Catalog

18 Betül MACİT TUSAM Bilim ve Teknoloji Masası bmacit@tusam.net Simülasyon sistemleri maliyetleri azaltıyor… C S TRATEJİ simülasyonların etkinliği doğru zamanda, doğru yerde, doğru kişiye, doğru bilgiyi sağlamada sunduğu intikal kabiliyetiyle ilgilidir. ? DARPA Irak’taki askerler için Irak Dil ve Kültür Eğitimi adlı bir oyun geliştirmiştir. Bu oyun temel din eğitimi verirken aynı zamanda kültürel farklılıkları da öğretmektedir. Sistemin özelliği makul bir maliyetle çok sayıda kişiye ulaşması ve oyun oynayarak öğrenmeye yatkın olan genç askerlere hitap etmesidir. ? Virtual Irak (Sanal Irak) Irak işgaline katılan askerlerde oluşan travma sonrası stres bozuklukları tedavisinde kullanılan bir simülasyondur. Simülasyondaki iki farklı senaryo ile hastanın travmanın ortaya çıktığı anlara geri götürülmesi ve korkularını yenmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Teknik detaylara girmemekle birlikte belirtilmesi gereken bir husus da anılan savunma faaliyetlerinde kullanılan modellerin yapısının ve simülasyon tiplerinin birbirinden farklı olduğudur. S tratejik savaş oyunlarının tarihi incelendiğinde Çin’de geliştirilen Wei Hai adlı ilk stratejik oyundan Go’ya, Hindistan’da ortaya çıkan Chaturanga’dan modern satranca, Koenigspiel’den Kriegspiel’e, Little War’dan günümüz stratejik oyunlarına kadar gelen bir gelişim süreci karşımıza çıkar. Günümüz stratejik savaş oyunları artık yöneylem araştırması, analitik oyun teorisi, Monte Carlo simülasyonu, Lagrange çarpanlar metodu, matematiksel programlama ve sistem analizi tekniklerinin bilimsel uygulaması haline dönüşmüştür. Bu süreç modelleme ve simülasyon sistemlerinin de tarihi gelişimidir aynı zamanda. Çünkü savaş oyunu, gerçek askeri güçlerin faaliyet göstermediği, olay sırasının muhalif tarafları temsil eden oyuncuların kararları ile belirlendiği bir savaş modeli veya simülasyonudur. Simülasyon sözcüğü bir şeyin benzeri veya sahtesi anlamında kullanılır. Teknik anlamda simülasyon; deneyim kazandırma ve deney yapma amacıyla modellerin kullanımıdır. Gerçek sistemin olmadığı, gerçek sisteme erişimin kolay olmadığı, gerçek sistemle deneyin yüksek maliyetli, tehlikeli veya rahatsız edici olduğu, analitik çözüm tekniklerinin var olmadığı veya zor olduğu, sistemin çok yavaş veya hızlı olduğu durumlarda simülasyon gerekli olur. İhtiyaç duyulan simülasyonların gerçekleştirilmesi için modeller geliştirilir. Simülasyonun merkezi olan model; bir sistemin, fenomenin ya da sürecin fiziksel, matematiksel ya da mantıksal temsilidir. Pek çok simülasyon modeli bilgisayar tabanlıdır, ama olmayabilir de. Örneğin; Miniaturk gibi parklar da birer simülasyondur, bu parklarda ziyaretçiler farklı yerleri görmenin yapay deneyimini yaşarlar. Savaşın sanal boyutu Elektroniğin ve bilgisayar sistemlerinin gelişmesi, bunların askeri sistemlere yansımaları, askeri eğitime yeni bir boyut ekledi: simülasyon sistemleri… Birçok eğitim artık simülatörler aracılığıyla yapılıyor. ASKERİ EĞİTİMDE KULLANIMI alma sorumluluğu yine insana aittir, simülasyon insanın bilgi işleme kapasitesinin sınırlarını genişleten bir karar destek aracıdır. ? Simülasyon sistemleri ile tasarlanan silahların ürün geliştirme süreleri düşerken kaliteleri artar. Modelleme ve simülasyon, ürün tasarımında müşteri beklenti ve ihtiyaçları ile modern SAVUNMADA SİMÜLASYON İkinci Dünya Savaşı’nda ortaya çıkan Yöneylem Araştırması disiplini, askeri operasyon planlarının optimize edilmesi için kullanılan çeşitli tekniklerle yıllar içinde gelişmiştir. Bu süreçte simülasyon da temel bir araç haline gelmiştir. Bilgi teknolojisi daha gerçekçi, daha farklı alanlarda kullanılabilecek simülasyon araçlarının önünü açmıştır. Modelleme ve simülasyon sistemlerinin yaygın olarak kullanıldığı önemli alanlardan biri askeri uygulamalardır. Simülasyon sistemleri silahlı kuvvetlerin kullandığı bilgi sistemleri içinde önemli bir yere sahiptir. Savunma alanında simülasyon sistemleri operasyonel planlama, eğitim, tatbikat, stratejik analiz, ürün tasarımı, tedarik, test ve değerlendirme gibi faaliyetlere destek sağlar. ? Simülasyon sistemleri kuvvet kompozisyonu, silah etkinliği, lojistik hususunda ortaya çıkan problemleri incelemede kullanılır. Askeri harekâtların planlamasında, harekât esnasında ve sonrasında oluşturulan değişik senaryoların sınanmasını sağlar. Elbette ki bu süreçlerde karar sistemlerin karmaşası arasında denge kuran bir mekanizmadır. Sistem tedarik sürecinde zaman, işgücü, risk ve performans anlamında sistem geliştirme maliyetini kabul edilebilir seviyelere düşürmek amacıyla modelleme ve simülasyon sistemlerinden faydalanılır. Savaş uçağı imalat endüstrisi, uzay endüstrisi ve nükleer enerji endüstrisinde sistem hatalarını engellemek için modelleme ve simülasyon sistemleri yaygın bir şekilde kullanılır. ? ABD dünya üzerine yayılmış askeri birliklerin teknik bakım konusundaki eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere web tabanlı eğitim çözümleri oluşturmaya çalışmaktadır. Sentetik ortamların ve Bilgisayar oyunları bugün çoğumuza tanıdık olan ticari simülasyon sistemlerinin en başarılı uygulamalarıdır. Gelişen yazılım ve donanım teknolojileri sayesinde bilgisayar oyunları ile gerçek hayatta gerçekleştirilemeyecek pek çok aktivite sanal olarak gerçekçi bir görsellik içinde tecrübe edilebilir. Kimi oyunlarda ölümcül silahlar kullanarak düşmanla çarpışabilir kiminde egzotik spor arabalarla yarışlara katılabilir, hatta uçak bile uçurabilirsiniz. Oyunlarda bilgisayar kontrollü rakiplere karşı savaşabileceğiniz gibi ağ desteği sayesinde farklı coğrafi bölgelerde bulunan gerçek kişilerle de rakip olabilirsiniz. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak dünyada elektronik oyun sektörü giderek büyümektedir. Stratejik öneme sahip olan sektörden savunma alanında faydalanılmaktadır. Ticari savaş oyunları yeniden biçimlendirilerek askeri eğitim amacıyla kullanılmaktadır. Söz konusu olan, teknolojik formların altüst ettiği parametreler sayesinde herhangi bir gerçek tehdit olmadan mevcut durumun dışına çıkarak farklı savaş koşullarında güvenli bir askeri eğitimdir. Günümüz çatışma ortamının belirsizliklerine karşı hazırlıklı olmak için askerlere mümkün olan en gerçekçi ve güncel eğitim verilmelidir. Bu doğrultuda askeri eğitimden beklenen karmaşık silah sistemlerini kullanabilen, hızlı ve çok yönlü karar alabilen, yüksek baskı yaratan karmaşık görevlere hazırlıklı askerlerin yetiştirilmesidir. Yeni nesil askerlerin eski eğitim yöntemleri ile yetiştirilmesi düşünülemez. Atari ve bilgisayar oyunlarının ortaya çıkışından itibaren yetişen bir kuşağın öğrenme alışkanlıkları farklıdır. Bu kuşak, yazılı, görsel, işitsel öğelerin, müzik ve oyunların çok kaynaklı çok fonksiyonlu kombinasyonları ile daha kolay öğrenmektedir. Bu doğrultuda silahlı kuvvetler, eğitim sistemlerini 21. yüzyıla taşıyabilmek, istenen zamanda istenen yerde eğitimi askere ulaştırabilmek üzere mevcut ve gelişen teknolojilerden yararlanmaktadır. Askeri eğitimde kullanılan simülasyon sistemlerinin bir parçası olan savaş oyunlarının önemi yapay bir ortamda sağladığı savaş deneyimidir. Bu deneyim sayesinde oyuncular oyunun sunduğu fenomenle ilgili bilgi kazanırlar. Günümüzde elektronik oyunlar konusunda en önemli gelişme çevrimiçi oyunlardır. Kitlesel çok