Dünya petrol piyasasında panik OPEC'in piyasalardaki payım korumak için resmi varil fiyatını aşağı çekmek dahil her şeyi yapacağmı açıklaması üzerine, dünya petrol piyasasında fiyatlar iki gün içinde 6 dolar düştü. Ekonomi Servisi Dunya petrol piyasalarında "panik", beklenenden çok daha önce başladı. Bir ay sonrası için yapılan petrol satış bağlantılarında ham petrolun fiyatı spot piyasalarda 25 dolara kadar geriledi. OPEC'in üç gun suren toplantısı sonucunda, dunya petrol piyasasmdaki payını korumak için resmi varil fiyatmı da aşagı çekmek dahil, gerekli her şeyin yapılacatSTlKLAL MARŞI'Nl BAŞÖRTÜLÜ DINLEYIP, SALONU TERK EDEN 20 ÎMAM HATİPLİYÎ KİMSE HATIRLAMIYOR BÎGA İMAM HATİP ÖĞRENCÎLERt, BELEDİYE HOPARLÖRÜNDEN DÎNİ KONUŞMA YAPTI BURSA'DA HAYALÎ KDV'YE 6 TUTUKLAMA 6. Sayfada ğı açıklamasıyla spot piyasalarda önceki gun başlayan panik, dun de devam etti. Bu arada üst duzeyde bir hukumet yetkilisi, "Özal hükumetinin de dıs piyasalardaki gelişmeleri yakınen izlediği ve 1986 vılı basından itibaren yapılacak anlaşmalarda petrol fiyaüanndaki duşüşu gozoniine alarak pazarlığa oturacagı"rıı açıkladı. Spot piyasalarda petrol fiyatlannın duşuşüyle guç kazanan Amerikan Dolan'nın önemli paralar karşısında yükselişi içeriye de yansıdı ve dolar, dün Tahtakale'de bir ara 590 liraya fırladı. Daha 15 gün önce ocak ayı içinde yapılan satışlarda 31.17 dolar üzerinden bağlantısı yapılan ham petrolun fiyatı soz konusu sure içinde toplam 6 dolar duşüş gösterdi. New York serbest petrol piyasasında salı gunu 27.50 dolara gerileyen ocak teslimatu petrol fiyatı daha sonra 2 dolar 28 centlik düşuşle 25 dolar sınırına dayandı. New York'ta bir petrol uzmanı vadeli petrol satış fiyatlannda tek bir gunde 2.5 dolara yaklaşan düşuş karşısında "petrol piyasalannın 1929'daki büyük ekonomik bunalım öncesindeki durumu andırdığını" ileri surdü. Petrol ticaretiyle uğrasan şırketlerin fıyatların daha da duşeceği beklentisiyle ellerindeki stokları paraya çevirme telaşına girmeleri fiyatları üzerinde daha da duşurucu bir etki yaptı. Kış aylarında talebin yuksek olacağını ve bu nedenle petrol fiyatlannın ilkbahara sarkacağını bekleyen tüm ilgiii çevrelerin bu varsayımlan da gerçekleşmedi. Talebin doruğa çıktığı ocak ayı teslimatlı ham petrol satış bağlantılarının önceki gun 1 dolar 50 centle, 2 dolar 28 cent arasında daha duşük değerlerden yapılması bu gelişmeyi doğruladı. Spot piyasalarında bu gelişmeler olurken, OPEC tarafından henüz bir fıyat indirim haberı gelmedi. Suudi Arabistan Petrol Bakanı Anmet Zeki Yamani OPEC'e üye olmayan petrol üreticisi ulkelerin piyasa paylannı azaltmalan gerektiğini, aksi halde bjr fiyat savaşının baslayabileceği biçimindeki sözleri ilk aşamada yankısını vadeli petrol satış fiyatlan üzerinde soster(Arkası Sa. 13. Sü. 4'te) Aziz Nesîn İnsan Hakları Panelinde konuşma yaptı 7. Sayfada Özal ve Gürkan'ın Konuşmaları... B ü t ç e tasansının TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanmasıyla birlikte siyaset yeni bir canlılık kazanmıştır; olumlu bir gelişmedir bu. Özellikle bu canlılığın, en önemli politika kurumu olması gereken parlamentoya yansıması, umut verıci bir aşama sayılabilir. İktidar muhalefet diyaloğunun gittikçe artan ölçüde Millet Meclisi'nde odaklaşmaya başlaması ülkemızdeki demokratik açılım bakımından anlamlıdır. TBMM; ülke soruniarının bütün boyutlarıyia ve en geniş yelpazede tartışıldığı, çözüm üretildiği bir kurum özellığıni kazandığı ölçüde, hem sıyasal ıstıkrar hem de demokrası yolunda mesafe alınabilecektır. 1986 malı yılt Bütçe Tasansının ele alınmasıyla bırlikte oluşan hava bu açıdan bir ilk adım nıtelığindedır. (Arkası Sa. 13. Su. l'de) GOZLEM UGUR MUMCU ŞİKÂYETÇİ 5'LERLE DOSTANE ÇÖZÜM Baro... Türkiye'de temel hak ve özgürlüklerı savunan kurumların başında Barolar Birliği ve tek tek barolar bulunmaktadır Bu bakımdan, baro seçımleri gunden güne önemını artırmaktadır. Bu yıl Ankara Barosu seçimlerı ıçın ılerıci kesımden üç başkan avukat adaylıklarını koydular: Doçent Dr. Yahya Za(Arkası Sa. 10. Sü. l'de) Danünarka'nın onayı son saniyede geldi SEDAT ERGtN ANKARA Dışişleri Bakanlığı, geçen cuma ve cumartesi gunlen gerılımli bir bekleyişe sahne oldu. Avrapa İnsan Haklan Komisyonu uzun muzakerelerden sonra ortaya çıkan ve Ankara'nın onaytadığı nihaı anlaşma taslağını şikâyetçı "beş"lere ıletmış ve 6 aralık euma saat 17.00'ye kadar süre tanımıştı. Saat 17.00 "beş"lerin Türkiye hakkında komisyona yaptıklan şıkâyete "dosUne ÇÖZİUB" getiren anlaşma rnetnini kabul edıp etmedıklerini bildirmeleri için son sureydi. Dısişleri Bakanı Vahit Halefoğlu ve kurma>ları cuma günu Bakanlığa geldıklerınde heyecanlannı gizle HASAN CEMAL (Arkası Sa. 11, Sü Vde)