Catalog

üstü bir kurum işlemeye başlayacaktır. Rus kaynaklarına göre söz konusu kurumda Rusya oyların % 57’sine, Belarus ve Kazakistan ise % 21,5’ine sahip olacaktır. Bu format gelecekteki Gümrük Birliği’nde Rusya’nın baskınlığını getirir ki, şimdiden tarafların bu konudaki rahatsızlığı dışa vurulmaya başlandı. İlerideki aşamada özellikle Kazakistan’ın bu format içerisinde Rusya ile işbirliği yapmak isteyip istemeyeceği belli değildir. C S TRATEJİ 21 kararlarına uygun olarak barış operasyonlarına katılabilecek birlikler oluşturulabilecektir. KGAT’ın kapsadığı topraklarda KGAT barış birlikleri BM izni olmadan, sadece KGAT içi bir kararla harekete geçebilecektir. Pratikte bu konu, Ermenistan ve Türkistan cumhuriyetlerinin "güvenlik ve istikrarlarının sağlanması" alanında Rusya’nın eline büyük bir koz, ancak aynı zamanda büyük bir sorumluluk veriyor. Ancak Rusya’nın Ermenistan ile bağlantılı operasyonlara direk olarak katılma ihtimali, Türkistan bölgesindeki askeri operasyonlara katılma ihtimalinden çok daha zayıftır. Türkistan bölgesinin güvenlik sağlayıcısı rolünü oynamaya çalışan Rusya, barış birlikleri anlaşmasıyla bu ülkelerde (onların izniyle) müdahalede bulunma mekanizmasını elde etmiş oluyor. Türkistan ülkelerinin güvenlik zafiyeti, zamanında Türkmenistan’ın Taliban’ı tanıması, Tacikistan’ın iç savaşın durdurulması için Rusya’nın askeri müdahalesine izin vermesi, Tacikistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Kazakistan’ın yabancı devletlerin kendi topraklarında askeri üs kurmasına izin vermesi gibi gelişmelere sebep olmuştu. Bugün Türkistan ülkelerinin KGAT içindeki sıkılaşan askeri işbirliğine olumlu bakmalarının sebebi de Afganistan tarafından algıladıkları tehdidin artmasıdır. Tartışılan diğer bir konu da söz konusu ülkelerdeki iç karışıklık veya "devrim" gibi olaylara Rusya’nın müdahale etme ihtimalidir. 2005 yılında Kırgızistan’daki "devrim" sırasında bu konu Rus medyasına taşınmış ve tartışılmıştı. Barış birlikleri ile ilgili anlaşmalarla söz konusu müdahalelerin düzenlenmesi açısından gerekli hukuki zeminin artık sağlandığı söylenebilir. Zamanında ABD’nin Afganistan’da gerçekleştirdiği müdahale, Rusya dahil bütün bölge devletlerinin desteğine sebep olmuştu. Rusya ve Türkistan devletlerinin Afganistan’dan algıladıkları tehdit ABD’nin eliyle bertaraf edilmişti. Ancak daha sonrasında ABD’nin Türkistan bölgesinde rejim değişikliği politikasını izlemesi ve Afganistan’da istikrarı sağlayamaması, Türkistan devletlerinin bu sefer ABD’den de tehdit algılamalarına sebep olmuştu. Bu algılamalar neticesinde Özbekistan ABD üssünü ülkesinden çıkarmış, Rusya ve Çin’den destek bulmuştu. Bugün için ABD’nin rejim değişikliği politikasından vazgeçtiği, tam tersine bölge ülkelerinin işine gelen birçok projeye giriştiği gözleniyor. Buna rağmen Afganistan’daki istikrarsızlık ve uyuşturucu trafiği, bölge devletlerini Rusya’nın müttefikliğini tercih etmelerine sebep oluyor. Bölge dışı bir güç olarak ABD, Türkistan güvenliğini sağlama açısından Rusya’nın yerini alabilmiş değildir. TÜRKİSTAN BÜTÜNLEŞMESİ Aslında BDT alanındaki ekonomik bütünleşme çabalarının temel handikapı, Rusya ekonomisinin söz konusu bütünleşmeden zarar görecek olmasıdır. BDT çerçevesinde olsun AET çerçevesinde olsun bugüne kadar serbest mal dolaşımının tesis edilmemiş olması bu sebepledir. Gümrük birliğiyle ilgili son anlaşmalarda ve RusyaBelarus bütünleşme deneyiminde de görüldüğü gibi, Rusya’nın razı olacağı bir ekonomik bütünleşme Rusya’ya siyasi bağımlılık getirecek bir bütünleşmedir. Bundan dolayı eski Sovyet alanındaki bütünleşme hareketlerinin aktif destekçisi Kazakistan bile, Rusya’ya alternatif bütünleşme çalışmalarını desteklemeye başlamıştır. Bu alternatiflerden birisi de Rusya’nın olmadığı bir Orta Asya bütünleşmesidir. Zaman içerisinde böyle bir bütünleşmeyi zorlayacak faktörlerin daha da güçleneceği tahmin edilebilir. Bugünkü durumda ise bölgesel bir güç olarak sıyrılmaya başlayan Kazakistan’ın yavaş da olsa Rusya’dan bağımsız bütünleşme hareketlerini desteklemesi, Rusya’nın son dönemdeki güçlenmesine rağmen bölgede işlerin ne kadar da değiştiğinin bir göstergesidir. BDT alanındaki "Rusya yanlısı" ülkelerin halen Moskova yönetimi ile birlikte hareket etmesinin iki temel nedeni bulunuyor. Bunlardan birincisi ekonomik çıkarlar, ikincisi ise güvenlik meselesi.. Bu faktörler bugüne kadar Türkistan bölgesindeki bütünleşmeyi de engelleyen en önemli unsurlar olarak sıralanıyor. bölgesindeki devletlerin halen kendi güvenliklerini sağlayamaması, Rusya’ya ihtiyaç duymalarını ve KGAT çerçevesinde Rusya ile müttefik olmalarını sağlamıştır. Son üçlü zirvenin sonuçları incelendiği zaman da, aslında en verimli kararların KGAT çerçevesinde alındığı söylenebilir. KGAT çerçevesinde zaten Rusya’dan uygun fiyatlarla silah ve askeri teçhizat alan KGAT üyesi ülkelerin silahlı kuvvetleri ve istihbarat servisleri, Putin’in yaptığı açıklamaya göre bundan sonra Rusya içi fiyatlardan silah, mühimmat ve teçhizat alabilecektir. Buna ek olarak imzalanan anlaşmalara göre Rusya’nın birkaç senedir ısrarla üzerinde durduğu KGAT çerçevesinde barış birliklerinin oluşturulması konusu karara bağlandı. Buna göre KGAT çerçevesinde dünyanın herhangi bir yerinde BM KOLEKTİF GÜVENLİK BDT alanındaki "Rusya yanlısı" olarak lanse edilen ülkelerin halen Rusya ile birlikte olmasının iki temel nedeni bulunuyor. Bunlardan birisi ekonomik çıkarlar, ikincisi ise güvenlik meselesidir. Bu faktörler aynı zamanda bugüne kadar Türkistan bölgesindeki bütünleşmeyi de engellemişti. Bölge ülkeleri, birbirlerine ihtiyaç duymalarından çok, Rusya’ya ihtiyaç duymuşlardır. Türkistan