Katalog

Çelik Türk Kartallarını da Cumhuriyet Yarattı 0 sene evvel 10 harap tayyare fle 15 kahranîan tayyaredden ibaret olan hava kuvveb'miz, rngün kudretli ve muhteşem bir hava donanması halİnde vatanm göklerine hakim bulunffiaktadır Tayyare 19 uncu medeniyet ve fen asrının, gider ayak, doğurduğu •on çocuktur. Fakat bu afacan çocuğu bakıp biiyüten 20 inci a «ırdır. O süt anasınm kuvvetli sütü ıle birdenbire serpilmiş, büyümüş, dünyalara sığmıyan bir delikanb olmuştur. Meşhur Fransiz tayya recisi Bleriot, 1909 da 31 kilometre enindeki Pas de Calais boğazını geçtiği zaman kıyamet kopmuştu. Halbuki on sene sonra «kî tngiliz tayyarecisı Amerikadan Irlandaya gelmek suretile koca Atlas Okya nusunu bir hamlede geçiverdiler. O vakittenberi Okyanusu tayyare ile gecmek vapurla geçmek gibi birşey oldu. 40 sene içinde tayyarecüik sa hasında elde edilen terakki. bir harikadır. Saatte 650 kilometre gibi baş döndürücü bir süratle uçan tayyare, şimdi artık dünyanm hâkimi ölmu&tur. Onun çelik kanatları önünde Okyanuslar, çöller, kutup • lar, hatta o mağrur Himalaya bile baş iğmiştir. Tayyare, zaman ve me . •afe mefhumunu ortadan kaldıran bir fen mucizesi olmustur. Eskilerin Hüma dedikleri efsanevî kuş, tayyare olsa gerektir, diyeceğim ama tayyareye nisbetle kuvvetli Hüma, kartala ni»betle s^rçe gibidir. tn • •an zekasmın eseri, insan nâyali • nin eserini çoktan gölğede bırak • mıştır. da tngiliz tayyareleırinden birinin rasıdını öldürdu. Mütarekede tngiliz tayyarecilerî gelip kahraman Fadılı aradılar ve onu hâlâ hastar.ede bularak gösterdiği harikulâde cesaretten dolayı kend:sini tebrik ettiler. Mütarekede tayyare diye elimizde kalan vesait birkaç eaki ve harap makineden ibaretti. tstiklâl Harbi esnasında, Eskişehirdeki demiryollan tamirhanesinde bu tayya • reler tamir edildi. Kanatlanna gerilen bezlerin üstüne patates ezmesi ve paça suyu »ürülerek sertleştirildi. Ce • sur tayyarecilerimiz bunlarla ke • sifler yaptılar. Yunanlılann mükemmel tayyarelerine karşı mücadele ettiler. Büyük taarruz başlarken eKmizde bu neviden yalnız b«ş ta • necik harbe haxır tayyare vardı. tstiklâl Harbi esnasında makine ve va • sıta noksaranı tayyarecilerimizin yüksek kabiliyeti, cesareti, feda kârlıği, kahramanlığı ile telâfi ettik. gençlere sevdirmek için, mekteplerde tayyare demekleri kurulmuş ve tayyare modelleri müsabakalan açdarak kazananlara hediye veribnistir. 5 Cemiyet, tayyareci mekfepleri tesis etmiştir. 6 Cemiyet şimdiye kadar 11 tay. yare muhendisi, 172 tayyare makmisti yetistirmis, 10 tayyare makinistini A T rupada tahsil ettîrmis, 8 tayyare mü • hendisinut de Avrupada tahıOlerini 3tmal ettirmekte bulunmuftur. 7 Fransa ve Ahnanyadan tayyare mühendisleri getirtmiş ve memleketi • mizde bir sivfl tayyaredlik vücude ge. tirmeğe çalışmıstır. 8 Tayyare hangarlan yaptv sehirlerîn tayyare meydam ihtiyaçlarmt temin etmiştir. 9 Haüca tayyareciliği hrcwtn"lr ve sevdirmek için Havacıhk ve Spor mecmuasüe «KSylünun gasetesi» nmsn» de bir gazete neşretmişaV. 10 Konferanslar, hikftyeler ve yazılarla tayyare hareketlerine ve t a y yare hucumlanndan tahaffura dair hmL ka malumat vermiştir. 11 Zekâtı, frtrayı ve kurbani cemiyetin •gayelerine tahsts et|i>ck ve haL kı buna ahftırmak suretile içtimaî bir mktlâp yapnnştir. 12 Her sene, 27 kâmmnsani gfl • nimü hava sehitlerinin habralarmı ts zis ve yât gttnü, 30 agustos gSnunfi de hava şenKkleri, yeni teyyare bayraım günu yaphrnuştır. 13 Havacılıga ait telif ve tercöme eserler bastırarak bir havacıhk edebiyah meydana getirmete çalışmutır. 14 Cemiyet, 1926 senesinde tertip ve o vakittenberi muvaffakiyetU idare ve idame ettigi tayyare piyangosu ile kendisine mühim bir varidat mem . baı temin ettiği gibi halka milyonlarca lira dağıtmak suretile' birçok kimseleri de zengin etmiştir. 15 Tayyare cemiyeti, dunya haracılık hareketlerini yakmdan takip et • mekte, ve beynelmilel hava federas yonlarınm bütun toplantılarma iştirak etmektedir. . > Cumhuriyet tayyereciligi tstiklâl Harbi bittikt«n sonra, Cumhuriyet idaresi, tayyareciliğe büyük ehemmiyet verd4. Millî müdafaa kuvvetleri yeni baştan tes • kil ve tanzim edilirken Millî Müdafaa Vekâletinde bir de hava müıteşarhğı teşkil edildi. Faka* tay yareciliğe yalnız ordu ve hükumet değil, millet te ehemmiyet veriyor. Büyüklerimizin irşadile bu yeni medeniyet vasıtasını kullanmakta diğer milletlerden geri kalmak iste miyördu. Tayyare Cemiyeti, iste, milletin, d'evletin ve ordunun ha • vacılığa verdiği bu ehemmiyetten doğmuştur (16 şubat 1925). Millet fedakârlık ederek para vermiş, cemiyet bu paralan tophyan, halkın fedakârhklannı »uurlandıran, ona intizam everen ordu ve donanma • nın muhtaç olduklan tayyareleri temin eden bir teşekkül olmuş, bu soretle memleketin havadan müdafasını temin için bir hava ordusu vücude gelmiştir. Cumhuriyetden evvel Bizde tayyarecüik esaslı suret te Meşruiyette, Balkan Harbinden •onra başlar. Tayyare, Avrupa ordulannda bir keşif vasıtası olarak kullanılmağa başlayınca bu vasi tadan Türk ordusunda da istifade edilmek UteniIdL Enver Paşar, Harbiye Nazın olduktan sonra, tayyareciliğe çok ehemmiyet verdi. Askeri tayyarecilerimizi, tstanbuldan Mısıra kadar uçurmak istedi. Fethi, Nuri ve Sadık Beyler. bu maceraya cosaretle, kahramanlıkla" abldılar ve Suriyede düşerek sehit oldular. Başka arkadaşlan, onla . nn bırakbklan yerden, bu ilk Türk Tayyare Cemiyeti, halktan aldığı uzun hava seferini tamamladı büyük kuvvet ve görd'üğü heye • lar. tlk şehitlerin mübarek kanile canlı yardımla hava kuvvetlerimi • •ul&nan Türk tayyareciHği, Büyük zin takviyesi işinde, çok büyük hiz . Harpte hayli inkişaf e*ti. Daha çok metler ifa etmiştir. Cemiyetin geedecekti ama Almanlar en iyi tay • rek hamiyetli halkımızi'n civanmeryarelere kendileri biniyor, biznn dane himmeti, gerek devlet teşkilâkilere modası geçmiş tayyareler vetmnt ve Halk Fırkasmm himaye ve riyorlardı. Buna rağmen harpte muavenetlerile seJdz ay içinde yap . birçok kıyme&li Türk tayyaredsi tıgi isler sunlardır: yetişti. Bunlarm bir kısmı şehit ol1 Cemiyet, ştmdiye kadar, 43 <dular. Harbra son senesinde tstanmflyon liralık varidat toplamışbr. bul ufuklannda, çüft« makineli ttt • 2 Cemiyet, «mdiye kadar, 250 fekle mücehheı, İkiser kisilik be# tane son ststem tayyare satm almış tayyareden mUrekkep bir tngiliz br. hava filosuna kahraman bir Türk Î N S Cemiyet jimdiye kadar, memtayyarecisî, tek b&fina hücum ettî. 'Rkette 500 şube açmîstır. * 'v* KendUi agır raretta yaralandıysa TayyareciKgi çocuIdıM v« Tayyare cemiyetinin yaptıkiarı Askerî tayyarecilijimiz Tayyare cemiyeti şimdiye kadar bötün çalışmasnn, en müstacel gaye ol du5u için askerî havacılıga, binaenaleyJ millî müdafaaya yardun sahasma hasretmiş, bu sebeple esas hedefi olan sivil tayyarecflik yolunda ciddî mesai sarfedememiştir. Artık bu işm de xa mam gelmiş oldugundan cemiyet, mem lekette kuvvetli bir «vil tayyaredHı vücude getirmek için esaslı surette ça • hşacaktır. . Tayyare cemiyeti, bu suretle hare • ket etmekte haklı idi. Çünkü herşey . den evvel, dünyamn bu kanşüc sene lermde, herşeyden evrel, millî mnda faammdüşünmek mecburiyetinde idik. Oh sene evvel tstiklâl Harbiıidenç*tıgımn zaman, Turkiyenin hava kuv. ! veti'Büyuk Harpten kalma o» beştay„ yarecile on tayyareden' ibaretti ve bunlar, yukanda soyledigimiz gibi ts tiklkl Harbinin en çetin devirlerinde çök iş gormüşlerdi. Bugünkü kuvvetli hava ordumuzun çekirdeğini iste bu bir avuç kahraman teşkil etmiştir. Cumhuriyet idaresi, memleketi kurtardıktan sonra, ordunun asrüeştiril . mesine çalışırken hava kuvvetlermin de memleketin havadan mudafaasnu te mm edecek ve büyük işler görecek bir hale ^okulmasrm kararlatırmış ve hava ordumuzun teîkflâh genisletihniştir.. Kara. ve denîz tayyarelerînden murekkep Cumauriyetin himmeti ve milletin fedakârhğı sayesinde on »ene içindeytalerce mükemmel iayyar* v» kahraman tayyarecüe kavvetlenen Türk \avacılık hayattndan iftihara değer inttbalar hava filolanm» artfarddıgı gibi tay . yerecflerin yetiştiriknesine de tabiatOe ehemmiyet veribnistir. Hava zabitieriraizin nazari ve ameîî bilgi ve kabiliyetleri yükseltflmiş ve muasır Avrupa ve Amerika meslektaşlan derecesinde ye. tişmeieri temin edihniştif. Bh çok'tay. yare xabiti ve muhendisi Avrupnya gonderilerek tahsüettirilmişür. • , On sene evvel Turkiyenin 3d büyük şehri arasmda bir hava uçuşu, büyük bir muvaffakiyet telâkki edilirken son senelerde Esldsehir ile tstanbul arasında tstanbul ve tzmir arasmda Uyyare seferleri yapmak, tayyare zabitlerimiz için otomobille Büyükdereye gitmek, yabut vapurla • Adalara gitmek kabilinden bir gezmti haline gehniştir. Fıl. vaki bu mesaferler, tayyarelerimizm seyrüsefer talimleri yaptıklan alelâde mesafelerdir. Geçen sene iki büyük tayyare fflo muz, Türkiye hudotlarını takiben 3000 küometrelikten fazla bir uçuş yapmışlar ve bu uzun uçuşu arızasız ve mo • 1 vaffakiyet'e bitirmislerdir. Tavvare Imalatı tstiklâl harbi esnasmda vücude ge . thOmif olan Eskişehirdeki tayyare ta . ımrhanesi on sene evvel ufak bir tezgâhtan ibaret iken esaslı surette tevsi edilerek her türlü tayyare tamirah ya. pacak bir hale konuhnuştur. Kayseride Yunkers sirketi tarafmdan tesis edilen ve hükumetçe devralman tayyare imalâthanesi de açıhnıştır. Bu iki fabrika sayesinde tayyareler ta mir. edilerek gayrifaal tayyare miktan azaltdmışbr. tmalâthanelerde, yedek malzeme L mali sahasında da mühim netiecler elde edilmiştir ki bunun hem askerî hem iktısadî faydalan pek buyüktür. As kerî fayda şudur: Müstakbel bir harpte fabrikalanmız, hava kuvvetlerimizin yedek makeme ihtiyaçlarmı kâmilen temin edebneceklerdir. tkhsadl fay da da şudur: Yedek parca abnak için harice vetdigiıauı paralar dahOde kmL maktadsr. Bir misaî göstermek İ H t ı i f , tayyarelerimizJn buji ihtivad içm herL ce verilen para onda bire imuişüt. Kay seri rabrikası, yabvz tamirat degil ye ni tayyare de yapmağa başlamsş ve 3k yapttgt 3d yeni tayyareyi son günlerde orduya vermiştir, Cumhuriyet ordusu. kara. denrâ. hava kuvvetlerile bir köl teşkü eder. Ha. va kuvvetlerîmîz de kara ve denix or. dulanmız gibi son sistem vasttalar ve süâhlarla teçha edthntş, hava zabit lerimk de dJfer arkadaşlan gibi yuk sek bir taCm ve terbiye gormusierdîr. Gokleri ve g5nül!eri fetheden bu ce • sur kahramanlar, guzel yordumnzm berrak mavi ufoklanm duşman filonı . kirlettinnemek içm ant içmişlerdJr. Onlar, yerlerde yaşıyen korumak İçin bavalarda cfvmnmerdaiM olmegi ve Slmez muietlermin rohond^ edebî bir hayat yafomagı büirler *• büeceklerdir. ABlDlN DAVEK hk Türk kcuitn pîtdia Bedrîye Hamm ntuatlimttadyyreçi Vecihi Beyle birlikte tayyarede Turk ordmu, milletin öztidür. En büyük kuvvet millî birliktir.