Katalog

A0 • ı ? i egrınıcvven^J; Cumhuriyetin malî siyaseti Maliyemiz, Türkrailletininhayatiyet Millî bünyemize kudret,refah, istiklâl kudretinin parlak bir misalidir veren müspet bir sisteme dayanır. ve vazifelerini tamamen tayin eden bir milyon liralık bir borç bakiyesi kalmifCumhuriyet maliyesi inkılap rejimi Bir milletm iktuadi polkikası okanundur. Bu kanun mucibince dev • br ki ertesi seneye devredilmiçtir. ö • nin en büyük zaferlerinden bhidir. labilmesi için «vvel emirde iktısadî İet muhasebesinde hesaplar merkez • denen masraflar arasında saraym Millî hükumet, 1 9 2 0 de İdareyi e Lstiklâline sahip olması lâzım gelir. lestirilmistir. Her aym sarf kâğıtan nL ve düyunuumumiyenin tahsisat • Bne aldıgı zaman mal sandıklanm tam, Cıunhuriyet devrine kadar Türkiyelan tamamen ödenmijtir. Buna mo • hayet ikinci ayın on besinde merkeze takır buldu v e milletin varlık cidali nin bir Octısadî polHtka^ı yoktu. gelebilmekte ve Divanı Muhasebabn kabü Harbiye Nezaretinin 7,5 milyon m para ile besliyerek zafere eristirmek Çünkü, yeni Türk devleti, hakikî murakabe ve muhafazasma veıflehflfiralık borcuna karşı ancak 4,379,000 mecburiyeti karsmnda onun yegâne hürriyetin ifadesi olan «flchsadî ismektedir. Her ayın hesap vaziyeti, nilira verilmiş, Nafıa, Ticaret ve Maaril mesnedi ancak milletin, devlet ve fert tiklâl» ini ancak on sene evvel «Lohayet ikinci ayın sonunda nesredilerek borçlan tediyab ise yandan afağı indL arasındald münasebetler v e karşıhldı zan> da kaprtalist âlemin penoesmalâkadarlara bfldirflmektedir. rOmiştir. [ * ] AHm para zanuuunda mükeUefiyetler çerçevesinden atsan cosden kurartnıstır. butçenin dörtte birine tekabül etmek Her yılm sarfiyatma ak kat*î he • kun fedakârlık hisleri oldu. Cumhuriyet devrme kadar memüzere 6 milyon açık veren • bugünkü pa sap neticeleri nihayet ikinci yılm do • Îstiklâl cidali Türk milletinin vatanleketimiz kapitaîist ve emperyalist ra ile 5 4 , 5 5 milyon • v e »enelerce ay» kuzuncu avma kadar hazuianılarak ye. severliği v e kahramanlığı kadar mad kuvveıtler için ancak bir i»tismar ni vaziyeti idame ettiren bir devlet L ni bütçe tekliflertie beraber Meclisin tasdî v e malî fedakârlıklanna da dayam. ülkesi idi. Koca Türk yurdunun ar. darestnin grülünç olduğu kadar feci vibine arredilebilmektedir. larak başarünus, tarihte benzeri az zerttigi manzara, teknifci en ileri gkbir manzara arzettiğine fiiphe yoktur. bir fedakârlık âbidesidir. SaJuuya, milDevlet namma yapılan bütün taahmis, firtanM en kudretli bir hale gelletin bütün menkul servetinin yüzde kır Comhuriyet hükfimeti ba vaziyete düşhfitlerin, şahıslaria aktedilen mukavelemiş milletlerin mamulât ve masnumemek içtn en büyiik dikkat ve kma müracaat edilmek suretile kaza leri» uzakta veya yakında yapılan hepatına karsı bir «açık pazar» dı. Az. Hinalarla hareket etmiş ve bütçe . mldığı gibi büyük v e kafî zafer d e gesinin merkezce vize edflmesi, islerin in. rm iştihalar karsısmda her türlü lerini daima açıktız olarak tan • tizammı ve gfinfi gününe ödemelerde ne ayni mfllî fedakârlığın daha büyük hknayeden mahrum olan Türk müstim etmifb'r. Senelik bütçe rakamlan nisbetlerde tecellisi fle elde edilebfl . balunulabflmesini temin ebmektedir. tahsil kütlesinin nasıbi; kendi cevbanun maddî deUIidirt mistir. Bfliyoruz id Mfllî Şef, Baskn • Meclis namma bfltçe sarftyabnı moherinden kendi usaresinden hergün Varldatı msmandan srfatfle bfiyük taarruza karar rakabe eden Divanı Muhasebat ise Mes bir parça daha vererek bu doymak haamanau verdigi saman maliye hazinesmde an • 1926 1927 tatmin etmek ve 190,158,854 190,103,544 rutiyette olduğa gibi bir golge mü • bilmiyen istihayı cak 25,000 lira vardu Ba rakam tarihf essese değildir. Maliye memarlarmı, ikendisrrıe de en iptidaî bir hayat ve 1927 İ928 194,580,554 190,454,619 olduğu kadar mânalann en bflyüğünu güçlükle 1928 192» 207,173,199 207,169,888 ta âmirlerini bihakkm murakabesi al • matşflt seviyesini aneak bais olan bir rakamdır. bna alan Divanm yolsuz sarfîvat mes'ul temin edebilmekten ibareAti. Türk 1929 1930 220,546,000 220,411,181 Comhariyet maliyesinm tstikl&l ddevletmin asıl istinatgâhı olan millî 1930 . 19» 222,732,000 222,646,523 lerinin yakasma yapıshğı ve ba arada biri Cumhuriyet devri vekfllerinden, di Sctısadî bünyemiz, \>u nisbetsiz müdalimutden bogfine kadar on yıl için1931 1932 186,705,000 186,582,005 ğeri tmparatorluk nazirlarmdan fld zade geçirdiği çetm hntihanlar dahi bask. cadele icinde inhilâle dogru gider 1932 1933 169,854300 169,146,747 bn mes'ahVetlerini Meclisten istiyerek basma mfllî variığm bayatiyet kudre • ve halkımızm maiset sevryesi en Şuraa da bilhassa kayde değer İd kendflerini Divanı Âliye kadar sevkeL. tmin en parlak misailerfnden bfrmf teşiptidaî bir sekle do(ru sevkoluntn* . 1924 . 2 5 ve 1 9 2 5 2 6 dald fevkalâ. tirdiği malumdar. kfl eder. Filhakika on yıldn muntazam, ken, Türkiyenîn malî siyasetî de garp de abval • Seyh Sait isyanı dolayısile kapitalistlerini temsil «den sirasararucanz bir malî hayat geçirdikten basflân edilen iusmî seferberlik gibi • is . lann ve Galatalı bankerlerin arzu ve ka bir taraftan tmparatorluğun terekeCumhariyette venrî polttikatt da bflt. tisna edflir»e butün Cumhuriyet dev • rradelerme göre îdare oiunuyordu. dnden mîras olarak kalan 1 0 0 milyon eeyi anlayu tarzı gibi tamamen inkılâp rfnde bflfiU vâld sarfiyatta masraf tahCumhuriyet devrme takaddüm eden Kradan askm dahflî v e 1 0 0 mflyon altın sJsabnın tecavüz edömemesme bflha»esaslarma dayanan v e yeni devletin magUnlere kadar devam eden bu ha haricf borçlan mflletm bugunkfl tediye hivet ve bflnyesme oygon olan bir posa dikkat edflmiş ve bu dikkat, bub . kir ve zelil vaziy«te bugün tüylerifcabflfyeti dahflmde mantazam tediye litîkadn. ranm devlet maliyesinde btrdenbire miz firpermeden bakamryoruz. Ba. esaslarma bağhyarak tasfire v e itfaya tesirini gBsterdiği günlerde olduğu vecCumhariyetten evvel, hatta mfllî Isinı avuçiannm arsma alarak biraz çalısan, diğer taraftan modern bir miL hfle bes oradan yukan masraflarm darenin memleketi fstilâdan kurtar . düsünen hangi vatandaş, bu zelil İet olmak davasmm istflzam ettiği bfl • makla mesgul bulımduğu senelerde aysarfmdan evvel Heyeti Vekilece tet vaziyeti bugünkü btr Cezatr raüs yflk fnsamn butün maddî imkân • nen tatbfk gSren tmparatorluk vergi k3d gibi yorucu v e yıpraba sekiOere temlekesİTiden farklı görebilir? Cotnlanm hazrrhyan Cumhuriyet maliye sfstemi flmî olmaktan nekadar uzak i • kadar üeri götfirülmuçttür. huriyet, yalniz medenî haysiyet ve •i ba hayabVeti her gSren g5ze ve her dîse vergi adaletinden de o kadar Cumhuriyet maliyesinin flçuncfl bir serefnıe sahip hOr vatandaş yarat dflşflnen kafaya tereddBtsfiz kabul etHM n rumdn. prensioi de, biz sSylemeden anlasd • madı. Cumhuriyet ayni zamanda tfrecek bir manzara arsetmektedir. 1924 malî yJmda devlet varidab • nuş olacağı veçhile, hakikî bir bütçe Törk cemiyetinin her tabakasma Camhuriyet maliyesi ktikamederinf mn dortte birini doğrudan doğruva ver mensup yapmakbr. Cumhuriyet bütçelerinin en yurttaslan bir «iMismar bkılâbm devlet telâkkismden aimteay. gf seklmde (ftsar ve ftğnam olarak) mühun vasfı fankmı teşkfl eden sami • mevnıu» olmaktan kurtararak on . Camboriyet malfyesinde gaye, mfinha. mönhasıran k3v verivor v e aynca bfl. mflik, varidabn tahmininde kıh Inrk lara hem seref ve hem de saadet stran mflletfn yfiksek menraadermf temvasıta vergflerden de Mssesine dfiseni yararcasma bir itina fle hakikî varidab getirdİ. •0 aden ftmme hfametlerfne nraktazi 8d>vorda. bulmak v e bfr kera varidat bulundnk masraflan temfn etmek ofduğu gibi On sene evvel bh* banka, bfr s! tan sonra masraflan varidabn yekuna Cumhariyet mfllî b&nyede Irangren gorta, bir sirket 1si Türke çok gorötaaBye makanizmasnnn isleme tarn da fle mnkayyet olarak tesbit etmek sekyapan ftsan, pekgBzIe ve bütçe Bzerinlen îktısadî bir mesgale, ve bu Işler, fcalkçıltk esaslarma dayamr. Hnde tecelli eder. Gerçi masraf bütcedelri mohtemel tahribabndan kork Türk vatanında yalnsz renksiz ve Cumhariyette bfltçe, ftmme hfzmet • maksızm kaldınp arb. Ba sayede k8 • Uri Mecliste varidat bütçesme takdi • miiliyetsîz istismarcılarm hakkı o1a> ferfnm hepsmi mflsmir addebnekfe beyfln doğrudan doğraya vergilerdeki hisraen mflzakere olanur v e mavazenei obilecegi bb isiigal mevzuu idi. Bu raber ba hfcrmetiert mfm hayatta bflva. sesi makul bir nisbete indi: mnmiye kananlamun birind madde üç bransta iktisadî istîklâlimize ka. sıta veya doğradan doğraya temin ettikMuhammenat Köy Şehlr lerini daâna amumî masarife ak mad. vuştugumuz on senelik Cumhuriyet kri inldfaf (tfbarfle fld bakımdan mflmilyon de teşkfl eder. Fakat ba hiçbir zaman devrindeki feyizli mkisafı, rakam talea eden v e kıymeti ba son bsma 190,158 1«,43« 17^25 . fevkalftde abval müstesna • Cum • 19M 27 lann belâgatme bırakmakla bera aft masraflarm dîğerlerâıe nisbeti fle 1927 28 194,580 22,211 16,900 hariyet bütçelerinin tanziminde ftmme ber bu on sene icînde en modern bfr 51çfllen bfr besap v e m&vazene unsuru1928 29 207,173 21,203 20,400 hizmetleri masraflannm yegâne esası garp tekniği ve dekoru tçînde bu üç dur. Hfikometfn ve Bövök Mîfîet Mec1929 30 220,54* 23,575 22,950 olduğu demek değildir. Aksini flfa'zam bransi muvaffakîyetten muvaffakî Bsmfn on yıldanberi bBtçe hakkmdaki 1930 31 222,732 22,775 24,280 etmekle alelâde masraflar için yeni dal< yete götüren Türk münevvermin ze. •sash v e değişmez telftkkfleri ba ol • gah borçlare meydan vermemek, is 1931 32 186,705 18,400 22,222 kâ ve kabiliyeti ile yalnız iftihar etanştur. Ba prensibin tatbîkatraa aft tflorar kapılanna bas vurmamak gibi Asar tatbflcatta aldığı sekfllere g8debilrriz. obnak fizere borada yamtz fld rakam faydalar elde edflmistir. re onda birden seldzde bire, hatta baHkretmekle Brtifa ediyoruzı 5ekhı se. Cumhvriyet hükumettnm on K • Camhuriyet bötçelerinin hakflalik v e san altıda bire kadar çıkan insafsu, oede şimendifer yapmak için bOtçeden nede tktısadî hayahmıza verdiği susamimîlik derecesine en yakm bir mizalim bir nevi sermaye vergisi idi. Halvarflen para 2 4 2 mflyon oldoğa gibi urlu istikamet, devletin styasî mes'u. sal olarak 1 9 3 2 1933 botçesini gSs . buki kSylüden baska hicbir smıf serbn senede uraomî bOtçeden sıhhat i» liyet ve mahiyetinden baska îktısadî terebfliriz. Habrlardadır ki ondan evvelmaye vergisîne tftbî değfldi. Ivazsn l«rl içm verflen alelâde tahsfsat ta 38,5 rolÜTiö de büHin şünrnl vüsatile te. ki bfitçe, yani 1931 . 1 9 3 2 bfitçesi iktisaplara mahsus veraset ve hrtfltal faflyondur. Srtma mfleadelesi için ba . barüz ettirmiştir. Cumhuriyet 186,5 mflyon Iiralık varidat ve masraf retvisi sonradan ihdas edflmişHr. »orf bfr kantmla 8 mflyon sarfma mehükumeti, devleti ikısadî kuv hadleri fizerinden tanzim edflmiş, fa • Cumhuriyet, çok muşkül malî şeraît tanyet verflmfstfr. vetlerin peşinde sürüklenen bir kat bubran mohammen varidabn ta . içinde ftsan kaldırdı v e ona kaldırmakvarhk degiİ, bilâkis hareket eden Cumhariyet meByesmin fank viftzf. mamen abayetfne fmkftn bırakmamısIa Turk kovüne rahat nefes almak im. ve îktısadî kuvvetieri tanzhn ve idalinndan bîri de açdraız bfr bfltçeve k. b. 1 9 3 2 1933 butçesintn tanzimi sıkânrnı verdi. Cumhurivet Basvekflmfn re eden bir mevcudiyet halinde te«nat etmesidfr. Comhnrfyet devlet a . rasmda ise henflz malî sene bitmemis Sivasta ftsar için soylediklerini borada lâkki ettnistir. Şahsi tesebbüsleri öldam»»imn a a k s n bötce prensipbıe verolmakla beraber 1931 . 1 9 3 2 tahsflft. tekrar etmekle daha fyi ifade etmiş odürmeyen bilâkis onlara hayatiyet bmn nmhammenata nisbetle yüzde böyfik eheromiyet sebepsiz deIacağız: veren ve şahst tesebbüs eserlerinm 15 derecesmde noksan olduğu v e ye'"• Açiksn bfltce mfltt hayatra seyyekdigerini tahrip etmeslae mani o. c Anadohı ortasmda teessfls etmfş ni sene varfdabnm gerek buhranm tabrlnde basfrbanna bfr istflcrar ve emm. lan «UTrrlu bir disipline sahip bir ikbfr kSvlS h&kâmetf olduğumos fefn evh tesfrfnde v e gerekse buhran seneleyet amflidir. Nasıl ki açikh bfr bSteede tısat rejimi kurmustur. velemirde omm ySkunfl ^afifîemeîre re. rinde mflkelleflerin vergi yükunfl azalt. tafllî hayat Mn ırmîî ve ikbsadî felft • saretle teseb»>Qs ettik. Âsar vergfsfnin Memieketimizin îktısadî bünyesini raak maksadiTe bmalar, hayvanlar, veEetlerfn anasîdır. Bumn en îbret veriflgasi, malt b&nyede yapılrmş bfl . sarsıntılardan korum»k için millî i«raset v e intikal vergflerinde yapılnuf ei mfsalî Otmanh tmnaratorTuftnmm n yük, korkunç bir amelivat fdf. Malî nok. tihsalâtimızın mQd«faasına elzem olan tenzflftt dolayufle evveDd seneye • havatı ohııustur. tmparstorlnk ba tai nazardan tehlîkrÜ bfr fmtflıana maolan müdafaa tedblrleri ahnırken msbetle 41 mflyon Kra kadar noksan gfinkfi mftnanie bütçe mefhunıuna an. nnr oUn herhanjrf bir hükomet, aneak millî ihtivaç ve menfaatlerîmizm olacağı anlasıbmstL Samimî v e hakikî Kvabflrms ve tatbfk edebîlmfs değfldf. ideaHst bfr koVffl ftsıkı olmak haslerJ, »ar»«ıvi bfr bfltçe yapmak endisesue müteharbutcesmm Mirlardanberi alısrTmış Bç rahftat devrfnde bflhassa 1 9 tmca asrk olan Camhnriyet hfikumeti, ba vateb'rî ffc^rfnde b8yle bir teerflbeye gi cak Cumhuriyetin malî siyaseti iken ba ım îkfnef yarismda fsraf v e sefahat I ziyet karsısmda masraflan asjrarf hadrisebflfrdî.» siyasetin zaman zaman haksız tarizlere çinde vfizen trrmaratorluK, varidatfle lerine mdirmekle beraber rafllî haya . uğradığmı hep biliyoruz. Bu tariz v e taBsrafı arasindn bfr m&vazene temfn •Cuııuıui'i vet devrftıoe verjn ststefnı bn ftmme menfaatlerinîn kâffesi mahtenkitler vergiler gayri flmidir diye d e . dememfo v e aakfarmi bemen her îfci sematrah, nfsbetler v e tahsfl şekK itiba faz tarulmak sartfle • sarsmbsnt devam ğfl, vergfler muhtelif i« ve meslek zumnede bfr harfcî fstifcr*z yaparak v e arada rfle tamamen halVcıhk esasTarma ve etmesini temin en zarorî hadlerden de releri arasmda adaletsizliğe meydan verGalara sarraflarma bas vorarak ka . flmî prensİDÎere g3re yeni bastan ku«»*&ı mmîverek 1 6 9 müyon liralık bir miştir diye değil, fakat bunlann nis • punistır. Fakat möVazene h«Jdkî of rohnnstur. Arazf ve musakkafat (btna) »•sraf bfltçesi hazırladı v e muham betleri ağırdır diye yapılmıştnr. inadıŞmdan ertesf vıl bîr taraftan boreversrfleri kantmlan bn »rensipler dahi men varidat fle bu masraf arasmdaki a. Devlet vergiyi camianm ihtiyaçlan!«ri v e fafzlerinf Sdemek mecbariyeti, Knde islah edfldiği eibi ba verflrflerfn Ç * kapamak içm köcfik bir fasıla fle n karsılamak için alır. Vergflerin ha . dfirer taraftan saravm sona gelmîyen fskıymet yerine îrat üzerinden alıt»masmı «flletten fld yeni fedakârhk îstemek yofîfletilmesini isterken bu ihtiyaçlann 3vasfvete Mrbıbi bflHro vehametletemfn maksadfle de arnzi v e emlâk tahhma tercflı etti. îkhsadî bahran v e mözerinde konusmak v e onlarm tatmin edflvermekte gecikmiverek devîeti ayni rirleri vantmTrmshr. K»sanç vergisi de " " » • »«rgfleri n a m m alan ba vergimemeleri halinde cemiyetm maraz ka*»yaka karatsmda bmJonakta v« bövök bfr ni«*>tte ha»""W kazanc eaa lerde» ikmdsmm tasıdığı fsîm bflhas sina tevdh edflmfgHr. Bimdan be*k» bîr lacağı rahatsızlığın derecesîni yanılmaıto^hık rîcaH jpene istikraslara koş. sa manidardn' v e movazenelf bfr bflL dan olçebilmek lâzımdır. Vakıâ simen. çe yapmak husasunda sarfedflen bfl • tar^ftftn ftsarm b»rakb5ı boslu&u doM«w« MîTer. BOtcede devamlı bîr mfldifer programmm yükunü, bataklıkian yök eebdi gSsterir. mak, diğer taraftan artmtş olan mitiî * bir devletf nelere sfl • knrurma masrafmı, sıtma mücadeiesi îhtfvaclan karmî«mjılt icm, servet Bıerine takdfr edebfhnek* f • masraflarmı, sulama programmın is Camhnriyet maffyesinm bfltçe telftkmevsa vergi seklmde veraset v e fnti . 1903 bfltcesme aît orn^Dn 1 9 0 3 bOtcesfne aft bizam ettiği büyük masraflan bir nesle kisfne aJt nrensrelerden bahsettikten sonka? vercfsi knndağa «ribi bir takun venkamlari tfivâen gveirmek faydam yfiklemek busrünkü nesli gelecek nesHKldfr; ra masraf bfltçeleri sarfTyatmm flmî bir nf înhîsarlar ihdas ediîmis v» hmran haler hesabına haddinden fazla ağır külmuhasebe v e morakabe esastna rapte ricînde moam^« vervM. fsrîh'ftV, n»k • MezkAr sene Içfn 2 0 mfTvon alhn fetlere sokmak gibi gorünör, fakat bo> dfldiğini de fcaydebnek fcap eder. Irvat vergisi giK va«tah vergfler tarhetahmfn edflen varidata makabfl 24 gunkü nesfl, kendisindep sonra gele. Meşrotiyet zamamnda nefredflen ea . dîTmfntfr. fnffyon alhn sarfma mezımfvet verfl ceklere hakikî mânasile içinde emniyet. Itf mohasebei uıııuıııiye kananu nata • infş ve sene sononda tahsflâtîn aneak KarduSınmnı veni v e modern dev . le oturulabüır, icmde iptidaflikten v e mam idf. Yenî nrahasebei omnmiye ka* 19.466,000 liraya balî* olmasnM m o . letin hergün veni veni hamîelerle fn sefaletten eser kalmamış bir vatan bınona rta Imirferinfn, mobasiplerin v e Eabfl yapılan hfzmetferden 25,605.000 lri«*flar v e tek*mönw anrederek bfl • rakmakla mükellef olduğu kadar mil **** maîîve memurlanmn salâhiyet Efltçe borca tahafcknk etmisttr. Ba borMîn bir axamet v e kndret halinde on letin hayahna ve istikbaline nisbetle bm mahsaben varidat ve istikraz hâsı [*] Yüksek komisyonun nesrettüi fiçuncü varhk yıhna ayak basmış ol • fâni olan kendi ömrünün kısa srünleri yapılan tediyeden sonra gene 9 erden. için de bunu yapmağa mecburdur. maddî mebnası ancak v e an biran evvel tesislne hassasiyetle çalısılmıştır. Bu s a y e d e Türk milleti . nin yasaması v e teneffüs etmesi için ilk lâzım olan vasrtalar v e çartlar temin olınvraus v e halkımızın îktı . sadî terakki v e inkisa.fındaki s ı n her vasıta ile arttmlnus, Türk ihrav cat mallarınm sürümü için v a z i y e t e en uygun tedbir v e siaterolere m ü • racaat olunmustur. En mübrem îbtiyaçlanraızın d a . hilden temin edecek surette millî bb sanayi hayatı uyandırmak, Türkiyeyi yalnız h a m m a d d e yetiştiren bir m e m l e k e t vaziyetinden çıkarak yekdigerini ftmam eden mütevazin bünyeli ziraatçi ve sanayici ahenk tar bir memleket haline getirmek v e halkimıza. dahilde refah v e fnkişaf i m k â n l a n m temin etmek nokta. l a n , iktısadî polttikamıza istinat gâh olmuştur. Cumhuriye* htikumetî, m e m i e k e timizi yekdiğerinî h m a m eden ziraatci ve sanayici ahenktar bir îktısadî faaliyete sevkederken, halkımızın iş v e refah sahibi olmas^nı temfn etmekt e ve ayni zamanda birçok sınaî mamulât ihtiyacmı memleketimlzdelcl cevherleri işletmek »uretile temin etmekle harice akan servetimlzi dahilde bıraka/ak iktısadî müva zenemizin büyük ncığını kapatmak çaresini de bu suretle temine gayret eylemektedir. Cumhuriyetten evvelki devîr fle tisadî Istiklftlme sahip olmadıgı için millî h a y a h m ı z d a her hangl bir ittihsal branfim h n r a y e d e n çok usaktı. Millî bünyemizm esasmı teskİl e d e n kSylümözün en mühira g e . ç m m e vasitasi olan ziraî mahsulât, aneak Cumhuriyerm m e y d a n a getirdiği müstakn v e kuvvetli bir günv rük tarifesi ile himaye olunmustur. Cumhuriyet hükumeti, millî Ottısadî hayatnt h e r safhasi ile heran mesgul olmuş, beynelmilel vaziyetler karsısmda, iktısadî bünyemisi sar . smtıdan kurtaracak her tedbiri z a manında alarak millî menfaatleri mlzin mümessili ve bekçisi olduğu m gostermistfr. Cihanm dort »en*. denberi içinde bulunduğu büyük îktısadt sıkıntı karsısmda büyük g ü n v TÜk duvarlan, bîn türlü kontenjan ve döviz tahdidatı ile birçok m e m • leketler k a p ı l a n m kaparken, Tür . kiye Cumhuriyeti îçin m e m l e k e t m tktısadî emniyetmi muhafaza etmek en büyük vazife olmuştur. tctimaî nizam v e ahengimizin, millî h a y a t ve maişet seviyemîzin zâfa uğramamasi, bilâkis devamlı bir inkisafa mazhariyeti için «nillî iktısadî kuvvetlerimizin inkisafmı t e m m edecek himayekâr tedhirleri vaktinde isabetle almıstır. tktısadî istiklâlhmze sahip o l d u ğ u m u s bir devir olan Cumhuriyet senelermde, ilk defa müstakil gumrük tarifemiz yapıl . mıstrr. Para poiHikasmda da, devlethni* en h a s a s ve en sağlam bir politikayı kendisine mesnet yapmiştır. t n g S i ı lirası, dolar gibi e n kuvveftH parlarm bile kurtulamadıklan buhranlara rağmen dort senedenberi Türk parası e n sağlam v e müstakar bir para olmak vasfıni muhafaza etmistir. Cumhuriyet, hükumeti, paramızin filî istikrannı t e m m ehmis v e fleride müsait imkân zuhur ettiği zaman kanunî istikran d a temîn etmek için en esasfa tedbrrlere müracaat etznistir. Millî hayat v e faaliyettn bh* senbolü o l a n «millî para» nin s a ğ l a m ve müstakar bir bünye arzetmesinİ en hassas bir vazife bilen Cumhu . riyet hükutneti, bunu temin için e n Şimendifersiz mfllî vahdet, şimen difers» mfllî emniyet, şimendifersiz mfl. 1! iktuat olamıyacağmı anlamryan kalmadı. Bugün Anadolu kasabaian ray ve lokomotif rüyası gorüyorlar. Bu röyayı goren büyük kalabahk ta vergi mükelleflerinden mürekkeptir. Büyük Şefin bir nutkunda söylediği gibi Cumhariyet hükumetine iş programmı fl ham eden, ısrarla ihtar eden halk ve koylü olmuştur. Vergi politikası ba bü. yük halk kütlesinin Cumhuriyetten beklediği islerin malî ifadesidir. Cumhuriyet maliyesi yukandanberi izahma çalıştığımız hüviyeti içinde mfllt havabn gfindelik ihb'yaçlarmı kar fdadıktan, eski, yeni borçlan bfr piân dairesinde tasfiye ebnekte buhmduktan baska memleketm yakm ve uzak is. tikbali içtn mîlletçe haznrlanıs davasmm maddî hnkânlarmı vermekte buhzo • moştur* Millî iktısat mekanizmasmın belli baslı vasıtalarından biri o l d u ğ u kadar devlet maliyesinin d e baslıca mesnedi o l a n millî para hakkında Cumhurivet hükumetince takîp edilen politika, millî parayı filen müslakar v e emniyetli bir tedavül v a • attası h a l i n e getirerek m e v c u t millî ' esaslı prensipleH tatbflt etmefcteri hali kalmamıstır. 4 Her seydea evvel halrikt ve m % & tevazin bir bütçe, paranta •aglan durmasmi temm edeeek seraitm b*w sındadır. Cumhuriyet devrme kadaıj memleketimirin görmedigi tevazün bütçeyi dünyanm buhranlı vaziye * tine ragmen Cumhuriyet hükumeti temm etmiştir. 4 Haricî ticaret poThrkamı»da <U ihraeatı arthraeak ve TUrk malla * n u haricî pazarlan arttıracak ted< birler ahnmıstır. Cumhuriyet hükuw meti, devletlerle yaptigi son Hcarf anlaşmalan hem bu gayeyi tembıo ça.hsmıs ve hem de umumt tediyd mdvazenesini memleket lehfcıe çe * virecek müsbet neticelere vasıl oU mııstur. | Bütün bu »aydıklarmuB, Cumkn> riyet hü'kumetinin millî ve beynel 4 milel eepheden Türk iktısat poli * tüfasma verdiğl Istikametm seyrkd kelaylıkla tebarüz ettirecek mah! * yettedir. Bu istikamet, gtinün geçlcl ihiyaçlanna tekabül edeeek bir tdaı rei maslahat zfhniyetine deŞil, uzalî lan g8ren, TUrk mnietintn halihan» ve müstakbel mkifaf ve refahms gaye bilen ve beynelmîlel vaziyet • leri heran gözden uzaklaştırmayani metotlu sağlam ve modern bir sis teme istinat etmektedir. Cumhuriyetin on senelik Brtısadi polHikan, gerek devlet eepheslodeni ve gerek fert ve Türk cemiyetl cephesmden millî bünyemize kudret, refah, canhlık ve hakikt istiklil vo seref veren ve bastanbaşa bh* şuur ifade eden müsbet büyük bh* <esen dir. Cemal Zîvtt jr Iktisadî politikamız Horhoruni Her gSn aksama kadar hastalartnı EminonS VaHde kıraathanesi yannv dakî maayenehanesmde tedavi eder. T e l 2,4131 (7977) <^ tstanboi 2 mci iflâs memurlugus »' dans Müflij antikaa S, Hayfm Efendî fflâs masasu» muracaatle 4 2 tnci sıra numaraya kaydolunarak 6 0 0 tngfliz Hrası btiyen FotaJd Efendmm 3 0 0 t a * gfliz lirası «enetü v e müfİMm defterrade kayitlî olduğundan alhncı sıraya ka. boKine •• fazla alacağma mfiteaUik kayk talebinin reddine karar verfle • rek bu saretle sn*a defteram duseltü» mis olduğu bilinmek üzere flân olanur. Doktor J. İTKİN TUCCAR TERZiSINİn 3M0KİH6 FRA'KINI giyerek fiklaşmu. ^ Bcyojio, tsokUl c«ddesi 405, Tel. 40450 Dr. A. KUTİEL Karaköy Topçular caddesl No 3 3 (7970 tasarruflan kurtardiğı gibi, tasarruf hareketinin inkişaftna imkân vermis v e bundan çok z i y a d e e h e m miyetli bir netice olarak umumî hayatı paranın sukutu halinde m a • ruz kalacagı muhakkak o l a n ağır tehlikelerden masun kılmiftnr. Cumhuriyet maliyesi enflâsyona baş vurmamakla iktifa etmemiş, tedavüldeki karsılıksiz k â ğ i t paranın filî istikrannı temin edebilmif ve nihayet kanunî bir istikrar için 14 • zım gelen karsılıklann ihzari y o • lunda ciddî adımlar atmıştır. En büyük iftiharlara liyflc e h a ba manzaranm Türk mSHennin vatanse verliği kadar, malî siyasette dikkat v e mna ile takip edflen sağlam, gıHügısst» ve samimî hatrı hareketm neticesi ol • duğunda süphe yoktor. Filhakika Curahnriyet maliyesinin dahilde olduğu ka. dar hariçte de mazhar bahmduğu çok vöksek itîbar v e emniyet, Türk m« Byesine değerfi Basvekil!miz tarafmdan getîrilen v e çoktan kökleşmif buhman prensîplerm eseridir. Biz bugünku sa&lam v e samhnt m«lîye siyasetinin istîkbalde de bir Cumhurivet an'anesi halmde devam edip gîdeceeinden en kat'î surett» emîniz. , k p r ALtSÜREYYA