Katalog

CUMHURİYET 3 İkincikânun 1937 KüçUk hikâye Ana bucağı İzmir Parti Kongresi İ diyordu. Ayni kadınm, yani annesinin portrelerine! Nusrat, kırk senedenberi duymadığ garib bir his içindeydi. Büyük bir saadet yahud büyük bir felâket haberini birdenbire işitmiş gibi, kalbi anî bir hoplayışl durdu. Demek ki, Safder Beyin, tesel İzmir (Hususî) îzmir Vilâye kabul etmez büyük bir aşkm elemlerin Parti kongresinin bittiğini bildirmiştim saklamak için kapandığı bu evde, on Müşahid sıfatile hazır bulunan Afyon teselli eden şey annesinin portreleri, an nesinin hatıralan idi. Demek ki Safdeı saylavı Haydar, İzmir Parti işleri ve İz Nusrat, yazm ağustos böceklerinin v r mirliler hakkındaki intıbalarını bana şu zıltısmdan, kışın saçaklarda ıslık çalan Beye o büyük aşkı ilham eden annesiydi Nusrat, Safder Beyden kalan evrakm cümlelerle anlattı: rüzgânn uğultusundan başka gürültü işi Beş gündenberi buradayım. Kontilmiyen kırhk bir yere çekilmek karan nerede oldugunu sordu: Bahçivan: gre içtima etmeden evvel ve ettikten sonvermişti. Mazisine hiçbir tatlı hatıra ile Beyefendi, ölmeden üç ay ewe bağh değildi. Bilâkis, en küçük yaşından bütün kâğıdlannı yaktı, dedi. O kadaı ra arkadaşlarla konuştum. Müzakereleri beri, hayatınm her safhası acı geçmiş, en çok kâğıd vardı ki.. İşte şu sobada yaktı. takib ettim. İzmir ve civarı halkmın, Partatlı anlan bile bir acı kanşarak zehir ol Nusrat sobanm kapağını açtı, içindı timizin prensiplerine gösterdiği merbu muştu. Haşin, zevkine düşkün bir adam bir yığın kül duruyordu. Hayatı, ken tiyeti ve daha doğrusu İzmire yakışır bir olan babasını düşündükçe yüregi burku disi için bir sır olarak kalan annesinin bü hassasiyetle gösterdiği candan alâkayı luyor; son derece güzel ve o nisbette tün düşünceleri, bütün emelleri, bütün gördüm, mütehassis oldum. Dileklerini bedbaht anasının hatırası, gözlerini su hayatı şu bir avuç külün içinde gömülü de birer birer dinledim. Halk ihtiyaclan landırıyordu. idi. Nusrat, başmı ne tarafa çevirse an nı tamamile müdriktir. Hem istediğini Nusratın babasile anası, dünyanm en nesine aid bir hatıra ile karşılaştığı bu hem de ihtiyaclarmı tahakkuk ettirmenin geçimsiz çifti halinde yaşamışlardı. Er yerde, bizzat annesini görmüş kadar he yolunu ve dilini biliyor. İzmirden büyük kek kaba, sefih, ahlâksız bir adamdı yecan içindeydi. Tekrar, karyolanın baı bir tahassüs içinde aynlıyorum. İzmirin Kadıncağızın bütün ömrü bir cehennem ucunda asıh duran portreye doğru gitti büyüklüğünü ve ehemmiyetini bilirim. Bu azabı gibi geçmişti. Nusrat, on beş ya Şimdi, yüreğinde büyük bir ferah, bir gelişimde bunu, daha kat'î bir vüzuh ve şında iken, annesinin bir zatürreeden üç saadet duyuyordu. Ölünciye kadar ko sarahatle gördüm. İftihanm bir kat daha gün içinde nasıl ölüverdiğini, babasınm casından hakaret gören, ihmal edilen bu artmış olarak Ankaraya dönüyorum. Başbu felâket karşısında nasıl lâkayd kaldı kadın, hakikatte, keridisini anlıyan, tak ta halkçı ve fırkacı Valinizle bütün arkağını hatırladıkça, kalbinde kanıyan en dir eden, seven bir kalb bulmuştu. Sev daşlar, Partimizin çok kıymetli ve şuurbüyük yaranın bu oldugunu, hâlâ his giden, şefkatten büsbütün mahrum yaşalu varlıklandır ve muvaffak ta olmuşsetriği sızısından anlıyordu. mamıştı. Hayatta bir dostu, bir hamisi lardır. Hoyrat bir babadan korkmakla ve bed güvenilecek bir yeri vardı. Nusrat, anne* * * baht bir anaya acımakla geçen çocuklu sini, hiç olmazsa kendi sevgisi ile tesell Kongrenin son celsesmde, tzmir merğu ve delikanlılığı zamanmda, Nusrat imkânını bile bulamadan, çok genc yaşta kaybetmiş olmaktan duyduğu yesi yavaş kezinin ileri sürdüğü muhtelif dilekler aile yuvası denilen şeyin tadını tatmamış, sarsıntılarla geçen ömrünün bu kırkınc yavaş unutuyor, tesadüfün bir cilvesile şöylece tesbit edilebilir: Menemen Buraova çayının ıslahı, yılında, bitab vücudünü dinlendirmek ih gözleri önüne serilen bu tatlı hakikati daha iyi kavTadıkça Safder Beye karşı bü ziraî âsayişin temini, İkiçeşmelik civa tiyacile beraber, ruhunun bu kırk senelik susuzluğunu da gidermek iştiyakını yük bir minnettarhk duymağa başlıyor • nnda bir ortamekteb açılması, elektrikledu. rin sabaha kadar yakılması, yol ve lâğım duymağa başlamıştı. O gün, Erenköyünde satılık bir köşkü Nusratın çok uzun' süren dalgmlığ inşası, pazarların daha sıkı kontrolu, gezmeğe gidecekti. Sözleştikleri emlâk ve sükutu, yanındaki ev tellâlı ile bahçi sıtma mücadelesinin derhal Mersinlide tellâhnı beklerken, dünyadan elini ete vanı sabırsızlandırmıştı. Nihayet bahçi başlaması, Burnova çayının zararlanna karşı tedbir alınması, Karşıyakaya yeni ğini çkmeğe karar vermeden evvelki ran van: devu saatlerinin sabırsızlığı içindeydi. Öbür odalan da gezelim isterseniz.. vapurlar alınması, Cumhuriyet meyda nında hoparlör tesisatı yapılması, sebze Tellâhn, yolda, ballandıra ballandıra Dedi. Nusrat: ve konserve fabrikası açılması, elektrik taanlattığı köşke geldikleri zaman, Nusrat, Hayır, lüzumu yok, diye cevab rifesinin tenzili, Karşıyakada hâkimlik adama hak verdi. Köşk hakikaten güzel verdi. ve nüfus idaresi teşkilâtı yapılması ve kız, di ve tam Nusratın istediği gibiydi. Sa Beğenmediniz mi? erkek liselerile bir enstitü şubesi açılması, hibi, vasiyetname bırakmadan ölmüştü. Bilâkis çok beğendim. Köşkü alr incir işçilerinin makru vergiye tâbi tutulYegâne varisi olan yeğeni, köşkü bütün yorum. Fakat beni beş dakuVa, yalnız bı ması, Eşrefpaşada bir dispanser açılmaeşyasile beraber satılığa çıkanyordu. Nussı, Kültürparkta Güneş Dil teorisini rat, köşkün eski sahibi olan Safder Be rakınız. * * * yin, henüz genc denilecek bir yaşta bu ıilv*. TfhB.T temsil eden bir abide inşası, tekaüd maaşköşke gelip kapandığmı, burada, ölünciTellâlla bahçivan odadan çrktılar. an nisbetsizliğinin ıslahı, Belediye za ye kadar, senelerce tek başına yaşadığı Nusrat geniş bir nefes aldı, sonra, gece bıta memurlannca haksız ceza kesilmenı öğrenince, kendi vaziyeti ile onun hali dolabı üstündeki fotoğraflardan birini mesinin temini, emrazı sariye hastanesinarasında gayri ihtiyarî bir mukayese yap line alarak, annesinin sararmış, solmuş deki 38 yatak adedinin hiç olmazsa yütı. Safder Bey, vaktinden evvel çökmüş hayalini dudaklanna kadar götürdü. O ze iblâğı, Değirmendere köyünde bir reve ihtiyarlamadan ölmüştü. Genc bir ka rada duran bir koltuğu karyolanın yanı vir açılması, devlet dairelerinde iltimasm dına delice âşık olduğu, kırlann ortasm na kadar çekri; annesinin hiç ayak bas önüne geçilmesL daki bu köşkte, tam otuz sene sırf onun madığı, ve yabancı bir adamın, onun haBunlardan başka, serbest olarak bazı hayali, onun hatırasile, herkesten uzak, tırasmı çılgınca bir aşkla sevdiği bu ıssız dilekler ileri sürülmüştür. Bunlar da şöymeyus, melul bir hayat geçirdiği söyle köşkte, ömründe ilk defa olarak tahlil le idi: niyordu. edemediği derin, hakikî bir haz duydu. Vilâyet umumî meclislerinin salâhiyetKimsesiz, yuvasız, macera ve fırtına Bahçe kapısından köşke kadar uzunca lerinin genişletilmesi ve meclisce icabınbir çakıllı yoldan geçtiler ve köşkün ka dolu kırk senelik bir ömürden sonra, ni da, Vekiller Heyeti kararile vergi tarh pısmı çaldılar. Bahçivan kıyafetli, orta hayet kendi bucağına kavuşmuştu. ve ihdas edilebilmesi, köy değirmenlerinNakili: yaşlı bir adam kapıyı açtı. Gelenlerin eden muamele vergisi alınmaması, tütün vi gezmek istediklerini anlaymca öne HAMDİ VAROĞLU ziraatinin tahdidi ve tütün tacirlerinin tüdüştü. tün ekmelerine mümanaat edilmesi. Yunan eshamı yükseliyor Genişçe bir medhalden geçerek alt katBu son nokta, mühim bir münakaşa ve Atina 2 (Hususî) Londradan alı derd mevzuudur. Bazı azanın da söyletaki odaları dolaştılar. Perdeleri ve pancurları kapalı duran bu odalarda, uzun nan telgraflarda bütün Yunan eshamı diği gibi, sermaye sahibi olan tütün tacir• zaman kapalı kalan yerlere mahsus tozla nm borsada hissedilecek derecede yük leri, mıntakanm muhtelif yerlerinde gekarışık küf ve eski kokusu vardı. Yerler selmekte olduğu bildirilmektedir. %5 niş mikyasta zer'iyat yapmakta ve ucuza faizli 1881 ve 1884 istikrazları esharnı deki halılar, duvarların boyunca sıralan25 sterlinden 26 ya çıkmıştır. Diğerleri mal ettikleri tütünleri her şeyden önce, mış, keten kılıflı koltuklar, belli ki sene de ayni nisbette yükselmiştir. Bu yük büyük müesseselere ve yüksek fiatlarda lerdenberi yüzlerine bakılmağa tenezzül ielmenin Yunan kredisi için ehemmi satmaktadırlar. Buna mukabil, kumpanedilmiyen birer emektar gibi buraya a yetli bulunduğu kaydedilmektedir. ya ve alıcı firmalann ihtiyaclan nisbeten tılmış kalmıştı. Nusrat, bir odadan öbü tatmin edilmiş olduğu için, bizzat rüne dolaştıkça, Safder Beyin, hiçbir inAcı bir ölüm tütün zer'iyatile uğraşan ve busan yüzü görmeden bu evde geçirdiği nu meslek, maişet vasıtası ittihaz etmiş îstanbulun eski ve maruf manifatura itikâf hayatmı düşünüyor; sevdi tüccarlarmdan Bay Ali Rıza Canfesçi bulunan müstehlin tütünü, ucuz fiatla ği kadınm hatırasına bağlı kalmak, yal 2 kânunusani 927 cumartesi günü vefat mubayaa edilmektedir. nız onu düşünmek, onun hayalini, yaban etmiştir. Cenaze merasimi 3 kânunusaTütün zer'iyatmm tahdidi keyfiyetine cı çehreler karıştırarak bozmamak için ni pazar saat on birde Beşiktaş Fasfınn tirazlar da vaki olmuştur. Bazı murahkendini bu dört duvar arasma hapseden caddesindeki 38 No. lı hanesinden kaladama karşı merhamet mi yoksa takdir dırılacak namazı Beşiktaş Sinanpaşa haslar, bu takdirde alıcılann başka memmi duyacağmı kendi de tayin edemiyor :amisinde kılmdıktan sonra Yahyaefen eketlerden mubayaat yapacaklannı söyemişlerdir. Fakat tahdid hususunda dadu. Nusrat, bu eve girdiği andan itiba dideki aile makberine defnedilecektir. ha fazla ısrar edenler görülmüştür. Bunren, içinde bir ferahlık duymağa başlaardan bir aza: mıştı. Bu duvarlarda, bu tavanlarda, bu VEFAT Tahdid, ne çiftçiyi izrar eder, ne pencerelerde ve bu eşyada bir samimi Emrazı Akliye ve Asabiye hastanesi abık Sertabib muavini doktor Lutfi A de rekolteyi eksiltir. Bazı çiftçiler, korkuyet, bir cazibe, bir sıcaklık vardı. kif, Beyoğlu Zükur hastanesinde vefat lanndan, kumpanya memurlarile uzlaşaBahçivan kılıkh adam, birinci katta •tmiştir. Cenazesi bugün kaldırılacak, rak tütün ekmek mecburiyetinde kalıyork! odalardan birinin kapısını açtı ve: Teşvikiye camisinde namazı kılmdıktan lar. Böyle yapmadıklan takdirde, mah Burası beyefendinin odasıydı, desonra ailesi makberesine defnedilecek sul ellerinde kalıyor, memurlar, mubayair. Allah rahmet eyliye. ya yanaşmıyor veya düşük fiat veriyor Girdiler. Oda Ioştu. Adam ilerledi, lar. Bu memurların, gerek resen, gerek sıkı sıkı kapalı pancurları açtı. Nusrat etortaklama şeklinde zer'iyat yapmalan, rafına göz gezdirdi ve birdenbire sararmahsul ve müstehlik aleyhinedir. dı. Eşyası olduğu gibi muhafaza edilen Dedi. Neticede bu mütalea galib gelbu odada, karyolanın başucunda asıh bir di. tablo vardı. Nusrat, bu tablodaki portreKongre sonunda Vali ve Parti Reisi, 937 senesi için neşrolunan dileklerin zamanmda, muhakkak olarak yi gayet iyi tanıyordu. Genc, sarışın mayegâne ve en nefîs karikatür başanlmasına çalışılacağmı, çok paraya vi gözlü bir kadm resmiydi bu. Nusrat, albümüdür. ıhtiyac gösterenlerin de gözönünde tutugayri ihtiyarî resme doğru ilerlemiş, onu, 68 sahifede yüze yakın re up ergeç yoluna konacağını, ve 300 seyiyecek gibi sejrediyor ve gitgide derinsim ve renkli tablolarla bera edenberi İmparatorluk idaresince yapıleşen bir hayrete düşüyordu. Gözlerini agelen fenalıkların 15 senelik mesai ile ber tanınmış mizah muharrirtablodan ayırdı, odanm öteki taraflarına e kadar düzeltildiğinin meydanda buIerinin yazilanm da bulacak baktı. Gözlerini nereye çevirse, ayni kaunduğunu söylemiş: sınız. Bütün müvezzilerden isdmm muhtelif şekillerde ve muhtelif boy«Beşerî kudret haricinde hiçbir şeyi larda başka başka portrelerine tesadüf e1 teviniz. nutmadığımız muhakkaktır» demiştir. Nusrat, kırk yaşına geldiği zaman, ar tık kulaklarının şehir gürültüsüne, gözle rinin şehir manzarasına, vücudünün şehi havasına tahammül edemiyeceğini anla ınıştı. Zevkin, sefahetin her türlüsü ile yıpranan vücudünün dinlenmeğe büyük bir ihtiyacı vardı. Hayatı, fırtınalı bir umman ortasında çalkalana çalkalana nihayet kayaya çarpıp dağılan bir tek neye benzemişti. Mühim dilekler üzerinde konuşuldu Kendi itiraflarıî RADYO Bu aksamki program j İSTANBUL: 12.30 plâkla Türk musikisi 12,50 havadis 13,05 plâkla hafıf müzik 13,2514,00 muhtelif plâk neşriyatı 18,30 Ambasador'den naklen varyete müziği 19,30 konferans: Selim Sırrı Tarcan tarafından 20,00 Muzeyyen ve arkadasları tarafmdan Türk musikisi ve halk şarkıları 20.30 Belma ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk sarkıları 21,00 saat ayarı, orkestra 22.00 Ajans ve Borsa haberleri ve ertesi günün programı 22,30 plâkla sololar 23,00 son. VİYANA: 17,25 Efgan mimarisi hakkmda konfe rans 17.45 hafif musiki 18,40 konser 20 havadıs 20,10 konserin devamı 21,10 bale 21,15 konferans 20,35 dans musikisi 23,30 muhtelif şarküar 24,10 dans musikisi. BERLİN: 19.30 güzel melodiîer 20,40 spor haberleri 21 sololar 23 havadis 23,30 dana musikisi. PEŞTE: 18,20 piyano konseri 19 yılbaşı programı 20 Çigan orkestrası 21,10 operet 23,30 Cigan orkestrası. BÜKREŞ: 19,15 dans musikisi 20,10 şarkı 21.05 çalgılı temsil 22,10 orkestra 22,30 havadis 22 55 eski ve yeni operet parçaları. LONDRA: 19,30 musiki 20 havadis 20,30 orkestra 21 konser 23 havadis 23,20 dana musikisi. PARİS: 18,45 halk musikisi 19.15 kadm saatl 19,45 konser 22,45 hafif musiki 22,30 orkestra 23,30 dans musikisi. ROMA: 18 tiyatro 19 konser 20,30 bando 20,45 yabancı dillerde havadis 21,40 operet 24 dans musikisi. «Fransız işgalini kabul etmiyen Antakya Türkleri, Ankara itilâfının îmzasına kadar bizimle Bilhassa tütün zeriyatınkahramanca harbetmişlerdir» daki gayritabiilikler nazarı dikkate alınacak Miralay Abadi böyle yazıyorl [Baştarafı 1 inci sahifede] bahsettikten sonra şöyle devam ediyor: hakı, ne de Fransız mandası altında ya«Biz, millî hükumetin merkezi olan şamağı kabul etmiyeceğini ilân eylemişti. Şeyh köyündeki teşekkülleri dağıtmak Orada millî bir Türk idaresi teessüs et maksadile Antakya ve Lâzkiyeden son mişti. Sivil memur, polis, jandarma teş ve büyük bir hareket yapmıştık. Fakat, kilâh yapılmış, âşar ve vergi dahi tarhe daha Şeyh köyüne yaklaşmadan haber dilmişti. aldım ki; Ozdemir ve kıtaatile AbdüsseBu millî hükumeti takviye maksadıle lâm ve taraftarlan Antakyanm şimali şarAnteb müdafaası komutanı Ozdemir, bir kisindeki Delbiye geçidini aşarak Maraş tabur asker, bir iki batarya top, birkaç istikametine çekilmiş. mitralyöz ve cepane ile gönderilmişti. Bu kadar çevik ve kollarımızın muvaBunlar Ankara hükumetinden aldıklan salatından evvel hareket ederek ve yakadirektifi icra ediyorlardı. lanması, mağlub edilmesi mümkün olmaOzdemir Antakya havalisinde mühim dığını isbat etmiş olan bir düşmanı takib askerî teşkilât vücude getirdi. 312 den etmek artık mevzuu bahsolamazdı. Biz 316 ya kadar yerli halkı silâh altına top de takib etmedik. lamış ve Türklerin bu davete seve seve Ozdemir Kuseyrden aynlırken, An koşmaları üzerine büyük bir alay teşkil kara hükumetile Fransa hükumeti arasmedilmişti. Ayrıca bin kadar da milis kuv da bir itilâf aktedilmiş olması hasebile vetleri vardı. aldığı emre tevfikan bu havaliyi terketGerek muntazam ve gerek gayri mun tiğine dair bir beyanname neşretmiştir.» tazam bütün kuvvetler çok ciddî, namusBiz buna birşey ilâve edecek değiliz. kâr, cesur, çevik ve bilhassa dağ harbine Yalnız, Hatayı Suriyeden saymak isti elverişli kahraman bir düşmandı.» yenler bu satırlan ve bu satırlan taşıyan Abadi kendi kuvvet ve harekâtından o kitabı iyi okusunlar! KASTA DIVA A M PAT PATAŞON N E N ! Kız Hırsızları HALK Operetinin İstanbul halkına ilk temsili Salı akşamı A Z A K Sinemasında Zozo Dalmas'ın iştirakile P 1 P İ Ç A NÖBETÇİ ECZANELER Bu gece nobetçi olan eczaneler şunlardır: istanbul cihetindekiler: Aksarayda (Ziya Nuri), Alemdarda (Ali Rıza). Bakırköyde (Istepan), Beyazıdda (Haydar), Eminönünde (Bensason), Fe i nerde (Arif), Karagümrükte (Arif), Küçükpazarda (Hıkmet Cemil), Samatyada (Erofilos), Şehremininde (Nâzım), Şehzadebaşında (Universite). Beyoflu cihetindekiler: Galatada (Sporidis). Haslcöyde (Nlsim Aseo), Kasımpaşada (Mueyyed), Merkez nahiyede (Kanzuk), (Güneş), Şi§lide (Halk), Taksimde (Taksim), (İtimad). Usküdar. Kadıköy ve Adalardakiler: Buyukadada (Merkez), Heybelide (Yu suf), Kadıköy, Pazaryolımda (Merkez), Modada (Paik İskender), Üsküdar, Selimiyede (Selimiye). Bu Perşembe akşamı büyük gala olarak MELEK ve SAKARYA Bahçe Mimarı m Bu senenin en buyOk, en zengin ve en güzel Tiımi. Mevlud Baysâl Parkların, anıt, meydan, çocuk ve köşk bahçelerinin en modern usullerle tarh ve taksimatını, plânlarının ihzarını ve araziye tatbikatını deruhde ve taahhüd eder. Müessesat ve hususî bahçelerin daimî nezaretini kabul eder. Çiçek, sebze tohumları, fide ve fidanları; süs, meyva ağaç ve ağaçcıkları; salon çiçekleri bahçe alât ve edevatı ve ehliyetli bahçjvanlar gönderir. Kataloğ elli kuruştur. İstanbul dördüncü Vakıf han, dördüncü kat No. 18. Telefon 22537 ZİEGFELD, YILDIZLAR KRALI 50 artist 300 gUzel kız r L Bugün S A K A RY A Sinemasında' İLOYU TAKİB EDELİM ( Folow the Fleet ) llâveten : Renkli IVıickey Mavs ve Paramount Jurnal BugUn saat 11 de tenzilâtlı tnatine Yılbaşı hediyeleri keşidesi, 6 Kâounusani : Çarşamba akşamı 21 de yapılacaktır. Dans kralı ve kraliçesi FRA1DE ASTAİRE v e GiNGER ROGERS'in En son, en cazip, ve en güzel Hlimleri Süreyyada H A L K OPERETİ Pazartesi akşamı saat 21 de Zozo Dalmasın iştirakile SARAY Sînemasında Senenin en neşeli ve en parlak artisti GANGSTERLER ARASINDA Filminde, seyircileri kahkahalara boğmakta ve takdir alkışlannıtoplamktadır Dâveten : FOX JURNAL, bütün son dünya havadisleri. Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine En güzel ve en son neşeli olan ve fantazinin, kadmlarm lüks ve güzelliği ile mücadeleyi tasvir eden EDDİE CANTOR PİPİÇA Biletler gişelerde satılmaktadır Salı akşamı AZAK sinemasında P 1 P î Ç A SON GÜN Yılbaşı için alıkonulan Senenin en büyük iki yıldızı 25 Aranyossy Rajko Çocuk Çingene Orkestrası Bugün saat 17 de CHARLES BOYER ve CLAUDETTE COLBER f Togo karikatür albümü AŞKIN UYANIŞI lâveten : Paramount Jurnal ve renkli Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine En güzel Hlimlerinde MAKSIM GARDEN Salonlarında bütün program ile birlikte son matinelerini verecektir. Taksimde Tepebaşında MLLLK sinemasında MAVS MiCKEY En güzel, en neşeli, en zevkli Fransız filmi, iki saat gülmek ve eğlenmek için COŞKUNLAR BARI na gidelim... Barda bulunanlar: Henry Garat Mireille Perrey Pizella fifonigue Rolland Bgn T Ü R K uü sinemasında İlâveten: EKLER JURNAL Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine