Katalog

' r.fârt 1971 CUMHURÎYET SAYFA ÜÇ Amerika fidye ödemez ! urkı\p Halk Kurtulııs Ofdusu» İsımlı nr^üt tarai'jndaıı 4 Anifrikan a^ermırt kaçınlması, W'aslıinîton îçin S.urprız nîniamiştir. Bu, Lâtin Amprika Ülkclprındpki VVaShingtftn'lu sivıl ve asker yetkililfrîn dci'alarpa başlarına £Çlfn ben/cri olaylann bir tekrarından ibaretlir. Nitpkiın Ba^kan Nî^ön da, nnepki giin yaptıitı basın toplantısııKİa tçcrubeH bir hi»va ıvındft konusmuştur. NİXO n ' u| ı konuşmasından çıkan »nlam Hnkümoti. Ampriknn kaçıranlar ilP. pafe çirişmcmelidır, Ya da Eİrispcpkf.fi bilc, vnrumiulugun Ankara'.ya aii olduğu bilinmcjîdir. Yani Amprika, istenilen 400 hin dolan vermek niyctiudp değildir. Ni%on. kararın Türkiye'nin ic politikaMna ilişkin oldugunu bclirtirkpn, «fiiz, bcn/erî durumlarla defalarça >üz yüze kaldık» demeyi umıtmamiştir. Gerçekten de boyledir duTürk Dört büyükler ateşkes için hâlâ goruşuyor • a * • * * D. Pakisfan'a asker seviıediliyor DAKKA (Doğu Pakistan) (a.a.) Dakka'da askerler strate.jık noktaları beklemektedır ve Pakistanı saran anayasa buhranı, ülkerun Doğu kanadı ile Batı kanadı arasmda tam bir bölünme tehdidinde bulunurken, Do ^u Pakistana takviye kuv\'etlennm sevkedılmesme devam edıimektedır. Dogu Pakistanm başkenfi Dakka'nın dış dünya ile normal haberleşmesi tamamsn kssilmiştir ve Avami Birli^i Lideri Şeyh Mucibur Rahman'ın pazar günü yapacağı <4aribi konuşma» da bağımsızhk ilân edeceği söylenmektedır. C130 tipi askerî nakliye uçaklan, Batı Pakistandan Dakka'ya durmadan asker taşımaktadır. Hafta içindeki çatışmalarda Şeyh Mucibur Rahman şehırde 300 kışinin öldüğünü ileri sınmtı^ttir. Ordunun bir istılâ kınrvefi gibı hareket ettiğini söyliyon Dogu Pakistanh Lidcr, askerlerin silâhsız halk üzerine makineli tüfek ateşi açtığıru iddia etmiştir. Şeyh Mucibur Rahman'ın sözİprini doğrulamak nıümkün olmamışsa da Reuter muhabiri, Avami Birliği Lideri ile görüşmeye gitmeden önce öğrenciler kendisine gece sokağa çıkma yasağınm kitle halinde ihlâl edilmesi üzerine başlıyan olaylarda, kurşunlarla delik deşik edilmiş sekız ces>et göstermişlerdir. Dakka Üniversitesmm İkbal salonunda öğrenciler butun gcce devam eden afe^ten sonra ele geçirdıkleri sekı^ cesedı bcklemekteydüer, ORiencıler bir ölunun de aılclerı tarafmevlerç goturuldviğünü ya da askerlpr tarafmdan yok edildiglni ileri sürmüşlerdır. Hastalıanelerden birmde 13 ölü ve 60 dan fazla ağır yaralı bulunduğu bildırilmıştir. Havalanma gıdcn yol da dahil olmak uzere Dakka'daki başlıca caddeler barikatlarîa kapatıl mıstır. Birçok yerde tuglalar ve (.•İ)})1P!İP baıikatlar kurulmu^tur. <)1P >rindan güvcnılır kaynakların DoffU Pakı^tan'ın başliea limani Çıttagnng'dan bîklirdiklerine gnre bu liman şehrinde bütun bır gun vc g^ce devam rdon çatisma Ve gösterilcrde en a/mdan 75 kişi ölmü^. 2 bınden Ja?la insan da yaralanmısiır. Çatısmalara halkin. askcrî hükumetin Ulusal Meclis toplantısmı ertpleme kararını proip^to için düzenlerlıkleri gostcriler \o\ açmıştir. Doğu Pakistan Avamî Birlıöı Hdpri Şyh Muciburrahman, Yahya Han'ın 10 Martta Dakka'da Batı Pakistan Halk Paıiisi lideri Zülfıkar Ali Ruttn VP öteki parti lıdcrlcrivle bır cförüsme yapmnsı trkiifmi r^ddetmistir. Dogu Pakistanh ]idrrin entrıkalarıyla masum ve 5ilâhsi7 çıftçilerin öliimüne STbebivet voren ki^ilerle pörüsni*?8i içm yapılan teklifi «zalim bir .saka» nlarak nitelendir 1ıX ı hıl dirilmektedir. gons ilr» Dogu Paki«<an' daki btpki şpbirler, Kulna. Silhat ve Rangpur'da sokağa çıkma yasağı devam etmektedir. Bununla birlikte Dakka'da durum görünüşte biraz normale donmüş vo askprî vetkililorin sehirde sokağa çıkma ya^a^ını kaldıı araklarını sövlemiştir. Seyh Mucibu Rahman, Ulusal Meclis toplantisının ertclenmesini protesto için Çarsamba ^ünü genel grev çar.rı^mda bulunrnustu. Grev Pprşembe Sünü 08 0(1 Gm1 'do snnn ermiş ve trafik Pazarte.M cününden bcri ilk defa normal işlemeye ba^lami1;tı. Ordunun dün sokaklardan cekilprek yrrini polislerp bırakTI^I gdrulmuştıır. Bıınunln birlikte kalabalık gruplar sabah telefon telgraf santrahyla Dak ka'dakî iki büvük oteli kapanmaya 7orlamıslardır. Dakka'da durum rııiRÜn yeniden vebarr>''ıt kazanmıştır. POİa/K'/lDA ERGÜN NEW YORK, (THA) B irleşmı^. Mılletlcr Cîenel rcteri ü Thant, Orta Dofrıı 1 bafî1? goruşmeleri kgnusun, da bır bıklıri ıle ateşkes şuresı nın ycniden uzatUması içm bir ken, perşembe sece'si iki buguk saatUk bir aörüşme yapan dört buyuklenn B. M, temsilcileri de aralarmda olumlu bir karara varamamışlardır Sovyet temsilciliginde toplanan Amerikan, İngiliz. Fransız ve Sov yet elçılerı yçnıden toplanma ka~ ran alarak dağılmıslardır, HEYKEL KAHİRE Kahıre'de yayınlanan El Ahram gazetesınm eskı Başkan Nâsır'm yakmı olduğu bilinen başyazan Muhammed Hasaneyn Heykel Araplann Amerika ile siyasî bir mücadele içındc olcluklarını üeri surmuş ve savaş alanmda Amerıka'mn karşısına çıkmanın ancak I.«rail'in amaçlarma hizmet edeceğini belirtmiştir. Haftalık yorumunda Heykel, «Arap ülkcleri Amerika ile olan anlasmazlıklarını savaş yolu ile nrtadan kaldırma yolumi seçerlerse îsrairc yardım ctmiş olurIar» demcktedir. Heykeî, «İSıairin plindeki sil.thlann hepsi Amcrikan yapısı oldllffiı için bazi yetkililer Arap İllkpleriııin karşısındakî silâhlı du^manın Amprika Oİdu^unu İİCri sürüyorlar. Bana göre bu teblikeli çörüştür VP düzpllilmpsi ge rekmcktedir. Mısır'ın elindpki si^ lahlar Sov\pt yapısı oldugu için l.srail kendisinin Sovretlcrlc savaş halinde olduşrunu ilcrî sürebilir mi?» demektedır Heykel. «Mısır halkı Ampi'ika savaş alanından nzak kaldıpi sürpce İsraîri yeııccek güce sahiptir» demcktedir. El Ahram başyazarı dünyadaki önemli sorunlann çtizümlenmepı ıçın Aın^rika ile Sovyetlerm aralarmda anlaşmaya vaımalannın gerektiği fıkrım de öne sürmektedir. milyön ııstiıne milyon 1371 yılında tam Aralarıııda Amerikan vatan. rlası nlmajan yabaneıların tla hulumlutfU pck çok dipinmat ^e askcrî gorp\linin kacinlip TCÜline alıııması. f ylcmlerim jjıddrt >oluna döken örgutlerrc çidprek fazla hpnimsenen bir metot olmaktadır. 1S70 >ıll îfindc Latin Amerîkaıiın b> ülkcsîndP dokuz ^afR banci görcvii kapmlmış, buil^ lardan uçu nldurulmüşiür. Mpsplâ C.t.A. ajam olduğu bilınpn bîr Amfrikah askprî mühavir, 7 ASustos'ta Uruçuayli şehir srerillalan tarafından k<H'irılmıst!, Gprillalar, âdı Don nlan bu Amerikalının bır.ıkılabilmesi İCİn. Î50 Fnasi tutuklunun salıverümpsîııi istn orlardı. l'ruıjuav Hükumeti bu talcbi reddelti u Mitrione 10 AŞu^tns'ta oldürüldü. lki vı! öncc CİP {îualpmala'dakî A fî.I». FIPISİ Gordon Mein ve jki askprî atasp öldürülmüştü. AMH Guatpmala'da, istcnilcn para \prilmpdi§i icin B. Alman dc 1970 içjnde «1Rİİtİm hıı nlaylarrln Amprîka'nin tulunıu, Raşkaıı Ni\ouHm Önrcki cun Tnrkiyp üzprindp yaptıİ'i konuşnıada hplirlencn çizgi doğ Tultusundadır. IVashiıiRtnn, Anıpıikan Jptkİlİuırıı karııan gpıîllalarl liiuhatap kalıul rtmpmpklc. hükümct İIc dijvnlntfn ^irmcktedir. Bu diyalos:rin ps,'*;. hükümctc soruiTilulusunıın hatırlaiılması olmnktadır. Mr. dcni kî softımlııluk taşı^an bîr bııkuiTipt, ıılkpclpki yabancılarm PHII \r mal lîihenliğini saSUunak]» ^ükümlüdür. o haldç kanrılaıı Anifvikalllavm da salinıpn bulunnii'isı işinı yıırutmplidir. Bu İ Ş lcın rip hiıkıımpl kpndî yölunıı sppmpkfp spıbpsttir. Istersc gcrülaların talpp cttiffi para.vı vprir, îstprsp de bırakılmaliirı onprilpıi sivasi tutuklulan salar ,. Buradaki oncmli nnkta, sorıım lu bııkumptîn kapırılan Amerîka JılHfl kurtaramaması lınlindc ne «ılfipaıjıdır , rum. •1IİİAO11 Silâhlanmaktan korkuyoruz» TOKYO (T.H.A.) Japonyanın muhafazakâr hukümetinin Lideri Eısaku Sato «United Press İntprnational» ajansma özel olarak verdığı bir demeçte, Japonyanın yeniden silâhlanma: smm yenı bır savaşm çıkmasma yol açabıleceğinden korktuğunu Koylemış, «Bu yüzdcn Japonyadaki Amerikan askerlerinin çoğunhığunun çekilmesindcn sonra bile savunmamm Amerikan nükleer giicüne b' ' ~>sm> deıruştir. Sato, Japon anayasasmca yasaklanan savaşa gırme ve savaş gucüne sahip olmanın değiştirilmiyeceğıni ıfade etmiş, «Halkımız savunma gücümüzün artmasının yeni bir savaşa yol açabileccğinden korkraakta VP sa\Tinma gücümüzün geliştirilmesini istemcmektcdir» demıştır. Nixon cuntaya yardım etti ama ikna edemedi» WASHINGTON, (a.a.) B Tpprubplprdpıı rıkaftılacak kuşu şpkihlp, \prehiliriz: Kacınlan Amcı iknlılar öldürül (higü takdirdp, Washington ilc iljrili baskcıt arasmtla lıisscdilir bir soâuk luna psmpktcdir. Bu ararİR diğpr Ami'iika'Iılann ıriivcnlisiııın ^aRİimnıaM gcvckccsi üe \\jısbinfîtnn'clan nzmanlar KPImrktp, Ampriknn askcrî varlığı inkviyp pdilmektcdir. Bu durumu bilcn hukuınctlcr ı]p VVashinston ilc arayı acmamak i(,irt jüoiiplliklc şcbir gprilla. l.irının istpdiği fidvcyi \prip kaçırılanlarl kurtavmnkfadır. Soura fln jıman^ı?; bh' takiplp soruıHİu.ıianmasına ljasjlanmaktadır. B hu yazdiklarıımz, Lf<ın Amprika tpcrübesindcn alın»n riprslprdir. Tıirkiv'nin aynı kn^ullar içi1 > KÎvmcPİ îsc, lıu nlaylai'a bakiş H •)<,ınn7in ccnîiloıııpsi znrunluluğunu doğuvmuitur. TÎIII iripşik Ameııka Senatosu Dışislsri Knmısyonunun ıkı uyesi, geçcn ayın başlarında Yunanis tan'da yaptıkları ıncelemelerinm sonuclaıım bir rapor halinde yayımlamı^lardır. James Lowenstein ile Richard Noose, Komısyon Başkanı Wıllıaın Fulbright'a sundukları bir raporda, «Yunan cuntasma karşı Nix<m Hııkünıptinin izlpdiği dostça ikna > önteminin başarısızhkla sonuçİandığı» sonucuna varmaktadırlar. İki senalor, raporlarında şunlan bphrtmektedirlor: «Yunanistan'daki rçjim doslluğu VP askerî yardımı kahul ptmiş ama ikna konusunu bilmpzlikten Rplmiştir. Gcrçcktm dp, Yunanis tandaki rejim bızim bu ülkede siyasî reformlar >apılması için giriştiçimi/ haskıdan daha ağınm as keri yardım konusunda bizc yapmaktadır.H İki Amenkab senatöre gö're, ABD, askeri.hedefe (yani Yunanistan'ı NATO ipiııde tutmak) ulaşmıssa da, sıyasi hcdefe (yani Yunaııistan'da Parlampntor demok rasinin yenidpn kurulması) ulaşa mamıştır. îki senstör, Yunanistan'ın 1970 yılmda Fransa'da askerî malzeme satm almasınm ncdcni, Yunanistan'a »gır askorî malzeme yardımına yeniden başlaması için Bnieşık Amerika'ya baskl yapmaktır. 1967 Nisantndaki askerî hukumet darbe&i üzerine Yunams 1ana konan ambargo, geçen Eyluldr Washington tarafmdan tama miyle kaldırılmıştı. T£.ZİRAAT BANKASI f akistanda iki siyasî lider, Zülfikâr Ali Butto ilc Mucibur Rahman arasındaki anlaşmazlıktan doğan ve bir süredir devam eden gerginlik, Mııcihur Rahman'ın, Yahva Han'm ]0 Martta yapılmasıni İpklif pttişîi nlağanüstü toplantıya katılmaM redriptınpsi ile dftruğuna prişmiş, büyük bir patlamaya dönuşebilpcpk ıııteliğe bürünmüştür. 1947 yılınd.ı hagımsızlı^ına kavuştuğundan bu yana ÇPCPH 23 jıîlık riönemindp yapılan ilk genel seçimlcrde Pakistan Iıalkı ÇPçen Aralık ayında sola kayma dileğini orta>a kovmuş, Baîıda Ziılfikâr Ali Butto ile Doğuda Avami Birlisi Partisi «ındpri IVIuribur Rahman seçimleri kazanmıştı. Seçimler sonunda 3 Martta Kurucu Meelis toplanacak, ve 120 gün içinde sivil ana>asayı hazırlıyacakU. Mucibur Rahman 313 üyeli Mccliste 167, Ali Butto ise 86 koltuk sasladıklanndan, kurulacak hükümetin Başbakanlıçına Rahman'ın gclmesi kesinleşmişti. Nc var ki evdeki hpsap parşna uymamış, daha Kurucu Meclis toplanmadan, iki Hdprin, Rahman'ın Doçu Pakistan için gcnis özerklik istpmesi konusunda anlaşma/lığa düşmeleri üzerine. Pakistan, tarihir' PII buhranlı ""•••emlerinden birinin pşiçine gelmi'ytir. Ashııda anlasmaylığın tpmplindp, lfi(M) km. lik Hindistan toprası ile birbiriııdpn ayrılmı.ş bulunan Doğu ile Batı Pakistan arasında mevcut ili!>kilprdeki dpıiRPSizlik yatmaktadır. 120 milvon nüfusunıın U 70 inin okuma yazma biimediği Pakistan halkının »'» 55 î (70 milvon) Doğu Pakistanda (Bengal) yasar. Buna rae;ırıpıı ordu ve bükümette çoğunluk Batı Pakistanlılardadır. Suba>Iar genellikle Baü Pakistandan gelmekte. yatınmların en önpmli bolümü bu bölgpye kaydırılmaktadır. Kişi başına düşen 80 dolar millî gclirlc dün>anın en yoksul ülkelerinden biri olan memlekpttc ekonominin 3 '4 ü ise 23 büyük ailenin kontrohı altındadır. 1938 Mİıntia bir darbe ile ba^a geJen Eyüp Han'ın iktidarı sırasında da bu dengesiz durum devam etmiş, Batıda beliıii gruplarm zenginleşmesine paralel olarak Doğuda yoksulluk ve sefalet artmıştır. Nihajet 1969 yılında Doğu Pakistanda çıkan kanlı avaklanmalar sonunda Yahya Han yönetime el koymuştur. Yahya Han 1970 Oca^ında shasî özgürlükleri tanımış. 6 ay sonra da Pakistanı 5 idarî bölgeye ayırmış ve grev ile sendika haklarını kabul etmiştir. Ne var ki, yüzevdeki bu iyi niyetli atıhmlara raçmen, askerî rejim ülke ekonomisini kontrol edcn 23 güçlü ailp ile olan bağlantılarını gevşetmemiş, gerçek reformist bir nitplikte görünmemiştîr. L'nlü 6 maddclik proçramı ile seçimlere giren ve çoğunlugu ka7anan Mucibur Rahman, Doğumın Batı tarafmdan sömürüldüğiir.ü öne sürerek Doğu Pakistan için geniş özerklik istemektedîr. Altı maddelik prograın, dıs ticaret, vergi ve dış yardım gibi konulardd Doğu Pakistana özerklik tamnmasmı ön görmckte, buna karşılık savunma ve dış politikada merkezî ^'ikümetin otoritesini kabul etmektedir. Avami Birliği Partisi Başkanımn bu dileklerini ülkenin bütünlüğü açısmdan sakıncalı bulan Ali Butto ise direnmekte ve tavize yanaşmamaktadır. «İslâm Sosjalizmi» ilkesi ile Batı Pakistanda çcniş bir halk kitlesînin oyunu sağlamayi başaran Halk Parlisi Lideri Butto'>a göre, Mucibur Rahman'ın 6 maddesi, Pakistanın güçten duşmesine ve bölünmesine yol açabilir. İki Hdcr arasındaki anlaşma/lığın Hindistan ile Pakistan arasmda jlişkilerin gayet gerçin olduğu şu sıraya rastlaması da kötü bir ra^tlantı nl. tmış, buhranın önemini arttırmıştır. Bilindiği gibi bir sürc nnce iki Keşmir'linin bir Hind yolcu uçağını Batı Pakistana kaçırmaları üzerine, iki ülkenin arası açılmış, Yeni Dcllıi Hindistan hava larmdan uçuşu yasaklamış*ır. Böylece Doğu ve Batı Pakistan arasmda temas kesilmiş, öteden beri Hindistana karşı düşmanlıgı ile taııınan Butto, bu durumda Rahman'ın 8 maddesinin Batı Pakistanın güvcnliğini bütün bütüne sarsacağım ileri sürmüştür. Mucibur Rahman'ın 6 maddesinden tâviz vermeye 3anaşmayıp, Butto ile görüşmeyi kabul etmemesi Pakistanı büyük bir çıkmazın içine sokmuştur. Rahman iddialarında haksız mıdır? Şüphesiz ki haklıdır. Doğu Pakistan 23 yıldır üvey çocuk muamclcsi gtfrmüş, yatırunlar Batıya kaydırılmış, zenginlik Batıda yoğunlaşmıstır. Ama tiinı bu olgular halkm gerçek temsilcisı olmıyan yozlasmış yönetimler döneminde meydana gelmiştir. Seçimlerde ezici çoğunluk kazanan Rahman, kuracağt halka dönük hükumptle bu haksızhklan ulusal birlik sımrları içinde dÜ7.eltmeye çalısahilir, Dogunun millı gelirden hakkı olan payım alması ıçın çpreken savaşı verebilirdi. Oysa Rahman'ın geniş özerklik istpğinde ısrar etmesi, Doğu Pakistanın Batıdan tanıamen ayrıunasını diJpycn «Ulusal Avami Partisi» Lideri Mao'cu Mevlâna Başhani'nin tezini güçlendirip, günün birinde iki Pakistanın bölünmesi için ortamı hazırlayabilir. Rahman'ın inadı, ülkenin askerî rejim tarafmdan yönetiminin dpvam etmesine sebcp olabilir ld,yüzevdeki bir iki çıkışına rağınen ünlü «23 ailp» ile bağlantılarını kesmeye niyetli görülmiyen «Yahya Han formülünün», Pakistanın büyük ihtiyaç duyduğu radikal reformları gerçekleştirmesini beklemck fazla ijimserlik olur. Ulus bir bütündür P Basın: A 608611718/1962) BU YILIN MILYON İKRAMİYE PLANININ BiRİNCi ÇEKiLiŞiND RALIK Trudeau evlendi VANCOUVER, (a.a.THA) Mtf ya^ınrlaki Kanada BsşbaJ l l kanı Piri ıp Elliot Trudcau, W I Pazartesi akşamı sessiz bir lörenle 22 ysvındaki bay^n Margar^t Sinclair ıle evlenmiştir. Ku7ey Vancouvcr'dckı St Steveru Ruma katolik kıİJsesındc yapılan nıkâh Irironine sadece iki tarafın aılelerı kaiılmıştır. Bayan Sinclair, eskî Kanada Liberal Ba^bakani Lonıs St. Laurcnt kabıncsindr Balıkçıhk Bakam olan James Sinclair'in kızıdır. Simon Fraser Ümveısitesinde Siyasî Bilimkr vc Sosyoloji tahsili rdoıı Margaret Sinclair ilc Tıudcau, bundan üç y\\ önce Tahıtı'dc gnçirdikloıi bir 1âtil sırasında İJinışmı&lardı ve o zamandan bfrı dc buluşmaktaydılar. Margaırt Sinrlair'in dört kızkardeşi daha vaı dır. Mehmet BARLAS ölü, 1482 yaralı var SALVADOR, (a a ) JP| fiVıia eyaletının mcrkczi SalM vadordaki «Otavio ManRaheriü** ra» Stadmrla gcce ^ripn bif patlamanm yol pi.nık yüzünricn 4 kışi ölmu,ş, 1.482 kırı yiiı.ıkınmıştır. Ağır yara. lıların sayısı çoktur. rnmhıırbaskanı Gcnoral Mfrlicinın ılo 1mlundugu stadrla, İOÜ O I.D SPMJPİ cilabilccck stad.Nurnu IJO.'IOO kısi doHınmu'.Uı. Bırdcn, üjildaklr'im bulundugu kulelcrdcn biıinrio kaza esen pailama olmuş ve §?rcf tı ibününun kar^ısına dü^en sıraldvda pnnigft yol açmıslır, Ba/ı kimıelcıın tribünün yıkümakta oldup;unu bağırmaları üzcnne bırılercc srjirci, anlatümaz bir kar ^a.şalık ıçmde çıkış kapılarına yıgılmıştır. Seyircilerdon bazıları sa havH allarkeıı, yaralıların iniltileri, bavkınşları işiülmiştir. Scıof Iribünundc bulunan Cumbuvbnskanı Gencral Medici ilc Babid Valısı. kfiiababgı yatıştıncı bö? lcr sriylrmişler, çıkış kapilarına u\i7?r\ ıçındo fîitmclon çagrısında lıulnnnuiijlardır. Askeri polis ve itfaıyecıier rirrbal yardıma koşnmf;ldrdir. Ağır yarylılar, stad re vınnc >a da şohirdcki has>lahanele ıe kdldırılmıglardır. Kararımz Başarınız LEİPZIG FUARI Demokrat Alman Cumburiyeti Sayın Mevduat Sahiplerine bol $anslar dileriz. M 14. .23.3.1971 Informatıon • Hâsan Takısoğlu Taksım Talımhana Palg» Tel . 45 28 51 YAPI ve KREDi BANKASI Daima en iyi hizmet Moran: 396/197 iBasm: 31333/1960)