Katalog

?0 Temmuz 1933 ^Ctunfutnyd Büyük Bayram ve İngilizler On Cumhuriyet yılı içinde, güzel san'atlerin her sahasında, yeni biı harp sonu neslinin inkişaf ettiği ve halka da kendini kabul ettirerek yetişmia bir «an'atkâr otoritesi kazandığı görülür. Bütün dünyada olduğu gibi Biiyıik Harp ve yalmz Türkiyeye mahsus olmak üzere de Cumhuriyet inkılâbı, nesiller arasmdaki uçurumun büyümesine, genis farklann vuzuhla kabarmasına birinci derecede âmiller olmuşlardır. Bu itibarla Cumhuriyet inkılâbının Güzel San'atler üstündeki tesiri, yeni nesillerin inkişafına fırsat vermesinde görülür. Biz. aşağıki makalede ve onu ta. kip edecek diğer yazilanmızda on yıhn güzel san'at (edebiyat, musiki, r$sim, tiyatro, heykel ve mimarî) hareket lerini esas çizgilerile resmetmeğe çalıfacagız: le ait değildi. Yahya Kemalin Der [ Bir İngiliz gazetesinin gâh mecmuasına ilk yazdığı makalede aynen söylediği gibi «edeÇay örtüsü şayanı dikkat makalesi biyatın yazı denilen cephesini iKabul günlerinde evinizin temizliği zale ve yerine ruh denilen cep • intizamı kadar, misafirleri agırlamak. Londrada çıkan The Economist mec hesini ikame» etmek istemişlerdi. muası 21 tesrinievvel 933 tarihli nüsha ta kuUanacağınu vasıtalann sık ve za smda Cumhuriyetin 10 uncu yıldönü . rif olması da hiç şüphesüt sizi işgal eden Celâl Sahir grupu, kof bir muhtemünü kntlulama merasimi münasebe . en mühim meseledir. Bu arada bflha»veya düşecek derecede şekilci kaltfle bir makale neşretmiştir. Bu ma • sa çay örtü ve peçeteleri çok mühim mıştı ve daha ziyade «Yeni Meckaleyi aynen alıyoruz: bir rol oynar. mua» nın ve Ziya Gök Alpin pren«Türkiye Cumhuriyetinin 10 uncu Kendini* bu örtü ve peçeteleri pekftsiplerini vezinde ve lisanda ya yıldönümü bu ayın sonunda 3 gün 3 lâ yapabuinmiz. Gördüğunoz nünys>e gece millî bayram yapılmak suretüe şatmağa çalışıyordu. ve büyük tezahürat üe tes'it edflecekZaferden ve inkılâptan sonra tir. Bu büyük günün kııtlulama hazırmanzara ansızın değişti. Bu grup lığı Ankara liderlerine 10 sene içinde. lar dağıldılar. Dergâhçılar doğ ki icraah ortaya koymak fırsatını vermiştir. Muhabirimizin bildirlîğine na rudan doğruya siyasî hayata geçzaran 10 sene zarfmda Türkiyede yamişlerdi: Yahya Kemal sefir olpılan işler fevkalâde memnuniyeti mu. du ve şiir yazmadı. Haşim İkdam cip muvaffakiyetlerle doludur. Zaferden ve inkılâptan evvel gazetesinden nazımlarını aratmıKöylü sınıfın vergileri mdirilmîş ve Türk edebiyatmın manzarası şu yan bir muvaffakiyetle gündelik büvük nafıa isleri yapılmış olmasraa idi: Edebiyatı cedideciler hare rağmen devlet bütçesi mütevazin ve fıkralar yazmağa başladı. Falih varidat masarifatın fevkindedir ketsiz. Birkaçı Ali Kemalin gazeRıfkı daha az ve daha uzun makaCumhunvet idare«'nm deruhde e*. tesinde politika yapmakla meş lelerle Cumhuriyet Halk Fırkasıtiği eski Osmanlı tmparatorluğunun gul. Yalmz eskilerden üç kişi e~ nm yiiksek sesi olmuştu. Ruşen borrlan dı'kkatli bir pazarlık netiee debî faaliyetlerine devam ediyorEşref te halis bir edebî sahada sinde hafifletmis ve miktan pek cüz'î lar: Süleyman Nazif Irakın aynbir yekune indirüerek düvunu haricive kalmadı. Yakup Kadri siyasî fameseleM tamamen ve kat'iyyen hallehğını terennüm ediyor; Mehmet aliyetleri arasında birkaç roman li. . ı tizerine, petnbe, gök mavUi,": Rauf, hayatını kazanmak ıstıran yazmaea vakit buldu. öteki grup dîlnrstir. şil, limonküfü renklerinde islenebilir. Gümrük islerindeki istiklâline henüz na san'at endişelerini fedaya mec tan Celâl Sahir de siyasî hayata Çiçeklerin göbeğini diğer taraflann isle4 sene evvel sahip olan Türkiye hükdrinden baska bir tarzda yapmak lâ . bur olarak tefrika romanlan çır geçti. Yusuf Ziya ve Orhan Seyfi meti, ticareti hariciyıe sahasmda da zımdır. Çay örtüsünün boyu 1 metre, pıştırıyor; Hüseyin Rahmi, keza.. mizah sahasında göründüler. Famuvaffak olmuş ve dış ticaret bilân eni 78 santimetre, peçetelerm boyu 28, Daha sonraki nesilden Refik Haruk Nafiz ilk zamanlar gurbet ve eni 25 santimetre olmahdır. çosunu lehine çevirmiştir. Türkiyenin lit siyasî hicivleri ve hikâyelerile hicran duygulan terennüm eden haricî ticareti diğer ecnebi memle • dikkati celbetmektedir, Halide E bir takım şiirler yazdı. Nazım ketlerinki kadar azalmannştır. dip ve Yakup Kadri en güzel Hikmet Rusyada ihtilâlden aldıPara meselesme gelince: Birkaç semahsullerini veriyorlar, Yahya Ke ğı tesirlerin ağızdan ağıza gezen Küçük modeller rağbette neltk sukut devresinden sonra Türk malin şarkılan ağızdan ağıza doilk kuvvetli semerelerini vermeğe Sonbaharda giyflen şapkalar gene lirası Fransız rrangma bağlanmıştır. Iaşıyor, Falih Rıfkı en canlı fıkbaşlamıştı.Vâlâ Nurettin tamamile küçük modellerdir. Nisbeten sert ku . Her nekadar, memleketm sureti u. ralarını ve polemiklerini yazmak gazeteciliğe geçti ve ahaliyi kamaslardan yapılmakta, yâhut munta . mumiyede satmalma kudreti azalmış zatn durman için muayyen tertibat vü tadır, Ruşen Eşref itinalı ve te zanmak içm elinden geleni mu • ve şehirlilerin vergileri artmış ise de, kemmül etmiş bir nesrin örnek vaffakiyetle yaptı. Selâmi lzzet hayat çok ucuzlamış olduğundan memlerini yetiştiriyor. Beri tarafta da te ayni şekilde çalışıyordu. F. Celeketteki hosnutsuzluk zaü obnuştur. daha yeni bir neslin fiadnı boy a lâlettin sinir hekimliği meslekine Devlet, birçok nafıa isleri yapnnş tıyor: Orhan Seyfi, Yusuf Ziya, döndü ve çekildi. ve hususî tesebbüsler büvük mikyasta Faruk Nafiz, Kemalettin Kâmi, Tenkitte Nurullah Atanın pek inkisaf etmistir. Demiryollan, şmeler, ömer Bedrettin, Nazım Hikmet, bitaraf olmamakla beraber özlü, köprüler, menafii omumiyeye hftdim Vâlâ Nuretthı ve nesirde Reşat bilgili, faydalı makaleleri halkm müesseseler, mekjtepler, hepsi CumNuri, F. Celâlettin, Mahmut Ye edebî alâkasını besliyen ve sınıf sari, Selâmi tzzet, Peyami Safa ve terbiyesini yapan kıymetli yazıla h^iyet idaresinin baslıca canlı eserle • ridir. Teşebbüsah hususiyenin eser . saire eser veriyorlar. n çıkmağa aşladı. Evvelce müs leri daha mühim ve şümullüdür. Zira, İnkılâptan evvel ilk nesil kavtakil muharrirler arasında kalan memleket mütefekkirlerinin itiyatlanm gası, Cenap Şehabettinle bu genç Reşat Nuri, inkılâptan bir sene tamamen değiştirerek eskiden menra . ler arasında başlamıştır. Tercü evvel neşrettiği «Çalıkuşu» nun riyet kapısma gözlermi dikmiş olan bu man gazetesinde Hüseyin Süat ve temin ettiği büyük şöhret ve otogibüerinfn gündengüne çoğalan bir Cenap Beylerin «küçük beyler» rite ile eser vermeğe devam edinisbdtte memttfyetten cfekilerek ticaismideki eserini şiddetle tenkit eyordu. Onu takiben Mahmut Yerete, bankaçılığa ve sanayie atılmala • derek Darülbedayi repertuvarınsari muvaffalriyetli romanlannı rmf mucip olmuştur. Bu «ahadaki mudan çıkarak Peymi Safaya karşı, yazdı. Aka Gündüz de «Bu topvaffakiyetm misalleri çoktur. BugjSn Cenap Şehabettin «Edebiyat deli rağm kızlan» gibi en güzel maheude getirflmek^edir. Şu numunesmi gör Türklerin kurduklan ve idare ettikleri düğünüz bir tarah kısa diğer tarafı u kanlılanna» hitaben Peyam ga sullerini veriyordu. Burhan Cahit bankalarda halkın küçük btriktirme . H B , tepesi yana mt^emayu şapka, güzetesinde bir makale neşretmiştir. ve Etem lzzet Beyler gibi gaze lerile toplanmış ve miktan birkaç se zel havalarda kısa koilu elbiseler ve a. 0 zamanlar «akademi» tabir etecilik hayatından roman muhar ne evvel bir Hri ecnebi bankasmda çık renk bir boğa ile çok iyi gider. dilen Sultanahmet ve Çemberlitaş rirliğine az veya çok muvaf f aki dört milyonu geçmiyen para mevcudu kahvelerinde yukanda ismi geçen yetle geçenler bulundu. «Sözde 38 milyon lirayı tecavüz etmistir. muharrirler her gün toplanırlar kızlar» da tanınan Peyami Safa, Sanayie gelince: Cumhuriyet ida . dı. Darülfünun hocalrı ve eski «Mahşer» ve «Canan» romanları resinden evvfsl mevcut fabrika ve *• Erkek elbisesi modası lerden Süleyman Nazif merhum nın âmiyane zemininde kalmıyamalâthaneler adedi 130 u buunuyorErkek elbisesi modası hâla devam da sık sık bu kafileler arasında rak daha mütekâmil şekillere çık du. Cumhuriyet hükumetinin teşvüci edjyor. Erkeklerio kadjr'* «nasına ye görünürdü. mağa uğrastı ve Cumhuriyetin esanayi kanunile temin ettiği himaye sayesinde fabrika ve imalâthanelerin debiyat sahifesinde Haşimle ve Bir iki sene «üren san'at ve nesil diğerlerile münakaşa ederek genç mevcudu 2,200 ü geçmiştir. münakaşalarından sonra bu grup neslin müdafaasını yaptı, okuyuM^mlekette muntazam bir çalışma Iar ikiye aynldıUr. Bir kısmı dil sistemi vardır. Grev ve buna benzer culara bazı yeni imzalar tanıtt. atalet harekâtı nevcut değildir. Bir 3d inkılâptan sonra Türk şiirinde sadeliğini, hece veznini ve millî ufaktefek komünist vak'alan zuhur et. Nazım Hikmetten başka, Necip mevzulan müdafaa etmek üzere miş ise de hemen bastınlmıştır. Fazılın, Ahmet Kudsinin ve «YeCelâl Sahirin etrafında toplandıHayatm her safhasmda gayritürk di meşale» grupunun, henüz halk lar ve «birinci, ikinci ilâ...» Kitarafından tanınmıyan Valerien ve lerin faaliyeti haddı «sgariye indhril t&plar serisini neşre başladılar. miştir. Bu usuller sayesinde halkm milince şair Ahmet Hamdinin, halk Bunlann arasmda Orhan Seyfi, ufuklara üzerinde ve muhitlerrnde ayn ayn lî istidat ve kabüiyeti yeni doğru mkişaf etmekte ve Türkler maYusuf Ziya, Faruk Nafiz, Nazım tesir daireleri vücude getirdikleri kadınlann erkekleşmesine taraftar ol. Hikmet, Vâlâ Nurettin, F. Celâ görülür. On yıl içinde kadm roman lî, ticarî ve smaî sahalarda ehfl olduk. madığnnız için bu modayı da hoş gorcılarınm inkişaflan da göze çarp larnn ispat ederek asnn icap ettirdiği lettm ilâ.. tmzalan görülür. Ayni müyoruz. Fakat Avrupalı bir kıstm hembütün terakkiyata ulaşmaktadırlar. şirelerimiz bir orijküite olsun diye er. gençler arasmdan müstakil kalan maktadır: Süat Derviş en iyi eserCumhuriyet rejüni tarafından 10 se. kek elbisesi giymekte »rar ediyorlar. lerini on yıl içinde verdiği gibi, lar da vardır. Diğer kısım, edebî Şu resmini gördüğünüz hanım Fransada Şükufe Nihal, Halide Nusrat ilâ . ne içinde tedricen kurulan ve son &i şekillerden ziyade «derunî» bir «Tuke» de yapılan zarafet müsabakasene zarfmda daha kafî şeklini almış Hanımlar da esaslı eserlerini bu smda birmciliği kazanmıste. san'atin ruhunu vermek üzere olan millî iktasat poütikası: Ferdî teşebmüddet zarfmda neşretmişlerdir. «Dergâh» mecmuasmm etrafm Daha genç nesil içinde de Ca büsleri serbest bırakan, fakat bu faaliyetleri devlet idvesinin sureti urnuda toplandı. Yakup Kadri, Ahmet hit Sıtkı ve diğerleri gibi istidatmiyede mürakabesi altında tutan bir ların fışkırdığı görülmüştür. Haşim, Yahya Kemal, Falih Rıf C EI >Serin günlerin kıyafeti Ç yeni şapkalar kr y g y . Bir güneş ortadan kaybohnuyor. Fakat sabahlan ve akşamlan ortahğı serinI3c banyor. Onun içm yavaş yava» kahn kumaslı elbiseler giyinmenin zamanı geldi. Şu gördüğünüz model kalm yünlii . den ba sonbahar günleri için kesUmif en zarif bir elbise modelidir. Omoz larda mevcut parçalar, beldeki kemer kendismm en mfinin kfl etmektedir. Boyna sanlacak büyükçe eşarp onu daha sık görterir. styaa bb Baştald şapka da ayni kuznaftan, bw tarafı basık, tepedeki fazla kısmı kesik. tir. Kesik olan kısma şapka teıyinatmdan müoasip birşey konabilir. j 10 sualimize gelen cevaplar ( • J ğer akrabalarile münasebetleri ne ş*> Kadınbk âlemini bugün meşgul e . kilde oknalıdn? Evlenmeden evvel •• den en mühim meseleler hakkmda sor. sonra. duğumuz 10 suale gelen cevaplann mü5 Evlenmeden evvel onlardan ayhimlerinden birini daha basıyoruz. rümamak muvafıktır. Evlendarten son. 1 Parayı sever misiniz? Seviyor ra da mümkün olduğu takdirde her ild santz niçin? tarafın akrabasından birile oturmamak 1 Parayı saklamak, toplamak i . rahat ve sükuneti temin edecek yegân» çin değil, onu bolca harcayıp rahat etvasıtadır. mek için severim. 6 Çocuğu sever misiniz? 2 Hissî münasebetlerinizde paray 6 Yeni kan kocT"n i'k bir iki •«. ne gibi bir mevki verir siniz? neleri çocuksuz gecebüir. Fakat sonra 2 Hissî münasebetlerinizde paraya hiç olmazsa mutlaka bir yavru lâzırodır. esas tutmam. Fakat iki tarafta çıplak 7 Adtla rm evlenmeli, yokaa olursa eski bir tâbir veçhile hamamda mantdda mı? yarasır. 7 Bana kalırsa ne aşkla, ne d« 3 Bir genç kız veya kadın hangi mantıkla.. Ancak tesadüfle.. Yani ha. sporlan yapmalıdır? yatta eşi olabileceğine hükmettiği bir 3 Bir genç k u veya kadm insan karşısına çıktığı valdt. sabah akşam îsveç jimnastiğinden bazı 8 Aile hayatından en fazla befc. hareketleri yapmakla iktifa etmelidir. lediğmiz nedir? Herşeyin nasd ifrab tatsızsa bir genç 8 Herşey.. Sükun, rahat ve sa • ktz veya kadının spordan başka birşey adet düşünmiyecek derecede bu ise merak 9 Bir erkekte en ziyade hoşunun sarması münasebetsrz bir harekettir. Bir de kadm vücudünü sertleştirecek giden şey nedir? hareketlerden içtinap etmelidir 9 Kusursuz bir yüz ve vficut.. F a * la ukalâ olmaması şartiie malumatb 4 Çalışma hayafana atılmış genç bir kafa.. kızlar ve kadınlar içm ne düşünüyor sunuz? 10 Genç ktdarla delikanlılar a • rasındaki münasebetler ne şekilde ol • 4 thtiyacı ohnıyan kadmlarm ça maltdn?. hşmasına taraftar değilim. Bazılan çalışma hayatma kendilerine bir meşgu. 10 Her 9d tarafm da Jcendi ş« • liyet temin etmek maksadile atıldık ref ve haysiyetlerini korumalan esasihi lannı söylüyorlar. Bir kadma kendi e. birbrrlerine neş'e ve zevk verecek taru vmde mesguliyet mj bulunmaz. da.. 5 Bir kadmm anne, baba ve dL Fatih Atlamataşmda: 88 Nark Şokrl Ç Avrupada kadın ^ r Ev ve eşya \ Yapılması kolay ve ucuz bir divan f Çocuk bakımı J müshil kı, Ruşen Eşref ilâ... îmzalrı bunlann arasında görünür. Böylece, Türk edebiyatı, biri eskilerden, Steki Fecriâti mensuplanndan ve yeni nesilden mürekkep üç man zara arzediyordu. Eskiler Arap re Acem kültürünün bütün şartlanna sımsıkı bağlı kaldılar. : Dergâhçılar sade lisanm, hecebin müfrit taraftan değildiler. îçlerinde Yahya Kemal gibi aruzla yazanlar, Haşim gibi aruzla yazUıktan başka Arap ve Acem zevkmin estetik bağlannı muhafaza fedenler, Yakup Kadri ve Halide Edip gibi çetrefil bir nesirde kalanlar vardı. Fakat iddiaları sck Kıymete ait her hangi bir hü kâleti bu hususta son zamanlarda çok küm vermek istemediğimiz irin i faal ve kurucu bir rol alarak tüccar ve simleri geçenler üzerinde daha sanayicileri dahilî jstihsalâtm ve harici ticareti icap ve zaruretlerine devletm fazla durmıyacağız. Isimleri geçnoktai nazanna göre uymağa mecbur miyenler arasında pek büvük kaevleroistir. Her tecrübe devrinde ol biliyetlerin inkisaf günü bekle duğu gibi bu işlerde de ban tereddütmeleri de mümkündür. Her halde ler mevcut olmakla beraber; Türk on Cumhuriyet yılı içinde, Türk milloti Cumhıiriyiet liderlerinm iktısadı edebiyatı, kemiyet ve keyfiyet itiileri g<9ü«lerine ve memleketi doğru barile maziden büyük bir farkla yollarda ueriye doğru sevk ve idare ayrılmıştır. Tarihçiler bu devreyi etme kabiliyetlerine artık tarname» edebiyatımızın çok lehine kay manmış ve iman etmiş bulunmaktadır. detmekte birleşeceklerdir, yoruz. TÜrk ordasu! tnkılâbt, istiklâli koruyan ve kollıyan senttn Millî ikttsadı Cumhuriyet Sana saygt. doğurdu! esasa müstenît politikadur. Iktısat Ve. Çocuklara Çocuklar ekseriya çok çabuk inkı1>az olurlar ve her çeştt müshili kolay bo . lay içmezler. Bunun için onlann seve seve içebilecekleri bir müshili tarif etmemiz her halde işinize yanyacaktır. 60 gram setliç tuzu alınız, bunu 12 parça küp şekerle birlikte büyükçe bir kâsenin içine koyunuz. Bir IHre kay namış suyu şekerli setliçin üzerine yavaş akıtmız. Sonra iyice kanştırnuz. I. çine bir limonu ince ince dilim dilim kesip atmız. Çocuklara sabahlan aç kar. nma yanm saat ara ile iki bardak ici rirseniz, onlar için zevkle içilen bir müshil teskil eder. Türk kadım! Sana hakkım veren Cumhuriyettir. Şimdi, malüm ya, divan pek moda.. Resmini gördüğünüz divan, bir somye, bir minder ve ağaç kjsrmlanndan mürekkeptir. Ağaç kısrmlar, somyenin ü. zerine itimat edeceği mesnetle dolapj tan mürekkeptir. Bu ağaçlar arzu et . | tiğiniz renge boyanabilir. Bilhassa kır. veya siyah lâke iyi gider. En zı yade dikkat edilecek nokta ağaç kio.ı.»larm rengile minderi örten kumaşın vm duvann boya veya kâğıtlannın rengL nin birbirile imtizaç etmesidir. Dolabm I çine kitap yahut herhangi arzu ettiğinu şeyleri koyabilirsiniz. Üst lasma da sık abajurlu güzel bir saat ve küçük levhalar yerlestiriniz.