Katalog

Birinci fasikül çıktı. Her ay bir fasikül. Her fasikül 5 lira, abonelere 10 fasikülün tamamı 30 lira. Ansiklopedi Yayımevi, PK. 7, BahçelievlerAnkara. Cumhuriyet 12142 EĞİTİM ANSIKLOPEDiSİ ÖGRETMENLERE, ANA BABALARA umhuriyet 43. yı! sayı 15163 KDRUCUSU: YUNUS NADİ Teigraf ve mektup adresfc Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: Istanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Formül Vıdfe, ÖKSURÜK ŞURUBÖ Pazor 16 Ekim 966 Btiyülc Kongresi başladı «Genel idarede vazife alanların Türkiye'de makam teminatı yoktur» «Deprem felâkcti bizi yıprattnak durmadan istismar edilmiştir» EKREH AUCAN GENEl BAŞUN1I Demirel: "Diyanet işlerinin muhtariyeti Anayasa meselesidir,, dedi EKREM ALÎCAN 6ÖREVİNDEH AYRIUN ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) V T D Genel Başkanı Ekrem Alican, dün saat 10 da Türkocağı salonunda başlıyan YTP büyük kongresinde yaptıçı açış konuşmasında, memleket siyasî durumunun karamsar bir tablosunu çizmiş ve konuşmasının sonunda Genel Başkanlıktan çekileceğini açıklamıştır. Alican Genel Başkanhğından aynlacağını söylerken heyecanlanmış, yutkunmuş ve gözleri yaşarmıştır. Kongreye katılan üyelerden bazılannın gözlerinin dolduğu görülmüştür. Bir nümüzdeki salı günü toplanmasını beklediğimiz C.H.P. Büyük Kurultayında partinin sol kanadma saldırmak isteyenler her halde karşılarında yıkamıyacakları engeller bulunduğunu kısa zamanda göreeekler, belki de tasavvurlarından vazgeçecekler ve ortanın solu akımını «zaten biz oldnm olasıya buynz» diyerek alkışlar arasında benimsiyeceklerdir. C.H.P. sol kanadının önde temsilcilerinden biri olan Zonguldak Milletvekili Bfllent Ecevit, yeni yayımladığı «Ortanın Solu» adlı kitabmı, öyle tahmin ediyoTUZ ki, Kurultaydan önce delegelere yetistirmek üzere kaleme almıstır. Yer yer romantik bir eda tasımakla beraber, sarsümaz bir inancı ve bırçok açık gerçekleri dile gctiren bu kitabı biz, yalnız C.H.P.'lilerin değil, partili partisiz bütün Türk avdınlarının okumalarını dilerdik, Yirmi yıllık çok partili hayatta başarıya ulasamamızın baslıca nedenlerinden biri davranıslarımızda içtenliğe pek az yer vermek ise, biri de sözcükler, devimler \e soyut kavramlar arkasında memleketi kendiliğinden kalkındıracak, refaba ulastıracak bir tılsım gücü bulunduğunu sanmak olmustur. Bülent Ecevit, kitabmı, «bir bilim eseri olarak degil, fakat bir insanhk anlayısının ve o insanlık anlayışına dayanan bir siyasal davranısın açıfclanması» olarak tammlıyor. Bn itibarla kitapta kesin yargı biçiminde okurlara zorla kabul ettirilmek istenen buyruklar, knrallar, ya da bilimsel ukalâlıklardan eser yoktnr. Partiler yelpazesinde sağdan sola doğrn ber partinin yerini göstermeve çalısırken, Ecevit, C.H.P. dısındaki siyasal kurullar taakkında ön yargı niteligi tasıyabilecek herhangi bir snçlamadan da dikkatle kacınıyor. Demokrasi, ancak özgürlük temeline dayandığı sîirece ayakta durabilir; nzeürlüğümüzün sinırları ise Anavasada açıkca gösterilmistir. Sn halde ortanın solunda olan C.H.P.. Anayasa Ö7srürlüSHne bağlı olarak. her türlü dikta rejimine karsıdır. «Bu bakımdan C.H.P.'deki ortanın soln hareketi. bir Anayasa hareketidir.» Bizde düsünce ve vicdan özgürlüğü nzun siire baskı altında tutulmuştur. Hâlâ bütün bütün ortadan kaldırılamıyan bu baskı, devletten ziyade toplumun bazı kesimlerinden, daha doğrusu halkın aydınlanıp uyanmasını önlemek ıçin bazı din adamları ve bazı çıkarcı çevrelerden gelmektedir. Seçimlerde oy mekanizmasına hâkim olmak iddiasını taşıyan birtakım gerici ve çıkarcı zümreler : Bizim sayemizde kazandınız. Dediğimizi yapmazsanız sonnnuz iyi olmaz! tehditleriyle iktidarı sürekli olarak etkileme çabası içindedirler. «Bugün, söylemek istediğiniz bazı basit doğrulan, bazı bilimsel gerçekleri, kanun yasakladı| ı için değil, devlet önliyebilecefi için değil, toplnmda uyandırabileceği tepkiden çekindiğiniz için söyliyemivorsanız .. » Alican, «Karsınıza başarıya a* Usmış bir Genel Baskan sıfatiyle çıkmış bulunmuyorum» deyınce. salonda bazı delegeler, «Esta|firnllab» diye bağırmışlardır. Toplantıya CHP Genel Sekreteri D r Kemal Satır, CHP'li milletvekilleri Muaramer Erten, Ali Ihsan Göğüş, CKMP'li milletvekillerı Mehmet Altınsoy ve Reşat Özarda da gelmişler ve Alıcan'ın konuşmasını ızlemışlerdir. Bu arada YTP senatöru ıken ayrılarak AP'ye geçen ve Senato seçimıni kaybeden Mehmet AH Demir de toplantıyı izlıyenler arasında yer aVmıştır (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) "Iktidar şimdilik Anayasayı değiştirecek çoğunlukta değildir,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Daşbakan Süleyman Demirel, ikl ayda " b i r düzenlediği dünkü, olağan basın toplantısında, son günlerin önemli konusu haline gelen «Diyanet İşleri Başkanının değiştirilmesine» bir soru üzerine değinmiş ve «Türkiye Cumhuriyeti Anayasasınnı 105. maddesine göre, genel idarenin yönetüninden icra, yani Hükumet mesuldür. Genel idarede vazife ahmşlann, Türkiye'de makam teminatı yoktur. Bu vazifeler bir nevi nöbetiir. Bu vazifeler değişir» demiştir. Böylece Demirel Elmah' nın değiştirileceğini ilk defa olarak açıklamıştır. IŞLERlNtN «Diyanet İşleri Başkanlığma muhtarıyet verümesinin düşünülüp düşünülmediğı» yolundaki bir soru üzerine de, Başbakan Süleyman Demirel, «Bunun bir Anayasa değişikliği konusu olduğunu, A.P. iktidarının şimdilik Anayasayı değiştirecek parlâmento çoğunhığuna sabip olmadığını» ıfade etmekle yetinmiştir. Başbakan Süleyman Demirel, Kıbnsın Yunanistana ilhak edileceği yolundaki soylentiler ve haberlerle ilgili olarak da şunlan söylemiştir: «Türkiye, Kıbrıs adasının hiç bir şekilde tek taraflı llhakma, ada üzerindeki cemaatlerden birinin diğerine tahakkümüne, daha doğrusu Türk cemaatinin başka bir cemaatin tahakkümü altına girmesine razı değildir.» Başbakan Süleyman Demirel, toplantmın başında. memleketin genel meseleleri ve son zamanların dnemli olayları fconusundakl gOrüşlerini yazıh bir metınden ukumuş, Cumhurbaşkanı Cevedet Sunay'ın tran ve Pakistan gezilerine değmerek, «Sunay'ın gezilerinin İran • Pakistan ve Türkiye arasındaki yakın kardeşlik. işbirUği ve dostluk bağlanru bir kat daha pekleştirdiğini» söylemiştir. «BL. BtR ANAYASA MESELESİDİR» MUHTARİYETİ Ml?» «Türk kadını kısırlastırılıyor» ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Dun başlayan CHP Kadın Kolları Üçüncü Kurultayında bir konuşma yapan Yurdsever Ağır «Amerikadan gönderilen doğum kontrolü ile ilgili ılâçlar, Türk kadınını kısırlaştırma amacını gütmektedir» demıstır. CHP Ankara Kadınlar Kolu tl Baskanı olan Bayan Arığ. CHP tarafından hazırlanan nüfus plânlaması konusunun Amerikalılar tarafından istismar edıldığını de ışaretle «CHP nüfus plân latnası ile tuzağa düşürülmüştür» iddiasını ılerı surrauştur Kurultayda bir konuşma yapan Prof. Muammer Aksoy ise Genel Kurultayın U7erınde durarak şunları söylemıştır: «Önümüzdeki Kurultay büyük bir meydan muharebesi bavası içinde geçecektir. Kurultay demokrasinin kaderini tayin edecek niteliktedir. Demokrasinin sona erme ihtimali dahi mevcut tur.» (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) Depremle ilgili bilgiler 19 Ağustos 1966 tarihınde, Erzurum, Bingöl, Muş ve Bitlis illerimizde meydana gelen deprem felâketı ile ilgili bilgiler veren Demirel, depremin oluşundan bu yana, «Vurt içinde Z3.184.368, vurt dışında da 4.108.911 lira nakdî yardım toplandığinı. bunun vanısıra çeşitli malzeme yardımı yapıldığını» açıklamış, deprem konusunda hükümete yoneltılen tenkıdlere de cevap vererek, şunları söylemiştir. «Bir ara hükümeti tenkid için. yıpratmak için bir istismar konusu yapümak istidadım alan bu meselede, bize hücum için her fırsatı ganimet bilen bazı çevreler ,bizj âdeta bu felâketin müsebbibi imişiz gibi, elimizden gelen her şeyi vapmıyormuşuz gibi töhmet altında bırakmak istemişlerdir.» Başbakan Demirel, daha sonra depremden sonra yapılan işler konusunda istatistik bilgiler vermiş, 31 Ağustos 1966 tanhinde düzenlenen anket sonuçlannı bildirerek, «18.567 aileden, 12.26" sinin para yardımı yapılmasını veya başka illerde misafir edilmelerini, 6300 ailenin ise barakalara yerleştirilmek istedikle «AP İKTİDARI, A.VYYASAYl DEĞİŞTİRECEK rini» söylemıştir. ÇOGUNLÜKTAN ŞlMDtLİK ÎOKSUNDUR» Deprem bolgesi halkının is^^ teklerinin yenne getirilmesi için bütün tedbirlerin alındığını da ifade eden Başbakan, «önceki akşama kadar 4015 baraka insa edildiğini, zelzele bölgesine 10 bin barakanın inşasına kâfi gelecek 40 bin metreküp işlenmiş kereste nakledildigini, bölgede 2500 işçi ve teknik eleman ile 300 den faıla inşaat makinesinin çalıştığını, bozulmuş olan köy yolKEMAL AYDAR lanndan 450 kilometresinin yaAnkara'dan yazryor pıldıfını, yurt içinden ve ynrt Sayın Başbakan 4 üncu Basın dışından temin edilen 5128 pre toplantısma başlarken 3 Basın fabrike evin nakline başlandığıtoplantısrndan sonra gazetelerde nı» belirtmiş ve sözlerine şöyle bu toplantı ile ilgili olarak yer adevam etmiştir: Istanbullu 5 Tekniker öğrencılan tenkidleri, her ne sebeple ise. «Hava şartlan müsait oldufu si (Ercan Karakaş, Cihan Ham* özetlemek ihtiyacuıı duydu. 36 takdirde, kıştan evvel iskân prosayfalık demeci ile ilgili husus'ar sici, Hüseyin Tufan, Kemal Begramımız ekim ayı sonunda bü arasmda yer alan müşahedelenne yazıt, Mehmet Civan), dun saat yük mikyasta tamamlanmış ola göre Başbakan geçen toplantıdan 19 da, Maçka'dakı okul bınasına caktır. 15 bin barakalık olan bu sonraki tenkidleri şu sözlerde top yerlestırılen 2 meşale arasındaki (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) lamaktadın kanapede, «ölüm Orucu» na baş •Üçüncü Basın toplanüsından lamışlardır. «Hakkımız verilmesonra yapılmış olan bazı tenkidler dikte eesedimizi bile kaldıra" (Yeni birşey söylemediğim), (Tatmın mazlar» dıyen gençler, günde bir edici cevaplar vennediğim), (Kapaket sıgara, ıkı bardak da su çamaklı beyanlarda bulunduğum) ıçeceklerdır. şeklinde ifade olunabilir.» Tekmkum Talebe Derneği Baş Başbakan bu tenkidleri «Tabil» kanı tlhan Koseoğlu ise, yarmbulduğunu da kaydetmiştir. <O1dan itıbaren Turkıye'deki bütun gunlaşmamış mevzularda ıhtıyatTekniker öğrencılerının «öliim sız cevaplar vermek benden bekOrucU" na başlavacaklarinı sinrlenemez.» demekle de cevaplannm fazla ihtiyatlı davranmak yıi(Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) zünden açık olmadığını an!atm»k istemiş olsa gerek Gerçekten de Sayın Başbakan 4. toplantısında da kendi deyımı ile «Karşınızda gönüllü ve nçık fıkirli olarak bulunmaktayım.. de(Arkası Sa ?. 8ü. 3 de) İSTANBUL Fındıkhdaki bir kahvede «Kumar» yüzündcn cıkan münakaşa sonunda Ismail Yiğitler admdaki hemşehrı%ini tornavida île ö'ldüren Kiipeli Ali Münüklü. dün 15 yü BRİNDİSt (İtalya), (AP) hapse mahkum olmuş, 9 arÖlen bir adarmn cenaze törenikadaşı beraet etmiştir. ne gelen yakm akrabaları. ken9 Toplumcu Mimarlar Fikir Kudisinin yaşadağım öğrenince, bir lübu. Gecekondu Kanununııu hayli saşırnuş, sonra da sevinAnayasay a aykın olduğunu. mişlerdir. Arazi Ofisi ve Konul Kannııu 76 yaşındaki Antonio Guadaile çeliştiğini belirtmişlır. >Ju lup, şiddetli bir kalb rahatsızlıkonu ile ilgili olarak vayınlığından, acele hastaneye kaldırılnan bildiride. kanunun aksak mış, biraz sonra da ölduğü hatarafları belirtilmiştir. beri gelmiştir. Cenaze törenine ANKARA .landarma Genel Knkatılmak üzere hastaneye gelen mutanı Korccneral Haydaı Süakrabalara doktorlar, öldü sanıkan. dün sabah incelemelerdc lan Guadalup'un krizi atlattıgını bulunmak üzere Trakya'ya hasöylemişlercUr. reket etmigtir. ]V*F/J?/T/ Adapazarında Çark caddesindeki bir evde âyin %,'parlarken yakalanan *^ 24 Nurcu dün ilk sorgularından sonr a serbest bırakıtanışlardır. Yeşil takkeleri ve beyaz cüppeleri ile dikkati çeken nurcu lar. sorguları sırasında suçlarını itiraf etmişlerdir Bir nevî «Nurculuk Okulu» haline getirilen evdeki kütüphancde Risalei Nur kitapları da e l e geçirilmiştir. Antalya ve Fethiyelilerin teşkil ettiği nurcu grupunun arasında bir de Teknik Üniversite mezunu lıulunmaktadır. Nurcular yarın mahkemeye verileceklerdir. f\Â Türkiye, ENOSIS gibı bir çözüme razı olmıyacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanlığı, dün bir bıl diri yayımhyarak Kıbrıs için yapılmakta olan Türk Yunan ikili müzakerelerinin sonunda «Enosis» gibi bir çözüme razı olunmıyacağını açıklamıştır. Dışişleri bildirisi şöyledir: •Bazı gazetelerde, Kıbrıs'ın şartlı olarak Yunanistana bağlanacağı ve ikili müzakerelerin hangi esaslar dahilinde cereyan ettiği hak kında haberler çıkmıştır. Kıbrıs meselesine bulunacak çözüm yolları hakkında Hükutneümizin malum prensipleri dısında hiç bir hal şekline muvafakat etmiyeceğimiz defalarca umumî efkâra açıklannuştır. Bunun dışında yayılan haberler tahmin ve rivayetlerdea ibarettir.» SUNAY, "HiLE YAPAN MÜTEAHHiTLERi ALLAH KAHRETSiN,, DEDi VARTA, (Mehmet MERCAN bildiriyor) Deprem bölgesinı gezen Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay: .(Şikâyetlere bakılacak olursa ağzı lâf yapanlara yardım yapıhnış, hakiki ihtiyaç sahibi, fakat ağzı SOT yapamayanlar mahrum bırakılmış» demiştir. Öncekı geceyi Muş'ta geçiren Sunay, Şenova, Tepe koyleri Ue Merci. karıkoca, çolukçocnk bir arada kalmasını istemeyii. Bu kışı geçirmek mekkale bucağı, Varto ve Karhova için idare etmek zorundayız» demişilçelennı geznuş, burada felâtır. ketzedeler Cumhurbaşkanına, yapılan yardımın az olduğunu Gecey: bir kutup çadırında soylemişlerdir. Şikâyetleri dineeçiren Sunay. bugun Hınıs yoleyen Sunay. beraberindeki tmar lu ile Erzurum'a gidecektir. ve İskân Bakanı ile Validen, bu konu üzerinde durmalannı istemiştir. Varto'da enkaz yığmı halindeki Bolge Yatılı Okulu sahasını gezen Sunay'a bir ögretmen bılgi venniş ve «Deprem sırasında okuhm bir külçe halinde yıkıldığını, müteahhidin inşaatta eksik malzeme kollandığını. söylemiştir. Buna karşı Cumhurbaşkanı «Boyle müteahhitleıi ve kontrol muhendislerini Allah kahrctsin» demiştir. Sunay, yıklk Hukumet Konağ' önundeki kursüden Vartolu'lara hı tap ederek şunlan söylemiştir: «Hükumet butün takatı ile sızı kıştan önce kornmak, yerleştirmek, bakmak uzere tedbiıler almak yolundadır. Fakat bu hususta bazı gecikmeler olursa bunu hoş görmelisiniz • Vartolular barakalarm kuçukluğunden yakınarak, ailece aynı oda. da yattıklarını söyleyince Devlet Başkanı «Biz de Müslümanız. Böyle DEMİREL, «AÇffi» DEGİL «SİNİRLİ» tDİ kliiıılııırılii da iiliiııı Orucu'na ıliiıı başlandı NADÎK NADt (Arkası Sa. 7, Sii. 4 de) ANKARA <a.a.) Teessürle haber aldığımıza göre, Vatikan Büyükelçimiz Muharrem îhsan Kızıloğlu, dün gece geçirdiği âni bir kalb krizi sonunda vefat etmıştır. Büyükelçımiz merhum Muharrem îhsan Kızıloğlunun naaşı, bnumüzdekl günlerde yurda getirilerek ebedî istirahatgâhına tevdi olunacaktır Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Kızıloğlu ailesme, bir başsağlığı telgrah gondermiştır. Muharrem Dısan Kızıloğlu vefat etti KIZILOGLl) Cenaze töreninde dirilen kalb hastası Yağmur bekleniyor İstanbul'da dün sabah başlayan ve yer yer şiddetlenen yağış sonunda metrekareye, 3 milimetre yağmur düşmüştür. Yeşilköy Meteoroloji tstasyonu, bugün de havanın mevzü yağ murlu geçeceğini ve en >Tİksek hava sıcaklıgının 23 derece olaragını Vartolu 50 aile Kırıkhan'dan geri dönüyor KIRIKHAN Vartolu 50 aile, toplu halde iskân edılmediklerine sinirlenerek, memleketlerine dönmektedir. Vali Nuri Teoman. felâketzedeleri ikna edememiş, tlsterseruz Varto'ya donun.. Imkânlaruau bu kaernı|tl,