Katalog

DÖRT CUMHURİYET 9 Mayıs 1975 ... IjAMA dlR ıHANfT t T DE C HlPPALAMAK. V£fME2 . 'Çt'MPe KuH4<uruMuN BfNi. ABDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ • 28 «îyi htlt edjyorsunusl B»sınıaa, geleceklerl dusündunUz mü?» Filiz. «akln sakin bu sonıma karsüık veriverdi: «Basırmaa gelen geldi yeteri denli... Eksifti, faılası n« olaeak?» Şaskın saskın Pilîz'in yüzüne bakmıs kalmısım. S»«rü Fahri aldı: «Bak baba, 18 subattan, geçen yıhn Kanlı Pazar'ından beri kaç kisl öldürüldU btlirsln: Daha önceslnden baslayalım. Vedat Demircioğlu'nun öldürülmesinden aonra, Mehmet Cantekin. Taylan Özgür, Mohmet Büyüksevinç, Battal Mehetoglıı .. Hiçbtrlnin katill yakalanmadı. Daha da öldürmeler aürUp gldecek. B«n de bu arada gideblllrdlm...» Erkal aldı söıU Fahri'den, «Biz, sadece kendimiri savunmak lçln silâhltnacagi!!... örgütler de silah kullanmak niyetinde degil zaten... örgUtler da ayrı ayrı görüsteler ya sllâhı sadece savunma için kullanmakta birleşiyorlar...» DusundUm kaldım. örgUt, ÖrgUt dfyorlardı. Bir de su gençlerin agzından duymak isteğimi yenemedtm bizim örgüt, partl konusunda düşüncelerini: •Yasal yoldan kurulmuç, yagal yoldan »rgutlenmis, yasal yoldan tüiBUftü, programı ile bunca yıldır yürüyen partlnin çatısı altında, birer gonç Uye olarak çalısmak daha yararlı olmaz mıydı?» Çocuklar, bu sonıma sasmıs gibl, blrbtrlerinin yüzüne bakttfar: «Biz, bu treni kaçırdık baba..» diye Fahri, söze glrljtl; «Blr kez parti kurulduğunda, glderek 65 seçimlerlne gelene dek biz çoluk çocuktuk. Tam biz partlnln, partl blzim ellmlzden tutacağı sıra, partinlz karıştı: Parti içinde birblrinizl bozgunculukla, gericlllkle, oportUnisUlkie suçlamaya basladınız. Kim kopardı bilmem, gençler partinizden koptu; bizim da yaklaşmamıza olanak yoktu. Yaklaşanlardan da bir stlrU söz dlnledik. Slsei kırtnak istemem; ne ki klmin hakh oldugu zaraaııla ortaya çıkacak kanısındayız. Ayrmtılara girmeyelim; partiniz, çıkmaıa girdl. Bir zamanlar çok umutluyduk; su son seçimlerden sonra gücünuzU büsbütün yitirdinlz. Size hep yardımcı oldum, 'olduk. Ne var kl şimdl durumu benden, bizden iyi biliyorsunuz, partiniz artık iflah olmaz. Benim kışisel kanım, slzleriıı parti içindeki ılımlı tutumunuz iyl karşılunmıyor. Belki Başkanınıı haklı, belki da karşımzdakiler haklı... Bunu yakın tarlh gösterecek...» SÖyleyecek sözUm yoktu Fahri'ye; ayrmtılara girmek, tartısmaya ye nlden Rirnıek oiacaktı. Bu gençlerle tartısmanın bir yararı kalmamıstı. Ne ki bir turlU teslim olmak içimden gelmiyordu: «Bugun partinin saflannda, ilçe merkezlerinda çalı^an gençler var! Blliyorsunuz...» diye söylendım. Erkal, «Bırak dayı...» karşılığını verdl, «birtakım kendl şeyhlikleri kendilerinden menkul (1) büyük teorisyenler (!) bilmem bu eskl deyimi doğru kullandım mı?» «Doğru kullandın... Evet!» «Işte bu şeyhler, birçok şaşkın, lanatik, cahil arkada$larımızı toplayıp, onlara KAPITAL'ı okuyup yorumluyorlar. Bildigim denli bizde Kapital'in tam bir çevırisi de olmasa ger^k. Partinin her merkezi, ayrı bir parti merkezi oldu. Içlerindekl polisler, ajanlar. sevinçlerinden göklere uçuyor... Allah bilir, ne dosyalar açıyorlar, hepsini nasıl mimUyorlar... Fahri, parti çıkmazda dedi; elbette haklı. Partide kaç tane baskan. lider var? Yöneticilerin kimler oldufiu belli degll. Afizı blraz lâf yapan lider ( 0 Marks, dedi kl; diye söze girişen Şeyh! Üstüne UstlUk hangisinin ajan. hanglsinin bozguncu oldugu, hangisinin de iç tenlikle ama budalaca davrandıgı belli degil... Partinin nereslnden tutacağız? Kerkes birbirini suçlamakta... Sizin yaka, başkan, lıop suçlanmakta...» İçimden Erkal'a bir «Aferirı!» çektlm. Durumu blzlm delikanlılar iyi izliyorlardı; görüyor, sezebiliyorlardı. Işi şakaya döktUm! «Eh... biz de oportUnlst oluyoruz demek?» Fahri ile Erkal, bu sözlimden çok sıkıldılar. Nfi k.arşılık vereceklerini bilemediler. Filiz, cin gibl mavi gözlerini bana dikti; durumu kurtardı: «Yok.. estağfurullth efendim... diyellm kl siz, sizler, çok ılımlısınız...» «Teşekkür ederim kızım Filiz, çok naziksin... Biz. yaşlılar, tedbirll, yasalar karşııvında, yasal blr partiyi, yasal yollardan vürütmeye çalıştık, çalışıyoruz... Yedl yıl da lyı yUrUttük sanırım. Ne ki son iki yılda siz. hızlanınca, kiml bizim glbt yaslılar da hızlanınca, biz, senln deyişinle ılımlı görtinmoye başladık. Şıı bir gerçek ki, dokuı yıllık partimizin gelismesi, simdi de kaynaşması, tarihsel bir gelişme, kayna$ma, giderek blr sonuçuır. Bira^ «nce söyledlginiz gibi, bundan böyle ne olur, nereye varılır? bilemiyorum. Ülkemizin koşulları, sıyasal kaynaşması, bizi bugün, sadece biüi d«ftil, sizi de buffün gördüftünU?. noktaya K«tirdi. Ola ki biz yaşlıların. geçtiftimi/. şıı on yıllık dönemdeki kUçük de olsa, tarihsel göreviml* bitti. Ne ki toplumların kaynasınası, yürümesl durdurulamaz. Biz. yüruyeblldigimiz denli yürilriiz belki; siz de yine bu kaynaşma içinde daha ileriye Ridecek•iniz. Bütün dilegim, istegim. vanlış bir yol seçlp tökezlenmemeniîdir. Ülkemiz, ulusumuz, çok hızlı uelişiyor; olaylar çok hızlı gelişiyor. Size bir öftilt verecegim: Kitap, kltaptır; kuramlar < a 1 lturamdır. Elbette kitaplara, kuramlara bakacaksınız; yol, ışık onlardadır. Ne ki ayaklarımzın bastıgı yurt topraklarından kesilmemeslne çok dikkat edin Kitaplar. kurnmlar, ülkemizin «erçeklerinden soyutlanamaz. Bir de şu örgütlenmenize bir dıyeceğim olmadıftını söylemek isterim. SiİHhlanmaya gelince. kesın olarak karşınızdayım. Fikır çatışmalarında bugün olmasa da yarın, kimın haklı olrluftu anlaşılır. meydanii çıKar. Silfthlı çatışmelarda yalnız silahlann sesı duyulur ortalıkta, siluhların sesi de birbirine benzcr... Hele arkanızdn kimse voksa. mcranıınızt silâhla anlatamazsınız... Memleketimiz buıjün sivillerln silâhlı kavgasımn ortamındn de»ildir. Ancak Ordu. asker. 31 Mart 1909 olayından beri, zaman zaman iktldarlara söz dinletRbilmiştir. Mustafa Kemal Paşa'nın ylkılan Osmanlı Devlot.l iktidarına kar?ı eyleml, halka inebllmis ki bu büyük tarihsel oİBydır ama ötekiler hep halk çogunlugunu karşısında bulmuştur. Ordunun eylemleri, lıiçbir şey kazandırmadı diyemem. 1961'in Anayasası gibı kazançlar ortadadır. Unufmayın ki Ordu, bir örgüttiir. Bıiî»ünkU koşullar içinde, bugllnkU ortamda halkı, stvillerı ancak parti çatısı altında örgütlcypbiliriz. Bunu denedik 1961'den beri. «> seçîmlerinde parr timiz üç yüz bine yakın oy aldı. Bu ne demektir bilir misiniz? (DF.VAMI VAR) îkilt anlagmalarla ABD Turkiye'de, bu ülkenin tehlikeli dokun calara girmesine yol açan ve bu srün lşlevlerl durdurulmuş bulunan üsler elda etmistir. Ancik. Türkiye'de kurulan Uslere geçme den önce. tarlh İçinde ABD'nin yabancı Ulkelerde nasıl Us elde ettiğinl gOrmek, konunun açıklıftn kavuçması açısından gereklidir. Amerikan dış politikasmda Türkiye Doç. Dr. Oral SANDER İNCiRUK ÜSSÜNDÎ AMERiKA» ORTA ERİMLİ (MEN ZILLİ) UÇAKLARI VARDIR. NATO SAVUNMA PLANLARINA GÖRE BU UÇAKLAR, BAJINDA DAİMA BİR AMERIKALI GENERAL BULUNAN AVRUPA TANLIGINA BAGUDIR. MÜTTEFiK KOMUHER NE KADAR BU KOMUBAJVURMAK DU üılar nasıl «Id» »dlllyorl Genel olarak, yabancı ulkedfl Us elde etmenin Uç yolu vardır; (i) XIX. YUzyılda bunun yolu, asker gönderip stratejtk blr bölgeyi ijgal etmek ve daha sonra bu olupblttiyi sembollk blr kira lama, rıza üzerine işgal, gamlzon kurma hakkı ya da benzerl usullerle hukuki bir lormüle baglamaktı. Böylece, lsgal edilen bölgede hükUmranlık hakkının kullanılması lşgalcl dcvlete geçerdi. örnek: ABD'nin Guantanamo ve Panama Kanalı üsleri. (ii) lklnci bir yol lse, gerçek bir kiralama anlasması yapmak. yanl belirll bir bedel karşılıgında ve hükümranlık hakkının devri söz konusu olmaksızın. blr bölgede belirll nyrıcalıklar elde etmektir. Bu ayncalıkların geni?lıfii deSişmekle birllkte, gönderen ve kabul eden devlet arasında bir eşitaizllk söe konusu olma yabilmekt«dir. Gönderen devlet. bellrli bir sUre ve atnaçln (UasU bu amacm dışında kullanamamak tadır) tlssü kullanmak yetkisine sahip olmaktadır. örnek: tkincl DUnya Savasın dan sonra ABD'nin Lıbya, Fas ve Suııdi Arablstan'da elde ettlğl üsler. (iii) Üçüncü blr yol lse, blr toprak pan;usı Uzertnde Us hakları elde etmekten çok, ortak blr savunma yUkUmlülUgUnlln yerine getirilrnesi için, askerl ve benzeri tesislerin kullanılmasıdır. NATO Uyesi ülkelerdeki ve bu arada TUrkiye'dekl üsler bu katego riye girmektedir. Işte, NATO İçinde yüklentlen ortak savunma yUkUmlülügUnün yerine getirilmesi amacıyla v« lmzaladıgı iklll anlasmalara da'yanarak. ABD. Ttlrkıye'dft stıatejik hava ve füze Usleri kurmus bulunmaktadır. TAN SAVAS EMRİ VERMEDEN TÜRKiYE'NiN VETO YETKiSi BULUNDUGU NATO KONSEYiNE RUMUNDAYSA SiNLiKLE ONLEYEBIUCEGi DA, BU DURUMUN OLDUBiTTiLERi KEKUJKULUDUR. Diyarbakırd» Amerikan PİKİNÇLİK L'SSÜ ABD'nin kulaklan şimdl duyuyor mu ? Türkiye'deki Amerikan radar üsleri önemlerini halen sürdürüyçr J } ABD'NIH FUZE TORKIYE'DEKI RAOAR TESISLEM. TESISLERINİN IZLENMESi. SOVYETLERİN NÜKLEER AMERIKAN USLERI NITELIGINÎ YITIRMEYE BAŞLADI tek sağlamaktadır. Bu kuruluş JUSMMAT'e (Amerikan Askeri Yardım Kurulu • Joint U.S. Military Mission to Turkey) de ayııı desteği yapmaktadır. nin karan nlmaıUn hunlann Irul lanılması kabil dr ılegildlr. Çi(te anahtar «isteıninde, nükleer basiıklur, taktik nükleer stlahlara sahin müttefik devletln ttzel hir hlrliği Urafından muhafaıa altında tutulur. Btına mukabU, nükleer hnslığın hfdofı atılması münlıaMiran sllalıı toprağında hulunduran Ulkcnln askerl blrllklerinin soruıııluluğundadir. Tiirklye'de taktik nükleer sllahı atma vasıtalurı Tiirk ordusıına mensup persnnelln ellndedir ve bu birllkler dışında bn^kaca prrsonelln söz konusu nüklerr ha»lıkları kııllanına imkanı ve hakkı yoklıır. Taktik nüklrrr sllahInrın kııllunılınaM Türkiye'nin cle temsil edlldlğl NATO Konseyl nin hıı hususta alacaga karar lıaclıdır.» Anrak, Incirlik Ussünde Amerikan orta erimli menzilli uçakları bulunmaktadır. NATO savunma planlarma grtre bu uçaklar, busında daıma bir Amerikalı general bulunan Avru SiLAHLARIN KISITLANMASI ANIAS.MASINA UYUP UYMADIGININ ARAJTIRILMASI VE BU DEVLETiN ORTADOGU MiKTARININ SAPÜLKELERiNE GÖNDERDIGI SİLAHLARIN TANMASI AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLiOiR VÜRUCU.T p» MUtt«flk Komufanlığma ba^ lıdır. Her ne kadar bu komutan savaş emri vermeden Türklyi'nin veto yetklsl bulunduğu NATO Konseyine basvurmak durumunriaysH da, bu durumun olupbıttl leri kesinlikle önleyebilecegl kus kuludur. 1958 Lübnan çıkarmasında ve ilerde ele alacagımız U2 uçus larmda, Amerikan Hava Kuvvetlerinin İncirlik UssUnU kullanırİcen TUrk yetkllllerlne danıştığına ait ortada bir kanıt yoktur. Işlevlerl durdurulmuş bulunan Amerikan Uslerlnln büyUk bir kısmj, ABD'nüı Sovyetlere ktırşı Cikarlarının savunulmasındaki vurucu niteliğinl 196O'l«rdan bu yana silah teknolojlsindekt ve uluslararası politikHdakl R«lişmeler sonucu yitirmege bajlamı$tır. Dolayısıyla ışlevlarlnin dıırdurulması Amerikan savıınmasını büyük olçilde etkiliyecektlr. Ancak, Türkiye'dPki radar Uslnri önemlerırıl korumaktadır. Ylne işlevleri dıırdurulmus bu lunan bu tesısler, Sovyet füre tesislerinin ızleumesi, Sovyetlerin nUkleer silahlann kısıt.lanma sı anlaşmasıııa uyup uymadıfcıftının araştırılması ve bu devletın Ortadogu ülkelerine gönderdlği silahlann miktarının saptanrnaM açılanndan ABD ıgın rtnemlldlr ve bu kulaklar» şimdl duymamaktadır, TUm bu Us ve tesisler, islevde bulundukl»rı sürece, TUrkiye'nin RUvenltglni tehllkeye sokmuılar, Sovyetlerin bu üslere karşı saldınya dokuncasını taşımıslardı. Üsler ABO'ne neler sıfiladı! TUrkiye, NATO Antlaşması vm lmzaladıgı lkili anlaşmalarla, stra tejik bombardıman uçakları da dahil olmak Uzere çok degişik tipte uçakların kullanılabileceRİ ve Batı ittlfakı İçinde Sovyetler Blrllğine en yakın ve en gellşmı^ hava üslerinin ve radar teslslerinin kurulmasına izln vermiştir, Böylece, özellikle füze üncesl dönemde bu üsler, Amerikan Stratejik Hava Komutanlıgına, en önemli Sovyet hedeflerlne uzun erimli (menzilli) bombardıman uçakları vasıtasıyla nükleer nilahları taşıyabilme olanagı vermiş ve böylece, Sovyetlerin nükleer bir saldırısı halindc, ABD' ne etkill bir karşılık verme gücü saslamıştır. Kısaca ABD, Altıncı Filo'dan havalanacak uçakların yanısıra, TUrk topraklarında Us elde etmek suretiyle, Sovyetler Birliginin yaşamsal endustri merkezli'rini ve askeri tesislerini içinde toplnyan güney ve merkez bülgele.rini rahatlıkla vurabilme olana ftı sağlamış bulunmaktaydı. Sovyetler Blrliğine karşı lkinci Dün ya Savaşından bu yana süıdiirdtigü stratejtk UstUnlük yarışında, Türkiye'deki bu üslerin ABD' ne sagladıgı avantaj yadsınamayacak kadar büyük olmuştur. (1) Hava Usleri: (ii) stratejik fuze Usleri; (iii) Radar ve muhabere t«»)s leri; (iv) Bu üslerde görevli personel ve yakınlarının kaldıklan tesisleı. Tiirk hükUmetl bu Us ve teslsler için ABD'ne toplam olarak :)2 mllyon metrekarellk toprak parçası tahsis etmistir. tkili anlasmalara uygun olarak 14 ekim 1953 tarihinde Izmir'de (Çigli) Altıncı Müttefik Taktik Hava Kuvvetl kuruldu. Amerikan Hava Kuvvetlerinden blr generalin komutasındakl bu kuvvet, Amerikalı, TUrk ve Yunan havacılarından oluşup, GUneydogu Avrupa MUttefik Kara Kuvvetlerine hava destegi sağlayacak tı. Ayrıra, 11 Mayıs 1955 tarihinde bu iki kuvvetin emrine atom sllahlarının verlimesi de karar altma alındı. Bu arada APD, lskenderun'da tamtr ve makine atelyeleri, kuru havuz ve deniz egitim merkezinden oluşan blr deniz UssU kurdu. Bu us, 20 ekim 1953 tarihinde Türk makamlarına devredildi ve TUrk makamları da üssü NATO'nun hizmetine açtı. Bunların dı^ında, TUrkiye'de kurulan üsler arasında birini'i derecede önemli ülarak, Izmit (Karamürsel) Hava ussü ve Diyarbakır (Plrinclik) Usleri İle, lklnci derecede önemli olarak, Manısa, Alyon, Samsun, Trabzon, Erzurum ve Ankara radar ve telslz tesislerl sayılabılir. Bu Us ve teslsler Altıncı Müttefik Hava Kuvvetleri ve 1 ve 3 ünrii Hava Kuvveti tarafından yönetilmekteydt. Amerikan Hava Kuvvetlerinin Türkiye'deki bir başka alt kademe komutanlıgl TUSLOG (TUrkAmerikan Lojistik Grubu) olup merkezi Ankara'dadır ve DORU Akdeniz ile Ortadogu'dakl Amerıknn kuvvetlerine lojistik des üsler klmin kontrolündeydlt Başbakan Demirel, 1970'te bu Usler konusunda yaptığı geniş iiçıklamada, İncirlik Ussünde NA TO Avrupa MUttefik Komutanlıgına (SACEUR) bağlı uçaklar bulundugunu, bu uçakların NATO savunma amaçları dışında kullanılamayacağını, dolayısıyla Türkiye'yi iradesl dışmda savaşa sokmalarına olanak bulunmadıgını, Türkiye'deki radar teslslerinin lse tUmüyle «pasif» teslsler olup. kıskırtıcı bir yönleri olmadığım, bildirmiş ve su açıklamada bulunmustu: • Ülkemtzdeki taktik nttklerr silahlar Tiirklvr'nln rızası nlmartan kullanılamaz. Çifte anshtar Hİstemine tabidlr. Ve Türkiye' Vt incirlik üssii 5 mart l9SS'te ABD, Adana'da (tncirlik) bir hava alanı inja etti vf» Amerikan Hava Kuvvetleri bu üsse yerlnşti. Bu Us TUrkiye1ye verilerek stratejik askeri mal zemenin TUrkiye'ye ana Riris alanı olarnk kullanılacaktı. Basın büllenlerinden ahnan bilgiye Rrire ise, Libya'daki Amerikan Ortadoğıı Slratejik Hava Kjmutanlığl 2:i mart 1955 tarihinde bu yeni Usse taşındı. Ayrıca, tncirlik üssü, ilerde lngibi, 1957 yılından bu^i layarak, U2 oasıısluk uçaklarımn Us ve işlev merkezi halıne Reldi. ABD 1958'dckl Lübnan çıkarmasını bu üsten de yararlanarak gerçekleştirdl. Y A R I N: JÜPITER FÜZELERI ÇAĞOAŞ YAYINLARI CIKTI Insantı Yolcular • tOtONCTLMI *Mtlfâ» H M M t n 1 CMHt*« U T M U * Çocuk oyunları ünlü sanetçısı FERIH EGEMEN'İN 4d'ıncı sanat yılı lUbllesl. Çocuk EJsırgeme Kurumu yararına 11 Mayıs 1976 Salı ırunU saat 2ü.aü'd.an ıtıbaıcn Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Harbiye Tiyatrosu'nda Blletler: ÇocuK EslrReme Kurumu İİ Merkezi Tel: 22 M K 7 Şehır Tiyatrolan Harblye BölümU Cumliuriypt: Kurulan üsler Turkiye'de kurulan Anıprikan Us ve tesislerl dttrt ayrı kategori de lncelenebilir: GARTH eu 9IZIM ftozLECOSN »fafs1 TS. PALACA3O6 TiFFANY •ClfviCA v/AaAAI? BBNİM f I«)QKMANA GSBEIC O P B U CU3ItA. OtALAUISA AI2T1H CALIMMAK (ClHl •SOLfSArtOLOUOUMA/ Mf OEK.Lt 8ENOE GShVOOUM..